J A A R B E R I C H T

Transcriptie

1 JAARBERICHT 2013

2 Colofon Coördinatie en redactie Charis Gietel Femke Gronheid Fotografie Levien Willemse Guus Schoonewille Inhoud Voorwoord 4 Praktijkvoering 6 Wijkgerichte zorg 8 Zorgthema s 10 Organisatie ZorgImpuls 13 Vooruitblik 14 Werkgebied 15 Vormgeving Lorenc Ontwerpt 3

3 Op 31 oktober 2013 bestond ZorgImpuls exact tien jaar. Een mijlpaal waarbij de organisatie vanuit een prachtig nieuw kantoorpand terugblikte op (een bijdrage aan) veel mooie resultaten. Nadat de organisatie was opgericht om de continuïteit van huisartsen in de Rotterdamse regio te borgen, groeide het takenpakket van ZorgImpuls in de loop der jaren gestaag. ZorgImpuls kreeg de taken erbij van een regionale ondersteuningsstructuur (ROS) voor de brede eerste lijn. inhoudelijke uitdaging met een korte doorlooptijd, maar ook een cultuurverandering voor alle betrokkenen. Deze gezamenlijke uitdaging wordt in de gemeente Rotterdam onder meer aangepakt door gesloten convenanten met Achmea en VGZ waarbij ZorgImpuls een ondersteunende rol vervult. Ook landelijk bundelen eerstelijnspartijen hun krachten. Per 2014 zijn de LVG, VHN en Lok gefuseerd tot InEen. Met deze nieuwe brancheorganisatie is een stevige speler ontstaan, die staat voor het belang van geïntegreerde eerste lijn. Dit, in combinatie met het in 2013 gesloten Zorgakkoord, biedt de eerste lijn kaders voor de rol die zij komende jaren kunnen spelen. Een greep uit enkele resultaten: ZorgImpuls heeft afgelopen tien jaar ruim 20 gebiedsanalyses uitgevoerd, bijgedragen aan het verkrijgen van 70 NHG- en 15 HKZ-certificaten, 513 poh-aanvragen (ggz en somatiek) uitgevoerd, ruim 25 multidisciplinaire overleggen begeleid en 45 trajecten begeleid voor het oprichten van een eerstelijnscentrum (26 zijn gerealiseerd, 7 lopen nog en 12 bleken niet haalbaar). Verder heeft ZorgImpuls ruim 200 scholingen en congressen georganiseerd en hebben onze adviseurs 45 gastcolleges gegeven op de hogeschool en universiteit over ontwikkelingen in de eerste lijn. Ook in 2013 heeft ZorgImpuls verschillende successen helpen realiseren. In voorliggend jaarbericht leest u hier een selectie van. ZorgImpuls ontwikkelt mee en ziet kansen en uitdagingen in het verbinden van de eerste lijn, zowel onderling als met andere domeinen. Verschillende ambities liggen voor 2014 in het verschiet, waarbij wij wederom rekenen op een prettige samenwerking met eerstelijnszorgverleners en veel andere spelers uit de regio. De eerste lijn bundelt steeds meer de krachten. De komende jaren breidt het aandachtsgebied van de eerste lijn zich verder uit naar andere domeinen, zoals die van welzijn en wonen. Met de decentralisaties krijgen gemeenten nieuwe taken en verantwoordelijkheden en wordt onderlinge samenwerking een vereiste. Dat is niet alleen een Femke Gronheid Directeur / bestuurder ZorgImpuls Jan Hoogendorp Voorzitter Raad van Toezicht ZorgImpuls 4 5

4 Praktijkvoering Stevige, goed georganiseerde praktijken dragen bij aan sterke eerstelijnszorg in de regio. De diensten van ZorgImpuls op het gebied van praktijkvoering zijn gericht op het versterken van de positie van de praktijk. In 2013 heeft ZorgImpuls diverse praktijken begeleid bij visievorming, strategiebepaling, kwaliteits- en innovatieprocessen. Ondernemerschap Zorgprofessionals die een praktijk willen starten of overnemen, kunnen bij ZorgImpuls terecht voor een startgesprek en nieuw ontwikkelde toolkit. ZorgImpuls heeft in 2013 zes startgesprekken gevoerd, waarbij zorgprofessionals inzicht kregen in wat er in de regio gebeurt en waar zij rekening mee moeten houden. ZorgImpuls