Paulussen Advocaten. Masterclass voor PIANOo. Hoe maken we van aanbesteden en C2C een succes. Door Bert Lejeune en Roger Cox
|
|
- Alexander Janssen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Paulussen Advocaten Masterclass voor PIANOo Hoe maken we van aanbesteden en C2C een succes Door Bert Lejeune en Roger Cox
2 Succesvol cradelen en aanbesteden Indeling workshop 1: Waarom moeten we met C2C aan de slag 2: De noodzaak van een PPS rondom C2C 3: De instrumenten voor duurzaam aanbesteden: 4: Innovatief aanbesteden (het A2 project Maastricht) 5: de overheid als launching customer
3 Vormgevers van PPS in gebiedsontwikkeling Aanbestedingsrecht Omgevingsrecht Publiek Private Samenwerking Bouwrecht en Vastgoed
4 Gebiedsontwikkeling en duurzame innovatie Waar people, planet en profit samenkomen Waar markt en overheid samenkomen (PPS) Waar veel vervuiling en C02 uitstoot plaatsvindt Waar sterkte-zwakte-koppeling en verevening plaatsvindt Waar werk wordt gemaakt van een integrale aanpak (A2)
5 Transitiejuristen Duurzame innovatie door samenwerking
6 GratisnaarAl.nl Een maand lang gratis in 20 bioscopen (start in Maastricht) bewustwording van problemen
7 Bewustwording van oplossingen Twee dagen Cradle to Cradle In MECC Maastricht Jacqueline Cramer - William McDonough - Michael Braungart - Rob van Hattum - Roefie Hueting - Shaw Industries - - Steelcase - Herman Miller - Provincie Limburg - Maastricht - Venlo - - Haarlemmermeer - DSM - TU Delft - Van Gansewinkel - Artisjok en anderen Let s Cradle!
8 Samenwerking en implementatie van oplossingen A2 project Maastricht - Cradle to Cradle
9 Bruggen bouwen 1. Bewustwording van gedeelde problemen creëert urgentie 2. Bewustwording van oplossingen creëert positivisme 3. Het implementeren van oplossingen creëert samenwerking Dat is waar duurzaam beleid ook over zou moeten gaan: gedeelde urgentie, gedeeld positivisme en samenwerking
10 Waarom moeten we met C2C aan de slag?
11 Toenemende welvaart in de wereld Van 1950 naar 2009 welvaartstoename vooral in VS, Europa en Japan 1950: wereldbevolking van 2.5 miljard 2009: wereldbevolking van 6.7 miljard + toename Bruto Wereld Product met factor 8!! (BWP is optelsom van alle BNP s van alle landen) = toename van de druk op het milieu met factor 8 Bron: Common Wealth: economics for a crowded planet; Jeffrey D. Sachs
12 Toename welvaart heeft een prijs Milieuvervuiling (lucht, water, grond) Drinkwater wordt schaarser (al meer dan stuwdammen in onze rivieren) Landbouwgrond neemt af in vitaliteit (zie je nog wel eens meeuwen achter een tractor?) Visvoorraden zijn zwaar overbevist (satellietnavigatie, kilometers net, zee als vrijstaat) Grootschalige ontbossing en afname biodiversiteit (sneller dan nooit) Grondstoffen worden schaarser (o.a. olie) Pandemieën als aids, sars, vogelgriep, varkensgriep.en dan hebben we klimaatverandering door C02 uitstoot nog niet eens genoemd.
13 Klimaatverandering Aarde Mens Stabiel 15 graden 36 graden ,8 graden 38 graden In graden 41 graden In graden 48 graden
14 Klimaatverandering 17 graden in 2030 is gevaarlijke klimaatverandering Waarom? Oceanen gaan grootschalig Co2 uitstoten Toendra s gaan grootschalig Co2 uitstoten Consequentie: Onomkeerbaar proces dat tot nog snellere opwarming leidt
15 Klimaatverandering voert de druk op Enkele gevolgen Droogte en zeer zware neerslag (verdwijnen landbouwgrond) Smelten van gletsjers (drinkwater) Koraalriffen sterven af (verdwijnen kraamkamers voor vissen) Zeespiegel stijgt en bedreigt delta s (vluchtelingen) Klimaatzones veranderen snel (verlies biodiversiteit) Tropenziektes rukken op (volksgezondheid)
16 Klimaatverandering De aarde heeft koorts Gorbatsjov over klimaatverandering Er zijn twee manieren om de situatie aan te pakken: de waarheid achterhouden en onpopulaire maatregelen uitstellen, of de mensen vertellen wat er gaande is en samenwerken voor verandering voordat het te laat is. Michail Gorbatsjov World Political Forum, 2008
17 Meer toenemende welvaart in de wereld Van 2009 naar 2050 welvaartstoename vooral in landen als Brazilië, China en India 2009: wereldbevolking van 6.7 miljard 2050: wereldbevolking van 9.2 miljard (medium voorspelling) + toename Bruto Wereld Product met factor 6!! (BWP is optelsom van alle BNP s van alle landen) = toename van de druk op het milieu met nog eens factor 6!! Bron: Common Wealth: economics for a crowded planet; Jeffrey D. Sachs
18 Tussenconclusie Ecologisch, demografisch en economisch zitten we wereldwijd op een onhoudbaar traject De ecologische situatie zal verslechteren en niet verbeteren door de verdere economische groei..tenzij.de overheid ervoor zorg draagt dat de economische groei met duurzame en grondstofbesparende technologie plaatsvindt. Waarom?
