P O S I T I O N P A P E R
|
|
- Thijmen Mertens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen BR Den Haag Postbus AD Den Haag T +31 (0) info@pensioenfederatie.nl P O S I T I O N P A P E R KvK Haaglanden Rabobank DATUM: 4 juni 2012 ONDERW ERP: Visie van de Pensioenfederatie op hoofdlijnennotitie De Pensioenfederatie vindt het terecht dat minister Kamp ondanks de demissionaire status van het kabinet doorpakt om de noodzakelijke wijzigingen in de tweede pijler door te voeren. De hoofdlijnen zijn een stap vooruit voor pensioenfondsen en hun deelnemers; de hoofdlijnennotitie biedt kansen en aanknopingspunten voor de verbetering van de houdbaarheid van het stelsel. In deze reactie op de hoofdlijnennotitie willen wij graag de positieve punten uit dit voorstel onderkennen, maar ook aangeven waar kansen worden gemist en waar verbetering absoluut gewenst is. Voor de Pensioenfederatie is de keuzevrijheid voor sociale partners van groot belang. Sociale partners moeten in staat worden gesteld om uit alle contractvormen, zowel nominaal als reëel, te kunnen kiezen. Op dat belangrijke punt wordt in de hoofdlijnennotitie een kans gemist. Het reële contract dreigt door de wijze waarop het nu is vormgegeven en de risico s voor pensioenfondsen bij het invaren, een wassen neus te worden. Stappen voorwaarts De hoofdlijnennotitie biedt op een aantal punten kansen en aanknopingspunten om stappen vooruit te zetten. - Met de introductie van het levensverwachtingaanpassingsmechanisme (LAM) wordt het voor sociale partners mogelijk om een evenwichtiger verdeling van de lasten en lusten tussen de generaties af te spreken. Evenzo leiden de voorgestelde regels voor indexatie er toe dat wordt voorkomen dat er te snel wordt geïndexeerd. - De contracten zullen volledig moeten worden gemaakt en de risico s in de pensioencontracten moeten vooraf worden geëxpliciteerd. Dit heeft als voordeel dat deelnemers realistische verwachtingen kunnen hebben.
2 - Met de komst van dekkingsgraadmiddeling en de zogenaamde Ultimate Forward Rate komt er een stabieler toetsingskader. Daardoor zal de dekkingsgraad van pensioenfondsen minder beweeglijk zijn en wordt er meer ruimte geboden voor de lange termijn sturing van pensioenfondsen. Aandachtspunten De hoofdlijnennotitie heeft dus een aantal positieve punten. Toch zijn er belangrijke onderdelen die bijstelling behoeven of nader moeten worden uitgewerkt. Hieronder gaan wij in op de belangrijkste onderdelen. Verplicht aanpassen van de levensverwachting De Pensioenfederatie acht het van belang dat pensioenfondsen hun opgebouwde pensioenaanspraken en uitkeringen corrigeren voor veranderingen in de levensverwachting. Om het stelsel toekomstbestendig te maken, moet er naast het beter kunnen opvangen van financiële schokken een oplossing komen voor het beter kunnen opvangen van demografische schokken. Daarnaast zorgt het direct verwerken van demografische schokken ervoor dat de rekening van een stijgende levensverwachting niet wordt doorgeschoven naar toekomstige generaties. We wijzen er op dat dit onderdeel van het Pensioenakkoord door alle stakeholders steeds is ondersteund. Het aanpassingsmechanisme om ook voor de reeds opgebouwde aanspraken te corrigeren voor een stijgende levensverwachting is verplicht voor reële contracten, maar optioneel voor nominale contracten. Wij vinden dat vreemd en niet logisch. Wij pleiten dan ook voor het verplichtstellen van het LAM in beide contracten. Bij een vrijwillig LAM zullen fondsen wellicht, ingegeven door juridische risico s, afzien van invaren. Hierdoor zal de doelstelling om direct te corrigeren voor een stijging in de levensverwachting voor de nominale contracten niet geheel worden ondervangen. Het verschil tussen het bij wet verplicht stellen en het bij wet mogelijk maken van het LAM op de opgebouwde aanspraken is naar onze mening te verwaarlozen. Voor pensioenfondsen is het echter eenvoudiger als de wetgever zelf overgaat tot een wettelijke verplichting, omdat de wetgever de juridische risico s dan geheel weghaalt bij de pensioenfondsen. Er dient daarom wettelijk te worden vastgelegd dat het LAM een verplichting moet worden voor alle contracten. 2
3 Snel duidelijkheid over de systematiek van de kostendekkende premie Zeker in de huidige tijd is een stijging van de premie een belangrijk aandachtspunt. De hoofdlijnen geven nog weinig duidelijkheid over de nieuwe premiesystematiek. De uiteindelijk gekozen methode kan aanzienlijke gevolgen hebben voor deelnemers, sponsors en fondsen en brengt macro-economische consequenties met zich mee. Overgangsmaatregelen liggen voor de hand als uit de nieuwe berekeningssystematiek volgt dat forse premiestijgingen onvermijdelijk zijn. Het premiebeleid dient altijd in samenhang met het overige beleidskader van het pensioenfonds te worden beschouwd. Via een ex-ante toets (bijvoorbeeld de haalbaarheidstoets) moet worden aangetoond dat het beleggingsbeleid, het premiebeleid en het indexatiebeleid tezamen een adequaat beleid opleveren en dat dit strookt met de door het fonds gecommuniceerde ambitie. De berekeningssystematiek van de kostendekkende premie dient dus nog nader te worden uitgewerkt en de effecten van een nieuwe premiesystematiek dienen in kaart te worden gebracht. De Pensioenfederatie gaat ervan uit dat de pensioensector nauw betrokken wordt bij de uitwerking van deze systematiek. Effecten-analyse UFR noodzakelijk De rentetermijnstructuur die wordt gehanteerd in de discontovoet van zowel nominale als reële contracten, zal worden uitgebreid met de UFR (Ultimate Forward Rate). De introductie van een UFR in de discontovoet zorgt ervoor dat fondsen met langlopende verplichtingen mogen waarderen met een meer stabiele discontovoet die voor lange looptijden is gebaseerd op een stabiele en meer realistische prognose van de langetermijnrente. De toepassing van de UFR is onmiskenbaar een verbetering, maar er zitten ook bijzondere effecten in de toepassing van de UFR. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk wat de effecten zijn van de toepassing van de UFR in de discontovoet voor de fondsen. Eerste inzichten geven aan dat het rente risico over het geheel weliswaar daalt maar daarentegen op bepaalde punten van de curve sterk toeneemt. 3
4 De Pensioenfederatie kan zich in principe vinden in de toepassing van de UFR methodiek, maar vindt een grondige (scenario)effectenanalyse van de introductie van de UFR noodzakelijk. In de uiteindelijke vormgeving zal rekening moeten worden gehouden met de uitkomsten van deze effectenanalyse. De Pensioenfederatie is tevens van mening dat fondsen hoe dan ook de mogelijkheid moeten hebben om de huidige rentetermijnstructuur (ongemiddeld), zonder UFR te kunnen blijven volgen. Er moet een daadwerkelijke keuzemogelijkheid komen De Pensioenfederatie ziet graag dat sociale partners daadwerkelijk in staat worden gesteld om een keuze te maken voor het reële contract of voor het nominale contract. Het nominale contract sluit nauw aan bij het overgrote deel van de bestaande pensioencontracten. Tegelijkertijd geldt dat bij deze contracten de spagaat tussen de nominale zekerheid en de vaak geformuleerde reële ambitie uiteindelijk niet wordt verwijderd. Sociale partners moeten meer mogelijkheden krijgen om deze spagaat te verkleinen. Reële contracten beogen een beleid te kunnen voeren dat het daadwerkelijk mogelijk maakt volledig op de toegezegde reële ambitie te sturen. De Pensioenfederatie deelt de visie van het kabinet dat bij de keuze voor het reële contract het onvermijdelijk is dat alle opgebouwde aanspraken en uitkeringen deel uit gaan maken van dat contract. Tegelijkertijd stellen we vast dat het reële contract in de hoofdlijnennotitie op onderdelen nog onvoldoende is uitgewerkt (reële staffel, reële discontocurve). Bovenal is onvoldoende aangegeven hoe de bestaande aanspraken en uitkeringen onder het reële contract kunnen worden gebracht zonder dat een pensioenfonds moet vrezen voor de gevolgen van juridische procedures. Discontocurve voor reële contracten moet nog worden uitgewerkt De discontocurve voor reële contracten bestaat uit de risicovrije rente met de Ultimate Forward Rate, een looptijdafhankelijke risico-opslag en een indexatie-afslag. De indexatie-afslag die in de discontovoet voor reële contracten gehanteerd wordt, verdient nadere uitwerking. Waar mogelijk zal voor deze indexatie-afslag informatie uit de markt worden gehaald. 4
5 Als deze informatie echter niet (voldoende) voorhanden is, zou een vaste afslag voor indexatie toegepast kunnen worden. Echter, voor een optimale reële sturing is ook een optimale reële discontovoet vereist. De markt voor inflatie is erg dun voor looptijden langer dan vijf jaar. Voor een benadering voor de marktwaarde van inflatie zou de BEI-curve (break even inflation) gebruikt kunnen worden, maar ook deze benadering voor verwachte inflatie is niet optimaal. Nader onderzoek naar de juiste methode voor correctie van de nominale discontovoet ten behoeve van het reële contract is dus noodzakelijk. De Pensioenfederatie wil nauw betrokken blijven bij deze nadere uitwerking. Meer duidelijkheid over aanpassingsmechanisme boven de 105% in nominale contracten Voor nominale contracten dient vooraf expliciet te worden vastgelegd wat de maatregelen zijn die pensioenfondsen nemen in geval van financiële mee- en tegenvallers. Boven de 105% nominale dekkingsgraad geldt een wettelijke hersteltermijn van maximaal 12 jaar om terug te kunnen keren naar het niveau van vereist eigen vermogen. Het kabinet geeft aan dat het zal bezien of het in het nominale contract mogelijk is om bij dekkingsgraden boven de 105% met een spreidingsperiode van maximaal zeven jaar te werken, conform de systematiek van het reële contract. In die situatie mag voor eventuele nieuwe schokken een hernieuwde spreidingsperiode van maximaal zeven jaar worden gehanteerd. Bij de eerste methode waarbij een wettelijke hersteltermijn van maximaal 12 jaar geldt om terug te kunnen keren naar het vereist eigen vermogen, blijft echter de vraag staan wat er gebeurt als deze norm niet binnen de aangegeven periode wordt bereikt. Stel dat er sprake is van een hersteltermijn van 12 jaar om weer op de normdekkingsgraad te komen. Wat gebeurt er dan als in jaar 11 blijkt dat als gevolg van een nieuwe schok een fonds zijn herstel niet gaat halen? Moet het dan bij een dekkingsgraad halverwege, van bijvoorbeeld 115%, toch de aanspraken en pensioenuitkeringen korten? De genoemde alternatieve benadering, die is gebaseerd op de methodiek van het reële contract verdient dan ook serieuze aandacht. Overigens is een termijn van zeven jaar in deze variant volstrekt onrealistisch. 5
