Hoogeveen VIA Waar het begon. Nijmegen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoogeveen VIA Waar het begon. Nijmegen"

Transcriptie

1 Hoogeveen VIA Waar het begon Nijmegen

2 Een wonderbaarlijke genezing Publicatie Nr maart 2004 Jaargang 2004 Auteur J.W. Ek en J.C. van Gijn

3 Brieven Een wonderbaarlijke genezing Publicatiedatum: Auteur: M.M. Klaver, neuroloog Een wonderbaarlijke genezing (2) Publicatiedatum: Auteur: prof. dr. J.H.B. Geertzen en dr. P.U. Dijkstra, Ce Een wonderbaarlijke genezing (3) Publicatiedatum: Auteur: E.J. Buijs, anesthesioloog Een wonderbaarlijke genezing (4) Publicatiedatum: Auteur: H.P.J.A. Maas, oud-huisarts en homeopatisch arts Een wonderbaarlijke genezing (5) Publicatiedatum: Auteur: dr. P. van den Hombergh, huisarts Een wonderbaarlijke genezing (6) Publicatiedatum: Auteur: dr. M.P. Carpentier Alting, plastisch chirurg Een wonderbaarlijke genezing (7) Publicatiedatum: Auteur: Ineke van den Berg, acupuncturist, klinisch epidem

4 Brieven(2) Het blijft kwakzalverij Publicatiedatum: Auteur: Emile Keuter, neuroloog Het blijft kwakzalverij (2) Publicatiedatum: Auteur: J. Galama Het blijft kwakzalverij (3) Publicatiedatum: Auteur: Arend Hamming Het blijft kwakzalverij (4) Publicatiedatum: Auteur: Dr. A.M.J.S. Vervest en mw. J.M. de Wilde Het blijft kwakzalverij (5) Publicatiedatum: Auteur: Irina Dvortsina

5 Reacties (artikelen) Wonderbaarlijk complex publicatiedatum: Auteur: E. Keuter Macedonië in de polder Publicatiedatum: Auteur: J.M. Ruijgrok en J.R. de Jong 'Een alarm dat almaar afgaat publicatiedatum: Auteur: H. Maassen (interview) Het blijft kwakzalverij Publicatiedatum: Auteur: C.N.M. Renckens Pijn en het brein Publicatiedatum: Auteur: B. van Cranenburgh;Rob Zondervan;Huub Vossen;Jan Willem Ek

6 Artikelen Een wonderbaarlijke genezing Medisch Contact 2004;59(11):401-3 JW Ek, JC van Gijn Patient Care 2006;11-15 JW Ek, JC van Gijn 'Een alarm dat almaar afgaat Medisch Contact 2006 Auteur: H. Maassen (interview met van Gijn en Ek) De pijn voorbij Revalidata 2009;147:4-10 JC van Gijn, JW Ek, B van Cranenburgh Pain Exposure physical therapy may be a safe and effective treatment for longstanding complex regional pain syndrome type 1: a case series. Clinical rehabilitation 2009;23: JW Ek, JC van Gijn, J van Egmond, H Samwel, F Klomp, R van Dongen Pijn en het Brein Medisch Contact 2011;66(4):186-8 B van Cranenbrugh, R Zondervan, H Vossen, JW Ek namens CRPS werkgroep Heliomare Als het brein de pijn veroorzaakt Medisch Contact 2012;14:834-6 JW Ek

7 Waarom? CRPS type 1, voorheen PTD, is een aandoening waar veel over geschreven is en wordt, maar weinig met zekerheid kan worden gezegd Geen effectieve behandeling

8 Casuïstiek heeft een hele grote sensitiviteit in het oppikken van iets nieuws. De hogere vormen van onderzoek. bestaan uitsluitend bij de gratie van het feit, dat er nieuwe ideeën ontstaan, die onderzocht moeten worden. Vele van deze nieuwe ideeën ontstaan in de klinische geneeskunde dankzij casuïstiek JP Vandenbroucke:NTvG 2002

9 Gedestilleerde behandeling Uitleg Frictie Mobilisatie Actief en passief door bewegen Aanraken Functionele training Tijdscontingente opbouw Neutraliseren cognities (verbaal en non-verbaal) Partner aanwezig en openbaar Tegengesteld aan de gebruikelijke behandeling

10 Een op de functie gerichte benadering (PEPT) effectief en veilig? Resultaten

11 Interventie 2-6 behandelingen (gem. 3,9) door 2 fysiotherapeuten Frequentie: eenmaal per 1-3 weken

12 meetinstrumenten Arm: RST (beperkingscore 0-40 en een inspanningsscore van 0-20) Been: Loopafstand in minuten/km loopsnelheid in seconden over zeven meter snelheid trap op en af. VAS voor pijn

13 Selectiecriteria IASP-criteria Geen psychiatrie Langer dan 9 maanden Geen andere pathologie De diagnose was eerder bij alle patiënten gesteld. De patiënten hadden twee of meer andere behandelingen gehad.

14 populatie 186 patiënten onderzocht, 106 kwamen in aanmerking voor de behandeling, 4 vielen eraf tijdens de behandeling. Gemiddeld bestond de crps 55 maanden De meeste patiënten meer dan 2 andere behandelingen ondergaan. Vrouw : Man = 88 : 14 Arm : Been = 39 : 63

15 Clin Rehabil Dec;23(12): Pain exposure physical therapy may be a safe and effective treatment for longstanding complex regional pain syndrome type 1: a case series. Ek JW, van Gijn JC, Samwel H, van Egmond J, Klomp FP, van Dongen RT. Department of Rehabilitation Medicine, Bethesda Hospital, Hoogeveen.

