Handleiding Groente- en fruitles

Transcriptie

1 Groep 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8 Handleiding Groente- en fruitles

2 Groente- en fruitles voor groep 3 t/m 8 In de Groente- en fruitles leren kinderen spelenderwijs dat groente en fruit eten belangrijk is om te groeien en er energie van te krijgen en dat het bovendien lekker is. Doel van deze les is kinderen te motiveren vaker voor groente en fruit te kiezen als tussendoortje of als aanvulling op een andere maaltijd. Deze handleiding geeft je handvatten om de groente- en fruitles te geven aan kinderen. Voor wie? Deze les is geschikt voor kinderen uit groep 3 t/m 8. Wat heb je nodig? Kies, afhankelijk van de leeftijd, voor de Powerpoint presentatie voor groep 3 t/m 5 of die voor 6 t/m 8. Neem hapklare stukjes van 2 soorten groenten en 2 soorten fruit mee. Kies lekkere zoete soorten groenten zoals puntpaprika, avocado, worteltjes, snoeptomaatjes of pastinaak. Neem voor fruit bijvoorbeeld: ananas, blauwe bessen, magno, kaki, zoete granaatappel. Het is handig om vooraf bordjes per groepje leerlingen klaar te maken met daarop voldoende stukjes van de verschillende soorten groenten en fruit. Hoeveel tijd heb je nodig? Ongeveer 1 uur.

3 Groente- en fruitles Per sheet lees je hieronder wat je vertelt en hoeveel tijd je nodig hebt, afhankelijk van de groep of leeftijd van de kinderen. 1 Start (1 minuut) Stel jezelf voor en vertel wat we gaan doen: We willen graag dat alle kinderen op school gezond en fit blijven. Hoe kun je gezond blijven? Je blijft gezond en fit door gezond te eten en water te drinken. Door lekker veel te bewegen, zoals sporten en buitenspelen. En door genoeg te slapen. Dus door op tijd naar bed te gaan. Vandaag gaan we het hebben over groente en fruit. Waarom moet je hier zoveel van eten? En waarom is het zo gezond? Wat is jouw lievelingsgroente / -fruit? 5 min. Vraag een aantal kinderen wat hun lievelingsgroente en hun lievelingsfruit is. Wat nemen ze wel eens mee naar school? En hoe? Hebben ze vandaag groente of fruit meegenomen? 3

4 2 Wat is wat? Sheet 2 t/m 12 5 min. Om te zien of jullie al iets weten over groente en fruit spelen we eerst een spel. Er verschijnt straks een stuk groente of fruit op het scherm. Als je denkt dat het groente is, ga je staan. En als je denkt dat het fruit is blijf je zitten. (Dit kan dus helemaal zonder geluid!) Is het goede antwoord gegeven? Dan ga je z.s.m. zitten voor de volgende vraag. Laat af en toe een leerling vertellen hoe de groente of het fruit heet. Hebben ze het wel eens gegeten? Weten ze hoe het smaakt? 3 Waarom moet je zoveel groente en fruit eten? Sheet 13 t/m min. Bekijk de piramide De piramide laat zien wat je moet doen om lekker in je vel te zitten. Waar je elke dag het meeste van moet doen is het grootst en staat onderaan. Waar je het minste van moet doen staat bovenaan en is het kleinst. Welk eten en drinken zie je in de vakjes? Bespreek met de leerlingen de verschillende vakken van de piramide. Begin beneden en eindig in de top. Neem voor groep 3 t/m 5 wat meer tijd voor dan voor groep 6 t/m 8. Leerlingen uit groep 6 t/m 8 vinden dit vaak makkelijk, maar hebben vaak geen idee hoe het fruit of de groente groeit. In powerpoint voor deze groep verschijnt na het goede antwoord ook steeds de plant, de boom of de struik waaraan de groente of het fruit groeit. Probeer ze uit te dagen door ze hier vooraf over na te laten denken. Gezond eten en drinken helpt je om te groeien, te leren en je gezond en fit te voelen. En zoals je aan het topje ziet heb je dus elke dag ook een klein beetje ruimte om iets lekkers, ongezonds te eten. 4

