Wijziging uitvoerder & pensioenregeling november 2014
|
|
- Lennert de Winter
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wijziging uitvoerder & pensioenregeling november
2 Doel van deze bijeenkomst Toelichting waarom overstap naar nieuwe pensioenuitvoerder Toelichting waarom nieuwe pensioenregeling per Uitleg over nieuwe pensioenregeling Hoe verhoudt deze regeling zich ten opzichte van huidige regeling Akkoord van de medewerkers 2
3 Inhoud 1. Achtergrond informatie 2. Nieuwe uitvoerder pensioenregeling 3. Sappi Pensioenregeling bij PGB 4. Stappenplan 3
4 Achtergrond informatie Sappi Nederland (Sappi) bevindt zich in een uitdagende situatie gegeven de huidige financiële ontwikkelingen in de wereld. Afgelopen jaar heeft pensioenfonds Sappi de aanspraken reeds met 5,5% moeten korten vanwege de verslechterde financiële positie van het fonds, ondanks de herstelbetalingen die door de werkgever aan het fonds zijn betaald. Pensioenfonds Sappi heeft circa deelnemers, waarvan er nog maar een kleine 600 actief pensioen opbouwen en ruim pensioen ontvangen / gepensioneerden (= 18 tot 19 mio jaarlijkse uitkeringen). De werknemers van Sappi Nijmegen bouwen geen pensioen meer op binnen Pensioenfonds Sappi. Sappi Pensioenfonds is door haar omvang en toekomstperspectief kwetsbaar. De Nederlandse Bank (DNB) heeft dit onderkend. Sappi Pensioenfonds hoort bij de 60 kleine tot middelgrote pensioenfondsen die DNB schaart onder kwetsbaar. Sappi wil de continuïteit van haar pensioenregeling en de uitvoering daarvan borgen (risicobeheersing) en mogelijke knelpunten van het huidige pensioenfondsbestuur oplossen (deskundigheid, tijd, verantwoordelijkheid, kosten). 4
5 Achtergrond informatie Hervormen van de pensioenregeling is ook noodzakelijk: Moet voldoen aan de nieuwe fiscale regelgeving die van kracht zal zijn vanaf 1 januari 2015; Pensioenregeling makkelijker uitlegbaar aan alle belanghebbenden; Beperking van de huidige volatiliteit van de pensioenregeling op de jaarcijfers van Sappi. Ondernomen stappen: Sappi is in 2013 begonnen met onderzoeken van de mogelijkheden; 2 juli 2014 heeft Sappi Brussel groen licht gegeven mogelijkheden met vakorganisaties te bespreken; 22 juli 2014 heeft het eerste overleg met de vakorganisaties plaats gevonden: Na een aantal informerende sessies, zijn we maandag 17 november 2014 gekomen tot overeenstemming; Vakorganisaties en Sappi hebben zich laten bijstaan door deskundigen. 5
6 Stakeholders Stakeholders Aangrijpingspunt Stakeholders Aangrijpingspunt Sappi Nederland Pensioenovereenkomst Uitvoeringsovereenkomst Certificerend actuaris Liquidatieverslag Sociale Partners FNV Bondgenoten De Unie CNV Vakmensen COR Deelnemers / aanspraak en pensioengerechtigden CAO - pensioenovereenkomst Pensioenovereenkomst Pensioenovereenkomst Waardeoverdracht Adviserend actuaris AZL Nieuwe uitvoerder Actuariële ondersteuning bij CWO en liquidatietraject Administratie en overgang ondersteuning CWO Akkoord aansluiting Uitvoeringsovereenkomst Pensioenfondsbestuur Verantwoordingsorgaan DNB Accountant Uitvoeringsovereenkomst Besluit ontbinding en CWO Oordeel ontbinding en CWO Adviesrecht over liquidatie en toeslagbeleid Uitvoeringsovereenkomst Akkoord voor de CWO nodig Liquidatieverslag Assurance bij transitie Administratie en beleggingen IFRS Herverzekeraar Vermogensbeheerders ING Investment Management Visitatiecommissie Stop-loss herverzekering Uitloop-/inlooprisico Schadereserve/afkoop/cessie Verkoop en overgang stukken, transitie en risicoprofiel Transitie management Visitatie liquidatie 6
7 Verantwoordelijkheden algemeen CAO-partijen (vakorganisaties + werkgever) bepalen de pensioenregeling (pensioenovereenkomst): De inhoud ervan en wijzigingen De ambitie De maximale premiebijdrage Eigen bijdrage Pensioenfonds(bestuur) gaat over de uitvoering van de regeling die door CAOpartijen is vastgesteld: Vertaling in pensioenreglement Premie/financieel/ALM-beleid/Continuïteitsanalyse Beleggingsbeleid Toeslagbeleid Administratie en Communicatie En besluit zelfstandig over het onderbrengen van de opgebouwde aanspraken en rechten Vandaag gaat over..! En over wie de regeling gaat uitvoeren. 7
