Stadsontwikkeling Ingekomen stuk D5 (PA 12 maart 2014) Bureau Archeologie & Monumenten. Ons kenmerk SO30/

Transcriptie

1 Stadsontwikkeling Ingekomen stuk D5 (PA 12 maart 2014) Aan de gemeenteraad van Nijmegen Postbus HG Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum 18 februari 2014 Ons kenmerk SO30/ Contactpersoon Maerle Snabel Onderwerp Voortgang besteding raadskrediet 1 mln voor Cultuurhistorie Datum uw brief Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de Raad, In de vergadering van 9 mei 2012 heeft u het voorstel Inzet eenmalig krediet 1 miljoen euro voor cultuurhistorie aanvaard over de besteding van het eenmalige krediet van 1 miljoen euro dat door u ter beschikking is gesteld voor het programma Ruimte en Cultuurhistorie. Tegelijkertijd is ook de motie Concrete steun voor de St. Stevenskerk van Stadspartij Nijmegen Nu aangenomen waarin de raad ons college oproept om: 1. Om van het door het college voorgestelde bedrag van ,- voor visualisatie, ,- te oormerken voor de Stevenskerk; 2. Om met het bestuur van de Stevenskerk in overleg te gaan over de besteding van deze gelden Met deze brief geven wij uitvoering aan de toezegging die wij destijds hebben gedaan om u bij de uitwerking van deze projecten nader te informeren. Projecten 1a t/m 1d betreffen projecten die destijds al in voorbereiding waren en naar verwachting in 2013/2014 in uitvoering zouden komen. Voor de onder 1e genoemde projecten heeft u destijds ingestemd met de kaders waarbinnen de gelden zouden worden besteed 1a. Visualisatie Verloren toren Plein 1944 Het budget van ,- is besteed om de Verloren Toren een passende plek te geven in de stad. De resten van de toren hebben een prominente plek gekregen in de fietsenstalling onder Plein De oplevering heeft plaats gevonden in december 2013, tegelijkertijd met de feestelijke openstelling van de fietsenstalling. Naast het terugplaatsen van de toren (inclusief aanlichting) is ook een groot informatiepaneel geplaatst. Op Plein 1944 worden binnenkort de contouren van de toren in het plaveisel aangegeven in een afwijkende steensoort zodat ook de oorspronkelijke vindplaats zichtbaar is voor publiek. 1b. Herbouw van de Donjon De gemeentelijke bijdrage aan de realisatie van de donjon is gefinancierd vanuit het budget voor cultuurhistorie. Een bijdrage van ,- is inmiddels geleverd.

