BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ STICHTING PASSEND ONDERWIJS PO 30-04

Transcriptie

1 BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ STICHTING PASSEND ONDERWIJS PO Plaats : Tilburg Bestuursnummer : Samenwerkingsverband : PO3004 Onderzoek uitgevoerd op : 20 maart 2014 Rapport vastgesteld te Utrecht op 27 juni 2014 Documentnummer:

2 Pagina 2 van 12

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde een simulatie uit bij het Stichting Passend onderwijs PO (werknaam: Plein 013). Binnen de gemeenten Alphen-Chaam (postcode ). Goirle, Hilvarenbeek, Oisterwijk en Tilburg vormen 16 schoolbesturen met 90 vestigingen gezamenlijk het samenwerkingsverband. In dit verslag geeft de inspectie haar bevindingen uit het onderzoek weer. Simulatie Een simulatie houdt in dat de inspectie een kwaliteitsonderzoek nabootst ook al is het samenwerkingsverband nog niet volledig ingericht. In het schooljaar 2013/2014, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de zorgplicht, wil de inspectie simulaties uitvoeren bij alle samenwerkingsverbanden. Het doel van een simulatie is tweeledig: 1. het stimuleren van de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden door een kwaliteitsonderzoek na te bootsen en zo een beeld te geven van de ontwikkeling op dat moment, afgezet tegen het waarderingskader van de inspectie; 2. toezicht houden op de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden, zowel inhoudelijk als op de totstandkoming van de rechtspersoon en de inspraak door de ondersteuningsplanraad. Voor de inspectie levert die simulatieronde informatie op over de wenselijke en redelijke normering van de indicatoren, de werking van het risicomodel en de kwaliteit van het toezichtkader. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij deze simulatie op het toezichtkader samenwerkingsverbanden po/vo passend onderwijs. Dit toezichtkader bevat een waarderingskader, maar nog geen beslisregels om vast te kunnen stellen of het samenwerkingsverband aan de basiskwaliteit voldoet. Onderzoeksopzet De simulatie start met een bureauanalyse van documenten en gegevens over het samenwerkingsverband die bij de inspectie aanwezig zijn en een analyse van documenten die het samenwerkingsverband aan de inspectie toestuurde of uitreikte. Het betreft de volgende documenten, op volgorde van versiedatum en voor zover relevant voor dit onderzoek: - Samen werken aan de basis. Ondersteuningsplan Plein 013, (versie 1.0, 30 januari 2014); - Website: (geraadpleegd op 18 maart 2014); - Kengetallen samenwerkingsverband ( geraadpleegd op 18 maart 2014). Hierna vond op 20 maart 2014 een onderzoek op locatie plaats waarbij de inspectie : - presentaties kreeg en een dialoog had met de directeur en enkele medewerkers van het samenwerkingsverband over: de context van het samenwerkingsverband; onderwerpen uit het ondersteuningsplan; ontwikkelingen in het speciaal (basis)onderwijs. Pagina 3 van 12

4 - een gesprek voerde met ouders en leraren tevens leden van de ondersteuningsplanraad (opr) en een maatschappelijk werker; - een gesprek voerde met een bestuurder so en enkele schoolleiders s(b)o; - een gesprek voerde met het bestuur van het samenwerkingsverband met speciale aandacht voor onder andere de wijze van financieel beheer en de ontwikkeling van het management en de organisatie. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen met het bestuur en het management van het samenwerkingsverband. Opbouw verslag In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op hoofdlijnen, een beeld van de ontwikkeling van het samenwerkingsverband op het gebied van management en organisatie en een overzicht van de bevindingen van het ondersteuningsplan. Hoofdstuk 3 vermeldt de reactie van het bevoegd gezag. Pagina 4 van 12

