Informatie inspannings-ecg (I-ECG) Wat is een inspannings-ecg? Een I-ECG is een elektrocardiogram dat wordt vervaardigd terwijl de patiënt lichamelijke inspanning verricht, met het doel om stoornissen van het hart op te sporen die door de inspanning worden uitgelokt of verergerd (voornamelijk significante vernauwingen in de kransslagaders van het hart). Vaak wordt tijdens de meting ook de zuurstofopname gemeten. Deze meting geeft waardevolle informatie over de inspanningscapaciteit van de deelnemer en dient als basis voor het berekenen van een eventuele inspanningsbeperking. Tevens maakt deze meting het geven van een nauwkeurig trainingsadvies mogelijk. Welke gegevens moeten in het rapport over het inspannings-ecg vermeld worden? Met de persoon / instantie die de I-ECG s afneemt, kun je afspraken maken over de parameters die in het rapport weergegeven worden. In deze paragraaf wordt aangegeven welke informatie onmisbaar is (voorwaarden) en welke informatie (sterk) aanbevolen wordt. Wij raden echter aan om alle informatie in het rapport op te nemen. Een belangrijk thema bij het doorverwijzen van een deelnemer voor een beweegprogramma is de eventuele inspanningsbeperking. Om hier een uitspraak over te kunnen doen is de volgende informatie onmisbaar: Maximale weerstand tijdens de test (W max ) De volgende informatie wordt sterk aanbevolen: Rechtstreekse weergave van de inspanningsbeperking (in procenten) Maximale zuurstofopname (VO2 max in L/min) Voor het maken van een beweegprogramma op maat (vooral belangrijk voor de fysiotherapeut in het opstart- en begeleid beweegprogramma), wordt de volgende informatie aanbevolen: Maximale hartfrequentie (Hf max ) Bloeddrukrespons tijdens inspanning Om het rapport beter te kunnen interpreteren wordt het volgende aanbevolen: Laat de opsteller van het rapport een advies / conclusie opnemen. In de bijlage bij deze factsheet is een voorbeeld van een goed en volledig rapport van een I- ECG opgenomen. Wat is het budget voor de inspannings-ecg? Voor de afname van het I-ECG is 100,- in het patiëntgebonden bedrag opgenomen. Het gaat dus niet via de basisverzekering. Waarom wordt een inspannings-ecg afgenomen? In het kader van patiëntveiligheid wordt voor sommige patiëntgroepen de afname van een inspannings-ecg sterk aanbevolen alvorens te starten met de BeweegKuur. In dit kader dient opgemerkt te worden dat door de aard van bijvoorbeeld een atherosclerotisch proces het onmogelijk is om door middel van een inspannings-ecg risico's volledig uit te sluiten. Naast patiëntveiligheid is het I-ECG is een goed middel om objectief te kunnen bepalen in welk beweegprogramma een patiënt terecht hoort te komen. Tevens kan op basis van de resultaten uit het I-ECG een meer op maat beweegprogramma aangeboden worden. We begrijpen dat een I-ECG soms lastig te implementeren is. Toch willen we alle pilotregio's nadrukkelijk vragen dit conform prototype uit te voeren.
