HANDLEIDING BLOK 1, WEEK 7, LES 1 GROEP 7-8

Transcriptie

1 HANDLEIDING BLOK 1, WEEK 7, LES 1 GROEP 7-8 ahtergrondinformatie Leesstrategie Samenvatten (Hoe vat ik samen?) Lesdoelen De kinderen kunnen: vershillende doelen van samenvatten noemen; ondersheid maken tussen hoofd- en ijzaken in de tekst; met ehulp van markeren een samenvatting maken. Tekstsoort en soort tekst informatieve tekst (artikel) Kernstof BSL In deze les oefenen de kinderen met de zevende van de zeven leesstrategieën: samenvatten. Om een tekst samen te vatten moet je je leesdoel weten en de hoofdzaken uit een tekst halen. De kinderen leren wat hoofd- en ijzaken zijn. Verder leren ze een tekst samenvatten door kernwoorden en -zinnen uit de tekst te halen. Materiaal Log in op Kies ij Lesmateriaal de methode Leeslink. Kies de juiste groep (niveau), het juiste lok en de juiste les. Woordenshat Moeilijke woorden staan uitgelegd onder de theorie. introdutie 5 MIN Klik ij Introdutie op Afeelding. Praat samen met de kinderen over de afeelding. Wat zie je? (een jongen die ontzettend gaapt) Wat is er aan de hand met de jongen, denk je? (Hij is moe, omdat hij te weinig of niet goed heeft geslapen. Misshien moet hij nog even wennen aan de wintertijd.) Klik ij Introdutie op Film. Klik rehtsonder op Slapen en start het filmpje. Moht het filmpje niet starten, kopieer dan deze link in de rowser: (Het filmpje duurt 0:47). Stel de volgende vragen: Waar gaat het filmpje over? (over de wintertijd) Wanneer is de wintertijd ingegaan? (afgelopen weekend, in de naht van 29 op 30 oktoer) Ging de klok een uur vooruit of ahteruit? (ahteruit) Kon je van het weekend een uur langer of korter slapen? (langer) He jij ook eht een uur langer geslapen? Waarom wel of niet? Ben je al gewend aan de wintertijd? Klik ij Introdutie op Opdraht. Vul ij 3a samen het onderwerp in: slapen. Maak ij 3 samen een woordwe. Zet in het midden slapen. Denk aan woorden als: ed, moe, dromen, wekker, naht, uitgerust, donker, enzovoort. Klik ij Introdutie op Wat ga je leren? en Wat ga je doen? Neem dit met de kinderen door. instrutie 15 MIN Deel de les uit. Start het strategiefilmpje. Het filmpje legt uit dat je voor een goede samenvatting je leesdoel moet weten, dat je hoofdzaken markeert en opshrijft en ijzaken weglaat. Klik op Wat moet je weten? Lees de theorie in het kader. Bespreek de twee leesdoelen die genoemd worden. Waarom is een samenvatting voor een toets anders dan die voor een oekeneurt? Bespreek ook het vershil tussen hoofden ijzaken. Klik in het lesmenu op Tekst. De tekst wordt zihtaar op het digiordsherm. Verken hem samen kort. Lees de titel en de tussenkopjes en ekijk de afeeldingen. Lees dan samen de tekst. 1 / 2

2 HANDLEIDING BLOK 1, WEEK 7, LES 1 GROEP 7-8 vragen (eg. inoefening, verl. instrutie, zelfstandig werken) 20 MIN Klik op Vraag 1. Laat de instrutieonafhankelijke kinderen (3 sterren) na een korte werkinstrutie alle vragen zelfstandig maken. Deze kinderen kunnen ook een ompate route volgen. Zij maken dan de vragen 2a, 3a, 4a, 4, 5a, 6, 6, 7 en 8 en de differentiatievragen 9, 10 en 11. Met de overige kinderen maakt u vraag 1 samen. Doe dat door hardop te denken. Bij vraag 1: Als ik een spreekeurt ga houden, moet ik goed weten wat ik wil vertellen. Ik moet de elangrijke informatie wel kort kunnen navertellen, maar ik hoef niet alle details te onthouden. Ik hoef ook niet preies de hele tekst uit mijn hoofd te leren. En ik hoef er geen lange tekst over te shrijven. Ik kies dus het derde antwoord. Kruis het goede