Extra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei Waarom een extra nieuwsbrief?

Transcriptie

1 Mei 2012 Extra nieuwsbrief Waarom een extra nieuwsbrief? De positie van pensioenfondsen krijgt voortdurend veel aandacht in de media. De berichten over pensioenen zijn vaak complex en de laatste tijd nogal verontrustend. Daarom wil het bestuur van SPF, het pensioenfonds van SABIC, via deze nieuwsbrief extra informatie geven over de gang van zaken bij ons eigen fonds. Vorig jaar zijn alle actieve deelnemers, slapers en pensioengerechtigden van SPF geïnformeerd over de nieuwe pensioenregeling van het pensioenfonds. Het afgelopen jaar is, vanwege de crisis, de financiële positie van ons fonds verslechterd en is de dekkingsgraad (de verhouding tussen pensioenvermogen en pensioenverplichtingen) beneden het minimaal vereist vermogen van 105% gekomen. Er is dan sprake van een dekkingstekort. Er konden dan ook geen toeslagen worden verleend. Dit jaar heeft het bestuur van SPF wederom het besluit moeten nemen om geen toeslagen te verlenen. Besloten is verder vooralsnog geen korting op de pensioenen aan te kondigen. Over deze besluiten is iedereen inmiddels per brief geïnformeerd. Deze extra nieuwsbrief geeft informatie over de achtergronden van bovenstaande bestuursbesluiten en over de verwachtingen voor de komende tijd. Tot slot wordt ook nog informatie verstrekt over de Prepensioenspaarregeling (PPS) en de Vrijwillige pensioenspaarregeling (VPS). De positie van het pensioenfonds Veel pensioenfondsen verkeren sinds enige tijd in zwaar weer, hetgeen de nodige gevolgen heeft voor de door het bestuur te nemen besluiten. Het bestuur van SPF moest de laatste tijd belangrijke beslissingen nemen die gevolgen hebben voor de pensioenaanspraken en -uitkeringen van de individuele deelnemers en gepensioneerden. Om de keuze voor deze beslissingen van het bestuur goed te kunnen begrijpen, is het van belang meer te weten over de positie van ons pensioenfonds. Hieronder wordt een aantal onderwerpen toegelicht, die van belang zijn voor de positie van ons fonds. De pensioenpremie Om de pensioenen te kunnen betalen, is geld nodig. Daarvoor krijgt het pensioenfonds een premie van 25,5% van het salaris van de werknemers van SABIC. Een deel van die premie verhaalt SABIC op zijn 1

2 werknemers, namelijk 2,5% van het pensioengevend salaris tot en 6,5% voor het deel daarboven. De sociale partners (SABIC en de vakbonden) zijn in 2006 overeengekomen dat na betaling van deze premie SABIC niet meer aangesproken kan worden op eventuele tekorten bij het pensioenfonds. SABIC betaalt dus, ook als het financieel slecht gaat met het fonds, de voor vijf jaar vastgestelde premie. Daar staat tegenover dat SABIC géén aanspraak kan maken op een deel van het vermogen uit het pensioenfonds, mocht het heel goed gaan met het fonds. In vaktermen heet een pensioenregeling met deze kenmerken een Collective Defined Contribution-regeling (CDC-regeling). Deze CDC-regeling bepaalt voor een belangrijk deel de speelruimte waarbinnen het pensioenfonds zijn beslissingen moet nemen. Naast de aard van de regeling (CDC), die door sociale partners is vastgesteld, bepaalt SPF hoe de pensioenpremies worden belegd door middel van het beleggingsbeleid. Daar gaan we verder in deze nieuwsbrief op in. Karakter van het fonds SPF is wat men noemt een jong fonds. In vergelijking met andere pensioenfondsen zijn er veel jonge deelnemers (werknemers van SABIC) die nog pensioen opbouwen en weinig gepensioneerden. Veel jonge deelnemers betekent dat de looptijd van de pensioenverplichtingen lang is. De totale pensioenverplichting van SPF wordt berekend door de pensioenverplichting van alle deelnemers contant te maken met behulp van de rente. Door de financiële crisis is deze rente laag en de verwachting is dat dit voorlopig zo zal blijven. Deze lage rente drukt bij ons jonge fonds met veel langdurige verplichtingen extra negatief op de hoogte van de dekkingsgraad. Externe ontwikkelingen Er zijn externe omstandigheden waar het fonds weinig invloed op heeft, maar die wel de positie van ons fonds mede bepalen, zoals: - Een sterk stijgende levensverwachting; - Een dalende rente; - Dalende aandelenbeurzen. Dit zijn factoren die het pensioenfonds niet kan beïnvloeden en waarvan de gevolgen bij het pensioenfonds en dus bij de deelnemers liggen. Stijgende levensverwachting Een belangrijke factor waarmee alle pensioenfondsen, dus ook SPF, worden geconfronteerd houdt verband met de levensverwachting van de deelnemers. Deze neemt de laatste jaren substantieel toe waar 2

