Servicedcument vrijstelling generieke examinering Nederlandse taal, rekenen en Engels In dit dcument vindt u een verzicht van de regelgeving ver het verlenen van een vrijstelling van deelname aan de examens vr de generieke examennderdelen Nederlandse taal, rekenen en Engels in het mb. Dit dcument is gebaseerd p het Examen- en kwalificatiebesluit berepspleidingen WEB (EKB) 1 en, vr de entreepleiding, p aangekndigde regelgeving. De centrale examens rekenen zijn ingeverd in de vlgende studiejaren. Tt het studiejaar van invering was sprake van piltexamens f instellingsexamens. MBO-niveau Onderdeel Inveringsjaar centrale examinering 4 Nederlandse taal 2014 2015 4 Rekenen 2015 2016 4 Engels 2017 2018 2 en 3 Nederlandse taal 2015 2016 2 en 3 Rekenen 2016 2017 Er zijn verschillende grnden p basis waarvan vrijstelling mgelijk is. Vrijstelling p basis van een eerder behaald resultaat p een generiek examen Nederlandse taal, Engels f rekenen in een berepspleiding f een examen Nederlands, Engels f de rekentets in het hav f vw vanaf het mment van invering van de centrale examens (artikel 3b EKB) Vanaf het mment dat sprake is van centrale examens vr Nederlandse taal, Engels en rekenen (zie bvenstaand schema) is nder bepaalde vrwaarden vrijstelling mgelijk vr een student die in een eerdere mb-pleiding examen heeft gedaan in deze examennderdelen f vr een student die examen heeft gedaan in het hav f vw en vanwege verstap f drstrm binnen twee studiejaren een (nieuwe) berepspleiding afrndt. Vrijstelling is van tepassing als vldaan is aan de vlgende vrwaarden: a. De student heeft vr het desbetreffende nderdeel p hetzelfde f p een hger mbniveau examen gedaan en daarvr ten minste het cijfer 6 behaald, f de student heeft in het hav f vw het eindexamenvak Nederlandse taal f de rekentets p basis van de referentieniveaus afgernd met ten minste het cijfer 6; de student heeft in het hav f vw het eindexamenvak Engels afgernd met ten minste het cijfer 5. b. De pleiding waarvr vrijstelling wrdt verleend wrdt afgernd binnen twee studiejaren na het studiejaar waarin de student is gediplmeerd met bvengenemd resultaat dan wel is uitgeschreven vr de pleiding waarin bvengenemd resultaat is behaald. NB: 1 http://wetten.verheid.nl/bwbr0027963/ Steunpunt taal en rekenen mb ktber 2017
De examencmmissie kan vaststellen f de student in aanmerking kmt vr vrijstelling p grnd van dcumenten als een diplma en resultatenlijst f een getuigschrift van de student. Vr wat betreft de studieduur van de mb-pleiding kan dit p grnd van dcumenten zals de nderwijsvereenkmst f het pleidingsprgramma dat p de student van tepassing is. De eerder in het mb behaalde eindwaardering f het eerder in het v behaalde eindcijfer wrdt vermeld als resultaat p de resultatenlijst bij het diplma van de pleiding waarvr de vrijstelling wrdt verleend. Let p! Er kan pas een vrijstelling wrden gegeven vr het centraal examen wanneer het eerder gemaakte examen k een centraal examen f rekentets was, gebaseerd p de referentieniveaus en met bijpassende nrmering. Vrijstelling vr het nderdeel Nederlandse taal f Engels is k mgelijk vr afznderlijk het instellingsexamen f het centraal examen. Dit geldt alleen vr vrijstelling p basis van een examen Nederlandse taal f Engels in het mb. Vr zwel het instellingsexamen als het centraal examen gelden dezelfde vrwaarden als hierbven genemd nder a (vr wat betreft het mb) en b. Vr die afznderlijke examens met dan ten minste een 6,0 zijn behaald. Vrijstelling p basis van een resultaat p het piltexamen (artikel 19 EKB) Een student kan nder bepaalde vrwaarden vrijgesteld wrden van het centraal examen p basis van het resultaat p het piltexamen. Deze vrwaarden zijn: a. Het piltexamen heeft plaatsgevnden in de tweede helft van de pleiding (f bij pleidingen van twee