antwoord aan. Geef nu de instrutiegevoelige kinderen (2 sterren) een korte werkinstrutie, waarna zij vanaf vraag 2 zelfstandig verder werken. Klik op Vraag 2. Geef de instrutieafhankelijke kinderen (1 ster) aan de hand van vraag 2 verlengde instrutie. Doe dit weer door hardop te denken. Bij vraag 2a: Ik lees de eerste alinea. De shrijver vraagt waarom slaap elangrijk is voor mensen. En hij vraagt of ik weet wat er allemaal geeurt tijdens de slaap. De tekst zal dus wel gaan over wat er in je lihaam geeurt tijdens je slaap en daarmee antwoord geven op de vraag waarom slapen elangrijk is. Nu kijk ik naar de antwoorden. Het tweede antwoord past het est ij wat ik he edaht. Kruis het goede antwoord aan. Vraag 2: De eerste alinea is meestal een inleiding. Er staat vaak in het kort in waar de hele tekst over gaat, of hij is edoeld om je nieuwsgierig te maken. Daarom staat er vaak geen kernzin in. Vul het antwoord in. Instrutieafhankelijke lezers (1 ster) maken vraag 3 t/m 8 zelfstandig. Instrutiegevoelige lezers (2 sterren) maken vraag 2 t/m 9 zelfstandig. Instrutieonafhankelijke lezers (3 sterren) maken vraag 1 t/m 11 zelfstandig of volgen de ompate route (zie de toelihting ij vraag 1). Toelihting ij vraag 9, 10 en 11: De vragen 9, 10 en 11 doen een eroep op de hogere denkordes van Bloom. Zie het artikel op Mijn Malmerg: Leeslink en de egaafde lezer. Vraag 9 doet een eroep op het analyseren. Het kind wordt gevraagd om nog een elangrijke reden te edenken waarom je slaap nodig het. Kan het kind geen reden edenken? Laat het dan nog een keer de tweede alinea lezen. Daarin staat dat afvalstofjes in je hersenen je ziek kunnen maken. Ook vermindert je weerstand als je te weinig slaapt en daarmee wordt ook de kans op ziektes groter. Een andere reden kan natuurlijk ook. Vraag het kind wel om zijn antwoord te motiveren. Vraag 10 doet een eroep op het evalueren. Het kind wordt gevraagd zijn mening te geven over het eigen slaapgedrag. Vindt het kind zelf dat het genoeg slaapt? Heeft het geen last van moeilijke onentratie, vergeetahtigheid of sneller oos worden? Voelt het kind zih uitgerust? Of gaat het na het lezen van de tekst meer slapen of eerder naar ed? Laat het kind zijn mening delen met andere kinderen. Vraag 11 doet een eroep op het analyseren. Het kind wordt gevraagd om uit te leggen hoe in je slaap hersenen worden shoongemaakt. Wat kunnen ze edenken? Ze mogen het omshrijven of tekenen. Vervolgens lezen ze een kort tekstje waarin wordt uitgelegd hoe het werkt. Hierin markeren ze de kernwoorden. Klopt het met wat ze zelf hadden edaht? Kunnen ze nu uitleggen hoe het werkt? Vraag 1, 2a, 4 en 6a zijn Cito-onform. Kijk de antwoorden samen na. afsluiting en refletie 5 MIN Klik in het lesmenu ij Afsluiting en refletie op Wat he je geleerd? en op Kijk terug. Bespreek dit onderdeel samen. Vraag ijvooreeld: Vond je het moeilijk om hoofd- en ijzaken te sheiden? Wat heeft je geholpen ij het maken van je samenvatting? Vertel de kinderen dat ze ook ij andere teksten deze strategie kunnen geruiken. Bespreek waarom dat slim is (een goede samenvatting helpt je om een tekst eter te onthouden of na te vertellen). TIPS: - Leen in de iliotheek het oek ZZZ het meest wakkere oek over slapen van Trudee Romanek. Daarin staat veel informatie over slapen. - Op ShoolTV staan vershillende filmpjes over slaap. Ga naar en typ in het zoekvenster slaap. Kijk ijvooreeld: Bronnen tekst: / 2

