OWASE Pensioenforum 26 juni juli 2013 OWASE. Welkom. bij

Transcriptie

1 Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij

2 Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! PFO /

3 Programma Pensioenforum De bedoeling van deze bijeenkomst: 1. u kort informeren hoe het pensioenfonds er voor staat 2. u bijpraten over wat de overheid van plan is met de pensioenen 3. met u praten over de keuzes die wij als fonds moeten maken 4. met u praten over de keuzes die ú zou maken 5. u vertellen wat we met de uitkomsten van deze avond gaan doen PFO /

4 Hoe staat ons fonds er voor? 1 Eind mei 2013 vermogen: 645,8 mln. verplichtingen: 588,1 mln. dekkingsgraad: 109,8% geen dekkingstekort, wel reservetekort: herstelplan uiterlijk 2023 geen tekort uitvoeringskosten: 0,6% van verplichtingen (gemiddeld t.o.v. andere fondsen) rendement beleggingen 7,3% per jaar (ruim boven rendement spaarrente) maar verplichtingen ook hard gestegen: daling rente en stijging levensverwachting PFO /

5 Hoe staat ons fonds er voor? 2 Eind mei 2013 indexaties uit beleggingsrendement: strikt voorwaardelijk, geen recht! indexatieachterstand: actieven totaal 2,67%, pensioengerechtigden totaal 3,04% premie: 30% in 2013 niet voldoende nieuwe opbouw 2013 verlaagd naar 1,65% streven naar inhalen indexatieachterstand en ongedaan maken opbouwverlaging maar toekomst nog erg onzeker: nieuwe maatregelen zijn niet uit te sluiten PFO /

6 In de grafiek 1 dekkingstekort dekkingstekort PFO /

7 In de grafiek 2 DNB-correctie van de rekenrente meer uitkering dan premie PFO /

8 Hoe gaan we met elkaar in gesprek? PFO /

9 Even oefenen Vraag: bent u deelnemer, gewezen deelnemer of pensioengerechtigde? Druk op 1/A voor deelnemer als u op dit moment in dienst bent bij een OWASEbedrijf, u bent dan een actieve deelnemer aan de pensioenregeling Druk op 2/B voor gewezen deelnemer als u nog niet met pensioen bent en als u voorheen wel, maar op dit moment niet meer in dienst bent bij een OWASEbedrijf, u bent dan een gewezen deelnemer aan de pensioenregeling (een gewezen deelnemer wordt ook wel slaper genoemd) Druk op 3/C voor pensioengerechtigde als u met pensioen bent U kunt [nú] drukken! PFO /

10 Even over risico s en zekerheid 1 spaarrekening: veel zekerheid, weinig rendement, laag pensioen dus beleggen: pieken en dalen, maar gemiddeld over lange termijn hoger rendement bij beleggen: voortdurend zorgvuldig afwegen risico en rendement zonder risico: geen rendement, geen goed pensioen PFO /

11 Even over risico s en zekerheid 2 veel zekerheid betekent automatisch een lager pensioen veel risico betekent niet automatisch een hoger pensioen maar wel káns op een hoger pensioen maar ook kans op een láger pensioen lager dan wanneer u voor zekerheid had gekozen PFO /

12 Nog een vraag vooraf Stelling 1: Voor mijn pensioen liever zo beperkt mogelijke risico s: een min of meer vast eindbedrag. Hierbij blijft de indexatie wel een onzekere factor. Stelling 2: Voor mijn pensioen liever wat meer risico s: geen vast eindbedrag. Hierbij heb ik de kans om een hoger pensioen te ontvangen. Maar ook de kans op een lager pensioen dan het vaste bedrag van stelling 1. Druk op 1/A voor stelling 1, ik ben het eens met deze stelling of Druk op 2/B voor stelling 2, ik ben het eens met deze stelling U kunt [nú] drukken! PFO /

13 Pensioenland moet anders 1 volgens de regering: langer doorwerken: nu tot 67 jaar, straks nog langer? minder pensioen opbouwen: of doorwerken, of geen fiscale faciliteiten hogere risicoreserves: risico s uitsluiten door nu alvast buffers te vormen, voordat geïndexeerd kan worden minder zekerheid: geen garanties, deelnemers dienen regelmatig te checken of hun pensioen voldoende is PFO /

14 Pensioenland moet anders 2 dat komt door: vergrijzing: steeds minder mensen aan het werk, meer mensen met pensioen stijging levensverwachting: te weinig premie betaald voor de extra pensioenjaren crisismaatregelen te laat: opeens waren forse kortingen in 1x noodzakelijk daarom nu kiezen: tussen een zeker pensioen of een flexibel pensioen PFO /

15 Zeker of flexibel? 3 Nominale pensioenregeling: Reële pensioenregeling: meer zekerheid meer flexibiliteit 60% redelijk zeker, maar ook 40% onzeker (indexatie) 100% flexibel, maar ook 100% onzeker PFO /