3 door de pensioenen langer moeten worden uitgekeerd. Dit laatste houdt in dat de voorziening pensioenverplichtingen moet worden opgehoogd. Zo werd eind 2009 en eind 2010 de voorziening met in totaal 5% verhoogd. Dit had tot gevolg dat de dekkingsgraad met een vergelijkbaar percentage is gedaald. Dalende rente Door de dalende rente in 2011 zijn de pensioenverplichtingen aanzienlijk toegenomen. De pensioenverplichtingen worden gewaardeerd op de door De Nederlandsche Bank (DNB) vastgestelde rente. Hoe lager die rente is, hoe hoger de pensioenverplichtingen zijn. Aangezien SPF een jong fonds is weegt dit aspect zwaar. Door het rente effect zijn de pensioenverplichtingen in 2011 met circa 16% toegenomen. Dalende aandelenbeurzen Het bestuur van SPF heeft vanzelfsprekend geen invloed op de beurzen. Het bestuur is echter wel verantwoordelijk voor het prudent (verstandig) beleggen van de pensioengelden. Bij het beleggingsbeleid staat het risicobeleid centraal met een goede balans tussen rendement en risico. Welke risico s kunnen op een verantwoorde manier worden genomen? Zonder risico is er geen rendement. En zonder rendement geen toeslagen. Zoals afgesproken tussen sociale partners moeten toeslagen immers betaald worden uit die rendementen. Rendementen op de beleggingen kunnen voor een hogere dekkingsgraad zorgen. Terwijl de vele sombere verhalen in de media wellicht anders doen vermoeden, is het rendement van SPF op haar beleggingen in 2011 toch nog 9,1% geweest. SPF heeft voortdurend aandacht voor de financiële positie van het fonds en houdt continu de vinger aan de pols. Dat gebeurt via een systeem dat Integraal Balansmanagement heet. Daardoor kan er snel gereageerd worden op ontwikkelingen op financieel gebied. Dat heeft er bijvoorbeeld toe geleid dat het risico van rentedalingen voor een groot deel is afgedekt. Het bestuur kiest niet voor een volledige afdekking aangezien hierdoor niet van toekomstige rentestijgingen geprofiteerd kan worden. Het positief rendement op de beleggingen en de renteafdekking hebben echter niet kunnen voorkomen dat de dekkingsgraad vorig jaar daalde. Samenvattend kan geconstateerd worden dat de financiële positie van ons fonds in 2011 aanzienlijk is verslechterd. De dekkingsgraad is gezakt van 107% aan het begin van het jaar naar 99% aan het eind van het jaar. Hierbij heeft het goede rendement (inclusief de gedeeltelijke renteafdekking) van 9,1% een deel van het effect van de lagere rente op de dekkingsgraad gecompenseerd. 3

