Woede, Wrok en Wraak Workshop Symposium Vereniging voor Pesso Psychotherapie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Woede, Wrok en Wraak Workshop Symposium Vereniging voor Pesso Psychotherapie"

Transcriptie

1 Woede, Wrok en Wraak Workshop Symposium Vereniging voor Pesso Psychotherapie Herman Veerbeek GZ-psycholoog, Cognitief Gedragstherapeut VGCT EMDR supervisor i.o. Forensisch Psychiatrische Polikliniek De Waag

2 Eigen fysieke reacties op agressie

3 RECEPT OM TE ZORGEN DAT THERAPIE NIET VAN DE GROND KOMT: TWIJFELEN OF HET WEL WAAR IS WAT PT ZEGT VINDEN DAT IEMAND ZICH NIET ZO MAG VOELEN / ZICH AANSTELT EN MAAR EENS NORMAAL MOET DOEN => VEROORDELEN DE ANDER SUSSEN, RUSTIG PROBEREN TE KRIJGEN OMDAT JE ZELF TE BANG WORDT AFSTAND!!

4 WIL JE AGRESSIE BEHANDELEN, MOET JE WETEN WAT DE OORZAAK IS EN WAT HET IN STAND HOUDT HOE MAAK JE EEN HOND VALS? => IN GESPREK GAAN: WIE HEEFT WAT GEDAAN WAARDOOR PT VALS BENT GEWORDEN

5 WEDERKERIGHEID / GELIJKHEID IN RELATIES DE ANDER DOET WAT VOOR JOU JIJ DOET WAT VOOR DE ANDER DE ANDER: - ZIT JE DWARS / - DWARSBOOMT JE - IS ONRECHTVAARDIG - BEROKKENT JE SCHADE / LEED VERGETEN? VERGEVEN? TERUGPAKKEN?

6 Wraak en de hefboom Bezorger van: Verwaarlozing Vernedering Pestervaringen Misbruik Mishandeling Marteling Slachtoffer: Machteloos Angstig Beschaamd opbouw Woede Wrok Wraak

7 TRAUMATISCHE GEBEURTENIS BEHANDELING / STERKER GEWORDEN ANGST / PANIEK / SCHRIK WOEDE / WROK / WRAAK Orth & Wieland (2006) TIJDLIJN

8 Machteloosheid en macht Angst, machteloosheid Woede, wrok, wraak

9 PTSD WINKEL (2011) Internaliserende symptomatologie Externaliserende symptomatologie Cognitieve route: Stemmingsstoornis Hulpeloosheid Bitterheid Emotionele route: Vals alarm Paniek Explosie Voorbeelden van Symptomatologie -Zichzelf de schuld geven -Zich als gemakkelijk slachtoffer zien -Identificatie met de agressor -Toestands-angst -Vermijdend of onderdanig gedrag - Anderen de schuld geven - Hostiliteit - Afwijzing van contact met de agressor, zinnen op wraak - Toestandsboosheid - Boosheids-ruminatie Impulsieve agressie

10 Top-down Wie is de baas: verstand of gevoel? VERSTAND observeren, redeneren, betekenis verlenen, besluiten: controle centrum VERGETEN EN VERGEVEN. EMOTIONELE BREIN roep om actie, motiveert, alarm OOG OM OOG, TAND OM TAND Bij teveel beschadigingen REPTIELENBREIN Reflex, lijf en zintuigen, automatische programma s Bottom-up

11 1000 watt Lading: 60 watt Accu 2 Lichamelijke reacties Hoe vat Jan het op? Accu 1 Vroeger Nu Gebeurtenis

12 Gevolgen incomplete action responses (1) KUN JE LANGDURIG EN HERHAALD NIET VECHTEN OF VLUCHTEN BIJ GEVAAR, DAN KRIJG JE CHRONISCHE SYMPTYMEN (Ogden, 2006) DIE CHRONISCHE SYMPTOMEN BLIJVEN JE IN ALLE HEFTIGHEID ACHTERVOLGEN, SOMS OP EEN HEEL ANDERE MANIER (Herman, 1992) VAN SPECIFIEK NAAR GEGENERALISEERD

13 Gevolgen incomplete action responses (2) Het lijf wil lang na de oorspronkelijke ervaring(en) nog steeds de actietendens tot een goed einde laten brengen: (Ogden, 2006) DE OVERWINNING BEHALEN

14 Uitgangspunten www-protocol (1): Woede, wrok en wraakfantasie zijn normale reacties op een abnormale gebeurtenis Gegeneraliseerde woede moet gericht worden op de veroorzaker(s) In een film-scenario oog in oog met dader, doen wat het lijf wil met de dader. Net zo lang totdat de woede is verdwenen en de actietendens compleet is gemaakt. ALLES MAG!!

