Ynlieding Op 1 januari 2015 is de Participatiewet in werking getreden. Deze wet voegt de WWB, de Wsw en een deel van de Wajong samen.

Transcriptie

1 Riedsútstel Ried : 16 april 2015 Agindapunt : 6 Status : Opiniërend/Besluitvormend Program : Programma 4 - Werk en Inkomen Eardere behandeling : Werkgroep 3D d.d. 3 en 24 maart 2015 Portefúljehâlder : mw. G. Postma Amtner : mw. R. Schievink-de Boer Taheakke : Bijlage 1 - Contourennotitie Participatiewet Bijlage 2 - Advies Cliëntenraad WWB Bijlage 3 - Reactie college op advies Cliëntenraad WWB Bijlage 4 - Concept Samenwerkingsovereenkomst Regionaal Werkbedrijf Fryslân Werkt! Underwerp Contourennotitie Participatiewet Foech ried/kolleezje: Het doel van de Contourennotitie Participatiewet is om een kader te scheppen voor de uitvoering van de Participatiewet op het terrein van (arbeids)participatie van mensen met en zonder arbeidsbeperking. In deze notitie besteedt het college onder meer aandacht aan visie, ambitie, klantgroepen en de inzet van re-integratie instrumenten in relatie tot het besteedbare Participatiebudget. Met het oog op de kaderstellende rol van de raad legt het college de notitie opiniërend en besluitvormend voor aan de raad. Wy stelle jo foar te besluten om: de contourennotitie Participatiewet vast te stellen en in te stemmen met: de geformuleerde visie en ambitie voor Werk en Inkomen; de voorgestelde beleiduitgangspunten; de voorgestelde indeling van de Participatie-klantgroepen in relatie tot de inzet van het Participatiebudget. Ynlieding Op 1 januari 2015 is de Participatiewet in werking getreden. Deze wet voegt de WWB, de Wsw en een deel van de Wajong samen. Met de invoering van de Participatiewet is het college verantwoordelijk voor alle mensen met arbeidsvermogen die ondersteuning richting de arbeidsmarkt nodig hebben. Hiervoor kunnen de middelen (inclusief Wsw-gelden) worden ingezet die zijn opgenomen in het Participatiebudget. De komende jaren wordt er fors bezuinigd op het Participatiebudget. De nieuwe klantgroep die onder de werking van de Participatiewet valt heeft mogelijk een grotere en complexere problematiek als gevolg van de aanscherping van de Wajong en afsluiting van de Wsw. Het college verwacht dan ook dat voor deze groep meer instrumenten (dus middelen) moeten worden ingezet dan voor de oude doelgroep WWB. We houden dit proces nauwlettend in de gaten. De uitdaging ligt daarin ook op het terrein van het slim verbindingen maken met de overige transities en aanpalende beleidsterreinen. De Participatiewet schrijft voor dat de in de Participatieverordening genoemde voorzieningen/instrumenten evenwichtig over de doelgroep van het Participatiebudget moeten worden verdeeld. Gezien het bovenstaande (grotere doelgroep, minder middelen) vraagt dit om beleidskeuzes als het gaat om de vraag welke klantgroepen we in het kader van re-integratie en participatie willen/gaan bedienen. De Contourennotitie Participatiewet spitst zich toe op dit vraagstuk.