heeft zich ook op andere manieren ingezet voor verspreiding van kennis over (startend) ondernemerschap in de eerste lijn. Zo stond de jaarlijkse Zomercarrousel in het teken van over ondernemen in de zorg. Ook organiseerden de Kamer van Koophandel Rotterdam, gemeente Capelle aan den IJssel en ZorgImpuls een bijeenkomst over marktwerking in de zorg voor onder andere eerstelijnszorgverleners. Op het huisartseninstituut gaf ZorgImpuls een workshop over visievorming en ondernemerschap en over GEZ-financiering. Koersbepaling ZorgImpuls heeft zes koersbepalingstrajecten begeleid, waarbij is ingegaan op de landelijke ontwikkelingen en de invloed daarvan op de koers van zorgprofessionals en hun praktijkorganisatie. Het betrof diverse groepen fysiotherapeuten, logopedisten, eerstelijnspsychologen en oefentherapeuten. Verschillende zorgprofessionals gaven aan dat hun teamgevoel was versterkt en dat ze energie hadden gekregen om nieuwe stappen te nemen. Twee van de zes trajecten lopen door in Communicatie Naast algemene visievorming en stra tegiebepaling ondersteunt ZorgImpuls zorgprofessionals bij het vaststellen van hun communicatiestrategie. 6 In 2013 heeft het CVA-netwerk tijdens een workshop een communicatieplan opgesteld en uitgewerkt. De deelnemers werkten aan een regionale stakeholdersanalyse en een communicatieaanpak om een eenduidige wijze van communiceren voor het netwerk te ontwikkelen. Positionering van het netwerk in de regio stond hierin centraal. Kwaliteit en veiligheid ZorgImpuls heeft een groep oefentherapeuten begeleid bij het ontwikkelen van een klanttevredenheidsonderzoek. Zij gaven aan het leveren van kwalitatief goede zorg voorop te stellen en wilden graag weten hoe hun patiënten over hun dienstverlening dachten. Het regende achten en negens. Resultaten om trots op te zijn. De RGF/KNGF en ZorgImpuls ontwikkelden verder een kwaliteitsworkshop voor fysiotherapeuten met als onderwerp Hoe krijg ik ze mee, gericht op het betrekken van medewerkers in een kwaliteitsproces. Meer dan 35 fysiotherapeuten namen deel aan de workshop. Medewerkers Twee huisartsenpraktijken hebben op advies van ZorgImpuls een personeelsscan uitgevoerd. De praktijken ervoeren de scan als positief en gaven aan meer inzicht gekregen te hebben in de gewenste verbeteringen in het personeelsbeleid en in de tijdsinvestering die daartoe nodig is. Taakdelegatie Onder begeleiding van ZorgImpuls hebben zeven huisartsen een praktijkondersteuner somatiek en 33 huisartsen een praktijkondersteuner ggz ingezet. Sinds 2011 ondersteunt ZorgImpuls de intervisiegroep voor praktijkondersteuners ggz. Wegens de grote groei van de groep is de intervisiegroep in 2013 in tweeën gesplitst, in een groep voor Rotterdam Noord en een groep voor Rotterdam Zuid. Innovatie ZorgImpuls heeft twee samenwerkingsverbanden begeleid bij het ontwikkelen van een business case en twee praktijken begeleid bij het uit werken van een bedrijfsplan. Daarnaast heeft ZorgImpuls meerdere verzoeken ontvangen voor het toetsen van een projectaanvraag aan de bestaande subsidiemogelijkheden. Hiervoor ontwikkelde ZorgImpuls een handige subsidiekalender met regionale en landelijke subsidies. 7