16

17

18 conclusies Effectief bij de beschreven populatie Veilig Kortdurend Lijkt reproduceerbaar Verder onderzoek noodzakelijk

19 Andere studies Single case design Follow up (afgewezen door Pain) RCT (studie afgerond)

20 Hoe werkt het? Plasticiteit, spiegelneuronen, empathie en non-verbale communicatie.

21 S1 S2 Ins Par.ass Inf par lob PFC ACC cont bilat bilat cont bilat bilat bilat

22

23

24 Wat gebeurt er? Hoe werkt het? BREIN Non-verbale informatie oog oor Verbale informatie Ruggen merg Partner manipulatie therapeut

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39 EINDE

40 CRPS Type 1 een SOLK?

41 Wat gebeurt er? Hoe werkt het? BREIN Non-verbale informatie oog oor Verbale informatie Ruggen merg Partner manipulatie therapeut

42 Wat is een Solk? Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klacht.

43 Richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van SOLK en Somatoforme Stoornissen CBO 2010

44

45

46 Definitie SOLK We spreken van Somatisch onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) bij lichamelijke klachten die langer dan enkele weken duren en waarbij bij adequaat medisch onderzoek geen somatische aandoening wordt gevonden die de klacht voldoende verklaart.

47 Definitie somatisatie Somatisatie is een neiging lichamelijke klachten te ervaren en te uiten, deze toe te schrijven aan lichamelijke ziekte en er medische hulp voor te zoeken, terwijl er geen somatische pathologie gevonden wordt die de klachten voldoende verklaart (Lipowski, 1988).

48 Definitie somatoforme stoornis We spreken van een somatoforme stoornis bij somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten die voldoen aan de criteria van een van de somatoforme stoornissen volgens de DSM-IV-Text Revision (American Psychiatric Association, 2000).

49 Somatoforme stoornissen Somatisatiestoornis Pijnstoornis Conversiestoornis Ongedifferentieerde somatoforme stoornis Somatoforme stoornis niet anderszins omschreven Hypochondrie Gestoorde lichaamsbeleving

50 CRPS in het Brein? Uitbreiding naar andere extremiteit Buiten het dermatoom Referred pain Lichaamsvreemd Immobilisatie (mens en dier) Succes op cognities/brein gerichte therapieën (graded exposure, motor imaging therapy, mirror therapy en pept) Neuro-imaging

51 S1 S2 Ins Par.ass Inf par lob PFC ACC cont bilat bilat cont bilat bilat bilat

52

53 The Brain in Chronic CRPS Pain: Abnormal Gray-White Matter Interactions in Emotional and Autonomic Regions Paul Y. Geha, Marwan N. Baliki, R. Norman Harden, William R. Bauer, Todd B. Parrish and A. Vania Apkarian Neuron, Volume 60, Issue 4, , 26 November 2008

54 Apkarian A V et al. J. Neurosci. 2004;24:

55 Overeenkomsten met solk s?

56 Cognitieve-gedragstherapie is voor alle Solk s de meest effectieve therapie!

57 Overeenkomsten Rol van het Brein. Effectiviteit van een gedrags-cognitieve benadering Verschillen: Duidelijke verbetering met een op de functie gerichte benadering. Duidelijke rol van het brein, met andere woorden er is een substraat. Voldoende somatisch verklaard?

58 Wat is dat, CRPS type 1? Vraagtekens bij een onduidelijk ziektebeeld. Caleidoscopisch beeld van definities.

59 Iedere onderzoeker eigen criteria 1900 Sudeck 1953 Bonica 1981 Kozin et al 1981,1988 Doury 1989,1990 Atkins 1990 Amadio et al 1991 Jänig et al 1992 Gibbons/ Wilson 1992 Kozin 1993 Veldman et al 1994 IASP 1995 Stanton-Hicks 1996 Wilson 1999 Bruehl et al GENAS

60 Hoe ontstaat chronische crps 1 De benadering van CRPS type 1 is vanaf een bepaald moment pijncontingent geworden, men moest vooral met zijn handen van de patiënt afblijven. Hierdoor komen patiënt en arts in een vicieuze cirkel. De hulpverleners besmetten de patiënt met verkeerde, catastroferende cognities (connotaties).

61 Vragen/stellingen Bestaat crps type 1 wel? Hoe iatrogeen zijn we? Waar stopt EB en begint het zelf nadenken? (ebm is een middel geen doel op zich) Loslaten soma-psyche dualisme. Amputeren is een kunstfout, zeker als de functionele/pept benadering nog niet is toegepast. Onderschat het belang van non-verbale communicatie niet! (Alle artsen en para-medici)

62 Nog meer vragen/stellingen Multidisciplinair kan teveel zijn! Meer bewegen? Oog voor klokvorm pijnbeleving Biopsychosociaal denken Het belang van één taal! Hoe plastisch bent uzelf?

63 Clusteren van symptomen, klachten Een cluster/syndroom is nog geen ziekte eenheid (geformuleerd om onderzoek te doen) Betekent niet dat er een oorzaak aan ten grondslag ligt en een daarbij passende behandeling Beperkt de clinicus Als de kliniek het overneemt gaan dokters en patiënten zich ernaar gedragen (connotaties zorgen ervoor dat het meer gaat betekenen dan de beschrijving) Basis van iatrogene pathologie

64 CRPS type 1 een SOLK?? Te voorkomen door het te zien als een normale reactie op immobilisatie? Reversibel Let wel! Deze mensen hebben niet niets!

