Waar gaan we het over hebben?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Waar gaan we het over hebben?"

Transcriptie

1 Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: De puberteit is naast de lichamelijke veranderingen ook de periode waarin je op een andere manier naar jezelf en de mensen om je heen gaat kijken. Dit komt omdat dit de periode is waarin je een eigen identiteit ontwikkelt. Je bent geen kind meer maar ook nog niet volwassen. Je wilt graag als zelfstandig persoon gezien worden. Toch heb je soms nog hulp en ondersteuning van je ouders nodig. Je gevoelens kunnen sterk wisselen. Het ene moment ben je blij en enthousiast, het volgende moment kan je een vervelend gevoel krijgen en zou je wel kunnen huilen. Hierdoor kun je je soms onzeker voelen of in de war raken. Vandaag gaan we aan de hand van kaartjes met stellingen praten over de veranderingen die je door kunt maken in de omgang met je ouders, vrienden en school. We bespreken dat je in deze periode anders naar het uiterlijk van jezelf en vrienden kunt gaan kijken. Veel jongeren vinden het belangrijk dat ze bij een bepaalde groep horen, bijvoorbeeld door een bepaald soort kleding te gaan dragen (zoals: Gothic of Punk). Er zijn jongeren die juist niet bij een groep willen horen. Jongeren die bij een groep horen kunnen ook vervelend zijn. Soms gaan ze anderen pesten, omdat die er anders uitzien. Het belangrijkste is: dat je je goed voelt bij je vrienden, of dit er nou één is of twintig. De bijeenkomst sluiten we af met een vragenronde: Is er iets wat je niet begrijpt of heb je nog iets te zeggen of te vragen? Agenda Hoe gaat het, zijn er nog vragen over de vorige keer? We gaan stellingen bespreken met onderwerpen die met je persoonlijke veranderingen te maken hebben. We gaan middels werkbladen bekijken met punten die jij belangrijk aan vriendschap en wat mensen in het algemeen belangrijk vinden. Ook zullen we het hebben over hoe mensen kunnen denken over en reageren op je uiterlijk en welke veranderingen in emoties je kan doormaken tijdens de puberteit. De bijeenkomst sluiten we af met een vragenronde.

2 Vriendschap Wat deed je toen je kind was met je vriendjes/vriendinnetjes? Wat doe je nu met je vrienden/vriendinnen? Wat vind jij belangrijk als je met iemand bevriend bent?

3 Wat is een goede vriend? Hieronder staan een aantal kenmerken die belangrijk zijn als je met iemand bevriend bent. Kruis aan welke eigenschappen jij belangrijk vindt en leg uit waarom. Hij/zij moet betrouwbaar en eerlijk zijn. Een goede vriend is iemand die: Hij/zij moet je willen helpen als je hem/haar nodig hebt. Hij/zij moet een geheim kunnen bewaren. Hij/ zij mag niet jaloers of bezitterig zijn. Hij/zij mag je niet pesten met dingen die je minder goed kunt. Hij/zij mag je geen dingen laten doen die je niet wilt of die niet mogen. Hij/zij geeft je een goed gevoel door iets aardigs tegen je te zeggen of voor je te doen. Hij/zij kan je op een goede manier kritiek geven en kan op een goede manier kritiek van je ontvangen. Hij/zij is geïnteresseerd als je iets vertelt.

4 Kaartjes met stellingen Deze stellingkaartjes kunnen worden uitgeknipt Ouders : blauw Vrienden : rood Persoonlijk : groen Noem een goede eigenschap van je vader Noem een goede eigenschap van je moeder Mijn ouders zijn erg bezorgd

5 Ik wil graag dat mijn ouders niets voor mij regelen Ik wil graag dat mijn ouders alles voor mij regelen Mijn ouders zijn erg streng Ik heb mijn ouders niet nodig

6 Mijn vrienden moeten dezelfde dingen leuk vinden als ik Ik wil niet bij een groep horen Als ik problemen heb, praat ik het liefst met... Alleen als je uitgaat, leer je leuke mensen kennen

7 Ik wil mijn eigen kleding kopen Ik wil zelf bepalen of ik naar school ga Jongens/meisjes kijken alleen naar het uiterlijk Alle fotomodellen zien er in het echt zo uit als op de foto

8 Jongens/meisjes vinden meiden alleen mooi als ze eruit zien als de vrouwen in de videoclip Jongens/meisjes vinden mij leuker als ik gedronken heb Ik durf alleen wat tegen jongens/meisjes te zeggen als ik gedronken heb Een bijbaantje is belangrijker dan huiswerk