5 Wijkgerichte zorg Wijkgerichte zorg is samenhangend, dicht bij de mensen en afgestemd op de wijk. Hiervoor is samenwerking nodig tussen professionals en organisaties uit zorg en welzijn. ZorgImpuls heeft zich in 2013 op diverse manieren ingezet voor wijkgerichte zorg, waaronder het uitvoeren van wijkscans en het begeleiden bij organisatie- en netwerkvorming in de eerste lijn. Gezondheidscentrum ZorgImpuls heeft veertien initiatieven begeleid bij de realisatie van een gezondheids- of eerstelijnscentrum. Bij tien betrof dit een oriëntatie op of concretisering van de haalbaarheid. Bij meerdere initiatieven bleek het verwerven van geschikte huisvesting vooralsnog een knelpunt. Zeven trajecten worden vervolgd in Vier trajecten bevonden zich in de realisatiefase. Hiervan is één centrum in 2013 gerealiseerd en drie worden naar verwachting in 2014 opgeleverd. De initiatieven liepen in verschillende (deel)gemeenten: Rotterdam Noord, Delfshaven, Hoogvliet, Feyenoord, Charlois, Prins-Alexander, Barendrecht en Lansingerland. Wijkbijeenkomst In zijn hele werkgebied heeft ZorgImpuls in 2013 wijkbijeenkomsten gehouden voor eerstelijnszorgverleners en stakeholders. In totaal maakten bijna vijfhonderd deelnemers uitgebreid kennis met elkaar en bespraken zij nieuwe ontwikkelingen in de wijk. Ook kwamen de deelnemers met nieuwe initiatieven zoals het opzetten van een netwerk en een speeddate. Thema s die veelvuldig aan bod kwamen, waren psychische problematiek, schuldenproblematiek en leefstijl. ROS-Wijkscan De ROS-Wijkscan levert onder meer een beeld op van de huidige en toekomstige zorgvraag in een gebied. Informatie die mee kan wegen bij overwegingen en beslissingen op het gebied van praktijkvoering, samenwerking en wijkgerichte zorgverlening. De informatie 8 wordt in basis via de website van ZorgImpuls beschikbaar gesteld. In 2013 hebben enkele zorgverleners in relatie tot vestigingsvraagstukken gericht advies gekregen van ZorgImpuls in de vorm van een wijkanalyse. Ook verschilende thuiszorgorganisaties hebben interesse getoond in de ROSwijkscan. ZorgImpuls heeft voor hen workshops georganiseerd, waarbij hun teams in de wijk inzicht kregen in de buurten waarin zij werkzaam zijn. Omdat de gemeente Barendrecht een nieuw gebied is voor ZorgImpuls, is voor deze gemeente een uitgebreide gemeentescan gemaakt. GEZ en Populatiegerichte zorg ZorgImpuls heeft in samenwerking met enkele collega ROS en de GEZ-toolkit uitgebreid met Bouwstenen voor het opstellen en implementeren van een zorgprogramma en Zelfevaluatie bedrijfsvoering voor niet-loondienstcentra. Hiermee kunnen gezondheidscentra handen en voeten geven aan gebiedsgerichte zorg en de bedrijfsvoering toetsen en verbeteren. Aan drie samenwerkingsverbanden is voorlichting gegeven over de mogelijkheden van GEZ. Een samenwerkingsverband is gestart het traject naar GEZ-financiering en maakt hierbij gebruik van advies en begeleiding van ZorgImpuls. In een gezondheidscentrum van Zorg Op Noord heeft ZorgImpuls de pilot populatiegerichte zorg begeleid. De pilot, onderdeel van het gemeentelijke programma Samenwerken aan Goede Gezondheid, was gericht op het verbeteren van de ervaren gezondheid van patiënten met geestelijke gezondheidsklachten. De eindrapportage wordt in het eerste kwartaal 2014 opgeleverd. Wijkgerichte netwerken ZorgImpuls is met een groep eerstelijnszorgverleners, gemeente, verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg (VVT), tweede lijn en welzijn begonnen met het opbouwen van een netwerk in Capelle aan den IJssel. Daarnaast heeft ZorgImpuls het netwerk Samen één Feyenoord geadviseerd bij het ontwikkelen van een visie en het vormen van een organisatie. Met als resultaat een zelfstandig en toekomstbestendig regionetwerk, bestaande uit verschillende partijen uit zowel de eerste lijn, tweede lijn als ouderenzorg, welzijnsorganisaties, woningbouworganisaties en opleidingsinstituten. 9