16 Zeker of flexibel? Zeker: opbouw exclusief inflatiecorrectie Flexibel: opbouw inclusief inflatiecorrectie PFO /

17 Hoe zit dat met indexaties? PFO /

18 Korten ineens of geleidelijk? Bij zekerheid : korten ineens Bij flexibiliteit : geleidelijk korten PFO /

19 Zeker of flexibel? ongeveer Nominale pensioenregeling Reële pensioenregeling Kans op korten lager hoger Gemiddelde omvang korting hoger lager Kans op indexeren gelijk gelijk Gemiddelde omvang indexatie gelijk gelijk Gemiddelde omvang indexatie na aanpassing beleggingsbeleid lager hoger PFO /

20 Een voorbeeld: korting 10% ineens Per maand Deelnemer 1 Deelnemer 2 Pensioen AOW AOW partner Inkomen Korting pensioen met 10%, bijvoorbeeld bij een nominale pensioenregeling (NB. de korting is dus blijvend, totdat reparatie mogelijk is) Verschil Korting in % inkomen 3,3% 5,4% PFO /

21 Een voorbeeld: korting 1% 10 jaar lang Per maand Deelnemer 1 Deelnemer 2 Pensioen AOW (totaal) Inkomen Korting pensioen 10 jaar lang elk jaar met 1%, bijvoorbeeld bij een reële pensioenregeling (NB. dus korting op korting op korting) 1 e jaar 10 e jaar 1 e jaar 10 e jaar Verschil Korting in % inkomen: 0,4% 3,2% 0,6% 5,1% PFO /

22 Levensverwachting Indexatie 1. Opgebouwde aanspraken duurder: mechanisme 2. Nieuwe opbouw: hogere premie/lagere opbouw Bij stijging levensverwachting wordt pensioen bijv. 1 jaar langer uitgekeerd PFO /

23 aanpassingsmechanisme Lagere indexatie......of korting pensioenuitkering PFO /

24 Reële regeling en beleggings rendement RAM: rendementsaanpassingsmechanisme zonder demping Positief scenario Negatief scenario verwacht rendement 5,5% 5,5% verwachte indexatieverlening 2% 2% rekenrente 3,5% 3,5% dekkingsgraad t=0 100% 100% gerealiseerd rendement 10% -2% reguliere indexatie 2% 2% additioneel overrendement 4,5% -7,5% PFO /

25 Reële regeling, voorbeelden RAM en LAM met demping van 10 jaar RAM en LAM Jaar effect aanpassing levensverwachting overrendement etc. indexatie LAM RAM RAM RAM 3 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 RAM RAM RAM RAM 7 etc. totale aanpassing 3 0 0,5 etc. PFO /

26 Keuzes maken We zullen moeten kiezen welke keuze zou u maken: Zeker of flexibel? En als het niet goed gaat gaat het hoe dan ook pijn doen: Hoe wilt u de pijn voor uzelf verdelen? PFO /

27 Deel 2 Forumdiscussie Uw mening over pensioen

28 In gesprek met u over risico s en zekerheden in deel 1 hebben wij u inzicht gegeven in de financiële ontwikkelingen bij Pensioenfonds OWASE en de ontwikkelingen in de pensioensector in deel 2 willen wij met u in gesprek over de risico s en zekerheden van pensioen doel is om inzicht te krijgen in uw risicobereidheid PFO /

29 Nog even een korte herhaling PFO /

30 Vraag 1. Vertrouwt u erop dat ons Pensioenfonds opkomt voor uw belangen? 1/A Ja 2/B Nee 3/C Geen mening U kunt [nú] drukken! PFO /

31 Vraag 2. Als er financiële tegenvallers moeten worden verdeeld, vind ik dat 1/A iedereen moet inleveren 2/B de gepensioneerden niet in hoeven te leveren en de werkenden wel 3/C de werkenden niet in hoeven te leveren en de gepensioneerden wel U kunt [nú] drukken! PFO /

32 Vraag 3. Als er financiële meevallers moeten worden verdeeld, vind ik dat 1/A iedereen iets extra s moet krijgen 2/B de gepensioneerden iets extra s moeten krijgen en de werkenden niet 3/C de werkenden iets extra s moeten krijgen en de gepensioneerden niet U kunt [nú] drukken! PFO /

33 Vraag 4. Onder het nieuwe pensioenstelsel kan door jongeren minder pensioen opgebouwd worden, terwijl zij wel moeten bijdragen aan de hoge premie van nu van 30%. Jongeren krijgen uiteindelijk dus veel minder pensioen terug voor het door hen ingelegde geld dan de huidige pensioengerechtigden en de oudere actieven. 1/A Ik zou het heel normaal vinden als er bij het overgaan naar de nieuwe pensioenregeling een solidariteitsbijdrage gevraagd wordt van de pensioengerechtigden en eventueel de oudere actieven om de jongeren enigszins tegemoet te komen. 2/B Ik kan er niets aan doen dat de overheid de opbouw van pensioen beperkt, hoe jammer ik dat ook vind voor de jongeren. Dit mag echter niet ten koste gaan van onze huidige aanspraken. PFO /