65 SOLK? Somatisch onvoldoende verklaarde klacht? CRPS is een DOLK! Door Ons Veroorzaakte Lichamelijke Klacht!

66 Hoe iatrogeen zijn wij?

67 EINDE

Onverklaard maakt onbemind. 8 februari 2011 Utrecht

Onverklaard maakt onbemind. 8 februari 2011 Utrecht Psychiatrisch Consultatieve Dienst SLAZ/VUmc Onverklaard maakt onbemind Prof.dr.Adriaan Honig 8 februari 2011 Utrecht Onverklaard maakt onbemind AGENDA Wat verstaan we onder somatisch onvoldoende verklaarde

Nadere informatie

Psychofysiologische begeleiding zinvol bij SOLK. (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijk Klachten)

Psychofysiologische begeleiding zinvol bij SOLK. (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijk Klachten) Psychofysiologische begeleiding zinvol bij SOLK. (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijk Klachten) Eveline Kempenaar Algemene Leden Vergadering VDV november 2012 In het nieuws! 1 Definitie SOLK Lichamelijke

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten

Nadere informatie

Nieuwe inzichten in analyse en aanpak van (chronische) pijn

Nieuwe inzichten in analyse en aanpak van (chronische) pijn Pijn & het Brein Nieuwe inzichten in analyse en aanpak van (chronische) pijn Lezing Stichting Deskundigheidsbevordering en Ondersteuning Kwaliteitsbeleid huisartsen Noord Holand (DOKh) Huub Vossen Fysiotherapeut,

Nadere informatie

Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct

Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Kate Sitnikova 8 november 2018 Amsterdam UMC Locatie VUmc Afdeling Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde Sheet

Nadere informatie

! "! " #)% Lichamelijke Klachten Lichamelijk Onverklaarde Klachten (LOK) Somatoforme stoornissen

! !  #)% Lichamelijke Klachten Lichamelijk Onverklaarde Klachten (LOK) Somatoforme stoornissen Bert van Hemert psychiater Parnassia psycho-medisch centrum Leids Universitair Medisch Centrum L U M C Shakespeare Lichamelijke klachten Door de dokter niet verklaard door pathologische bevindingen Door

Nadere informatie

Behandelingsstrategieën bij somatoforme stoornissen

Behandelingsstrategieën bij somatoforme stoornissen Behandelingsstrategieën bij somatoforme stoornissen Behandelingsstrategieën bij somatoforme stoorrussen Onder redactie van Prof.dr. Ph. Spinhoven Dr. T.K. Bouman Prof. dr. C.A.L. Hoogduin CU RE & CARE

Nadere informatie

Diagnostiek- en behandelmogelijkheden van somatoforme stoornissen in de 2e en 3e lijns GGZ

Diagnostiek- en behandelmogelijkheden van somatoforme stoornissen in de 2e en 3e lijns GGZ Diagnostiek- en behandelmogelijkheden van somatoforme stoornissen in de 2e en 3e lijns GGZ Dr. Martina Bühring psychiater / medisch manager Altrecht Psychosomatiek Inhoud lezing Luisteren naar de patiënt,

Nadere informatie

Effect van multidisciplinaire graded exposure bij Complex Regionaal Pijn Syndroom-Type I. Marlies den Hollander

Effect van multidisciplinaire graded exposure bij Complex Regionaal Pijn Syndroom-Type I. Marlies den Hollander Effect van multidisciplinaire graded exposure bij Complex Regionaal Pijn Syndroom-Type I Marlies den Hollander Inhoud van de presentatie Beperkingen en pijn-gerelateerde angst in CRPS-I Graded exposure

Nadere informatie

Centrum voor Lichamelijk Onverklaarde Klachten (CLOK)

Centrum voor Lichamelijk Onverklaarde Klachten (CLOK) Centrum voor Lichamelijk Onverklaarde Klachten (CLOK) Wijzingen van DSM-IV naar DSM-5 Lisette t Hart & Ingeborg Visser Vragen Wie heeft in de afgelopen twee weken last gehad van buikpijn, maagpijn, misselijkheid,

Nadere informatie

Let s talk. Trea Broersma psychiater

Let s talk. Trea Broersma psychiater Let s talk about SOLK Trea Broersma psychiater SOLK??? Let s talk about..solk SOLK in de huisartsenpraktijk Lichamelijke klachten zonder somatische oorzaak SOLK en somatisatie Problemen bij SOLK en somatisatie

Nadere informatie

Somatoforme stoornissen. Bert van Hemert, psychiater

Somatoforme stoornissen. Bert van Hemert, psychiater Somatoforme stoornissen Bert van Hemert, psychiater Somatoforme stoornissen Algemene typering Classificatie DSM-IV + DSM-5 1. Lichamelijke klachten stoornis 2. Ziekte-angst stoornis 3. Conversie stoornis

Nadere informatie

Somatoforme stoornissen

Somatoforme stoornissen Somatisch Onverklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) Somatoforme stoornissen Somatoforme stoornissen Somatoforme stoornissen Lichamelijke klachten Ziektegedrag Geen lichamelijke ziekte Er is een verschil

Nadere informatie

Fysiotherapie bij CRPS-1 (posttraumatische dystrofie)

Fysiotherapie bij CRPS-1 (posttraumatische dystrofie) Fysiotherapie bij CRPS-1 (posttraumatische dystrofie) Deze folder geeft u informatie over de behandeling van Complex Regionaal PijnSyndroom, type 1 (CRPS-1), ook wel bekend als posttraumatische dystrofie.