19 De spanning tussen welvaart en milieudruk Omdat er maar drie smaken zijn om de spanning te verkleinen 1. Minder mensen 2. Minder inkomen 3. Andere technologie Ad 1+2 Ad 3: gaat komende decennia niet gebeuren het creëren van een Cradle to Cradle wereld
20 Cradle to Cradle Look at Nature Waste equals food Use current solar income Respect diversity Transitie van eco-efficiency naar eco-effectiviteit Hoe gaan we dat doen?
21 Transitie onder tijdsdruk! Toenemende welvaart en klimaatprobleem vraagt om zeer snelle transitie Eco-efficiency is (te) trage doorbraak. En dat is alleen nog maar wat schaven aan het bestaande systeem! Voor transitie naar C2C hebben we transitie op ecoefficiency én eco-effectiviteit nodig (vgl warmtenet). Een opgave van enorme proportoe
22 De drie pijlers voor transitie Technische pijler: Fin./Jur. pijler: Psychologische pijler: duurzame technische innovatie (creatieve markt) prikkels en regels (kaderstellende overheid) gedragsverandering en gezamenlijke ambitie (verlangende burger en verlangende consument)
23 Technische pijler (duurzame technische innovatie) Transitie wordt te vaak alleen met de technische pijler geassocieerd. Maar de technische pijler alleen kan geen transitie bewerkstelligen. Er zijn al veel beschikbare technische oplossingen voor onze problemen. Het geïmplementeerd krijgen ervan lukt vaak echter niet. Daarom gaat het in het bewerkstelligen van transitie over het gelijktijdig ontwikkelen van alle drie de pijlers. C2C geeft raamwerk voor richting van innovatie
24 Financiële en juridische pijler (prikkelen en faciliteren) Wetgeving en belastingstelsel Beprijzen naar werkelijke kosten Subsidies Kredietverzekeringen Contracten en samenwerkingsvormen Bonus/malus C2C geeft hier onvoldoende handvaten
25 Psychologische pijler (gedragsverandering) 1. Gevoel van urgentie 2. Ambitie en optimisme 3. Massa-communicatie 4. (Icoon) projecten C2C is een perfect instrument voor deze pijler
26 Idee en naam C2C is waardevol in/voor NL 1. NL publieke en non-profit sector hebben de naam C2C mee groot gemaakt vanwege de waardevolle inhoud van het concept. 2. Het idee enthousiasmeert en activeert zowel overheid, bedrijfsleven, wetenschap, NGO s en burgers (bruggenbouwer). 3. De naam C2C is zeer goed bruikbaar voor massa-communicatie. 4. Met C2C kun je de urgentie van de problemen en het optimisme van de oplossingen tegelijkertijd communiceren (belangrijk politiek instrument). 5. Er zijn al pilot projecten die richting geven aan duurzame innovatie en overheid kan dit proces makkelijk versnellen.
27 Huidige situatie C2C is echter een drempel 1. Overheid is potentieel afbreukrisico voor C2C 2. C2C is een potentieel afbreukrisico voor de overheid 3. Brede beweging rondom C2C nu niet mogelijk omdat zowel consultancy en certificering in één hand rusten (150 producten in 8 jaar) 4. Samenwerking tussen publieke en private partijen is nodig om drie pijlers rondom C2C te kunnen ontwikkelen 5. Onafhankelijke certificering maakt intra-brand concurrentie en massacommunicatie mogelijk
28 Brede C2C certificering zet transitie in gang Certificeringsysteem heeft veel meer potentie C2C Certificering kent focus op materialen, ontwerpprocessen, water, energie en fair trade Op te splitsen in sub certificering voor bredere beweging: - Sub certificering voor design for disassembly (schepen, vliegtuigen) - Sub certificering voor watermanagement Uit te breiden met additionele certificering voor bredere beweging - C2C gebiedsontwikkeling, gebouwen - C2C mobiliteit (recyclebare EV) Daarmee kan C2C een transitiemodel worden
29 Waarom is C2C belangrijk voor het succes van duurzaam aanbesteden? 1. Het geeft een gezicht, richting en einddoel aan duurzaam aanbesteden (anders dan: duurzaam inkopen is wat SN zegt dat het is) 2. Het zorgt voor een wenkend perspectief en creëert een ambitie bij markt en overheid die samenwerking bevordert (zodat duurzaam aanbesteden niet het zoveelste regeltje wordt dat moet worden toegepast). 3. Het faciliteert planning en fasering in duurzaam aanbesteden (systeemverandering gaat vóór productverandering design for disassembly gaat vóór healthy materials)