5 Wat is er zo gezond aan groente en fruit? Sheet 14 Wie kan mij vertellen wat er zo gezond is aan groente en fruit? Ze zorgen ervoor dat je lichaam goed werkt (vitamines / mineralen). Ze zorgen ervoor dat je energie krijgt (voor sporten, spelen, leren, groeien). Ze zorgen ervoor dat je minder snel ziek wordt (vitamines / mineralen). Ze zorgen ervoor dat je goed naar het toilet kan! In groente en fruit zitten namelijk vezels die duwen als het ware al je eten door je darmen tot in de wc. Als je iets met vezels eet geeft dat je ook een vol gevoel en je krijgt niet zo snel weer honger. Kortom, groente en fruit zorgen er voor dat je lichaam gezond en fit blijft. In elke groenteen fruitsoort zitten weer verschillende stofjes en vitamines die je lichaam met steeds iets anders helpen. Daarom is het belangrijk om verschillende groente- en fruitsoorten te eten. Hoeveel groente en fruit moet je eten? Sheet 15 Zoals je ziet hebben groente en fruit ieder een eigen vak en is dat vak ook best wel groot. Het is dus ook belangrijk om er elk dag genoeg van te eten. Maar hoeveel is genoeg? Wie weet hoeveel fruit je moet eten? Voor groep 3 t/m 5: Elke dag 150 gram. Dat is ongeveer 1,5 stuk fruit. Maar meer is natuurlijk altijd goed! Als je 9 jaar of ouder bent, dan heb je meer nodig, namelijk 2 stuks. Voor groep 6 t/m 8: Elke dag 200 gram. Dat zijn ongeveer 2 stukken fruit. Met een stuk fruit bedoelen we een gemiddeld stuk fruit, zoals een appel een peer of een banaan. 2 druiven of 2 bessen is natuurlijk wel erg weinig. Dan bedoelen we 2 handjes fruit met druiven, of bessen. En 2 watermeloenen? Dat is ook weer overdreven, dus dan hebben we het gewoon over een stuk watermeloen. Wie eet er elke dag genoeg fruit? 5

6 Wie weet hoeveel groente je moet eten? Sheet 14 Wie kan mij vertellen wat er zo gezond is aan groente en fruit? Voor groep 3 t/m 5: Elke dag gram. Dat zijn ongeveer 2 tot 3 opscheplepels. Als je 9 jaar of ouder bent moet je meer eten, namelijk 3 tot 4 opscheplepels.. Voor groep 6 t/m 8: Elke dag moet je gram groente eten. Dat zijn ongeveer 3 tot 4 opscheplepels. Stellingen: Om te kijken of de kinderen de informatie hebben begrepen, leg je ze de volgende stellingen voor. Als je een appel en een framboos eet, dan heb je genoeg fruit gegeten voor 1 dag. Fout. Een framboos is zo klein, daar moet je een handje van eten voordat het meetelt als een stuk fruit. De vakken van groente en fruit in de piramide zijn groot omdat je er veel van nodig hebt. Goed. Groenten en fruit zijn supergezond, maar vaak eten we ze te weinig. Daarom is het altijd een goed idee om groente of fruit te trakteren of als tussendoortje te eten als je trek hebt. Het telt niet voor je extraatjes en je wordt er nog gezonder van ook! Wie vind dat veel? Eet jij elke dag zoveel groente bij je avondeten? Ik lust alleen maar komkommer! Als ik elke dag genoeg komkommer eet als groente ben ik gezond bezig. Fout. Er bestaat géén groente of fruit die alle belangrijke stoffen en vitamines in zich heeft. Je moet een beetje afwisselen met verschillende soorten. Zo krijg je van alles wat binnen. Hoe zorg je ervoor dat je meer groente en fruit eet? In Nederland eten maar heel weinig kinderen en volwassenen genoeg groente en fruit. Ze missen dus al die belangrijke vitaminen en stoffen die je lichaam gezond maken. In plaats daarvan eten ze wel vaak veel extraatjes zoals chips, snoep, chocola, koek etc. Als je daar teveel van eet wordt je lichaam juist ongezonder! 6

