Themabijeenkomst SPREKER. Prof.dr.ing. Alfons van Marrewijk bijzonder hoogleraar bedrijfsantropologie. Vrije Universiteit Amsterdam

Transcriptie

1 Themabijeenkomst SPREKER Prof.dr.ing. Alfons van Marrewijk bijzonder hoogleraar bedrijfsantropologie Vrije Universiteit Amsterdam

2 Cultuurverandering in de aanleg van ondergrondse netwerken 27 oktober 2014 Prof.dr.ing. Alfons van Marrewijk, VU Amsterdam / Bureau Paradox

3 Noodzaak cultuurverandering Afname maatschappelijke acceptatie overlast Toename politieke druk op samenwerking Druk op kostprijs door markt/overheid Afname rendement aannemers Vergrijzing van werknemers

4 Nieuwe samenwerkingsrelatie Partnership, procesinnovatie, ontzorgen, ketensamenwerking Blijvend beter, sneller en goedkoper dan traditioneel en beter voorspelbaar Voortdurend meten op tijd, geld en kwaliteit Afstemming van werkpraktijken in de keten

5 Ondergrondse infrastructuur wordt aangelegd door mensen

6 Cultuuromslag in de keten Samenwerken op basis van gelijkwaardigheid Vertrouwen nodig tussen partners en informatie uitwisseling Elkaar aanspreken op nieuwe rollen Openheid en transparantie over kosten Wederzijds zakelijk gegrond vertrouwen Gezamenlijk nemen van winst en verlies

7 Hoofdstrategieën Macht-dwang gerichte strategie: afdwingen verandering Rationeel-empirische strategie: overtuigen van anderen Reëductieve strategie: leren van nieuwe waarden en gedrag

8 10 jaar verandering in de infrasector (van Marrewijk, Veenswijk & Clegg 2014) Hyperculture: veranderingsprogramma s raken te weinig de dagelijkse werkpraktijken Falen van top down veranderingen Te veel vertrouwen in rationeel mensbeeld: Studies, rapporten en boekjes Management discours: gewoon doen Aanpak verandering op basis van bestaande organisatie/sector cultuur

9 Slechte culturele praktijken Dubbelen taken in werkproces Fragmentatie systemen Samenhang in keten ontbreekt Veel overdrachts momenten Weinig onderling vertrouwen Nauwelijks innovatie Weinig oog voor keten belang Gewenste cultuur Gelijkwaardigheid Continue innovatie Opschuiven in de keten Doorlooptijdverkorting Kosten besparingen Klant gericht Internaliseren van kwaliteit bij aannemer Openheid en transparantie Samenwerking Cultuurverandering Ondergrondse Infra Sector

10 Slechte culturele praktijken Dubbelen taken in werkproces Fragmentatie systemen Samenhang in keten ontbreekt Veel overdrachts momenten Weinig onderling vertrouwen Nauwelijks innovatie Weinig oog voor keten belang Cultuurverandering Ondergrondse Infra Sector Gewenste cultuur Gelijkwaardigheid Continue innovatie Opschuiven in de keten Doorlooptijdverkorting Kosten besparingen Klant gericht Internaliseren van kwaliteit bij aannemer Openheid en transparantie Samenwerking Redeneren vanuit eigen perspectief Wantrouwen op basis van beelden Duikboot: sterk gericht op taakinhoud Traditionele machtsverhoudingen Leiderschapsstijl: mensen niet meenemen Onderlinge concurrentie

11 Slechte culturele praktijken Dubbelen taken in werkproces Fragmentatie systemen Samenhang in keten ontbreekt Veel overdrachts momenten Weinig onderling vertrouwen Nauwelijks innovatie Weinig oog voor keten belang Cultuurverandering Ondergrondse Infra Sector Gewenste cultuur Gelijkwaardigheid Continue innovatie Opschuiven in de keten Doorlooptijdverkorting Kosten besparingen Klant gericht Internaliseren van kwaliteit bij aannemer Openheid en transparantie Samenwerking Uitkomst 1 e orde wijzigingen Geen systeem innovaties Verlies breekbaar vertrouwen Frustraties Hoge faalkosten Redeneren vanuit eigen perspectief Wantrouwen op basis van beelden Duikboot: sterk gericht op taakinhoud Traditionele machtsverhoudingen Leiderschapsstijl: mensen niet meenemen Onderlinge concurrentie

12 Antropologie en organisaties

13 Veranderingsaanpak Aandacht nodig voor het proces van cultuurverandering dicht bij de werkvloer Veranderingswerk moet niet alleen gericht zijn op wat er veranderd moet worden Ook op de wijze waarop werknemers/managers door het veranderingsproces worden geraakt

14 Praktijken van samenwerking (Bjørkeng, Clegg en Pitsis 2009) Reflectie organiseren over praktijken Constructie van grenzen rondom een praktijk Onderhandelingen over praktijken en competenties Verwevenheid met materiaal, machines en ruimte

15 Belangrijkste thema s bij samenwerking 1. Kwaliteit van werk 2. Afstemming en vereenvoudiging werkprocessen 3. Commitment en angst 4. Borging van kennis 5. Proactieve houding bij oplossen problemen 6. Organiseren van reflectie op samenwerking 7. Wederzijds vertrouwen 8. Dialoog omtrent kostenreductie 9. Gedeelde belangen/integraal perspectief

16 Andere vaardigheden nodig Nieuwsgierigheid naar werkpraktijk van de ander Reflectief vermogen Eigen werkzaamheden in relatie tot geheel zien Inschatten van gevolgen van eigen handelen Ontwikkelen van reciproque relatie Proces oriëntatie: reflectie op culturele praktijken

17 Lijnmanagement Verandermanagement Programmamanagement sept okt nov dec jan feb mrt Ontwerpfase Bouwend Nederland Attentiefase Commitment Alliander Leer- en experimenteerruimte Bescherming Alliander Routiniseerfase Strategische Keuze Pilot selectie Alliander Terugkoppeling naar Stuurgroep Verdere Implementatie Diagnose + ontwerp Overdrachts moment Workshop II Evaluatie Workshop I Reflectie op uitvoeringspraktijk Innovatie overleg Werkgroepen Proces Contractuitvoering Implementatie BPE

18 Grensorganisatie Innovatie Atelier Stuurgroep Werkgroep Leidingen Werkgroep Aansluitingen

19 Lijnmanagement Verandermanagement Programmamanagement jul aug sep okt. nov dec jan Ontwerpfase Pilot fase Uitvoeringsfase Top down: inrichten systemen, communicatie pilots, organiseren resources, aannemerijconcept Bottum up: meenemen mensen, gezamenlijke oplossingen, concrete implementatie, succes vieren

20 Succesvolle veranderingsaanpak Bottom-up én top-down aanpak nodig Lijn-, verander- en programma-management organiseren Reflectie op praktijk tijdens proces organiseren

21 Bedankt voor uw aandacht