30 Welke bijdrage levert aanbesteding aan het succes van een C2C transitie? 1. Het is een instrument om samenwerking tussen de taakstellende overheid en de creatieve markt te bevorderen. 2. Het is een instrument om C2C te stimuleren en koplopers in C2C innovatie te belonen 3. Het is een instrument om integraal denken en doen te bevorderen. 4. Het is een instrument om met de markt te communiceren
31 Paulussen Advocaten Masterclass voor PIANOo Hoe maken we van aanbesteden en C2C een succes Door Bert Lejeune en Roger Cox
Paulussen Advocaten. Masterclass voor PIANOo. Hoe maken we van aanbesteden en C2C een succes: enkele aanbestedingsrechtelijke aspecten
Paulussen Advocaten Masterclass voor PIANOo Hoe maken we van aanbesteden en C2C een succes: enkele aanbestedingsrechtelijke aspecten Door Bert Lejeune en Roger Cox Duurzaamheid contracteren (3 pijlers)
Nadere informatieCradle to Cradle van idee naar praktijk. Sebas Veldhuisen, Johan Gijsman Doetinchem, 3 februari 2010
Cradle to Cradle van idee naar praktijk Grondleggers 2 William McDonough en Michael Braungart VPRO Documentaire: Afval = Voedsel Positieve boodschap Schaarste grondstoffen, van probleem naar oplossing
Nadere informatieRapportage. 25 September 2018
Rapportage 25 September 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Positionering advies 3 1.2 Algemeen 3 1.3 Leeswijzer 4 2. Nulsituatie en positiebepaling 4 2.1 Werkwijze 4 2.2 Nulsituatie 5 2.3 Ambitieniveau
Nadere informatieManifest Circulair Onderwijs
Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed
Nadere informatieSustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland
Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Programma 15.15 uur: Inleiding duurzaam toerisme door Dr. Anja de Groene 15.35 uur: Cradle to Cradle
Nadere informatieDe Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie
De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie Feike Sijbesma, CEO Royal DSM In de loop der tijd is het effect van bedrijven op de maatschappij enorm veranderd. Vijftig tot honderd
Nadere informatieManifest Circulair Onderwijs
Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed
Nadere informatieMIP2, Cradle to Cradle en het certificatieproces
MIP2, Cradle to Cradle en het certificatieproces Themagroepvergaderingen MIP2 - Mechelen Doel van dit project Cradle to cradle is een belangrijke inspiratiebron voor MIP2 Een handleiding voor MIP2 om met
Nadere informatieSterker, Slimmer, Schoner
Sterker, Slimmer, Schoner D66 visie op duurzaamheid en groei C100 01-11-2014 Stientje van Veldhoven Groene genen Van Mierlo Terlouw Club van Rome Richtingwijzer: streef naar een duurzame en harmonieuze
Nadere informatieMasterclass Service Design 12 juni , 26 juni en 6 juli daagse Meerdaagse
Masterclass Service Design 12 juni 2017 13, 26 juni en 6 juli 2017 http://www.servicesciencefactory.com/index.php/service-design-masterclass/ Hoe zorgt u er, in deze steeds sneller veranderende wereld,
Nadere informatieDuurzame zorgomgevingen
Duurzame zorgomgevingen Healing Environments in woonzorggebouwen drs. ing. Bert Krikke Een healing environment is een omgeving die het welzijn, welbevinden en ziekteherstel bevordert Traditionele kenmerken:
Nadere informatieWaar start je als ondernemer met duurzaamheid
Waar start je als ondernemer met duurzaamheid www.will2sustain.com SPELREGELS PARTICIPATIEF INTERACTIEF MOBIELTJES GEBRUIK MAKEN VAN KENNIS IN DE GROEP CONCREET TOEPASSEN GEBRUIK MAKEND VAN VRAGEN EN
Nadere informatieHet creëren van een innovatieklimaat
Het creëren van een innovatieklimaat Bertholt Leeftink Directeur- Generaal Bedrijfsleven & Innovatie Inhoud 1. Waarom bedrijven- en topsectorenbeleid? 2. Verdienvermogen en oplossingen voor maatschappelijke
Nadere informatieklimaatverandering en voedsel
klimaatverandering en voedsel Parijs; wat is er afgesproken en gaat het lukken? Wat betekent dit voor landbouw en voeding? Energie transitie als voorbeeld voor producent en consument Duurzaamheid als paradigma.