3 Samenvatten Wat ga je leren? Je kunt straks: vershillende doelen van samenvatten noemen ondersheid maken tussen hoofd- en ijzaken in de tekst met ehulp van markeren een samenvatting maken Wat ga je doen? Je gaat een tekst lezen over slapen. Lees de uitleg hierna en lees de tekst. Maak dan de vragen. Wat moet je weten? Een tekst samenvatten is om vershillende redenen heel handig. Stel: je het een toets. Je maakt een samenvatting van de tekst, zodat je hem makkelijk kunt onthouden. Stel: je het een oekeneurt. Je maakt een samenvatting om het verhaal kort te kunnen navertellen. Maak een samenvatting die ij jouw leesdoel past. Hoe doe je dat? 1 Kijk welke informatie er in je samenvatting moet komen. In een tekst staan hoofdzaken en ijzaken. Hoofdzaken: de elangrijkste informatie. Die vind je in kernzinnen, kernwoorden, hoofdgedahte, onlusie. Bijzaken: herhalingen, vooreelden, details. Hoofdzaken zijn elangrijk voor de samenvatting. Bijzaken laat je weg. 2 Markeer de kernzinnen en de kernwoorden die erij horen. In de kernzin staat de elangrijkste informatie uit de alinea. Het is meestal de eerste of de laatste zin van de alinea, maar niet altijd. Kijk goed wat de elangrijkste zin van de alinea is. Let op: soms staan er twee kernzinnen in een alinea. Kernwoorden zijn elangrijke woorden in de tekst. Door de kernwoorden snap je de kernzinnen vaak eter. Vooreeld Een eeneiige tweeling estaat altijd uit twee jongens óf twee meisjes. Dat komt door de manier waarop een eeneiige tweeling ontstaat: de evruhte eiel splitst zih in twee delen. Die groeien alleei uit tot een ay. Met preies hetzelfde DNA erin dus. Toh zijn de kinderen nooit helemaal hetzelfde, ook al lijken ze erg op elkaar. Een twee-eiige tweeling kan wel uit een jongen en een meisje estaan. Moeilijke woorden het rein het virus funtioneren = je hersenen = van een virus kun je een ziekte krijgen, ijvooreeld griep. Een virus is zo klein dat je hem alleen met een mirosoop kunt zien. = doen wat je moet doen 1 / 4

4 1 5 Slaap De wintertijd is ingegaan. De klok is afgelopen weekend een uur teruggezet. Dat etekent dat je een uur langer het kunnen slapen! De meeste mensen vinden het heerlijk om lang te slapen. Maar waarom is slapen zo elangrijk voor mensen? Wist je dat er ontzettend veel geeurt in je lihaam als je slaapt? Vooral in je hoofd Grote shoonmaak Het klinkt raar, maar ook in ons rein ontstaat afval: stofjes die niet meer nodig zijn. Van te veel afvalstofjes in je rein, kun je prolemen krijgen. Zo kunnen die stofjes ervoor zorgen dat je geheugen niet goed werkt en je dingen gaat vergeten. Ook kun je ijvooreeld ziek worden. Een gezond rein ruimt al het afval netjes op. Tijdens je slaap worden je hersenen goed shoongemaakt! Opruimen gedahten Al je indrukken van de dag krijgen s nahts een plek in je hersenen. Op een dag maak je ontzettend veel mee. Er shieten wel duizend gedahten door je hoofd. In je slaap verwerk je alle leuke en vervelende dingen die je het gezien, gevoeld en gehoord. Dat doe je in je dromen. He je weleens vreemde dromen waarin alles door elkaar lijkt te lopen? Dan zijn je hersenen hard aan het werk met jouw gedahten! Denken in je slaap Ken je de uitspraak: slaap er maar een nahtje over? Als je een moeilijke keuze moet maken, is dat een heel goed advies. Na een goede naht slaap weet je vaak eter wat je moet kiezen. Dat komt omdat je tijdens je slaap gewoon lijft denken. Je weet ineens goed de voordelen en nadelen te enoemen. Of je ziet duidelijk welke gevolgen je keuze heeft. Je hersenen zetten alles op een rijtje voor je terwijl je slaapt. Lihaam herstellen Niet alleen je hoofd, maar ook de