9 Ik zie er alleen leuk uit als ik merkkleding draag Ik vind dat ik zelf kan bepalen hoe laat ik thuiskom Ik ben sneller boos Ik wil mijn eigen regels bepalen

10 Emoties De puberteit is een periode waarin je emoties sterk kunnen wisselen, het ene moment kan je heel blij zijn, het volgende moment kun je je vervelend voelen. Voor een deel heeft dit te maken met hormonen. Een plotselinge verandering in je hormonen kan een grote uitwerking hebben op hoe je je voelt. Het kan dan zijn dat je om iets heel kleins (bijvoorbeeld een opmerking van iemand) heel boos kan worden. Maar niet alleen de hormonen zijn hier de oorzaak van zijn. Je gaat anders naar jezelf kijken en naar de mensen in je omgeving. Je hebt overal een mening over. Je maakt ruzie met de mensen (bijvoorbeeld je ouders) waar je vroeger gewoon naar luisterde. Kortom: je wordt volwassen. Omdat je dat nog niet bent kan deze periode verwarrend werken en frustreren. We kunnen stellen dat je in een tussenfase zit. Dit kan een lastige tijd zijn. We geven je een paar tips Neem een time-out als je boos bent of als je je rot voelt. Ga naar je kamer of ga een stukje wandelen. Je kunt ook gewoon moe zijn. Vermoeidheid kan zorgen dat je denkt dat iedereen tegen je is. Ga een paar avonden vroeg naar bed of ga s middags even slapen. Lichaamsbeweging helpt om te ontspannen. Ga een stuk hardlopen of ga in een park trimmen. Bedenk iets waar je weer rustiger van wordt, bijvoorbeeld even muziek luisteren, een boek lezen of een computerspelletje doen. Sommige mensen vinden het prettig om hun boosheid op iets (bijv. een boksbal of) af te reageren. Probeer er zo snel mogelijk met iemand over te praten. Als je er niet over praat, lijkt het alleen maar erger te worden. Kijk of je iemand in je familie/vriendenkring hebt die je vertrouwt. Gewoon iemand waar je graag mee praat en waar je je problemen mee kunt bespreken. Diegene kan je helpen om oplossingen te bedenken voor je probleem. Als zo iemand moeilijk te vinden is kun je het in een dagboek opschrijven (dit hoef je niet elke dag te doen). Als je dit teveel vindt kun je ook alleen je gedachten over iets op papier zetten.

11 Uiterlijk In de puberteit wordt je uiterlijk vaak belangrijker voor je. Maar je zal ook merken dat leeftijdgenoten veel meer gaan letten op het uiterlijk van elkaar. Ze zullen bijvoorbeeld vaker iets over je kleding of kapsel zeggen. Dit doen ze door complimentjes of door andere opmerkingen te maken. Dit kunnen ook seksueel getinte opmerkingen zijn. Als je een complimentje over je uiterlijk krijgt, kan het je een goed gevoel geven. Als het een negatieve opmerking is, kan het je een vervelend gevoel geven. Voor mensen met autisme kan het lastig zijn om in te schatten welke reacties je met je uiterlijk kunt opwekken. Hieronder staan stellingen die gaan over het effect dat je uiterlijk kan hebben op andere jongeren. Zijn ze allemaal waar? Als je veel make-up gebruikt, vinden mensen je ordinair. Jongens kunnen seksueel opgewonden raken als ze een diep decolleté of een blote buik zien bij een meisje. Jongens vinden meisjes alleen mooi als ze eruit zien als de vrouwen in een videoclip. Jongens en meisjes vinden het prettig als je lekker ruikt. Jongens vinden mij alleen leuk als ik er sexy uitzie. Als je er sexy uitziet maken jongens sneller contact met je. Als een meisje veel met jongens flirt, vinden mensen haar een jongensgek of een hoer. Als een jongen veel met meisjes flirt, vinden ze hem vaak stoer. Als je te dicht bij een jongen gaat staan, denkt hij dat je hem wilt versieren. Jongens worden alleen verliefd op blonde meisjes met grote borsten. Stoere meisjes zijn lesbisch. Als een jongen je een drankje geeft, moet je met seks hem hebben. Als een jongen met je wil zoenen, mag je nee zeggen. Als je met een meisje gearmd loopt, ben je lesbisch.