8 Inhoud 1. Achtergrond informatie 2. Nieuwe uitvoerder pensioenregeling 3. Sappi Pensioenregeling bij PGB 4. Stappenplan 8
9 PGB wordt nieuwe uitvoerder pensioenregeling Sappi PGB = Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven PGB werkt voor ruim bedrijven en heeft: actieve deelnemers pensioengerechtigden slapers Het fondsvermogen bedraagt circa 17 miljard Vrijwillige aansluiting; werkingssfeer Papierindustrie 9
10 10
11 PGB wordt nieuwe uitvoerder pensioenregeling Sappi Pensioenfonds Sappi Bedrijfstakpensioenfonds PGB? Door volledige uitbesteding wordt tijdsbesteding pensioendossier beduidend lager; Toekomst pensioenuitvoering is veilig gesteld; Invloed op inhoud regeling doordat Sappi bij PGB zijn eigen regeling kan samenstellen uit de modules van PGB; Inkoopcondities van PGB voor opgebouwd pensioen bij pensioenfonds Sappi relatief gunstig, afhankelijk van dekkingsgraad PGB; Schaalvoordelen, professionaliteit en ontbreken winstoogmerk zorgen voor gunstige opbrengsten / kosten verhouding; Poldermodel zorgt voor stabiliteit premie en regeling; Neutraal bestuur als behartiging belangen van alle partijen; ook vakorganisaties vertegenwoordigd; Indexatieperspectief op lange termijn beter en ook mogelijkheid inhaalindexatie voor alle deelnemers; Medezeggenschap is al in orde; NB. Geen garanties (kortingskans blijft). 11
12 Inhoud 1. Achtergrond informatie 2. Nieuwe uitvoerder pensioenregeling 3. Sappi Pensioenregeling bij PGB 4. Stappenplan 12
13 Wijziging inhoud pensioenregeling Wijzigingen pensioenregeling per Geldt voor: alle actieve deelnemers van Pensioenfonds Sappi (= werknemers van Sappi Maastricht en Sappi Netherlands Services) Centrale vragen: Waarom wordt de pensioenregeling gewijzigd? Wat betekenen de wijzigingen voor mij? 13
14 Waarom wordt de pensioenregeling gewijzigd? Fiscale noodzaak voor aanpassing Sappi regeling per : Maximaal opbouwpercentage wordt verlaagd naar 1,875% per jaar bij een pensioenleeftijd van 67 jaar Pensioenopbouw toegestaan over een salaris tot maximaal Sappi vindt bij aanpassing regeling de volgende zaken van belang: Vereenvoudiging van de regeling Hoogte toekomstige opbouw binnen fiscale mogelijkheden zo veel mogelijk in stand houden t.o.v. huidige regeling Werknemersbijdrage tot het minimum te beperken Sappi heeft deze uitgangspunten besproken met Vakorganisaties, COR en Bestuur Pensioenfonds. 14
15 Huidige versus nieuwe pensioenregeling Onderstaand een overzicht van de belangrijkste kenmerken Nieuwe regeling bij PGB (2015) Huidige regeling Sappi (2014) Type pensioenregeling Middelloonregeling Middelloon- en excedentregeling Grens middelloonregeling Franchise (2014) voor ouderdomspensioen voor partnerpensioen voor ouderdomspensioen voor partnerpensioen Opbouw Ouderdomspensioen 1,875% 1,825% Opbouw levenslang Partnerpensioen 1,3125% (= 70% van ouderdomspensioen) 1,25% (= veelal tussen de 15% en 40% van ouderdomspensioen) Tijdelijk Partnerpensioen N.v.t. 10% van partnerpensioen (op risico basis) ANW-hiaat (2014) per jaar (tot 67 jaar) Op vrijwillige basis buiten pensioenregeling Toeslagen (indexatieambitie) Actieven: prijsinflatie, voorwaardelijk Inactieven: prijsinflatie, voorwaardelijk Actieven: looninflatie, onvoorwaardelijk Inactieven: prijsinflatie, voorwaardelijk Werknemersbijdrage 0% 0% Pensioen(richt)leeftijd 67 jaar 65 jaar Garantieregeling 2006 Ja, blijft voorwaardelijke regeling Ja, is voorwaardelijke regeling NOOT 1: nieuwe regeling is fiscaal maximaal toegestane regeling 2015 NOOT 2: in nieuwe regeling wordt ANW-hiaat volledig door werkgever betaald 15
16 Voorbeeld berekening ouderdomspensioen Uitgangspunten: Jaarsalaris Pensioengevend jaarsalaris (= 13/14 e van het salaris) Leeftijd 25 jaar Pensioengevend salaris Franchise Pensioengrondslag Opbouwpercentage Pensioenopbouw na 1 jaar Te bereiken pensioen * Nieuwe regeling PGB / ,875% 374 (ingaand op 67) Huidige regeling x 1,825% = x 1,625% = 255 -/- 1,825% en 1,625% 338 (ingaand op 65 jaar) (= circa op 67 jaar) * Geen rekening gehouden met indexaties en jaarlijkse daling van de franchise in de huidige regeling 16
