vgrp Dalfsen

Transcriptie

1 vgrp Dalfsen ONTWERP 21 OKTOBER 2011

2 Pagina 2

3 Inhoudsopgave 1. INLEIDING AANLEIDING DOELSTELLING EN GELDIGHEIDSDUUR WETTELIJK KADER PROCEDURE LEESWIJZER EVALUATIE RESULTATEN GRP Uitgevoerde maatregelen Bereikte doelen TUSSENEVALUATIE WATERPLAN RESULTATEN BENCHMARK RIOLERINGSZORG CONCLUSIE HUIDIGE SITUATIE AFVALWATER HEMELWATER GRONDWATER AMBITIES AMBITIENIVEAUS GEKOZEN AMBITIENIVEAU DOELEN, FUNCTIONELE EISEN, MAATSTAVEN EN MEETMETHODEN DOEL DOEL DOEL DOEL DOEL DOEL MAATREGELEN ONDERZOEK EN PLANVORMING BEHEER & ONDERHOUD RENOVATIE / VERVANGING VERBETERINGSMAATREGELEN COMMUNICATIE RESUMÉ ORGANISATIE EN MIDDELEN PERSONELE MIDDELEN FINANCIËLE MIDDELEN Financiële uitgaven De financiering Voorstel tarief rioolheffing BIJLAGE 1: AFKORTINGEN- EN BEGRIPPENLIJST BIJLAGE 2: OVERHEIDSWETGEVING EN BELEID EUROPEES BELEID NATIONAAL BELEID GEMEENTELIJK ONDERZOEK EN BELEID BIJLAGE 3: UITGEVOERDE MAATREGELEN VANUIT HET WATERPLAN BIJLAGE 4: GEGEVENS LOZINGSLOCATIES BIJLAGE 5: AMBITIEMATRIX GESELECTEERDE AMBITIES Pagina 3

4 BIJLAGE 6: VOORSCHRIFTEN FINANCIERING EN FINANCIERINGSMODELLEN BIJLAGE 7: OVERZICHT UITGAVEN EN INKOMSTEN Pagina 4

5 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Weinig mensen beseffen hoe belangrijk het functioneren van het (afval)watersysteem is. Weet u bijvoorbeeld dat het (afval)watersysteem en de drinkwatervoorziening sinds de 19e eeuw voor de volksgezondheid meer hebben betekend dan de hele medische wetenschap daarna? Pas als het mis dreigt te gaan en er bijvoorbeeld stank- of wateroverlast optreedt, krijgt het (afval)watersysteem aandacht. De inzameling, transport en zuivering van afvalwater gaat vaak ongemerkt aan de burger voorbij. Gemeenten en waterschappen verrichten dagelijks veel inspanningen om deze kostbare infrastructuur goed te beheren en te laten functioneren. Onderliggend gemeentelijk rioleringsplan (hierna: GRP) laat zien dat de gemeente Dalfsen hierbij vooruitkijkt en bouwt aan een robuust en flexibel systeem. In tegenstelling tot het vorige GRP strekt de rioleringszorg zich nu ook uit naar overtollig hemel- en grondwater. Vandaar de termen verbreed GRP (vgrp), stedelijk waterbeheer en (afval)watersysteem in dit rapport. De term afvalwatersysteem omvat al het water waar men afstand van wil doen, dus zowel huiselijk, bedrijfs- als stedelijk afvalwater (zie kader definities afvalwater in hfd. 1.2 en in bijlage 1). 1.2 Doelstelling en geldigheidsduur Het GRP moet worden geactualiseerd. Dit is geen vrijblijvende aangelegenheid, maar een wettelijke verplichting. Artikel 4.22 van de Wet milieubeheer (Wm) (zie kader) regelt dat de gemeenteraad een GRP vast moet stellen voor een door de raad te bepalen planperiode (in dit geval 4 jaar). De planningshorizon van het GRP reikt verder en bedraagt 60 jaar. De rioolheffing en de lange termijn doelstellingen zijn Artikel 4.22 Wet milieubeheer 1. De gemeenteraad stelt telkens voor een daarbij vast te stellen periode een gemeentelijk rioleringsplan vast. 2. Het plan bevat tenminste: a) een overzicht van de in de gemeente aanwezige voorzieningen voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater als bedoeld in artikel alsmede de inzameling en verdere verwerking van afvloeiend hemelwater als bedoeld in artikel 9a van de Wet op de waterhuishouding, en maatregelen ten einde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, als bedoeld in artikel 9b van laatstgenoemde wet en een aanduiding van het tijdstip waarop die voorzieningen naar verwachting aan vervanging toe zijn; b) een overzicht van de in de door het plan bestreken periode aan te leggen of te vervangen voorzieningen als bedoeld onder a; c) een overzicht van de wijze waarop de voorzieningen, bedoeld onder a en b, worden of zullen worden beheerd; d) de gevolgen voor het milieu van de aanwezige voorzieningen als bedoeld onder a en van de in het plan aangekondigde activiteiten; e) een overzicht van de financiële gevolgen van de in het plan aangekondigde activiteiten. 3. Indien in de gemeente een gemeentelijk milieubeleidsplan geldt, houdt de gemeenteraad met dat plan rekening bij de vaststelling van een gemeentelijk rioleringsplan. 4. Onze Minister kan, in overeenstemming met Onze Minister van Verkeer en Waterstaat, aan gemeenten de plicht opleggen tot prestatievergelijking ten aanzien van de taak, bedoeld in artikel 10.33, alsmede de taken, bedoeld in artikelen 9a en 9b van de Wet op de waterhuishouding. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen regels worden gesteld over de frequentie, inhoud en omvang van de prestatievergelijking. gebaseerd op deze planningshorizon. De jaarlijkse uitvoeringsaspecten uit dit beleidsplan worden vormgegeven met operationele jaarprogramma s. Volgens de nieuwe Waterwet moet elke gemeente voor 1 januari 2013 een nieuw verbreed GRP opstellen. De gemeenteraad van Dalfsen heeft dit verbrede GRP vastgesteld op XX-XX-XXXX. Het verbreed GRP is het beleidsplan dat op hoofdlijnen de invulling van de gemeentelijke watertaken weergeeft. Door middel van het verbreed GRP legt de gemeente vast wat zij wil bereiken en wat de rol van burgers en bedrijven is ten aanzien van de gemeentelijke zorgplichten voor stedelijk afvalwater, grondwater en hemelwater. Pagina 5