Nadere informatieMVO IN DE VERSNELLING TRENDS VOOR GROENE & SOCIALE ECONOMIE WORD OOK KLIMAATNEUTRAAL MAAK KANS OP CLIMATE MAKE OVER
MVO IN DE VERSNELLING TRENDS VOOR GROENE & SOCIALE ECONOMIE WORD OOK KLIMAATNEUTRAAL MAAK KANS OP CLIMATE MAKE OVER IE Motoren Event Karin Jansens MVO Nederland 15 sept 2015 MVO GAAT OVER URGENTIE EN OPTIMISME
Nadere informatieEmissievrije mobiliteit
Emissievrije mobiliteit Geen tijd voor dagdromen Huib van Essen 7 juli 2018 Emissies: What s the problem? Luchtvervuiling Vooral fijnstof en NO x Gezondheid hier en nu Locatie uitstoot cruciaal Aandeel
Nadere informatieCirculair denken en doen in de Metropool regio Amsterdam. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie
Circulair denken en doen in de Metropool regio Amsterdam Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie Ambitie De MRA wil wereldwijd voorloper zijn op het gebied van slimme oplossingen voor de beperkte
Nadere informatieNaar een duurzaam Den Haag met Haagse Krach Een verkenning. Lennart van der Linde Haags Milieucentrum, feb 2015
Naar een duurzaam Den Haag met Haagse Krach Een verkenning Lennart van der Linde Haags Milieucentrum, feb 2015 1 Versterking kustverdediging Scheveningen: duurzaam? 2 Haags Milieucentrum Opgericht in 1991
Nadere informatieDE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017
DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische
Nadere informatieWelkom. Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen. Van Afval naar Grondstoffen
Welkom Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen Programma 14.00-14.05 uur Welkomstwoord door dagvoorzitter Isabelle
Nadere informatieLeve het werkmilieu. ZEE EVENT 10/11/10 Jeanet van Antwerpen Partner-bestuurder
Leve het werkmilieu ZEE EVENT 10/11/10 Jeanet van Antwerpen Partner-bestuurder Opbouw Context: zekerheden van de toekomst Duurzaamheid gebiedsontwikkeling en werkmilieus Sturingsknoppen: ruimtelijk, financieel,
Nadere informatieMeer met minder. Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel. Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI. 6 juni 2012
Meer met minder Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI 6 juni 2012 Inhoud presentatie Mondiale trends die van invloed zijn op toekomstige watervraag Nationale
Nadere informatieWereldwijde uitstoot CO2 dit jaar
1 van 5 7-12-2018 06:32 volkskrant.nl Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar weer toegenomen 6-8 minuten IJsklif in West-Groenland. Beeld Credit: Sarah Das / Woods Hole Oceanographic Institution De stijging
Nadere informatieCALL#4 SNELHEID IN DE ENERGIE- TRANSITIE
CALL#4 SNELHEID IN DE ENERGIE- TRANSITIE Circular Art Lab Limburg (CALL) legt maatschappelijke opgaven via open oproepen ( calls ) voor aan geëngageerde makers en denkers. Zij worden uitgenodigd kansen
Nadere informatieNederland kantelt naar een duurzame samenleving
Nederland kantelt naar een duurzame samenleving Jan Rotmans pagina 1 van 68 Nederland kantelt naar een duurzame samenleving Prof.dr.ir. Jan Rotmans nr. pagina 2 van 68 Transitie naar Duurzame Economie:
Nadere informatieClean Tech Delta. Innovative solutions to climate and energy challenges
Clean Tech Delta Innovative solutions to climate and energy challenges De New Green Deal voor innovatie en schone technologie in de regio Rotterdam-Delft Clean Tech Delta gezamenlijk innovatie en schone
Nadere informatieThe Sustainable Suitcase. The Sustainable Suitcase is een handige koffer voor erfgoedinstellingen die met duurzaamheid actief aan de slag willen
The Sustainable Suitcase The Sustainable Suitcase is een handige koffer voor erfgoedinstellingen die met duurzaamheid actief aan de slag willen December 2011 The Sustainable Suitcase is een handige koffer
Nadere informatieTNO draagt bij aan de oplossing van verschillende complexe maatschappelijke vraagstukken op terreinen als energievoorziening, watermanagement,
TNO draagt bij aan de oplossing van verschillende complexe maatschappelijke vraagstukken op terreinen als energievoorziening, watermanagement, landbouw, gezondheidszorg, mobiliteit, veiligheid en bouw.
