Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam. Financieel crisisplan 2015

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Financieel crisisplan

2 Inhoudsopgave 1.1 Inleiding en onderdelen financieel crisisplan Inleiding Relatie financieel crisisplan met de doelstelling van het Pensioenfonds Onderdelen van het financieel crisisplan Wanneer is er sprake van een crisis Crisissituatie bij lage beleidsdekkingsgraden Crisissituatie bij verlaging van de jaarlijkse pensioenopbouw Maatregelen Pensioenfonds in geval van crisis Voorkomen van crisissituatie Maatregelen in geval van crisis bij lage beleidsdekkingsgraden Maatregelen in geval van crisis bij verlaging pensioenopbouw Ondergrens beleidsdekkingsgraad Herstelkracht Kritische grenzen beleidsdekkingsgraad, toepassen kortingsbeleid Gemiddeld rendement in herstelplan Verwacht financieel effect van de maatregelen Achterwege laten van voorwaardelijke toeslagen Korten pensioenaanspraken en pensioenrechten Evenwichtige belangenafweging Bestuursbesluiten en evenwichtige belangenafweging Impact verschillende groepen belanghebbenden Achterwege laten van voorwaardelijke toeslagen Korten pensioenaanspraken en pensioenrechten Verlaging nieuwe opbouw pensioenaanspraak

3 1.1 Inleiding en onderdelen financieel crisisplan Inleiding Het Pensioenfonds heeft een financieel crisisplan opgesteld. Dit financieel crisisplan bevat een beschrijving van maatregelen die het Bestuur van het Pensioenfonds op korte termijn effectief zou kunnen inzetten indien de beleidsdekkingsgraad zich bevindt op of zeer snel beweegt richting kritische waarden waardoor het realiseren van de doelstelling van het Pensioenfonds in gevaar komt. Door vooraf duidelijk te maken hoe het Bestuur voornemens is om te gaan met een crisissituatie wordt het (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden duidelijk hoe er met de pensioenen omgegaan wordt in tijden van crisis. Overigens is het financieel crisisplan niet een plan dat in een crisissituatie kant-en-klaar uitgevoerd moet worden. Het Bestuur zal de concrete maatregelen altijd afstemmen op de aard van de crisis en de omstandigheden van dat moment. Een financieel crisisplan is dus niet hetzelfde als een herstelplan Relatie financieel crisisplan met de doelstelling van het Pensioenfonds Het Pensioenfonds heeft statutair tot doel, overeenkomstig de door het Pensioenfonds vastgestelde reglementen, te voorzien in de verzekering van pensioenen en daarmee vergelijkbare periodieke uitkeringen van de deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en/of rechthebbenden. De voornaamste financiële doelstellingen van het Pensioenfonds zijn: 1. Opbouw van pensioenaanspraken overeenkomstig de in het pensioenreglement vastgelegde bepalingen; 2. Het minimaliseren van de kansen op een dekkings- en reservetekort, alsmede van de mate van het dekkings- en reservetekort; 3. Het maximaliseren van het beleggingsrendement om de voorwaardelijke toeslagen te realiseren. Omschrijving van de pensioenregeling De pensioenregeling kan worden gekenmerkt als een collectieve beschikbare premieregeling (CDC). Met behulp van een vaste premie wordt pensioen ingekocht op basis van een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. Overeenkomstig artikel 10 van de Pensioenwet kwalificeert de pensioenregeling als een uitkeringsovereenkomst. Bovenstaande houdt in: Geen gegarandeerde pensioenaanspraken en pensioenrechten; De feitelijke pensioenpremie is een vast percentage van de pensioengrondslag (voor 2015: 25%); De vennootschap heeft geen recht op overschotten van het Pensioenfonds; De vennootschap heeft geen plicht tot het betalen van aanvullende bijdragen aan het Pensioenfonds. Kostendekkende premie Indien de ontvangen premie die nodig voor de opbouw van pensioen in enig jaar, niet kostendekkend