6 Het verbrede GRP vervult vier hoofdfuncties: Kader gemeentelijke zorgplichten: overzicht van beleidskeuzes ten aanzien van stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater; Interne afstemming: met andere vakdisciplines binnen de gemeentelijke organisatie; Externe afstemming: vindt in ieder geval plaats met de plaatselijk belangverenigingen van de diverse kernen in de gemeente Dalfsen, het waterschap Groot Salland en de provincie Overijssel; Continuïteit en voortgangsbewaking: vanwege de lange levensduur van stedelijk watervoorzieningen is een lange termijn aanpak essentieel (begroting en evaluatie); Definities afvalwater De Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken definieert de volgende typen afvalwater (art. 1.1 Wm): Huishoudelijk afvalwater: afvalwater dat overwegend afkomstig is van menselijke stofwisseling en huishoudelijke werkzaamheden; Bedrijfsafvalwater: afvalwater dat vrijkomt bij door de mens bedrijfsmatig of in een omvang alsof zij bedrijfsmatig was, ondernomen bedrijvigheid, dat geen huishoudelijk afvalwater, afvloeiend hemelwater of grondwater is; Stedelijk afvalwater: huishoudelijk afvalwater of een mengsel daarvan met bedrijfsafvalwater, afvloeiend hemelwater, grondwater of ander afvalwater; Afvloeiend hemelwater: term spreekt voor zich, geen wettelijke definitie, gerelateerd aan de zorgplicht op grond van artikel 3.5 van de Waterwet. Uit een uitspraak van de Raad van State ( /1, 18 juni 2008) blijkt dat het afstromend hemelwater - onafhankelijk van de vraag of, en in welke mate, dit water al dan niet verontreinigd is - wordt aangemerkt als afvalstof; Grondwater: term spreekt voor zich, geen wettelijke definitie, gerelateerd aan de zorgplicht op grond van artikel 3.6 van de Waterwet. Het gaat om al het water dat zich in de ondergrond, in bodems en gesteenten bevindt. 1.3 Wettelijk kader In het vgrp wordt rekening gehouden met diverse beleidskaders en afspraken, zowel op nationaal, regionaal als gemeentelijk niveau. Op nationaal niveau De twee belangrijkste nationale beleidskaders zijn het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW 2011) en de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Het NBW heeft tot doel om partners in de watersector (gemeenten, waterschappen, Rijkswaterstaat, provincies en drinkwaterbedrijven) beter te laten samenwerken om op termijn in de afvalwaterketen een besparing van 360 miljoen per jaar te kunnen realiseren. In het vorige nationale bestuursakkoord (in 2003) zijn afspraken gemaakt over het op orde houden van het watersysteem en het aanpakken van de gevolgen van een veranderend klimaat. Deze afspraken blijven van kracht. De KRW is een Europese richtlijn die ervoor moet zorgen dat de kwaliteit van het oppervlaktewater in 2015 (met mogelijke uitloop van 2x6 jaar) op orde is. Het belangrijkste verschil met de wet- en regelgeving, zoals van kracht bij het voorgaande GRP, is de introductie van de nieuwe Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken. Per 1 januari 2008 is deze wet in werking getreden. Met de wet worden de Gemeentewet, de Wet op de waterhuishouding (Ww) en de Wet milieubeheer (Wm) aangepast. Het hemelwater- en grondwaterbeleid wordt met deze wet verankerd in de regelgeving (zie Afbeelding 1: De drie zorgplichten voor stedelijk water). Stedelijk afvalwater Hemelwater Grondwater Afbeelding 1: De drie zorgplichten voor stedelijk water Pagina 6

7 Volgens de nieuwe wetgeving is er voor de gemeente sprake van drie zorgplichten: De zorgplicht voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater (Wm). De zorgplicht voor het afvloeiende hemelwater (Ww). De zorgplicht ter voorkoming van structureel nadelige gevolgen van het grondwater (Ww). Ten opzichte van het voorgaande GRP is ook de kostendekkingsystematiek veranderd, de activiteiten voor de hemel- en grondwaterzorgplichten kunnen nu ook worden gedekt door de rioolheffing. Ook de verplichting tot prestatievergelijking (benchmarking) is een fenomeen dat na het voorgaande GRP is geïntroduceerd. Op regionaal niveau Op regionaal niveau zijn er diverse partijen die een taak hebben in het (afval)watersysteem en waterbeheer waarmee de gemeente afstemming zoekt, o.a. bij de totstandkoming van dit vgrp. De gemeente neemt deze verantwoordelijkheid serieus en heeft in het verleden op diverse terreinen afspraken gemaakt met het waterschap en de provincie. Het waterschap is verantwoordelijk voor de waterkwaliteit, het regionale watersysteem (waterkwantiteit) en de waterveiligheid. Zij geeft lozingsvergunningen wanneer particulieren lozen op het oppervlaktewater. (b.v. IBA s die lozen op oppervlaktewater). Op 9 maart 2011 hebben de gemeente en het waterschap een Waterakkoord Dalfsen gesloten. Dit is een vervanging en verdieping van de bestaande regeling tussen de gemeente en het waterschap uit In het Waterakkoord zijn bestuurlijke afspraken op 14 punten vastgelegd voor het (afval)watersysteem. Dat gemeente en het waterschap daadwerkelijk samenwerken blijkt uit de volgende aspecten: Op 21 mei 2007 heeft de gemeenteraad van Dalfsen een Waterplan vastgesteld: het waterplan is gezamenlijk opgesteld; In 2009 en 2010 is een Optimalisatiestudie van de Afvalwaterketen (OAS) uitgevoerd in Dalfsen, waar de gemeente en het waterschap gezamenlijk een invulling aan hebben gegeven; Momenteel werkt de gemeente Dalfsen met het waterschap aan een integraal Meetprogramma voor het (afval)watersysteem. Bij het opstellen van dit plan is rekening gehouden met het Waterbeheersplan en de Stedelijke Wateropgave (2010) van het waterschap. De provincie Overijssel is verantwoordelijk voor de beleid- en besluitvorming omtrent grondwateronttrekking. Het beleid t.a.v. drinkwaterwingebieden is onder meer verwoord in het gebiedsdossier Vechterweerd. De provincie kan de gemeente een ontheffing van de zorgplicht voor inzamelen van afvalwater verlenen. In Dalfsen is dit momenteel het geval. De gemeente heeft een ontheffing tot 2015 van het inzamelen van stedelijk afvalwater voor delen van de gemeente. Perceelseigenaren moeten hier in een Individuele Behandeling Afvalwater (IBA) voorzien. Bovenstaand beleid komt tegemoet aan de wettelijke taakstelling voor een doelmatige inzameling van afvalwater. Pagina 7

