5 Power Tips om jouw Hoog gevoelig Kind beter te helpen

Transcriptie

1 5 Power Tips om jouw Hoog gevoelig Kind beter te helpen

2 Hoog gevoeligheid, eigenlijk heel gewoon Het overkomt mij ook nog weleens. Ik zit op een verjaardag, het is erg druk. Iedereen kletst met elkaar. Het is warm binnen, de felle lampen branden en welk verhaal wil ik nu volgen? Het lukt me niet. Ik heb nog zoveel te doen thuis. Waarom praat die persoon nu zo hard? Ik kan je gewoon goed verstaan hoor. Vind ik het wel gezellig of wat is er nou aan de hand? Ik ga maar even de gastvrouw helpen met de hapjes in de keuken. En weet je waarom? Omdat ik even rust nodig heb. Ik ben overprikkeld. Misschien is bovenstaande situatie herkenbaar voor jou. Misschien heb je er zelf weleens last van of zie je dit bij jouw kind gebeuren. Ik weet zelf hoe vervelend het kan zijn. Gelukkig weet ik het nu van mezelf en kan ik er rekening mee houden in mijn dagelijks leven. Voor een kind is dit nog lastig, maar jij als ouder kunt jouw kind hier natuurlijk wel in begeleiden. En daarom schrijf ik deze 5 Power Tips voor jou als ouder. Ik zal eerst kort uitleggen wat prikkelverwerking is, om vervolgens in te gaan op mijn 5 Power Tips voor jou als ouder inclusief 2 gratis observatielijsten voor hooggevoeligheid. Het is mij gelukt, dus het lukt jouw kind vast ook met veel liefde van jou Veel leesplezier. Lieve groet, Mirjam de Nijs

3 Wat is prikkelverwerking? Prikkelverwerking doen wij een hele dag, overal. Er komen prikkels binnen via je zintuigen, zoals geuren, geluiden en kleuren. Staat jouw radio nu aan? Dan verwerk jij de geluiden daarvan. Prikkels worden geregistreerd door de zintuigen, zoals je oren of ogen. Deze prikkels komen in de hersenen binnen waarbij wordt beslist of ze belangrijk zijn of niet. Is het belangrijk, dan word je bewust van de prikkel en reageer je erop. Wanneer alle prikkels worden binnengelaten raak je overprikkeld. Je voelt prikkels te sterk, wat erg vermoeiend is. Overprikkeling komt ook vaker voor bij hoog gevoelige mensen. En dat gebeurt er dus op het moment dat er te veel prikkels zijn: je wordt moe, kunt weinig meer hebben, trekt je terug, wordt boos of vraagt om aandacht op nét die ene verkeerde manier. Lees daarom hieronder mijn 5 Power Tips over hoog gevoeligheid.

4 Tip 1: Observeer hoe overprikkeling er bij jouw kind uitziet Als ik even heel eerlijk ben tegen jou, ben ik er pas sinds een aantal jaar achter gekomen dat ik op de momenten dat ik niet lekker in mijn vel zat dus overprikkeld was. Niemand had mij hier ooit over verteld. Ik heb het dus zelf door mijn studie en veel te lezen over hoog gevoeligheid ontdekt. En ik weet nu hoe dit er bij mij uitziet en weet er dus ook mee om te gaan zodra ik het herken. Voor een kind is dit natuurlijk nog moeilijker. Je kind voelt zich gewoon vervelend, wordt chagrijnig, boos of verdrietig en weet eigenlijk zelf niet eens wat er aan de hand is. Hoe fijn is het dan als jij als vader of moeder zijnde aan je kind uit kunt leggen wat er mogelijk aan de hand is. Je neemt je kind serieus en jij geeft woorden aan het gevoel wat jouw kind omschrijft of laat zien. Dus mijn eerste tip is dan ook, ga na hoe overprikkeling eruitziet bij jouw kind. Per persoon verschilt dit namelijk. Observeer het gedrag van je kind, wat gebeurt er, wat doet je kind wel of niet. Dit kun je natuurlijk ook aan de leerkracht van jouw kind vragen. In de klas is het namelijk ook een zee van prikkels. Niet gek als je kind ook hier overprikkeld kan raken. Helaas ben je daar zelf niet bij. Vraag het daarom na bij de leerkracht. In de bijlage heb ik een korte observatielijst toegevoegd van alle signalen welke kunnen horen bij overprikkeling.

