Over koppels die vechten voor de liefde. Partnergeweld anders bekeken Jef Slootmaeckers 02/12/2016

Transcriptie

1 Over koppels die vechten voor de liefde Partnergeweld anders bekeken Jef Slootmaeckers 02/12/2016

2 Filmfragment: Geweld als uitloper van patronen Schrijf 5 woorden op die in je opkomen als je jezelf voorstelt dit tegen te komen in je praktijk.

3 Fragment uit een gesprek met cliënten (1) Ik: Wat moeten wij als hulpverleners weten, doen zodat wij mensen goed kunnen helpen met zorgen rond hun escalerende conflicten en partnergeweld? M: ik moet voelen dat er echt begrip is. Pas als ik dat voel mag je mij confronteren met mijn gedrag. Moest dat begrip er niet zijn dan zou dat veel moeilijker zijn. V: Ik denk inderdaad dat het belangrijk is om niet gestigmatiseerd te worden. Zo geen politionele aanpak.

4 Fragment uit een gesprek met cliënten (2) M: Juist die politionele aanpak waarbij ze mij alleen zien als dader en haar als slachtoffer helpt niet. Ze moeten echt begrijpen dat mensen kunnen belanden in zo een situatie en dat ze daar zelfs jaren kunnen inzitten. Weet je. Ook al gedraag ik mij soms zo onvolwassen, ik wil wel als volwassene aangesproken worden. V: Dat denk ik ook. Moest jij hem gewoon behandeld hebben als de dader dan zou hij afhaken. Ik wil hoe dan ook dat ze mijn man als mens een plaats geven. Daardoor behandel je mij ook als mens, want uiteindelijk ben ik wel diegene die hem graag ziet om wie hij is als mens.

5 Partnergeweld gaat meer over de impasse die het wederzijds verlies van liefde, verbinding en betrouwbaarheid met zich meebrengt dan over macht en ongelijkheid in de relatie. (ONZE RUZIESx10)

6 We richten ons te veel op de oplossing/coping die mensen hanteren voor hun probleem waardoor we niet zien waar het eigenlijk over gaat: Partnergeweld gaat veelal over liefde/hechting

7 Vormen van partnergeweld Michael.P. Johnson (1995) Intiem Terrorisme Situationeel koppelgeweld Vakliteratuur en wetenschappelijk onderzoek: meest voorkomende vorm van PG (Groen & Van Lawick, 2013; Stith, McCollum, Amanor-Boadu & Smith, 2012, Bookwala, Frieze, Smith & Ryan, 1992; Gray & Foshee, 1997; Hellemans, 2015; Magdol, Moffitt, Caspi, Newman, Fagan & Silva, 1997; Straus, 2008 ) Warme agressie koude agressie. Relationeel reactionair Casus pedofilie

8 Partnergeweld Hechting - EFT Onveilige hechting: Deze relatie is niet veilig en verbonden. Safe have en secure base Are you there for me? Activeert hechtingsmechanismen Still Face. à activering en de-activering

9

10 Hechtingstheorie: Landkaart van de liefde Hyperactiverende Strategie:

11 Hechtingstheorie: Landkaart van de liefde De-activerende strategie:

12 Liefde in gevaar Koppels worden bang/ geraakt Nemen positie in Bevestigen elkaar in de hechtingsangst

13 EFT en relatiemoeilijkheden Terugkerende ruzies komen niet door inhoud of een teveel aan emoties maar door de angst voor verlies van jezelf of de ander in de relatie 3 negatieve interactiepatronen Aanklamper Aanklamper Aanklamper Terugtrekker Terugtrekker Terugtrekker

14 Traumatische verbinding Maakt kwetsbaar voor partnergeweld Ik dacht dat jij mijn prins(es) was Bij jou zou het anders zijn Paradoxale verhouding: Je bent tegelijk de toevlucht voor mijn pijn en de oorzaak ervan. Sterkere emotionele overspoeling en hechtingsmechanismen

