Welkom. In gesprek met DNB. Seminar voor middelgrote en kleine pensioenfondsen. 26/28 juni 2012

Transcriptie

1 Welkom In gesprek met Seminar voor middelgrote en kleine pensioenfondsen 26/28 juni 2012

2 Opening Joanne Kellermann Lid Directie Seminar 26 & 28 juni

3 In gesprek met : uw input Kleine fondsen, professionalisering, kosten, eisen IIIII Visie op kleine fondsen III Geschiktheid en deskundigheid bestuur III Integraal risico management III Nieuw pensioencontract III Liquidatie, onderbrengen bij verzekeraar II En o.a. Indexering I Bestuursmodellen I Do s and don t s vermogensbeheer I Crisisplan I Seminar 26 & 28 juni

4 Programma: In gesprek met : De nieuwe toezichtaanpak Linda Hobbelt : Deskundigheidstoetsing Stef Keereweer : Pauze Kennismaking met contactpersoon In gesprek met experts liquidatie In gesprek met expert Over op IBAN : Het nieuwe pensioenakkoord Dirk Broeders : Paneldiscussie Seminar 26 & 28 juni

5 Focus! De vernieuwde toezichtaanpak van Linda Hobbelt Afdelingshoofd middelgrote en kleine pensioenfondsen Seminar 26 & 28 juni

6 Agenda Focus! De vernieuwde toezichtaanpak van 1. Waarom deze verandering? 2. Wat hebben we geleerd en hoe ziet onze vernieuwde risicomethodiek eruit? 3. Welke risico s zien wij en welke onderzoeken gaan we uitvoeren? 4. Hoe koppelen wij de bevindingen terug? 5. Hoe houden wij contact? Seminar 26 & 28 juni

7 Toezicht verandert omdat de wereld verandert Globalisering/ Deregulering/ Liberalisering Financiële crisis Crises op instellingenniveau Eigen analyses Externe analyses (De Wit, Scheltema, IMF, Rekenkamer) Veranderingen in visie, organisatie en beleid toezicht 7

9 Wat hebben zij geleerd? Seminar 26 & 28 juni

10 Wat hebben wij geleerd? Meer gebruik maken van de centrale bank functie: macroeconomische ontwikkelingen Ons beter kunnen verantwoorden Meer aandacht voor softe en kwalitatieve zaken zoals gedrag en cultuur, maar ook strategie en bedrijfsmodellen Consistenter toezicht op alle instellingen De wereld wordt steeds complexer: niet iedereen kan expert zijn op alle gebieden Seminar 26 & 28 juni

11 Wat heeft dit opgeleverd voor ons toezicht? Expliciete keuzes voor inzet van capaciteit (a priori categorisering) met als uitgangspunt de missie van : financiële stabiliteit en bescherming van belangen van consumenten Zoveel mogelijk groepsgewijs analyses uitvoeren Nieuwe risicocategorieën: macro-economische ontwikkelingen, governance & gedrag en cultuur, bedrijfsmodellen & strategie Zowel collectief als individueel risico s mitigeren Aparte analyse/onderzoeks afdelingen (expertteams) en aparte accountteams (zoals MKP) Seminar 26 & 28 juni

12 5 toezichtklassen: impact op financiële stabiliteit 12

13 Klasse pensioenfondsen T1: 103 fondsen T2: 313 fondsen T3: 24 fondsen T4: 5 fondsen 13

14 Risicoanalyse per klasse Het startpunt is een groepsgewijze risicoanalyse. Hiertoe worden verschillende groepen gedefinieerd. Naar mate de instelling meer impact heeft op de financiële stabiliteit zal een meer individuele risicoanalyse gemaakt worden. T1 T2 Groepsaanpak T3 T4 T5 Individuele aanpak 14

15 Een voorbeeld van een groepsgewijze risicoanalyse Seminar 26 & 28 juni

16 Nieuwe riskdrivers leidend tot een regime: kwalitatieve elementen, top-down approach Macro/externe risico s Bedrijfsmodel en Strategie TOP DOWN ANAYSE Gedrag en Cultuur Infrastructuur en Processen RISKDRIVERS Risicobeheer Risicopositie Regime REGIME: LAAG, NEUTRAAL, HOOG, URGENT 16