8 Op gemeentelijk niveau De gemeente is verantwoordelijk voor de inzameling en verwerking van afvalwater. Dit betreft zowel huishoudelijk afvalwater, bedrijfsafvalwater, overtollig hemelwater en grondwater. De gemeente realiseert en beheert hiervoor de infrastructuur voor inzameling, transport en waterberging in het stedelijk gebied. Hiervoor worden riolering, wadi s en waterberging aangelegd. Het beleid hiervoor is beschreven in het GRP. Dit verbrede GRP is afgestemd op andere gemeentelijke beleidsplannen, zoals het Waterplan , het Rioolbeheerplan en het Omgevingsprogramma Daarnaast is dit vgrp in lijn met de vastgestelde Subsidieverordening afkoppelen hemelwater (25 maart 2008) en Verordening afvoer hemelwater en grondwater (7 maart 2011). Meer achtergrond op wet- en regelgeving en beleid In bijlage 2 is een overzicht gegeven van de voor het stedelijke waterbeheer relevante wet- en regelgeving. In deze bijlage vindt u meer achtergronden van de diverse gemeentelijke beleidsplannen die recentelijk zijn opgesteld. 1.4 Procedure Conform de Wet milieubeheer (zie kader) heeft bij de totstandkoming van dit vgrp overleg en afstemming plaatsgevonden met: De Gedeputeerde Staten van de Provincie Overijssel; Het Waterschap Groot Salland; De gemeentelijke raadscommissie van Dalfsen; De gemeentelijke organisatie van Dalfsen (interne afstemming); De Plaatselijk Belang verenigingen in de gemeente Dalfsen. De provincie heeft een aanwijzingsbevoegdheid bij het opstellen van het vgrp. Tegenstrijdigheden tussen het vgrp en de provinciale plannen, zoals de Omgevingsvisie en de Omgevingsverordening, kunnen aanleiding voor een aanwijzing zijn in het vgrp. Overige partijen kunnen advies geven bij het opstellen van dit plan. Deze adviezen zijn niet bindend. Artikel 4.23 Wet milieubeheer 1. Het gemeentelijk rioleringsplan wordt voorbereid door burgemeester en wethouders. Zij betrekken bij de voorbereiding van het plan in ieder geval: a) gedeputeerde staten; b) de beheerders van de zuiveringstechnische werken waarnaar het ingezamelde afvalwater wordt getransporteerd; c) de beheerders van het oppervlaktewater waarop het ingezamelde water wordt geloosd, en d) de inspecteur. 2. Zodra het plan is vastgesteld, doen burgemeester en wethouders hiervan mededeling door toezending aan de in het eerste lid, onder a tot en met c genoemde organen, en Onze Minister. 3. Burgemeester en wethouders maken de vaststelling bekend in één of meer dag- of nieuwsbladen die in de gemeente verspreid worden. Hierbij geven zij aan op welke wijze kennis kan worden verkregen van de inhoud van het plan. 1.5 Leeswijzer Het volgende hoofdstuk (2) blikt terug op de vorige planperiode ( ) en geeft aan in hoeverre de gemeente Dalfsen zijn gestelde doelen heeft bereikt. Hoofdstuk 3 beschrijft de huidige situatie en hoofdstuk 4 besteedt aandacht aan de ambities die de gemeenteraad en de Plaatselijk Belang verenigingen hebben t.a.v. de drie zorgplichten. Hoofdstukken (5 en 6) gaan in op de nieuwe doelen die de gemeente zich stelt en welke functionele eisen en maatregelen daarbij horen. Tot slot, behandelt hoofdstuk 7 de financiële aspecten en de personele bezetting die daarbij hoort. In bijlage 1 vindt u een toelichting op de gebruikte terminologie in dit vgrp. Pagina 8

9 2. Evaluatie Dit hoofdstuk evalueert het stedelijke waterbeheer van de gemeente gedurende de planperiode Dit doet zij aan de hand van het afgelopen GRP , het lopende Waterplan en de Benchmark Rioleringszorg. 2.1 Resultaten GRP Onderstaande paragraaf gaat in op de maatregelen uitgevoerd in het kader van het GRP De daaropvolgende paragraaf beschrijft in hoeverre door het uitvoeren van deze maatregelen de gestelde doelen uit het GRP zijn bereikt Uitgevoerde maatregelen Afbeelding 2: Vervanging van riolering in Nieuwleusen Nieuwe aanleg en aansluitingen Er is nieuwe riolering gerealiseerd in het kader van de volgende bestemmingsplannen: Deel de Koele 2 e fase (2010) Gerner Marke 2 (2007) Industrieterrein Parallelweg (2010) Muldersveld 2 e fase (2009) Westerbouwlanden Noord 1 e fase (2010) In het vorige GRP staat aangegeven dat de lozing van 45 percelen is gesaneerd, maar dat de lozingswijze onduidelijk is. Deze zijn in beeld gebracht. Onderzoek Alle geplande inventarisaties, studies en plannen in het GRP zijn uitgevoerd of worden afgerond in 2011 (zie Tabel 1: Uitgevoerde inventarisaties, studies en plannen). Het opstellen van operationele jaarplannen is niet gebeurd in 2007 t/m 2010; voor 2011 is er wel een operationeel jaarplan beschikbaar. Aanvullend zijn er ad hoc-onderzoeken uitgevoerd naar foutaansluitingen en grondwaterproblematiek. Omschrijving Afgerond? - Actualiseren rioleringsbeheersysteem Ja - Actualisatie verhard oppervlak (vlakkenkaart) Ja - Onderzoek overlast overstort Ruitenborghweg Ja - Onderzoek Hoonhorst en Lemelerveld Ja - Opstellen afkoppelplan, Regenwaterstructuurplan In Actualisatie basisrioleringsplan Dalfsen Ja - Optimalisatie Afvalwaterstudie (OAS) Ja - Opstellen GRP Ja - Opstellen operationele plannen In Ad hoc-onderzoek (circa 0,50 per inwoner) Ja Tabel 1: Uitgevoerde inventarisaties, studies en plannen In bijlage 2 staat een korte samenvatting van de uitkomsten van de verschillende studies die relevant zijn voor het opstellen van het huidige vgrp. Pagina 9

10 Beheer en onderhoud Voor 2007 werd de riolering met een lage frequentie geïnspecteerd met een videocamera. De inspectiefrequentie is opgevoerd naar ca. 1 keer per 10 jaar in de planperiode Voorafgaand aan de inspectie wordt de riolering gereinigd. De uitgevoerde inspecties in de afgelopen twee jaar toonden aan dat de vrijvervalriolering geen ernstige gebreken vertoont en de vervuilingsgraad laag is. Renovatie en vervangingen In de planperiode van het GRP zijn de volgende planmatige renovatie en vervangingswerkzaamheden uitgevoerd (zie Tabel 2: Uitgevoerde renovaties en vervangingen). In een deel van het Westerveen en Ruiterveen zijn de pompunits van de drukriolering gerenoveerd in Afbeelding 3: Werkzaamheden in rioolput Jaar van uitvoering Details ,5 km vrijvervalriool vervangen 0,8 km vrijvervalriool gerenoveerd ,8 km vrijvervalriool vervangen 0,6 km vrijvervalriool gerenoveerd ,4 km vrijvervalriool vervangen 1,5 km vrijvervalriool gerenoveerd ,5 km vrijvervalriool vervangen 34 pompunits E/M gerenoveerd ,6 km vrijvervalriool vervangen Tabel 2: Uitgevoerde renovaties en vervangingen Verbeteringsmaatregelen Van de voorgenomen verbeteringsmaatregelen zijn de meeste uitgevoerd of in uitvoering, maar een aantal ook niet (zie Tabel 3: Uitvoering verbeteringsmaatregelen). Omschrijving Afgerond? Verruiming riolering kern Dalfsen (Waterfront) Gepland voor 2013 Maatregelen basisinspanning Hoonhorst / In uitvoering, 2011 Lemelerveld Afkoppelen verhard oppervlak (circa 3,5hectare In uitvoering 2008 tot 2016) Opstellen verordening stimuleringsbijdrage 2008 afkoppelen Meetprogramma riolering In uitvoering, 2011 Neerslagmetingen via website 2008 Telemetrie rioolgemalen In uitvoering, 2011 Maatregelen overlast overstort Ruitenborghweg In uitvoering, 2012 Tabel 3: Uitvoering verbeteringsmaatregelen Pagina 10