15 PG als uitloper van negatieve interactiecirkels geweldvormen binnen negatieve interactiecycli Negatief interactiepatroon Gehechtheidsbetekenis: NABIJHEIDZOEKEND GEDRAG Gehechtheidsbetekenis: AFSTANDZOEKEND GEDRAG AANKLAMPER - TERUGTREKKER Gewelddadige Aanklamper Terugtrekker AANKLAMPER - TERUGTREKKER Aanklamper Gewelddadige terugtrekker AANKLAMPER- AANKLAMPER Gewelddadige aanklamper Gewelddadige aanklamper TERUGTREKKER- TERUGTREKKER Gewelddadige Terugtrekker Gewelddadige terugtrekker : richting van geweld in de interactiecyclus Slootmaeckers J. Migerode L. 2016

16 GA T: Gewelddadige aanklamper en de terugtrekker (1) een uitloper van de negatieve interactiecirkel van aanklamper en terugtrekker waarbij de aanklamper agressief wordt nabijheid-zoekend hechtingsgedrag (Allison e.a., 2008; Bartholomew, Kwong & Hart, 2001; Doumas e.a., 2008; Schneider & Brimhall, 2014) de partner in de aanklampende positie de terugtrekkende partner gaat forceren om hem of haar dichterbij te voelen gehechtheidmechanisme van de aanklampende partner raakt hyper geactiveerd wat zich uit in gewelddadig gedrag en sterke woedeuitbarstingen

17 GA T: Gewelddadige aanklamper en de terugtrekker (2) Emotioneel: een uiting van de primaire pijn en de oerpaniek die ontstaat bij inbreuken op het vlak van liefde en gehechtheid. Hoe groter de kwetsuren in iemands leven op het vlak van liefde, emotionele betrokkenheid en veiligheid zijn geweest, hoe groter de kans dat hij of zij overspoeld wordt door primaire emoties en hoe sterker hij of zij beroep zal doen op deze reactieve coping mechanismen Om de primaire verlangtingsangst te reduceren, raakt het emotioneel systeem hyperactief. Relationeel vertaalt dit zich in aanklampend gedrag, woede en nabijheidzoekende agressie

18 GA T: Gewelddadige aanklamper en de terugtrekker (3) De andere partner: neemt in dit geweldpatroon een eerder angstig-vermijdend of angstigafwijzend gehechtheidspositie in ervaart het aanklampende gedrag van zijn of haar partner als intrusief en onveilig waardoor hij of zij afstand neemt oerpaniek à zichzelf afschermen emotioneel systeem gaat eerder naar afsluiten en schijnbare hypoactiviteit of de-activatie hechtingsnoden onderdrukken en helemaal geen nabijheid zoekend gedrag meer vertonen

19 GA T: Geweldadige aanklamper en de terugtrekker (4) Als hij me voortdurend totaal negeert, krijgt ik het gevoel dat ik steeds minder beteken voor hem. Uiteindelijk ben ik tot alles in staat om hem te laten luisteren.

20 A-GT: Aanklamper met de gewelddadige terugtrekker (1) geweldpatroon vindt oorsprong in de negatieve interactiecirkel van aanklampen en terugtrekken geweld ontstaat wanneer de vermijdende partner reactief agressief wordt omdat hij of zij ervaart dat zijn of haar beschermingsmechanisme van terugtrekken niet voldoende relationele en emotionele veiligheid biedt GT hoort en voelt vooral de bevestiging dat ze in de ogen van hun partner niet meer beminnenswaardig zijn, dat ze falen en trekken zich steeds verder terug

21 A-GT: Aanklamper met de gewelddadige terugtrekker (2) Interactiepatroon slaat om naar geweld wanneer: de terugtrekkende partner voelt dat zijn hechtingsmechanisme van vermijden niet meer voldoende bescherming biedt Hij of zij raakt innerlijk overspoeld, kan niet meer denken en krijgt het gevoel dat er geen eigen ruimte meer is de ogenschijnlijke onraakbaarheid slaat om in ruimtezoekende agressie afstand-zoekende gehechtheidsbetekenis Functie: halt toe te roepen aan het aanhoudend contact zoeken van de aanklampende partner Kan evolueren naar GA-GA

22 A-GT: Aanklamper met de gewelddadige terugtrekker (3) De verwijten blijven maar komen. Het stopt nooit. Het geeft me het gevoel dat ik niet meer kan ademen. De enige weg eruit is uitbreken.