Nadere informatiePas je huizen aan of breng je mensen in beweging? Kees Konings, DomaVita Vastgoedadvies
Transformatie bestaande woningvoorraad Pas je huizen aan of breng je mensen in beweging? Kees Konings, DomaVita Vastgoedadvies Kansen en uitdagingen voor West-Brabant Thema s/ Agenda: 1. Steden en (kleine)
Nadere informatie> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel
> Ketenaanpak en -verantwoordelijkheid > Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Doel: boeren ondersteunen bij de impact van klimaatverandering en ontbossing tegen te gaan. Ons klimaat verandert
Nadere informatieDe Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie
De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie PEOPLE People, Planet, Profit (PPP) Van een lineaire naar
Nadere informatieThemacafé Energietransitie 22 februari 2016
Themacafé Energietransitie 22 februari 2016 19.15 ontvangst 19.30 opening en korte presentatie door Tseard Hoekstra over de Regionale Energietransitie 19.45 Mogelijkheden voor warmte uit oppervlaktewater
Nadere informatieDuurzaam ondernemen Musea
Duurzaam ondernemen Musea Kunst voor bedrijfsvoering Rob van Tilburg Mei 2012 DHV 2012 All rights reserved Alleen voor intern gebruik Welkom en agenda Definitie en duiding duurzaam ondernemen Omgang bedrijven
Nadere informatiePartners in Public Business
Partners in Public Business Richard van Breukelen CFO Rijkswaterstaat 12 juni 2008 Wat doet Rijkswaterstaat? Rijkswaterstaat is de uitvoeringsorganisatie van Verkeer en Waterstaat en werkt aan: - Vlot
Nadere informatieKlimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014
Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek Scheldemondraad: Actieplan Grensoverschrijdende klimaatbeleid, 11 september 2009 Interregproject
Nadere informatieDutch Coastline Challenge. Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017
Dutch Coastline Challenge Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017 Bevindingen 1 e bijeenkomst: Ons gezamenlijk verhaal Klimaatverandering beheerst het nieuws en de eerste zichtbare effecten staan bij
Nadere informatieMAATSCHAPPIJ ONDERSCHAT ERNST EN TAAIHEID KLIMAATPROBLEEM
MAATSCHAPPIJ ONDERSCHAT ERNST EN TAAIHEID KLIMAATPROBLEEM De maatschappelijke discussie over klimaatverandering wordt onvoldoende scherp gevoerd. Er wordt nauwelijks nagedacht over de ernst van de problematiek
Nadere informatieC2C: Amsterdam in actie! DEBAT
C2C: Amsterdam in actie! DEBAT Resultaten van het afsluitend paneldebat Amsterdam, 22 mei 2008 Agendavoorstel 2 3 I. De resultaten van de vandaag laten mij zien dat... Het panel De wethouder De zaal 4
Nadere informatieKlimaatverandering en onze voedselzekerheid
Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Prof. Dr. Martin Kropff Rector Magnificus Wageningen University Vice-president Raad van Bestuur Wageningen UR Ons klimaat verandert Ons klimaat verandert Oplossingsrichtingen
Nadere informatieDe Keizer Kennismakelaar bij Haven Amsterdam
De Keizer Kennismakelaar bij Haven Amsterdam Afdelingsoverleg NS-Beleid Donderdag 9 april 2009 Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Inhoud presentatie De Keizer Kennismakelaar HAP -
Nadere informatieBermgras beter benutten. Lelystad 21 mei Marieke van Putten
Bermgras beter benutten Lelystad 21 mei 2015 Marieke van Putten Waarom innovatie? Bijdragen aan oplossingen van maatschappelijke vraagstukken Versterking van ons verdienvermogen en concurrentiekracht Creëren
Nadere informatieStrategieën voor ruimtelijke ontwikkeling. 1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen
Strategieën voor ruimtelijke ontwikkeling 1) Duurzame ontwikkeling, governance, gebiedsontwikkeling, monitoring en kennisvragen Ina Horlings Lezing Waddenacademie, 2-12- Opgaven voor de Waddenregio 1.
Nadere informatie2) Which of the following aspects does not belong to the sustainability category Emission of harmful substances :
Oefenvragen deeltentamen 1 onderdeel 'Sustainability' Vraag 1 en 2 Engels, rest Nederlands, op het (deel)tentamen zullen alle vragen zowel in het Engels als in het Nederlands gesteld worden. Antwoorden:
Nadere informatieWat is energie? Als een lichaam arbeid kan leveren bezit het energie Wet van het behoud van energie:
ENERGIE Wat is energie? Als een lichaam arbeid kan leveren bezit het energie Wet van het behoud van energie: energie kan noch ontstaan, noch verdwijnen (kan enkel omgevormd worden!) Energie en arbeid:
Nadere informatieEco - Business Park Twente
Eco - Business Park Twente als aanjager voor een maatschappelijk verantwoorde economische ontwikkeling Visie- en discussie document vanuit de ChristenUnie als bijdrage aan een duurzame inrichting van gebiedsontwikkeling
Nadere informatieDuurzaam inkopen, gewoon doen!
Duurzaam inkopen, gewoon doen! Duurzaam Inkopen, 27 januari 2010 ir. Mark Hoogbergen Adviseur Agenda 1 Introductie 4 Criteria 2 Waarom 5 Aan de slag 3 Doelstelling > Menu extra s Agentschap NL Als het
Nadere informatieBalans van de Leefomgeving
Balans van de Leefomgeving 14 september 2010 Maarten Hajer Agenda 2 In vogelvlucht Successen Resterende problemen Inzoomen op grote dossiers, inclusief beleidsopties Gevolgen van economische crisis Successen:
Nadere informatie#missionzeromaastricht
#missionzeromaastricht Introductie alle 3 2 Maastrichts Energie Akkoord nieuwe rol overheid ook in het fysieke domein MEA: een middel, een instrument om een brede coalitie te vormen die de schouders zet
Nadere informatieDuurzaamheid bij Landal GreenParks
Duurzaamheid bij Landal GreenParks Kenniswerkplaats Vitale Vakantieparken Noord-Veluwe Harderwijk - 18 februari 2015 Landal een duurzame organisatie? Onze belofte naar de gasten Waarom D&BO? Externe
Nadere informatieDecentrale overheden als Launching Customer voor Cradle to Cradle, een kwestie van contracten of gedrag?
Decentrale overheden als Launching Customer voor Cradle to Cradle, een kwestie van contracten of gedrag? Nederland kan slechts succesvol zijn in de mondiale kenniseconomie als het de groei van innovatieve
Nadere informatieKLIMAATVERANDERING. 20e eeuw
KLIMAATVERANDERING 20e eeuw Vraag De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met 0.2-0.5 C 0.6-0.9 C Antwoord De temperatuur op aarde is in de afgelopen honderd jaar gestegen met
Nadere informatieOntwikkelingen ten grondslag aan arbeidsreintegratie. Louis Polstra
Ontwikkelingen ten grondslag aan arbeidsreintegratie Louis Polstra INHOUDSOPGAVE Kenniscentrum Arbeid & lectoraat Arbeidsparticipatie Beleidstheorie arbeidsre-integratie Maatschappelijke ontwikkelingen
Nadere informatieNut en noodzaak van (sturen op) duurzame zorg
Nut en noodzaak van (sturen op) duurzame zorg Prof.dr. Robbert Huijsman MBA, Hoogleraar Management & Organisatie Ouderenzorg Senior manager Kwaliteit & Innovatie, Achmea .... Wat bedoelen we met duurzaamheid?
Nadere informatieZwolse Water voor iedereeneen
Zwolse Water voor iedereeneen Op zoek naar een nieuwe werkwijze 2016 12 JAN STADSCAFE ZAP - Club Cele - SPcitI CONCEPT PROCESADVIES 17 e Eeuw De Spontane Stad, Gert Urhahn Lezing 2013 Spontane Stad zo
Nadere informatieRealistisch duurzaam -samen aan de slag-
Realistisch duurzaam -samen aan de slag- Realistisch duurzaam Opbouw presentatie Startpunt voor opzet van het actieprogramma duurzaamheid Kijkje in de toekomst (voorbeeld Haarlemmermeer) Ideeën 27 maart
Nadere informatieinspireren en innoveren in MVO
inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig
Nadere informatieZA5223. Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands
ZA5223 Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands FLASH 290 BIODIVERSITY Q1. Hebt u ooit gehoord van de term biodiversiteit?
Nadere informatie100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL
TIDAL POWER 100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL In 2025 100.000 Zeeuwse huishoudens voorzien van duurzame electriciteit uit getijdenenergie met een totale CO2-reductie van 140.000 ton
Nadere informatieDe Bouwagenda. Bouwen aan de kwaliteit van leven
De Bouwagenda Bouwen aan de kwaliteit van leven MAATSCHAPPELIJK URGENTE UITDAGINGEN 2 MAATSCHAPPELIJK URGENTE UITDAGINGEN 3 MAATSCHAPPELIJK URGENTE UITDAGINGEN 4 MAATSCHAPPELIJK URGENTE UITDAGINGEN 5 %
Nadere informatieInnovatiegericht inkopen + EMVI
Innovatiegericht inkopen + EMVI Bermgras Beter Benutten Henk Wijnen INNOVATIEGERICHT INKOPEN + EMVI Handreikingen Tips Inkoopproces Webinars BERMGRAS BETER BENUTTEN 2 WAAROM INNOVATIE? Bijdragen aan oplossingen
Nadere informatieBodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling
Bodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling Jan Willem Erisman 8 juni 2018 Louis Bolk Instituut (sinds 1976) www.louisbolk.org Voedselzekerheid! Wat heeft landbouwbeleid gebracht (in
Nadere informatieZonder kernenergie of fossiel, kan dat? Frans Rooijers directeur CE Delft
Zonder kernenergie of fossiel, kan dat? Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige
Nadere informatieHoog tijd voor een écht duurzame landbouw
nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn... Hoog tijd voor een écht duurzame landbouw een visie over de hervormingen in de landbouw Oktober 2013 nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn... Inleiding Landbouwbeleid heeft grote invloed op
Nadere informatieMasterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie
Masterclass Afval en Grondstof Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Gemeentelijk Afvalcongres, 19 maart 2015 AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. Afvalmanagement Ladder van
Nadere informatieDe groei van de wereldbevolking: Demografische vloek of zegen?
De groei van de wereldbevolking: Demografische vloek of zegen? Leo van Wissen Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut NIDI, Den Haag Rijksuniversiteit Groningen Bijdrage aan De Rode Hoed, 8
Nadere informatieHET EU FLEGT- Actieplan
HET EU FLEGT- Actieplan Rob Busink Directie Natuur en Biodiversiteit 1 september 2015 Consultatiebijeenkomst FLEGTevaluatie Naar een Europese aanpak van de bestrijding van de handel in illegaal hout Toenemende
Nadere informatieDuurzaam Inkopen in onderwijs. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar
Duurzaam Inkopen in onderwijs Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam inkopen, inleiding Duurzaam inkopen in onderwijs Spelers in het veld en hun rol Suggesties voor aanpak Informatiebronnen
Nadere informatieet broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces
H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de
Nadere informatie2012 MVO Jaarverslag
2012 MVO Jaarverslag MVO-beleid Tomingroep Als mensontwikkelbedrijf werkt Tomingroep aan duurzaamheid in de volle breedte. Wij willen op een maatschappelijk verantwoorde wijze zaken doen in samenwerking
Nadere informatieStartbijeenkomst keten innovatieprogramma. Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur
Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur Utrecht, 21 oktober 2015 Inhoud Introductie 3 Zij waren er bij! 4 Circulaire economie 5 RACE programma 6 Sectoranalyse
Nadere informatieVISIEPLAN OPRICHTING CULTURELE COÖPERATIE
VISIEPLAN 2016-2018 OPRICHTING CULTURELE COÖPERATIE INHOUD VISIE COÖPERATIE 2016-2018 3/4 EEN TIJDPERK VAN SAMENWERKEN OPENHEID INTERACTIE UITWISSELING WERELDWIJD ACTIEF NIEUWE EN OUDE GENERATIES WERKEN
Nadere informatieUrgenda ESCo-project. Peter Odermatt
Urgenda ESCo-project Peter Odermatt Inleiding Ambitie Urgenda: Vergroten energie efficiency in NL Beter benutting hernieuwbare energie potentieel in NL Verkennen onder welke voorwaarden ESCo s een bijdrage
Nadere informatieSamen realiseren we de koers van Zuid-Limburg
Samen realiseren we de koers van Zuid-Limburg Ambitie programma Toegevoegde waarde/bijdrage aan BNP: 40 miljard euro op ZON niveau 8,5 miljard op het niveau van Zuid- Limburg Complete werkgelegenheid:
Nadere informatieRaadsvoorstel Plan van Aanpak Circulaire Economie
gemeente Eindhoven Inboeknummer 17bst01739 Dossiernummer 17.51.351 Beslisdatum B&W 19 december 2017 Raadsvoorstel Plan van Aanpak Circulaire Economie Inleiding In het Klimaatplan 2016-2020 is vastgelegd
Nadere informatieBedreigingen. Broeikaseffect
Bedreigingen Vroeger gebeurde het nogal eens dat de zee een gat in de duinen sloeg en het land overspoelde. Tegenwoordig gebeurt dat niet meer. De mensen hebben de duinen met behulp van helm goed vastgelegd
Nadere informatieSMART SOCIETY IN NEDERLAND
SMART SOCIETY IN NEDERLAND Roxane Daniels Vereniging Nederlandse Gemeenten 23 april 2019 VVSG Brussel Paraplu-begrip Integrale aanpak van maatschappelijke opgaven Cross-sectoraal Publiek-privaat Bottom-up
Nadere informatieSamenvatting OESO milieuverkenning tot 2050
PBL Notitie Samenvatting OESO milieuverkenning tot 2050 PBL, in samenwerking met 15 maart 2012 Contact: ton.manders@pbl.nl PBL- publicatienummer: 500113003 Inleiding De Organisatie voor Economische Samenwerking
Nadere informatieSlimme innovatie in toerisme met Service Design Thinking
Slimme innovatie in toerisme met Service Design Thinking Customer Journey Mapping Workshop Bas Jansen b.n.jansen@saxion service-design.zeef.com 2 november 2015, Hengelo Programma I. Introductie in Service
Nadere informatiePartnership kan het beter? Thema: Partnerships met de praktijk zo effectief mogelijk in te richten
Partnership kan het beter? Thema: Partnerships met de praktijk zo effectief mogelijk in te richten Internet der dingen Snelle verbindingen Veel data Stabiele verbindingen Geen vertragingen meer Additioneel
Nadere informatieCradle to Cradle in de bouw. Construeren van oneindig herbruikbaar gebouwen
Cradle to Cradle in de bouw Construeren van oneindig herbruikbaar gebouwen Seminar Duurzaamheid - BmS 29 november 2011 Introductie Thijs Huijsmans Constructief ontwerper +5 jaar werkervaring Brede ervaring
Nadere informatieHOLLANDSE NIEUWE 21 INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS. hollandse-nieuwe.com
INTERIEURARCHITECTEN EN PROJECTMANAGERS We zijn 21 jaar onderweg! Nog steeds kan het beter, slimmer, anders. Vandaar ook geen retrospectief maar een korte update van het nu en wat ons morgen gaat brengen.
