Maart De WoonTafel. Woontafel Whitepaper. De kansen van ketensamenwerking. Mede mogelijk gemaakt door

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Maart De WoonTafel. Woontafel Whitepaper. De kansen van ketensamenwerking. Mede mogelijk gemaakt door"

Barbara Driessen
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Maart 2013 De WoonTafel Woontafel Whitepaper De kansen van ketensamenwerking Mede mogelijk gemaakt door

2 Woontafel Whitepaper De kansen van ketensamenwerking De cijfers lopen uiteen, maar op basis van onderzoek in het Verenigd Koninkrijk en schattingen in Nederland wordt 5-35 procent van alle kosten die gemaakt worden in het proces van ontwikkelen, bouwen en onderhouden van vastgoed als faalkosten gezien. Tijd voor verandering dus, maar ketensamenwerking vergt organisatorische investeringen en een cultuuromslag voor corporaties, vanaf managementniveau tot aan lokaal persoonlijk niveau. Dat werd duidelijk tijdens de AWB Woontafel die eind 2012 plaatsvond voor corporaties uit heel Nederland. In dit artikel gaan we verder in op de noodzaak van ketensamenwerking, de initiatie en de borging van in de nieuwe werkvorm opgedane kennis. Onderzoek Er wordt nog steeds gekeken naar een lage inkoopprijs, in plaats van naar de prestatie achteraf, aldus Marcel Noordhuis, promovendus aan Nyenrode Business Universiteit op het onderwerp faalkostenreductie door ketensamenwerking. Noordhuis lichtte het thema Ketensamenwerking toe tijdens de AWB Woontafel. Er wordt nog steeds gekeken naar een lage inkoopprijs, in plaats van naar de prestatie achteraf. De promotie van Noordhuis op zijn onderzoek naar faalkostenreductie staat gepland voor Acht jaar geleden begon Noordhuis onderzoek in meer algemene zin naar manieren om faalkosten te reduceren. Na vele omzwervingen ontdekte hij een relatie tussen faalkostenreductie en ketensamenwerking, en startte hij met het praktische gedeelte van zijn onderzoek. Mede mogelijk gemaakt door 2.

3 Dat was geen sinecure, aldus Noordhuis. bijvoorbeeld omdat ik bouwprojecten moest vinden waarvan de stakeholders bereid waren om (gedeeltelijk) op een nieuwe manier te gaan werken. Daarnaast diende ik voor een goede vergelijking te beschikken over een goede nulmeting, maar de prestaties van bouwend Nederland waren in die tijd nog niet goed gedocumenteerd. Ten slotte vroegen de bij mijn onderzoek betrokken partijen me om een manier om ketensamenwerking te implementeren, omdat daar nog niets over bekend was. Faalkosten en het Fyra-denken Faalkosten vormen één van de pijlers van de totale kwaliteitskosten. De andere pijler wordt gevormd door de investeringen die je als organisatie (corporatie, bouwer en onderaannemer) doet in het professionaliseren van je processen. Die twee pijlers werken als communicerende vaten. Door vooraf te investeren in kwaliteit en ontwikkeling en het bereiken van die gewenste kwaliteit ook tot het gemeenschappelijk doel van alle betrokken partijen te maken, maak je een belangrijke stap in het minimaliseren van faalkosten en daardoor de totale kwaliteitskosten. De faalkosten in Nederland nemen nog steeds toe. De faalkosten in Nederland nemen nog steeds toe. En dat is volgens Noordhuis te wijten aan twee factoren. Enerzijds omdat het thema steeds meer bekendheid geniet en dus meer bloot komt te liggen. Aan de andere kant omdat die openheid een schijnbare openheid is. Veel organisaties schermen met ketensamenwerking als USP maar geven uiteindelijk geen openheid van zaken en gaan geen duurzame partnerschappen aan. Het resultaat is dat er nog steeds hoofdzakelijk op de laagste prijs wordt ingekocht, en nog steeds niet naar de prestatie achteraf. Het Fyra-denken viert nog steeds hoogtij. Ketensamenwerking: ondernemers en aandeelhouders Ketensamenwerking staat voor het optimaliseren van de gehele keten als ware het één eenheid, in plaats van elke ketenpartner afzonderlijk. In de ideale situatie bepalen corporaties in de opstartfase van een bouw- of renovatieproject gezamenlijk met hoofdaannemers en onderaannemers de gewenste prestaties, beschreven in heldere en meetbare prestatie-indicatoren. Mede mogelijk gemaakt door 3.