Nadere informatie

Factsheet voor de Bedrijfsarts

Factsheet voor de Bedrijfsarts Factsheet voor de Bedrijfsarts van de multidisciplinaire richtlijn Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten en somatoforme stoornissen De multidisciplinaire richtlijn Somatisch onvoldoende

Nadere informatie

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme

Nadere informatie

KNETTERGEK WORD JE ER VAN! DE SOMATISERENDE PATIENT

KNETTERGEK WORD JE ER VAN! DE SOMATISERENDE PATIENT KNETTERGEK WORD JE ER VAN! DE SOMATISERENDE PATIENT Antoinette Busch, klinisch psycholoog/ psychotherapeut 31 januari 2017 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

CVS : forensisch psychiatrische overwegingen

CVS : forensisch psychiatrische overwegingen CVS : forensisch psychiatrische overwegingen ZOL Genk 17 Februari 2011 Prof Dr Dillen Chris Forensisch Psychiater Vrije Universiteit Brussel, Faculteit Recht - Criminologie Porseleinwinkel Etiologie Chronisch

Nadere informatie

huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde

huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde Dokter, hoe moet ik nu toch verder met die pijn? Pijnrevalidatie in de eerste lijn Henriëtte van der Horst, huisarts Hoofd afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde

Nadere informatie

Bewegingsangst: een sterk invaliderende factor

Bewegingsangst: een sterk invaliderende factor Bewegingsangst: een sterk invaliderende factor Definitie: Bewegingsangst is een specifieke cognitie, gekoppeld aan een emotie en gekoppeld aan gedrag Eén van de yellow flags is: vrees-vermijdingsgedrag

Nadere informatie

Chronische pijn: het venijn in het brein Psychologische aspecten van pijn en pijnbehandeling

Chronische pijn: het venijn in het brein Psychologische aspecten van pijn en pijnbehandeling Chronische pijn: het venijn in het brein Psychologische aspecten van pijn en pijnbehandeling Frans Hoogwegt, klinisch psycholoog psychotherapeut Zorggroep Medische psychologie MMC Chronische pijn: het

Nadere informatie

Somatoforme stoornissen - diagnostiek en behandelprincipes -

Somatoforme stoornissen - diagnostiek en behandelprincipes - sen - diagnostiek en behandelprincipes - 1988 1994 Interne Geneeskunde Polikliniek Bert van Hemert psychiater epidemioloog 1998 2006 Huisartspraktijk 25 september 2007 Nascholing Opleidingscluster Psychiatrie

Nadere informatie

Van somatoforme stoornissen naar somatisch symptoom stoornis

Van somatoforme stoornissen naar somatisch symptoom stoornis Van somatoforme stoornissen naar somatisch symptoom stoornis Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Het verdwijnen van hypochondrie En andere begrepen en onbegrepen verschillen

Nadere informatie

Wetenschappelijk onderzoek naar somatisatie en somatoforme stoornissen

Wetenschappelijk onderzoek naar somatisatie en somatoforme stoornissen 9 Wetenschappelijk onderzoek naar somatisatie en somatoforme stoornissen Samenvatting Dit hoofdstuk geeft een overzicht van het wetenschappelijk onderzoek naar somatisatie en somatoforme stoornissen. De

Nadere informatie

Dagelijkse zorg rond ALS

Dagelijkse zorg rond ALS Dagelijkse zorg rond ALS Esther Kruitwagen-van Reenen, revalidatiearts ALS- Centrum Nederland Publiekslezing 13-12-2016 https://www.youtube.com/watch?v=2s-1qr4irgc 19/01/2017 2 Complexe aandoening Onzekerheid

Nadere informatie

Chronische vermoeidheid en SOLK bij jongeren

Chronische vermoeidheid en SOLK bij jongeren Chronische vermoeidheid en SOLK bij jongeren mogelijkheden van behandeling door de revalidatiearts. Jongeren Er zijn veel jongeren met langdurige klachten, vaak ook met schoolverzuim! Onderscheid tussen

Nadere informatie

Onverklaard maakt onbemind

Onverklaard maakt onbemind Onverklaard maakt onbemind 6 december 2012 Henriëtte van der Horst Dit komt aan de orde Wat is SOLK Werkwijze huisartsen LO?K-spreekuur Effectieve interventies/ lopend onderzoek Vragen en discussie 2 Wat

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn

Nadere informatie

Patricia van Oppen De impact van depressie op de behandeling van de Obsessieve compulieve Stoornis op lange termijn

Patricia van Oppen De impact van depressie op de behandeling van de Obsessieve compulieve Stoornis op lange termijn Patricia van Oppen De impact van depressie op de behandeling van de Obsessieve compulieve Stoornis op lange termijn 9 november 2012 VU Medisch Centrum/GGZinGeest/Amsterdam Patricia van Oppen 1 Presentatie

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz

Cognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz Cognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz Mark van der Gaag PhD Hoogleraar Klinische Psychologie, Vrije Universiteit Amsterdam Hoofd Psychose Onderzoek, Parnassia, Den Haag 1 Wat is gedragstherapie

Nadere informatie

Het gevolgenmodel. SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag

Het gevolgenmodel. SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag Het gevolgenmodel Behandeling van kinderen en jongeren met Somatisch On-(voldoende) verklaarde Lichamelijke Klachten: SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag 6 november 2014 Lichamelijke

Nadere informatie

25 jaar whiplash in Nederland

25 jaar whiplash in Nederland 25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale

Nadere informatie

SOLK Inleiding. Dr. E.M. van de Putte, kinderarts-sociale pediatrie. SOLK Aristo 15 maart 2016

SOLK Inleiding. Dr. E.M. van de Putte, kinderarts-sociale pediatrie. SOLK Aristo 15 maart 2016 SOLK Inleiding Dr. E.M. van de Putte, kinderarts-sociale pediatrie SOLK Aristo 15 maart 2016 Wie zitten in de zaal? jeugdarts kinderarts kinderverpleegkundige huisarts GZ-psycholoog pedagogisch medewerker

Nadere informatie

Het zit zeker tussen mijn oren? De rol van stress bij lichamelijk onbegrepen klachten en syndromen