2 Side : 2 Contourennotitie De Participatiewet geeft het college opdracht om de tot de doelgroep behorende personen te ondersteunen bij arbeidsinschakeling waarbij het college voorzieningen kan aanbieden. Om invulling te geven aan bovengenoemde doelstellingen is het van belang om beleiduitgangspunten te formuleren. De Contourennotitie Participatiewet vormt hiervoor het vertrekpunt. In deze notitie besteden we onder meer aandacht aan visie, ambitie, klantgroepen en de inzet van re-integratie instrumenten in relatie tot het besteedbare Participatiebudget. Visie en ambitie Onze visie is een opsomming van kernwoorden die wij hebben vertaald naar een ambitie in tekst. Deze ambitie luidt als volgt: 1. Iedereen doet mee, op basis van gelijkwaardigheid zowel in de samenleving als op de arbeidsmarkt. 2. We gaan uit van de kracht en talenten van de burger. 3. We spreken burgers aan op hun kracht en verantwoordelijkheid. 4. Waar nodig bieden wij ondersteuning op het gebied van werk, inkomen, voorzieningen, opvoeding, inburgering en sociale problematiek, en 5. Er is een nauwe samenwerking met lokale werkgevers en andere partners met als doel het verhogen van (arbeids)participatie. Kunt u zich vinden in de geformuleerde visie en ambitie? Beleiduitgangspunten De Participatiewet gaat uit van de eigen verantwoordelijkheid van degenen die een beroep doen op genoemde wet om de uitkeringsduur zo kort mogelijk te houden. Daarbij is het begrip algemeen geaccepteerde arbeid leidend. Iedereen die kan werken moet gewoon aan de slag met het werk dat voorhanden is. De eigen verantwoordelijkheid is in principe niet begrensd en gaat te allen tijde vóór de verantwoordelijkheid van de overheid. Jarenlange investering richting werk of het aanbieden van trajecten aan alle burgers die onder de verantwoordelijkheid van de gemeente vallen, is in principe gerechtvaardigd maar financieel voor de gemeente niet wenselijk en met de besparing op het budget in de toekomst ook niet haalbaar. De nadruk ligt op arbeidsparticipatie. De ultieme vorm van participeren is het verrichten van arbeid op de reguliere arbeidsmarkt, maar kan ook bestaan uit een dienst voor de samenleving, bijvoorbeeld vrijwilligerswerk. Personen die (nog) niet kunnen re-integreren richting arbeidsmarkt kunnen mogelijk wel maatschappelijk participeren. Aansluiten bij de intrinsieke motivatie, talenten en mogelijkheden van de burgers, ondernemers en overheid, versterkt de wederkerigheid. Om te komen tot een inclusieve arbeidsmarkt, moeten werkgevers, (toekomstige) werknemers, gemeenten, UWV en onderwijsorganisaties hun krachten bundelen. Het bovenstaande vraagt om beleidskeuzes, waarbij we onderscheid maken tussen: Integraal beleid of specifiek beleid? Voorkoming instroom of alleen inzet op uitstroom? Een baan of een uitkering? Is participeren voor iedereen? Kansen en talenten of beperkingen en belemmeringen? Zijn de burgers leidend of is de arbeidsmarkt leidend? Participatiebudget inzetten voor re-integratie of Participatiebudget inzetten voor de dekking van de tekorten Wsw en een eventueel restant voor re-integratie?

3 Side : 3 Kunt u zich vinden in de volgende beleiduitgangspunten?: Integraal beleid binnen het sociaal domein. Voorkoming instroom en inzet op uitstroom. Een baan boven een uitkering. Participeren is voor iedereen en kan iedereen! Optimaal benutten van kansen en talenten met als doel een inclusieve arbeidsmarkt. De arbeidsmarkt is leidend. Participatiebudget inzetten voor re-integratie. Klantgroepen in relatie tot inzet Participatiebudget Om de Participatiewet succesvol uit te voeren krijgt de samenwerking met werkgevers veel aandacht. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de Participatiewet. Deze uitvoering leidt alleen tot een succes wanneer gemeenten en werkgevers het totstandkomen van een inclusieve arbeidsmarkt als een gezamenlijke verantwoordelijkheid zien. We geven daarom werkgevers een prominentere plaats. Ook de werkgevers zijn een klantgroep. We hebben dus feitelijk twee klantgroepen; de werkgever en de werkzoekende. We gaan voor de klantgroepbepaling uit van de arbeidsparticipatie van de werkzoekende. We maken daarbij een onderscheid tussen de werkzoekende die arbeidsvermogen heeft (arbeidsparticipatie) en de werkzoekende waarvan maatschappelijk participatie de meest reële optie is. We komen dan in totaal uit op 3 klantgroepen, bediend door de afdeling Werk & Inkomen De Wâlden (en partners in het veld). We organiseren het vangnet van de sociale zekerheid op deze driedeling en nemen deze klantgroepen als uitgangspunt bij het inzetten van de (noodzakelijke) instrumenten en financiële middelen. Hoewel we met de Contourennotitie WWB al van de specifieke doelgroepen zijn afgestapt, willen we toch voor de klantgroep jongeren een uitzondering maken. Dit is volgens ons te rechtvaardigen omdat jongeren ook als specifieke groep in de Participatiewet zijn benoemd. Er is landelijk veel aandacht voor deze groep en daarnaast worden er landelijk en Europees extra middelen voor deze klantgroep beschikbaar gesteld met als doel specifieke aandacht om de arbeidskansen duurzaam te vergroten. We gaan dus uit van drie klantgroepen, waarbij de jongeren verspreid verdeeld zijn over de twee basis groepen; werkzoekende arbeidsparticipatie en werkzoekende maatschappelijke participatie. Vanuit het gedachtegoed van de Participatiewet en de Sociale Agenda in combinatie met de kortingen op het Participatiebudget, is het college van mening dat het bedienen van de klantgroepen als volgt moet worden ingevuld: a. Klantgroep werkgever Het succes van de Participatiewet staat of valt met het creëren van extra banen door de werkgevers en overheid voor mensen met een arbeidsbeperking. Met de baanafspraak willen het kabinet en sociale partners bijdragen aan de transformatie bij werkgevers en mensen uit de doelgroep zelf, zodat het normaal wordt dat ook mensen met een arbeidsbeperking werkzaam zijn bij bedrijven. Van bedrijven vraagt dit dat zij goed gaan kijken waar binnen het bedrijf geschikt werk zit en dat zij structureel personeelsbeleid gaan voeren dat zich ook richt op medewerkers met een beperking. Anderzijds is het belangrijk dat werkgevers hierbij goed worden ondersteund vanuit de publieke dienstverlening (o.a. door onze eigen werkgeversteam, het UWV, Sw-bedrijven, Locus 1, het Werkbedrijf, etc). 1 Een publiek-privaat netwerk van landelijke werkgevers, gemeenten en SW-bedrijven.

4 Side : 4 Verder is het belangrijk dat werkgevers functies aanpassen om tot geschikt werk voor mensen met een arbeidsbeperking te komen. Mensen uit de doelgroep passen in de meeste gevallen niet op reguliere vacatures. Dit betekent dat functies aangepast moeten worden op de mogelijkheden van kandidaten (jobcarving). b. Klantgroep werkzoekende arbeidsparticipatie Met deze klantgroep worden alle burgers bedoeld die arbeidsvermogen hebben. Dus ook de burgers met een (arbeids)beperking, ongeacht de zwaarte daarvan, vallen binnen deze klantgroep. Van een deel van deze burgers mogen we aannemen dat zij op eigen kracht, mogelijk met enige, dan wel minimale vorm van ondersteuning en soms drang/dwang, de weg naar de reguliere arbeidsmarkt kunnen en moeten vinden. Voor hen geldt de kortste weg naar werk' en 'algemeen geaccepteerde arbeid' onvoorwaardelijk. Inzet op eigen verantwoordelijkheid speelt hierbij een grote rol. Voor wat betreft de groep met een beperking is er gemeentelijke ondersteuning nodig. Dat houdt in dat de inzet vanuit de gemeente zich voornamelijk op deze klantgroep richt. Ook hier wordt van de klant verwacht verantwoordelijkheid te nemen bij haar/zijn maatschappelijk vraagstuk. De gemeentelijke ondersteuning is met name aanvullend. c. Klantgroep werkzoekende Maatschappelijke Participatie Dit betreffende burgers waarvan tijdelijk of blijvend geen arbeidsparticipatie kan worden verwacht. Voor deze klantgroep stemmen we af met onze collega s van de sociale dorpenteams en jeugdteams. De terminologie bij deze groep is; '1 gezin, 1 plan, 1 contactpersoon'. Het uiteindelijke doel is en blijft naar vermogen participeren in de samenleving. Dit kan leiden naar groei en mogelijk op termijn deelname (naar vermogen) aan de reguliere arbeidsmarkt, maar dit kan ook inhouden dat het doel te hoog is gegrepen en maatschappelijke participatie het hoogst haalbare is. Kunt u zich vinden in de volgende indeling van de Participatie-klantgroepen in relatie tot de inzet van financiële middelen?: Klantgroep Rol gemeente Inzet participatiebudget Werkgever Uitvoerend Relatie met werkzoekende arbeidsparticipatie die met behulp van de algemene instrumenten bij een reguliere werkgever aan het werk gaat. Werkzoekende Arbeidsparticipatie Werkzoekende Maatschappelijke participatie Uitvoerend en regie Overwegend regie Ja. Wanneer het gaat om werkzoekenden met een arbeidsbeperking die met behulp van algemene instrumenten bij een reguliere werkgever aan het werk kunnen. Minimaal wanneer het gaat om werkzoekenden die op eigen kracht een betaalde baan kunnen vinden. Minimaal, vnl gebruik maken van andere financieringsstromen. Werkzoekende Jongeren Uitvoerend en regie Ja. Wanneer het gaat om werkzoekende jongeren met een arbeidsbeperking die met behulp van algemene instrumenten bij een reguliere werkgever aan het werk kunnen. Minimaal, vnl gebruik maken van andere financieringsstromen wanneer het gaat om een werkzoekende jongere die onder de klantgroep maatschappelijke participatie valt.

5 Side : 5 Samenwerkingsovereenkomst Regionaal Werkbedrijf Fryslân Werkt! De Participatiewet schrijft voor dat er in de 35 arbeidsmarktregio s in Nederland een Regionaal Werkbedrijf moet komen. Het Werkbedrijf is een bestuurlijk samenwerkingsverband dat minimaal bestaat uit een vertegenwoordiging van gemeenten, UWV, werkgevers en werknemers in de regio. De werkbedrijven zijn de schakel tussen bedrijven/banen en de mensen die wij naar de zogenaamde garantiebanen 2 moeten toeleiden. Daarnaast heeft het Werkbedrijf als doel om werkgevers die mensen met een arbeidsbeperking in dienst nemen te ontzorgen. Om bovenstaande te bereiken is in de wet vastgelegd dat er in de arbeidsmarktregio uniforme afspraken gemaakt moeten worden over de algemene instrumenten opgenomen in de Participatiewet. Deze algemene instrumenten worden vastgelegd in de Participatieverordening van de afzonderlijke gemeenten. Feitelijk is er sprake, voor wat betreft de algemene instrumenten die vallen onder de werking van het Regionaal Werkbedrijf, van een provinciale centralisatie, in plaats van een gemeentelijke decentralisatie. Er is op dit terrein sprake van een beperking van de beleidsvrijheid van de afzonderlijke gemeenten. De Samenwerkingsovereenkomst Regionaal Werkbedrijf Fryslân Werkt! is als bijlage toegevoegd en is ter kennisname. Het doel is om samen met de contourennotitie een volledig beeld te scheppen van de dienstverlening aan de werkzoekende met een arbeidsbeperking en de werkgever die deze werkzoekende in dienst neemt. Deze samenwerkingsovereenkomst betreft uitvoering en valt onder de bevoegdheid van het college. Te berikken effekt Het doel is om een kader te scheppen voor de uitvoering van de Participatiewet op het terrein van (arbeids)participatie van mensen met en zonder beperking. Dit om de doelgroep van de Participatiewet zo optimaal en evenwichtig mogelijk te bedienen, met als basis het gedachtegoed van de Sociale Agenda, de uitgangspunten van het beleidskader Transities Sociaal Domein, de Participatiewet en het besteedbare Participatiebudget. Arguminten 1.1 Het voorstel past binnen het ingezette beleid We willen de Participatiewet onder de vlag van de Sociaal Maatschappelijke Agenda uitvoeren en in samenhang met de andere decentralisaties. Keuzes die we maken, moeten passen binnen de uitgangspunten van de Sociaal Maatschappelijke Agenda en het beleidskader Transities Sociaal Domein. 1.2 De contourennotitie dient als kader voor de uitvoering van de Participatiewet Met de Contourennotitie Participatiewet willen we een kader scheppen voor de uitvoering van de Participatiewet op het terrein van (arbeids)participatie van mensen met en zonder arbeidsbeperking. Daarnaast zal het de basis vormen voor de nog vast te stellen Participatieverordening. 1.3 Een impuls voor een activerend beleid met als doel een inclusieve samenleving We willen inzetten op de kansen en talenten van onze inwoners en de verantwoordelijkheid voor het maatschappelijk vraagstuk als een gezamenlijke opdracht zien. We bedoelen hiermee zowel de inwoners, werkgevers, werkzoekenden en ketenpartners binnen het Werkbedrijf. Door kansen (slim) te benutten kunnen we zoveel mogelijk de burgers in hun kracht zetten met als doel een inclusieve samenleving. 2 Zie onderdeel 5.6. van de notitie

6 Side : 6 Finânsjes In hoofdstuk 7 van de contourennotitie is aandacht besteed aan de beschikbare middelen die de gemeente ontvangt voor de uitvoering van de Participatiewet. In hoofdstuk 9 is een risicoanalyse opgenomen met de gevormde gemeentelijke beheersmaatregelen. Boargerpartisipaasje De Contourennotitie Participatiewet is tot stand gekomen in samenwerking met de werkgroep Participatie. Deze werkgroep bestaat uit leden van de WMO raad Achtkarspelen en de Cliëntenraad Werk & Inkomen Achtkarspelen. De notitie is voor advies aan de Cliëntenraad voorgelegd en gebleken is dat men zich in de inhoud kan vinden. De aangereikte aanbevelingen zijn door ons meegenomen en worden met de uitvoering besproken. Kommunikaasje Het besluit dat de Contourennotitie Participatiewet is vastgesteld zal algemeen bekend worden gemaakt door middel van plaatsing op de infopagina. De inhoud van de notitie wordt via de gebruikelijke kanalen richting de burger gecommuniceerd. Ferfolchtrajekt Na vaststelling zal Team Beleid van de afdeling Samenleving zorgdragen voor de verdere afwikkeling. Buitenpost, 27 maart 2015 het college van burgemeester en wethouders van Achtkarspelen, secretaris, mr. drs. E.H.C. van der Laan burgemeester, G. Gerbrandy

7 Riedsbeslút De raad van de gemeente Achtkarspelen; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 27 maart 2015, punt nr.: 6; Beslút: de contourennotitie Participatiewet vast te stellen en in te stemmen met: de geformuleerde visie en ambitie voor Werk en Inkomen; de voorgestelde beleidsuitgangspunten; de voorgestelde indeling van de Participatie-klantgroepen in relatie tot de inzet van het Participatiebudget. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Achtkarspelen van 16 april De griffier, De voorzitter, mr. R. van der Heide G. Gerbrandy