12 Invulblad Datum: Waar hebben we het over gehad? Wat is belangrijk voor mij? Heb ik nog vragen over deze bijeenkomst?

13 Informatieblad voor ouders Onderwerp: De puberteit is naast een periode van lichamelijke veranderingen ook een periode waarin je op een andere manier naar jezelf en de mensen om je heen gaat kijken. Dit komt omdat dit de tijd is waarin je je eigen identiteit ontwikkelt. Je bent geen kind meer, maar ook nog niet volwassen. Je wilt graag als zelfstandig persoon gezien worden. Toch heb je soms nog hulp en ondersteuning van je ouders nodig zelfs al zou je het allemaal liever zelf oplossen. Je gevoelens kunnen sterk wisselen: het ene moment ben je blij en enthousiast en het volgende moment voel je je rot en zou je wel kunnen huilen. Hierdoor kun je je soms onzeker voelen of sneller in de war raken. We hebben aan de hand van kaartjes met stellingen gesprekken over de veranderingen die je door kunt maken in de omgang met je ouders, vrienden en school. We hebben besproken dat je in deze periode anders naar het uiterlijk van jezelf en vrienden kunt gaan kijken. Veel jongeren vinden het dan belangrijk dat ze bij een bepaalde groep horen, bijvoorbeeld door een bepaald soort kleding te gaan dragen (zoals: Gothic of Punk). Er zijn jongeren die juist niet bij een groep willen horen. Jongeren die bij een groep horen kunnen ook vervelend zijn. Soms gaan ze anderen pesten, omdat die er anders uitzien. Het belangrijkste is: dat je je goed voelt bij je vrienden, of dit er nou één is of twintig. De bijeenkomst is afgesloten met een vragenronde: Is er iets wat je niet begrepen hebt of heb je nog iets te zeggen of te vragen? Tips voor ouders: Gebruik duidelijke taal en check regelmatig of het goed begrepen is door uw dochter. Probeer u in te leven in de vriendengroep van uw kind, probeer vooroordelen over de jeugd van tegenwoordig te vermijden. Wees niet té geïnteresseerd en probeer niet als een leeftijdsgenoot over te komen want dat kan afkeer opwekken bij uw dochter. Vertel, als het terloops ter sprake komt, over uw eigen puberteit: kleding, groepen, omgang met vrienden en ouders.

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: In de eerste bijeenkomsten hebben we besproken dat er veel verandert in de puberteit. Je lichaam verandert en de omgang met je ouders en vrienden. Maar er gebeurt

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Relatie en romantiek Als je met iemand een relatie krijgt, wil je graag veel bij elkaar zijn en lichamelijk contact met elkaar hebben. Maar dan ben je er nog niet.

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Sommige meisjes zijn heel snel verliefd, andere meisjes zullen niet snel of misschien zelfs helemaal niet verliefd worden. Dit is bij ieder meisje anders. Wat gebeurt

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Wat gebeurt er met je als je een leuk meisje of jongen tegenkomt? Je vindt de ander leuk en misschien word je wel verliefd. Eerst wil je heel vaak bij hem of haar

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je met iemand een relatie krijgt, wil je graag veel bij elkaar zijn en lichamelijk contact met elkaar hebben. Maar dan ben je er nog niet. Vaak worden er ook

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Wat gebeurt er met je als je een leuk meisje of jongen tegenkomt. Je vindt de ander leuk en misschien word je wel verliefd. Dan wil je heel vaak bij hem of bij

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: In de eerste twee bijeenkomsten over seksualiteit hebben we al besproken dat er veel verandert in de puberteit. Je lichaam verandert en de omgang met je ouders

Nadere informatie

voorwoord VOORBEELDPAGINA S Bestelnr De ander en ik

voorwoord VOORBEELDPAGINA S Bestelnr De ander en ik voorwoord Dit werkboek gaat over de omgang met andere mensen. We bespreken hoe jij met anderen kunt omgaan. Bijvoorbeeld hoe je problemen oplost, omgaat met pesten, gevoelens en vriendschappen en hoe je

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Vandaag gaan we het hebben over homoseksualiteit en biseksualiteit. Homoseksualiteit heeft te maken met mensen die zich seksueel aangetrokken voelen tot iemand

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Veel jongens en mannen masturberen. Er zijn minder meisjes en vrouwen die masturberen. Sommigen jongens doen het elke dag, anderen misschien maar eens per week

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Mensen vinden het vaak prettig om elkaar aan te raken. Dat kan een knuffel zijn van je ouders, een vriendschappelijke stomp tijdens een stoeipartij met vrienden

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Mensen vinden het vaak prettig om elkaar aan te raken. Dat kan een knuffel zijn van je ouders, een vriendschappelijke stomp tijdens een stoeipartij met vrienden