5 2. BEVINDINGEN 2.1 Hoofdlijn De Stichting Passend onderwijs PO (Plein 013) heeft haar visie, de inrichting van de ondersteuning, de toeleiding naar extra ondersteuning, de verdeling van de middelen en de meerjarenbegroting beschreven in het ondersteuningsplan. Dit plan biedt perspectief op het realiseren van de voorwaarden en mogelijkheden voor scholen om passend onderwijs in de regio vorm te geven. In de regio werken scholen voor (speciaal) basisonderwijs en speciaal onderwijs al lange tijd samen. Deze bestaande samenwerking vormt de basis waarop Plein 013 verder bouwt. De bekendheid met elkaar zorgt voor onderling vertrouwen en een cultuur waarin besturen gewend zijn elkaar aan te spreken op gemaakte afspraken. Plein 013 heeft voor 1 november 2013 een rechtspersoon ingericht. Gekozen is voor een bestuur-directiemodel. Het bestuur fungeert tevens als intern toezichthouder. Het is de vraag of intern toezicht op deze manier onafhankelijk en effectief wordt uitgevoerd. De ondersteuningsplanraad is ingesteld en heeft met het ondersteuningsplan ingestemd. Het ondersteuningsplan geldt voor twee jaar. Mochten uit de nog komende overleggen met gemeenten en cluster 1 en 2 nog aanpassingen voortkomen, dan zal de ondersteuningsplanraad met deze aanpassingen nog in moeten stemmen. Het samenwerkingsverband heeft zijn visie helder voor ogen en heeft de grote lijnen voor toekomstig beleid uitgewerkt. Plein 013 staat voor een flinke negatieve vereveningsopdracht van bijna 3,9 miljoen (-34,7%). Het verband kiest voor een mix van schoolmodel, leerlingmodel en expertisemodel. Het samenwerkingsverband neemt de verantwoordelijkheid voor leerlingen die meteen (of binnen een half jaar) het speciaal onderwijs (so) en speciaal basisonderwijs (sbo) instromen, voor so- en sbo-leerlingen die verhuizen vanuit een ander verband en leerlingen uit categorie 3. De resterende middelen verdeelt het samenwerkingsverband over de scholen op basis van het ongewogen leerlingenaantal. De scholen betalen vanuit deze middelen de kosten van ondersteuning van hun leerlingen in de basisschool of hun plaats in het so en sbo. Ook stelt het samenwerkingsverband uit deze middelen centrale ondersteuning vanuit het samenwerkingsverband aan de scholen beschikbaar: consulenten, deskundigen, enzovoorts. De aanwezige expertise van de ambulante begeleiders wordt hierbij ingeschakeld. Deze aanpak moet zorgen voor een financiële prikkel, die scholen aanzet tot een mentaliteitsen gedragsverandering waardoor zij leerlingen minder snel naar het so of sbo verwijzen. Daarbij is het van belang dat het samenwerkingsverband erop toeziet dat de leerlingen in de basisschool voldoende passende ondersteuning blijven krijgen. Op dit moment is nog niet uitgewerkt op welke wijze het samenwerkingsverband de kwaliteit van de ondersteuning op de scholen kan monitoren en eventueel daarin kan sturen. De gekozen aanpak houdt tevens een risico in, namelijk dat basisscholen leerlingen te lang blijven ondersteunen. Dat leidt ertoe dat het so en sbo moeilijk kunnen inschatten hoe groot het aantal aanmeldingen zal worden. Deze onvoorspelbaarheid maakt het voor hen lastig om een goed (personeels)beleid te voeren. Om het financiële risico te kunnen beheersen houdt het s(b)o de personele bezetting minimaal in omvang en maximaal flexibel. Dit zorgt voor onrust onder het personeel over hun toekomst. Gedwongen en vrijwillig afvloeien van personeel kan vervolgens leiden tot verlies van expertise, die mogelijk in een later stadium weer nodig is. Pagina 5 van 12