18 Welke risico s zien we? Macro-economische ontwikkelingen Macro-economische ontwikkelingen: - Trend van liquiderende fondsen - Langdurig lage rente - Lang leven risico / vergrijzing - Spanning solidariteit in de samenleving - Risico op verliezen perifere uitzettingen - Risico op commercieel vastgoed verliezen Risico s geïdentificeerd en resulterend in een onderzoek: Search for yield Inadequate beheersing afdekking renterisico Onvoldoende beheersing marktrisico (beleggingsonderzoek) Tegenpartij risico Seminar 26 & 28 juni

19 Welke risico s zien we? Bedrijfsmodellen en strategie Bedrijfsmodellen en strategie: - Nieuw pensioenakkoord in de maak fondsen met een voorgenomen korting - Bedrijfsmodel lijkt vaak niet toekomstbestendig Risico s geïdentificeerd en resulterend in een onderzoek: Overgang naar nieuw pensioenakkoord verloopt onbeheerst Periodiciteit TV grondslagen is te laag Risico niet tijdige verwerking nieuwe overlevingsgrondslagen Gesloten fondsen zijn mogelijk niet afdoende gefinancierd Onderzoek naar fondsen met zeer hoge korting (kernoorzaak) Evenwichtig korten in 2013 Seminar 26 & 28 juni

20 Welke risico s zien we? Governance, gedrag en cultuur Governance, gedrag en cultuur ontwikkelingen: - Wet versterking pensioenfondsbestuur - Moeilijkheid om goede bestuurders in alle geledingen te vinden - Veel eisen aan geschiktheid bestuurders - Beleggingskennis bij pensioenbestuurders blijft achter - Onvoldoende pro-actief voor opvolging bestuuders Risico s geïdentificeerd en resulterend in een onderzoek: Niet integer handelen bij fondsen Heatmap geschiktheid bestuurders Onvoldoende werking intern toezicht Deskundigheid bestuurderstoetsingen aangescherpt Seminar 26 & 28 juni

21 Welke risico s zien we? Beheerste bedrijfsvoering Beheerste bedrijfsvoering: - Meeste pensioenfondsen hebben hun administratie uitbesteed aan een pensioen uitvoerder - Invulling gegeven aan richtlijn crisisplannen - Verdere professionalisering van het bestuur van pensioenfondsen Risico s geïdentificeerd en resulterend in een onderzoek: Inadequate beheersing operationele risico s m.b.t. pensioenadministratie (uitbesteding) Follow up crisisplannen Integraal Risico Management 2.0 Seminar 26 & 28 juni

23 Wijze van risicomitigatie kan collectief en individueel zijn Bevindingen uit de onderzoeken kunnen direct worden teruggekoppeld aan het pensioenfonds of Groepsgewijs worden terug gekoppeld d.m.v. seminars/ publicaties (o.a. de nieuwsbrief) N.B. Opvolging van de terugkoppeling is in beide gevallen de verantwoordelijkheid van het pensioenfonds Seminar 26 & 28 juni

25 Organisatorische wijzigingen binnen Toezicht Pensioenfondsen Uitgangspunt vóór Focus!: de toezichthouder doet alles bij 1 instelling: risico analyse, onderzoek en mitigatie; Focus! Het uitgangspunt is de groep. Teams per aandachtsgebied Teams doen onderzoek: de expert afdelingen i.s.m. de accountafdeling U heeft wel een contactpersoon zodat u altijd uw vraag kunt stellen Seminar 26 & 28 juni

26 Focus! De vernieuwde toezichtsaanpak van Samenvatting 1.Waarom deze verandering? 2.Wat verandert er? 3.Wat betekent dit voor uw fonds? Groepsgewijze risicoanalyse Onderzoeken Groepsgewijze en individuele mitigatie Eén contactpersoon én vele toezichthouders Seminar 26 & 28 juni

27 VRAGEN??

28 Deskundigheidstoets: een intensievere aanpak Antje Slob/Stef Keereweer Toezichthouders pensioenfondsen Seminar 26 & 28 juni

29 Stef Keereweer Deskundigheidstoetsing Intensiever Seminar 26 & 28 juni

30 Agenda 1. Wat is deskundigheid 2. Wie wordt daarop getoetst 3. Verantwoordelijkheid bestuur 4. Welke documenten en kwaliteit documenten 5. Hoe wordt getoetst 6. Toekomst 7. Vragen Seminar 26 & 28 juni

31 Betrouwbaarheid en deskundigheid Toetsing nieuwe bestuurders op betrouwbaarheid en deskundigheid; Toets op deskundigheid belegd bij Mkp team Governance; Deskundigheid: Kennis, vaardigheden en professioneel gedrag; Toetsing strenger geworden? Seminar 26 & 28 juni