17 Voorbeeld berekening partnerpensioen Uitgangspunten: Jaarsalaris Pensioengevend jaarsalaris (= 13/14 e van het salaris) Leeftijd 25 jaar Pensioengevend salaris Franchise Pensioengrondslag Opbouwpercentage Pensioenopbouw na 1 jaar LL uitkering bij overlijden * Tijdelijk partnerpensioen Extra LL partnerpensioen Tijdelijk ANW-hiaat Totaal Nieuwe regeling PGB / ,3125% n.v.t. n.v.t Huidige regeling x 1,250% = x 1,625% = 347 -/- 1,25% en 1,625% n.v.t * Uitgaand van 42 resp. 40 deelnemersjaren 17
18 Wat betekent dit voor mij? Sappi verwacht een hogere zekerheidsmate door onderbrenging van het pensioen bij PGB (lagere kortingskans op lange termijn). Sappi verwacht dat de meerderheid van de medewerkers er qua pensioenopbouw op vooruit zal gaan. De onvoorwaardelijke indexatie voor actieve deelnemers verdwijnt wat is echter de waarde van onvoorwaardelijke indexatie als een pensioenfonds moet korten bij financiële problemen? Compensatie Met Vakorganisaties is overeengekomen dat medewerkers die er meer dan 4% op achteruit gaan, gecompenseerd moeten worden: Gedurende een periode van maximaal 15 jaar In de vorm van aanvullend salaris Op basis van een afgesproken aanname voor indexaties 18
19 Compensatie Hoe wordt de hoogte van de compensatie bepaald? De contante waarde van huidige regeling wordt vergeleken met de contante waarde van de nieuwe regeling. Wat wordt bedoeld met contante waarde? Voor zowel de huidige regeling als de nieuwe regeling wordt berekend hoeveel pensioen je zou kunnen opbouwen tot pensioendatum. Vervolgens wordt gekeken hoeveel dat pensioen vandaag de dag waard is als je het nu in één keer in je handen zou krijgen. Hierbij geldt de volgende aanname: Huidige regeling: 1,25% looninflatie Nieuwe regeling: 0% indexatie en 1% indexatie vanaf
20 Compensatie Voorbeeld berekening: Contante waarde huidige regeling bedraagt Contante waarde nieuwe regeling bedraagt /- Verschil in contante waarde Verschil is dan 10% ten opzichte van huidige regeling. Indien verschil groter dan 4%, wordt het meerdere gecompenseerd. In dit voorbeeld wordt dus 6% gecompenseerd = Compensatie per jaar is vervolgens afhankelijk van aantal jaar tot pensioendatum. Stel dit is 10 jaar, dan bedraagt de jaarlijkse bruto compensatie / 10 = 600 Compensatie vervalt na
21 Inhoud 1. Achtergrond informatie 2. Nieuwe uitvoerder pensioenregeling 3. Sappi Pensioenregeling bij PGB 4. Stappenplan 21
22 Stappenplan Stap 1: Akkoord over nieuwe pensioenregeling per nodig in november Waarom zo snel? De regeling moet per voldoen aan de nieuwe fiscale eisen. en De dekkingsgraad van Sappi is op dit moment hoger dan die van PGB, waardoor overdracht van de opgebouwde pensioenaanspraken zonder bijbetalingsplicht van de werkgever kan plaatsvinden. De Vakorganisaties zijn akkoord met nieuwe pensioenregeling. Na afloop presentatie: ledenraadpleging door vakbondsbestuurders om te toetsen of de achterban ook akkoord gaat met de nieuwe pensioenregeling. 22
23 Stappenplan Stap 2: Besluit tot collectieve waardeoverdracht van alle aanspraken en rechten naar PGB: Besluitvorming hierover door bestuur pensioenfonds Evenwichtige belangenafweging Rol Verantwoordingsorgaan Stap 3: Besluit tot liquidatie pensioenfonds Sappi Netherlands Idem 23
24 Vragen? 24
25 Bijlagen 25
26 AOW leeftijd versneld omhoog vanaf 2015 AOW-leeftijd in 2018 op 66-jarige en in jarige leeftijd 26
Deelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds
Deelnemersbijeenkomsten Grolsch Pensioenfonds 4 en 5 maart 2015 Pensioen in het kort Wie beslist er over je pensioen? Pensioenovereenkomst Arbeidscontract CAO werkgever werknemers Uitvoeringsovereenkomst
Nadere informatiePensioenen Oktober 2015
Pensioenen Oktober 2015 Agenda Waarom deze bijeenkomst? Waarom Pensioenfonds PGB? Pensioenregelingen 2016 Volgende stappen Vragen 2 Waarom deze bijeenkomst? Informeren over veranderingen op pensioengebied
Nadere informatieKemira Rotterdam B.V.