11 Het project Waterfront Dalfsen is nog niet in uitvoering, de verruiming van de riolering wordt gecombineerd uitgevoerd met dit project om overlast te beperken. De uitvoering is gepland in De maatregelen om te voldoen aan de basisinspanning n.a.v. het onderzoek in Hoonhorst en Lemelerveld zijn uitgevoerd in De gemeente voldoet aan de basisinspanning. Afbeelding 4: Realisatie infiltratiekratten in Hoonhorst De maatregel om de overlast bij de overstort Ruitenborghweg op te lossen is in voorbereiding (is geen maatregel voor de basisinspanning). In 2008 is de subsidieverordening (stimuleringsbijdrage) afkoppelen hemelwater vastgesteld door de gemeenteraad van Dalfsen. Het afkoppelen van verhard oppervlak loopt op schema. De verwachting is dat de gemeente al in 2012 (i.p.v. 2016) de gewenste 3,5 hectare heeft afgekoppeld. Het integrale meetplan van het waterschap en de gemeente is momenteel in voorbereiding. Dit is een herziening van het meetplan Binnen dit herziene meetplan zal bij 34 gemalen, bij 19 overstorten en op 2 plaatsen in het stelsel gemeten worden. Daarnaast is op 1 locatie een neerslagstation ingericht. In 2011 is er een grondwatermeetnet gerealiseerd. In de diverse kernen van de gemeente worden nu periodiek de grondwaterstanden gemeten. Communicatie De gemeente Dalfsen heeft sinds 2009 een waterloket op haar website. Hier kan men meer informatie over water en riolering vinden. Het waterloket heeft naast de internetpagina een telefoonnummer en e- mailadres voor vragen, opmerkingen of klachten. De meldingen worden nog niet centraal geregistreerd en geëvalueerd. Financiën & personele middelen Vanaf 1 januari 2008 is de kostendekkingsystematiek veranderd in Nederland: gemeenten hebben de mogelijkheid gekregen om de kosten voor de hemel- en grondwaterzorgplichten onderdeel uit te laten maken van de rioolheffing en eventueel twee aparte heffingen in te stellen. De gemeente Dalfsen heeft één heffing voor de totale kosten van de zorgplichten. De rioolheffing in 2011 is 121,80 per jaar voor ieder zelfstandig te gebruiken eigendom. Dit is een relatief lage heffing t.o.v. de rest van Nederland. De rioolheffing is kostendekkend over de lange termijn (60 jaar). De heffing is niet afhankelijk van het waterverbruik of de WOZ waarde van het desbetreffende perceel. Ook is er geen korting op de rioolheffing voor huishoudens/bedrijven die regenwater apart opvangen of water voorzuiveren. De gemeente heeft de afgelopen planperiode meer investeringen gepland dan daadwerkelijk uitgevoerd (zie Tabel 4: Overzicht van de inkomsten en uitgaven in de afgelopen jaren). Investeringen zijn doorgeschoven. De bestemmingsreserve van ,- op 1 januari 2007 is gegroeid tot ,- op 1 januari Dit terwijl bij autonome groei (dus bij de geplande tariefstijging en investeringsmaatregelen) de bestemmingsreserve op ,- zou eindigen op 1 januari Een bedrag van ,- bestemd voor investeringen is derhalve (nog) niet besteed. Om de geplande maatregelen alsnog te kunnen uitvoeren is het van belang deze reserve te blijven reserveren voor stedelijk waterbeheer. Overwogen kan worden deze egalisatievoorziening nu om te zetten naar een spaarvoorziening. Pagina 11

12 De personele bezetting van de gemeente Dalfsen op het gebied van de rioleringszorg is laag in vergelijking met andere gemeenten in Nederland van vergelijkbare grootte. Op basis van kengetallen uit de Leidraad Riolering voor de afgelopen planperiode is een bezetting van 2,6 FTE rioleringszorg en 1,0 FTE water gewenst bij maximale uitbesteding. De huidige bezetting rioleringszorg is ca. 2,1 FTE, en er is 1,0 FTE beschikbaar voor watermanagement. De gemeente besteedt (bewust) niet maximaal uit. Binnen de beschikbare FTE s worden nog veel taken zelf uitgevoerd prog Rioolheffing 111,80 115,15 119,15 121,80 121,80 Heffingsinkomsten Operationele kosten Kapitaallasten Dotaties - voorziening Totale Kosten Investeringen Investeringen gepland Dotaties gepland Tabel 4: Overzicht van de inkomsten en uitgaven in de afgelopen jaren (bedragen in euro s) Bereikte doelen Op basis van het overzicht van uitgevoerde maatregelen in volgt hieronder een evaluatie over in hoeverre de gestelde doelen in het vorig GRP zijn bereikt (zie Tabel 5: Evaluatie van gestelde doelen in GRP ). De precieze gestelde doelen en functionele eisen zijn terug te vinden in bijlage 3 van het GRP Doel Score Toelichting 1. Inzameling afvalwater + Alle percelen aangesloten; ongewenste lozingen op riolering niet gemonitord 2. Inzameling hemelwater +/- Hemelwaterafvoer is geregeld; wel plasvorming bij kolken 3. Transport naar lozingspunt - Uit berekeningen BRP volgt dat water-opstraat te veel voorkomt en er zijn ook regelmatig meldingen. 4. Voorkomen ongewenste emissies + Basisinspanning in 2012 voltooid en waterkwaliteitsspoor is opgestart 5. Voorkomen overlast omgeving +/- Gemaalstoringen komen voor en stankoverlast treedt op; uitvoeringsoverlast is minimaal 6. Effectief rioleringsbeheer + Basisvoorwaarden voor effectief beheer zijn gerealiseerd: winst kan nog behaald worden op duurzaamheid en registratie van storingen en klachten. Tabel 5: Evaluatie van gestelde doelen in GRP Doel 1: Inzameling geproduceerd afvalwater Doel 1 is behaald. Alle percelen zijn aangesloten op de riolering of op een IBA. De objecten zijn over het algemeen in een voldoende goede staat. Er vindt geen monitoring plaats naar ongewenste lozingen op de riolering. Wel vinden er af en toe gerichte controles plaats op mogelijke foutaansluitingen. Pagina 12