Het zit zeker tussen mijn oren? De rol van stress bij lichamelijk onbegrepen klachten en syndromen Het zit zeker tussen mijn oren? De rol van stress bij lichamelijk onbegrepen klachten en syndromen Anamnese/ Laatste maand toenemend last van pijn voeten, daarbij al langer bestaande moeheid, nekpijn,

Nadere informatie

Tilburg University. Published in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Document version: Publisher final version (usually the publisher pdf)

Tilburg University. Published in: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Document version: Publisher final version (usually the publisher pdf) Tilburg University De Nederlandse multidisciplinaire richtlijn Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten en somatoforme stoornissen Cornelis, Christina; Swinkels, J.A.; Blankenstein, A.H.;

Nadere informatie

Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc

Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc Netwerk OLK (NOLK) Conceptrichtlijn 2009: Somatisch Onvoldoende verklaarde

Nadere informatie

ITDD intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)

ITDD intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) ITDD intake Patientcode Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Geslacht (1) man (2) vrouw Geboortedatum Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) Naam revalidatiearts(en) ziekenhuis Naam revalidatiearts(en)

Nadere informatie

Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie.

Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie. Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie. Margreet Worm-Smeitink 1, Lotte Bloot 1, Marcia Tummers 1, Saskia van Es 2, Michel Wensing 3, Hans Knoop 1

Nadere informatie

Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog,

Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog, Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog, Deventer Ziekenhuis Ingeborg Visser, GZ-psycholoog i.o. tot

Nadere informatie

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring

Nadere informatie

Signaal Symptoom Stoornis Wat is er aan de hand? Een proeve van synthese. Symposium Society of Psychosomatic Medicine

Signaal Symptoom Stoornis Wat is er aan de hand? Een proeve van synthese. Symposium Society of Psychosomatic Medicine Signaal Symptoom Stoornis Wat is er aan de hand? Een proeve van synthese Symposium Society of Psychosomatic Medicine 13.3.2015 Prof. dr. Dirk Vogelaers Dienst algemene inwendige ziekten Universitair Ziekenhuis

Nadere informatie

Communicatie met de SOLKpatiënt

Communicatie met de SOLKpatiënt Communicatie met de SOLKpatiënt Congres SOLK, niet te verklaren? wel te behandelen! Zwolle, 0 1 Doelstellingen: In gesprek met patiënt met SOLK Aandachtspunten Valkuilen Handvatten Metaforen Workshop!

Nadere informatie

Dokter ik wil hogerop Transmurale afspraken over patiënten met SOLK

Dokter ik wil hogerop Transmurale afspraken over patiënten met SOLK Dokter ik wil hogerop Transmurale afspraken over patiënten met SOLK Ilona Statius Muller en Willem Blok Huisartsensymposium januari 2016 Doel: Hoe werken huisarts en specialist samen aan behandeling solk?

Nadere informatie

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,

Nadere informatie

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten. Eric de Heer

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten. Eric de Heer De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring

Nadere informatie

Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist

Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie Margot Geerts Verpleegkundig Specialist Diabetische polyneuropathie 1. Distale symmetrische polyneuropathie Uitval van een combinatie van sensore,

Nadere informatie

Inhoud. Redactioneel 10. Over de auteurs 11. 1 Inleiding 12. 2 Geschiedenis 14

Inhoud. Redactioneel 10. Over de auteurs 11. 1 Inleiding 12. 2 Geschiedenis 14 Inhoud Redactioneel 10 Over de auteurs 11 1 Inleiding 12 2 Geschiedenis 14 3 Anatomie en fysiologie 17 3.1 Acute pijn 17 3.2 Chronische pijn 23 3.3 Chronische pijn en limbisch systeem? 23 4 Pijnmeting

Nadere informatie

Inhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch

Inhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch VII 1 Inleiding SOLK in de huisartsenpraktijk: begrippen en epidemiologie... 1 H.E. van der Horst 1.1 Wat is SOLK?... 2 1.2 Andere (veel)gebruikte termen.... 3 1.3 Relatie tussen SOLK en somatisatie....

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen

Persoonlijkheidsstoornissen DSM-5 WHITEPAPER Persoonlijkheidsstoornissen Bij persoonlijkheidsstoornissen is sprake van manieren van over zichzelf en anderen denken en voelen die een aanzienlijke negatieve invloed hebben op het functioneren

Nadere informatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie Inhoud Nieuw in de NHG Standaard Angst Christine van Boeijen PAO H 2012 Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie En verder Wat hebt u geleerd? Vraag 1 Waarmee presenteert een patient met een angststoornis

Nadere informatie

Mindfulness bij somatoforme stoornissen. Hiske van Ravesteijn psychiater i.o.

Mindfulness bij somatoforme stoornissen. Hiske van Ravesteijn psychiater i.o. Mindfulness bij somatoforme stoornissen Hiske van Ravesteijn psychiater i.o. Mindfulness-based cognitieve therapie (MBCT) bij somatoforme stoornissen Onverklaarde lichamelijke klachten 20% Persisterende

Nadere informatie

Aanpak van chronische lage rugpijn

Aanpak van chronische lage rugpijn Thema-avond avond 4 Aanpak van chronische lage rugpijn Marc van Gestel revalidatiearts/ manueel arts medisch directeur 13 maart 2007 Agenda Hoe is de multidisciplinaire aanpak bij chronische pijn c.q.

Nadere informatie

Huisarts of hometrainer?