15 Uitgangspunten www-protocol (2): Lijf is het communicatiekanaal Validatie gevoel, limitsetting gedrag Als client stop zegt is het stop!! Niets buiten de grenzen van de therapeut Bij ernstig beschadigde clienten: eerst wraak (egoversterkend), dan traumagericht

16 Beschadiging en Modi (Bernstein et al, 2007) Gezonde Volwassene niet goed ontwikkeld Beschadiging: -Verlating -Misbruik -Mishandeling -Vernedering -Pestervaring Kwetsbaar kind overbelast Straffende / overeisende kant te sterk Afstandelijke Beschermer te sterk Overcompenseerder te sterk: WWW Protocol Pester / Aanvaller Roofdier Overcontrolleerder Bedrieger / manipulant Zelfverheerlijker

17 Video casus - 3 jaar door overburen in elkaar geslagen - Sindsdien is hij dagelijks 3 tot 5 uur bezig met observatie en het zoeken op internet naar wraakmiddelen.. - Hij is getrouwd, vader van drie kinderen - Werk als beveiliger - Bij een training als beveiliger vloog hij de collega s aan en was hij volledig buiten zinnen. - Slaapt sindsdien nauwelijks en wraakdrang is gevaarlijk groot geworden. - Wraakprotocol begonnen na 3 gesprekken

18 Verder: - Wetenschappelijk onderzoek: - Ontwikkeling meetinstrument - Effectmeting - Geen vergroting gevaar - Vergroting ontvankelijkheid voor verdere behandeling Reacties altijd welkom: herman.veerbeek@kpnplanet.nl

EMDR Protocol Gerichte Boosheid

EMDR Protocol Gerichte Boosheid EMDR Protocol Gerichte Boosheid Herman Veerbeek Psychotraumatherapeut, Cognitief Gedragstherapeut VGCT en EMDR supervisor i.o. Valkuilen: - Rol als Rechercheur - Rol als Officier van Justitie / Rechter

Nadere informatie

EMDR Protocol Gerichte Boosheid

EMDR Protocol Gerichte Boosheid EMDR Protocol Gerichte Boosheid Herman Veerbeek Psychotraumatherapeut, Cognitief Gedragstherapeut VGCT en EMDR supervisor i.o. www.hermanveerbeek.com Valkuilen: - Rol als Rechercheur - Rol als Officier

Nadere informatie

Loslaten van Woede, Wrok en Wraak

Loslaten van Woede, Wrok en Wraak Loslaten van Woede, Wrok en Wraak Herman Veerbeek GZ-psycholoog, Cognitief Gedragstherapeut VGCT Psychotraumatherapeut NtVP EMDR supervisor i.o. en Onderzoeker Valkuilen bij therapeut - Angst voor geweldsescalatie

Nadere informatie

Moeilijke mensen, trauma en woede

Moeilijke mensen, trauma en woede Moeilijke mensen, trauma en woede Herman Veerbeek GZ-psycholoog, Cognitief Gedragstherapeut VGCT Forensisch Psychiatrische Polikliniek De Waag herman.veerbeek@kpnplanet.nl Onderwerpen: - Reacties op teveel

Nadere informatie

Boosheid bij de patiënt: therapeutisch ongemak of de poort naar heling? Herman Veerbeek Psychotraumatherapeut, GZ-psycholoog, Onderzoeker

Boosheid bij de patiënt: therapeutisch ongemak of de poort naar heling? Herman Veerbeek Psychotraumatherapeut, GZ-psycholoog, Onderzoeker Boosheid bij de patiënt: therapeutisch ongemak of de poort naar heling? Herman Veerbeek Psychotraumatherapeut, GZ-psycholoog, Onderzoeker Missie van vandaag: Uitnodiging tot oordeelvrij samen verkennen

Nadere informatie

EMDR Protocol Gerichte Boosheid verdiepingsworkshop

EMDR Protocol Gerichte Boosheid verdiepingsworkshop EMDR Protocol Gerichte Boosheid verdiepingsworkshop Herman Veerbeek Psychotraumatherapeut, Cognitief Gedragstherapeut VGCT en EMDR supervisor i.o. WEDERKERIGHEID / GELIJKHEID IN RELATIES DE ANDER DOET

Nadere informatie

Protocol Imaginaire verwerking Woede, Wrok en Wraak

Protocol Imaginaire verwerking Woede, Wrok en Wraak Protocol Imaginaire verwerking Woede, Wrok en Wraak Vooraf Om het protocol op verantwoorde wijze toe te kunnen passen, is van belang dat je een workshop hebt gevolgd, waarin het protocol is ingeoefend.

Nadere informatie

Schematherapie bij persoonlijkheidsstoornissen en verslaving. Tineke van der Linden GGz Breburg

Schematherapie bij persoonlijkheidsstoornissen en verslaving. Tineke van der Linden GGz Breburg Schematherapie bij persoonlijkheidsstoornissen en verslaving Tineke van der Linden GGz Breburg Tineke van der Linden Gz-psycholoog in opleiding tot specialist Schematherapeut Cognitief gedragstherapeut

Nadere informatie

Boek Slapende honden? Wakker maken!

Boek Slapende honden? Wakker maken! Boek Slapende honden? Wakker maken! A.Struik, ontwikkelingspsycholoog/ systeemtherapeut Joany Spierings Drie testen Weinig theorie en veel praktijk CD-Rom/ werkbladen Formulier zes testen Geen protocol

Nadere informatie

EMDR Protocol Gerichte Boosheid (Woede, Wrok en Wraak) Versie mei 2019

EMDR Protocol Gerichte Boosheid (Woede, Wrok en Wraak) Versie mei 2019 EMDR Protocol Gerichte Boosheid (Woede, Wrok en Wraak) Versie mei 2019 Voorafgaand Om het protocol 1 op verantwoorde wijze toe te kunnen passen, is het allereerst van belang om vertrouwd te zijn met de

Nadere informatie

Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505

Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,

Nadere informatie

EMDR Protocol Gerichte Boosheid Versie maart 2018

EMDR Protocol Gerichte Boosheid Versie maart 2018 EMDR Protocol Gerichte Boosheid Versie maart 2018 Vooraf Om het protocol 1 op verantwoorde wijze toe te kunnen passen, is het allereerst van belang vertrouwd te zijn met de doelgroep. Daarnaast is het

Nadere informatie

Het probleem is dat pesten soms wordt afgedaan als plagerij of als een onschuldig spelletje.