13 Doel 2: Inzameling hemelwater dat niet mag worden gebruikt voor de lokale waterhuishouding De gemeente is goed op weg t.a.v. doel 2. Alle percelen zijn aangesloten op de riolering of infiltreren het hemelwater lokaal. De staat van de objecten is voldoende. Plasvorming bij kolken komt nog wel voor, o.a. door verstoppingen door bladval. Doel 3: Faciliteren van transport ingezameld water naar lozingspunt Op doel 3 scoort de gemeente matig. Uit modelberekeningen volgt dat in de gemeente veel water-opstraat optreedt. Meldingen van burgers komen voor. Doel 4: Ongewenste emissies naar oppervlaktewater en bodem (incl. grondwater) voorkomen De gemeente voldoet aan de basisinspanning. Om het resterende overstortende water af te stemmen op de ontvangende watergang wordt gezamenlijk met het waterschap invulling gegeven aan het waterkwaliteitspoor en de KRW. Bovenop de basisinspanning koppelt de gemeente al jaren lokaal gebieden af om zo invulling te geven aan het waterkwaliteitsspoor en de KRW. De gemeente is dus goed op weg ten aanzien van doel 4. Het is nog onduidelijk hoe groot de waterkwaliteitsproblematiek precies is. Met het waterschap is een Quick scan uitgevoerd waarmee een indicatie is verkregen van de kwaliteit van het oppervlaktewater binnen de gemeente. De gemeente heeft nog geen volledig inzicht in ongewenste lozingen, aangezien er geen monitoring plaats vindt. Er is wel toezicht op de handhaving van lozingsvergunningen. Doel 5: Zorgen dat geen overlast voor de omgeving optreedt Op het gebied van doel 5 kan de gemeente Dalfsen nog vooruitgang boeken. Er treden gemaalstoringen op en er komen stankklachten voor. De gemeente heeft geen inzicht in de omvang van deze klachten omdat registratie niet plaatsvindt. De gemeente scoort goed op het voorkomen van overlast tijdens uitvoeringswerkzaamheden. Doel 6: Creëren van voorwaarden voor effectief rioleringsbeheer Rioleringsbeheer is over het algemeen effectief georganiseerd. Er vindt afstemming plaats met het waterschap (zie Afbeelding 5: Sluiten van Waterakkoord tussen gemeente en waterschap) en andere interne afdelingen (o.a. financiën, RO, openbare werken). De communicatie met de wijkteams kan nog beter. De communicatie met de provincie Overijssel is minimaal, maar voldoende voor het huidige rioleringsbeleid. Vergunningen worden gehandhaafd, maar niet systematisch gecontroleerd. Het rioleringsbestand is op orde en jaarlijks wordt ca. 10% van de riolering geïnspecteerd. De minimale duurzaamheidseisen van AgentschapNL worden nageleefd en duurzame materialen worden ingekocht. Daar waar mogelijk wordt de openbare ruimte duurzaam ingericht. Op het vlak van duurzaamheid kunnen nog grotere stappen worden gezet: bijvoorbeeld uitbreiding areaal aan gescheiden riolering, meer ruimte voor infiltreren hemelwater, invoering alternatieve sanitatie en thermische energiewinning en -besparing. Meldingen door burgers worden afgehandeld, maar niet centraal geregistreerd en geëvalueerd. 2.2 Tussenevaluatie waterplan Afbeelding 5: Sluiten van Waterakkoord tussen gemeente en waterschap Het waterplan van de gemeente is vastgesteld op 21 mei 2007 door de gemeenteraad. In dit plan staan een groot aantal maatregelen die in het kader van het GRP zijn uitgevoerd en een aantal die nog moeten worden uitgevoerd in de nieuwe planperiode Pagina 13

14 Het gaat om een aantal maatregelen vallend onder thema Ruimte voor Water, Schoon Water en Waterorganisatie en communicatie. Deze aspecten zijn reeds benoemd onder Uitgevoerde maatregelen (paragraaf 2.1.1). In bijlage 3 is in een overzicht terug te vinden welke maatregelen wel en niet zijn uitgevoerd in het kader van het vgrp. 2.3 Resultaten benchmark rioleringszorg De belangrijkste uitkomst van de vergelijking van de gemeente Dalfsen met andere Nederlandse gemeenten in 2010, is dat in de gemeente Dalfsen de rioolheffing lager dan gemiddeld in Nederland is. Genoemde oorzaken in de Benchmark Rioleringszorg 2010 zijn: Er is de afgelopen jaren ( ) relatief weinig geïnvesteerd; De beheerkosten van de riolering zijn relatief laag. Uit het rapport komt naar voren dat de gemeente Dalfsen in toenemende mate aandacht besteedt aan het voorkomen van wateroverlast en aan milieu- en waterkwaliteitsdoelstellingen. 2.4 Conclusie In de afgelopen 5 jaar zijn er grote stappen gemaakt met het op orde krijgen van de rioleringsbeheergegevens en het inspecteren van de riolering. Ook heeft de gemeente zich aan de onderzoeks- en uitvoeringsplanning weten te houden. Er wordt op gelijkwaardige en professionele wijze met het waterschap samengewerkt. Uit de Benchmark Rioleringszorg blijkt dat de gemeente een relatief lage rioolheffing heeft. Op 4 aspecten zou de gemeente nog significante vooruitgang kunnen boeken: Monitoring klachten en gemaalstoringen Verlagen frequentie water op straat Waarborgen goede oppervlaktewaterkwaliteit Duurzamere rioleringszorg en duurzaam stedelijk waterbeheer De volgende maatregelen dient de gemeente deze planperiode alsnog uit te voeren: Verruiming van de riolering in de kern Dalfsen Verder afkoppelen van verhard oppervlak Maatregelen aan overstort Ruitenborghweg Verdere uitvoering van maatregelen uit het meetprogramma Pagina 14

15 3 Huidige situatie Het opstellen van nieuwe doelen en maatregelen (aan de hand van gestelde ambities) vraagt om de huidige toestand van de riolering en het stedelijk water goed in beeld te hebben. In dit hoofdstuk wordt de huidige situatie van de drie zorgplichten in de gemeente beschreven. De gemeente heeft een operationeel geautomatiseerd rioolbeheersysteem GBI, wat ervoor zorgt dat het rioolbeheer systematisch kan worden uitgevoerd. Met behulp van het beheersysteem zijn de lijsten van objectgegevens vervaardigd, die in dit hoofdstuk zijn verwerkt. 3.1 Afvalwater Gemeente Dalfsen bestaat uit 22 bemalingsgebieden, 2 bemalingsgebieden zijn voorzien van een gescheiden stelsel, 8 bemalingsgebieden van een verbeterd gescheiden stelsel en 12 bemalingsgebieden hebben een gemengd rioolstelsel. Deze verschillende bemalingsgebieden kennen allen lozingspunten. De in de gemeente aanwezige voorzieningen voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater zoals bedoeld in artikel van de Wet milieubeheer staan beschreven in het verbreed Basisrioleringsplan (vbrp) van In bijlage 4 is de lijst met lozingslocaties uit het vbrp nader uitgewerkt en aangevuld. Het afvalwaterbeleid in de gemeente is gericht op het aansluiten van alle percelen op een voorziening en het voorkomen van ongezuiverde lozingen in het buitengebied naar bodem of oppervlaktewater. Om dit te realiseren heeft de gemeente vrijvervalriolering en mechanische riolering aangelegd voor ca percelen (zie de details in Tabel 6: Gegevens afvalwatersysteem gemeente Dalfsen). Het afvalwater wordt naar de rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI s) van het waterschap afgevoerd. Het betreft hier de RWZI Dalfsen en RWZI Raalte. Systeem Type Omvang Vrijvervalriolering Gemengd riool 92,0 km Overstortputten (gemengd) Vuilwaterriool Hemelwaterriool Overstortputten (verbeterd gescheiden) Infiltratieriool Inspectieputten 27 stuks 32,6 km 22,0 km 12 stuks 14,1 km stuks Mechanische riolering Drukriolering 66,5 km Rioolgemalen Pompunits drukriolering Tabel 6: Gegevens afvalwatersysteem gemeente Dalfsen 34 stuks 297 stuks Pagina 15