4 Die voorbereiding vergt ondernemersmentaliteit. Ketensamenwerking draait erom vooraf die extra euro te investeren in professionaliteit omdat die euro er aan de achterkant in meervoud uitkomt. Maar die extra euro moet vooraf wél worden geïnvesteerd om die verbetering in prestatie en rendement te realiseren. Noordhuis pleit daarbij voor het promoveren van alle betrokken partijen tot aandeelhouders. Als ketenpartijen geloven in hun prestaties, moeten ze er ook aandeelhouders in willen worden. Dat mes snijdt aan twee kanten, want iedere aandeelhouder profiteert van de meerwaarde die ze door hun inbreng hebben gerealiseerd. Iedere partner profiteert van de meerwaarde die ze door hun inbreng hebben gerealiseerd. Opdrachtgevers als initiators Hoewel steeds meer aannemers inzien dat professionalisering van bouwprocessen noodzakelijk is om hun rendement te verhogen, is het aan de opdrachtgevers (corporaties) om deze ontwikkeling te initiëren. Vervolgens staan de aannemers en leveranciers voor de uitdaging om de handschoen op te pakken en innovatieve producten en dienstverlening te leveren waarmee kwaliteit kan worden bereikt, aldus Noordhuis. Ketensamenwerking ligt ook gewoon voor de hand. Het is toch te gek voor woorden als je bedenkt dat je in grote bouwprojecten jarenlang met elkaar samenwerkt, maar niet vooraf afspraken hebt gemaakt omtrent de prestaties die uiteindelijk moeten worden bereikt. Implementeren blijkt moeilijk Bij de inventarisatie die Marcel Noordhuis maakte onder de aan de AWB Woontafel deelnemende corporaties, bleek dat de deelnemers allen al bezig zijn met het onderzoeken van nieuwe vormen van samenwerking met aannemers, installateurs en leveranciers. Het vinden van de juiste vorm en het maken van de juiste afspraken blijkt in veel gevallen echter nog een struikelblok. Vanuit corporaties klinkt het geluid dat het in de praktijk een uitdaging is om duidelijk en meetbare kwaliteitsdoelstellingen te formuleren, bijvoorbeeld omdat afdelingen van woningcorporaties vaak nog te geïsoleerd van elkaar werken. Met een moeilijk uitvoerbaar ontwerp of een haast onmogelijke onderhoudsopgave tijdens de gebruiksfase als gevolg. Mede mogelijk gemaakt door 4.

5 Er wordt binnen corporaties en sectorbreed wel samengewerkt, maar die samenwerking verloopt in sommige gevallen op basis van de verkeerde prikkels. Als onze afdeling het maar goed doet, is het goed. Of voor leveranciers: als wij ons product maar op tijd leveren, hebben we onze taak volbracht. De eerste stap naar ketensamenwerking zet je met de directie. Implementatie is een drie-stap-sprong Implementatie begint altijd met bedenken wat ketensamenwerking kan doen voor het bereiken van je strategische doelstellingen als woningcorporatie. Die eerste stap zet je met de directie. Hoe veranker je ketensamenwerking in je strategie? Hoe gaat het ons helpen bij het behalen van onze doelstellingen op het gebied van huurderstevredenheid, duurzaamheid, het reduceren van beheerskosten en woonlasten? Het moet eerst duidelijk zijn dat er anders gewerkt moet gaan worden, voordat ketensamenwerking daadwerkelijk in de praktijk wordt gebracht. Stap 2: interne optimalisatie De tweede stap is een interne optimalisatie. Stel believers aan, die pionierswerk verrichten. Begin klein, denk niet in projecten maar in programma s en werk bottomup: verander kleine dingen in de interne processen en waarborg de kennis die je daaruit opdoet zorgvuldig. Anderzijds kun je top down vaak al gebruikmaken van reeds ontwikkelde procedures, formats en instrumenten die door de organisatie ter beschikking worden gesteld. Borg de opgedane kennis en ervaring, en neem het mee naar het volgende project. Best practises integreer je zo snel mogelijk in de organisatie. Stap 3: keuze externe partners In de laatste stap wordt de verbinding met externe strategische partners gemaakt. Deze stap is een samenspel tussen de inkoop en verkoop binnen een corporatie. De inkoper oude stijl heeft geen toekomstperspectief meer. Leveranciers en partners moeten worden uitgedaagd om samen met corporaties het leerproces in te gaan, want de corporatie is zo sterk als zijn zwakste leverancier. Mede mogelijk gemaakt door 5.

6 Bij de verbinding met externe partners moeten een aantal belangrijke zaken in ogenschouw worden genomen: Heeft de potentiële partner de vaardigheden? Heeft de potentiële partner het leren van fouten en het toepassen van verbeterpunten in volgende projecten opgenomen in de organisatie? Wat is de visie van de potentiële partner ten opzichte van ketensamenwerking? Niet alle producten laten direct hun waarde zien, maar zijn pas na enkele jaren rendabel. Daarom is het voor corporaties belangrijk dat toeleveranciers de daadwerkelijke meerwaarde van hun producten of diensten over een langere termijn helder kunnen aantonen. De inkoper oude stijl heeft geen toekomst meer. Ketensamenwerking voor huurdertevredenheid Hoe vertaalt het concept van ketensamenwerking zich naar de huurder? Een erg belangrijke vraag voor woningcorporaties, bleek tijdens de AWB Woontafel. Het sociale aspect van het werken aan de woningvoorraad ook moet worden belicht. Het gaat ten slotte om onze klanten, aldus één van de deelnemers. Het antwoord is dat diverse dimensies van kwaliteit die van toepassing zijn op de huurder vooraf kunnen worden vastgelegd in prestatie-indicatoren. Prestatie-indicatoren als minimaal onderhoud, lagere gebruikskosten, comfortniveau en minimale overlast door snelle onderhouden reparatiebeurten kunnen uitstekend in de conceptfase van een project kunnen worden vastgelegd. Het draait allemaal om heldere afspraken tussen opdrachtgever, aannemer en onderaannemer. Uiteindelijk profiteren deze partners allemaal van huurdertevredenheid. Daarom is het van groot belang om daar gezamenlijk op in te zetten. Mede mogelijk gemaakt door 6.

Vergelijkbare documenten

December De WoonTafel. Visie delen voor verbetering tijdens AWB Woontafel. De kansen van ketensamenwerking. Mede mogelijk gemaakt door

December De WoonTafel. Visie delen voor verbetering tijdens AWB Woontafel. De kansen van ketensamenwerking. Mede mogelijk gemaakt door December 2012 De WoonTafel Visie delen voor verbetering tijdens AWB Woontafel De kansen van ketensamenwerking Mede mogelijk gemaakt door Visie delen voor verbetering tijdens AWB Woontafel De kansen van