5 Observatielijst signalen overprikkeling Signalen overschreeuwen: Druk, stuiteren Opgejaagd, rusteloos Snel huilen Snel boos worden Slechte concentratie Signalen terugtrekken: Stil, sluit zich af Onbereikbaar Wil met rust gelaten worden Snauwerig, prikkelbaar Neerslachtig Lichamelijke signalen: Rode oren Het koud hebben, rillerig Hoofdpijn Buikpijn, buikloop Misselijk Geen honger knoop in de maag Moe

6 Tip 2: Observeer wanneer je kind overprikkeld raakt Het verschilt namelijk erg per persoon waar je door overprikkeld raakt. Het ene kind is al overprikkeld door licht, het andere kind pas wanneer er enorme drukte in de klas ontstaat en het andere kind pas na een hele dag druk te hebben gespeeld. Erg verschillend dus en dat maakt het niet eenvoudig. Vaak is ook te zien dat het zich opbouwt, alsof er diverse prikkels tegelijk aanwezig zijn waardoor het moeilijk wordt om het te filteren. Probeer toch te observeren tijdens welke situaties jouw kind overprikkeld raakt. Is dit op school, thuis, tijdens een feestje, tijdens het spelen met andere kinderen, welke kinderen dan, broertje, zusje enz. Bekijk ook of er op dat moment veel geluiden zijn, geuren, is er veel tegelijk te zien. Belangrijkste: vraag het na bij je kind. Klopt het wat je ziet, wat je hebt geobserveerd? Zo geef je ook direct woorden aan het gevoel van jouw kind. Het is namelijk al moeilijk genoeg om te beschrijven dat je overprikkeld raakt. In de bijlage vind je een observatielijst met punten waar je mogelijk aan kunt denken. Denk je dat je kind het al heel goed zelf weet? Ga hier dan samen voor zitten. Leg op een positieve manier uit waarom het belangrijk is dit te begrijpen van jezelf. Dit geeft jouw kind ook meer eigenwaarde. Het mág zich vervelend voelen en nu weet je zelf ook nog eens hoe het komt. Hou deze lijst minstens een aantal weken bij om te zien of er bij bepaalde situaties vaker overprikkeling ontstaat of niet. Schrijf het op zodat je het niet vergeet. En ga eens na of er mogelijk een patroon te vinden is tijdens de momenten van overprikkeling. Komt het misschien doordat er meerdere dagen drukte was? Of zijn er bepaalde vakken op school die stress bezorgen?

7 Observatielijst situaties overprikkeling Wat staat er op de planning vandaag? School: Proefwerk Spreekbeurt/ boekenbeurt Gym Kringgesprek Lezen/ begrijpend lezen Rekenen/ wiskunde Spelling/ Taal / Dictee enz. Er is iets op school gebeurd namelijk... Thuis: Feestje Er komt visite langs (wie?) We gaan iets nieuws doen (wat?) Speelmaatje komt langs Ruzie met. Anders: Kinderfeestje Gaan spelen bij Zijn er veel geuren/ licht/ beelden/ geluiden enz. geweest?

8 Observatielijst situaties overprikkeling (vervolg) Wat stond er op de planning gisteren? School: Proefwerk Spreekbeurt/ boekenbeurt Gym Kringgesprek Lezen/ begrijpend lezen Rekenen/ wiskunde Spelling/ Taal / Dictee enz. Er is iets op school gebeurd namelijk... Thuis: Feestje Er komt visite langs (wie?) We gaan iets nieuws doen (wat?) Speelmaatje komt langs Ruzie met. Anders: Kinderfeestje Gaan spelen bij Zijn er veel geuren/ licht/ beelden/ geluiden enz. geweest?

9 Observatielijst situaties overprikkeling (vervolg) Wat staat er op de planning voor morgen? School: Proefwerk Spreekbeurt/ boekenbeurt Gym Kringgesprek Lezen/ begrijpend lezen Rekenen/ wiskunde Spelling/ Taal / Dictee enz. Er is iets op school gebeurd namelijk... Thuis: Feestje Er komt visite langs (wie?) We gaan iets nieuws doen (wat?) Speelmaatje komt langs Ruzie met. Anders: Kinderfeestje Gaan spelen bij Zijn er veel geuren/ licht/ beelden/ geluiden enz. geweest?

10 Tip 3: Luister oprecht naar je kind Geeft je kind aan dat hij/zij buikpijn heeft, misselijk wordt of geen zin heeft om naar school te gaan? Ben jij dan de bezwaren aan het wegwuiven, pleiten hoe leuk de gymles of zwemles is en dat zij daar lekker hun energie kwijt kunnen? Of luister je en erken je het gevoel van je kind? Bedenk samen plannetjes om te zorgen dat je kind bijvoorbeeld niet te lang in de kleedkamer hoeft te zijn. Vertel over de keren dat je kind vertelde hoe leuk hij/zij het heeft gehad tijdens de gym of het zwemmen. Hoe vaak ze hun angst al hebben overwonnen en het dan toch best wel leuk bleek te zijn. Op die manier wordt de drempel minder hoog. Word niet boos, je kind raakt hierdoor nog meer van streek en loop je de kans dat je kind zich voor je afsluit en je er niet achter komt wat er in hem omgaat. Wees begripvol. Haal ervaringen van jezelf erbij om op die manier duidelijk te maken dat jij daar ook mee hebt gezeten en dat je die situatie ook heel moeilijk vond. Kinderen reageren vaak verbaasd en moeten erom lachen dat jij ook zoiets hebt meegemaakt. Dit breekt het ijs waardoor je kind open staat voor wat je wil vertellen. De tips die je vervolgens geeft komen nu beter binnen. Praat met de leerkracht om zo de juiste basisvoorwaarde in de klas te kunnen creëren, bijvoorbeeld de juiste plek in de klas of extra ontspanningsmoment. Een (hoog gevoelig) kind dat zich veilig en op zijn plek voelt durft zichzelf te zijn en zijn talent te uiten en zal over het algemeen minder probleem gedrag vertonen. Ga aan het eind van de dag even bij je kind op bed liggen en vraag naar de leuke en minder leuke dingen van die dag. Hierdoor kun je uitbarstingen door opgekropte frustraties en emoties een stapje voor zijn. Zorg ervoor dat je kind een eigen veilige omgeving heeft waarin het zich kan terugtrekken. Een plek waar hij in alle rust kan bijkomen en alle emoties onbeperkt tot uiting kunnen komen. Onderbreek je kind niet tijdens deze fase, de grote druk en overprikkeling gaat hierdoor van de ketel waardoor hij na die tijd beter in staat is om zijn gevoelens te verwoorden.