is, zal de opbouw in dat jaar evenredig worden gekort. De door het Pensioenfonds gedefinieerde kostendekkende premie in de ABTN vormt hiervoor het uitgangspunt Onderdelen van het financieel crisisplan Het financieel crisisplan van het Pensioenfonds bevat de volgende onderdelen: - Wanneer is er naar de mening van het Pensioenfonds sprake van een crisis (1.2); - Welke maatregelen heeft het Pensioenfonds ter beschikking in geval van een crisis (1.3); - Tot welke kortingsgrenzen leiden de maatregelen van het Pensioenfonds (1.4); - Wat is het verwachte financiële effect van de inzet van de maatregelen in geval van een crisis (1.5); - Hoe is bij deze maatregelen rekening gehouden met evenwichtige belangenafweging (1.6). 3

4 1.2 Wanneer is er sprake van een crisis Crisissituatie bij lage beleidsdekkingsgraden Het Bestuur onderkent dat marktwaardering van de pensioenverplichtingen en de bezittingen met onzekerheid is omgeven. De toekomstige marktrente is een onzekere factor, evenals de toekomstige levensverwachting. Dit crisisplan treedt in werking op het moment dat naar het oordeel van het Bestuur sprake is van het intreden van een crisis(situatie). Het crisisplan ziet toe op de maatregelen die op dat moment door het Bestuur genomen kunnen worden teneinde de gevolgen van de crisis te beperken. Volgen het Bestuur is sprake van een crisissituatie wanneer de beleidsdekkingsgraad onder kritische grenzen komt. Er is sprake van drie gradaties: 1. De beleidsdekkingsgraad van het Pensioenfonds zakt onder het vereist eigen vermogen (117,1% op 1 januari 2015), er is sprake van een reservetekort; 2. De beleidsdekkingsgraad van het Pensioenfonds daalt onder het minimaal vereist eigen vermogen (104,2% op 1 januari 2015), er is sprake van een dekkingstekort; 3. De beleidsdekkingsgraad gedurende vijf opeenvolgende jaren lager is dan het minimaal vereist eigen vermogen (104,2%), er is sprake van een langdurig dekkingstekort. Het niveau van de kritische grenzen is onder andere afhankelijk van de rentetermijnstructuur en de verwachte overrendementen op enig moment. Herstelplan Wanneer de beleidsdekkingsgraad van het Pensioenfonds per het einde van een kwartaal onder het vereist eigen vermogen zakt (er ontstaat een reservetekort), dient het Pensioenfonds een herstelplan in. In het herstelplan werkt het Pensioenfonds uit hoe het uiterlijk binnen tien 1 jaar zal voldoen aan het vereist eigen vermogen. Crisis versus calamiteit Buiten dat er sprake kan zijn van een crisis, kan zich ook een calamiteit voordoen. Van een calamiteit is sprake indien zich een onverwachte, snelle waardedaling of stijging van de beleggingen voordoet waardoor één of meerdere beleggingscategorieën buiten de bandbreedtes van de strategische belegginsmix van het Pensioenfonds komen te vallen. Het Pensioenfonds beschikt over een calamiteitenregeling. De calamiteitenregeling is gericht op het snel kunnen inspringen op gebeurtenissen op de financiële markten. Er kan sprake zijn van een calamiteit zonder dat er sprake is van een crisis als de beleidsdekkingsgraad door de calamiteit nog boven het vereist eigen vermogen blijft. Andersom kan ook sprake zijn van een crisis zonder dat sprake is van een calamiteit Crisissituatie bij verlaging van de jaarlijkse pensioenopbouw Volgens het Bestuur is ook sprake van een crisissituatie wanneer de feitelijke pensioenpremie niet toereikend is en de jaarlijkse opbouw verlaagd wordt omdat de premie niet kostendekkend is. 1.3 Maatregelen Pensioenfonds in geval van crisis Voorkomen van crisissituatie Het Bestuur is van oordeel dat het van groot belang is om te voorkomen dat het Pensioenfonds in een crisissituatie terecht komt. Daarom wordt periodiek via ALM- of soortgelijke studies getoetst of het premiebeleid, toeslagbeleid en beleggingsbeleid nog voldoende robuust zijn vormgegeven. De meest recente ALM-studie is van mei Bij een ALM-studie wordt het beleid getoetst binnen verschillende economische hoofdscenario s en ook varianten van toeslagbeleid en beleggingsbeleid worden nader onderzocht, in het licht van de doelstellingen van het Pensioenfonds. 1 Voor het jaar 2015 op grond van overgangsrecht vastgesteld op 12 jaar. 4