rest van je lihaam heeft slaap nodig. Tijdens de slaap ontspannen je spieren en gaat je hart langzamer kloppen. Je lihaam krijgt rust. Het is niet zo dat er helemaal niks geeurt. In je lihaam wordt nog steeds hard gewerkt. Tijdens je slaap kan je lihaam ijvooreeld eter vehten tegen virussen. Het hoeft dan immers geen energie te verruiken voor andere dingen, zoals ewegen jaar slapen Wetenshappers ontdekken nog steeds meer over slaap. Eén ding weten ze al zeker: we kunnen asoluut niet zonder! We slapen ongeveer eenderde van ons leven. Dat houdt in dat als je 90 jaar wordt, dat je dan zo n 30 jaar daarvan het geslapen. Al dat slapen he je eht nodig. Als je te weinig slaapt, kun je je moeilijker onentreren. Ook zul je meer dingen vergeten en je wordt vaak sneller oos. Kortom: genoeg slapen is erg elangrijk om goed te kunnen funtioneren overdag. Slaap lekker! 2 / 4

5 Maak de vragen 1 Stel, je houdt een spreekeurt over slapen. Je geruikt de tekst die je net het gelezen. Waarom is het handig om er een samenvatting van te maken? Kruis aan. Dan kan ik alle details onthouden. Dan kan ik de hele tekst preies uit mijn hoofd leren. Dan kan ik de tekst eter navertellen. Dan kan ik een lange tekst shrijven. 2 Lees de eerste, vetgedrukte alinea. a Waar gaat de tekst vooral over? Kruis het este antwoord aan. De tekst gaat vooral over deze vraag: Hoeveel uur moet je per naht slapen? Waarom is slapen voor mensen elangrijk? Waarom zetten we de klok een uur terug? Wat kun je doen als je niet kunt slapen? In de eerste alinea markeer je meestal geen kernzin. Waarom niet? Vul in. In die alinea staat vaak of hij is edoeld om je 3 Lees de alinea Grote shoonmaak. Lees: Zo... worden. (r. 13 en 14) Wat voor soort ijzaken staan er in deze regels? Streep de foute antwoorden door. In deze regels staan details / herhalingen / vooreelden. Wat kun je zeggen over deze ijzaken? Vul in. Het zijn van 4 Lees de alinea Opruimen gedahten. Door welke kernwoorden snap je de kernzin eter? Kruis aan. dag, hoofd, werk gedahten, verwerk, dromen gezien, gevoeld, gehoord shieten, vreemde, plekje Markeer de kernwoorden in de tekst. 5 Lees de alinea Denken in je slaap. Wat voor soort ijzaken staan er in de rest van de alinea? Vul in. In de rest van de alinea staan Hier wordt uitgelegd dat 3 / 4

6 6 Lees de alinea Lihaam herstellen. a Wat is de kernzin van deze alinea? Kruis aan. Je... rust. (r. 39) In... gewerkt. (r. 39 en 40) Het... geeurt. (r. 39) Het... ewegen. (r. 41 en 42) Markeer de kernzin in de tekst. Welke twee kernwoorden staan in deze alinea? Markeer ze in de tekst. 7 Lees de alinea 30 jaar slapen. a In deze alinea staan twee kernzinnen. Welke zinnen zijn dat? Markeer ze in de tekst. Tip: het zijn twee zinnen diret na elkaar. Welke kernwoorden maken duidelijk waarom je slaap nodig het? Markeer in regel 49 en 50 drie woorden. In deze alinea vind je ook de hoofdgedahte. Dat is de allerelangrijkste zin van de tekst. Markeer de hoofdgedahte met een andere kleur. 8 Maak een samenvatting van de tekst op een los laadje. Doe het zo: - Shrijf ovenaan de titel van de tekst op. - Shrijf de vraag van je antwoord ij vraag 2a op. - Shrijf de kernzinnen op. Leg ze zo nodig uit met de kernwoorden. Geruik je antwoorden ij vraag 3a, 4a, 4, 5a, 6, 6, 7a en 7. - Eindig met de hoofdgedahte. Geruik je antwoord op vraag 7. - Lees je samenvatting nog eens door. Staat alle elangrijke informatie erin? Kunnen er misshien woorden weg? Vereter je samenvatting. Maak vraag 9, 10 en 11 op een los laadje. 