Nadere informatie

VRIENDSCHAP EN RELATIES

VRIENDSCHAP EN RELATIES VRIENDSCHAP EN VRIENDSCHAP Als je in de puberteit komt, wordt vriendschap belangrijk. Je vrienden kies je zelf uit. Er zijn mensen die één boezemvriend of één hartsvriendin hebben. Andere mensen hebben

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: grenzen aangeven en respecteren Tijdens de bijeenkomst over intimiteit hebben we al besproken dat het belangrijk is om je grenzen aan te geven en ook de grenzen

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: is erg belangrijk. We weten dat als je in de puberteit komt er allerlei dingen aan je lijf veranderen. We hebben in een eerdere bijeenkomst al een aantal van die

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

Werkblad Seksuele Diversiteit. KaartjesspeL voorkant

Werkblad Seksuele Diversiteit. KaartjesspeL voorkant KaartjesspeL voorkant Kaartjesspel achterkant Wat betekent LHBT? Ben je in de war als je bi bent? Hoe word je homo? Wat is coming out? Op welke leeftijd ontdek je dat je homo of lesbisch bent? Op welke

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Niet alleen de buitenkant van je lichaam veranderd in de puberteit. Binnen in je lichaam vinden er ook veranderingen plaats, die je niet kan zien. Mannen merken

Nadere informatie

Seksualiteit: Grenzen en Wensen

Seksualiteit: Grenzen en Wensen IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in

Nadere informatie

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Op de polikliniek van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud ziekenhuis willen wij je met deze folder informatie geven over seksualiteit

Nadere informatie

Verliefd zijn is dat je iemand meer dan aardig vindt, eigenlijk véél meer dan aardig.

Verliefd zijn is dat je iemand meer dan aardig vindt, eigenlijk véél meer dan aardig. Verliefd Savannah (11) Verliefd zijn is dat je iemand meer dan aardig vindt, eigenlijk véél meer dan aardig. Massimo (11) Dat je iemand ziet die je heel mooi vindt. Dan wil je gewoon bij haar zijn. Misschien

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Afgewezen en erbij horen

Afgewezen en erbij horen Les 4 Afgewezen en erbij horen Inhoud In deze les leren de leerlingen het begrip afgewezen worden en je minderwaardig voelen. Ook leren ze het begrip erbij horen en het gevoel er niet bij te horen door

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL. Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: De komende weken gaan we het hebben over de verschillende veranderingen die jongens en meisjes in de puberteit doormaken. Het is een periode die ongeveer drie jaar

Nadere informatie

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

Benodigheden. Lesdoelen. Puberteit. Begrippen

Benodigheden. Lesdoelen. Puberteit. Begrippen Kriebels in je buik Puberteit 1 Puberteit Groep 8 130 min Begrippen Puberteit, lichamelijke ontwikkeling, menstruatie, ongesteld, borsten, vrouwelijk geslachtsdeel, groeispurt, vagina, maandverband, tampon,

Nadere informatie

gevoelens (2) De les Inhoud Doel Materiaal Tip 52 GROEP 8

gevoelens (2) De les Inhoud Doel Materiaal Tip 52 GROEP 8 Les 15 Problemen en gevoelens (2) Inhoud In deze les herhalen de leerlingen de eerste drie stappen van het probleemoplossen: rustig worden en nadenken, vaststellen wat het probleem is en hoe ze zich voelen

Nadere informatie

Ouderavond lijf & relaties

Ouderavond lijf & relaties Ouderavond lijf & relaties Robert van der Gaag info@one2know.nl 0611003414 Voorstellen Ervaring Gezonde school, genotmiddelen, seksualiteit, voeding, bewegen, mondzorg en mediawijsheid Kinderen Wie heeft

Nadere informatie

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT?

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT? Inleiding Gevoelens: we hebben ze allemaal. Maar soms is het lastig te weten hoe je je nu écht voelt. Je bent blij, maar ook zenuwachtig. Of je weet niet of je boos of verdrietig bent. Of je snapt niet

Nadere informatie

Signaleringslijst voor leerlingen met autisme!