4 Toeslagverlening (indexatie) Beleid inzake toeslagen SPF probeert de pensioenen van pensioengerechtigden en de opgebouwde pensioenen van slapers jaarlijks te laten meegroeien met de stijging van de prijzen. Voor de werknemers van SABIC probeert SPF de pensioenopbouw te laten meegroeien met de jaarlijkse CAO-verhoging (algemene loonsverhoging). Het bestuur kan niet vrijelijk besluiten om toeslagen te verlenen. De sociale partners (SABIC en de vakbonden) hebben afspraken gemaakt over die toeslagverlening. Alleen binnen het kader van die afspraken, die zijn vastgelegd in de pensioenreglement, kan het pensioenfonds toeslagen verlenen. Die afspraken zien er in grote lijnen als volgt uit: Volledige toeslagverlening vindt alleen plaats in jaren dat de dekkingsgraad gelijk of hoger is dan 120%. Ligt de dekkingsgraad tussen 110 en 120% dan kan het bestuur besluiten de helft van de toeslagen te verlenen. Is de dekkingsgraad minder dan 110% dan worden er géén toeslagen verleend. Door het geven van een (gedeeltelijke) toeslag mag de dekkingsgraad niet door de grens van 110% zakken. Het bestuur kan hiervan alleen afwijken als daarvoor goede redenen zijn. Een besluit over toeslagverlening aan de pensioengerechtigden hoeft niet meer te wachten op de uitkomst van de CAObesprekingen. De CAO-verhogingen van SABIC zijn niet meer het plafond voor de toeslag aan de pensioengerechtigden. Het bestuur kan bij voldoende herstel van het financiële vermogen ook besluiten in het verleden niet verleende toeslagen alsnog toe te kennen. Over de manier waarop dat gebeurt, zal het pensioenfonds nog regels opstellen (zie hierna onder Inhalen van toeslagen). Bij het verlenen van toeslagen moet SPF niet alleen rekening houden met de regels die de sociale partners daarover hebben afgesproken. SPF moet ook rekening houden met de eisen die DNB en de Pensioenwet stellen. In een periode dat een herstelplan geldt (zoals op dit moment) met een dekkingsgraad lager dan 105% is indexatie niet mogelijk. In dat geval moet SPF vervolgens drie kwartalen eindigen met een hogere dekkingsgraad dan 105%, voordat weer toeslagen mogen worden verleend. Recente bestuursbesluiten Het bestuur van SPF heeft in januari 2012, op basis van de regels van DNB en op basis van de dekkingsgraad van 99% op 31 december 2011, besloten geen toeslagen toe te kennen. 4

5 Door het niet verlenen van deze toeslagen is de achterstand in de toeslagverlening toegenomen. Voor actieve deelnemers met 3,02% (= de algemene loonsverhoging bij SABIC over 2011). Voor sla pers en pensioengerechtigden met 2,74% (= de prijsstijging over de periode januari oktober 2011, volgens het indexcijfer CPI alle huishoudens afgeleid ). De totale achterstand in de toeslagverlening over de afgelopen jaren kwam daarmee op 1 januari 2012 voor gepensioneerden en slapers op 7,83% en voor actieve deelnemers op 8,50%. Inhalen van toeslagen Zoals hierboven vermeld, is het bestuur van SPF bij de toeslagverlening gebonden aan de regels van DNB en de afspraken die de sociale partners over toeslagverlening hebben gemaakt. Bij beslissingen over het inhalen van niet verleende toeslagen uit het verleden heeft het bestuur meer bevoegdheden. Voor het inhalen van niet verleende toeslagen heeft het bestuur een aantal uitgangspunten vastgesteld en met de sociale partners afgestemd. Er bestaat voor deelnemers geen recht op het inhalen van niet verleende toeslagen. Niet verleende toeslagen vervallen na 5 jaar. Bij het verlenen van inhaaltoeslagen worden de oudste niet verleende toeslagen het eerst ingehaald, om zoveel mogelijk te voorkomen dat niet verleende toeslagen vervallen. Inhalen van niet verleende toeslagen is pas aan de orde bij een dekkingsgraad van 120% of hoger. Reguliere toeslagen (per 1 januari) gaan vóór inhaaltoeslagen Die inhaaltoeslagen gaan vóór het inhalen van kortingen (voor kortingen zie hierna). Als er inhaaltoeslagen worden verleend, gelden die voor alle actieve deelnemers, slapers en pensioengerechtigden als groep. Zij ontvangen als groep dus dezelfde inhaaltoeslag. Niet verleende toeslagen leveren geen individuele rechten op. 5