9 In regel 49 en 50 staan drie redenen waarom je slaap nodig het. Kun jij nog een andere reden edenken? 10 Veel kinderen slapen niet genoeg. Slaap jij wel genoeg, denk je? Ga je meer slapen of eerder naar ed na het lezen van deze tekst? Waarom wel of niet? 11 In de tekst lees je dat je hersenen worden shoongemaakt. a Hoe werkt dat, denk jij? Shrijf op of teken het. Lees nu het tekstje in het kader. Markeer de kernwoorden. Kleine hersenellen Uit onderzoek lijkt dat de hersenellen tijdens de slaap tot wel zestig proent kleiner worden. Daardoor kan het rein het afval eter verwijderen. Vergelijk het met het aan de kant shuiven van stoelen na een feestje: je kunt zo makkelijker shoonmaken. Zo maken ook de hersenellen ruimte voor de opruimploeg. Kijk nog eens naar je antwoord op vraag 11a. Verander zo nodig je antwoord of tekening. Wat he je geleerd? Deze les ging over samenvatten. Je het geleerd dat in een samenvatting alleen de hoofdzaken staan. Bijvooreeld de kernwoorden en kernzinnen. De ijzaken laat je weg. 4 / 4

7 Samenvatten Wat ga je leren? Je kunt straks: vershillende doelen van samenvatten noemen ondersheid maken tussen hoofd- en ijzaken in de tekst met ehulp van markeren een samenvatting maken Wat ga je doen? Je gaat een tekst lezen over slapen. Lees de uitleg hierna en lees de tekst. Maak dan de vragen. Wat moet je weten? Een tekst samenvatten is om vershillende redenen heel handig. Stel: je het een toets. Je maakt een samenvatting van de tekst, zodat je hem makkelijk kunt onthouden. Stel: je het een oekeneurt. Je maakt een samenvatting om het verhaal kort te kunnen navertellen. Maak een samenvatting die ij jouw leesdoel past. Hoe doe je dat? 1 Kijk welke informatie er in je samenvatting moet komen. In een tekst staan hoofdzaken en ijzaken. Hoofdzaken: de elangrijkste informatie. Die vind je in kernzinnen, kernwoorden, hoofdgedahte, onlusie. Bijzaken: herhalingen, vooreelden, details. Hoofdzaken zijn elangrijk voor de samenvatting. Bijzaken laat je weg. 2 Markeer de kernzinnen en de kernwoorden die erij horen. In de kernzin staat de elangrijkste informatie uit de alinea. Het is meestal de eerste of de laatste zin van de alinea, maar niet altijd. Kijk goed wat de elangrijkste zin van de alinea is. Let op: soms staan er twee kernzinnen in een alinea. Kernwoorden zijn elangrijke woorden in de tekst. Door de kernwoorden snap je de kernzinnen vaak eter. Vooreeld Een eeneiige tweeling estaat altijd uit twee jongens óf twee meisjes. Dat komt door de manier waarop een eeneiige tweeling ontstaat: de evruhte eiel splitst zih in twee delen. Die groeien alleei uit tot een ay. Met preies hetzelfde DNA erin dus. Toh zijn de kinderen nooit helemaal hetzelfde, ook al lijken ze erg op elkaar. Een twee-eiige tweeling kan wel uit een jongen en een meisje estaan. Moeilijke woorden het rein het virus funtioneren = je hersenen = van een virus kun je een ziekte krijgen, ijvooreeld griep. Een virus is zo klein dat je hem alleen met een mirosoop kunt zien. = doen wat je moet doen 1 / 4