Signaleringslijst voor leerlingen met autisme! Signaleringslijst voor leerlingen met autisme! Wennen en je begrepen voelen op je nieuwe school. De overgang van de basisschool naar het voortgezet onderwijs is voor iedereen even wennen. Zeker als je

Nadere informatie

Brief voor ouder over thema 1

Brief voor ouder over thema 1 Brief voor ouder over thema 1 Steeds meer scholen besteden aandacht aan sociaal-emotionele vaardigheden en gezondheidsvaardigheden. Niet alleen om probleemgedrag te bestrijden en om ongewenst gedrag te

Nadere informatie

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Jongens. Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Jongens. Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad Wensenkaart Als jij uitgaat en een leuk meisje ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? onderbouw Dat we oogcontact hebben Echt niet! L Misschien wel Natuurlijk!

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...

Nadere informatie

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE?

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE? Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Veilig Thuis, tel.: 0800 2000 Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een uitgave van JIP Den Haag en Middin.

Nadere informatie

Thema s uit Leefstijl die specifiek over de relationele en seksuele ontwikkeling van kinderen gaan

Thema s uit Leefstijl die specifiek over de relationele en seksuele ontwikkeling van kinderen gaan Thema s uit Leefstijl die specifiek over de relationele en seksuele ontwikkeling van kinderen gaan Schuingedrukt de thema s die gaan over de relationele ontwikkeling van kinderen. Vetgedrukt de thema s

Nadere informatie

6,6. Werkstuk door een scholier 2141 woorden 6 januari keer beoordeeld. Nederlands

6,6. Werkstuk door een scholier 2141 woorden 6 januari keer beoordeeld. Nederlands Werkstuk door een scholier 2141 woorden 6 januari 2007 6,6 478 keer beoordeeld Vak Nederlands Voorwoord Ik heb het onderwerp pesten bedacht voor mijn werkstuk. Ik heb dat gedaan omdat ik meer over pesten

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode:

Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Thema's per klas die aangeboden worden in de methode: Groep 1-2 Hierbij zijn de kinderen bezig met specifieke lichaamskenmerken van zichzelf en van anderen. Ook gaan ze op zoek naar onderlinge overeenkomsten.

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

Reality Reeks Verwerkingsopdrachten. Mooi meisje Verliefd op een loverboy

Reality Reeks Verwerkingsopdrachten. Mooi meisje Verliefd op een loverboy Reality Reeks Verwerkingsopdrachten Mooi meisje Verliefd op een loverboy Lees blz. 3. Woont Laura in de stad of op het platteland? Hoe weet je dat? Lees blz. 5 en 7. Woont Laura s oma al lang op de boerderij?

Nadere informatie

Mentorlessen. Klas:...

Mentorlessen. Klas:... Mentorlessen Naam: Klas:... 1 En hier begint het! Voor jou ligt jouw persoonlijke mentormap. Deze map is voor de individuele oefeningen vanuit de mentor-module die jij en je klasgenoten volgt. In deze

Nadere informatie

OPGELUCHT STAAT NETJES

OPGELUCHT STAAT NETJES OPGELUCHT STAAT NETJES Krop de boel niet op, praat het van je af! Een dobbelspel voor wie durft... OPGELUCHT STAAT NETJES Je hart luchten is fijn: je voelt je minder alleen en samen kun je op een rijtje

Nadere informatie

Peutertijd. Op ontdekkingstocht met je kind. Jeugd en Gezin

Peutertijd. Op ontdekkingstocht met je kind. Jeugd en Gezin Peutertijd Op ontdekkingstocht met je kind Vanaf anderhalf jaar maken kinderen een snelle groei en ontwikkeling door. Het is een belangrijke fase in hun leven waarin ze de wereld willen gaan ontdekken

Nadere informatie

Groep 1, 2 Thema 1 De groep? Dat zijn wij! 1. Hallo, hier ben ik! Samen plezier maken en elkaar beter leren kennen.

Groep 1, 2 Thema 1 De groep? Dat zijn wij! 1. Hallo, hier ben ik! Samen plezier maken en elkaar beter leren kennen. Groep 1, 2 1. Hallo, hier ben ik! 2. Prettig kennis te maken Kinderen leren elkaar beter kennen en ontdekken verschillen en overeenkomsten. 3. Samen in de klas Over elkaar helpen, geholpen worden en afspraken

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Lees blz. 5, 6, 7, 8 Wat denk je dat Aïsha wilde doen? Waarom is dat niet gelukt? Is het goed dat de deur van het dak altijd op slot

Nadere informatie

Leerdoelen Spraaktaal Kids

Leerdoelen Spraaktaal Kids Leerdoelen Spraaktaal Kids Ik ben ik! kent eigen voor- en achternaam en namen van ouders kan benoemen hoe hij/zij eruitziet weet op welke dag in welk jaar hij/zij is geboren kan benoemen wat er in/aan

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

1. Waarom? 2. Hoe? Beantwoord de volgende vragen en vul in bij je digitale paspoort:

1. Waarom? 2. Hoe? Beantwoord de volgende vragen en vul in bij je digitale paspoort: Beantwoord de volgende vragen en vul in bij je digitale paspoort: 1. Waarom? Waarom is het voor jou belangrijk om slim naar reclame te kijken en je niet zomaar te laten beïnvloeden door reclame trucjes?