Huisarts of hometrainer? Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten

Nadere informatie

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut Amersfoort UMC St Radboud, Nijmegen Werkgroep Onderzoek Kwaliteit AANDACHTSPUNTEN doel conventionele

Nadere informatie

Conversiestoornissen. Emile Broeksteeg en Marleen Tibben HSK Expertisecentrum Conversie. 8 november 2018

Conversiestoornissen. Emile Broeksteeg en Marleen Tibben HSK Expertisecentrum Conversie. 8 november 2018 Conversiestoornissen Emile Broeksteeg en Marleen Tibben HSK Expertisecentrum Conversie 8 november 2018 Dhr. drs. E.M.R. Broeksteeg GZ-Psycholoog/Cognitief gedragstherapeut VGCt Mw. drs. M.I. (Marleen)

Nadere informatie

Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc

Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Disclosure slide Companies No relations Research funding CZ Fonds Provincie Limburg Adelante epartment

Nadere informatie

Arbeidsongeschiktheid & Somatisch on(voldoende) verklaarde lichamelijke klachten (SOLK)

Arbeidsongeschiktheid & Somatisch on(voldoende) verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) Arbeidsongeschiktheid & Somatisch on(voldoende) verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) Kristel Weerdesteijn Kringbijeenkomst 1-10-2018 Disclosure Affiliaties Afdeling Sociaal Medische Zaken (SMZ), UWV

Nadere informatie

SCS intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)

SCS intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) SCS intake Algemeen Patientcode Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Geslacht (1) man (2) vrouw Geboortedatum Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) Naam revalidatiearts(en) ziekenhuis

Nadere informatie

SAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift

SAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift 153 SAMENVATTING Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift Angst en depressie zijn de meest voorkomende psychische stoornissen, de ziektelast is hoog en deze aandoeningen brengen hoge kosten met

Nadere informatie

SOLK. Dr. E.M. van de Putte, kinderarts-sociale pediatrie. 12 maart onverklaard lichamelijke klachten bij kinderen

SOLK. Dr. E.M. van de Putte, kinderarts-sociale pediatrie. 12 maart onverklaard lichamelijke klachten bij kinderen SOLK Dr. E.M. van de Putte, kinderarts-sociale pediatrie 12 maart onverklaard lichamelijke klachten bij kinderen Wie aanwezig? Totaal n=100 kinderarts jeugdarts huisarts psychiater (K&J) sociaal geneeskundige

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum Manueeltherapeutische classificaties voor lage-rugpijn: uitdaging voor de toekomst. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Prof.dr. Janusz Bromboszcz Opbouw Relevantie van classificaties voor MT Profielen KNGF-richtlijn

Nadere informatie

Als beweging patiënten met CVS zieker maakt, hoe kan de kinesitherapeut dan helpen?

Als beweging patiënten met CVS zieker maakt, hoe kan de kinesitherapeut dan helpen? Als beweging patiënten met CVS zieker maakt, hoe kan de kinesitherapeut dan helpen? Jo.Nijs@vub.ac.be 22-2-2010 1 revalidatie F A S E veilig bewegen = fysieke activiteiten verantwoord uitvoeren correct

Nadere informatie

Wat is graded exposure in vivo?

Wat is graded exposure in vivo? Wat is graded exposure in vivo? Geleidelijke blootstelling aan situaties die als angstig worden ervaren Graded exposure in vivo Achtergrond in vivo is effectief bij diverse volwassen pijnpopulaties CRPS

Nadere informatie

Samen Beter met het Ziekenhuis. Mariken Gruppen, kinderarts EKZ Lisette t Hart-Kerkhoffs, kinder- en jeugdpsychiater de Bascule en EKZ

Samen Beter met het Ziekenhuis. Mariken Gruppen, kinderarts EKZ Lisette t Hart-Kerkhoffs, kinder- en jeugdpsychiater de Bascule en EKZ Samen Beter met het Ziekenhuis Mariken Gruppen, kinderarts EKZ Lisette t Hart-Kerkhoffs, kinder- en jeugdpsychiater de Bascule en EKZ Opzet Samenwerking met diverse afdelingen EKZ Consultatieve & liaisonpsychiatrie

Nadere informatie

Is de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat?

Is de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat? Is de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat? Hans Knoop Marianne Heins Gijs Bleijenberg CGT leidt tot een afname van klachten % patienten dat geen of duidelijk minder

Nadere informatie

SOLK, somatisatie & werk. Kring Leiden, 7.3.2011 Rob Hoedeman,, bedrijfsarts

SOLK, somatisatie & werk. Kring Leiden, 7.3.2011 Rob Hoedeman,, bedrijfsarts SOLK, somatisatie & werk Kring Leiden, 7.3.2011 Rob Hoedeman,, bedrijfsarts Onderwerpen Introductie Epidemiologie en diagnostiek bij werknemers Reïntegratie en behandeling Casuïstiek, rondvraag en afsluiting

Nadere informatie

CVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN

CVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN CVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN DR. E.J. SULKERS, KINDERARTS ADRZ Symposium Nehalennia, 11 april 2013 MOEHEID KAN EEN SYMPTOOM ZIJN VAN EEN: - infectieziekte; - orgaanziekte (hart,

Nadere informatie

Neurowetenschappen als inspiratiebron voor nieuwe pijninterventies

Neurowetenschappen als inspiratiebron voor nieuwe pijninterventies Neurowetenschappen als inspiratiebron voor nieuwe pijninterventies Dr. Ben van Cranenburgh, neurowetenschapper Stichting ITON: www.stichtingiton.nl Symposium KNGF Scheutig met pijn 15 april Alkmaar, 20

Nadere informatie

Kritische vlaggen bij pijn: Sarah Renders, Psychotherapeut ZNA Multidisciplinair Algologisch Team

Kritische vlaggen bij pijn: Sarah Renders, Psychotherapeut ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Kritische vlaggen bij pijn: Sarah Renders, Psychotherapeut ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Inhoud Yellow Flags beste voorspeller attitude, emoties, gedrag Pijnpersistentie Pijnvermijding Uitbreiding:

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten. Prof. Dr. Bas van Alphen

Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten. Prof. Dr. Bas van Alphen Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten Prof. Dr. Bas van Alphen Inhoud Temporele stabiliteit Leeftijdsneutraliteit DSM-5 Behandelperspectief Klinische implicaties Casuïstiek Uitgangspunten!