16 De oudste riolering dateert uit De leeftijdsopbouw van de riolering is als volgt (Figuur 1: Leeftijdsopbouw riolering gemeente Dalfsen): lengte [m1] ouder dan nu Aanlegja ar Figuur 1: Leeftijdsopbouw riolering gemeente Dalfsen Gemalen krijgen 2 keer per jaar een onderhoudsbeurt en de enige randvoorziening in de gemeente 1 keer per jaar. Pompunits voor drukriolering worden jaarlijks onderhouden. Persleidingen worden niet gereinigd en geïnspecteerd. Cyclisch onderhoud wordt gepland op basis van aanlegjaar. De vrijvervalriolering wordt gemiddeld eens in de 10 jaar gereinigd en kolken worden 2 keer per jaar gereinigd. Van de vrijvervalriolering wordt jaarlijks circa 10% geïnspecteerd. Op 13 locaties wordt gemeten (waterpeil) aan de riolering. Het aantal locaties wordt nog uitgebreid. Op 34 locaties wordt gemeten aan de gemeentelijke rioolgemalen. Het beheer van de overstortmeters wordt uitgevoerd door het waterschap. De gemeente heeft het eigendom. De gemeente kent percelen die niet zijn aangesloten op vrijverval- of drukriolering volgens het beheerbestand. Voor percelen is ontheffing van de zorgplicht aangevraagd bij Provincie Overijssel tot Voor 270 percelen (1.855 minus 1.585) geldt wel een zorgplicht, maar de bewoners hebben een eigen voorziening aangelegd. Van de percelen zonder riolering lozen via een IBA in de bodem, 353 via een IBA op het oppervlaktewater en 231 percelen lozen op een actieve gierkelder. De overige percelen in het buitengebied zijn aangesloten op (druk)riolering. 3.2 Hemelwater Bij nieuwbouw en vervanging van riolering wordt tegenwoordig gescheiden riolering toegepast. In totaal heeft de gemeente 22 km aan hemelwaterriool en 14,1 km infiltratieriool (zie Tabel 6: Gegevens afvalwatersysteem gemeente Dalfsen) om hemelwater op te vangen. De in de gemeente aanwezige voorzieningen voor de inzameling en verdere verwerking van afvloeiend hemelwater als bedoeld in artikel 3.5 van de Waterwet staan beschreven in het verbreed Basisrioleringsplan (vbrp) van In bijlage 4 is de lijst met lozingslocaties uit het vbrp nader uitgewerkt en aangevuld. Het streven is om zoveel mogelijk een bovengrondse oplossing te vinden voor het verzamelde hemelwater in de vorm van een wadi of retentievijver. Dit is in overeenstemming met het Waterplan en het Regenwaterstructuurplan. Afbeelding 6: Regenwaterkolk Pagina 16

17 De gemeente stimuleert burgers om verhard (tuin- en dak)oppervlak af te koppelen, dit betekent een reductie in de belasting van de RWZI en levert een gunstige bijdrage op voor de emissies vanuit de riolering op oppervlaktewater (waterkwaliteitsspoor) en de frequentie van water op straat. Hiervoor zijn een tweetal verordeningen opgesteld: Subsidieverordening afkoppelen hemelwater (25 maart 2008) en Verordening afvoer hemelwater en grondwater (7 maart 2011). In het kader van het waterkwaliteitsspoor en/of de KRW (Europese kaderrichtlijn Water) wordt samen met het waterschap nieuw beleid opgesteld. De bouwverordening van de gemeente schrijft voor dat hemelwaterbuffering verplicht is. Het hemelwater moet na buffering worden geïnfiltreerd in de bodem en/of worden afgevoerd naar oppervlaktewater (volgens de bekende volgorde vasthouden bergen afvoeren). De verwachte uitbreiding in areaal is 182 eenheden per jaar in deze planperiode ( ). Na deze planperiode is de verwachting dat de uitbreiding 135 eenheden/jaar zal zijn. 3.3 Grondwater De gemeente heeft nog geen vastgesteld grondwaterbeleid. Het is ook onvoldoende bekend hoeveel drainageleidingen en welke overige drainagevoorzieningen er aanwezig zijn binnen de gemeente. Er komen wel af en toe meldingen binnen met betrekking tot grondwateroverlast. De omvang van deze grondwaterproblematiek is niet geheel bekend. Om meer inzicht te krijgen in de actuele grondwaterstanden heeft de gemeente het initiatief genomen tot het inrichten van een grondwatermeetnet. Dit meetnet is in 2011 gerealiseerd en bevat totaal 39 meetlocaties. Het waterschap verzorgt voor de gemeente het beheer van de meetlocaties. De gemeente heeft het eigendom. Pagina 17