Eén van onze activiteiten van dit jaar is monitoring van de BeweegKuur. Hierin past dat we kijken of alle doorgevoerde wijzigingen (zoals het I-ECG) in het nieuwe prototype BeweegKuur 'werken', haalbaar zijn en conform verwachting lopen. Wordt het inspannings-ecg onder dezelfde voorwaarden toegepast bij DTF als bij instroom via de HA praktijk? Ja, de voorwaarden zijn hetzelfde. Hoe wordt de procentuele inspanningsbeperking voor de indicatiestelling berekend als deze niet rechtstreeks in het rapport weergegeven wordt? De inspanningsbeperking (in procenten) kan berekend worden. Hiervoor wordt bekeken hoe de werkelijke zuurstofopnamecapaciteit (VO2 max ) zich verhoudt tot de verwachtte zuurstofopnamecapaciteit (VO2 max(verwacht) ) (zie formule (1)). VO2max (1) Inspanningsbeperking (%) = 100 VO2 max( verwacht ) VO2 max Indien de VO2 max gemeten is tijdens het I-ECG, kan die waarde rechtstreeks ingevuld worden in formule (1). Indien alleen de W max bekend is uit het I-ECG, wordt de VO2 max berekend (zie formule (2)) (2) VO2 max schatten met behulp van W max uit het inspannings-ecg o.b.v. leeftijd (jr) en gewicht (kg) van de patiënt: : VO2 max (L/min) = 0.001* ((10.51 x W max ) + (6.35 x gewicht) - (10.49 x leeftijd) + 519.3) : VO2 max (L/min) = 0.001* ((9.39 x W max ) + (7.70 x gewicht) - (5.88 x leeftijd) + 136.7) VO2 max(verwacht) De VO2 max(verwacht) wordt altijd berekend met behulp van formule (3). (3) Verwachte VO2 max (de normwaarde) berekenen o.b.v. lengte (cm), gewicht (kg) en leeftijd van de patiënt: : VO2 max(verwacht) (L/min) = (0.023 x lengte) + (0.0117 x gewicht) - (0.031 x leeftijd) - 0.332 : VO2 max(verwacht) (L/min) = (0.0158 x lengte) + (0.00899 x gewicht) - (0.027 x leeftijd) + 0.207 Op de website www.beweegkuur.nl is via Professionals en vervolgens Algemeen een excelbestand te downloaden waarin bovenstaande berekeningen verwerkt zijn. U moet hiervoor ingelogd zijn als zorgverlener of als ROS adviseur. Met dit excelbestand kunnen leefstijladviseurs of huisartsen de inspanningsbeperking op een eenvoudige manier berekenen met behulp van de gegevens uit het rapport.
Bijlage: Voorbeeld van een rapport van een inspannings-ecg In deze bijlage is een voorbeeldrapport van een I-ECG opgenomen. De onmisbare / aanbevolen informatie is met groen gemarkeerd. Sportmedisch onderzoek Naam XXXXXX Pat.nr. Geslacht V Tel.nr. Geboortedat 27-01-1949 um Leeftijd 60 jaar geslacht 1 M=0, V=1 Voorgeschiedenis Sport Fitness, wandelen 1-2 uur/week, recreatief niveau:, sinds 2007 Ziekte Hypertensie (1985) Pre-HELPP syndroom (1966); Diabetes Mellitus (2007) Allergie Geen Roken Geen Alcohol Geen Familiale belasting Alzheimer (moeder); Coloncarcinoom (vader) Sociaal Gepensioneerd huisvrouw Medicatie Metformine 1 dd 1000 mg; Simvastatine 40 mg; Atenolol 25 mg Voedingssupplementen Alfa-liponzuur 500 mg/d, geen specifiek dieet Anamnese Reden van komst Sportadvies/gezondheid check-up/conditie check-up ivm start Beweegkuur Hart en vaten Geen pijn op de borst, duizeligheid, neiging tot flauwvallen of hartkloppingen. longen Geen benauwdheid. Geen aanwijzingen voor hooikoorts. Bewegingsapparaat Schouderklachten rechts. Overig Geen bijzonderheden. Trainingsdoelen: verbeteren van metabole controle/gewichtreductie. Blaastest Biometrie verwacht Longinhoud (FVC) 3,0 L (88%) Gewicht 90 kg 3,40 Volume in 1 sec ( 1 L verwacht (37%) Lengte 170 cm