Het probleem is dat pesten soms wordt afgedaan als plagerij of als een onschuldig spelletje. 1-1. HET PROBLEEM Pesten en plagen worden vaak door elkaar gehaald! Het probleem is dat pesten soms wordt afgedaan als plagerij of als een onschuldig spelletje. Als je gepest bent, heb je ervaren dat pesten

Nadere informatie

25-9-2014. Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505

25-9-2014. Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,

Nadere informatie

Symposium EMDR; brede toepassingen in de praktijk. Eerder beoordeeld met een 8! Inschrijven via www.bsl.nl/emdr

Symposium EMDR; brede toepassingen in de praktijk. Eerder beoordeeld met een 8! Inschrijven via www.bsl.nl/emdr Eerder beoordeeld met een 8! Symposium EMDR; brede toepassingen in de praktijk Vrijdag 27 september 2013 Jaarbeurs Utrecht Bestemd voor beginnende EMDR therapeuten, therapeuten die regelmatig verwijzen

Nadere informatie

Van Boosheid naar Vergeving?

Van Boosheid naar Vergeving? Netwerkdag Forensische Vaktherapeuten FPC Dr. S van Mesdag te Groningen donderdag 10 november 2016 van 09.30u 16.30u Van Boosheid naar Vergeving? Hoe kunnen we patiënten leren om te gaan met hun boosheid

Nadere informatie

JEUGDTRAUMA IN HET OPVOEDINGSPROCES

JEUGDTRAUMA IN HET OPVOEDINGSPROCES drs. IRVING PICUS JEUGDTRAUMA IN HET OPVOEDINGSPROCES 1 Wat is een trauma? Een trauma is een gebeurtenis of serie gebeurtenissen die destijds te onverwacht, te snel of te groot waren om er op dat moment

Nadere informatie

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010 Haïti Anneke Vinke, 19 januari 2010 Opzet Korte introductie Feiten en verder Morgen... PAUZE --> daarna vragen/discussie 2 Situatie: RAMP in Haïti TV beelden & leed: zien van pijn van kinderen niet te

Nadere informatie

IMAGERY RESCRIPTING Bij PTSS na vroegkinderlijk herhaald interpersoonlijk trauma

IMAGERY RESCRIPTING Bij PTSS na vroegkinderlijk herhaald interpersoonlijk trauma toont deskundigheid en lef bij psychotrauma IMAGERY RESCRIPTING Bij PTSS na vroegkinderlijk herhaald interpersoonlijk trauma Onderdeel van Arkin Programma Inleiding: wetenschap en overzicht interventie

Nadere informatie

Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns

Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Impact afhankelijk van aantal factoren: Eigenschappen van trauma zelf Eigenschappen van het kind Eigenschappen van omgeving Eigenschappen

Nadere informatie

EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring

EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring EMDR Therapie voor mensen met een traumatische ervaring Wat is EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen

Nadere informatie

Schema Therapie bij patiënten met een hoge mate van psychopathie. Wiley-Blackwell. Teun Bus GZ-psycholoog/Psychotherapeut

Schema Therapie bij patiënten met een hoge mate van psychopathie. Wiley-Blackwell. Teun Bus GZ-psycholoog/Psychotherapeut ANTISOCIALE PROBLEMATIEK: ER IS MEER MOGELIJK DAN U DENKT s Hertogenbosch -Rosmalen 4 december 2015 Schema Therapie bij patiënten met een hoge mate van psychopathie Wiley-Blackwell Teun Bus GZ-psycholoog/Psychotherapeut

Nadere informatie

E M D R een inleiding

E M D R een inleiding E M D R een inleiding Lucinda Meihuizen GZ-psycholoog Zorgpartners Midden-Holland lucinda.meihuizen@zorgpartners.nl Wietske Soeteman GZ-psycholoog Pro Persona w.soeteman@propersona.nl Wat haal je uit deze

Nadere informatie

Programma. Boze modi: varianten Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Leren herkennen en onderscheiden boze modi

Programma. Boze modi: varianten Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Leren herkennen en onderscheiden boze modi Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Remco van der Wijngaart, Supervisor schematherapie, vice president ISST Dag 1 Leren herkennen van de verschillende boze modi Algemene strategieen in hanteren boosheid

Nadere informatie

therapieën [ therapie voor positieve gedragsverandering ]

therapieën [ therapie voor positieve gedragsverandering ] therapieën [ therapie voor positieve gedragsverandering ] In het noorden en oosten van Nederland behandelen en begeleiden wij kinderen, jongeren en volwassenen met een licht verstandelijke beperking. Therapieën

Nadere informatie

Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Supervisor schematherapie, vice president ISST. Programma

Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Supervisor schematherapie, vice president ISST. Programma Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Remco van der Wijngaart, Supervisor schematherapie, vice president ISST Programma Dag 1 Leren herkennen van de verschillende boze modi Algemene strategieen in hanteren

Nadere informatie

Programma. Boze modi: varianten Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Remco van der Wijngaart, Kind modi Boze Kind, Razende Kind

Programma. Boze modi: varianten Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Remco van der Wijngaart, Kind modi Boze Kind, Razende Kind Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Remco van der Wijngaart, Supervisor schematherapie, vice president ISST Programma Dag 1 Leren herkennen van de verschillende boze modi Algemene strategieen in hanteren

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie en bipolaire stoornissen Thema s uit de praktijk Máasja Verbraak GZ-psycholoog SCBS 19 juni 2018

Cognitieve gedragstherapie en bipolaire stoornissen Thema s uit de praktijk Máasja Verbraak GZ-psycholoog SCBS 19 juni 2018 Cognitieve gedragstherapie en bipolaire stoornissen Thema s uit de praktijk Máasja Verbraak GZ-psycholoog SCBS 19 juni 2018 Verschillende vormen psychotherapie CGT, IP/SRT, FFT en LGP Gemeenschappelijk

Nadere informatie

Accare Opleidingen e.sentener@accare.nl 19-05-2016 19-05-2016 8:45 16:30 3. RINO Noord-Holland info@rino.nl 28-09-2015 23-05-2016 9:30 16:30 24

Accare Opleidingen e.sentener@accare.nl 19-05-2016 19-05-2016 8:45 16:30 3. RINO Noord-Holland info@rino.nl 28-09-2015 23-05-2016 9:30 16:30 24 215007 Hechting en trauma Psy-zo! info@psy-zo.nl 12-04-2016 17-05-2016 10:00 17:30 18 249706 Studiedag Transculturele kinder- en jeugdpsychiatrie Accare Opleidingen e.sentener@accare.nl 19-05-2016 19-05-2016

Nadere informatie

EMDR. Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring

EMDR. Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring EMDR Behandeling bij de gevolgen van een schokkende ervaring EMDR betekent: Eye Movement Desensitization and Reprocessing. EMDR is een behandeling voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van

Nadere informatie

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Inhoud Definitie gezond Biopsychosociaal model Psychische gezondheid Stress

Nadere informatie

Hanteren van Boze Modi in Schematherapie

Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Remco van der Wijngaart, Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Supervisor schematherapie, vice president ISST Wanneer je eigen schema s in de weg zitten -> Vaak intefereren de schema s en modi van de

Nadere informatie

Programma. Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Wanneer je eigen schema s in de weg zitten

Programma. Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Wanneer je eigen schema s in de weg zitten Remco van der Wijngaart, Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Supervisor schematherapie, vice president ISST Wanneer je eigen schema s in de weg zitten -> Vaak intefereren de schema s en modi van de

Nadere informatie

Boze modi: varianten. Programma. Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Wanneer je eigen schema s in de weg zitten

Boze modi: varianten. Programma. Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Wanneer je eigen schema s in de weg zitten Remco van der Wijngaart, Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Supervisor schematherapie, vice president ISST Wanneer je eigen schema s in de weg zitten -> Vaak intefereren de schema s en modi van de

Nadere informatie

Boze modi: varianten. Programma. Differentiëren boze modi: Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Leren herkennen en onderscheiden boze modi

Boze modi: varianten. Programma. Differentiëren boze modi: Hanteren van Boze Modi in Schematherapie. Leren herkennen en onderscheiden boze modi Remco van der Wijngaart, Hanteren van Boze Modi in Schematherapie Supervisor schematherapie, vice president ISST Wanneer je eigen schema s in de weg zitten -> Vaak intefereren de schema s en modi van de

Nadere informatie

Seksueel grensoverschrijdend gedrag signaleren. Firma LoS. Beknopte versie ppt. 1 juni 2018 j.l.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag signaleren. Firma LoS. Beknopte versie ppt. 1 juni 2018 j.l. Seksueel grensoverschrijdend gedrag signaleren Firma LoS Beknopte versie ppt 1 juni 2018 j.l. Seksueel grensoverschrijdend gedrag Firma LoS Firma LoS ontwikkelt en verzorgt interactieve, op maat gemaakte

Nadere informatie

Complexe PTSS Zoek als PMTer samenwerking met EMDR-therapeuten

Complexe PTSS Zoek als PMTer samenwerking met EMDR-therapeuten Beweging en lichamelijkheid in het EMDR-proces Henriëtte van der Meijden 4-11-2016 Complexe PTSS Zoek als PMTer samenwerking met EMDR-therapeuten Eye Movement Desensitization Reprocessing 1989 beschreven

Nadere informatie

GGzE centrum psychotrauma

GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma Mensen helpen met complexe traumaproblematiek en het (her)vinden van hun weg in de samenleving. Algemene informatie >> Complexe trauma s kunnen grote

Nadere informatie

Traumagerichte CGt versus EMDR na stabilisatie voor de behandeling van PTSS na misbruik in de jeugd: pilot data. Paul Emmelkamp

Traumagerichte CGt versus EMDR na stabilisatie voor de behandeling van PTSS na misbruik in de jeugd: pilot data. Paul Emmelkamp Traumagerichte CGt versus EMDR na stabilisatie voor de behandeling van PTSS na misbruik in de jeugd: pilot data Ingrid Wigard Thomas Ehring Paul Emmelkamp Achtergrond Samenwerking PsyQ met Universiteit

Nadere informatie

Hou dat vast! EMDR bij mensen met ( C ) PTSS en een laag IQ

Hou dat vast! EMDR bij mensen met ( C ) PTSS en een laag IQ Hou dat vast! EMDR bij mensen met ( C ) PTSS en een laag IQ 16-06-2017 info@poli-plus.nl Kan ik wel..? De PTSS wel goed diagnosticeren? De EMDR behandeling bij deze patiënt wel doen? (anders?) Juist inschatten

Nadere informatie

Esther Van De Velde I Wim Schrauwen. Stress om het lijf. Dag van de zorg

Esther Van De Velde I Wim Schrauwen. Stress om het lijf. Dag van de zorg Esther Van De Velde I Wim Schrauwen Stress om het lijf Dag van de zorg 17.03.2019 Inhoud 1. Wat is stress? Acute & Chronische stress 2. Stress in het brein 3. Stress & het lichaam 4. Omgaan met stress

Nadere informatie

Depressiviteit bij jongeren

Depressiviteit bij jongeren Depressiviteit bij jongeren Hoe om te gaan bij somberheid Marion Ferber Adviseur en trainer marion.ferber@ziggo.nl Cijfers Aantal behandelingen voor depressie in de geestelijke gezondheidszorg. In 2011

Nadere informatie

Contact met het gekwetste kind

Contact met het gekwetste kind Contact met het gekwetste kind De emoties van het gekwetste kind Ermee werken in het nu, wat er zich NU afspeelt in de kamer, als reactie op iets wat gebeurt, verteld wordt, Ze zijn authentiek, als th.