6 Zorgthema s ZorgImpuls ondersteunt samenwerkingsinitiatieven die bijdragen aan het verbeteren en doelmatig inrichten van de eerstelijnszorg in de regio. Aan de hand van zes zorgthema s heeft ZorgImpuls in 2013 een aanzienlijke bijdrage geleverd aan geïntegreerde eerstelijnszorg. Chronische zorg ZorgImpuls is bij diverse trajecten betrokken geweest om zorg voor chronisch zieken in de regio te verbeteren, zoals bij de implementatie van de Diabetesketen en COPD-zorg. In Nieuwerkerk aan den IJssel heeft ZorgImpuls een huisartsengroep begeleid bij het maken van lokale samenwerkingsafspraken over de zorg voor COPD-patiënten. In Feyenoord heeft ZorgImpuls meegewerkt aan een verkenning naar de ontwikkeling van een lokaal diabetes station dat kan worden ingezet als extra ondersteuning voor de eerste lijn. Tevens is ZorgImpuls in Feyenoord betrokken geweest bij de start van het programma Duurzame Expeditie Diabetes en wordt er in een ziekenhuis een diabetescaroussel opgezet in samenwerking met verloskundigen, gynaecologen en internisten. Ggz in de eerste lijn ZorgImpuls heeft stevig ingezet om de eerste lijn voor te bereiden op de fundamentele veranderingen in het ggz-stelsel per Zo heeft ZorgImpuls een grote voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd over de veranderingen en mogelijke consequenties. Ook heeft ZorgImpuls verschillende artikelen gepubliceerd en een reeks ronde tafel -bijeenkomsten over de ggz voor huisartsen georganiseerd. Naast de veranderingen in de ggz zijn hier ook het inkoopbeleid en de mogelijke consequenties voor huisartsen besproken. In de tweede helft van het jaar is ZorgImpuls een traject gestart om vrijgevestigde ggz-praktijken te ondersteunen bij organisatievorming. In verschilllende sessies is toegewerkt naar de uitwerking van een business plan. Betrokken praktijken hebben in januari 2014 een intentieovereenkomst getekend voor de oprichting van een organisatie per juli Ouder- en kindzorg In verschillende trajecten heeft ZorgImpuls geadviseerd over samenwerking in de keten van geboorte-, ouder- en kindzorg. In maart is de intentieovereenkomst tot de oprichting van het District Verloskundig Platform (DVP) Rijnmond door 21 partijen uit de geboortezorg ondertekend. Het CJG Rijnmond heeft zich samen met ZorgImpuls, OSER en enkele huisartsen gebogen over de vraag hoe de jeugd- en gezondheidszorg nog beter afgestemd kunnen worden met huisartsen in de wijk. Om huisartsen te informeren over het product- en dienstenaanbod van het CJG is een informatiekaart ontwikkeld. In het kader van Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) is een stedelijke werkgroep (bestaande uit nulde, eerste en tweede lijn, gemeente, sportsector, zorgverzekeraar, cliëntenperspectief, wetenschap en ZorgImpuls) aan de slag gegaan. Deze heeft kaders en plannen ontwikkeld als basis voor de ontwikkeling van een optimale keten voor kinderen met overgewicht in Rotterdam. Eind 2013 is onder begeleiding van ZorgImpuls gestart in de pilotwijken Beverwaard en het Nieuwe Westen om deze keten vorm te geven. Met een grote diversiteit aan betrokkenen in de wijken wordt samengewerkt om te komen tot een succesvolle aanpak van overgewicht bij kinderen. Ouderenzorg Kwetsbare ouderen zullen in de toekomst langer thuis blijven wonen. Samenwerking tussen VVT en de eerste lijn is daarom belangrijk. Op initiatief van OSER, IZER, Zorgbelang, Genero en ZorgImpuls heeft specialist ouderengeneeskunde Ester Bertholet in 2013 haar ervaringen in de eerste lijn gedeeld. De druk bezochte bijeenkomst inspireerde velen. Ook hebben OSER en ZorgImpuls op een symposium van Genero een presentatie gegeven over ervaringen van de eerste lijn met een specialist ouderengeneeskunde. VVT aangesloten bij Conforte zijn samenwerking aangegaan