Nadere informatie

Welkom bij onze vereniging! Omgangsregels

Welkom bij onze vereniging! Omgangsregels Welkom bij onze vereniging! Omgangsregels Iedereen die Muziekvereniging Soli bezoekt onderschrijft de doelstellingen en het huishoudelijk reglement van de vereniging en houdt zich aan de omgangsregels

Nadere informatie

4 communicatie. Ik weet welke informatie anderen nodig hebben om mij te kunnen begrijpen. Ik vertel anderen wat ik denk of voel.

4 communicatie. Ik weet welke informatie anderen nodig hebben om mij te kunnen begrijpen. Ik vertel anderen wat ik denk of voel. 4 communicatie Communicatie is het uitwisselen van informatie. Hierbij gaat het om alle informatie die je doorgeeft aan anderen en alle informatie die je van anderen krijgt. Als de informatie aankomt,

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Relaties

Werkstuk Levensbeschouwing Relaties Werkstuk Levensbeschouwing Relaties Werkstuk door een scholier 2503 woorden 3 maart 2008 6,6 10 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 1 Wie versiert wie? De jongen het meisje? Andersom? Of kan het beide?

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op goede zorg

Hoofdstuk 7 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op goede zorg Recht op goede zorg Hoofdstuk 7 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op goede zorg In dit hoofdstuk vind je een antwoord op de volgende vragen. 1. Wat is goede zorg? 2. Wat weegt zwaarder, goede zorg of

Nadere informatie

voor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN

voor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN voor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN Bladzijde 5 Waarom dit boekje? Lees de tekst goed. Beantwoord dan de onderstaande vragen. 1 Waar gaat het boekje over?... 2 Door wie kun je op het

Nadere informatie

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad Wensenkaart Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? onderbouw Dat we oogcontact hebben Echt niet! L Misschien wel Natuurlijk!

Nadere informatie

Bloos je van bloot? Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Bloot, naakt, privé, persoonlijk, cultuur, grenzen aangeven, respect, meisjes, jongens

Bloos je van bloot? Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Bloot, naakt, privé, persoonlijk, cultuur, grenzen aangeven, respect, meisjes, jongens Kriebels in je buik Bloos je van bloot? 1 Bloos je van bloot? Groep 6 120 min Begrippen Bloot, naakt, privé, persoonlijk, cultuur, grenzen aangeven, respect, meisjes, jongens Benodigheden Knutselmateriaal

Nadere informatie

Pubers opvoeden. Veranderingen in de puberteit

Pubers opvoeden. Veranderingen in de puberteit Pubers opvoeden Pubers opvoeden De puberteit is de ontwikkelingsfase tussen 10 en 18 jaar. Maar die puberteit is er natuurlijk niet opeens. Vanaf ongeveer 9 jaar kan je al merken dat kinderen beginnen

Nadere informatie

In je kracht. Werkboek voor deelnemers

In je kracht. Werkboek voor deelnemers In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers

Nadere informatie

Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar

Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels versie 2016 Inhoudsopgave Introductie 4 Verantwoording Methodiek 5 Doorgaande lijn Po en Vo 6 Preventief en curatief 7 Organiseer je les 8 Praktische tips

Nadere informatie

Thema Gezondheid. Lesbrief 33. In gesprek met de leerkracht.

Thema Gezondheid. Lesbrief 33. In gesprek met de leerkracht. http://www.edusom.nl Thema Gezondheid Lesbrief 33. In gesprek met de leerkracht. Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren met de leerkracht. Zinnen maken met omdat. Hulp vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksueel grensoverschrijdend gedrag Kriebels in je buik Seksueel grensoverschrijdend gedrag 1 Seksueel grensoverschrijdend gedrag Groep 8 90 min Begrippen Seksuele grensoverschrijding, seksueel misbruik, vertrouwenspersoon, veilig thuis

Nadere informatie

Zelfbeeld. Voortgezet onderwijs

Zelfbeeld. Voortgezet onderwijs Voortgezet onderwijs 2 Wereldwijd bestuderen wetenschappers hoe mensen over zichzelf nadenken. Dat gebeurt ook bij de Universiteit Leiden: daar doen wetenschappers bij het Brain & Development Onderzoekscentrum

Nadere informatie

Uw kind tijdens/na het ziekenhuisbezoek

Uw kind tijdens/na het ziekenhuisbezoek Uw kind tijdens/na het ziekenhuisbezoek Reacties tijdens een ziekenhuisopname Kinderen kunnen op verschillende manieren reageren op hun ziekenhuisopname. Een opname is altijd een ingrijpende gebeurtenis.