Kemira Rotterdam B.V. Collectieve arbeidsovereenkomst over pensioenen 2019-2023 Pagina 1 van 7 COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST OVER PENSIOENEN Ondergetekenden: Kemira Rotterdam B.V. te Botlek-Rotterdam
Nadere informatieOvergang naar Bpf Detailhandel 27 September 2017
Overgang naar Bpf Detailhandel 27 September 2017 Agenda Overgang naar Pensioenfonds Detailhandel Aanleiding Uitgangspunten voor samenwerking Conclusies Besluit Sociale Partners In het kort: Pensioenfondsen
Nadere informatieKemira Rotterdam B.V.
Kemira Rotterdam B.V. Collectieve arbeidsovereenkomst over pensioenen 2014-2018 Pagina 1 van 9 COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST OVER PENSIOENEN Ondergetekenden: Kemira Rotterdam B.V. te Botlek-Rotterdam
Nadere informatiePENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013
PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 Wie beslist? Werkgever & werknemers spreken nieuwe regeling af Pensioenfonds voert de regeling uit bestuurslid 2 Waar gaan we het over hebben? 1.
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling
Nadere informatieInformatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012
Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers April 2012 Agenda Kenmerken SPNG Aanleiding Uitgangspunten en ondernomen stappen Wijzigingen in de regeling en premie Intermezzo: de pensioendriehoek Stappen
Nadere informatieWELKOM. Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016
WELKOM Algemene Vergadering voor Deelnemers en Gepensioneerden 14 september 2016 Agenda Opening Nieuws vanuit het bestuur Hoe staat het fonds ervoor? Pensioen: wat is er gewijzigd en wat betekent dat?
Nadere informatieTijden veranderen, uw pensioen verandert mee
Tijden veranderen, uw pensioen verandert mee Nieuwe pensioenregeling KPN Contact Meer weten? www.kpnpensioen.nl Nieuwe pensioenregeling voor u U werkt bij KPN. Sinds april 2014 heeft KPN een nieuwe cao.
Nadere informatieUpdate! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl
Update! bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen December 2014 Kunt u uw werknemers uitleggen wat er per 1 januari 2015 is veranderd aan hun pensioen? WIJZIGINGEN
Nadere informatieVoor informatie verwijzen we u ook naar de nieuwsbrieven van het pensioenfonds van ALU-PF van september 2015 en november 2015.
Veelgestelde vragen (FAQ) naar aanleiding van de overgang (Collectieve Waarde overdracht: CWO) van het Alcatel-Lucent Pensioenfonds (ALU-PF) naar het Pensioenfonds van de Metalektro (PME). Voor informatie
Nadere informatieWaardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.
Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9
Nadere informatieVoorbeeld van de gevolgen van de maximering van het pensioengevend salaris op 100.000
Voorbeeld van de gevolgen van de maximering van het pensioengevend salaris op 100.000 We geven hier drie voorbeelden. Bij elk voorbeeld laten we zien wat de pensioenopbouw en het verzekerd partnerpensioen
Nadere informatieToelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee
Nadere informatieInformatiebijeenkomsten mei 2010 Stichting Pensioenfonds RBS Nederland
Informatiebijeenkomsten mei 2010 Stichting Pensioenfonds RBS Nederland 2010 Towers Watson. All rights reserved. De Pensioenregeling van RBS in vogelvlucht Een korte impressie van uw pensioenregeling door
Nadere informatieJouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014
Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel
Nadere informatieCOLLECTIEVE WAARDE OVERDRACHT. November 2014
COLLECTIEVE WAARDE OVERDRACHT November 2014 PROGRAMMA VANDAAG Inleiding SABIC Presentatie Collectieve Waarde Overdracht PF SIP Samenvatting en afronding SABIC No. 1 INLEIDING SABIC WELKOM De bedoeling
Nadere informatieInleiding. Keuzemogelijkheden
In dienst Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd
Nadere informatieCollectieve arbeidsovereenkomst inzake pensioenen NYSE Euronext
Collectieve arbeidsovereenkomst inzake pensioenen NYSE Euronext PARTIJEN: a) Euronext Amsterdam N.V., statutair gevestigd te Amsterdam, rechtsgeldig vertegenwoordigd door Cees Vermaas, bestuursvoorzitter,
Nadere informatieJOUW PENSIOEN VERANDERT Jij kiest je pensioenregeling
JOUW PENSIOEN VERANDERT Jij kiest je pensioenregeling INHOUD 2 Wie voert de pensioenregeling uit? Het pensioengebouw in Nederland De pensioenregelingen van RELX in Nederland Vergelijking CDC en IDC Welke
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur
Nadere informatieCollectieve Arbeidsovereenkomst over pensioenen. Tronox Pigments (Holland) B.V. Rotterdam-Botlek
Collectieve Arbeidsovereenkomst over pensioenen Voor de werknemers in dienst van Tronox Pigments (Holland) B.V. te Rotterdam-Botlek Looptijd 1 januari 2015 t/m 31 december 2019 Tronox Pigments (Holland)
Nadere informatiePensioenregeling Stichting pensioenfonds Groothandel Vegro
Pensioenregeling Stichting pensioenfonds Groothandel Vegro december 2006 Paulien Siegman Redenen voor een nieuwe Pensioenwet Reden wijziging: veroudering en onoverzichtelijkheid PSW Nieuwe Pensioenwet
Nadere informatie7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).*