jaar f krter in het laatste studiejaar); b. Het piltexamen heeft plaatsgevnden in het laatste studiejaar vrafgaande aan het studiejaar waarin centrale examinering vr de eerste maal plaatsvindt; c. Vr Nederlandse taal geldt dat het piltexamen met ten minste een 6,0 is afgeslten. Vr Engels en rekenen geldt geen minimumeis aan het behaalde piltcijfer. NB: Vrijstelling p basis van een piltexamen kan alleen gegeven wrden wanneer de student deze vrijstelling gebruikt vr diplmering binnen dezelfde pleiding als waarin het piltexamen is gedaan. Vrijstelling p basis van een piltexamen kan dus niet gegeven wrden wanneer een student verstapt naar een andere pleiding. Vrijstelling p basis van een keuzedeel Een student p mb niveau 4 kan vrijstelling krijgen vr het generieke examen Nederlands, rekenen f Engels p basis van een vldende behaald resultaat vr het keuzedeel Nederlands, rekenen f Engels generiek p een entreepleiding, mb 2 f mb 3 pleiding (f p een eerdere mb 4 pleiding). Hiervr gelden dezelfde vrwaarden als hierbven genemd (artikel 3b van het Ekb). Deze tekst is gewijzigd in: Drstrm f afstrm met keuzedelen vr generieke vakken Met een behaald keuzedeel Nederlandse taal 3F, Engelse taal A2/B1 f rekenen 3F, kan de student die de verstap maakt van een niveau 3 naar een niveau 4 pleiding, vrijstelling krijgen in zijn vervlgpleiding vr de generieke examennderdelen Nederlandse/ Engelse taal f rekenen. Steunpunt taal en rekenen mb ktber 2017
Uiteraard niet vr deze keuzedelen mdat deze niet gekppeld kunnen wrden aan een niveau 4 pleiding. De keuzedelen maken p deze manier de verstap naar een hger mb niveau gemakkelijker. Er zijn twee bijzndere situaties: 1. Engels B1/B2 en drstrm Een student die bij de niveau 3 pleiding een keuzedeel Engels B1/B2 heeft behaald, kan dit keuzedeel als vrijstelling pveren vr het keuzedeel Engels B1/B2 bij de niveau 4 pleiding (mits de kwalificatie geen Engels p dit niveau bevat). En de student kan het keuzedeel k als vrijstelling pveren vr het generieke nderdeel Engels A2/B1 in de niveau 4 kwalificatie. In dit geval is het keuzedeel B1/B2 bij een andere berepspleiding behaald, en kan vlgens artikel 3b uit het EKB wél vrijstelling vr zwel het keuzedeel als het generieke deel gegeven wrden. Vrwaarde hierbij blijft dat de student het diplma niveau 4 vlgens de planning haalt binnen twee jaar na diplmeringsjaar van niveau 3. 2. Nederlands f rekenen 3F en afstrm Datzelfde geldt bij afstrm van een niveau 4 pleiding naar een niveau 3 pleiding: indien het generieke deel Nederlands 3F f rekenen 3F in de niveau 4 pleiding behaald is, kan de student bij afstrm naar niveau 3 vrijstelling krijgen vr het keuzedeel 3F én vr het generieke deel 2F. Op de resultatenlijst kmt dan bij het generieke nderdeel niveau 3F te staan met het behaalde resultaat. Vrwaarde hierbij blijft dat de student het diplma niveau 3 vlgens de planning haalt binnen 2 jaar na diplmering f uitschrijving van niveau 4. Aandachtspunten bij het tekennen van vrijstellingen De student dient tijdig vrijstelling aan te vragen bij de examencmmissie van de pleiding. De student levert hierbij een bewijsstuk aan van een eerder behaald resultaat. De examencmmissie neemt een besluit f de vrijstelling wrdt verleend p basis van de bvenstaande vrschriften. Het vrijstellingenbeleid van de examencmmissie valt nder het tezicht p de examinering van de Inspectie van het Onderwijs. Om na te gaan f de mb-student in aanmerking kmt vr vrijstelling heeft de examencmmissie de vlgende infrmatie ndig: - Gegevens ver het studiejaar waarin de student is gediplmeerd vr de pleiding waarp de vrijstelling is gebaseerd; - Studieduur van de pleiding in het kader waarvan de student een vrijstelling aanvraagt (bijvrbeeld vast te stellen aan de hand van de OER f de nderwijsvereenkmst