Nadere informatie

Test: In hoeverre pieker je? 28 vragen

Test: In hoeverre pieker je? 28 vragen Test: In hoeverre pieker je? 28 vragen 1. Maak je je zorgen over bepaalde situaties of gebeurtenissen? 2. Blijf je erover doormalen? 3. Raak je van slag door opmerkingen of gedrag van iemand anders? 4.

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Cognitieve gedragstherapie:

Nadere informatie

Traumaverwerking Metaforen & Motiveren

Traumaverwerking Metaforen & Motiveren Traumaverwerking Metaforen & Motiveren 12 april 2013 Uschi Koster koster@supervisie-training.nl Doel Opdoen van ideeën tot motiveren Kort over doelgroep & context Benaderingswijze Voorbeelden van metaforen

Nadere informatie

Post-traumatische stress na bevalling. Máasja Verbraak GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut VGCt

Post-traumatische stress na bevalling. Máasja Verbraak GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut VGCt Post-traumatische stress na bevalling Máasja Verbraak GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut VGCt Literatuur Stramrood (2011): - Westerse landen PTSS na bevalling 1-2% - In Nederland is dat 1.2% - PTSS

Nadere informatie

Liesbeth Mevissen. www.bsl.nl

Liesbeth Mevissen. www.bsl.nl Liesbeth Mevissen www.bsl.nl EMDR bij mensen met een verstandelijke beperking en/of autisme Liesbeth Mevissen, klinisch psycholoog, EMDR supervisor 27 september 2013 l.mevissen@accare.nl verstandelijk

Nadere informatie

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut De behandeling van complexe rouw Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut Disclosure of interest Mogelijke belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

VERSLAVING EN TRAUMAGERELATEERDE STOORNISSEN

VERSLAVING EN TRAUMAGERELATEERDE STOORNISSEN STUDIEDAG PROJECT LiNK 22 maart 2012 - Niet te vatten! Verslaafd? Gestoord? Beperkt? VERSLAVING EN TRAUMAGERELATEERDE STOORNISSEN ANNE VERMEIRE - BIPE 1. Wat is TRAUMA? TRAUMA TRAUMATOGENE GEBEURTENIS

Nadere informatie

GGzE centrum psychotrauma

GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma Mensen helpen met complexe traumaproblematiek en het (her)vinden van hun weg in de samenleving. Algemene informatie >> COMPLEXE TRAUMA S KUNNEN GROTE

Nadere informatie

Het lichaam draagt het ZEER

Het lichaam draagt het ZEER Doel workshop Het lichaam draagt het ZEER 13 mei 2017 Symposium ZEER Kennis nemen van de theorie over jong ouderverlies, trauma en stress Op een veilige manier ervaringsgericht kennismaken met een vorm

Nadere informatie

JEUGDTRAUMA PROFESSIONAL

JEUGDTRAUMA PROFESSIONAL Module JEUGDTRAUMA PROFESSIONAL Erkende vervolgopleiding tot Jeugdtrauma Therapeut De opleiding JEUGDTRAUMA PROFESSIONAL is er voor Therapeuten die al een opleiding hebben afgerond en hun kennis en vaardigheden

Nadere informatie

www.loppersum-psychologen.nl Rudy de Vries Johan Mostertman Janneke Hollander PTG - Psychologen Team Groningen (1984) Doel (2014) Kennis verzamelen Adequate behandeling Onderzoek Disclosure sheet Geen

Nadere informatie

STUDIEDAG GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNISSEN PVOC VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 29 MAART 2018 ELS GOETHALS TRAUMA: GEVOLGEN VOOR GEDRAG EN EMOTIE

STUDIEDAG GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNISSEN PVOC VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 29 MAART 2018 ELS GOETHALS TRAUMA: GEVOLGEN VOOR GEDRAG EN EMOTIE STUDIEDAG GEDRAGS- EN EMOTIONELE STOORNISSEN PVOC VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL 29 MAART 2018 ELS GOETHALS TRAUMA: GEVOLGEN VOOR GEDRAG EN EMOTIE TOT 50% MINDERJARIGEN MAKEN EEN TRAUMATISCH INCIDENT MEE Yves

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder

Terrorisme en dan verder Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.

Nadere informatie

PTSS - diagnostiek en behandeling. drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren

PTSS - diagnostiek en behandeling. drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren PTSS - diagnostiek en behandeling drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren Opbouw Diagnose PTSS Prevalentiecijfers PTSS en arbeid Preventie van PTSS Behandeling

Nadere informatie

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Leony Coppens Carina van Kregten Symposium Pleegzorg 2014 Waar blijft het kind? 11 maart 2014 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij?

Nadere informatie

Ontspoorde mantelzorg. Lieke Bos 15 juni Druten

Ontspoorde mantelzorg. Lieke Bos 15 juni Druten Ontspoorde mantelzorg Lieke Bos 15 juni 2018 -Druten Wat is Mantelzorg? SCP definieert mantelzorg als: alle hulp aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe sociale omgeving. Mantelzorgers zijn

Nadere informatie

1.7 OMGAAN MET STRESS IN JE WERK

1.7 OMGAAN MET STRESS IN JE WERK 1.7 OMGAAN MET STRESS IN JE WERK Sara Bloemers Betje Koolhaas Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER

SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER SCHEMATHERAPIE BIJ VERSLAVING EN COMPLEX TRAUMA 6 OKTOBER 2014 KEES BIEGER Wat is complex trauma? Theoretisch model trauma/persoonlijkheid Welke rol speelt middelengebruik? Fasering in de behandeling Indicatiestelling

Nadere informatie

COMPLEX TRAUMA. Symposium 25 februari 2019 Hand-out Drs. A. Oud

COMPLEX TRAUMA. Symposium 25 februari 2019 Hand-out Drs. A. Oud COMPLEX TRAUMA Symposium 25 februari 2019 Hand-out Drs. A. Oud HAND-OUT BIJ PRESENTATIE VAN AD OUD OVER COMPLEX TRAUMA Definitie van CT van Judith Herman (1997): 1. Geschiedenis van onderworpen zijn aan

Nadere informatie

RINO Amsterdam :30 16: Psy-zo! :30 16:30 24

RINO Amsterdam :30 16: Psy-zo! :30 16:30 24 218467 Narratieve Exposure Therapie (NET) Psy-zo! info@psy-zo.nl 17-02-2016 22-09-2016 9:30 16:30 24 206424 Narratieve Exposure Therapie (NET) (4-daagse cursusuitvoering) 226837 Beknopte Eclectische Psychotherapie

Nadere informatie

GGZ aanpak huiselijk geweld

GGZ aanpak huiselijk geweld GGZ aanpak huiselijk geweld Wat is er nodig en wat helpt Jeannette van Borren Mei 2011 Film moeder en zoon van Putten Voorkomen van problemen is beter en goedkoper dan genezen Preventieve GGZ interventies

Nadere informatie

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud

Nadere informatie

Zorgen voor jonge getraumatiseerde kinderen

Zorgen voor jonge getraumatiseerde kinderen Zorgen voor jonge getraumatiseerde kinderen 26 januari 2017 IN HOLLAND STAAT EEN HUIS Congres ter gelegenheid van het 70-jarig jubileum van t Kabouterhuis Programma Wat is trauma? Essentiële elementen

Nadere informatie

Minor Jeugdhulp Specialist. Les 37: Seksueel misbruik

Minor Jeugdhulp Specialist. Les 37: Seksueel misbruik Minor Jeugdhulp Specialist Les 37: Seksueel misbruik Doelen Student heeft een beeld van het ontstaan van seksueel misbruik. Student heeft beeld in stand houdende factoren seksueel misbruik Student heeft

Nadere informatie

WANNEER VERTEL JE HET AAN JE KINDEREN? Als de beslissing om te gaan scheiden eenmaal genomen is, dan kun je dit het beste zo snel mogelijk aan de

WANNEER VERTEL JE HET AAN JE KINDEREN? Als de beslissing om te gaan scheiden eenmaal genomen is, dan kun je dit het beste zo snel mogelijk aan de OVER EN UIT OVER EN UIT Welkom bij de e-training Over en uit. In deze training leer je beter om te gaan met je scheiding. Je leert hoe je het beste het nieuws van de scheiding aan je kind kan vertellen,

Nadere informatie

Algemene folder - schemagerichte groepstherapie

Algemene folder - schemagerichte groepstherapie In deze folder wordt uitgelegd wat schemagerichte therapie is en hoe er in groepstherapie mee wordt gewerkt. Het kan zijn dat u zich na het lezen van deze informatie afvraagt of deze therapie voor u de

Nadere informatie

EMDR. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie

EMDR. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie EMDR Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Wat is EMDR? Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van

Nadere informatie

Terugkomdag Workshop Woede Wrok en Wraak Buvoo :30 16:30 6

Terugkomdag Workshop Woede Wrok en Wraak Buvoo :30 16:30 6 218530 Workshop EMDR-protocol Woede, Wrok en Wraak Buvoo info@buvoo.nl 05-09-2016 05-09-2016 09:00 16:30 6 254225 Traumagerichte behandeling bij CPTSS Centrum voor Psychotherapie en 226713 Workshop EMDR

Nadere informatie

Re-integratie van de chronische pijnpatiënt: van pijn coping tot arbeidstrajectbegeleiding. Vera Callebaut Psycholoog Pijncentrum UZA

Re-integratie van de chronische pijnpatiënt: van pijn coping tot arbeidstrajectbegeleiding. Vera Callebaut Psycholoog Pijncentrum UZA Re-integratie van de chronische pijnpatiënt: van pijn coping tot arbeidstrajectbegeleiding Vera Callebaut Psycholoog Pijncentrum UZA Pijn is multidimensioneel sensorisch cogn/evaluatief affectief Pijn

Nadere informatie

Herman Veerbeek Gz-psycholoog, cognitief gedragstherapeut VGCT, EMDR practitionar Forensische psychiatrische polikliniek De Waag

Herman Veerbeek Gz-psycholoog, cognitief gedragstherapeut VGCT, EMDR practitionar Forensische psychiatrische polikliniek De Waag Herman Veerbeek Gz-psycholoog, cognitief gedragstherapeut VGCT, EMDR practitionar Forensische psychiatrische polikliniek De Waag hveerbeek@dewaag-nederland.nl Onderwerpen: Casus Effect beschadigende ervaringen

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 134 Nederlandse samenvatting De inleiding van dit proefschrift beschrijft de noodzaak onderzoek te verrichten naar interpersoonlijk trauma en de gevolgen daarvan bij jongeren in

Nadere informatie

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen

Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen Welkom -moment van vandaag geeft aan dat jullie al traumasensitief lesg. -vandaag is een intro op de gehele training, tipje van de sluier -wie ben ik -stel je vraag,

Nadere informatie

Dokter, ik heb kanker..