Beste lezer, Dit overzicht met veelgestelde vragen hebben wij opgesteld naar aanleiding van de brief d.d. 10 november 2016 over de liquidatie van Coop Pensioenfonds. Heeft u een vraag die hier niet tussenstaat
Nadere informatieUw pensioen in de Groothandel in Eieren
Uw pensioen in de Groothandel in Eieren Inleiding Voor u ligt de brochure van het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel (Bpf AVH). Bpf AVH verzorgt al 55 jaar de oudedagsvoorziening
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatiestichting jan huysman wz.fonds
Koog aan de Zaan, mei 2015 Beste deelnemer van Stichting Jan Huysman Wz. Fonds, In deze brief willen wij uw aandacht voor de volgende drie items: 1 Nieuw mailadres en nieuwe naam voor de uitvoerder van
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomsten. Grolsch Pensioenfonds
Deelnemersbijeenkomsten Grolsch Pensioenfonds 11 april 2016 Programma Welkom en Pensioen in het kort Eveline Paternotte Organisatie en kerncijfers Han Thoman 10 minuten Financiële positie en fondsbeleid
Nadere informatiePensioen Informatie sessie
Pensioen Informatie sessie Pensioenreglement B Oktober 2013 Voorbehoud De tekst in deze presentatie is louter ter informatie bedoeld. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Bij onduidelijkheden
Nadere informatiePensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014
Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als
Nadere informatieUw pensioen in de Groothandel in Aardappelen
STICHTING BEDRIJFSPENSIOENFONDS VOOR DE AGRARISCHE EN VOEDSELVOORZIENINGSHANDEL Uw pensioen in de Groothandel in Aardappelen Inleiding Voor u ligt de brochure van het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische
Nadere informatieInformatiebijeenkomst deelnemers SPF april 2015
Stichting Pensioenfonds SPF Informatiebijeenkomst deelnemers SPF april 2015 Programma 1. Pensioenbewustzijn 2. SPF 2014 3. SPF 2015 4. Rondvraag 2 Pensioenbewustzijn via collectieve communicatie Website:
Nadere informatieDeelnemerspresentatie november 2018
Deelnemerspresentatie november 2018 1 Agenda Pensioen bij Saint-Gobain Introductie UnitedPensions Wat is er voor u geregeld? Pensioen bij pensionering Pensioen bij overlijden Premievrijstelling bij Arbeidsongeschiktheid
Nadere informatieCollectieve Waarde Overdracht (CWO) van pensioenfonds SABIC IP naar SPF
Q&A PENSIOEN Collectieve Waarde Overdracht (CWO) van pensioenfonds SABIC IP naar SPF November 2014 Op basis van de voorlichtingsbijeenkomsten van SABIC, SPF en Pensioenfonds SABIC IP eind november 2014
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013
Nadere informatieWat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds?
Veelgestelde vragen en antwoorden Ontbinding Stichting Pensioenfonds Bavaria (in liquidatie) Wat gaat er op 1 april 2017 gebeuren? Dan gaan de opgebouwde pensioenaanspraken van de actieve en gewezen deelnemers
Nadere informatiePENSIOENKRANT Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate
PENSIOENKRANT Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate INHOUD April 2006 Wij raden u aan deze pensioenkrant in uw pensioenmap te bewaren Uitleg over de nieuwe pensioenregeling 1 Begrippen 2 Belanghebbenden
Nadere informatiePrincipeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern
Voor publicatie op de websites van de vakorganisaties en Mijn PostNL Algemeen Is het echt nodig om de pensioenregeling aan te passen? Ja. De fiscale wetgeving voor pensioen wijzigt. Dit betreft met name
Nadere informatieNieuwsbrief november 2018
Nieuwsbrief november 2018 Inleiding In juni heeft u alweer de laatste nieuwsbrief van ons ontvangen en het is daarom tijd voor een nieuwe nieuwsbrief. Op 18 juni hebben de medewerkers een statusupdate
Nadere informatie1. Waarom heeft SPUN in 2015 een werkgroep toekomstverkenning ingesteld?
Veel gestelde vragen en antwoorden over de toekomst van SPUN 1. Waarom heeft SPUN in 2015 een werkgroep toekomstverkenning ingesteld? In de afgelopen 10 jaar is het aantal pensioenfondsen in Nederland
Nadere informatieUw pensioen in het Particulier Kaaspakhuisbedrijf
Uw pensioen in het Particulier Kaaspakhuisbedrijf Inleiding Voor u ligt de brochure van het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel (Bpf AVH). Bpf AVH verzorgt al 55 jaar
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomst SABIC IP
Deelnemersbijeenkomst SABIC IP Bergen op Zoom Raamsdonksveer Eric Dorn, voorzitter SPF Guido Croonen, plv. voorzitter SPF 0 Agenda Inhoud Pensioenregeling SPF Structuur SPF Pensioenuitvoerder DPS Communicatiemiddelen
Nadere informatieNPR 2005 Stichting Algemeen Pensioenfonds Aruba
NPR 2014 NPR 2005 Stichting Algemeen Pensioenfonds Aruba Nieuw Pensioenreglement 2014 (NPR 2014) U bouwt bij APFA pensioen op als u werkt voor de overheid, in het onderwijs of voor een organisatie die
Nadere informatieVeelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht
Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Hieronder vindt u een overzicht van de veelgestelde vragen rondom uw pensioenoverzicht. Heeft u na het lezen van deze veelgestelde vragen toch nog vragen?