6 Informatie over VPS- en PPS-regeling Rente op VPS en PPS: 9,1% Over het VPS-saldo en het prepensioenkapitaal (PPS) wordt jaarlijks een rente toegekend. Deze is onlangs voor de periode van 1 juli 2012 tot 1 juli 2013 door het bestuur van SPF vastgesteld op 9,1%. Dit percentage komt overeen met het eerder genoemde beleggingsrendement over Nieuwe rekenwijze rente PPS Hoeveel rente wordt verkregen over het prepensioenkapitaal hangt af van het rendement dat het pensioenfonds maakt op zijn beleggingen. Is dat rendement hoog dan wordt veel rente bijgeschreven. Is het rendement negatief, dan worden de deelnemers beschermd tegen deze negatieve rendementen doordat ze een kapitaalgarantie hebben. Met andere woorden: in geval van negatieve rendementen vermindert het PPS-kapitaal niet voor de deelnemer. Positieve rendementen kunnen echter pas weer worden bijgeschreven zodra de cumulatieve negatieve rendementen zijn gecompenseerd door positieve rendementen in de jaren daarna. Recentelijk heeft SPF met sociale partners nieuwe afspraken gemaakt hoe deze verrekening van negatieve rendementen met toekomstige positieve rendementen dient plaats te vinden. In onderstaande tabel is de verandering ten opzichte van het verleden weergegeven. Nieuwe rekenwijze voor prepensioenkapitaal (PPS) Wat zou de nieuwe rekenwijze in de afgelopen jaren betekend hebben als die was toegepast? Volgens oude rekenwijze Rendement Rente PPS Periode rente(vergoeding) SPF (Prepensioenkapitaal) ,5% 0% 1 juli 2009 tot 1 juli ,4% 0% 1 juli 2010 tot 1 juli ,9% 6,8% * 1 juli 2011 tot 1 juli 2012 Volgens nieuwe rekenwijze Rendement Rente PPS Periode rente(vergoeding) SPF (Prepensioenkapitaal) ,5% 0% 1 juli 2009 tot 1 juli ,4% 0% 1 juli 2010 tot 1 juli ,9% 3,7% ** 1 juli 2011 tot 1 juli 2012 (* Dit percentage is als volgt berekend: 100% -17,5% + 14,4% + 9,9% = 106,8% (** Dit percentage is als volgt berekend: Jaar 1: 100% 17,5% = 82,5% / jaar 2: 82,5% x 114,4% = 94,38 % / Jaar 3: 94,38% x 109,9% = 103,7% Deze verrekening vindt niet plaats bij de VPS-kapitalen, waarop jaarlijks het feitelijke rendement wordt toegepast. 6

7 Rendementen en rente VPS, PPS en prepensioenkapitaal in de afgelopen jaren Jaar Rendement Rente VPS Rente PPS Periode SPF (Prepensioenkapitaal) rente(vergoeding) ,8% 14,8% 14,8% 1 juli 2006 tot 1 juli ,9% 5,9% 5,9% 1 juli 2007 tot 1 juli ,3% 1,3% 1,3% 1 juli 2008 tot 1 juli ,5% - 17,5% 0,0% 1 juli 2009 tot 1 juli ,4% 14,4% 0,0% 1 juli 2010 tot 1 juli ,9% 9,9% 6,8% 1 juli 2011 tot 1 juli ,1% 9,1% 9,1% 1 juli 2012 tot 1 juli 2013 Bij de vaststelling van het rendement wordt rekening gehouden met 0,10% beleggingskosten. Op het VPS-saldo en het PPS-saldo en prepensioenkapitaal worden geen kosten ingehouden. Korten van pensioenen en van toekomstige pensioenopbouw De financiële toestand van het fonds kan het noodzakelijk maken dat er gekort wordt op pensioenen en/of op de toekomstige pensioenopbouw. Bij een beslissing daarover is de speelruimte van het pensioenfonds beperkt. Korten is door de wetgever uitsluitend toegestaan, en vindt dus enkel plaats, als andere middelen niet meer helpen om de financiële positie van het fonds op het vereiste niveau te brengen. In zo n situatie is korten onvermijdelijk, aangezien niet korten zou betekenen dat pensioenen worden opgebouwd/uitgekeerd, die niet worden gedekt door het fondsvermogen. In zo n situatie zou SPF dus interen op het vermogen en daardoor op de herstelcapaciteit hetgeen ten koste gaat van de deelnemers. In de situatie van dekkingstekort (een dekkingsgraad lager dan 105%), waarin het fonds nu verkeert, zal het fonds bij een bepaalde (lage) dekkingsgraad een korting moeten aankondigen en na enige tijd ook moeten uitvoeren. In het herstelplan dat SPF heeft opgesteld, en dat goedgekeurd is door De Nederlandsche Bank (DNB), staat precies aangegeven bij welke dekkingsgraad dat moet gebeuren. Op basis van de dekkingsgraad van 99% eind 2011 heeft het bestuur besloten nog geen korting aan te kondigen. Zoals hiervoor beschreven heeft het bestuur van SPF beperkte invloed op het besluit dat gekort moet worden, omdat hiervoor duidelijke voorschriften gelden. Over de manier waarop gekort wordt heeft het bestuur, in overleg met de sociale partners, uitgangspunten vastgesteld. Bij een korting tot 10% geldt de korting in gelijke mate voor actieve deelnemers, slapers en pensioengerechtigden. Kortingen worden pas ingehaald (hersteld) bij een zeer goede positie van het fonds. 7