32 Wie moet er getoetst worden? Bestuurder nieuw Bij functiewisseling van gewoon bestuurslid naar voorzitter Plaatsvervangend bestuurder Directeur pensioenfondsbureau NB: benoeming mag pas plaatsvinden nadat hiermee heeft ingestemd! Seminar 26 & 28 juni

33 Toetsing deskundigheid door maar Eigen verantwoordelijkheid bestuur eerst! Gebruik functieprofielen (Bestuurs)besluit over geschiktheid kandidaat Aspirant-bestuurslidmaatschap? Seminar 26 & 28 juni

34 Benodigde documenten Welke documenten zijn nodig om tot een oordeel te komen? 1. Deskundigheidsmatrix 2. Functieprofiel 3. Cv 4. Overwegingen 5. Meldingsformulier voorgenomen benoeming 6. Formulier betrouwbaarheidsonderzoek Seminar 26 & 28 juni

35 1. Deskundigheidsmatrix Per onderscheiden deskundigheidsgebied per bestuurder aangeven wat het deskundigheidsniveau is Manier van score niet voorgeschreven, wel onderbouwing van score geven Niet alleen van nieuwe bestuurder maar ook van zittende bestuurders (eenmalige inhaalactie) Jaarlijks interne update Seminar 26 & 28 juni

36 2. Functieprofiel Inhoud functieprofiel: Taken en verantwoordelijkheden Opleiding en ervaring Competenties Tijdsbesteding Seminar 26 & 28 juni

37 4. Overwegingen (Bestuurs-)besluit over geschiktheid kandidaat Seminar 26 & 28 juni

38 Kwaliteit aangeleverde documenten periode januari t/m mei 2012 Seminar 26 & 28 juni

39 Hoe toetst? Functie bestuurder Collectief Omvang Risicoprofiel Seminar 26 & 28 juni

40 Doorlopende eis deskundigheid 40

41 Toekomst Wet versterking bestuur pensioenfondsen Deskundigheid wordt geschiktheid Leden Raad van Toezicht Belanghebbendenorgaan Seminar 26 & 28 juni

42 Samenvatting 1. Wat is deskundigheid 2. Wie wordt daarop getoetst 3. Verantwoordelijkheid bestuur 4. Welke documenten en kwaliteit documenten 5. Hoe wordt getoetst 6. Toekomst 7. Vragen Seminar 26 & 28 juni

43 VRAGEN??

44 Pauze programma: meet & greet contactpersonen Liquidatietraject Over op Iban

45 Nederland voert Single Euro Payments Area in Betalingsverkeer wijzigt per 1 februari 2014 door de SEPA-Verordening Pensioenfondsen gaan over op IBAN Europese Overschrijving en Europees Incasso verandert veel voor marktpartijen Start nu met voorbereidingen! 45

46 Hoofdlijnennota FTK Dirk Broeders Senior Beleidsmedewerker Seminar 26 & 28 juni

47 Duurzaamheid en pensioenkeuzes Pensioen structureel duurder en onzekerder Trendmatige stijging levensverwachting Trendmatige daling rente Volatiele beleggingsresultaten 47

48 Trendmatige stijging levensverwachting 48

49 Trendmatige daling rente 49

50 Volatiele beleggingsresultaten 50

51 Ontwikkeling dekkingsgraad (nominaal) 51

52 Duurzaamheid en pensioenkeuzes Vier manieren om stijgende kosten op te vangen Hogere premies Lagere uitkeringen Langer doorwerken Meer risico in uitkering accepteren 52

53 Kernpunten Hoofdlijnennotitie 1. Eén ftk met twee soorten contracten (nominale contract en reële contract) 2. Contracten zijn compleet en communicatie beter 3. Aanpassing pensioenaanspraken aan stijgende levensverwachting 4. Betere invulling van indexatie-ambitie 5. Stabiliteit van beleid via dekkingsgraadmiddeling en disconteringscurve 53

54 Kenmerken reële contract Stabiele pensioenpremie Pensioenaanspraken worden automatisch geïndexeerd Pensioenaanspraken zijn vervolgens conditioneel op Beleggingsrendement en rente Uitsmeermechanisme financiële schokken RAM Veranderingen in resterende levensverwachting 54