FEV1) 2,70 Max. flow (PEF) 1 L/s verwacht 6,8 Tiff. Index (FEV1/FVC) 33% Verwacht >70 Oogtest (niet verricht) (15%) BMI (body mass 31,1 index) kg/m 2 normaal 20-25 (47%) Bloeddruk 145/90 (mmhg) normaal <140/90 Curve Normaal Hartfrequentie 70 normaal 50-90 Middelomtrek 100 cm normaal 60-80 Bril Kleurenzicht Norma al Dieptezicht Norma al Zicht ver / normaal >0,6 links/rechts Zicht ver beide ogen Zicht dichtbij beide ogen Spierlenigheid jaar Hand-grondafstand 10 cm Hak-bil afstand 20 cm Hyperlaksiteit afwezig Dijbeenomtrek rechts/links 4/4 cm Kuitomtrek 3/3 cm rechts/links Huidplooi biceps 10 mm Huidplooi triceps 10 mm Huidplooi 15 mm schouderblad normaal >0,8 Huidplooi buik 20 mm 55mm normaal >0,8 vet% 37,4% 35,7 25,6 Optimaal (sport) vet% 25% Bovengrens normaal vet% 36% (75,1 kg) (88,0 kg) Lab onderzoek Laboratorium onderzoek van 03-02-2009: Groep: DIABETES Glucose N 7.0 mmol/l; HbA1C 6.7 %; Groep: VETSTATUS Cholesterol 4.6 mmol/l; HDL-chol 1.2 mmol/l; LDL-chol 2.9 mmol/l; Trigl. 1.1
mmol/l; T.chol/HDL 3.8 ; Groep: URINE (PORTIE) Kreatinine 9.5 mmol/l; Micro Alb. <3 mg/l; R alb/kr NTB mg/mmol; Groep: KLARING Cockcroft 75 ml/min; MDRD 64 ml/min/..; Algemeen onderzoek Hart & longen Normale harttonen, geen geruis, regulair ritme. Normaal longgeruis. Intern Normaal onderzoek van de buikregio, geen vergrote lever of milt. Normale keelamandelen en lymfeklieren. Vasculair Normale pulsaties van de grote bloedvaten, geen geruis. Zenuwstelsel Symmetrische reflexen, normale oogvolg bewegingen, pupilreflex en coördinatietest. Bew egingsapp araat Niet verricht bij deze keuring ECG (hartfilmpje) Rust Normaal ritme en geleiding. Geen tekenen van overbelasting. Inspanning Normaal ritme en geleiding. Geen tekenen van zuurstof tekort. Fietstest Looptest nvt Omgeving Type test Ramp Maximale snelheid 0 Temperatuur 22 km/u Verval per min 20 watt Maximale helling 0 % Tijdstip 10:00 Laatste stap 10 watt Luchtvochtigheid 50 % Maximaal 1630 110 70 Maximaal 100 watt verwacht 95 (105 vermogen %) Geschatte VO 2 max 1552 verwacht (115 (zuurstofopname) ml/min 1350 %) per kg per kg 1,1 watt/kg 17,2 ml/min verwacht 1,7 (65%) verwacht 23,6 (73%)
Hartfrequentie 140 verwacht 219 (64 %) O 2 p ols Bloeddruk (mmhg) 25 /95 verwacht <260/115 0 11,1 ml/slag verwacht >19,9 Omslagpunt Vermogen 80 watt Hartfrequentie 120 (80% max. Bewegingseconomie vermogen) ml/watt ( 85,7% max. hartfreq.) (normaal <13) niet bepaald Herstel Wingate(sprint)test Hartfrequentie na 1 125 (89% max. hartfreq.) 30 sec sprint watt min. vermogen Bloeddruk na 3 15 /90 (60% max. bovendruk) Per kg 0,0 watt verwacht >10 min. 0 Volume in 1 sec ( L (0% FEV1 in rust) FEV1) Conclusie Blessure risico Gezien lage vetvrije massa en schouderklachten rustige opbouw krachttraining. Cardiovasculair risico Op basis van inspannings ECG geen verdenking op actuele hart- en vaatziekten of ritmestoornissen. Risicofactoren voor hart- en vaatziekten: DM2, Hypertensie, lage fitheid. Bloeddrukrespons binnen grenzen van normaal. Normaal hartfrequentieherstel, neiging tot chronotrope incompetentie, mogelijk verklaard door betablokkergebruik. Inspanningstest Maximaal vermogen:suboptimaal voor de leeftijd. Relatief laag in relatie tot lichaamsgewicht Omslagpunt: matig getraind Trainingsadvies In eerste instantie meer accent op vergroten van spierkracht ter ondersteuning dieetmaatregelen. Geen bezwaar tegen maximale inspanning of intervalduurtraining. Overige opmerkingen Geen