6 Het samenwerkingsverband beschikt over een scala aan tussenvoorzieningen, die samen met de ondersteuningsmogelijkheden van het basisonderwijs, het sbo en so, zorgen voor een dekkend netwerk aan voorzieningen. Er vindt geregeld overleg plaats met de coördinator van het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs (vo) in de regio Tilburg. Aandacht voor de doorstroom van po naar vo en de verkenning van mogelijkheden voor de inrichting van gezamenlijke tussenvormen kunnen de doorgaande lijn in de ondersteuning mogelijk verder versterken. Het ondersteuningsplan geeft globaal de kwalitatieve doelen van het samenwerkingsverband weer. De uitwerking hiervan in een activiteitenplan volgt nog. De wijze waarop het samenwerkingsverband vervolgens zijn kwaliteitsbeleid gaat inrichten en de uitvoering van plannen en afspraken monitort, vormt nog een belangrijk aandachtspunt. Dit zal in de toekomst de informatie moeten opleveren op basis waarvan het samenwerkingsverband zicht krijgt op het bereiken van de doelen en zo nodig tijdig het beleid kan aanpassen of bijstellen. Afspraken zijn niet vrijblijvend. Besturen spreken elkaar hierop aan. Er zijn geen afspraken over hoe te handelen als aanspreken niet helpt. Ook dit vraagt om nadere uitwerking. Het samenwerkingsverband hecht aan goede communicatie met alle betrokkenen. Nu het ondersteuningsplan klaar is en de koers bekend, gaat het actief ouders en scholen hierover informeren, waarbij de ondersteuningsprofielen van de scholen voor eenieder toegankelijk worden. 2.2 Management en organisatie van het samenwerkingsverband Plein 013 telt 16 schoolbesturen. Drie schoolbesturen beheren (ook) scholen voor speciaal (basis)onderwijs. Het nieuwe samenwerkingsverband omvat drie verbanden Weer Samen Naar School (WSNS Tilburg, WSNS Moergestel-Oisterwijk en WSNS GART) die al langer samenwerkten. De scholen uit Hilvarenbeek zijn nieuw in de samenwerking. De rechtspersoon Stichting Passend onderwijs PO is een voortzetting van de rechtspersoon van het samenwerkingsverband WSNS Tilburg. Als bestuursmodel is gekozen voor de stichtingsvorm met een directeur en een bestuur. In deze eerste inrichtingsfase van het samenwerkingsverband hebben vanuit het oogpunt van zorgvuldigheid en betrokkenheid alle schoolbesturen zitting genomen in het bestuur. De directeur is verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van de stichting. Zijn taken en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in een managementstatuut (mandaat). Het bestuur fungeert als intern toezichthouder, maar neemt ook besluiten over onder meer het meerjarenbeleid, de begroting en het ondersteuningsplan. Het is de vraag of intern toezicht op deze manier onafhankelijk en effectief kan worden uitgevoerd. Met het bestuur is gesproken over het belang van het betrekken van externe partners bij het vormgeven van het intern toezicht. Na een jaar wordt het bestuursmodel en zijn werkzaamheid in de praktijk geëvalueerd en mogelijk aangepast. De directeur is in dienst bij het samenwerkingsverband, evenals een administratieve kracht. Twee beleidsmedewerkers (oud-coördinatoren WSNS) werken op detacheringsbasis voor Plein 013. Het ondersteuningsplan schetst de taken en bevoegdheden van de verschillende organen binnen het samenwerkingsverband. De directeur stelt taakbeschrijvingen op voor de verschillende functionarissen die voor het samenwerkingsverband (gaan) werken. Naast de beschrijving van de organisatie dienen ook de verschillende overlegstructuren opgenomen te worden in het ondersteuningsplan; gesprekspartners, thema s en besluitvorming. Pagina 6 van 12