Nadere informatieNIVE masterclass Kansen van duurzaam ondernemen
NIVE masterclass Kansen van duurzaam ondernemen Felix Gruijters Nuon Amsterdam ArenA 12 oktober 2011 1 A convenient truth 44 triljard dollar staat op het spel Die waarde biedt kansen A convenient truth
Nadere informatieMeer huishoudelijk afval recyclen
Meer huishoudelijk afval recyclen Is 2/3 recyclen haalbaar? Ja, met een Grondstoffenakkoord Erik de Baedts AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. AMSTERDAM 2012 Afvalbrief Meer waarde uit afval (september 2011) Milieudruk
Nadere informatie03 november 2011. Bart Brink manager business development / corporate coördinator Cradle to Cradle
03 november 2011 Bart Brink manager business development / corporate coördinator Cradle to Cradle Voor meer informatie: b.brink@royalhaskoning.com of 06-55885393 Duurzaam ontwerpen Geïnspireerd door Cradle
Nadere informatieVerduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief
Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Conferentie Keuzes voor landbouw en veehouderij Huidige mondiale impact van veehouderij Biodiversiteit, aandeel 30% in mondiaal verlies
Nadere informatieInitiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks
Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks Onderwerp: social return en inbesteden Datum commissie: 6 juni 2013 Datum raad: Nummer: Documentnummer: Steller: Eric Dammingh Fractie: PvdA-GroenLinks Samenvatting Meedoen
Nadere informatieEen visie op de toekomstige landbouw in Nederland
Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Jan Willem Erisman ALV Markdal, Galder, 24 september 2018 Inhoud Introductie Louis Bolk Instituut Achtergronden huidige landbouw De visie van de minister
Nadere informatieKlimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)
Agenda Stad Concernstaf CSADV Stadhuis Grote Kerkplein 15 Postbus 538 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 498 2092 www.zwolle.nl Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Hoe houden we onze delta leefbaar
Nadere informatiePK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen
PK Benelux BV Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen INLEIDING Dit Plan van aanpak gaat over maatschappelijk verantwoord onderrnemen en Maatschappelijk verantwoord inkopen (ook wel duurzaam
Nadere informatieSamen vooruit. in de circulaire economie. CIRCLES inspireert en ondersteunt u met tools en praktische kennis. Re-creating (y)our environment
Samen vooruit in de circulaire economie Re-creating (y)our environment CIRCLES inspireert en ondersteunt u met tools en praktische kennis Circulaire economie wat moet ik ermee? Circulaire economie: u hoort
Nadere informatieDuurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde
Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde Duurzaam ondernemen 1 Even voorstellen Gijs Duivenvoorde ir, Delft Berenschot Maakindustrie Duurzaamheid Innovatie Normcommissie ISO26000
Nadere informatieVerpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017
Verpakken in de circulaire economie Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 2 Copyright 2016 KIDV 8 november 2016 3 Copyright 2017 KIDV 12-4-2017 Verpakkingen In Europa openen we ongeveer 7 verpakkingen
Nadere informatieVANG Van Afval Naar Grondstof
Afval is een keuze VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015 Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD Koninklijke NVRD Vereniging
Nadere informatieHet zou het provinciebestuur c.q. de verantwoordelijke gedeputeerde dus sieren om bij besluiten omtrent MAA
Eerder al verschenen er drie opinie-artikelen (Michel Brouwers, Wim Derks en John Muijsers) waarin werd betoogd, dat het beleid en de voorgenomen plannen van de provincie inzake MAA gestoeld waren op vooronderstellingen
Nadere informatieLES 1: De wereld in verandering
LES 1: De wereld in verandering 1 Les 1: De wereld in verandering Vakken Zedenleer/godsdienst, economie, geschiedenis, aardrijkskunde, PAV Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend,
Nadere informatieMVO gids Noord Nederland
MVO gids Noord Nederland Podium, vraagbaak en hulp voor bedrijven en organisaties die actief bezig zijn met maatschappelijk verantwoord ondernemen en werken. Ontwikkeld door de MVO alliantie Noord Nederland
Nadere informatieWorkshop: Bouwen aan Duurzaamheid Sectie Duurzaam Ondernemen, VVM. Nationale Milieudag 11 juni
Workshop: Bouwen aan Duurzaamheid Sectie Duurzaam Ondernemen, VVM Nationale Milieudag 11 juni PAGINA 0 Workshop Bouwen aan Duurzaamheid, Nationale Milieudag 11 JUNI 2015 Sectie Duurzaam Ondernemen, VVM
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Vóór dat u beleid ontwikkelt is het van belang om de vraag: Waaròm zou ik MVO beleid ontwikkelen? te beantwoorden. Het antwoord op deze vraag bepaalt hóe u het MVO
Nadere informatieRoute naar emissievrije (binnen)steden. Huib van Essen, CE Delft
Route naar emissievrije (binnen)steden Huib van Essen, CE Delft Emissievrij: gezonde stad, leefbare toekomst Luchtvervuiling - Grootste boosdoeners: fijnstof en NO x - Forse gezondheidsschade - Dalende
Nadere informatieDuurzame ontwikkeling met én binnen ABN AMRO IBM Future enterprise. Vincent G.P. van Assem ABN AMRO Amsterdam, 13 september 2006
Duurzame ontwikkeling met én binnen ABN AMRO IBM Future enterprise Vincent G.P. van Assem ABN AMRO Amsterdam, 13 september 2006 1 Planet The world is flat 2 People 3 Wereldbevolking: 6.541.920.085 (per
Nadere informatie