Nadere informatieHet uitgangspunt bij de totstandkoming van de nieuwe pensioenregeling was: te komen tot een nieuwe, betaalbare en duurzame pensioenregeling voor AZL.
AZL NV Pensioenregeling met ingang van 2013 Het uitgangspunt bij de totstandkoming van de nieuwe pensioenregeling was: te komen tot een nieuwe, betaalbare en duurzame pensioenregeling voor AZL. We kunnen
Nadere informatieStichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008
Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 blad 1 van 7 Het Metro Pensioenfonds Hieronder eerst een aantal bijzonderheden over het Metro Pensioenfonds. Het Metro Pensioenfonds is opgericht
Nadere informatieInleiding. Keuzemogelijkheden
In dienst Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? Inleiding Iedereen die in dienst komt bij UWV start
Nadere informatieSamenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2015
Samenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2015 Er zijn drie DEPF pensioenreglementen: 67, 65 en VP. - Onder het 67-reglement zijn een basisregeling en een overgangsregeling opgenomen. - Voor het 65-reglement
Nadere informatie- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2018 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling
Nadere informatiePRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK
PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK Werknemers- en werkgevers-organisaties in de Metaal en Techniek en Metalektro, samenwerkend in de Stichting Vakraad Metaal en Techniek en de Stichting Raad van
Nadere informatieUw pensioen in de Groothandel in Groenten en Fruit
Uw pensioen in de Groothandel in Groenten en Fruit Inleiding Voor u ligt de brochure van het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel (Bpf AVH). Bpf AVH verzorgt al 55 jaar
Nadere informatiePER 1 JANUARI 2015 IS UW PENSIOEN VERANDERD WAT BETEKENT DIT PRECIES VOOR U?
PENSIOEN Wijzigingen per 1 januari 2015 Opbouwpercentage blijft gelijk Risico partnerpensioen voor de pensioendatum is verlaagd Pensioenleeftijd is verhoogd Opgebouwde pensioenaanspraken worden omgezet
Nadere informatieWijziging pensioenregeling
Stichting Pensioenfonds TNO Wijziging pensioenregeling 2014 Wat vindt u in deze brochure? In deze brochure vindt u een overzicht van de wijzigingen van de pensioenregeling per 1 januari 2014. Introductie
Nadere informatieDeelnemerspresentatie
Deelnemerspresentatie Paul van Driessen (plv voorzitter pensioenfonds) Ronald Doornbos (Focus Orange adviseur Stuurgroep) Erno Kleijnenberg (voorzitter bestuur Stap) Koos Guis ( bestuurder pensioenfonds)
Nadere informatieOverzicht vragen gesteld tijdens inloopsessies met betrekking tot de nieuwe pensioenregeling
Overzicht vragen gesteld tijdens inloopsessies met betrekking tot de nieuwe pensioenregeling 1. Waarom wordt het nieuwe pensioenreglement pas later uitgereikt? Antwoord: De pensioenregeling is gebaseerd
Nadere informatieONDERHANDELINGSRESULTAAT PENSIOENREGELING ING BANK V: 2805
ONDERHANDELINGSRESULTAAT PENSIOENREGELING ING BANK 2019-2024 V: 2805 ING Bank Personeel B.V en de vakorganisaties CNV Vakmensen, FNV Finance, De Unie hebben overeenstemming bereikt over een onderhandelingsresultaat
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland. Extra nieuwsbrief 2017 nummer 1
Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland Extra nieuwsbrief 2017 nummer 1 Na een druk 2016 met een eindspurt in verband met de verandering van onze pensioenregeling is 2017 al weer begonnen. Wij
Nadere informatieOverzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie
Overzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie (BPF Baksteen) is opgericht op 1-4-1957.
Nadere informatieDe wijzigingen voor pensioen in 2014 en 2015 Wat kunt u doen? Rolina von Hebel. Rachel van den Braak. Accountmanager en trainer. Senior pensioenjurist
De wijzigingen voor pensioen in 2014 en 2015 Wat kunt u doen? Rolina von Hebel Accountmanager en trainer Rachel van den Braak Senior pensioenjurist De wijzigingen voor pensioen in 2014 en 2015 Wat kunt
Nadere informatieSamenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2016
Samenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2016 Er zijn drie DEPF pensioenreglementen: 67, 65 en VP. - Onder het 67-reglement zijn een basisregeling en een overgangsregeling opgenomen. - Voor het 65-reglement
Nadere informatie2) Waarom heeft SNP i.l. gekozen voor aansluiting bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor de landbouw (hierna: BPL Pensioen) gekozen?