5 1.3.2 Maatregelen in geval van crisis bij lage beleidsdekkingsgraden Het Pensioenfonds heeft een aantal maatregelen om de beleidsdekkingsgraad te verhogen of om te voorkomen dat een beleidsdekkingsgraad verder wegzakt. Het Pensioenfonds mag rekening houden met de verwachte herstelcapaciteit die besloten ligt in het premiebeleid en beleggingsbeleid. Mogelijkheden aanpassen beleggingsbeleid Wanneer er sprake is van het eventueel doorvoeren van een korting op de pensioenaanspraken en pensioenrechten, zal het Pensioenfonds alle andere mogelijkheden onderzoeken alvorens een korting door te voeren. Het Bestuur van het Pensioenfonds zal bij iedere vorm van crisis bekijken of aanpassing van het beleggingsbeleid nodig is om de noodmaatregel van het doorvoeren van een korting te vermijden. Daarnaast wordt iedere maand naar de oorzaken gekeken van de verhoging dan wel verlaging van het belegd vermogen. Zodra daar aanleiding voor is zal het beleggingsbeleid en/of de operationele uitvoering en/of implementatie van het beleid worden herzien. Het Bestuur is niet op voorhand voornemens het beleggingsbeleid aan te passen bij het intreden van een reservetekort of dekkingstekort. Herverzekeren Indien het aanpassen van het beleggingsbeleid niet tot een oplossing leidt, zal ook het eventueel (gedeeltelijk) herverzekeren worden onderzocht alvorens het doorvoeren van een korting op de opgebouwde pensioenaanspraken. Ook hier is het Bestuur niet op voorhand voornemens om over te gaan tot herverzekeren bij het intreden van een reservetekort of dekkingstekort. Daling beleidsdekkingsgraad onder het vereist eigen vermogen In tijden van een reservekort worden voor het verbeteren van de vermogenspositie de volgende maatregelen, in genoemde volgorde genomen: 1. Het (gedeeltelijk) achterwege laten van de toekenning van de voorwaardelijke toeslagen voor deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden; 2. Indien de verwachte herstelcapaciteit onvoldoende is om in tien jaar terug te keren naar het vereist eigen vermogen, dan worden de pensioenaanspraken en pensioenrechten gekort. Bij het korten wordt jaarlijks een tiende van het vermogenstekort (het verwachte resterende verschil tussen de dekkingsgraad en het vereist eigen vermogen) weggewerkt. Daling beleidsdekkingsgraad onder het minimaal vereist eigen vermogen (104,2%) In tijden van een dekkingstekort worden voor het verbeteren van de vermogenspositie de volgende maatregelen genomen: 1. Het achterwege laten van de toekenning van de voorwaardelijke toeslagen voor deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden; 2. Indien de verwachte herstelcapaciteit onvoldoende is om in tien jaar terug te keren naar het vereist eigen vermogen, dan worden de pensioenaanspraken en pensioenrechten gekort. Bij het korten wordt jaarlijks een tiende van het vermogenstekort (het verwachte resterende verschil tussen de dekkingsgraad en het vereist eigen vermogen) weggewerkt. Beleidsdekkingsgraad vijf opeenvolgende jaren onder het minimaal vereist eigen vermogen (104,2%) In het geval de beleidsdekkingsgraad en actuele dekkingsgraad vijf opeenvolgende jaren lager is dan het minimaal vereist eigen vermogen dan worden voor het verbeteren van de vermogenspositie de volgende, in genoemde volgorde, maatregelen genomen: 1. Het achterwege laten van de toekenning van de voorwaardelijke toeslagen voor deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden; 2. Het (uniform) eenmalig korten van pensioenaanspraken. In dat geval zal de hoogte van deze korting zodanig zijn dat de beleidsdekkingsgraad direct op het minimaal vereiste niveau wordt gebracht. 5