met de eerste lijn. Zo ondertekenden de eerste lijn en Conforte een raamovereenkomst voorbehouden handelingen en is gediscussieerd over samenwerkingsmogelijkheden. In 2014 wordt hier vervolg aan gegeven. Ook binnen de eerste lijn is meer aandacht voor zorg rondom kwetsbare ouderen. Tien huisartsenpraktijken hebben ZorgImpuls om advies gevraagd bij het oppakken van proactieve ouderenzorg. Daarnaast zijn eerstelijnszorg ver leners in Capelle aan den IJssel gestart met het opzetten van een netwerk rondom ouderenzorg en heeft ZorgImpuls in Lansingerland een workshop gegeven in samenwerking met een casemanager 11

7 dementie over het op weg helpen van de kwetsbare oudere vanuit de huisartsenpraktijk. Leefstijl en preventie ZorgImpuls heeft samen met de eerste lijn onderzocht welke rol deze op het gebied van zelfmanagement kan spelen. Het heeft geleid tot verankering van zelfmanagement binnen de scholing Leefstijladvisering, hoe doe je dat en heeft een centrale plek gekregen binnen de netwerken van zorg en sport die in ontwikkeling zijn. In 2013 zijn 21 zorgprofessionals opgeleid om zelfmanagementondersteuning te bieden. Een mooi voorbeeld van hoe zelfmanagement is ingezet in de praktijk is Coach Yourself van Jolande van Teeffelen, winnaar van de Impuls zorginnovatieprijs Coach Yourself is een vernieuwend traject voor pubers met overgewicht, waarbij een multidisciplinair zorgverlenersteam samenwerkt met een school om jongeren te begeleiden bij het reduceren van overgewicht en het stimuleren van een gezonde leefstijl. Daarnaast heeft ZorgImpuls meegewerkt aan het leggen van verbinding tussen zorg en sport. Dit is onder meer gebeurd door ondersteuning aan netwerken in de wijk, implementatie van de buurtsportcoach, versteviging van de inzet van beweegmaatjes, het aanbieden van de interventie Samen Sportief Afvallen in samenwerking met het FAW en advies en begeleiding bij subsidie aanvragen voor Sportimpuls. Substitutie van zorg Diverse partijen zijn door ZorgImpuls ondersteund bij verschuiving van zorg en de samenwerking die daarvoor nodig is. Na een regionale inventarisatie heeft ZorgImpuls het rapport Substitutie van zorg, wie begint wint opgeleverd. Het biedt aandachtspunten waarop regionale partijen kunnen letten bij de realisatie van substitutie. ZorgImpuls is daarnaast betrokken geweest bij projecten op het gebied van chirurgische verrichtingen in de huisartsenpraktijk, oncologie, palliatieve zorg, het Centrum Gezond Gewicht en programma s in de chronische zorg. Ook was ZorgImpuls betrokken bij de oprichting van een regionaal CVA-netwerk, dat een groot regionaal symposium heeft gehouden over de CVA-nazorg en de ontwikkeling van het paramedisch netwerk. Voor verbetering van de kwaliteit van palliatieve zorg heeft ZorgImpuls diverse PATZ-groepen begeleid bij de oprichting. PATZ -groepen bestaan uit zorgverleners die gestructureerde zorg voor palliatieve patiënten bespreken om zo de kwaliteit van de zorg te verbeteren en ketenzorg te organiseren. 12 Organisatie ZorgImpuls Als ROS heeft ZorgImpuls zich ook in 2013 weer verder ontwikkeld en geprofessionaliseerd. ZorgImpuls ziet de dynamiek in de eerste lijn veranderen en speelt daar op in. Met een naar buiten gerichte blik en in dialoog met eerstelijnszorgverleners en andere belanghebbenden, schaaft ZorgImpuls zijn dienstverlening continu bij en breidt deze uit. Klanttevredenheid Begin 2013 werden de resultaten van de uitgevoerde klanttevredenheidsenquête bekend. De resultaten waren informatief en bruikbaar. Enkele bevindingen zijn dat de naamsbekendheid van ZorgImpuls bij de doelgroep hoog is (95%) en dat