8 1 5 Slaap De wintertijd is ingegaan. De klok is afgelopen weekend een uur teruggezet. Dat etekent dat je een uur langer het kunnen slapen! De meeste mensen vinden het heerlijk om lang te slapen. Maar waarom is slapen zo elangrijk voor mensen? Wist je dat er ontzettend veel geeurt in je lihaam als je slaapt? Vooral in je hoofd Grote shoonmaak Het klinkt raar, maar ook in ons rein ontstaat afval: stofjes die niet meer nodig zijn. Van te veel afvalstofjes in je rein, kun je prolemen krijgen. Zo kunnen die stofjes ervoor zorgen dat je geheugen niet goed werkt en je dingen gaat vergeten. Ook kun je ijvooreeld ziek worden. Een gezond rein ruimt al het afval netjes op. Tijdens je slaap worden je hersenen goed shoongemaakt! Opruimen gedahten Al je indrukken van de dag krijgen s nahts een plek in je hersenen. Op een dag maak je ontzettend veel mee. Er shieten wel duizend gedahten door je hoofd. In je slaap verwerk je alle leuke en vervelende dingen die je het gezien, gevoeld en gehoord. Dat doe je in je dromen. He je weleens vreemde dromen waarin alles door elkaar lijkt te lopen? Dan zijn je hersenen hard aan het werk met jouw gedahten! Denken in je slaap Ken je de uitspraak: slaap er maar een nahtje over? Als je een moeilijke keuze moet maken, is dat een heel goed advies. Na een goede naht slaap weet je vaak eter wat je moet kiezen. Dat komt omdat je tijdens je slaap gewoon lijft denken. Je weet ineens goed de voordelen en nadelen te enoemen. Of je ziet duidelijk welke gevolgen je keuze heeft. Je hersenen zetten alles op een rijtje voor je terwijl je slaapt. Lihaam herstellen Niet alleen je hoofd, maar ook de rest van je lihaam heeft slaap nodig. Tijdens de slaap ontspannen je spieren en gaat je hart langzamer kloppen. Je lihaam krijgt rust. Het is niet zo dat er helemaal niks geeurt. In je lihaam wordt nog steeds hard gewerkt. Tijdens je slaap kan je lihaam ijvooreeld eter vehten tegen virussen. Het hoeft dan immers geen energie te verruiken voor andere dingen, zoals ewegen. 30 jaar slapen Wetenshappers ontdekken nog steeds meer over slaap. Eén ding weten ze al zeker: we kunnen asoluut niet zonder! We slapen ongeveer eenderde van ons leven. Dat houdt in dat als je 90 jaar wordt, dat je dan zo n 30 jaar daarvan het geslapen. Al dat slapen he je eht nodig. Als je te weinig slaapt, kun je je moeilijker onentreren. Ook zul je meer dingen vergeten en je wordt vaak sneller oos. Kortom: genoeg slapen is erg elangrijk om goed te kunnen funtioneren overdag. Slaap lekker! vraag 3a vraag 4a vraag 4 vraag 4 vraag 4 vraag 5a vraag 6 vraag 6 vraag 7a vraag 7 vraag 7 2 / 4

9 Maak de vragen 1 Stel, je houdt een spreekeurt over slapen. Je geruikt de tekst die je net het gelezen. Waarom is het handig om er een samenvatting van te maken? Kruis aan. Dan kan ik alle details onthouden. Dan kan ik de hele tekst preies uit mijn hoofd leren. Dan kan ik de tekst eter navertellen. Dan kan ik een lange tekst shrijven. 2 Lees de eerste, vetgedrukte alinea. a Waar gaat de tekst vooral over? Kruis het este antwoord aan. De tekst gaat vooral over deze vraag: Hoeveel uur moet je per naht slapen? Waarom is slapen voor mensen elangrijk? Waarom zetten we de klok een uur terug? Wat kun je doen als je niet kunt slapen? In de eerste alinea markeer je meestal geen kernzin. Waarom niet? Vul in. In die alinea staat vaak waar de hele tekst over gaat of hij is edoeld om je nieuwsgierig te maken. 3 Lees de alinea Grote shoonmaak. Lees: Zo... worden. (r. 13 en 14) Wat voor soort ijzaken staan er in deze regels? Streep de foute antwoorden door. In deze regels staan details / herhalingen / vooreelden. Wat kun je zeggen over deze ijzaken? Vul in. Het zijn vooreelden kunt krijgen. van prolemen die je 4 Lees de alinea Opruimen gedahten. Door welke kernwoorden snap je de kernzin eter? Kruis aan. dag, hoofd, werk gedahten, verwerk, dromen gezien, gevoeld, gehoord shieten, vreemde, plekje Markeer de kernwoorden in de tekst. 5 Lees de alinea Denken in je slaap. Wat voor soort ijzaken staan er in de rest van de alinea? Vul in. In de rest van de alinea staan details. Hier wordt uitgelegd dat je in je slaap nadenkt. 3 / 4