11 Tip 4: Wees voorspelbaar Ik weet van mezelf nog heel goed dat ik ontzettend zenuwachtig werd als ik een bok zag staan met een trampoline ervoor. Ik vond dit er doodeng uitzien. Stel je voor dat het me niet lukte om erover heen te springen. Of erger nog, dat ik ervan af zou vallen en iedereen me ging uitlachen. Hoog gevoelige kinderen willen het vaak goed doen en zien veel gevaren die andere kinderen misschien helemaal niet zien. Waar de meeste kinderen apenkooi ontzettend leuk vinden, vinden zij dit verschrikkelijk. Je wilt niet afgetikt worden, maar daardoor moet je wel op allerlei enge attributen klimmen. En wat nou als je eraf glijdt? Daarbij zijn onvoorspelbare situaties enorm eng voor deze kinderen. Ze weten niet waar ze aan toe zijn en dat komt enorm bedreigend en onveilig over. Dus wat kun je doen als ouder? Voorspelbaar zijn. En dan bedoel ik niet dat je nooit meer iets spontaans mag doen, maar houdt wel rekening met je gevoelige kind. Heb je iets gepland voor het gezin vandaag? Zorg dan dat je morgen niets hebt gepland, zodat je kind weer kan bijkomen. Of spreek af dat je alleen in de ochtend of in de middag iets gaat doen. Vertel ook wat jullie gaan doen, hoe het eruit ziet, waar het is en soms kunnen plaatjes op internet ook een uitkomst bieden. Zo weet je kind wat het kan verwachten. Natuurlijk mag het nog wel gezonde spanningen voelen, dat is helemaal niet erg. Zorg er alleen voor dat het gezond blijft en niet het humeur van jouw kind verpest. Dat zou zonde zijn.

12 Tip 5: Pas op voor Faalangst Zoals je net bij tip 4 las willen hoog gevoelige kinderen het graag goed doen. En laat nou nét hoog gevoeligheid een sterke eigenschap zijn van jouw rechterhersenhelft. Dus wanneer je hoog gevoelig bent is jouw rechterhersenhelft ook sterker ontwikkeld. Vandaar dat beelddenken en hoog gevoeligheid ook vaak samengaan. Maar ook hoog gevoeligheid en psychische problemen zie ik maar al te vaak samengaan. Hoog gevoelige personen piekeren over het algemeen meer. Dit kan ook weer omslaan in lichamelijke klachten, zoals buikpijn, hoofdpijn en misselijkheid. Herken je dit bij jouw kind? Erken het dan ook, zeg dat het misschien ook wel enorm spannend is, maar blijft positief. Geloof in je kind. Vertel bijvoorbeeld over hoe je kind, vroeger toen het nog heel klein was, nog niet kon lopen en dit toch heeft geleerd. Laat hierbij bijvoorbeeld foto s zien dat je kind kruipt of nog in de box ligt. Of vertel over je eigen schoolperiode of de baan die je nu hebt. Ben je daar in één keer gekomen of ook in stappen? Benoem de vaardigheden waar jouw kind goed in is, juist door te oefenen.

13 Hulp nodig? Ontzettend bedankt voor het lezen van mijn Power Tips. Soms kan het echter zo zijn dat alleen tips niet voldoende zijn. Dat is niet erg en komt vaker voor. Het enige wat ik je dan wil zeggen is: Steek je kop niet in het zand. Neem emoties en gedachten van jouw kind serieus. Merk je als ouder dat het niet lekker loopt en dat je hulp nodig hebt? Neem dan contact op met een psycholoog bij jou in de buurt. Verder kijken dan gedrag is hetgeen wat bij mij bovenaan staat. Ik als psycholoog leer de kinderen inzicht te krijgen in de gedachten en gevoelens waardoor zij leren om emoties te reguleren. Heb je vragen of denk je dat ik zeker wat voor jouw kind kan betekenen? Ik help je graag. Lieve groet, Mail mij: Bel mij: