Het genereren van middelen om te komen tot een sluitend meerjarenperspectief

Transcriptie

1 Het genereren van middelen om te komen tot een sluitend meerjarenperspectief Inleiding In deze notitie wordt ingegaan op de wijze waarop het college invulling wil geven aan de opdracht van de raad om middelen te genereren die moeten leiden tot een sluitend meerjarenperspectief Dit alles binnen de onderstaande kaders die de raad op 9 juli 2009 heeft meegegeven: Voor 2010 geen verdere belastingmaatregelen dan is afgesproken in het coalitieakkoord Binnen de exploitatie wordt onderzocht in hoeverre middelen gegenereerd kunnen worden. Het vinden van financiële ruimte past binnen de kaders van het coalitieakkoord Bij de uitwerking van de scenario s wordt bewaakt dat er sprake is van een evenwichtige verdeling tussen de voorgestelde maatregelen en de effecten. Reserves mogen worden ingezet ter overbrugging van tekorten. De te genereren middelen bedragen voor 2010 een bedrag van 1,3 miljoen en voor de jaren 2011, 2012 en 2013 jaarlijks een bedrag van ,00. In totaliteit een bedrag van 3,1 miljoen. Conclusie Het is gelukt om middelen tot een bedrag van afgerond 3,1 miljoen te genereren. Maar er zullen dan wel enkele opdrachten uitgevoerd moeten worden die vooral in 2012 de benodigde middelen moeten opleveren. Daarbij hebben wij voldaan aan de kaders van uw raad. Bedragen maal Totaal Salariskosten % Kapitaallasten 209 7% Reguliere exploitatie 225 7% Nieuw beleid 162 5% Voorstellen % Totaal % Benodigd Het saldo van de begroting ontwikkelt zich dan als volgt. Bedragen maal Ontwikkeling saldo begroting: Kadernota N 473 N 97 N 57 V Na genereren van middelen 23 V 548 N 62 V 43 V 1

2 Veel mogelijkheden zijn onderzocht op hun realiteitsgehalte. Het bleek niet mogelijk om scenario s te ontwikkelen om uw raad een keuze te laten maken. Daarvoor was de opgave te omvangrijk in relatie tot de veelheid aan activiteiten die wij als gemeente uitvoeren. Wij gaan graag met u in gesprek over waar meer en waar minder accenten te leggen. Een totaaloverzicht van de gegenereerde middelen is opgenomen in bijlage 1. Onderstaand is een toelichting opgenomen. Het genereren van middelen 1. Salariskosten van de medewerkers De kosten van de medewerkers zijn beoordeeld in relatie tot: Het dienstverband dat met de betrokken medewerkers is overeengekomen. Natuurlijk verloop als gevolg van FPU. Het selectief invullen van vacatures. Het aanwezig zijn van financieringsmiddelen. Mogelijke besparingen in de omvang van de formatie Het zelf doen van werkzaamheden in plaats van uitbesteden. Bij deze analyse zijn ook onjuistheden in de bij de Kadernota 2010 gepresenteerde salariskosten aan het licht gekomen. Deze zijn gecorrigeerd. Bedragen maal Totaal Correcties op de Kadernota 2010: Aanpassingen in salariskosten Aanwezige financiering Subtotaal Genereren van middelen Inbesteden van werkzaamheden: Wat doen wij zelf en besteden wij niet uit. Selectief invullen van vacatures Uitkomst onderzoek Bureau Berenschot PM PM PM PM PM Subsidiescan Subtotaal Totaal salariskosten Een toelichting Aanwezige financiering Het beleid van het afgelopen jaar is geweest dat als medewerkers in dienst komen in principe financiering aanwezig moet zijn. Niet in alle gevallen was dat in de Kadernota verwerkt. 2

3 Inbesteden van werkzaamheden Het zelf uitvoeren van reïntegratiewerkzaamheden, het zelf uitvoeren van interne controle werkzaamheden en ook het zelf uitvoeren van renovatiewerkzaamheden bij het groenonderhoud maken dat wij minder kosten voor externe inhuur hebben. Selectief invullen van vacatures Waar wij op dit moment vacatures zien ontstaan, zullen wij afwegen in welke mate invulling van die vacature kan c.q. moet plaatsvinden. Vacatures kunnen ontstaan door natuurlijk verloop, ontslag nemen van medewerkers op dit moment en niet verlengen van contracten die voor bepaalde tijd zijn aangegaan. Bureau Berenschot voert op korte termijn een onderzoek uit naar de omvang van ons personeelsbestand gerelateerd aan de activiteiten die wij uitvoeren. Daarbij vindt ook een vergelijking plaats met andere gemeenten. Ten tijde van de raadsvergadering van 12 november a.s. zijn de conceptuitkomsten van dit onderzoek bekend. Subsidiescan In 2010 zal een subsidiescan worden uitgevoerd om te bezien waar wij in het kader van de personeelskosten subsidiemogelijkheden aanwezig zijn. Wij denken daarbij onder meer aan het UWV. Inhuur van medewerkers In de begroting zijn geen kosten geraamd voor de inhuur van medewerkers. Het beleid ten aanzien van de inhuur van medewerkers is en blijft dat er altijd financiering aanwezig moet zijn binnen bestaande budgetten, vacaturebudget of uit het arbeidsongeschiktheidsfonds. Het vertrek van medewerkers en selectief invullen van de dan ontstane vacatures kan leiden tot een mindere serviceverlening aan uw bestuur en de interne organisatie. De secretaris zal in overleg met het college waarborgen dat de dienstverlening aan de burger gehandhaafd blijft. 2. Kapitaallasten Bezien is in hoeverre de afschrijvingstermijnen bijgesteld kunnen worden en het verantwoord is over een langere termijn af te schrijven. Dit bleek beperkt mogelijk en heeft nauwelijks financieel effect. Dit geldt ook voor de gehanteerde rentepercentages in relatie tot de werkelijke rente. Nadere analyse gaf aan dat wij wel ons rentebeleid kunnen herzien. Tot op heden wordt rente bijgeschreven op reserves ten laste van de exploitatie. Het is meer gebruikelijk dat de omvang van de reserves gelijk is aan middelen benodigd voor de realisatie van de onderliggende plannen. Blijken meer middelen nodig te zijn dan kan de reserve worden aangevuld uit de bestemming van het exploitatieresultaat of via een raming in de begroting. Wijziging van dit beleid levert een structureel voordeel op van ,00. Realisatie van investeringen leidt tot een daling van de deposito s en de bijbehorende renteopbrengsten. Naar verwachting dalen de renteopbrengsten met ,00. In hoeverre 3

4 de renteopbrengsten jaarlijks terugvallen, kan alleen jaarlijks worden bezien afhankelijk van de investeringsramingen en mogelijk te genereren baten. Per saldo ontstaat voor 2010 een structureel voordeel van ,00. Bedragen maal 1.000,00 Totaal Kapitaallasten Geen effect voor de dienstverlening en het voorzieningenniveau. 3. Reguliere exploitatie Binnen de reguliere exploitatie is kritisch gekeken naar ontwikkelingen die een verlaging van de exploitatiebudgetten rechtvaardigen of wellicht kunnen leiden tot meer inkomsten. Bedragen maal 1.000,00 Totaal Overige personeelskosten Beter contractbeheer van verhuringen Legesopbrengsten: vliegbasis Legesopbrengsten: bouwleges OZB opbrengsten: vliegbasis OZB opbrengsten: project Apparaatskosten BWI Totaal reguliere exploitatie Een toelichting: Overige personeelskosten De vergoeding voor bovenmatige ziektekosten is vervallen en daarnaast zullen wij de gelden ontvangen uit de opheffing van de oude IZA in 2010 tot en met 2013 besteden aan personeelszaken zoals opleidingen en de aanpassing van de woon/werkregeling. Beter contractbeheer van verhuringen De indruk bestaat dat binnen de huidige huurcontracten meer kosten doorberekend kunnen worden aan beheerders en huurders van gemeentelijke eigendommen. Te denken valt aan onder meer de kosten van energieverbruik. Legesopbrengsten De vliegbasis gaat de komende jaren investeren. Deze investeringen zorgen voor legesopbrengsten. De reguliere bouwactiviteiten vallen als gevolg van de economische crisis sterk terug. Wij gaan er van uit dat per saldo het effect nihil is. Een en ander betekent wel dat wij in 2012 en 2013 ervoor moeten zorgen zelf bouwexploitaties in ontwikkeling te hebben die opbrengsten uit bouwvergunningen genereren. De activiteiten bij de vliegbasis zijn immers niet structureel, maar incidenteel. 4

5 OZB opbrengsten De nieuwbouwactiviteiten bij het ministerie van defensie leiden tot structurele extra OZB opbrengsten, uiteindelijk structureel ,00. Op dit moment wordt de WOZadministratie op orde gebracht. Naar verwachting leidt dit tot structureel extra opbrengsten voor een bedrag van ,00. Apparaatskosten Een wens van de raad is de BWI middelen te verstrekken voor de uitvoering van hun activiteiten. M.i.v bedragen die structureel ,00. : Geen effecten voor de dienstverlening en het voorzieningenniveau. 4. Nieuw beleid Ten aanzien van het nieuwe beleid is bezien in hoeverre dit nieuwe beleid niet op een andere wijze gefinancierd kan worden of dat een heroverweging op zijn plaats zou kunnen zijn. Bedragen maal 1.000,00 Programma Totaal Budget jongerenwerker Welzijn Hondenwachter Ruimtelijk Beheer Uitbreiding juridische zaken Burger en Bestuur Formatie servicelijn Burger en Bestuur Kosten regionale Burger en Bestuur samenwerking: inzet personeel 39. Kosten regionale samenwerking: kosten deelname Burger en Bestuur Totaal Een toelichting: Verhogen budget jongerenwerker: de jongerenwerker moet binnen bestaande budgetten financiering zoeken voor zijn activiteiten. Een budget van ,00 is al beschikbaar. Hondenwachter: de kosten van de hondenwachter worden gefinancierd uit de reguliere exploitatie. Juridisch adviseur: kosten zijn al meegenomen bij de salariskosten. Uitbreiding formatie servicelijn: kosten zijn al meegenomen bij de salariskosten. Kosten deelname regionale samenwerking: deze kunnen deels worden gefinancierd uit al bestaande budgetten beschikbaar voor regionale samenwerking en door inzet van eigen personeel. Geen effect voor de dienstverlening of het voorzieningenniveau. 5

6 5. Voorstellen Bedragen maal 1.000,00 Programma Totaal Omvang subsidies bezien Diverse Gesprekken met grote subsidieontvangers Diverse over de omvang van het ontvangen subsidie Optimalisatie beheer en verhuur Welzijn van accommodaties Investeren in duurzame energie Diverse Taakstelling regionale brandweer Burger en Bestuur Joint Venture Aviolanda Economische Zaken Wegwerken achterstanden Ruimtelijk Beheer onderhoud Openbreken contracten met Diverse leveranciers Besparingen in het beheer van de Ruimtelijk Beheer openbare ruimte Besparing op verzekeringen, lidmaatschappen Diverse en abonnementen Terugvordering en verhaal Sociale Zaken Uitstroom uit de bijstand Sociale Zaken Precariorechten Inkomsten van de gemeente Herontwikkelen van gemeentelijke Ruimtelijke terreinen, eigendommen en accommodaties Ontwikkeling Genereren van subsidies Diverse Totaal Een toelichting: Omvang subsidies bezien In verhouding tot gemeenten van vergelijkbare omvang lijkt het dat wij ruimhartig zijn in het toekennen van subsidies. De vraag is of het totaal beschikbare budget voor subsidies niet opnieuw bezien moet worden, mede gezien het feit dat binnenkort het nieuwe subsidiebeleid geagendeerd staat voor behandeling in de raad. Meerdere gemeenten hebben in het verleden een aanpassing van het budget beschikbaar voor subsidies doorgevoerd toen duidelijk werd dat er keuzes gemaakt moesten in de besteding van de beschikbare middelen. Mits vroegtijdig aangekondigd en na overleg met de subsidieontvangers is dit ook juridisch daadwerkelijk realiseerbaar. Het kan zijn dat instellingen dit niet kunnen dragen, dan zal zullen zij hun exploitatie moeten aanpassen of andere middelen genereren. Waar nodig kunnen wij hen mogelijk ondersteunen. 6

7 Gesprekken met grote instellingen over de omvang van het ontvangen subsidie Dit sluit aan op de herziening van het subsidiebeleid dat in voorbereiding is en waar producten en de afname hiervan door de gemeente de basisvormen voor de te ontvangen subsidie. Op dit moment wordt daartoe onderzocht en welke doelgroepen wij subsidie verstrekken en in welke mate dit past binnen de huidige beleidsuitgangspunten. Het moge duidelijk zijn dat een herziening van het subsidiebeleid gepaard gaat met een goed contractmanagement ten aanzien van de verstrekte subsidies. Een heldere en eerlijkere verdeling van de subsidiegelden. Tevens ontstaat inzicht in waarom een subsidie verstrekken. Komen instelling daardoor in financiële problemen dan zullen wij in onderling overleg bezien hoe wij hieruit kunnen komen. Optimalisatie beheer en verhuur van accommodaties Binnen het project gebouwenbeheer vindt op dit moment onderzoek plaats naar een verdere optimalisatie van de verhuur en beheer van accommodaties. Wij stellen ons voor dat ook het beheer en de verhuur van accommodaties verder geoptimaliseerd kan worden en gaan dit verder onderzoeken. Uit aanpassing van huurcontracten verwachten wij ,00 meer opbrengsten te genereren. Bij de werkzaamheden die wij zelf uitvoeren in het kader van onder meer het onderhoud kan mogelijk een besparing worden gerealiseerd van ,00. Daarbij is het privatiseren van accommodaties één van de mogelijkheden. Een rechtvaardiger verdeling van de lasten maar wel met mogelijke gevolgen voor de huurders. Wij verwachten van de beheerders dat de dekkingsgraad van de accommodaties zo optimaal mogelijk is. Dit past in een meer bedrijfsmatige benadering van het beheer van hun accommodaties. Bij de besprekingen zullen wij rekening houden met het feit dat in vele gevallen sprake is van historisch gegroeide afspraken. Investeren in duurzame energie Onduidelijk is welke financiële voordelen te verwachten zijn uit investeren in duurzame energie, zoals zonnecollectoren. Op verzoek van de raad zullen deze investeringen wel plaatsvinden. Zij moeten minimaal de kapitaallasten uit deze investering terugverdienen, een bedrag van ,00. Geen effect voor de dienstverlening en het voorzieningenniveau. Taakstelling regionale brandweer Elk beleidsveld is betrokken bij het genereren van middelen. De regionale brandweer krijgt in dit kader een taakstelling van ,00, te realiseren in twee jaar, 2011 en Deze taakstelling moet gerealiseerd worden onder de voorwaarde dat dit geen gevolgen heeft voor de dienstverlening en het voorzieningenniveau. 7

8 Het deelnemen aan de Joint Venture Aviolanda Los van de inhoudelijke argumenten om deel te nemen aan de Joint Venture levert deze deelname een financieel voordeel op van jaarlijks minimaal ,00. Geen effect voor de dienstverlening en het voorzieningenniveau. Wegwerken achterstanden onderhoud Uit de staat van restantkredieten in de jaarrekening 2008 blijkt dat er achterstanden zijn in het uitvoeren van onderhoud aan wegen, openbare verlichting en groen. Voorgesteld wordt in 2010 de achterstanden in te lopen en voorgenomen projecten te temporiseren. Incidenteel is dan een bedrag van ,00 niet benodigd voor onderhoudswerkzaamheden. Dit is al genoemd. Het kwaliteitsniveau blijft gehandhaafd, maar wel een beperkte temporisering. Voor dringende werkzaamheden zijn middelen beschikbaar. Openbreken contracten met leveranciers. In het bedrijfsleven is te zien dat contractafspraken waar mogelijk worden herzien. Wij stellen voor dat bij ons ook te doen met als doel dezelfde werkzaamheden voor minder geld. Daarnaast zullen wij soortgelijke werkzaamheden bundelen tot één geheel en vervolgens via een aanbesteding in de markt zetten. Een besparing van 5% moet mogelijk zijn. Ook hier zal contractmanagement ingevoerd worden ten aanzien van vernieuwde maar ook bestaande contracten. Geen effecten voor de dienstverlening en het voorzieningenniveau. Besparingen in het beheer van de openbare ruimte. Binnen de verschillende onderhoudsbudgetten is het mogelijk om ,00 te genereren. Geen effecten voor de dienstverlening en het voorzieningenniveau. Besparing op verzekeringen, lidmaatschappen en abonnementen. Een onderzoek naar het beheer van onze verzekeringsportefeuille en het aantal abonnementen binnen de organisatie kan een besparing opleveren van ,00. Geen effecten voor de dienstverlening en het voorzieningenniveau. Terugvordering en verhaal Terugvordering en verhaal bij mensen die ten onrechte middelen in het kader van de Wet Werk en Bijstand en de WMO hebben ontvangen zal worden geïntensiveerd. Dit kan tot onrust leiden bij inwoners die afhankelijk zijn van het verlenen van bijstand door de gemeente. Het effect is een meer rechtvaardig verlenen van bijstand. 8

9 Uitstroom uit de bijstand Gezien de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in combinatie met een vergrijzing van de bevolking verwachten wij dat in 2013 meer mensen de bijstand zullen verlaten dan dat mensen een beroep doen op de bijstand. Geen effect voor de dienstverlening en het voorzieningenniveau. Nog te onderzoeken Precariorechten Onze gemeente maakt nu nog geen gebruik van deze mogelijkheid. Onderzocht kan worden in welke mate dit mogelijk maar vooral handhaafbaar is. Wij denken vooral aan precario ondergronds. Herontwikkelen van gemeentelijke terreinen en eigendommen In omliggende gemeenten en ook provinciebreed zien wij heel sterk dat de grondexploitatie middelen genereert ter financiering van de exploitatie. Wij lopen hier sterk achter. Onderzocht moet worden in welke mate locaties geschikt gemaakt kunnen worden voor woningbouw en wat dit de gemeente kan opleveren. Het in eigendom verkrijgen van de Scheldeweg-Putseweg en de samenvoeging van sportaccommodaties kunnen kansen bieden. Vooralsnog moet dit op termijn structureel jaarlijks ,00 kunnen opleveren. Een belangrijke voorwaarde is wel dat het woningcontingent op peil blijft. Genereren van subsidies Plannen van de nieuwe Raad, opgenomen in het coalitieakkoord moeten deels worden gefinancierd uit subsidies. Wij hebben ons tot doel gesteld waar mogelijk subsidies binnen te halen en onderzoeken of een bureau dit voor ons wil verzorgen. Een bedrag van ,00 behoort tot de mogelijkheden. In het kader van recreaties en toerisme verwachten wij in 2011 een bedrag van ,00 te genereren. Nog te onderzoeken zaken die niet financieel vertaald zijn: In hoeverre kan de commanditaire vennootschap De Hoef daadwerkelijk het tekort op de herinrichting Scheldeweg-Putseweg ( 2,5 miljoen) en het risico van niet kunnen verkopen van de gronden tegen de gecalculeerde opbrengsten ( 2,6 miljoen) opbrengen? Nader onderzoek heeft aangetoond dat zwembad De Plantage op termijn te maken krijgt met onderhoudswerkzaamheden die zij niet zelf kan dragen. De gemeente is 100% aandeelhouder van de betreffende BV en zal daarom aangesproken worden op financiering van deze kosten. Nader onderzoek moet plaatsvinden naar de werkelijke omvang van dit tekort, de financiering maar ook de juridische structuur van de genoemde BV. De actualisering van het beheersplan wegen is nagenoeg afgerond en zal op 6 oktober a.s. in een themaraad worden gepresenteerd. Op dit moment wordt een structurele verhoging van de lasten voorzien van ,00 om het door de raad vastgestelde kwaliteitsniveau te handhaven. De vraag is of het huidige kwaliteitsniveau noodzakelijk is en of het genoemde bedrag realistisch is gezien de huidige druk op onze exploitatie. Beide zaken worden op dit moment onderzocht. 9

10 Op dit moment is erg actueel de samenwerking op het gebied van belastingen tussen Waterschap Brabantse Delta, Bergen op Zoom, Roosendaal, Etten-Leur, Breda en Oosterhout. Wij willen daar ook aan deelnemen. Voordelen op het gebied van bedrijfsvoering zijn duidelijk, maar wat betekent dit financieel? Eind dit jaar, begin 2010 moet dit helder zijn want de samenwerking moet vooralsnog per 1 januari 2011 gestalte krijgen. Op dit moment speelt nadrukkelijk ook de professionalisering van de ICT door samenwerking met een externe partij die naast voordelen op het gebied van de bedrijfsvoering naar verwachting ook financiële voordelen gaat opleveren. Onderzoek is op dit moment gaande en wordt begin 2010 afgerond. Wanneer de nieuwbouw van de VMBO-school plaatsvindt, zullen wij aan het OMO een bedrag van 7,0 miljoen moeten betalen. Op dat moment zijn onze geldmiddelen verdampt en zullen wij een geldlening aan moeten trekken. Dit heeft gevolgen voor de omvang van onze rentekosten en rentebaten. De eerste lopen op en de laatste worden sterk minder. Onduidelijk is wanneer de nieuwbouw zal plaatsvinden. Wij onderzoeken wat we doen en wat we investeren in bepaalde doelgroepen en in dit kader wettelijk en niet wettelijk is. De vraag is in hoeverre dit laatste past binnen het door de raad vastgesteld beleid. Ditzelfde onderzoek doen wij ook op het gebied van de ruimtelijke ontwikkeling. 10

11 Bijlage 1. Totaal overzicht van gegenereerde geldmiddelen Bedragen maal Totaal Salariskosten Kapitaallasten Reguliere exploitatie Nieuw beleid Voorstellen: Omvang subsidies bezien Gesprekken met grote subsidieontvangers over de omvang van het ontvangen subsidie Optimalisatie beheer en verhuur van accommodaties Investeren in duurzame energie Taakstelling regionale brandweer Joint Venture Aviolanda Wegwerken achterstanden onderhoud Openbreken contracten met leveranciers Besparingen in het beheer van de openbare ruimte Besparing op verzekeringen, lidmaatschappen en abonnementen Terugvordering en verhaal Uitstroom uit de bijstand Invoeren precariobelasting Herontwikkelen van gemeentelijke terreinen en eigendommen Genereren van subsidies Totaal voorstellen Totaal gegenereerde middelen Totaal benodigde middelen