Stand van zaken GITP Pensioenfonds 3e kwartaal 2014

Transcriptie

1 Stand van zaken GITP Pensioenfonds 3e kwartaal 2014 Dekkingsgraad Reken datum Technisch Vereist Vermogen * 1.000,- Belegd vermogen Overige (TB) Vermogen aanwezige Dekkingsgraad Robeco 82,9% Robeco 85,0% Robeco 87,6% Robeco 87,9% Robeco 88,3% Robeco 88,8% Robeco 87,5% Robeco 95,8% Robeco 98,2% Robeco 99,4% Robeco 96,3% Robeco 94,0% Robeco 96,0% Robeco 95,9% Robeco 98,9% Robeco 101,5% Robeco 101,2% Robeco 99,7% Robeco 100,8% Robeco 106,6% Robeco 106,6% Robeco 106,4% Robeco 107,6% Robeco 107,7% Robeco 107,6% Robeco 109,4% Robeco 105,0% De afgelopen maanden zagen we een vrij stabiele dekkingsgraad, in september zakt deze met 4,4%-punten tot op het minimum vereiste niveau van 105%. De oorzaak is de doorwerking van het 3-maands gemiddelde van de rente (Ultimate Foreward Rate), die de afgelopen maanden continu gedaald is. De verwachting is dat deze neerwaartse trend zich in de komende maanden zal voortzetten. Zoals uit bovenstaande tabel blijkt is het vermogen de laatste maanden nog nooit zo hoog geweest. Eind september is het vermogen 144 mio, waar verplichtingen tegenover staat van 137 mio. Per saldo resteert een dekkingsgraad van 105,0%. Mocht het nieuwe FTK (Financieel Toetsingskader) per 1 januari 2015 in ongewijzigde vorm worden ingevoerd, dan zal naar verwachting van deskundigen de dekkingsgraad met 10 12%-punten dalen, waardoor een heel groot aantal 1

2 pensioenfondsen weer in onderdekking (<100%) komen. In de bijlage wederom een bijdrage van Agnes Joseph van Syntrus Achmea over te verwachten effecten van het nieuwe FTK. Stand van zaken rond collectieve waardeoverdracht Tijdens een tweetal sessies, een voor uitsluitend actieven op 25 september en een voor vertegenwoordigers van alle belanghebbenden op 30 september, is informatie verschaft over de stand en gang van zaken rond de oriëntatie naar een nieuwe pensioenuitvoerder voor zowel de toekomst als het verleden. Samengevat is in essentie het volgende aan de orde gekomen. Gestreefd wordt naar een verbetering van de pensioenopbouw met een vergelijkbare regeling, naast een goed onderdak voor de opgebouwde pensioenrechten en pensioenaanspraken. Daartoe lijkt een aantal oplossingen voorhanden, zoals: Multi-Ondernemingspensioenfonds (Multi-OPF) Premie Pensioeninstelling (PPI) Algemeen Pensioenfonds (APF) Bedrijfstak Pensioenfonds (BPF) Verzekering Een Multi-OPF is een aantal ondernemingspensioenfondsen onder één bestuur, waarbij de fondsen (financieel) zelfstandig blijven. Daarmee verandert in wezen niets, wat indruist tegen het zoeken van een nieuwe pensioenuitvoerder. Een PPI mag alleen een Defined Contribution- regeling (beschikbare premieregeling) uitvoeren en mag geen opgebouwde pensioenrechten en pensioenaanspraken overnemen. Een APF kan weliswaar allerlei regelingen uitvoeren, maar bestaat nog niet. Een BPF levert een oplossing die vergelijkbaar is met de huidige regelingen, maar er bestaat geen BPF waar een onderneming als GITP terecht kan. Er zijn BPF-en die hun werkterrein proberen te verbreden. Het Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) is na oriëntatie de enige die SPG in haar geledingen zou willen opnemen. Voorwaarde is dat de toekomst wordt ingebracht om het verleden te kunnen adopteren. Aegon en Delta Lloyd zijn de enige verzekeraars die bereid zijn over zowel de toekomstige als de opgebouwde rechten te praten, wat zowel in combinatie als afzonderlijk kan plaatsvinden. Het voordeel van een overdracht naar PGB is dat (op langere termijn) kans op een toeslag (indexatie) aanwezig blijft, maar dat (op kortere termijn) de kans op korting reëel mag worden geacht, gezien het nieuwe FTK per 1 januari Een overgang naar een verzekeraar betekent (wellicht) een eenmalige verhoging van de pensioenaanspraken en pensioenrechten en verder alleen nominale uitkeringen, dus nooit meer een toeslag. De vennootschap moet voor 1 januari 2015 haar keuze bepaald hebben. Vooralsnog staat het pensioenfonds voor ogen direct daarna haar keuze bekend te maken. 2

3 Website bezoeken 3 e kwartaal 2014 De belangstelling voor het reilen en zeilen van ons pensioenfonds neemt duidelijk toe, wat af te leiden valt uit het aantal her bezoeken op de website. Opmerkelijk is het aantal van 35 bezoekers, die tussen de 10 en 100 keer de site ooit bezochten. Hoeveelste bezoek ooit? Aantal bezoeken Percentage 1e keer ,1% 2e keer 31 8,7% 3e keer 16 4,5% 4e keer 11 3,1% 5e keer 7 2,0% 6e keer 6 1,7% 7e keer 5 1,4% 8e keer 3 0,8% 9e keer 3 0,8% 10e tot 20e keer 16 4,5% 20e tot 50e keer 15 4,2% 50e tot 100e keer 4 1,1% 100e tot 200e keer 0 0,0% 200e tot 500e keer 0 0,0% 500e tot 1000e keer 0 0,0% 1000e keer of meer 0 0,0% Totaal: ,0% Het bestuur Oktober

4 Bijlage. Genoeg details bekend om risicohouding te bepalen Op 23 september stuurde staatssecretaris Klijnsma lagere regelgeving voor het aangepaste FTK aan de Tweede Kamer. Er zijn nu genoeg details bekend om de ambitie en risicohouding voor het fonds te kunnen bepalen. Helaas blijft de ruimte om het beleggings- en indexatiebeleid vervolgens in lijn te brengen met de ambities en risicohouding beperkt. Aangepast FTK evenwichtiger? De strenge regels voor indexatie blijven. Maar zijn de zware eisen wel in het belang van zowel jong als oud? Klijnsma vindt van wel: De verbeterde spelregels zorgen voor een eerlijker en evenwichtiger verdeling van lusten en de lasten. Ze wijst daarbij op CPB-berekeningen. Het CPB laat echter alleen zien dat een overgang naar het aangepaste FTK op zijn hoogst even eerlijk en evenwichtig is als het huidige FTK. En is het huidige FTK wel eerlijk en evenwichtig? Wie profiteert van bufferopbouw? De onderbouwing van de spelregels gaat verder. De nieuwe kortingssystematiek is in het voordeel van ouderen, de strengere indexatieregels zijn in het voordeel van jongeren. Klijnsma wijst op de symmetrie die hiermee ontstaat: mee- en tegenvallers worden op vergelijkbare wijze verwerkt. Maar uit de eerste haalbaarheidstoets-berekeningen blijkt dat deelnemers wel neerwaartse risico s lopen, maar geen opwaarts potentieel hebben. Deelnemers krijgen namelijk vanwege fiscale grenzen niet meer dan de gedefinieerde ambitie. Opwaarts potentieel is er wel, maar verdwijnt in hoge buffers zonder duidelijkheid over de eigendomsrechten. Het CPB rekent dit soort hoge buffers toe aan de deelnemers die aan het eind van de berekeningshorizon aanwezig zijn in het pensioenfonds. Maar hebben de jongeren van nu ook werkelijk voordeel van hoge buffers. Of zijn dat bijvoorbeeld de generaties die nu nog geen deelnemers zijn. En hoe verhoudt zich dit met de noodzakelijke evenwichtige belangenafweging? Welke generaties zijn nu eigenlijk gebaat bij de strenge indexatieregels? Individueel bijhouden of schone lei? Voor veel pensioenfondsen is indexatie naar verwachting nog ver weg. Zij beginnen onder het aangepaste FTK met een herstelplan. Fondsen mogen pas bij een dekkingsgraad boven 110% indexeren. Een eventuele korting in het herstelplan wordt verdeeld onder het dan zittende collectief. Een eventuele extra indexatie zou volgens ons ook moeten worden verdeeld onder het dan zittende collectief. Daarmee bewerkstellig je een symmetrische werkwijze van mee- en tegenvallers. Het is evenwichtig, eenvoudig en uitlegbaar. Het aangepaste FTK schrijft echter voor om gemiste toeslagen en kortingen individueel te registreren. Het fonds moet kortingen indien mogelijk op individuele basis goed maken. Er zijn echter weinig pensioenfondsen die nu al de gemiste toeslagen en kortingen individueel bijhouden. Voor veel fondsen leidt deze regel daarom tot een uitgebreidere administratie en daarmee tot hogere kosten. Heeft pensioenfonds voldoende instrumenten? De spelregels en de berekeningen van CPB zijn gebaseerd op een fictief pensioenfonds. Uiteindelijk ligt de verantwoordelijkheid voor evenwichtige belangenafweging bij het pensioenfonds(bestuur) zelf. Klijnsma geeft aan dat pensioenfondsen meerdere instrumenten hebben om evenwichtige belangenafweging te bewerkstellingen: de spreidingsperiode, het indexatiebeleid, het premiebeleid en het beleggingsbeleid. De spreidingsperiode en het indexatiebeleid kunnen strenger gekozen worden dan de randvoorwaarden. Dat is volgens Klijnsma beide in het voordeel van jongeren. De randvoorwaarden zijn echter volgens de CPB berekeningen evenwichtig. Als meerdere pensioenfondsen straks dus voor een eigen strengere spreidingsperiode en indexatiebeleid kiezen, dan is de uitwerking van het FTK voor Nederland als geheel niet evenwichtig. Beleggingsbeleid in lijn met ambitie en risicohouding? Een pensioenfonds kan verder het premiebeleid en het beleggingsbeleid aanpassen. In het premiebeleid zit echter in de praktijk veelal geen rek meer. Pensioenfondsen die in herstel zijn, kunnen ook het strategisch beleggingsbeleid niet zomaar aanpassen. Veel pensioenfondsen zitten daardoor voorlopig nog met een strategisch beleggingsbeleid uit eind Hierdoor kunnen pensioenfondsen ook bij de overgang naar het aangepaste FTK gehinderd worden in het nastreven van de ambitie en risicohouding van de deelnemers. Klijnsma erkent dit probleem. Gelukkig komt ze daarop terug bij de behandeling van de wet in de Tweede Kamer. Koopkracht meting in haalbaarheidstoetsen Fondsen moeten een aanvangshaalbaarheidstoets maken bij invoering van het aangepaste FTK, de invoering van nieuwe parameters of substantiële wijzigingen. Uit de toets blijkt of de complete financiële opzet realistisch is. En of er voldoende herstelcapaciteit is. Ook kijkt de toets naar het pensioenresultaat, koopkracht. Het fondsbestuur en sociale partners stellen samen grenzen voor de verwachte koopkracht en de koopkracht in slecht weer. De aanvangshaalbaarheidstoets rekent vanuit de vereiste dekkingsgraad en de feitelijke dekkingsgraad. Er zijn inmiddels voldoende details bekend om berekeningen voor de haalbaarheidstoets te maken. De horizon van de berekeningen is niet bekend, maar wel is duidelijk dat de horizon aanzienlijk langer dan 15 jaar dient te zijn. 4