Vragen en antwoorden naar aanleiding van de gestelde vragen tijdens de Informatiebijeenkomsten van Stichting Norit Pensioenfonds in liquidatie d.d. 26 en 27 september 2018 Algemeen 1) Wat is de overweging
Nadere informatieReglement. Compensatieregeling pensioen RTL Nederland
Reglement Compensatieregeling pensioen RTL Nederland 1 juli 2013 1 Inhoudsopgave Compensatieregeling pensioen RTL Nederland Artikel 1.1 Wat bedoelen we met bepaalde begrippen en afkortingen in dit reglement?
Nadere informatieSTICHTING BEDRIJFSPENSIOENFONDS VOOR DE AGRARISCHE EN VOEDSELVOORZIENINGSHANDEL. Uw pensioen in de Groothandel in Eieren
STICHTING BEDRIJFSPENSIOENFONDS VOOR DE AGRARISCHE EN VOEDSELVOORZIENINGSHANDEL Uw pensioen in de Groothandel in Eieren Inleiding Voor u ligt de brochure van het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische
Nadere informatiePensioenbijeenkomst. 22 maart 2018
Pensioenbijeenkomst 22 maart 2018 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers* Financiële positie en beleid* Pensioenregeling en keuzes Actualiteiten 5 minuten 15 minuten 10 minuten 5 minuten Vragen?
Nadere informatiePensioen-Bijeenkomst. 23 maart 2017
Pensioen-Bijeenkomst 23 maart 2017 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers 10 minuten Financiële positie en beleid 10 minuten Pensioenregeling en keuzes 20 minuten Website en digitalisering 10
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht
Nadere informatiePensioennieuws is een uitgave van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie en het Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie
Pensioennieuws December 2014 Nummer 17 Pensioennieuws is een uitgave van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie en het Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Het Baksteenpensioenfonds
Nadere informatieWijziging CDC-regeling TBI
Wijziging CDC-regeling TBI Voorlichtingssessie tijdens deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI 18 november 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document
Nadere informatiePensioenovereenkomst. (Stichting pensioenfonds HaskoningDHV) HRM Nederland Pensioenovereenkomst 19 juni 2015 HRNL_BC1041_AGR20150619_F1.
Pensioenovereenkomst (Stichting pensioenfonds HaskoningDHV) Werkgever en werknemer gaan met elkaar een pensioenovereenkomst aan zoals hierna verwoord. De pensioenregeling is een Collective Defined Contribution
Nadere informatieDeutsche Bank Nederland
Human Resources Identifier Nederland Voorstel CDC pensioenregeling 2017 inclusief risicohouding Presentatie Seminar DNB 28 2010 en DB 30 Blue mei 2013 template 0 Aanleiding Wens werkgever om huidige pensioenregeling
Nadere informatie1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014
1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie
Nadere informatieWaardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.
Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9
Nadere informatieVerslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016
Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics
Nadere informatiePresentatie met uitleg per slide
Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling
Nadere informatieEen duidelijk verhaal, een helder pensioen Pensioenpresentatie
Een duidelijk verhaal, een helder pensioen Pensioenpresentatie Hoewel wij deze presentatie met veel zorgvuldigheid hebben gemaakt kunt u hieraan geen rechten ontlenen. Uw pensioenrechten zijn vastgelegd
Nadere informatieUw pensioen bij Avebe Over wat er voor u belangrijk is als het om uw pensioen gaat. Pensioenfonds Avebe
Uw pensioen bij Avebe Over wat er voor u belangrijk is als het om uw pensioen gaat Pensioenfonds Avebe Wat is het belangrijkste dat ik moet weten? Wat is nog meer handig om te weten? Ik wil alles weten
Nadere informatieVOORGENOMEN LIQUIDATIE PENSIOENFONDS
VOORGENOMEN LIQUIDATIE PENSIOENFONDS Deelnemersvergadering 14 september 2015 Voorgenomen liquidatie pensioenfonds 14 september 2015 Pagina 1 AGENDA Regelingen pensioenfonds Achtergrond Voorgenomen besluit
Nadere informatieN.B. De werknemers in de Horeca en de Contractcatering (Bedrijf) vallen onder de bedrijfstakpensioenfondsregeling van Pensioenfonds Horeca & Catering.
Pensioenen 1.1. Overzicht van profiel fondsen op hoofdlijnen N.B. De werknemers in de Horeca en de Contractcatering (Bedrijf) vallen onder de bedrijfstakpensioenfondsregeling van Pensioenfonds Horeca &
Nadere informatieQ&A naar aanleiding van informatiebijeenkomsten SNP_ versie 30 mei 2018.