7 Vol met fruit Sheet 16 Fabrikanten maken allerlei producten waar ze groente en fruit in stoppen, om je te helpen om genoeg groente en fruit te eten. Zijn deze dingen gezond voor je? Kun je deze dingen eten i.p.v. fruit? Hoeveel fruit denk je dat er in deze verpakkingen zit? Vraag de kinderen om aan te geven hoeveel fruit erin zit. Zit de verpakking halfvol? Of een kwart? Of alleen een klein hoekje? Hoeveel appels bessen zouden erin zitten? Oudere leerlingen kunnen eventueel percentages gokken. Je kunt dus veel beter echt fruit en echte groente eten. Daar zitten alle gezonde vitamines nog in. En de fabrikanten kunnen daar ook niets ongezonds meer bij stoppen. Kunnen jullie een manier bedenken waarop je meer echte groente en fruit kunt eten op een dag? Klik langs de sheets met ideeën en laat een leerling beschrijven wat hij/zij ziet op de plaatjes. Je kunt groente of fruit eten: bij het ontbijt (sheet 18) als tussendoortje (sheet 19) bij de lunch (sheet 20) als traktatie. (sheet 21) Sheet 17 Laat zien hoe weinig fruit er daadwerkelijk in de verpakkingen zit, vertel dat er voor de rest ook suiker, vet en soms zout in zit. Dan hoef je niet meer alles bij het avondeten op te eten! En dan zegt je vader of moeder nooit meer dat je te weinig groente en fruit eet. Geef deze tips ook maar door aan je ouders, want veel volwassenen eten het ook veel te weinig! Danio 4,6% bosbes Fruitkick 11,2 % appelpuree + 1,4 % gedroogde appel Milk & Fruit 1% aardbeiensap, 1% kersensap Wicky 10% sinaasappelsap uit geconcentreerd sap 7

8 4 Zelf proeven: hoe smaakt dat? Sheet 16 t/m min. We weten nu dus dat je genoeg groente en fruit moet eten, maar ook dat je verschillende soorten groente en fruit moet eten. Elk groepje krijgt straks een bordje met verschillende soorten groente en fruit. Sommige soorten ken je al. Sommige nog niet. We gaan straks met zijn allen proeven. Misschien zit er iets bij wat je nog niet kende maar wel heel lekker vindt! Voordat je de bordjes uitdeelt vertel je dat niemand het bordje mag aanraken totdat iedere groep een bordje heeft én jij hebt aangegeven welk stukje ze mogen proeven. 5 Afsluiting Sheet 22 2 min. Er zijn nog veel meer groente- en fruitsoorten die je kunt proeven. Je kunt dus altijd wel wat vinden dat je lekker vindt en je makkelijk mee naar school kan nemen. Dit is het einde van deze groente en fruitles. Heb je iets geleerd wat je nog niet wist? Wat? Heb je iets geproefd dat je vaker gaat eten? Heb je een tip of idee gezien of gehoord om meer groente en fruit te eten dat je gaat gebruiken? Ga je in het vervolg meer groente en fruit proberen te eten? Stel na elk stukje een paar kinderen wat vragen zoals: Smakelijk eten alvast met je toekomstige groente- en fruithapjes!. Wat denk je dat je hebt gegeten? Is het groente of fruit? Vond je het lekker? Kende je het al? En eet je het wel eens? Neem je het wel eens naar school? Hoe doe je dat dan? Vraag per groepje 1 leerling om de bordjes op te ruimen en de tafel weer netjes te maken. 8

9 Extra informatie Hoe weet je nu dat groente een groente is en fruit fruit? Daar is niet echt een regel voor en dat is lastig te zeggen. Probeer er achter te komen door je de volgende dingen af te vragen. De specifieke doelen eten en drinken op school zijn: 1 Bloem of een stuk van een plant? Fruit is meestal de bloem van de boom of de plant. Groente is meestal een deel van de boom of plant zelf. (maar sommige groenten komen toch weer uit een bloem) 2 Smaak Fruit smaakt meestal zoet of zuur. Bij groenten is dat niet zo. 3 rauw of koken? Fruit kun je altijd rauw eten. De meeste groenten moet je eerst koken, behalve bijvoorbeeld paprika, komkommer of tomaat. 9

10 Colofon De handleiding Groente- en fruitles maakt onderdeel uit van de Jump-in toolkit en is een uitgave van de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht van de gemeente Amsterdam. Postbus 1840, 1000 BV Amsterdam Vormgeving: DSGN.FRM Augustus 2015