Evenwichtige belangenafweging. Roel Mehlkopf CPB en Tilburg University

Transcriptie

1 Evenwichtige belangenafweging Roel Mehlkopf CPB en Tilburg University Netspar, 5 oktober 2012

2 Vraagstelling CPB berekeningen Intergenerationele effecten Algemeen: de overgang van het bestaande contract naar het nieuwe reële pensioencontract Specifiek: invaren van rechten uit nominale contract (onder nieuw FTK) naar reele contract 2

3 Vraagstelling CPB berekeningen Intergenerationele effecten Algemeen: de overgang van het bestaande contract naar het nieuwe reële pensioencontract Specifiek: invaren van rechten uit nominale contract (onder nieuw FTK) naar reele contract 3

4 Berekening in marktwaarde van pensioenuitkeringen eenduidige maatstaf zero sum maar geen indicatie van kwaliteit van het pensioen daarom aanvullend: indicatie van kansverdeling

5 Effect overgang van nominaal naar reëel contract voor 65-jarige 5

6 Generatie-effecten overgang van nominaal op reeel licht voordeel voor huidige generaties 20% 15% netto profijt (geboortejaar 1995 en verder) -2,8% -2,5% -1,3% 10% 5% 0% toekomstige deelnemers -5% -10% -15% -20% APG scenario set Ortec scenario set KWN scenario set nullijn 6

7 Waarom licht voordeel voor oudere generaties? Niet het disconto! Niet de perverse prikkel! Maar de slechte startsituatie waarbij reeel contract langere hersteltermijn biedt (10 jaar) dan nominaal contract (max 3 jaar) Resultaat afhankelijk van: startdekkingsgraad beleggingsmix vrijwillige egalisatiereserve etc. 7

8 Conclusie generatie-effecten Overgang op reeel contract is mogelijk zonder substantiele herverdelingseffecten Reeel contract biedt beter pensioen, want loslaten illusie van (sturen op) nominaal pensioen evenwichtiger sturing van fondsen betere definitie van eigendomsrechten, want heldere mechanismen (RAM, LAM) beleggingskeuze losgekoppeld van verdelingsvraagstuk 8

9 Huidig contract: beleggingsmix bepalend voor waardeverdeling tussen jong en oud Generatie-effecten wijziging mix van 50/50 naar 80/20 in huidig contract 20% 15% 10% 5% 0% -5% -10% -15% netto profijt (geboortejaar 1995 en verder) -4,5% -20% Generatie-strijd om beleggingsmix tussen jong en oud Ouderen geen belang bij nemen van risico: tegenvallers resulteren vrijwel direct in verlaging pensioenen meevallers ingezet voor herstel buffer 9

10 Uniform disconto uniform disconto disconteren tegen verwacht portefuillerendement 20% 15% netto profijt (geboortejaar 1995 en verder) -1,0% 0,0% 0,3% 20% 15% netto profijt (geboortejaar 1995 en verder) -9,9% -7,4% -11,2% 10% 10% 5% 5% 0% 0% -5% -5% -10% -10% -15% -15% -20% APG scenario set Ortec scenario set KNW scenario set nullijn -20% APG scenario set Ortec scenario set KNW scenario set nullijn 10

11 Uniform disconto Dankzij keuze voor uniform disconto geen perverse prikkel Wijziging beleggingsmix heeft geen invloed op de waarde van aanspraken Uniforme discontocurve (BNW) Horizon-afhankelijk Nog te doen: disconto minder afhankelijk maken tijdsvariatie prijs van zekerheid Fondsspecifiek discontocurve ook een optie, maar dan aanspraak en disconto tegelijkertijd aanpassen, zodat waarde van toezeggingen onveranderd blijft bij wijziging van beleggingsmix 11

12 Communicatie Straks nominale dekkingsgraad naast reele dekkingsgraad en die zijn onvergelijkbaar reele rechten, maar geen sturing: de beleggingen bepalen nog een grote opgave bij communicatie, zeker als nominale rechten hun communicatiewaarde verliezen in reele contract kunnen rechten nieuwe interpretatie krijgen: verwachte uitkering in reele termen Tot dusverre ernstig onderbelicht 12

13 Hoe verder in de toekomst? Naar DC+risicodeling? effecten splitsen van fonds groot overgangsprobleem solidariteit van jongeren via inhaalpremie weinig perspectief op indexatie in nabije toekomst versterkt door doorsneepremie 13

14 Reeel contract is belangrijke stap vooruit Voordelen Nog aandacht nodig helder contract betere sturing beleggingskeuze losgekoppeld van verdelingsvraagstuk communicatie: reele rechten, maar geen sturing: de beleggingen bepalen discontering: opslag en afslag niet langer suggestie van sturen op ambitie (staffels) 14