Nadere informatie

Scheldwoorden inventariseren, werkvorm, filmpje en gesprek en uitbeelden, filmpje en gesprek en werkvorm, stellingen, handvaardigheidswerk

Scheldwoorden inventariseren, werkvorm, filmpje en gesprek en uitbeelden, filmpje en gesprek en werkvorm, stellingen, handvaardigheidswerk Verliefd, en dan... Leeftijd: 12-16 Soort bijeenkomst: club, catechese Soort werkvorm: heel programma Thema: Liefde, Seksualiteit Tijdsduur: 1 uur 40 min. Scheldwoorden inventariseren, werkvorm, filmpje

Nadere informatie

Folder TIPS VOOR DIPS

Folder TIPS VOOR DIPS Folder TIPS VOOR DIPS OMGAAN MET SOMBERHEID Page 1 of 5. Een periode van veel veranderingen In de puberteit, zo tussen de 12 en 18 jaar, sta je als jongere voor veel uitdagingen, zoals het bepalen van

Nadere informatie

TRIXY Expertisecentrum

TRIXY Expertisecentrum Ik heb een extra X (47,XXX) Voor wie is deze folder? Voor jou, als jij een meisje bent die een extra X chromosoom heeft! In deze folder vindt je allerlei informatie over Trisomie X: zo heet het als je

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Verliefd zijn is een ramp!

Boekverslag Nederlands Verliefd zijn is een ramp! Boekverslag Nederlands Verliefd zijn is een ramp! door Caja Cazemier Boekverslag door een scholier 1869 woorden 28 januari 2006 7,2 133 keer beoordeeld Auteur Genre Caja Cazemier Jeugdboek Eerste uitgave

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Lees blz. 5 tot en met 8. Jim vindt Rudsel een rare naam. Jim zegt dit ook tegen Rudsel. Vind jij het ook een rare naam? Is

Nadere informatie

Ik ben verliefd. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen

Ik ben verliefd. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen Kriebels in je buik Ik ben verliefd 1 Ik ben verliefd Groep 4 50 min Begrippen Verliefd, lief, leuk, gevoelens, verkering, vriendschap, diversiteit, homoseksualiteit, homoseksueel, lesbisch, seksuele diversiteit

Nadere informatie

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo Sander, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk vindt.

Nadere informatie

over de toekomst over de toekomst

over de toekomst over de toekomst over de toekomst over de toekomst over de toekomst over de toekomst over de toekomst over de toekomst over de toekomst Wat wil in je leven nooit meer anders dan nu? Wat wil je graag veranderen aan je leven

Nadere informatie

Leerdoelen Spraaktaal Kids

Leerdoelen Spraaktaal Kids Leerdoelen Spraaktaal Kids Ik ben ik! kent het onderscheid tussen voor- en achternaam, roepnaam en troetelnaam kan benoemen wanneer en waar hij/zij geboren is kan aan iemand die niet kan zien uitleggen

Nadere informatie

Spellen (kennismakingskwartet, knuffelkaartjes, beestachtig, spring kikker spring, pim-pam-pet, kinderkwaliteitenspel)

Spellen (kennismakingskwartet, knuffelkaartjes, beestachtig, spring kikker spring, pim-pam-pet, kinderkwaliteitenspel) Voorbeeld van de inhoud van een Kindercoach Traject Reden van aanmelding: Laag zelfbeeld Driftbuien Veelvuldig huilen Moeilijk inslapen en vroeg wakker Te behalen doelen: Een goed slaap-waakritme / ontspannen

Nadere informatie

Vriendschap. Basisonderwijs

Vriendschap. Basisonderwijs Basisonderwijs Wist je dat er wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan naar vriendschappen? Wereldwijd zijn wetenschappers daarmee bezig, ook bij de Universiteit Leiden. Bij het Brain & Development Onderzoekscentrum

Nadere informatie

Hoogbegaafd en gevoelig

Hoogbegaafd en gevoelig Hoogbegaafd en gevoelig Kazimierz Dabrowski Hoogbegaafd zijn is meer dan slim zijn. Hoogbegaafde mensen zijn vaak ook veel gevoeliger dan andere mensen. Daardoor ervaar je situaties soms intenser dan andere

Nadere informatie

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden

Nadere informatie

8 Antwoorden op veel voorkomende vragen

8 Antwoorden op veel voorkomende vragen 36 Voorbeeldzinnen Als je dit leest, weet je dat het belangrijk is om te weten wat je zegt. Daarom krijg je hier 36 voorbeeldzinnen die je kan gebruiken om het gesprek leuker te maken. 8 Antwoorden op

Nadere informatie

Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken.

Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken. Ik ga een grote uitdaging niet uit de weg. Taken die moeilijk zijn, vind ik veel leuker dan eenvoudige taken. 2 5 Ik hoef niet aangespoord te worden om mijn taken te maken. Niemand hoeft mij te zeggen

Nadere informatie

Inhoud. Hallo!...5. Wie is wie? Even voorstellen...7. Wat is mijn PrOP? PrOP opstellen Doelen voor mijn PrOP...19

Inhoud. Hallo!...5. Wie is wie? Even voorstellen...7. Wat is mijn PrOP? PrOP opstellen Doelen voor mijn PrOP...19 Inhoud Hallo!...5 Wie is wie? Even voorstellen...7 Wat is mijn PrOP?...9 1 PrOP opstellen...11 2 Doelen voor mijn PrOP...19 Ik verander mijn P!...23 3 Leren van anderen: het sociogram...25 4 Omgaan met

Nadere informatie

Inhoud. De puberteit: nu gaat het beginnen 4. Iets heel bijzonders: het vrouwelijk lichaam 14. Elke maand weer: ongesteld 24

Inhoud. De puberteit: nu gaat het beginnen 4. Iets heel bijzonders: het vrouwelijk lichaam 14. Elke maand weer: ongesteld 24 Inhoud 4 Lichamelijke veranderingen en uiterlijk 6 Dagboek, vriendinnen en stemmingen 10 Zelfvertrouwen, geheimen en pesten 12 Iets heel bijzonders: het vrouwelijk lichaam 14 De vrouwelijke geslachtsorganen

Nadere informatie

Wat wil ik leren in de training?

Wat wil ik leren in de training? Wat wil ik leren in de training? Tijdens deze training bespreken we de volgende onderwerpen: Wat verandert er in de puberteit? Hoe verzorg ik mijn lichaam? Wat is masturbatie? Verliefdheid Intimiteit wat

Nadere informatie

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

kinesiologie en stressmanagement Bluesroute WD MIDDELBURG T (06)

kinesiologie en stressmanagement Bluesroute WD MIDDELBURG T (06) kinesiologie en stressmanagement Bluesroute 116 4337 WD MIDDELBURG T (06) 57 12 96 00 veerkracht@zeelandnet.nl www.veerkrachtzeeland.nl Hallo, ik ben Tanja Hoogerheijde. Ik werk met volwassenen èn kinderen

Nadere informatie

De seksuele ontwikkeling. van kinderen (0 tot 18 jaar)) en wat ouders kunnen doen

De seksuele ontwikkeling. van kinderen (0 tot 18 jaar)) en wat ouders kunnen doen De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar)) en wat ouders kunnen doen Seksuele opvoeding gaat over meer dan alleen seksualiteit De seksuele ontwikkeling van kinderen en wat ouders kunnen doen

Nadere informatie

10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen.

10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen. 10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen. Omdat het automatische gedrag is uitgeschakeld kosten onderstaande handelingen je partner al veel energie (hier denk je zo snel niet aan, omdat het

Nadere informatie

In dit thema staat het creëren van een goede groepssfeer centraal. Les 2 Samenwerken Deze les gaat over helpen, geholpen worden en samenwerken.

In dit thema staat het creëren van een goede groepssfeer centraal. Les 2 Samenwerken Deze les gaat over helpen, geholpen worden en samenwerken. Thema 1 De groep? Dat zijn wij! overzicht van de lessen De groep? Dat zijn wij! In dit thema staat het creëren van een goede groepssfeer centraal. Les 1 Hier zijn we weer! In deze eerste les na de zomervakantie

Nadere informatie

De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar) en wat ouders kunnen doen

De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar) en wat ouders kunnen doen De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar) en wat ouders kunnen doen Wat kun je doen als je vader of moeder bent? Je kunt je kinderen helpen bij hun seksuele ontwikkeling. Als ze klein zijn

Nadere informatie