18 4. Ambities Het is in Nederlandse gemeentes steeds gebruikelijker om tijdens het opstellen van een vgrp de betrokken belanghebbenden en besluitvormers in een vroegtijdig stadium te consulteren. Dit om te voorkomen dat het door het ambtelijk apparaat voorbereide plan niet aansluit bij de ambities, eisen, verwachtingen en wensen van de gemeenteraad en andere adviesgevende betrokken partijen (waterschap, provincie en lokale vertegenwoordigers). Dit hoofdstuk verwoordt de gekozen ambitierichting voor het verbrede Gemeentelijke Rioleringsplan (vgrp) van 2012 t/m Het hoofdstuk beschrijft eerst de voorgelegde ambities en vervolgens het gekozen ambitieniveau na consultatie van de raadscommissie, de vertegenwoordigers van Plaatselijk Belang verenigingen en het waterschap. 4.1 Ambitieniveaus De ambitie geeft richting aan het beleid dat in het vgrp wordt verwoord en bepaalt mede de hoogte van de rioolheffing. Hoe hoger de ambities, hoe meer maatregelen worden begroot, des te hoger het tarief. De volgende ambitieniveaus zijn onderscheiden: Ambitieniveau Reactief (1). Ambitieniveau Spaarzaam en betrouwbaar (2). Ambitieniveau Duurzaam en vooruitstrevend (3). Een uitwerking en overzicht wat de verschillende ambities betekenen voor de zorgplichten stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater volgt hieronder. Ambitieniveau REACTIEF Dit ambitieniveau kenmerkt zich door het net voldoen aan de wettelijke verplichtingen die voortkomen uit de zorgplichten stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. Dit geeft een minimale invulling van de nieuwe zorgplichten, waardoor er geen of nauwelijks ruimte is om projecten betreffende deze plichten structureel op te pakken. Daarnaast leidt dit tot een ad hoc-benadering van de rioleringszorg. Er wordt reactief ingegrepen na signalering van klachten en/of overlast. Dit kan leiden tot een toename van spoedeisende werkzaamheden, waardoor de investeringskosten hoger zijn dan gemiddeld. Het tempo van de rioleringsvervanging houdt geen gelijke tred met het tempo waarin de riolering destijds is aangelegd. De riolen worden zo lang mogelijk benut, maar met kans op instorten. De onontkoombare vervangingspiek stuwt de rioolheffing op enig moment fors omhoog (zeker bij gebrek aan een voorziening). Er wordt ingeteerd op de kwaliteit van de riolering. Bovendien legt het spoedeisende karakter bij calamiteiten een zware claim op de bereikbaarheid. Bij dit ambitieniveau wordt ook nauwelijks werk met werk gemaakt. De kans neemt toe dat binnen enkele jaren dezelfde straat meer dan één keer moet worden opgebroken. Ambitieniveau SPAARZAAM EN BETROUWBAAR Gestreefd wordt om de verbeteringsmaatregelen gelijke tred te laten houden met de vervangingsmaatregelen. Er wordt voldaan aan de wettelijke verplichtingen (basisinspanning en waterkwaliteitsspoor), beperking van de kans water op straat bij hevige neerslag en er wordt ingespeeld op de nieuwe zorgplichten voor hemel- en grondwater. Dit geeft een gemiddelde invulling van de nieuwe zorgplichten, waardoor er ruimte is om projecten betreffende deze plichten structureel op te pakken. De komende planperiode wordt benut om geen spijt -maatregelen te bepalen in het kader van onder andere klimaatveranderingen en nieuw beleid voor hemel- en grondwater. Er wordt afstemming gezocht met het waterschap om gezamenlijk te komen tot een geoptimaliseerd maatregelenpakket (voor riolering, zuivering en watersysteem). Op verantwoorde wijze wordt afvoerend oppervlak van de riolering afgekoppeld, maar er is relatief weinig aandacht voor het verhogen van de belevingswaarde van stedelijk water. Nieuwbouw vindt hydrologisch neutraal plaats en levert daardoor geen extra belasting voor het omringende systeem (zowel kwantitatief als kwalitatief). Pagina 18

19 Daar waar haalbaar worden bij nieuwbouw en vervangingen dubbele riolen aangelegd (één voor de afvoer van vuilwater en één voor de afvoer van schoon (hemel)water). Richting de burgers wordt een (grond)waterloket ingericht en periodieke berichtgeving in een weekkrant en op de gemeentelijke webpagina wordt opgezet. De basis voor het treffen van verbeteringsmaatregelen is een goed inzicht in het daadwerkelijk functioneren van de riolering en het hemel- en grondwatersystemen. Hiervoor worden praktijkmetingen verricht en geanalyseerd. Ambitieniveau DUURZAAM EN VOORUITSTREVEND Dit ambitieniveau kenmerkt zich door een anticiperende houding. Onderzoek en informatie-inwinning door langdurige monitoring van afval-, hemel- en grondwater liggen ten grondslag aan het opstellen en concretiseren van beleid. Water drukt een belangrijk stempel op de inrichting van de openbare ruimte. Er worden voor de burger aantrekkelijke centrale vijverpartijen aangelegd/heringericht voor de opvang van hemelwater waarmee zowel de grondwaterstand wordt gereguleerd als overtollig water wordt gebufferd. Ook wordt de openbare ruimte zodanig ingericht dat extreme neerslaghoeveelheden bovengronds worden afgeleid naar plaatsen waar het water geen kwaad kan (plantsoenen, bermen en dergelijke). Hierbij wordt rekening gehouden met verwachte ontwikkelingen door klimaatveranderingen. Voor de (bestaande) zorgplicht voor het stedelijk afvalwater wordt een wijkgerichte aanpak voorgesteld. Voor de nieuwe zorgplichten voor hemel- en grondwater wordt op een hoger niveau ingespeeld door meer voortvarend te werk te gaan. Er worden, op basis van werk met werk maken, rioolwerkzaamheden uitgevoerd door omliggende straten mee te nemen in de rioleringsvervangingcyclus. Door deze bredere aanpak wordt tempo gemaakt, waarbij soms niet kan worden voorkomen dat riolen vroegtijdig worden vervangen. Het voordeel van een dergelijke aanpak is dat de piek in rioleringsvervanging wordt gespreid in de tijd en dat de frequentie voor overlast voor de burger wordt verminderd door omliggende straten mee te nemen. 4.2 Gekozen ambitieniveau Op basis van de uitgevoerde consultatie wordt het vgrp opgesteld met als uitgangspunt het ambitieniveau Spaarzaam en betrouwbaar. Enkele elementen binnen deze uitwerking zullen het ambitieniveau Duurzaam en vooruitstrevend krijgen, zoals afkoppelen, meten & monitoring, effectief rioleringsbeheer, duurzame onkruidbestrijding, actieve communicatie met de burgers, het waterloket en mogelijk de rioolheffingsgrondslag. Het aspect riolering in het buitengebied zal bewust reactief worden ingestoken vanwege de grootste inspanningen in het verleden. Het vertrekpunt van het gekozen ambitieniveau is de eigen verantwoordelijkheid van de burger, daar waar het kan. Concreet betekent dit dat wanneer de fysieke omstandigheden het toelaten de burger (middels een verordening) verplicht kan worden de verantwoordelijkheid voor de zorgplicht van gronden hemelwater op zich te nemen. De gemeente heeft hierbij een passieve ondersteunende rol ten aanzien van advies en eventuele financiële bijdrage. Onder deze noemer eigen verantwoordelijkheid zal er een onderscheid worden gemaakt tussen de stedelijk omgeving en het buitengebied en tussen bestaande bouw en nieuwbouw, voor zowel hemelwater als grondwater. Met het uitgangspunt eigen verantwoordelijkheid hoopt de gemeente de kosten binnen de perken te houden, het bewustzijn van de burger te vergroten en tegelijkertijd stappen te maken richting een duurzaam en vooruitstrevend ambitieniveau. Het algehele ambitieniveau is dus te bestempelen als spaarzaam en betrouwbaar daar waar het moet en vooruitstrevend daar waar het (eenvoudig) kan, het zogenoemde 2+ ambitieniveau. Zie bijlage 5 voor de precieze, geselecteerde ambities binnen de ambitiematrix. Pagina 19