34 Vraag 5. Als het erom gaat hoeveel risico ik loop voor mijn pensioen, dan wil ik het liefst dat mijn pensioenfonds 1/A dat voor mij bepaalt. Ik wil me er niet in hoeven verdiepen 2/B mijn mening en die van anderen vraagt en het vervolgens voor iedereen bepaalt 3/C mij zelf het risico laat bepalen U kunt [nú] drukken! PFO /

35 Vraag 6. Stel uw salaris is 1.750,- netto per maand. U bepaalt zelf de mate van zekerheid van uw pensioen. De pensioenleeftijd is bij elke keuze hetzelfde. Alleen de hoogte van het inkomen verschilt. De eerste keuze kent geen onzekerheid en de vierde de meeste onzekerheid. Wat zou u kiezen? Keuze 1/A Keuze 2/B Keuze 3/C Keuze 4/D Uitkering als het tegenzit Verwachte uitkering Uitkering als het meezit De kans dat u ongeveer de middelste van deze drie pensioenuitkeringen ontvangt ( verwachte uitkering ) is het grootst, nl. 95%. Er is een kleine kans van 2,5% dat u het laagste pensioeninkomen ontvangt ("als het tegenzit"). De kans dat u het hoogste pensioeninkomen ontvangt ("als het meezit") is ook 2,5%. PFO /

36 Vraag 7. Stel, de beleggingen brengen de komende vijf jaar te weinig op waardoor uw pensioen lager uitkomt, dan 1/A ga ik extra sparen 2/B werk ik langer door 3/C accepteer ik een lager pensioen U kunt [nú] drukken! PFO /

37 Vraag 8. Als de pensioenen verlaagd moeten worden, dan wil ik dat 1/A het pensioenfonds dit in één keer doet 2/B het pensioenfonds dit verspreidt over meerdere jaren U kunt [nú] drukken! PFO /

38 Vraag 9. Eindstelling 1/A Voor mijn pensioen liever zo beperkt mogelijke risico s: een min of meer vast eindbedrag. Hierbij blijft de indexatie wel een onzekere factor. 2/B Voor mijn pensioen liever wat meer risico s: geen vast eindbedrag. Hierbij heb ik de kans om een hoger pensioen te ontvangen. Maar ook de kans op een lager pensioen dan het vaste bedrag van stelling 1. U kunt [nú] drukken! PFO /

39 Hoe verder? Pensioenfonds OWASE werkt op basis van de discussie van vanavond een verslag uit U kunt dit verslag op termijn terugvinden op de OWASE-website De vragen en opmerkingen die u hebt geuit neemt het bestuur mee in de afwegingen om tot een besluit te komen voor de toekomst van het pensioenfonds Daarnaast wil het pensioenfonds in gesprek met een kleine afvaardiging van deelnemers en pensioengerechtigden Dit zal gebeuren in de vorm van een panelsessie. Het pensioenfonds nodigt hiervoor een aantal deelnemers uit PFO /

40 Afsluiting Heeft u nog vragen of opmerkingen? Dank voor uw komst! Wel thuis PFO /

41 Bijlage voorbeeld 1: korting 10% ineens Per maand Alleenstaande Eenverdiener Alleenstaande Eenverdiener Pensioen AOW AOW partner Inkomen Korting pensioen met 10% Pensioen AOW (totaal) Inkomen na korting Verschil Korting % inkomen: 4,3% 3,3% 6,4% 5,4% Pensioen partner meewegen: Tweeverdiener - Tweeverdiener Pensioen partner Gezinsinkomen Gezinsinkomen na korting Korting % gezinsinkomen: 2,7% 4,7% PFO /

42 Bijlage voorbeeld 2: korting 1% 10 jaar lang Per maand Alleenstaande Eenverdiener Alleenstaande Eenverdiener Pensioen AOW (totaal) Inkomen Korting pensioen 10 jaar lang elk jaar met 1% (NB. dus korting op korting op korting) 1 e jaar 10 e jaar 1 e jaar 10 e jaar 1 e jaar 10 e jaar 1 e jaar 10 e jaar Pensioen AOW (ongeïndexeerd) Inkomen na korting Verschil Korting % inkomen: 0,5% 4,1% 0,4% 3,2% 0,7% 6,1% 0,6% 5,1% Pensioen partner meewegen: Tweeverdiener - Tweeverdiener Pensioen partner Gezinsinkomen Gezinsinkomen na korting Korting % gezinsinkomen: 0,3% 2,6% 0,5% 4,5% PFO /