Q&A naar aanleiding van informatiebijeenkomsten SNP_ versie 30 mei 2018. Opmerking vooraf: Deze lijst met vragen en antwoorden is opgesteld voor alle groepen deelnemers van SNP en gebaseerd op de reacties
Nadere informatieRabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise:
pagina 1 van 6 Uniform Pensioenoverzicht 2018 Stand per: 1 januari 2018 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 2 januari 1972 999999
Nadere informatiePensioenbijeenkomst. 11 maart 2019
Pensioenbijeenkomst 11 maart 2019 Programma 1. Het bestuur 2. Pensioen in Nederland 3. De pensioenregeling 4. Over het fonds 2 1 Het bestuur Els Janssen Onafhankelijk voorzitter Vanaf juli 2018 Werkgever
Nadere informatieUw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975
pagina 1 van 7 Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 1 januari 2019 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: 999999 Relatienummer: xyz123456 Uw partner
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht In deze toelichting krijgt u uitleg over uw Uniform Pensioenoverzicht en de hierin gebruikte termen en bedragen. In het Uniform Pensioenoverzicht leest u welk pensioen
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering.
Nadere informatieToelichting principe CAO akkoord ten aanzien van pensioen in de Koopvaardij 24, 26 EN 27 NOVEMBER 2014
Toelichting principe CAO akkoord ten aanzien van pensioen in de Koopvaardij 24, 26 EN 27 NOVEMBER 2014 Opmerkingen vooraf / disclaimer / contactinformatie Mercer heeft de presentatie gemaakt voor de achterban
Nadere informatieAddendum op de collectieve arbeidsovereenkomst UWV. Looptijd 1 augustus 2016 tot en met 31 december 2018
Addendum op de collectieve arbeidsovereenkomst UWV Looptijd 1 augustus 2016 tot en met 31 december 2018 Overwegingen Vanuit de wens stappen te zetten naar een toekomstbestendige pensioenregeling hebben
Nadere informatiePensioenprotocol 2014
Pensioenprotocol 2014 Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) gevestigd te Zoetermeer namens de volgende leden: - Friesland Campina N.V. uitsluitend voor de aan Friesland Campina N.V. gelieerde ondernemingen
Nadere informatieVRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p.
Agenda VRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p. Waarom UPO Pensioen in Nederland Wijziging Pensioen 1 januari 2012 Het UPO Partner, pensioen en scheiding Waarom UPO Iedereen die deelneemt aan een pensioenregeling
Nadere informatieDe dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.
Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige
Nadere informatieVoorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 1A <Uitkeringsovereenkomst> <Premieovereenkomst>
Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 1A Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat
Nadere informatieInformatiesessie deelnemersonderzoek pensioen. 25, 26, 27, 28 februari en 1 maart 2019
Informatiesessie deelnemersonderzoek pensioen 25, 26, 27, 28 februari en 1 maart 2019 Programma 1 2 3 4 Pensioenregeling en pensioenfonds Toekomstonderzoek werkgever: Dick Snellenberg/ Hans Ter-Linde/Jos
Nadere informatieOpgave pensioenaanspraken per 1 januari 2014
1234AB99 De heer AB Voorbeeld Straat 99 1234 AB WOONPLAATS Datum: september 2014 Klantnummer: 021-0123456789-01 Rastercode: ##03100999 Briefnr = 1 Opgave pensioenaanspraken per 1 januari 2014 Geachte heer
Nadere informatieWELKOM! 22 april, NBC Congrescentrum, Nieuwegein
WELKOM! 3061504048 Agenda: Algemene situatie pensioenland Wat betekent dit voor het BPF Textielverzorging? Herstructureringstraject Volgende bijeenkomst 23 juni 2 Algemene situatie pensioenland 3 Of verhoogt
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomsten Mei 2013
Deelnemersbijeenkomsten Mei 2013 1 Agenda Wat is er gebeurd? Proces Één regeling, één pensioenfonds Einde deelname SPPF wat betekent dit? Wat hoort u van ons de komende tijd? Vragen/FAQ s 2 Wat is er gebeurd?
Nadere informatieTrueBlue Beschikbare premieregeling EEN PERSOONLIJKE PENSIOENPOT VOOR ELKE WERKNEMER. Met collectieve voordelen.
TrueBlue Beschikbare premieregeling EEN PERSOONLIJKE PENSIOENPOT VOOR ELKE WERKNEMER. Met collectieve voordelen. April 2018 TrueBlue Beschikbare premieregeling Een goed geregeld pensioen voor jouw werknemers?
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen?
Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid. In dit overzicht staat ook wat uw eventuele partner
Nadere informatieTijden veranderen, uw pensioen verandert mee. Meer weten? www.kpnpensioen.nl
Tijden veranderen, uw pensioen verandert mee Meer weten? www.kpnpensioen.nl Waarom verandert de pensioenregeling? U werkt bij KPN. Sinds april 2014 heeft KPN een nieuwe cao. In de cao staan afspraken over
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Uitkeringsovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.
Nadere informatieIn deze brief informeren wij u over de veranderingen in de pensioenregeling per 1 januari 2015 en belangrijke zaken voor u als werkgever.
Klantteam Banden en Wielen 088 088 4058 Januari 2015 Onderwerp: Onze pensioenregeling in 2015 Geachte mevrouw, mijnheer, In deze brief informeren wij u over de veranderingen in de pensioenregeling per
Nadere informatie