Dokter, ik heb kanker.. Dokter, ik heb kanker.. huisartsen-duodagen noordwest utrecht november 2006 Anette Pet Klinisch psycholoog-psychotherapeut Hoofd Patiëntenzorg Welmet Hudig Theoloog Therapeut Het Helen Dowling Instituut

Nadere informatie

Seksueel misbruik bij jonge kinderen Diagnostiek, signalen en gevolgen

Seksueel misbruik bij jonge kinderen Diagnostiek, signalen en gevolgen Seksueel misbruik bij jonge kinderen Diagnostiek, signalen en gevolgen Esther van Duin, onderzoeker, AMC Thekla Vrolijk-Bosschaart, arts-onderzoeker, AMC-EKZ Inhoud presentatie Diagnostiek bij (een vermoeden

Nadere informatie

Handleiding bij Leven-de verhalen

Handleiding bij Leven-de verhalen Handleiding bij Leven-de verhalen Monique Wessels-Reijerse Inleiding Het boek Leven-de verhalen bestaat uit tien verhalen met thema s die voor iedereen herkenbaar zijn. In de verhalen worden situaties

Nadere informatie

Wij behandelen mensen poliklinisch, dat betekent dat je naar ons toe komt voor de hulp. Een enkele keer kan het zijn dat wij op huisbezoek komen.

Wij behandelen mensen poliklinisch, dat betekent dat je naar ons toe komt voor de hulp. Een enkele keer kan het zijn dat wij op huisbezoek komen. Wie zijn wij? Het team van AltraCura Behandeling biedt hulp aan mensen met leermoeilijkheden en psychische problemen. Wij willen graag een goede behandeling bieden, daarom onderzoeken wij samen met jou

Nadere informatie

GERONTOLOOG IN OUDERENZORG WAT IS ER ALLEMAAL MOGELIJK, VOOR WIE EN WAAROM IS DAT ZINVOL?"

GERONTOLOOG IN OUDERENZORG WAT IS ER ALLEMAAL MOGELIJK, VOOR WIE EN WAAROM IS DAT ZINVOL? GERONTOLOOG IN OUDERENZORG WAT IS ER ALLEMAAL MOGELIJK, VOOR WIE EN WAAROM IS DAT ZINVOL?" Drs. M. Plate Gerontoloog/Psycholoog N.I.P. EMDR-therapeut Cognitieve gedragstherapeut i/o Overizcht Psychische

Nadere informatie

de psychodynamiek van de dader-slachtofferafsplitsing

de psychodynamiek van de dader-slachtofferafsplitsing de psychodynamiek van de dader-slachtofferafsplitsing 2. November 2012 www.franz-ruppert.de (c) Prof. Dr. Franz Ruppert 1 Dader wordt men door een daad waarmee men een ander schade toebrengt (door lichamelijk

Nadere informatie

Voorwoord 7 Leeswijzer 9

Voorwoord 7 Leeswijzer 9 Inhoudsopgave Voorwoord 7 Leeswijzer 9 Deel I Traumatische ervaringen 1 Wat kinderen kunnen meemaken 15 2 De reacties van kinderen op trauma 21 3 De impact op het gezin en de school 33 Deel II Kinderen

Nadere informatie

Partnermishandeling Recente inzichten voor behandeling

Partnermishandeling Recente inzichten voor behandeling Partnermishandeling Recente inzichten voor behandeling Agnes Scholing & Hester Mobach De Waag, Centrum voor ambulante Forensische GGZ 18-11-11 VGCt najaarscongres Veldhoven 1 Stelling 1 Partnermishandeling

Nadere informatie

Opvang en nazorg na een schokkende gebeurtenis

Opvang en nazorg na een schokkende gebeurtenis Opvang en nazorg na een schokkende gebeurtenis 24/7 crisisdienst Zinthese Plus Doel organisa=e opvang en nazorg Goed werkgeverschap De emo=onele gevolgen van een schokkende gebeurtenis reduceren Indien

Nadere informatie

Debriefing. Opvang na een schokkende gebeurtenis. Geert Taghon 2013

Debriefing. Opvang na een schokkende gebeurtenis. Geert Taghon 2013 Debriefing Opvang na een schokkende gebeurtenis Geert Taghon 2013 Definitie schokkende gebeurtenis Een gebeurtenis die buiten het patroon van gebruikelijke menselijke ervaringen ligt en duidelijk leed

Nadere informatie

Extra formulieren METING 1. spanning: signalen: spanning: signalen: spanning: signalen: spanning: signalen: spanning: signalen: spanning: signalen:

Extra formulieren METING 1. spanning: signalen: spanning: signalen: spanning: signalen: spanning: signalen: spanning: signalen: spanning: signalen: Extra formulieren Spanningsthermometer METING 1 METING 2 METING 3 DAG 1 DAG 2 DAG 3 DAG 4 DAG 5 DAG 6 DAG 7 extra formulieren 111 Agressieketen Situatie Wat ging eraan vooraf? (verleden, omstandigheden)