20 5. Doelen, functionele eisen, maatstaven en meetmethoden Op basis van de huidige situatie, de evaluatie van de vorige planperiode en het gekozen ambitieniveau beschrijft dit hoofdstuk de doelen voor de gemeente voor de planperiode Om te kunnen toetsen of elk doel uiteindelijk bereikt wordt, gebruiken we de DoFeMaMe (Doelen, Functionele eisen, Maatstaven en Meetmethoden) systematiek (zie Figuur 2: Toelichting op de DoFeMaMe systematiek). Voor dit vgrp stellen we dus bij elk doel een DoFeMaMe op. doelen functionele eisen Gewenste toestand (Wat wil men bereiken?) Vertaling van doelen in systeemeisen (Hoe moet het systeem zich gedragen?) tijdloos lange termijn en uniform maatstaven Getalsmatige precisering van functionele eisen meetmethoden Specificatie van methoden in verband met vastlegging maatstaf Locatiegebonden veranderlijk in tijd Theoretisch gedrag Werkelijk gedrag Specificatie rekenmodel Specificatie waarnemingen Figuur 2: Toelichting op de DoFeMaMe systematiek 5.1 Doel 1 Het inzamelen van het geproduceerde afvalwater en overtollig hemel- en grondwater naar een geschikt lozingspunt. Binnen de gemeente wordt al het geproduceerde afvalwater momenteel ingezameld (zie ook hfd. 2 Evaluatie). Uiteraard blijft het een doel van de gemeente om ook nieuwbouwwijken, nieuwe bedrijven(terreinen) en nieuwe panden en percelen te blijven aansluiten op de riolering of een IBA. Daarnaast is de gemeente ook verantwoordelijk voor het ontvangen transporteren en bergen van overtollig hemel- en grondwater. Na berging wordt dit water via een lozingspunt gecontroleerd afgevoerd naar het landelijk gebied. Nr Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden 1a Alle percelen binnen de gemeente waar afvalwater vrijkomt moeten zijn voorzien van een aansluiting op de riolering uitgezonderd specifieke situaties waarbij lokale behandeling doelmatiger is. Alle percelen zijn voorzien van een aansluiting op de riolering, een IBA of een actieve gierkelder. Registratie van alle percelen en de wijze waarop afvalwater geloosd wordt. 1b Alle nieuwbouw op percelen binnen de gemeente waar overtollig hemel- en/of grondwater aanwezig is, moet voorzien zijn van een voorziening om dit overtollig hemelwater te ontvangen en verwerken wanneer dit fysiek mogelijk is. Alle nieuwbouw op percelen binnen de gemeente moet voorzien zijn van een ontvangstvoorziening die het overtollig hemel- en/of grondwater verwerkt. Hierbij geldt een verplichte berging van 20mm op eigen terrein bij nieuwbouw. Registratie van alle percelen en de wijze waarop hemel- en grondwater verwerkt wordt. Controle eigen waterberging via de aanvraag aansluiting riolering. Daarnaast dient de gemeente voldoende ruimte in zijn stedelijk gebied kennen om overtollig hemel- en grondwater te kunnen bergen/af te voeren. Bij bestaande bouw wordt de subsidieverordening (stimuleringsbijdrage) afkoppelen hemelwater ingezet. Afspraken met waterbeheerder over de maximale lozingscapaciteit vanuit stedelijk gebied naar landelijk gebied. Pagina 20

21 Nr Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden 1c De riolering moet bij droog weer al het aangeboden afvalwater naar een RWZI afvoeren. 1d Het functioneren van de RWZI s mag niet verstoord worden. Uitgaande van een maximum afvoer van 12 liter/uur/inwoner en bedrijfsafvalwaterlozingen mag (bij voorkeur) de DWA-vulling in het gemengd rioolstelsel niet meer bedragen dan 20-30%, en in het vuilwaterstelsel van een gescheiden stelsel niet meer dan 50%. Afspraken over de afnameverplichting van de waterbeheerder voortvloeiend uit de gezamenlijke waterakkoorden. Hydraulische berekeningen, meten & monitoring. Conform Waterakkoord en Stedelijke Wateropgave Meten, jaarlijks evalueren 5.2 Doel 2 Het (afval)watersysteem en het beheer hiervan moet doelmatig, duurzaam en robuust zijn. Het (afval)watersysteem van de gemeente Dalfsen functioneert conform de richtlijnen. De gemeente moet dit effectieve systeem in stand houden en moet kunnen anticiperen op toekomstige ontwikkelingen, zoals klimaatverandering en toename van woningen. Nr Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden 2a Objecten moeten in goede staat zijn Ingrijpmaatstaven voor waterdichtheid Conform NEN-EN 3398 en stabiliteit mogen niet voorkomen 2b Er is inzicht in de toestand van het (afval)watersysteem (om gerichter beheer en onderhoud te plegen) Directe toegankelijkheid en beschikbaarheid van alle rioleringsgegevens. Revisiegegevens van alle objecten zijn aanwezig. Jaarlijkse inspectie van ca. 10% van de riolering. Inspectie van overige riolerings- en infiltratieobjecten conform maatstaven Leidraad Riolering. Registratie van klachten en meldingen van burgers Up-to-date beheerssysteem Revisietekeningen van alle objecten Inspectierapportages Inspectierapportages Beheerbestand met klachten en meldingen 2c 2d Er is inzicht in het functioneren van het (afval)watersysteem (om gerichter te kunnen investeren) Bij renovaties of nieuwe aanleg zijn doelmatigheid, robuustheid en duurzaamheid het uitgangspunt. Hierbij geldt dat een duurzame inrichting van de openbare ruimte met voldoende ruimte voor overtollig water het uitgangspunt is. Voor overtollig water geldt de trits vasthoudenbergen-afvoeren, waarbij bovengronds de voorkeur geniet boven ondergronds. 2 e Het ontwerp van, investeringen in en beheer & onderhoud aan het (afval)watersysteem moet zo goed mogelijk worden afgestemd met andere gemeentelijke afdelingen, het waterschap en de provincie. 2f Wanneer duurzame en milieuvriendelijke alternatieven beschikbaar zijn, moeten deze overwogen worden, en daar waar ze doelmatig of verplicht zijn, worden toegepast. Meten en monitoren aan overstorten, gemalen en op andere nuttige locaties in het systeem; Registratie van klachten en meldingen van burgers; Algehele en gerichte veldobservaties/ onderzoeken; Herberekening van riolering elke 10 jaar. Gebruik maken van beschikbare rapportages, het beheersysteem en evt. vooronderzoek. Rekening houdend met klimaatscenario s en andere ontwikkelingen. Bij nieuwe situaties moet voor de inrichting van de openbare ruimte uitgegaan worden van een berging van T=100+10% binnen de waterhuishoudkundige voorzieningen en geen overlast (zie 5.4) bij T=250+10%. Overleggen op regelmatige basis; Gezamenlijke voordelen in kaart brengen. Duurzaam Inkopen volgens Agentschap NL richtlijnen; Haalbaarheid duurzame toepassingen bij elke grote investering calculeren/ afwegen; Bij inrichtingsplannen ruimte creëren voor waterbeleving en recreatie, waar mogelijk en van toepassing. Meetplan, regelmatige dataanalyse, rapportages Analyses van klachten en meldingen Onderzoeksrapportages Berekeningen, rapportages Onderbouwingsnotities Kosten-batenanalyse Notities en akkoorden met gezamenlijke afspraken Inkoopbeleid- en nota s Haalbaarheidsstudies inclusief kosten-baten analyse Inrichtingsplannen Pagina 21