Stabiele pensioenen - stabiele economie FTK macro-economisch bezien

Transcriptie

1 10e ALM Conferentie Stabiele pensioenen - stabiele economie FTK macro-economisch bezien Prof. dr Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam Amsterdam, 4 april 2007

2 FTK: bewezen succes Stille revolutie in pensioenland marktconforme waardering leren omgaan met onzekerheid duidelijkheid herstelproces flexibeler omgaan met indexatie grotere effectiviteit indexatie-instrument door overgang op middelloon ruimere inhaaltermijn versobering pensioenregelingen Resultaat: schokbestendigheid aanzienlijk vergroot

3 Vier redenen voor toezicht Macro-economische stabiliteit Stabiele pensioenen voor stabiele economie lange termijn: kapitaaldekking helpt vergrijzing korte termijn: voorkom doorwerking pensioenschokken in de economie Transparantie Helderheid over pensioentoezeggingen Continuïteit Bewaken continuïteit van pensioenfondsen Bewaken solidariteit? Doorsneepremie...

4 Macro-economische effecten.

5 Pensioenrecessie 18,00% 16,00% 14,00% 12,00% 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% -2,00% Pensioenpremie BBP groei Werkgelegenheid groei ,00%

6 Premiestabiliteit Meer nadruk op indexatie-instrument ook negatieve indexatie Langere inhaaltermijn? Betere matching tussen beleggingen en verplichtingen indexleningen (bij voorkeur zelfs GDP linked bonds ) Middelen van rente? = doorschuiven van schokken naar de toekomst NB Schokgevoeligheid neemt in de toekomst verder toe door versmalling premiebasis

7 Transparantie

8 FTK: een virtuele wereld? FTK nog deels een nominale wereld nominale dekkingsgraad staat centraal volledige (reele) kapitaaldekking ongewis extra macro-economische risico s Buffer Voorziening indexatie Nominale verplichtingen 0 Nominale wereld Reele wereld

9 Nominale en reële dekkingsgraad 250% 240% 230% 220% 210% 200% 190% 180% 170% 160% 150% 140% 130% 120% 110% 100% 90% 80% 70% Nominal liabilities 4%-liabilities Indexed liabilities

10 Continuïteit

11 Continuïteit: bescherm de toekomstige deelnemers! Pensioenfonds = contract binnen generaties (levensverzekering) contract tussen generaties (overschotten en tekorten) Huidige generaties fonds Toekomstige generaties

12 Wie draagt de schok? toekomstige generaties 16% gepensioneerden 6% actieven 78%

13 Risico s voor continuïteit Niet zozeer dat dekking voor minimum garantie voor huidige generaties tekortschiet maar vooral dat nieuwe deelnemers afhaken Wat is de waarde van het pensioenfonds voor nieuwe deelnemers? Toenemende mobiliteit tussen fondsen door vervagende grenzen tussen sectoren/cao s? Europese concurrentie

14 En tenslotte solidariteit...?

15 Is de doorsneepremie solidair? Doorsneepremie wijkt af van faire premie door Leeftijd jongeren betalen teveel ; ouderen te weinig Man/vrouw vrouwen profiteren van hogere levensverwachting Hoog- /laagopgeleiden hoogopgeleiden hebben hogere levensverwachting bij eindloon: profijt van steiler loonprofiel

16 Leeftijdsolidariteit 40 % grondslag doorsneepremie actuarieel faire premie leeftijd

17 Solidariteit mannen/vrouwen en lager/hoger opgeleiden? jaren mannen vrouwen ,1 76,0 76,0 78,0 79,5 82,0 82,1 82, =basis, 2=lager middelbaar, 3=hoger middelbaar, 4=hoger

18 Is de doorsneepremie een faire premie? vooral de laagopgeleiden Mannen betalen teveel Overdrachten (% doorsneeprem ie) mannen vrouwen =basis, 2=lager middelbaar, 3=hoger middelbaar, 4=hoger geslacht opleiding Vrouwen betalen te weinig

19 Netto profijt over de levenscyclus toetreders in een evenwichtige situatie % levensinkomen 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0 mannen vrouwen -2, =basis, 2=lager middelbaar, 3=hoger middelbaar, 4=hoger

20 Conclusie FTK heeft succes bewezen, maar is nog niet af wie zit er nog te wachten op nominale pensioenen? => naar een reële benadering van pensioenen en dekking hoe zijn voorwaardelijke toezeggingen uit te leggen? => bevorder expliciete pensioencontracten door aanpassing onderscheid voorwaardelijk/onvoorwaardelijke toezegging wentel geen pensioenrisico s af op de economie => stimuleer flexibele pensioencontracten met ook negatieve indexatie en inhaalindexatie richt FTK op werkelijke discontinuïteitsrisico: => bescherm toekomstige deelnemers! nadenken over doorsneepremie efficiënt voor inhaalpremies na schokken niet solidair voor basis premie