55 Overeenkomsten nominale en reële contract Heldere regels voor indexatie en het rekening houden met rendementen Transparantie over toedeling risico s en aanpassingen aan financiële markten Informatie over risico s van beleggingsbeleid en gevolgen voor koopkracht Een stabiel toetsingskader via dekkingsgraadmiddeling 55

56 Verschillen nominale en reële contract Reëel sturen Nominaal: eerst rendement dan pas indexatie Reëel: eerst indexatie dan rendementscorrectie Risicodeling Nominaal: risicoverdeling via staffel Reëel: risicoverdeling via RAM Herstel Nominaal: beneden 105% in 3 jaar herstellen Reëel: spreidingsperiode altijd 10 jaar LAM Nominaal: optioneel Reëel: verplicht 56

57 Waarom toezicht? Bestuur moet gedoseerd risico nemen conform risicodraagkracht deelnemers Bestuur moet pensioenvermogen eerlijk verdelen tussen generaties Bestuur moet heldere informatie aan geven over rendement én risico De Nederlandsche Bank 57 57

58 Belangrijkste elementen van ftk Waardering verplichtingen Buffer en egalisatiereserve Haalbaarheidstoets Stabiliteit 58

59 Waardering van verplichtingen in ftk1 en ftk2 Nominale contract Reële contract Technische voorziening Opgebouwde aanspraken Inclusief toegekende indexatie Opgebouwde aanspraken inclusief toegekende indexatie inclusief toekomstige indexatie Indexatieambitie Geen minimum Minimaal prijzen Discontovoet Swap Ultimate forward rate Swap Ultimate forward rate Afslag indexatieambitie Risico-opslag 59

60 Disconteringscurves 60

61 61

62 Buffer en egalisatiereserve Nominale contract Reële contract Zekerheidsmaat 97,5% Niet geëxpliciteerd Buffers VEV = 125%, normdekkingsgraad Egalisatiereserve 62

63 Egalisatiereserve De egalisatiereserve kan worden ingezet In het kader van invaren Als extra instrument om de kans op neerwaartse aanpassingen, zowel in nominale als in reële termen, te beperken Het kabinet ziet af van het zondermeer invoeren van een verplichte, forse egalisatiereserve 63

64 Haalbaarheidstoets Lange termijn toets op verwacht pensioenresultaat én ook pensioenresultaat in slecht weer scenario Voorkomt dat fondsen meer beloven dan wel meer risico s nemen dan beoogd Bij niet voldoen aan de toets dient het fonds De pensioenambitie aan te passen De financiële opzet aan te passen Voorschriften nodig voor wat betreft De normering voor de haalbaarheidstoets De te hanteren parameters, waaronder risicoparameters 64

65 Stabiliteit in het nieuwe ftk 65

66 Invaren Van invaren is sprake als de regels van het nieuwe pensioencontract worden toegepast op eerder opgebouwde pensioenaanspraken en rechten Invaren vereist wetswijziging maar is vrijwillig Invaren is collectieve waardeoverdracht en wordt getoetst Voor een gemiddeld pensioenfonds treden geen excessieve herverdelingseffecten op (CPB) 66

67 Slotopmerkingen Ieder contract vergt een stevig toezichtkader dat pensioenfondsen stimuleert hun doelstellingen na te komen Het pensioenakkoord is niet in staat om de huidige tekorten weg te nemen. Deze moeten hoe dan ook op een evenwichtige manier worden verdeeld 67

68 VRAGEN??

69 Paneldiscussie Olaf Sleijpen, divisiedirecteur Linda Hobbelt, afdelingshoofd Klaas Fokkema, toezichthouder Wouter van der Veen, toezichthouder Seminar 26 & 28 juni 2012

70 Stelling 1 Als kleine pensioenfondsen moeten liquideren, als gevolg van hogere eisen, dan hebben we dat als maatschappij te accepteren Seminar 26 & 28 juni

71 Stelling 2 Pensioenfondsen kunnen beter even wachten op het nieuwe pensioenakkoord voordat zij de financiële opzet van hun fonds verbeteren Seminar 26 & 28 juni

72 Stelling 3 Een crisisplan zonder Integraal Risicomanagement is als een reservewiel zonder auto Seminar 26 & 28 juni

73 Stelling 4 Het is de verantwoordelijkheid van pensioenfondsbestuurders om de financiële markten en de spelers op die markt te disciplineren Seminar 26 & 28 juni

74 Stelling 5 Intern toezicht is een kostbare en overbodige toevoeging in de governance, er is immers al toezicht Seminar 26 & 28 juni