8 Kortingen worden pas ingehaald (hersteld) na het inhalen van alle niet verleende toeslagen. Op VPS-, PPS-kapitalen en tijdelijke PPS-uitkeringen wordt niet gekort. Los hiervan hebben de sociale partners afgesproken dat ook de jaarlijkse pensioenopbouw van 2,1% van deelnemers in bepaalde situaties gekort kan worden. Dat gebeurt als de pensioenregeling zo duur wordt dat de huidige premie niet meer toereikend is. De premies dekken dan niet meer de kosten van de pensioenopbouw in de periode waarvoor die premie geldt. We spreken dan van een premietekort. In dat geval wordt de toekomstige pensioenopbouw zodanig gekort dat de premie weer toereikend is. Verwachtingen voor de toekomst Indexatie, (inhaal)toeslagverlening en korting Het bestuur van SPF heeft het laatste jaar zijn verwachtingen vanwege de financiële crisis naar beneden moeten bijstellen. Vorig jaar, bij de invoering van de nieuwe pensioenregeling, dacht het bestuur nog positief over het verlenen van toeslagen. Inmiddels is het bestuur daar eerder somber over. Ondanks het feit dat de marge in de premie voor toeslagen ruimer is dan onder de oude regeling hebben de economische omstandigheden gezorgd voor een slechtere financiële positie. Externe ontwikkelingen droegen er toe bij dat de positie van het fonds onvoldoende is om in de nabije toekomst (inhaal) toeslagen te kunnen verlenen. Ook zijn kortingen op pensioenen, opgebouwde pensioenaanspraken en/of toekomstige pensioenopbouw niet uit te sluiten. Eind 2012 neemt SPF een besluit over een eventuele korting. Toekomstige ontwikkelingen In de politiek worden de komende tijd belangrijke besluiten genomen die de pensioenen van SPF zullen raken. Zo is er onzekerheid over wat er gebeurt met het Pensioenakkoord dat de regering eerder sloot met de sociale partners. Ook rond de AOW zijn veranderingen op komst die van invloed zullen zijn op de pensioenen. Onlangs heeft de regering nog besloten het tijdstip dat de AOW ingaat te veranderen van begin van de maand naar de dag van de 65ste verjaardag. Over de gevolgen hiervan voor de SPF-pensioenen wordt u door ons op de hoogte gehouden. Tot slot In deze nieuwsbrief bent u geïnformeerd over de financiële positie van ons fonds en over de externe ontwikkelingen waarmee het bestuur wordt geconfronteerd. Tevens hebben wij u geïnformeerd over de wijze waarop het bestuur het beleid vaststelt alsmede over de verwachtingen voor de nabije toekomst. Wij blijven u op de hoogte houden over nieuwe ontwikkelingen. Wij zien dit als een belangrijke taak. Wij kunnen ons voorstellen dat u vragen heeft. In dat geval kunt u terecht bij de Pension Desk van SPF, tel , info.pensioenfondssabic@dsm.com. 8