Nadere informatie

Pijneducatie Chronische pijn: hoe leg je dat uit? Agenda. Nociceptieve pijn 11/06/2014. Harkema. Dr. Doeke Keizer, huisarts

Pijneducatie Chronische pijn: hoe leg je dat uit? Agenda. Nociceptieve pijn 11/06/2014. Harkema. Dr. Doeke Keizer, huisarts Pijneducatie Chronische pijn: hoe leg je dat uit? Dr. Doeke Keizer, huisarts Harkema Geen sponsoring vanuit industrie Agenda Even voorstellen Soorten pijn Chronische pijn > sensitisatie Pijneducatie Anderhalvelijnszorg

Nadere informatie

3.3 Delirium. herkend wordt. Onduidelijk is in hoeveel procent het delirium niet, of niet volgens de gangbare richtlijnen, behandeld wordt.

3.3 Delirium. herkend wordt. Onduidelijk is in hoeveel procent het delirium niet, of niet volgens de gangbare richtlijnen, behandeld wordt. 3.3 Delirium Delirium is waarschijnlijk de meest voorkomende neuropsychiatrische stoornis in het algemeen en academisch ziekenhuis, met een prevalentie van 15 tot 50 procent bij opgenomen oudere patiënten.

Nadere informatie

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Programma Inleiding Casuistiek, in groepen Centrale terugkoppeling Inzicht vanuit geriatrisch

Nadere informatie

Ja maar, wat als bewegen pijn doet?

Ja maar, wat als bewegen pijn doet? Ja maar, wat als bewegen pijn doet? Najaarscongres NVFG 23 sep 16 Luc Boon Fysiotherapie Gestel, Eindhoven luc@fysiotherapie-gestel.nl Introductie Najaarscongres NVFG 23 sep 16 Luc Boon Fysiotherapie Gestel,

Nadere informatie

Centrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS)

Centrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) Centrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) Het verloop, de symptomen en de behandeling Centrum voor Revalidatie Inleiding Uw arts heeft bij u de diagnose Complex Regionaal Pijn Syndroom

Nadere informatie

Ontmedicalisering. Gezondheid voor iedereen

Ontmedicalisering. Gezondheid voor iedereen * Ontmedicalisering Gezondheid voor iedereen Keuze voor de huisartsgeneeskunde: voor continuïteit voor persoonlijke zorg voor integrale zorg Maar ook: voor het gezonde WHO definitie gezondheid (1948) Een

Nadere informatie

Position paper Organisatie van zorg voor SOLK

Position paper Organisatie van zorg voor SOLK Position paper Organisatie van zorg voor SOLK NOLK, September 2013 Samenvatting Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) zijn klachten die na adequaat medisch onderzoek niet of niet

Nadere informatie

Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg. Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011. www.stichtingiton.

Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg. Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011. www.stichtingiton. Instituut voor toegepaste Neurowetenschappen Faculteit der Bewegingswetenschappen Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011

Nadere informatie

3-2-2014. DAG van de EersteLijn VOORSTELLEN. Disclosure belangen sprekers. Wie zijn jullie? Waarom SOLK? Leerdoelen SOLK, HOE MAAK JE HET WEER LEUK

3-2-2014. DAG van de EersteLijn VOORSTELLEN. Disclosure belangen sprekers. Wie zijn jullie? Waarom SOLK? Leerdoelen SOLK, HOE MAAK JE HET WEER LEUK DAG van de EersteLijn SOLK, HOE MAAK JE HET WEER LEUK VOORSTELLEN Disclosure belangen sprekers Wie zijn jullie? (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Spiegeltherapie. Martine Eckhardt, fysiotherapeut/bewegingswetenschapper Rijndam revalidatiecentrum

Spiegeltherapie. Martine Eckhardt, fysiotherapeut/bewegingswetenschapper Rijndam revalidatiecentrum Spiegeltherapie Martine Eckhardt, fysiotherapeut/bewegingswetenschapper Rijndam revalidatiecentrum Plasticiteit v.d. hersenen 7 jarig Turks meisje Op drie-jarige leeftijd oa taalgebieden verwijderd Tweetalig

Nadere informatie

Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) Chirurgie

Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) Chirurgie Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) Chirurgie Inhoudsopgave Complex regionaal pijnsyndroom...4 Naamgeving...4 Oorzaken van CRPS...4 Risicofactoren...5 Verschijnselen van CRPS...6 Welke vormen bestaan

Nadere informatie

Pijn en MS in de medische literatuur. Omschrijving probleem. Prevalentie. Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %)

Pijn en MS in de medische literatuur. Omschrijving probleem. Prevalentie. Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %) Pijn en MS in de medische literatuur Roger Haenen, Revalidatiearts Orbis Medisch Centrum Sittard - Geleen Omschrijving probleem Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %) RRMS 50% PPMS 70% SPMS 70 % 25 % ervaart

Nadere informatie

Congres ziekenhuispsychiatrie

Congres ziekenhuispsychiatrie Congres ziekenhuispsychiatrie Het belang van integrale zorg psychiatrie & somatiek belicht vanuit de visie van de zorgverzekeraar 7 november 2013 Anouk Mateijsen Regio manager, Achmea Divisie Zorg & Gezondheid

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen

Persoonlijkheidsstoornissen DSM-5 WHITEPAPER Persoonlijkheidsstoornissen Bij persoonlijkheidsstoornissen is sprake van manieren van over zichzelf en anderen denken en voelen die een aanzienlijke negatieve invloed hebben op het functioneren