2 Stadsontwikkeling 1 1c. Stratemakerstoren/Bastei We hebben een bijdrage ter beschikking gesteld van maximaal ,- bedoeld voor een inhoudelijke visuele presentatie van de geschiedenis van de Bastei. Deze bijdrage is gereserveerd; naar verwachting zal de opening van de Bastei begin 2016 plaatsvinden. 1d. Herdenkingsmonument soldaat ,- is als bijdrage ingezet om een replica te maken van het werk in brons. Het origineel is gerestaureerd en opgeslagen. Wij zoeken nog een goede bestemming hiervoor, bijvoorbeeld het nieuwe Vrijheidsmuseum. Voor de replica is een nieuwe sokkel gemaakt. Het nieuwe herdenkingsmonument zal voorafgaand aan komende herdenking van 4/5 mei geplaatst zijn op Plein e. Visualisatie Romeins verleden Nijmegen Oost en Kops Plateau/ Visualisatie Waalfront/Verleden Verbeeld/Bijdrage St. Stevenskerk Met de uitvoering van de motie Concrete steun voor de St. Stevenskerk van Stadspartij Nijmegen Nu is van het beschikbare budget van euro voor projecten onder 1 e, ,- bestemd voor de Stevenskerk. Met de uitvoering van deze motie resteert nog een budget van ,- voor onderstaande projecten. Deze projecten waren in 2012 nog in voorbereidende fase. Wij hebben toegezegd om bij verdere uitwerking van de plannen onze raad nader te informeren. Inmiddels is een aantal plannen nader uitgewerkt en gereed voor uitvoering. Publieksopgraving Romeins tempelcomplex Met de publieksopgraving willen we het verleden letterlijk zichtbaar maken voor het publiek. Samen met het publiek graven we ons verleden op met als doel te laten zien en te laten beleven wat een opgraving inhoudt en waarom het belangrijk is om op te graven. Voor deze opgraving zijn we op zoek gegaan naar de ideale condities, te beginnen met een plek waarvan we verwachten dat we daar iets bijzonders zullen vinden. Deze plek is gevonden in het Waalfront, in de buurt van het Honigterrein. Op deze locatie werd in 1834 de eerste archeologische opgraving ooit in Nijmegen uitgevoerd. Deze opgraving volgde op de aanleg van fort Krayenhoff. Bepaalde delen van het fort zijn gebouwd op de resten van de Romeinse stad Ulpia Noviomagus. Bij de aanleg van het fort zijn bouwers gestuit op de restanten van een Romeins tempelcomplex. Zover we het in kunnen schatten liggen de restanten er nog steeds. Het Waalfront krijgt als gebied langzamerhand steeds meer naamsbekendheid. Het is een gebied met bijzondere historie. Naast de zichtbare industriële laag, zijn ook de oudere lagen van de vesting (fort Krayenhoff) en de Romeinse laag van groot historisch belang. Deze lagen zijn echter niet zichtbaar. Deze opgraving brengt deze lagen voor een breed publiek in beeld. De opgraving heeft als doel om veel mensen naar het gebied te trekken waar ze op bijzondere wijze kennis maken met de bijzondere historische gelaagdheid van het gebied. Voor het publiek zullen diverse producten worden ontwikkeld, onder andere: educatieprogramma scholen, archeologieworkshops en arrangementen, open opgravingsdagen voor publiek met rondleidingen, re-enactment en activiteiten. De opgraving is vanaf april 2014 toegankelijk voor publiek. Naast het opgravingsterrein wordt ook gebruik gemaakt van het Honigcomplex voor o.a. workshops en lezingen.

3 Stadsontwikkeling 2 Voor dit project zetten we ,- in. We hebben deze middelen succesvol ingezet als cofinanciering om aanvullende middelen te verkrijgen. Vanuit het Rijk is, in het kader van stimulering van de beleving van de Limes, beschikbaar gesteld voor dit project. Verleden Verbeeld In 2011 heeft ons college het masterplan Verleden Verbeeld vastgesteld. Doel is om het verleden van Nijmegen zichtbaarder te maken in de stad. Dit doen we met diverse visualisatieprojecten. We hebben in 2012 voorgesteld om met de inzet van dit krediet enkele kleinere projecten te realiseren. Dit is voor ons aanleiding om de resterende ,- in te zetten om in 2014, bij de 70 jarige herdenking van het bombardement en Operatie Market Garden een tweetal projecten te ondersteunen: 1) Een route langs de brandgrens die is ontstaan ten gevolge van het bombardement en de frontliniegevechten. Het eerste deel van de route over het bombardement wordt eind februari gepresenteerd. 2) Het toegankelijk maken van de bunker onder het uitkijkplateau in het Valkhof (afgesloten sinds 1948) met als doel deze vanaf het Market Garden weekend (20-22 september) open te kunnen stellen voor publiek. Romeins Verleden Nijmegen Oost en Kops Plateau In het voorstel van 2012 was ook het project Kops Plateau opgenomen. De Stichting Erven Marggraff, de eigenaar van het Kops Plateau, heeft plannen om op het Kops Plateau het Romeinse verleden zichtbaar te maken, bijvoorbeeld in de vorm van een reconstructie van de commandantswoning. De plannen waren in 2012 nog in een zeer vroeg stadium. Hoewel de stichting sindsdien heeft gewerkt aan de planvorming, is er nog steeds geen sprake van een concreet genoeg voorstel. Dit is voor ons aanleiding om vanuit deze middelen geen geld te reserveren voor uitvoering van deze plannen. Samenvatting van voortgang projecten Overzicht projecten Inzet middelen Status 1a. Visualisatie Verloren toren Plein Gereed 1b. Bijdrage kosten herbouw Donjon Gereed 1c. Stratemakerstoren Gereserveerd 1d. Herdenkingsmonument soldaat Plein Gereed 1e Publieksopgraving Waalfront Route bombardement/market garden & openstelling Valkhofbunker Bijdrage voor Stevenskerk TOTAAL In uitvoering In uitvoering In uitvoering