10 6 Lees de alinea Lihaam herstellen. a Wat is de kernzin van deze alinea? Kruis aan. Je... rust. (r. 39) In... gewerkt. (r. 39 en 40) Het... geeurt. (r. 39) Het... ewegen. (r. 41 en 42) Markeer de kernzin in de tekst. Welke twee kernwoorden staan in deze alinea? Markeer ze in de tekst. 7 Lees de alinea 30 jaar slapen. a In deze alinea staan twee kernzinnen. Welke zinnen zijn dat? Markeer ze in de tekst. Tip: het zijn twee zinnen diret na elkaar. Welke kernwoorden maken duidelijk waarom je slaap nodig het? Markeer in regel 49 en 50 drie woorden. In deze alinea vind je ook de hoofdgedahte. Dat is de allerelangrijkste zin van de tekst. Markeer de hoofdgedahte met een andere kleur. 8 Maak een samenvatting van de tekst op een los laadje. Doe het zo: - Shrijf ovenaan de titel van de tekst op. - Shrijf de vraag van je antwoord ij vraag 2a op. - Shrijf de kernzinnen op. Leg ze zo nodig uit met de kernwoorden. Geruik je antwoorden ij vraag 3a, 4a, 4, 5a, 6, 6, 7a en 7. - Eindig met de hoofdgedahte. Geruik je antwoord op vraag 7. - Lees je samenvatting nog eens door. Staat alle elangrijke informatie erin? Kunnen er misshien woorden weg? Vereter je samenvatting. Maak vraag 9, 10 en 11 op een los laadje. 9 In regel 49 en 50 staan drie redenen waarom je slaap nodig het. Kun jij nog een andere reden edenken? 10 Veel kinderen slapen niet genoeg. Slaap jij wel genoeg, denk je? Ga je meer slapen of eerder naar ed na het lezen van deze tekst? Waarom wel of niet? 11 In de tekst lees je dat je hersenen worden shoongemaakt. a Hoe werkt dat, denk jij? Shrijf op of teken het. Lees nu het tekstje in het kader. Markeer de kernwoorden. Kleine hersenellen Uit onderzoek lijkt dat de hersenellen tijdens de slaap tot wel zestig proent kleiner worden. Daardoor kan het rein het afval eter verwijderen. Vergelijk het met het aan de kant shuiven van stoelen na een feestje: je kunt zo makkelijker shoonmaken. Zo maken ook de hersenellen ruimte voor de opruimploeg. Kijk nog eens naar je antwoord op vraag 11a. Verander zo nodig je antwoord of tekening. Wat he je geleerd? Deze les ging over samenvatten. Je het geleerd dat in een samenvatting alleen de hoofdzaken staan. Bijvooreeld de kernwoorden en kernzinnen. De ijzaken laat je weg. 4 / 4

11 Vooreeldsamenvatting 8 Maak een samenvatting van de tekst op een los laadje. Doe het zo: - Shrijf ovenaan de titel van de tekst op. - Shrijf de vraag van je antwoord ij vraag 2a op. - Shrijf de kernzinnen op. Leg ze zo nodig uit met de kernwoorden. Geruik je antwoorden ij vraag 3a, 4a, 4, 5a, 6, 7a en 7. - Eindig met de hoofdgedahte. Geruik je antwoord op vraag 7. - Lees je samenvatting nog eens door. Staat alle elangrijke informatie erin? Kunnen er misshien woorden weg? Vereter je samenvatting. Slaap Waarom is slapen voor mensen elangrijk? 1. Tijdens je slaap worden je hersenen goed shoongemaakt. 2. Al je indrukken van de dag krijgen s nahts een plek in je hersenen. Al die gedahten verwerk je in je dromen. 3. Je hersenen zetten alles op een rijtje voor je terwijl je slaapt. 4. Je lihaam krijgt rust, omdat je spieren ontspannen en je hart langzamer gaat kloppen. Wetenshappers ontdekken nog steeds meer over slaap. Een ding weten ze al zeker: we kunnen asoluut niet zonder! Zonder slaap kun je je moeilijker onentreren, je vergeet van alles en je wordt sneller oos. Kortom: genoeg slapen is erg elangrijk om goed te kunnen funtioneren overdag. 1 / 2