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 9. Samenstelling van de werkgroep 11

Inhoud. Voorwoord 9. Samenstelling van de werkgroep 11 Inhoud Voorwoord 9 Samenstelling van de werkgroep 11 Samenvatting 13 Samenvatting van de aanbevelingen 13 Symptomen van het PD 13 Criteria voor PD 14 Risicofactoren 14 Meetinstrumenten 14 Patiëntenperspectief

Nadere informatie

SOLK. Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten. Nancy Stokkers, Kinderfysiotherapeut

SOLK. Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten. Nancy Stokkers, Kinderfysiotherapeut SOLK Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten Nancy Stokkers, Kinderfysiotherapeut SOLK klachten en behandeling bij kinderen. Definitie SOLK? Prevalentie Chronische pijn Gevolgenmodel Probleeminventarisatie

Nadere informatie

Voorspellende en in standhoudende factoren bij verzuim met SOLK: handvatten bij de beoordeling in functioneren?

Voorspellende en in standhoudende factoren bij verzuim met SOLK: handvatten bij de beoordeling in functioneren? Voorspellende en in standhoudende factoren bij verzuim met SOLK: handvatten bij de beoordeling in functioneren? Achtergrond & Onderzoeksvoorstel Kristel Weerdesteijn, Frederieke Schaafsma, Han Anema Inhoud

Nadere informatie

Wetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts

Wetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts Wetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts Mede dankzij de steun van Q- support vindt er onderzoek naar Q- koorts plaats. Q- support heeft 2 miljoen van haar budget uitgegeven aan ondersteuning van wetenschappelijk

Nadere informatie

Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ

Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Informatie voor huisartsen Organisatie voor geestelijke gezondheidszorg GGZ Rivierduinen biedt vele vormen van geestelijke gezondheidszorg voor alle leeftijden;

Nadere informatie

De pijn de baas! PhilomeenT M Weijenborg MD PhD, Gynaecoloog LUMC. 20 januari 2018

De pijn de baas! PhilomeenT M Weijenborg MD PhD, Gynaecoloog LUMC. 20 januari 2018 De pijn de baas! PhilomeenT M Weijenborg MD PhD, Gynaecoloog LUMC Disclosurebelangen spreker Ervaringsdeskundigen Onderwerpen Langdurige ofwel chronische (buik)pijn(cbp) centraal Feiten Definitie van CBP,

Nadere informatie

Dokter, ik ben zo moe. greta moorkens algemeen inwendige ziekten U Z Antwerpen

Dokter, ik ben zo moe. greta moorkens algemeen inwendige ziekten U Z Antwerpen Dokter, ik ben zo moe greta moorkens algemeen inwendige ziekten U Z Antwerpen Oorzaken chronisch moeheid : > 50%(70%) psychiatrische (co)morbiditeit somatisch onderliggend lijden ( bvb cancerrelated fatigue)

Nadere informatie

Functionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen

Functionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen Functionele diagnostiek bij langdurige eetstoornissen OP BASIS VAN ICF MARIETA VERHOEVEN VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST I.O. COGNITIEF GEDRAGSTHERAPEUTISCH WERKER VGCT Ernstige en langdurige eetstoornis Definitie

Nadere informatie

De patient centraal in de acute zorg

De patient centraal in de acute zorg De patient centraal in de acute zorg Drs. Marjolein Kremers, promovenda acute geneeskunde/internist acute geneeskunde i.o. Dr. Prabath Nanayakkara, internist acute geneeskunde, Amsterdam UMC, lok. VU Prof.

Nadere informatie

GYNAECOLOGIE EN PSYCHOSOMATIEK

GYNAECOLOGIE EN PSYCHOSOMATIEK GYNAECOLOGIE EN PSYCHOSOMATIEK WAT IEDERE GYNAECOLOOG MOET WETEN P T M Weijenborg MD PhD Gynaecoloog - seksuoloog NVVS LUMC DISCLOSURE (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. Groepsbehandeling bij SOLK

Onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. Groepsbehandeling bij SOLK Onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten Groepsbehandeling bij SOLK Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U wilt beter leren omgaan met uw klachten van pijn en

Nadere informatie

Verzekerd van gezonde zorg

Verzekerd van gezonde zorg 36 Multidisciplinaire samenwerking succesvol Verzekerd van gezonde zorg Tekst: Caroline Mangnus Beeld: Wim van IJzendoorn Multidisciplinaire samenwerking is noodzakelijk bij complexe problemen zoals lichamelijk

Nadere informatie

Symposium. Werken met een lichaam dat moeilijk doet. zaterdag 27 april 2013 ǀ universiteit Hasselt ǀ gebouw D, Agoralaan ǀ 3590 Diepenbeek

Symposium. Werken met een lichaam dat moeilijk doet. zaterdag 27 april 2013 ǀ universiteit Hasselt ǀ gebouw D, Agoralaan ǀ 3590 Diepenbeek Symposium Werken met een lichaam dat moeilijk doet zaterdag 27 april 2013 ǀ universiteit Hasselt ǀ gebouw D, Agoralaan ǀ 3590 Diepenbeek PHYSICAL THERAPY IN BELGIUM Werken met een lichaam dat moeilijk

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Educatie bij chronische pijn, een systematische aanpak met een model van gevolgen en beïnvloedende factoren.

Educatie bij chronische pijn, een systematische aanpak met een model van gevolgen en beïnvloedende factoren. Educatie bij chronische pijn, een systematische aanpak met een model van gevolgen en beïnvloedende factoren. Carla Palmen, psychosomatisch fysiotherapeut Adelante Zorgroep, Volwassenen, Afd. pijn, Hoensbroek

Nadere informatie