de informatievoorziening goed wordt beoordeeld. Verder blijkt dat gebruikers van de diensten van ZorgImpuls enthousiaster zijn dan niet-gebruikers en dat verschillende eerstelijnsberoepsgroepen een andere manier van benadering wensen. Tevens wordt geconcludeerd dat ZorgImpuls zijn positie als onafhanke lijke ondersteuningsorganisatie meer moet benadrukken. Verbeterdoelstellingen naar aanleiding van de resultaten zijn geformuleerd en enkele reeds gerealiseerd. Communicatie De website, die eind 2012 gelanceerd werd, is in 2013 getoetst door een gebruikerspanel. Naar aanleiding daarvan (en in combinatie met de klanttevredenheidsmeting) zijn verschillende verbeteringen doorgevoerd waaronder uitbreiding van de werkgebiedpagina, toevoeging van een prikbordfunctie en een kort filmpje waarin duidelijk wordt waar ZorgImpuls voor staat. Verhuizing In 2013 heeft ZorgImpuls twee verhuizingen gerealiseerd. Allereerst een digitale waardoor voortaan in the cloud wordt gewerkt en wat de toegankelijkheid en veiligheid van gegevens enorm heeft verbeterd. Tevens vond een fysieke verhuizing plaats naar De Leuve waarmee ZorgImpuls over een prachtig kantoorpand beschikt dat tevens beschikbaar is voor vergaderingen en bijeenkomsten van groepen eerste lijnszorgverleners. 13

8 Werkgebied Bestuursmodel Als organisatie heeft ZorgImpuls zich in 2013 stevig door ontwikkeld. Door invoering van het nieuwe besturings model is de directie belast met de bestuursfunctie en draagt daarmee bestuurlijke verantwoordelijkheid. De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor het interne toezicht. Met deze verandering is ook de Raad van Advies door ontwikkeld tot een smallere adviesraad, die het bestuur gevraagd en ongevraagd advies geeft en waarin alle acht de beroepsgroepen vertegenwoordigd worden, waar ZorgImpuls voor staat. Conform rooster van aftreden nam ZorgImpuls eind 2013 afscheid van Gerben Hagenaars. Gerben heeft, eerst als bestuurslid en later als lid Raad van Toezicht, jarenlang een intensieve en uitermate waardevolle bijgedragen geleverd aan alles waar ZorgImpuls voor staat. Zijn rol is per 2014 overgenomen door Wolleta Roozeboom, partner/ advocaat van Hoboken advocaten. Na ook jarenlange nauwe betrokkenheid verliep eind 2013 de zittingstermijn van René Erkelens, fysiotherapeut en voorzitter Raad van Advies. Zijn vertegenwoordiging van fysiotherapeuten in de Raad van Advies wordt per 2014 overgenomen door Rick Zee. Afspraken over wie het voorzitterschap overneemt, worden nog gemaakt. Vooruitblik 14 ZorgImpuls draagt bij aan hoogwaardige, bereikbare en doelmatige eerstelijnszorg in zijn regio. Sinds 2013 hoort ook Barendrecht bij het werkgebied. Hoogvliet en Pernis Overschie Lansingerland De landelijke en regionale ontwikkelingen volgen elkaar in razend tempo op. Veel wijzigingen staan ons nog te wachten. Dat legt een druk bij de eerste lijn en zeker ook bij aanpalende domeinen, zoals het gemeentelijke. Het biedt ook uitdagingen. Er wordt veel verwacht van de eerste lijn, omdat iedereen inziet dat daar de grootste winst (kwalitatief en kwantitatief) te verwachten valt om de gezondheidszorg in Nederland, ook in de toekomst, van hoog niveau en betaalbaar te houden. En dat is een uitdaging waar ZorgImpuls voor de Rotterdamse regio graag een bijdrage aan levert, in gezamenlijkheid. Hillegersberg- Schiebroek Noord Kralingen- Crooswijk Centrum Delfshaven Charlois Feijenoord Prins- Alexander IJsselmonde Barendrecht Capelle aan den IJssel Zuidplas 15

9 ZorgImpuls verbindt, verbetert en versterkt de eerste lijn ZorgImpuls Schiedamsedijk 41a 3011 ED Rotterdam T info@zorgimpuls.nl