Nadere informatie

ERVAREN DOE JE MET HET LICHAAM

ERVAREN DOE JE MET HET LICHAAM ERVAREN DOE JE MET HET LICHAAM DAN ONTVOUWT ZICH BETEKENIS Schematherapie Pessotherapie EMDR 3 manieren om het verleden toegankelijk te maken Doel: realistisch perspectief op de werkelijkheid Lichamelijke

Nadere informatie

Als niet alleen de ziekte zich kwaadaardig toont. Frustraties van de partner. Dr AC Brouwer-Dudok de Wit, klin psycholoog/psychotherapeut

Als niet alleen de ziekte zich kwaadaardig toont. Frustraties van de partner. Dr AC Brouwer-Dudok de Wit, klin psycholoog/psychotherapeut Als niet alleen de ziekte zich kwaadaardig toont. Frustraties van de partner Dr AC Brouwer-Dudok de Wit, klin psycholoog/psychotherapeut De komende 3 kwartier Wie staat er tegenover jullie? Op welke vragen

Nadere informatie

Hoe stop je negatieve gevoelens snel en gemakkelijk

Hoe stop je negatieve gevoelens snel en gemakkelijk Hoe stop je negatieve gevoelens snel en gemakkelijk Met eenvoudige NLP technieken Bas Smeets Introductie De mens is in staat tot emoties. Helaas wil ons brein wel eens aan de haal gaan met onze emoties

Nadere informatie

Psychomotorische Therapie

Psychomotorische Therapie Expertisecentrum Psychomotorische Therapie 2 Psychomotorische Therapie (PMT) Voor wie Psychomotorische Therapie (PMT) is een behandelvorm voor mensen met psychische klachten of psychosociale problemen.

Nadere informatie

Experiëntiële technieken: 2 doelen. Starten met Imaginatie. Imaginatie. Imaginatie met Rescripting en Reparenting

Experiëntiële technieken: 2 doelen. Starten met Imaginatie. Imaginatie. Imaginatie met Rescripting en Reparenting Experiëntiële technieken: 2 doelen Imaginatie & Rescripting in Schematherapie Eelco Muste en Sigrid Geertzema VGCt Najaarscongres 11 November 2016 1. Emoties oproepen die verband houden met oude onaangepaste

Nadere informatie

Een bezoek van kinderen op de Intensive Care

Een bezoek van kinderen op de Intensive Care Een bezoek van kinderen op de Intensive Care Intensive Care Locatie Hoorn/Enkhuizen Een bezoek van kinderen op de Intensive Care Informatie voor ouders Het is altijd confronterend als een ouder of familielid

Nadere informatie

Informatie voor gezinnen over Jeugdbescherming

Informatie voor gezinnen over Jeugdbescherming Informatie voor gezinnen over Jeugdbescherming Wat is Jeugdbescherming? Jeugdbescherming heette vroeger Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam. Wij dragen bij aan de bescherming van kinderen en daardoor

Nadere informatie

Assertiviteit. Diana van der Sanden Anahid Kirakosian

Assertiviteit. Diana van der Sanden Anahid Kirakosian Assertiviteit Diana van der Sanden Anahid Kirakosian Waarom assertiviteit Waarom denken jullie dat het thema assertiviteit belangrijk is? (roze post-it) Welke link zien jullie tussen het thema assertiviteit

Nadere informatie

Realiteit versus beleving

Realiteit versus beleving Realiteit versus beleving hoe houdt men de balans? de praktijk Primaire (dissociatieve) symptomen - Amnesie - Depersonalisatie - Derealisatie - Identiteitsverwarring - Identiteitswijziging Dissociatieve

Nadere informatie

ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger

ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger In elk mens schuilt een potentiële moordenaar! Wat als zij straks het schelmes neemt? ANGSTEN OVERWINNEN

Nadere informatie

Tuut-tuut-tuut, opzij, ik ben hulpverlener en maak mij druk. Eric van der Meijden 16 september 2011

Tuut-tuut-tuut, opzij, ik ben hulpverlener en maak mij druk. Eric van der Meijden 16 september 2011 Tuut-tuut-tuut, opzij, ik ben hulpverlener en maak mij druk. Eric van der Meijden 16 september 2011 Opbouw workshop Inleiding Ervaren van stress Wat is druk/stress? Pesso therapie Ervaren van basisbehoeften

Nadere informatie

De eerste basisangst angst voor. Armoede

De eerste basisangst angst voor. Armoede De eerste basisangst angst voor Armoede Angst is een gedachte. Alles begint met een gedachte. Alles wat nu in je leven is, was ooit een gedachte. Jij bent de bedenker van je leven. Controle over je gedachten

Nadere informatie

Workshop VO-Congres 21 juni 2018

Workshop VO-Congres 21 juni 2018 Trauma-sensitief lesgeven in het Voortgezet Onderwijs Workshop VO-Congres 21 juni 2018 Dolf Hautvast Sjouke Ummels Respect Education Foundation EduXprss Programma 1. Introductie: Wat is trauma? Veroorzakers,

Nadere informatie

Oud worden en sterven met de oorlog

Oud worden en sterven met de oorlog Oud worden en sterven met de oorlog Mede mogelijk gemaakt door de Stichting 1940-1945 1 Oud worden en sterven met de oorlog Over wie gaat het Schokkende gebeurtenissen Kenmerken en stressreacties Verwerking

Nadere informatie