6 Ook dit vraagstuk verdient nadere uitwerking, waarbij de Pensioenfederatie betrokken dient te worden. Stabiliteit rondom aanpassing sterftetrends De aanpassing van de verplichtingen op veranderende sterftetrends dient nog steeds te gebeuren op basis van de meest actuele gegevens. De Pensioenfederatie pleit ervoor dat er meer stabiliteit rondom de aanpassing van de levensverwachting komt, bijvoorbeeld door aanpassing eens in de drie of eens in de vijf jaar en dat er duidelijke afspraken gemaakt moeten worden welke cijfers hiervoor gebruikt zullen worden. Lineaire staffel moet mogelijk zijn in reële contracten De reële pensioenverplichtingen worden ieder jaar zodanig aangepast dat na deze aanpassing een beleidsdekkingsgraad van 100% resulteert. Deze aanpassing vindt plaats via een automatisch mechanisme, waardoor financiële schokken direct, maar wel gespreid in de tijd (over een periode van maximaal tien jaar), in de pensioenaanspraken en uitkeringen worden doorgegeven. De Pensioenfederatie pleit ervoor dat er in reële contracten naast deze zogenaamde RAM (rendementsaanpassingsmechanisme), ook gebruik kan worden gemaakt van een staffelsystematiek. De belangrijkste bezwaren bij de RAM systematiek ten opzichte van de staffel systematiek zijn: Een RAM kent geen geheugen en dus valt er niet te sturen op een inkomensgerelateerd pensioendoel. Want: een RAM kort na tegenvallers en deelt uit na meevallers. De link met een volledig geïndexeerd pensioendoel is volledig zoek. In staffels kan die target veel beter gemonitord worden en kan gemiste indexering netjes gerepareerd worden. Bij een reëel contract draait het om een indexatiecontract en niet een rendementsdelingscontract. Mee- en tegenvallers rekenen we niet toe, maar verdelen we over generaties (we accepteren dus tijdelijke tekorten en tijdelijke overschotten / buffers). Daarbij geldt genoeg is genoeg. Meer dan een volledig pensioen is niet nodig! Anders gezegd: we vullen in de zeven vette jaren de graanschuren om het graan in de zeven magere jaren te consumeren. Dat kan in een staffel wel, in een RAM niet! 6
7 Een RAM maakt geen onderscheid tussen afstempelen en niet-indexeren, een staffel wel. Uiteraard is het in een reëel contract niet de bedoeling om nooit af te hoeven stempelen, maar voor de deelnemers is er een essentieel verschil tussen het achterwege laten van indexatie en het nominaal korten. Om die reden willen we in het reële contract dat onderscheid kunnen blijven maken. Daarvoor heb je staffels nodig. In de nadere uitwerking van het nieuwe toetsingskader dient de staffel systematiek voor reële contracten nader te worden onderzocht. Geen verlaging van de ruimte in het Witteveenkader In het Pensioenakkoord dat in 2010 is afgesloten is vastgelegd dat de AOW-ontwikkeling gekoppeld wordt aan stijging van de verdiende lonen. Op die wijze wordt de eerste pijler robuuster en komt er een einde aan een langjarige ontwikkeling waarbij pensioenregelingen in de tweede pijler een steeds iets achterblijvende AOW-ontwikkeling in reële termen hebben geabsorbeerd. In bijlage 2 van de voorjaarsnota 2012 geeft het kabinet aan af te zien van het voorstel om de AOW te koppelen aan de verdiende lonen. Het zal duidelijk zijn dat, gezien de moeilijkheden waarin de pensioenfondsen zich bevinden, de tweede pijler voorlopig niet in staat is dit verlies in reële termen van de AOW op te vangen. De Pensioenfederatie respecteert het primaat van de politiek ten aanzien van de AOW. We doen dan ook geen uitspraak over het achterwege laten van de koppeling van de AOW aan de verdiende lonen. De Pensioenfederatie vindt het daarentegen onbegrijpelijk dat als gevolg van dit besluit de tweede pijler pensioenen worden beperkt door in het Witteveenkader, tegen de eerdere afspraken in, het maximale opbouwpercentage met bijna 5% te verlagen per Waar de pensioendeelnemer bij uitvoering van het Pensioenakkoord op dit punt geen enkele consequentie zou ondervinden, wordt hij straks dubbel benadeeld. Eerst blijft zijn AOW achter op de loonontwikkeling en daarnaast worden zijn mogelijkheden om een goed aanvullend pensioen op te bouwen beperkt. Zeker in een situatie waarin premiestabilisatie de norm is, worden jongere generaties gedupeerd als door een inperking van het Witteveenkader die premie niet kan worden vertaald in aanspraken. 7
8 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Pensioenfederatie Richard Pauw Telefoon (070) pauw@pensioenfederatie.nl 8
Nieuw pensioencontract. DIRK BROEDERS, Toezichtstrategie Seminar voor vermogensbeheerders, 27 juni 2012
Nieuw pensioencontract DIRK BROEDERS, Toezichtstrategie Seminar voor vermogensbeheerders, 27 juni 2012 Kernpunten 1. Eén ftk met twee soorten contracten (nominale contract en reële contract) 2. Contracten
Nadere informatieRoadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK
Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK 2 De essentie: Eerlijke verdeling van lasten en lusten tussen generaties krijgt volop aandacht; Er worden twee contracten voorgesteld. Beide behoeven verdere
Nadere informatieP O S I T I O N P A P E R
Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl P O S I T I O N P A P E R KvK Haaglanden
Nadere informatiereëel financieel toetsingskader (FTK2)
nominaal financieel toetsingskader (FTK1) - bestaande contract - nominale contract - uitkeringsovereenkomst - onderscheid tussen nominale opbouw en indexatie - 2,5% onderdekkingskans maatstaf voor nominale
Nadere informatieP O S I T I O N P A P E R
Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl P O S I T I O N P A P E R KvK Haaglanden
Nadere informatiePensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket
Pensioen in beweging Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam door Peter Janssen 27 september 2012 2012 Towers Watson.
Nadere informatiePENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011
PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 KORTE TERUGBLIK Kabinet Balkenende gevallen: sociale partners pakken kansen Het pensioen is van sociale partners samen, dus moeten wij ook samen naar
Nadere informatieRESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1
RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL Vraag 1 Onder het huidige FTK krijgen pensioenfondsen te maken met de zogenaamde beleggings -spagaat: aan de ene kant kan er weinig risico worden genomen
Nadere informatieDe stabiliteit van ons pensioenstelsel
De stabiliteit van ons pensioenstelsel Het Nederlands pensioenstelsel wordt internationaal gezien als één van de beste stelsels ter wereld. Toch zijn de berichten van de afgelopen periode zeer verontrustend.
Nadere informatieActualiteiten pensioen
Actualiteiten pensioen Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 2013 Towers Watson. All rights reserved. Wat speelt er allemaal? Sociaal akkoord AOW-leeftijd gaat omhoog AOW-gat Nominaal versus
Nadere informatieDe fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012
De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader
Nadere informatieEvenwichtige belangenafweging. Roel Mehlkopf CPB en Tilburg University
Evenwichtige belangenafweging Roel Mehlkopf CPB en Tilburg University Netspar, 5 oktober 2012 Vraagstelling CPB berekeningen Intergenerationele effecten Algemeen: de overgang van het bestaande contract
Nadere informatieBijlage 1. Uitwerking van het nieuwe Financieel toetsingskader (ftk)
Uitwerking van het nieuwe Financieel toetsingskader (ftk) 1. De waarborgfunctie van het ftk Het ftk is het stelsel van financiële normen voor pensioenfondsen dat moet waarborgen dat fondsen het afgesproken
Nadere informatieUitwerkingsmemorandum Pensioenakkoord Een quickscan van de belangrijkste elementen
Uitwerkingsmemorandum Pensioenakkoord Een quickscan van de belangrijkste elementen 12 juni 2011 PGGM, Bestuurlijke Advisering 1 Inleiding De Stichting van de Arbeid heeft het Pensioenakkoord 2010 uitgewerkt
Nadere informatieGeneratie-effecten pensioenakkoord. Casper van Ewijk CPB Netspar Universiteit van Amsterdam
Generatie-effecten pensioenakkoord Casper van Ewijk CPB Netspar Universiteit van Amsterdam Netspar, 22 juni 2012 Vraagstelling CPB berekeningen Intergenerationele effecten Algemeen: de overgang van het
Nadere informatieBijlage 1. Uitwerking van het nieuwe Financieel toetsingskader (ftk)
Uitwerking van het nieuwe Financieel toetsingskader (ftk) 1. De waarborgfunctie van het ftk Het ftk is het stelsel van financiële normen voor pensioenfondsen dat moet waarborgen dat fondsen het afgesproken
Nadere informatieWat kunnen en moeten pensioenfondsen nu doen?
Op weg naar een nieuwe pensioenregeling Wat kunnen en moeten pensioenfondsen nu doen? Dick Boeijen 5 oktober 2012 1 Beginnen bij het begin ambitie evenwichtige belangenbehartiging prijs risico i 2 Evenwichtige
Nadere informatieBeleggingsaspecten voorontwerp van wet herziening ftk
Beleggingsaspecten voorontwerp van wet herziening ftk De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid publiceerde op vrijdag 12 juli 2013 het lang verwachte consultatiedocument over de uitwerking
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013
Nadere informatieSamenvatting Pensioenakkoord 10 juni 2011
Samenvatting Pensioenakkoord 10 juni 2011 Op 10 juni jl. heeft het kabinet met de Stichting van de Arbeid een akkoord gesloten over de oudedagsvoorziening en ouderenparticipatie. In de kern gaat het akkoord
Nadere informatieDatum 24 november 2015 Betreft Kamervragen van het lid Krol over het bericht 'In 2020 veel meer mensen gekort dan ufr-rapport veronderstelt'
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieSociale Partners en Pensioen
Sociale Partners en Pensioen door Harry Govers Delft, 11 november 2014 Heerlen, 12 november 2014 Zwolle, 14 november 2014 Onderwerpen Witteveen kader. In te voeren per 1 jan 2015 nieuw Financieel Toetsingskader
Nadere informatieAanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM
Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen
Nadere informatieFiscale aspecten pensioenmaatregelen
www.pwc.nl Fiscale aspecten pensioenmaatregelen regeerakkoord Studiebijeenkomst Vereniging voor Pensioenrecht 21 november 2012 Agenda 1. Aanleiding 2. Ontwikkelingen wet- en regelgeving pensioen 3. Wet
Nadere informatieHerziening pensioenstelsel
Herziening pensioenstelsel Het pensioenstelsel staat al een tijdje onder druk. Dat geldt niet alleen voor de AOW, maar ook voor de tweede pijler. De toenemende vergrijzing en de stijging in de levensverwachting
Nadere informatieSpoorboekje. Pensioenakkoord Waar ging dat ook al weer over? Hoofdlijnen no33e Welke type contracten zijn denkbaar? Lenteakkoord Wat betekent dat?
Spoorboekje 1 Pensioenakkoord Waar ging dat ook al weer over? 2 Hoofdlijnen no33e Welke type contracten zijn denkbaar? 3 Lenteakkoord Wat betekent dat? 4 Cao onderhandelingstafel Werk aan de winkel! 1
Nadere informatievan het pensioenstelsel moet verbeteren en de procyclische werking ervan moet verkleinen.
12 september 2013 Verklaring van de Stichting van de Arbeid, de Pensioenfederatie, FNV-Jong, CNV Jongeren, CSO (Unie KBO, PCOB, NVOG en Noom), ANBO, KNVG en FNV Senioren over de verdere uitwerking van
Nadere informatieHet Financieel Toetsingskader wijzigt
Het Financieel Toetsingskader wijzigt Wat zijn de consequenties en welke keuzes kunt u maken? Dit document is gebaseerd op het wetsvoorstel van 25 juni 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen
Nadere informatieNadere reactie van de Stichting van de Arbeid op het voorontwerp van de Wet invoering reële ambitieovereenkomst
11 september 2013 Nadere reactie van de Stichting van de Arbeid op het voorontwerp van de Wet invoering reële ambitieovereenkomst Op 12 juli jl. heeft de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Nadere informatiePosition Paper FTK Datum: 1 september 2014 Onderwerp: Wet aanpassing financieel toezichtskader
FNV Naritaweg 10 Postbus 8456 1005 AL Amsterdam T 020 58 16 300 F 020 68 44 541 Position Paper FTK Datum: Onderwerp: Wet aanpassing financieel toezichtskader CNV Tiberdreef 4 Postbus 2475 3500 GL Utrecht
Nadere informatieCPB Notitie 12 september 2013. Effecten macrostabiele discontovoet. Uitgevoerd op verzoek van de SER-werkgroep Macrostabiele discontovoet.
CPB Notitie 12 september 213 Effecten macrostabiele discontovoet Uitgevoerd op verzoek van de SER-werkgroep Macrostabiele discontovoet. CPB Notitie Aan: SER-werkgroep Macrostabiele discontovoet Centraal
Nadere informatie134 De Pensioenwereld in 2015
14 134 De Pensioenwereld in 2015 Ontwikkelingen in de pensioenmarkt 135 Het nieuwe FTK: oude wijn in nieuwe zakken? Auteurs: Gijs Hoedemaker, Machiel Koper en Alexander van Stee Na de crisis leek er een
Nadere informatieCPB Notitie. 1 Inleiding. 2 Evaluatie Wet aanpassing FTK. Vaste Commissie voor SZW
CPB Notitie Aan: Vaste Commissie voor SZW Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postbus 80510 2508 GM Den Haag T 088 9846000 I www.cpb.nl Contactpersoon Marcel Lever Datum: 16 mei 2018
Nadere informatieHet nieuwe FTK. Pascal Janssen (PGGM) Studiemiddag VVP 15 april 2015
Het nieuwe FTK Pascal Janssen (PGGM) Studiemiddag VVP 15 april 2015 1 Toekomstdiscussie in meerdere tempo s economie demografie NIEUW FTK VERBETERDE PREMIE OVEREENKOMST arbeidsmarkt maatschappij NATIONALE
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA. Datum Betreft Septemberpakket pensioenen
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieLaveren tussen ambitie en garantie: de ervaringen van Pensioenfonds TNO. November 2013 Hans de Ruiter
1 Laveren tussen ambitie en garantie: de ervaringen van Pensioenfonds TNO November 2013 Hans de Ruiter 2 Inhoud Inleiding pensioencontract De marsroute naar het nieuwe contract Tien vragen en antwoorden
Nadere informatieToelichting wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader. Juni 2014
Toelichting wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader Juni 2014 Inhoudsopgave Wetsvoorstel aanpassing FTK Beleidsdekkingsgraad Premievaststelling Toekomstbestendig indexeren Inhaalindexatie Hersteltermijn
Nadere informatieABC van het FTK Agnes Joseph
Update juni 2014 ABC van het FTK Agnes Joseph Verder gaan. Zomer update: FTK in grote lijnen bekend Het financieel toetsingskader voor pensioenfondsen (FTK) wordt aangepast. Op 25 juni 2014 stuurde staatssecretaris
Nadere informatiePensioen voor jong en oud: Uitgangspunten die vertegenwoordigers van ouderen en jongeren delen
1. Inleiding Pensioen voor jong en oud: Uitgangspunten die vertegenwoordigers van ouderen en jongeren delen In de publiciteit is het beeld ontstaan dat ouderen en jongeren in het pensioendebat scherp tegenover
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 20 202 32 043 Toekomst pensioenstelsel Nr. 3 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieGeneratie-effecten als gevolg van afstempelen Theo Kocken 1,2, Bart Oldenkamp 2, Joeri Potters 2 en Robin Zeeman 2 Working paper, 17 april 2013
Generatie-effecten als gevolg van afstempelen Theo Kocken 1,2, Bart Oldenkamp 2, Joeri Potters 2 en Robin Zeeman 2 Working paper, 17 april 2013 Samenvatting In deze paper worden de generatie-effecten in
Nadere informatieReactie op het wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader (FTK)
Reactie op het wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader (FTK) Utrecht, 2 september 2014 Koninklijk Actuarieel Genootschap Postbus 2433 3500 GK UTRECHT 1 In deze notitie treft u de reactie aan
Nadere informatieIndexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen.
Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen. De Bazel 24 mei 2012 Het Pensioenakkoord Drie delen: - De AOW-leeftijd - Pensioen in de tweede pijler - Ouderenparticipatie Wat is de aanleiding?
Nadere informatieHet verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014
Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014 Wat doet het ftk? Wat zit er in de pot? Wat is er beloofd? Generatiebalans FTK = beheersingssysteem Indicator Nominale dekkingsgraad
Nadere informatieP O S I T I O N P A P E R
Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl P O S I T I O N P A P E R KvK Haaglanden
Nadere informatieHuidige stand van zaken nftk. drs. Lonneke Thissen AAG
Huidige stand van zaken nftk drs. Lonneke Thissen AAG juli 2014 1. Huidige stand van zaken nftk Wetsvoorstel naar de Raad van State op 4 april 2014 Gebaseerd op nominaal kader - De komende tijd wordt gekeken
Nadere informatieDatum: 24 september 2012 Betreft: aanpassing toezicht pensioenfondsen (septemberpakket)
CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon MHC Lever, RJ Mehlkopf en JPM Bonenkamp Datum: 24 september
Nadere informatieAanpassing toezicht pensioenfondsen (septemberpakket) Op verzoek van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
CPB Notitie 24 september 2012 Aanpassing toezicht pensioenfondsen (septemberpakket) Op verzoek van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Centraal Planbureau
Nadere informatieDeutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In
Nadere informatiePensioenactualiteiten
Pensioenactualiteiten Medezeggenschap Waterbedrijven, Waterschappen, Netwerkbedrijven 16-05-2013 Agenda Dekkingsgraad en financiële positie fonds Wijzigingen in 2012 Ontwikkelingen en gevolgen voor ABP
Nadere informatieHeerlen, 5 september 2013. Onderwerp: Reactie AZL op voorontwerp wet herziening FTK. Bijlage: 1. Hooggeachte mevrouw Klijnsma,
Heerlen, 5 september 2013 Onderwerp: Reactie AZL op voorontwerp wet herziening FTK Bijlage: 1 Hooggeachte mevrouw Klijnsma, Met interesse hebben wij kennis genomen van het voorontwerp van wet herziening
Nadere informatieHet nieuwe FTK Hoe gaat het er uit zien? Wordt het transparant?
Het nieuwe FTK Hoe gaat het er uit zien? Wordt het transparant? Adri Jansen en Diede Panneman VSAE workshop 5 maart 2014 Copyright 2012 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document
Nadere informatiePensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom
Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4
Nadere informatieMarktconsistente waardering voor. Theo Nijman Bas Werker Tilburg University July 2011
Marktconsistente waardering voor zachte (reële) pensioencontracten Theo Nijman Bas Werker Tilburg University July 20 Samenvatting presentatie Theo Nijman Verevening kan tot lange periode leiden voordat
Nadere informatiePensioenakkoord StAr en de gevolgen voor de aanvullende pensioenregelingen. Jan Neven VVP 14 september 2010
Pensioenakkoord StAr en de gevolgen voor de aanvullende pensioenregelingen Jan Neven VVP 14 september 2010 Het akkoord gaat met name over.. Incorporeren stijgende levensverwachting in AOW en aanvullend
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieDatum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630
Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK
Nadere informatieWetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader ingediend
1 JULI 2014 PENSIONS Wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader ingediend Het voorstel van Wet aanpassing financieel toetsingskader (het "wetsvoorstel") beoogt een nieuw type pensioencontract te
Nadere informatieDatum: 5 december 2014 Betreft: Generatie- en premie-effecten aanpassing pensioenregels 2015
CPB Notitie Aan: Dhr. Omtzigt en dhr. Hoekstra, Kamerleden voor het CDA Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon M.H.C. Lever en Th.
Nadere informatieDertien bestuurlijke uitdagingen in het nieuwe financieel toetsingskader
2 Dertien bestuurlijke uitdagingen in het nieuwe financieel toetsingskader Door: Stef Vermeulen Op 1 januari 2015 is het langverwachte wetsvoorstel Aanpassing financieel toetsingskader ingevoerd. Dit hoofdstuk
Nadere informatieCRISISPLAN - SAMENVATTING
CRISISPLAN - SAMENVATTING MAATREGELEN ALS DE FINANCIËLE POSITIE IN GEVAAR IS 1 juli 2015 Inleiding Dit crisisplan beschrijft wat het Algemeen Bestuur gaat doen als het Pensioenfonds in een crisissituatie
Nadere informatiePensioenfonds DSM Nederland
Pensioenfonds DSM Nederland door Ton de Boer op verzoek van VDP 12-12-2016 Pensioenfonds DSM Nederland 1 AGENDA 1. Inleiding 2. Huidige situatie a) Financieel b) Uitkomsten deelnemersonderzoek c) Besluiten
Nadere informatieGeneratie- en premie-effecten aanpassing FTK Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
CPB Notitie 20 juni 2014 Generatie- en premie-effecten aanpassing FTK Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid CPB Notitie Aan: Minsterie van SZW Centraal Planbureau
Nadere informatie2012D35001 LIJST VAN VRAGEN
2012D35001 LIJST VAN VRAGEN De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft naar aanleiding van de brief van de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het septemberpakket
Nadere informatieIndexatiebeleid Financiering Reglement Communicatie
Matrix 1 ten aanzien van de toeslag pensioenaanspraken en pensioenrechten (is toeslag voor gepensioneerden, gewezen deelnemers en deelnemers) 2 : Indexatiebeleid, A. Geen B. Geen doelgericht indexatiebeleid
Nadere informatieNotitie. Aan Eerste Kamer der Staten-Generaal Nummer PA/2014/11-03. C.c. Datum 14 nov 2014. Van Peter Borgdorff / PFZW Telefoonnr 030-277 9959
Notitie Aan Eerste Kamer der Staten-Generaal Nummer PA/2014/11-03 C.c. Datum 14 nov 2014 Van Peter Borgdorff / PFZW Telefoonnr 030-277 9959 Onderwerp Inbreng financieel toetsingskader (FTK) Op 18 november
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum Betreft Financiële positie pensioenfondsen
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatie- 1. afschaffing van doorsneepremiesystematiek
Aan de besturen van VNO-NCW, MKB, LTO, Bouwend Nederland, FNV, CNV, VCP, HZC Aan de leden van de commissie SZW en/of pensioenwoordvoerders politieke partijen 2 e Kamer 29 mei 2017 Mevrouw, Mijnheer, De
Nadere informatieHet financieel toetsingskader wijzigt
Het financieel toetsingskader wijzigt Wat zijn de consequenties en welke keuzes kunt u maken? Lonneke Thissen, Caroline Bosch & Steven Verschuren augustus 2014 Dit document is gebaseerd op het wetsvoorstel
Nadere informatieOWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij
Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van
Nadere informatiePensioenactualiteiten
Pensioenactualiteiten Vereniging van DSM Gepensioneerden 27 maart 2013 Toelichting door Gerard Rutten 2013-001773 Nederlandse Pensioenfondsen: sterke daling van de dekkingsgraad 1 Mutation 25 Funding ratio
Nadere informatieBijdrage aan de internetconsultatie van de gezamenlijke organisaties ANBO, KNVG en de CSO (Samenwerking tussen Unie-KBO, PCOB, NVOG en Noom)
Utrecht, 5 september 2013 Bijdrage aan de internetconsultatie van de gezamenlijke organisaties ANBO, KNVG en de CSO (Samenwerking tussen Unie-KBO, PCOB, NVOG en Noom) Toelichting: De gezamenlijke organisaties
Nadere informatieInformatiebijeenkomst
Stichting Pensioenfonds DHV Informatiebijeenkomst 24 september 2013 2013 Royal HaskoningDHV, All rights reserved Alleen voor intern gebruik Agenda Opening Jaarverslag 2012 Paul Canisius Actuele ontwikkelingen
Nadere informatieMEMORIE VAN TOELICHTING I. ALGEMEEN
MEMORIE VAN TOELICHTING I. ALGEMEEN HOOFDSTUK 1 ALGEMENE INLEIDING Met de AOW kent Nederland een oudedagsvoorziening die vrijwel iedere ingezetene het sociaal minimum garandeert. De vanzelfsprekendheid
Nadere informatieOntwikkelingen in pensioenwetgeving
pggm.nl Ontwikkelingen in pensioenwetgeving PGGM Bestuurlijke Advisering 7 april 2014 Quickscan: Ontwikkelingen in pensioenwetgeving Nieuwe plannen, brieven en wetten vliegen de pensioensector om de oren.