5 Jaarlijks verantwoording over haalbaarheidstoets Het fonds en sociale partners kiezen zelf het ambitie en de risicohouding bij het maken van de aanvangshaalbaarheidstoets. Naast de aanvangshaalbaarheidstoets is er een jaarlijkse haalbaarheidstoets. De jaarlijkse toets kijkt alleen naar verwachte koopkracht en koopkracht in slecht weer, en rekent vanuit de feitelijke dekkingsgraad. Is de uitkomst van de jaarlijkse toets dat de zelf opgelegde normen niet gehaald worden, dan besluiten het bestuur en sociale partners of ze maatregelen moeten treffen. Het bestuur legt verder verantwoording af over de uitkomsten van de haalbaarheidstoets aan het verantwoordings- of belanghebbendenorgaan. Negen maanden voor eerste haalbaarheidstoets Als overgangsrecht is bepaald dat voor het opstellen van de aanvangshaalbaarheidstoets tot negen maanden na inwerkingtreding van het FTK tijd is. Dat is opvallend omdat veel aspecten van het nieuwe FTK, zoals het herstelplan, al in werking treden op 1 juli Voor het in werking treden van die aspecten is een berekening met een haalbaarheidstoets nodig. Minimaal prijsinflatie bij premiedemping Nieuw is dat als een fonds kiest voor een gedempte kostendekkende premie op basis van een verwacht rendement, het fonds minimaal de prijsinflatie als toeslagambitie moet meefinancieren. Dat geldt ook als de toeslagambitie van het fonds lager is dan de volledige prijsinflatie of zelfs helemaal ontbreekt. Deze verplichte indexatietoeslag moet risico s beter opvangen. Maar is dat wel nodig? De indexatieopslag in de premie moet namelijk al minimaal gelijk zijn aan de solvabiliteitsopslag. Omdat het alleen gaat om de financiering van de indexatie van de nieuw op te bouwen aanspraken, heeft deze opslag geen directe uitstraling naar de indexatie voor de totale aanspraken van het fonds. Stijgende levensverwachting is lagere indexatie In het aangepaste FTK is er geen levensverwachtingsaanpassingsmechanisme. Wel is er de voorwaarde dat bij het hanteren van verwacht rendement voor berekening van de gedempte kostendekkende premie, dat de premie niet mag stijgen vanwege het effect van een stijgende levensverwachting op de waarde van bestaande aanspraken. De stijging in de voorziening leidt in dat geval tot een lagere dekkingsgraad en daarmee tot lagere toekomstige indexaties. Aan de slag met risicohouding fonds Het volgende wetgevingsoverleg van de Tweede Kamer over het FTK wordt ingepland voorafgaand aan het herfstreces. De Tweede Kamer kan nog aanvullende vragen stellen. Wij raden u aan om samen met sociale partners de risicohouding van het fonds te bepalen. De nu voorliggende regels geven namelijk voldoende informatie om daarvoor berekeningen te maken. Auteur: Agnes Joseph, senior actuaris 5