4 Stadsontwikkeling 3 Tenslotte, u heeft bij verschillende gelegenheden aangegeven groot belang te hechten aan het zichtbaar maken van de rijke cultuurgeschiedenis van Nijmegen in het straatbeeld, een wens die door ons wordt gedeeld. De projecten die wij hebben geselecteerd zetten maximaal in op de zichtbaarheid van ons rijke Nijmeegse verleden. In de hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd, Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg

5 Communicatie en Representatie PERSBERICHT Datum Nummer persbericht 18 februari R Graven naar het verleden bij het Honigcomplex Handen uit de mouwen, laarzen in de modder. Van 14 april tot en met 18 mei 2014 zijn alle Nijmegenaren uitgenodigd om deel te nemen aan de archeologische opgraving van een Romeins tempelcomplex. Onder het motto Nijmegen graaft! mag iedereen zelf aan de slag op een historische locatie in het Waalfront. In het tegenovergelegen Honingcomplex vinden workshops en lezingen plaats over het rijke verleden van de oudste stad van Nederland. Nijmegen graaft! is een uniek project in Nederland, want niet eerder werd een archeologische opgraving uitgevoerd met publiek. De gemeente Nijmegen heeft het initiatief genomen om de geschiedenis van de stad beter zichtbaar en voelbaar te maken voor zijn inwoners. Op een toegankelijke en laagdrempelige manier komen de deelnemers aan het project in contact met restanten uit de Romeinse tijd en ervaren zij zelf wat het belang van archeologie is. Graven in de put Publiek is welkom op woensdag- en vrijdagmiddag, in de weekenden en in de vakantieweek begin mei. Geïnteresseerden kunnen dan onder leiding van archeologen van gemeente Nijmegen en leden van de Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie aan het werk in en naast de opgravingsput. Zij krijgen uitleg over het archeologisch proces en de bijzondere geschiedenis van de plek. Daarnaast is publiek welkom om een kijkje te komen nemen bij de opgraving en de activiteiten in het Honigcomplex. Speciale aandacht is er voor leerlingen van 8 tot 14 jaar. Voor hen is in samenwerking met Museum Het Valkhof een apart programma ontwikkeld, waaraan scholen in Nijmegen en omgeving deel kunnen nemen. Zij leren over de Romeinse geschiedenis van de stad en nemen deel aan workshops op het opgravingsterrein, waaronder het graven in de put en onderzoeken van scherven. Tempelcomplex Het is niet voor het eerst dat er op deze plek naar Romeinse resten wordt gezocht. In 1834 had hier de eerste archeologische opgraving in Nijmegen ooit plaats. Dat project volgde toen op de aanleg van fort Krayenhoff. Bij de aanleg daarvan zijn de bouwers gestuit op de restanten van een Romeins tempelcomplex. Zover wij weten liggen de restanten er nog steeds. De kans is dan ook groot dat hier tijdens Nijmegen graaft! iets bijzonders wordt gevonden. De gemeente kan dit project uitvoeren dankzij bijdragen van de provincies Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in het kader van de stimulering van de beleving van de Romeinse Limes in Nederland. Daarnaast heeft Nijmegen een eenmalig krediet van 1 miljoen euro beschikbaar gesteld voor cultuurhistorie. Andere

6 Communicatie en Representatie 1 cultuurhistorische projecten die de gemeente met dit krediet steunt of heeft uitgevoerd zijn onder meer de visualisatie van de Verloren Toren onder Plein 1944, de St. Stevenskerk, het nieuwe informatiecentrum voor natuur en cultuurhistorie De Bastei en de herbouw van de Donjon. Noot voor de pers (niet voor publicatie): Voor meer informatie kunt u terecht bij de sr communicatieadviseur van wethouder Hannie Kunst Janine Adriaansens: tel of j. adriaansens@nijmegen.nl Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.