van de student). In het geval p bvenstaande grnden aan een mb-student een vrijstelling is verleend, maar de student lpt vervlgens (niet vrziene) studievertraging p, dan blijft de verleende vrijstelling van kracht. De eis van niet meer dan twee studiejaren verstreken geldt vanaf het studiejaar waarin het diplma is behaald óf de student is uitgeschreven vr de pleiding tt het mment dat de student pnieuw een mb-pleiding afrndt waarvr hetzelfde (f een lager) referentieniveau vr Nederlandse taal, Engels en rekenen vereist is. Een kandidaat die in een eerdere pleiding het examen heeft afgernd met een cijfer lager dan een 6,0 kmt niet in aanmerking vr een vrijstelling in een vlgende pleiding. De enige uitzndering hierp is Engels: wanneer dit is afgernd p hav f vw met een ten minste een 5,0 kan vrijstelling verleend wrden. Steunpunt taal en rekenen mb ktber 2017
Een 6 f hger vr de rekentets in het vmb geeft alleen recht p vrijstelling in het mb, als de rekentets is afgelegd p referentieniveau 3F. Een vrijstelling vr Nederlandse taal en/f Engels p basis van resultaten in het vmb is alleen mgelijk als de nderdelen Nederlands en/f Engels in het vmb zijn afgelegd p havniveau f hger. Bij vrijstelling p basis van het resultaat vr Nederlands 2F, waarbij cijferdifferentiatie is tegepast, geldt dat het cijfer inclusief cijferdifferentiatie het uitgangspunt is vr vrijstelling en dit cijfer is k het cijfer vr het diplma p de vervlgpleiding. Veel gestelde vragen Hiernder vindt u ter verduidelijking een aantal vragen en antwrden. Kan een mb-3 student k examen Nederlandse taal en/f rekenen afleggen p 3F? Kan hij dan p grnd van dit examen vrijstelling krijgen in de mb 4 pleiding? De student kan de examencmmissie vragen m het examen af te mgen leggen p het niveau dat hrt bij mb-4 (3F). Als hij vr dit examen p niveau 3F ten minste een 6 haalt en als hij vervlgens binnen twee studiejaren na het behalen van het diplma dan wel te zijn uitgeschreven vr de pleiding znder het behalen van het diplma, het mb-4 diplma zal halen, kan hij vrijstelling krijgen vr dit examennderdeel. Vrbeeld: Een mb-3 student legt rekenexamen af p niveau 3F in studiejaar 2015-2016 en behaalt hiervr een 6. Hij start in studiejaar 2016-2017 met een mb-4 pleiding en zal vlgens zijn nderwijsvereenkmst diplmeren p mb-4 in studiejaar 2017-2018. Deze student kan vrijstelling krijgen vr het rekenexamen. Als een leerling van het hav instrmt in het mb, heeft hij dan recht p vrijstelling vr de generieke examennderdelen Nederlandse taal en rekenen? Als een havist met een vldende vr de rekentets hav f het examen Nederlandse taal instrmt in het mb, kan hij vrijstelling krijgen vr het rekenexamen en het examen Nederlands als hij binnen twee schljaren zijn pleiding zal afrnden. Een mb student heeft in het laatste piltjaar vr invering van het centraal examen vr het piltexamen rekenen een cijfer lager dan een 6,0 behaald. Kan hij dit cijfer meenemen als centraal examencijfer in het jaar van invering? Ja, dat kan. Het piltcijfer vr rekenen behaald in het laatste jaar vr invering van het centraal examen kan altijd meetellen als centraal examen ngeacht het resultaat, mits het behaald is in de tweede helft van de pleiding f bij pleidingen krter dan twee jaar in het laatste studiejaar. N.B. Deze vrijstelling blijft k staan als de student vertraagt. Kan een student k vrijstelling krijgen p basis van een eerder met een vldende afgelegd ERexamen? Steunpunt taal en rekenen mb ktber 2017
Ja, dit kan nder dezelfde vrwaarden als gelden vr het reguliere rekenexamen. Hierbij dient tevens nderzcht te wrden f de student p de gede grnden het ER-examen heeft afgelegd, zals beschreven in artikel 12c van het Examen- en Kwalificatiebesluit berepspleidingen WEB. Steunpunt taal en rekenen mb ktber 2017