23 GA GA: Gewelddadige aanklamper met een gewelddadige aanklamper (1) symmetrisch opgaand koppelgeweld dat ontstaat vanuit de negatieve interactiecirkel van aanvallen aanvallen inbreuken op vlak van liefde en gehechtheid alarmeert en activeert het limbisch systeem van beide partners emotioneel overspoeling en hyperactivatie. wederzijdse verwijten en aanvallen te begrijpen als een functionele en natuurlijke reactie op het verlies van een veilige verbinding De emoties brengen de partners in een sneltrein van actie-reactie. Iedere reactie van de ene partner is voor de andere een nieuwe bron van pijn

24 GA GA: Gewelddadige aanklamper met een gewelddadige aanklamper (2) Het aanklampende gedrag neemt zo toe dat het tot een gevaarlijk niveau van agressie kan leiden gehechtheidsbetekenis van het gewelddadig gedrag een middel om zich op een agressieve, defensieve manier af te schermen van de fysieke en emotionele intensiteit van de andere partner Het verwijten en zelfs de agressie is dus te begrijpen als een aanklacht, een protest en een verdediging tegen de onveiligheid en/of onbereikbaarheid van de andere. evolueert vaak naar GA- T Ik weet zelfs niet meer waarover de ruzie gaat, maar plots merk ik dat we aan het vechten zijn.

25 GT-GT: Gewelddadige terugtrekker terugtrekker (1) Geweld vanuit het interactiepatroon terugtrekken terugtrekken beide partners met gehechtheidsangst om door zich terug te trekken en hun emoties te onderdrukken Vaak zijn dit partners die vanuit hun jeugdervaringen en/of vanuit negatieve, uitputtende volwassen liefdesrelaties geleerd hebben om zich verregaand af te sluiten van hun partner ze niet vrij van emotionele pijn Het geweld in dit patroon ontstaat op momenten dat bij één van de partners het zelfbeschermende mechanisme van niet voelen, ontkennen en vermijden niet langer de nodige bescherming biedt

26 GT-GT: Gewelddadige terugtrekker terugtrekker (2) door een triggerende gebeurtenis overspoeld door primaire emoties en angsten en reageert hierop met agressie en met plotse hyperactivatie Plots overspoelende emotie: separatieangst, heeft het geweld een nabijheid-zoekende functie overspoeld door de angst te verbonden te zijn, heeft het geweld een afstandzoekende betekenis Een emotionele, zij het agressieve uitbarsting lijkt de enige manier om hun nood aan nabijheid of afstand uit te drukken

27 GT-GT: Gewelddadige terugtrekker terugtrekker (3) twee mogelijke ontstaansvormen van dit vermijdende geweldpatroon Als uitloper van vorige patronen bij mensen die omwille van ernstige en langdurige hechtingskwetsuren in hun kinderjaren de volwassen wereld inwandelen met een sterk vermijdende hechtingsstijl

28 Dus partnergeweld Partnergeweld is ingebed in relationele impasses die ontstaan uit negatieve, zichzelf bevestigende interactiepatronen Die ontstaan wanneer de liefde/ veilige verbinding bedreigd wordt in het koppel Activeert hechtingsmechanismen Negatieve interactiepatronen ontstaan Monden uit in geweldpatronen

29 Jef Slootmaeckers Maatschappelijk werker Contextueel systeemtherapeut EFT-therapeut. Voor vragen/ vorming/ supervisie