6 1.3.3 Maatregelen in geval van crisis bij verlaging pensioenopbouw Het Pensioenfonds voert de pensioenregeling uit die vastgelegd is in de uitvoeringsovereenkomst. Er is sprake van een vaste feitelijke pensioenpremie. Het korten van de pensioenopbouw in enig jaar vanwege een niet kostendekkende premie is onderdeel van de pensioenregeling. Premieverhogingen Ondanks dat sprake is van een vaste feitelijke pensioenpremie, zal een gesprek met de vennootschap over premieverhogingen altijd plaatsvinden wanneer te verwachten is dat de op te bouwen aanspraken in enig jaar gekort moeten worden omdat de premie niet kostendekkend is conform de definitie van het Pensioenfonds en de hiervoor geldende regels vastgelegd in de Pensioenwet. Toepassen gesplitste kortingsregel (verlaging pensioenopbouw zonder premie te verlagen) De maatregel van het toepassen van de gesplitste kortingsregel is opgenomen in het pensioenreglement. Wanneer deze maatregel van toepassing is, zal alvorens deze maatregel wordt doorgevoerd, overleg worden gevoerd met de vennootschap. Hierbij zal worden na gegaan of een eventuele doorvoering van de gesplitste kortingsregeling geen gevolgen heeft voor de pensioenovereenkomst en of het niet noodzakelijk is dat de vennootschap deze herziet. Versoberen pensioenregeling Wanneer de feitelijke pensioenpremie structureel niet toereikend is, zal het Bestuur van het Pensioenfonds de vennootschap verzoeken de pensioenoverkomst (de overkomst tussen werkgever en werknemer waarin de pensioentoezegging vastligt) te herzien (versoberen). Indien de vennootschap weigert de pensioenovereenkomst te herzien zal het Bestuur van het Pensioenfonds in overweging nemen de uitvoeringsovereenkomst te beëindigen. 1.4 Ondergrens beleidsdekkingsgraad Herstelkracht Uit het dekkingsgraadsjabloon bij het in juni 2015 ingediende herstelplan blijkt dat in dat het Pensioenfonds een herstelkracht heeft van ongeveer 3%-punt per jaar gegeven het huidige premieen beleggingsbeleid. De herstelkracht neemt gedurende de tijd wel af boven een beleidsdekkingsgraad van 110%, aangezien dan in beginsel een voorwaardelijke toeslag wordt toegekend Kritische grenzen beleidsdekkingsgraad, toepassen kortingsbeleid De kritische ondergrens voor de beleidsdekkingsgraad waarbij het Pensioenfonds zonder korten van pensioenaanspraken en pensioenrechten niet meer binnen een termijn van tien jaar uit een reservetekort kan komen, bedraagt volgens de huidige inzichten 87%. Deze korting is voor het eerste jaar onvoorwaardelijk en voor eventuele opvolgende jaren voorwaardelijk. De kritische ondergrens voor de beleidsdekkingsgraad waarbij het waarbij het Pensioenfonds niet binnen vijf jaar zelfstandig kan herstellen tot het minimaal vereist eigen vermogen, rekening houdend met de verwachte herstelcapaciteit die besloten ligt in het premiebeleid en beleggingsbeleid, bedraagt volgens de huidige inzichten 89%. In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen met verschillende beleidsdekkingsgraden en kortingspercentages indien de beleidsdekkingsgraad en actuele dekkingsgraad na vijf opeenvolgende jaren lager is dan een beleidsdekkingsgraad van 104,2% en sprake is van een dekkingstekort. Dekkingsgraad Verwachte dekkingsgraad Kortingspercentage na vijf jaar 90% 105% 0% 85% 100% 4,2% 80% 95% 9,2% 75% 90% 15,2% Gemiddeld rendement in herstelplan 2015 Bij het herstelplan 2015 is uitgegaan van een gemiddeld meetkundig beleggingsrendement van 4,0% en van de rentetermijnstructuur (DNB RTS) ultimo 2014 van 1,9%. 6