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015 2016 33 972 Wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Invoerings- en aanpassingswet Pensioenwet in verband met aanpassing
Nadere informatieDatum: 12 december 2014 Betreft: Effecten aanpassing pensioenregels 2015: een toelichting
CPB Notitie Aan: Eerste Kamer der Staten-Generaal Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon M.H.C. Lever en Th. Michielsen Datum: 12
Nadere informatieHerstelplan. Stichting Personeelspensioenfonds APG
Herstelplan Stichting Personeelspensioenfonds APG PPF APG Herstelplan versie: juni 2015 Herstelplan PPF APG 2015 juni 2015 1. Inleiding In dit herstelplan 2015 voor PPF APG leest u eerst welke uitgangspunten
Nadere informatieHerstelplan 2016. Stichting Personeelspensioenfonds APG (PPF APG)
Herstelplan 2016 Stichting Personeelspensioenfonds APG (PPF APG) Onderwerp: Herstelplan PPF APG 2016 Datum: 10 maart 2016 1. Inleiding Deze notitie geeft een overzicht van de uitgangspunten die gehanteerd
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur
Nadere informatieCPB Notitie 24 september Achtergrondnotitie generatie-effecten septemberpakket
CPB Notitie 24 september 212 Achtergrondnotitie generatie-effecten septemberpakket Behorend bij CPB Notitie Aanpassing toezicht pensioenfondsen (septemberpakket), gepubliceerd op 24 sept 212 CPB Notitie
Nadere informatieAfdeling Gouda Senioren Pensioenakkoord; stand van zaken 27 Mei 2011
Afdeling Gouda Senioren Pensioenakkoord; stand van zaken 27 Mei 2011 Rob Barnhoorn Beleidsadviseur ABVAKABO FNV Rbarnhoorn@abvakabo nl Expertgroep Pensioenakkoord juni 2010 1. Waarom was dat nodig? Onderdelen:
Nadere informatiePensioenakkoord. Spelregels vanuit de accountant bezien. Nico Pul Ernst & Young
Pensioenakkoord Spelregels vanuit de accountant bezien Nico Pul Ernst & Young Pensioenakkoord Korte vergelijking oud versus nieuw Gevolgen voor de jaarrekening Bijdrage accountants aan het debat Oud versus
Nadere informatieBriefadvies Naar macrostabiele reële pensioenen
Aan de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid mevrouw drs. J. Klijnsma Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Postbus 90801 2509 LV Den Haag BETREFT Briefadvies Naar macrostabiele
Nadere informatieGebruik van verwacht rendement in de pensioenpremie Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
CPB Notitie 25 november 2013 Gebruik van verwacht rendement in de pensioenpremie Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Centraal
Nadere informatieDatum Betreft Aanbieding rapport Evaluatie Wet aanpassing financieel toetsingskader
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieJuridische aspecten van het pensioenakkoord. Bianca van Tilburg Vereniging voor Pensioenrecht 8 maart 2011
Juridische aspecten van het pensioenakkoord Bianca van Tilburg Vereniging voor Pensioenrecht Stand van zaken pensioenakkoord 4 juni 2010 - Pensioenakkoord sociale partners Door kabinetsformatie vertraging
Nadere informatieDe meest gestelde vragen over het pensioenakkoord van de Stichting van de Arbeid (StvdA).
CB 10115 AB 10066 CBAC 10163 WP 10074 De meest gestelde vragen over het pensioenakkoord van de Stichting van de Arbeid (StvdA). 1. Wanneer gaat de AOW-leeftijd omhoog? 2. Blijft de hoogte van de AOW-uitkering
Nadere informatieHerstelplan PME 2015. Vastgesteld door het algemeen bestuur op 25 juni 2015
Herstelplan PME 2015 Vastgesteld door het algemeen bestuur op 25 juni 2015 1 PME Herstelplan 2015 dekkingraadsjabloon inclusief onderbouwing Dit document bevat het dekkingsgraadsjabloon dat deel uitmaakt
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 972 Wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Invoerings- en aanpassingswet Pensioenwet in verband met aanpassing
Nadere informatiePensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh
Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden Ferry Pereboom Angelique Kansouh Februari 2012 De AC Rijksvakbonden zijn een initiatief van NCF, Juvox, VPW en VCPS Inhoudsopgave 0. Voorwoord......... 3 1. Lage dekkingsgraad
Nadere informatieTen eerste: afschaffing van de al genoemde doorsneesystematiek en ten
Dames en heren, Hartelijk dank voor de uitnodiging om hier vandaag op uw symposium te komen spreken. Als koepel van verenigingen van gepensioneerden wil de KNVG de belangen van gepensioneerden behartigen
Nadere informatieDe Ultimate Forward Rate Methodiek
De Ultimate Forward Rate Methodiek Notitie van het Actuarieel Genootschap 23 augustus 2012 Inleiding Voor het zomerreces heeft de Tweede Kamer een aantal debatten gevoerd over de Hoofdlijnennota herziening
Nadere informatiePensjoen Jos Berkemeijer. ALV NVOG 22 november 2017
Pensjoen Jos Berkemeijer ALV NVOG 22 november 2017 Pensioenagenda 1. Regeerakkoord 2. Pensioen in cijfers 3. Dreigende Kortingen? 4. Nieuw pensioenstelsel 5. Discussie Dillema s Vragen? http://duwtje.com/otherweyes-in-nrc-6-denkfouten-over-pensioen/
Nadere informatie68 De Pensioenwereld in 2014
09 68 De Pensioenwereld in 2014 Pensioenregeling 69 Aanpassingen van het fiscale (Witteveen-)kader Auteurs: Ivar Sintemaartensdijk en Jan Stigter Pensioenen mogen zich nog altijd verheugen in de warme
Nadere informatieHerstelplan ultimo 2016
Stichting Pensioenfonds NIBC Herstelplan ultimo 2016 16 juni 2017 - samenvatting (1) - Het Pensioenfonds NIBC (PF NIBC) verkeert sinds 30 juni 2015 in een tekort situatie en daarom dient jaarlijks het
Nadere informatieAddendum. Ultimate Forward Rate
Addendum Ultimate Forward Rate Wilt u meer weten over renterisico s, swaps en swaptions? Neem dan contact op met uw Account-CIO of met onze balansmanagement adviseurs Bas Scholten via bas.schoiten@achmea.ni
Nadere informatieAchtergrond en uitdagingen van het FTK
Achtergrond en uitdagingen van het FTK Prof. dr. K.H.W. Knot Divisiedirecteur Toezichtbeleid De Nederlandsche Bank 16 mei 006 Agenda Kenmerken Nederlandse pensioenstelsel Doelstelling risicogebaseerd toezicht
Nadere informatieSamenvatting uitwerking Pensioenakkoord
Samenvatting uitwerking Pensioenakkoord 14 juni 2011 Aon Hewitt Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1 Inleiding... 1 2 AOW... 1 3 Tweede pijler pensioenen... 1 4 Duurzame inzetbaarheid... 4 Contactgegevens...
Nadere informatie