7 1.5 Verwacht financieel effect van de maatregelen Achterwege laten van voorwaardelijke toeslagen Het achterwege laten van de voorwaardelijke toeslagen heeft een positief effect op de beleidsdekkingsgraad van ongeveer 1%- tot 2%-punt. Daarbij is in 2015 uitgegaan van een stijgende prijsinflatie van 0,70% tot 2,00% respectievelijk een looninflatie van 1,00% tot 2,50%. De volledige voorwaardelijke toeslagen zijn hieraan gelijk Korten pensioenaanspraken en pensioenrechten Een uniforme korting van pensioenaanspraken en pensioenrechten van 1%-punt voor deelnemers, (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden betekent bij een beleidsdekkingsgraad van 100% een stijging van de beleidsdekkingsgraad met ongeveer 1%-punt. Bij een lagere beleidsdekkingsgraad daalt de sturingskracht van de kortingsmaatregel evenredig. Bij een beleidsdekkingsgraad van bijvoorbeeld 80%, stijgt de beleidsdekkingsgraad bij een uniforme korting van 1%-punt met 0,8%-punt. 1.6 Evenwichtige belangenafweging Bestuursbesluiten en evenwichtige belangenafweging Het Bestuur gaat bij een besluit tot het nemen van maatregelen uit van een evenwichtige belangenafweging. Daarbij wordt rekening gehouden met de normen die van toepassing zijn en de risico s die aan een maatregel voor de verschillende belangen verbonden zijn. Evenwichtige belangenafweging begint bij de structuur en cultuur van het bestuur van het Pensioenfonds. Het Bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van de vennootschap, deelnemers, pensioengerechtigden en heeft daarnaast externe (onafhankelijke) bestuursleden. De cultuur van het Bestuur is (onder meer) gericht op een faire verdeling van de baten en de lasten binnen de pensioenregeling. Bestuursleden dienen geen deelbelangen maar dienen het belang van het Pensioenfonds als geheel. Met betrekking tot het korten van pensioenaanspraken en pensioenrechten, is het Bestuur zich bewust van het feit dat korten een onmiddellijk effect heeft op de huidige pensioenuitkeringen. Tegelijkertijd is uitstellen van korten bestuurlijk niet altijd verantwoord en is het belangrijk om de belangen van actieve deelnemers en daarbinnen de jongere generaties te erkennen. Daarnaast is het Pensioenfonds als geheel niet gebaat bij het laten oplopen van de financiële lasten ( doorschuiven van de rekening van herstel ) Impact verschillende groepen belanghebbenden Het Bestuur maakt voor wat betreft de inzet van crisismaatregelen onderscheid naar de impact ervan op de verschillende groepen belanghebbenden. Onderstaande tabel geeft inzicht in welke groepen worden beïnvloed door een specifieke crisismaatregel. Actieve deelnemer Gewezen deelnemer Pensioengerechtigde Werkgever Geen toeslag X X X Premie verhogen X X Korten X X X Versoberen regeling X X Achterwege laten van voorwaardelijke toeslagen Het achterwege laten van de voorwaardelijke toeslagen bij een dekkingsgraad lager dan 110% past geheel bij de aard en de opzet van het Pensioenfonds en de pensioenregeling. De opgebouwde pensioenaanspraken voor (gewezen) deelnemers en ingegane pensioenrechten worden jaarlijks met voorwaardelijke toeslagen verhoogd. 7

8 Er is sprake van evenwichtige belangenafweging als het achterwege laten van voorwaardelijke toeslagen op gelijke wijze geschiedt voor wat betreft de opgebouwde pensioenaanspraken van (gewezen) deelnemers en ingegane pensioenrechten Korten pensioenaanspraken en pensioenrechten Gegeven de aard en opzet van de pensioenregeling is het naar de mening van het Bestuur evenwichtig om bij het toepassen van het korten van de pensioenaanspraken en pensioenrechten geen onderscheid te maken naar deelnemers, gewezen deelnemers of pensioengerechtigden, dan wel naar leeftijdscohorten Verlaging nieuwe opbouw pensioenaanspraak Gegeven de aard en opzet van de pensioenregeling is het naar de mening van het Bestuur evenwichtig om de nieuwe opbouw van pensioenaanspraken te verlagen indien de premie onvoldoende is. 8