7 Al vanaf 2005 werken in de regio Tilburg (speciaal) basisonderwijs, voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs samen. Het veldinitiatief dat in 2008 van start ging, vormde een mooie opmaat voor passend onderwijs. De visie van Plein 013 bouwt verder op dit veldinitiatief. Goed onderwijs voor alle leerlingen is hierbij het uitgangspunt. In het ondersteuningsplan staat deze visie verder uitgewerkt. De keuzen voor het verdeelmodel en de inrichting van de ondersteuning vloeien hieruit voort. 2.3 (Concept)ondersteuningsplan Kerndocument voor het samenwerkingsverband is het ondersteuningsplan. In deze paragraaf beschrijft de inspectie de stand van zaken bij de ontwikkeling, de opbouw, de inhoud en de status van het (concept)ondersteuningsplan. Plein 013 heeft volgens een strak tijdschema het conceptondersteuningsplan geschreven en in verschillende overleggen besproken zodat het 1 februari 2014 bij de ondersteuningsplanraad lag. Het plan kent een looptijd van twee jaar. De plannen en begroting strekken zich echter verder uit dan deze twee jaar. Het verdient de voorkeur om beleid af te stemmen met de lange termijn van de meerjarenbegroting. Om te voldoen aan de wettelijke voorschriften is het nodig dat het samenwerkingsverband onderstaande onderdelen opneemt in het ondersteuningsplan en/of waar hieronder vermeld, nader uitwerkt. Het onderstaande overzicht dient niet als een beoordeling van het samenwerkingsverband, maar als een handreiking om de ontwikkeling van het beleid van het samenwerkingsverband verder te ondersteunen. 1 Instemming, overleg, vaststelling en toezending (Artikel 14a Wms, Artikel 18a Wpo lid 7, 9, 10) De ondersteuningsplanraad van Plein 013 bestaat uit twaalf leden waarvan zes ouders en zes personeelsleden uit de scholen. In het reglement is opgenomen dat de speciale basisscholen en scholen voor speciaal onderwijs met voorrang vertegenwoordigd zijn. De leden zijn via verkiezingen gekozen. Niet alle besturen zijn vertegenwoordigd in de ondersteuningsplanraad. De raad vormt volgens de voorzitter wel een goede afspiegeling van de scholen van Plein 013. De achtergrond van de leden van de ondersteuningsplanraad is divers. Sommige leden zijn vertrouwd met de ontwikkelingen rond passend onderwijs, voor anderen zijn deze relatief nieuw. Daarom is naast de oprichting en inrichting van de ondersteuningsplanraad geïnvesteerd in het inlezen en bijpraten van alle leden. Nadat het conceptondersteuningsplan op 1 februari 2014 aan de ondersteuningsplanraad werd voorgelegd, heeft de raad zich ingespannen om binnen vier weken zijn oordeel over dit plan te kunnen geven. Dit is gelukt. De ondersteuningsplanraad heeft ingestemd met het plan. Wel heeft het een lijst opgesteld met punten waarover de raad tussentijds geïnformeerd wil worden. De ondersteuningsplanraad moet zich nog buigen over de wijze waarop zij de ontwikkelingen binnen het samenwerkingsverband wil volgen en monitoren. De inspectie wijst erop dat het samenwerkingsverband het ondersteuningsplan voor 1 mei 2014 aan de inspectie moet zenden. Het ondersteuningsplan, dat inmiddels geen concept meer is, moet het samenwerkingsverband nog met de gemeenten en cluster 1 en 2 bespreken. De directeur van Plein 013 geeft aan dat de timing lastig is. Aanpassingen in het ondersteuningsplan legt het bestuur uiteraard voor aan de ondersteuningsplanraad. Pagina 7 van 12

8 Onder de naam Machinekamer transitie jeugdzorg hebben de gemeenten in overleg met Plein 013 een kaderstellende notitie opgesteld die de inrichting van de zorgstructuur beschrijft. De visie van het samenwerkingsverband en de visie van de gemeenten op de jeugdzorg lijken op elkaar aan te sluiten. De afspraak is gemaakt om het (concept)ondersteuningsplan met de vijf gemeenten in een op overeenstemming gericht overleg (oogo) te bespreken. De directeur van het samenwerkingsverband bereidt de agenda voor het oogo voor in samenspraak met desbetreffende ambtenaren van de gemeenten. Het samenwerkingsverband streeft ernaar een dusdanig dekkend aanbod van onderwijsvoorzieningen te creëren dat geen enkel kind thuis hoeft te zitten. Het samenwerkingsverband werkt nauw samen met de leerplichtambtenaren in de vijf gemeenten en overlegt structureel met hen. Het samenwerkingsverband onderkent het belang van een goed monitorsysteem om thuiszitters goed in beeld te krijgen en verzuimpatronen zichtbaar te maken. Het samenwerkingsverband po neemt een centrale positie in bij de overgang van po naar vo. Plein 013 heeft een digitaal overdrachtsdossier ontworpen voor de leerlingen met een arrangement. De overgang van po naar vo verloopt niet altijd soepel. Voor een flink aantal kinderen (30) bleek na de zomervakantie (2013) nog geen plek gevonden in het voortgezet onderwijs. Overleg is dringend gewenst tussen onder andere het samenwerkingsverband en po- en vo-scholen gericht op het in beeld brengen van de leerlingenstromen en het overgangstraject po-vo. De beide samenwerkingsverbanden hebben de intentie om nauw samen te werken. Verschillen in tempo en ontwikkeling bemoeilijken het samen optrekken op dit moment enigszins. Binnen beide samenwerkingsverbanden hanteren de scholen hetzelfde instrument om schoolondersteuningsprofielen te beschrijven. Met so cluster 1 en 2 is nog geen overleg gevoerd. Dit staat voor begin april 2014 gepland (en heeft inmiddels plaats gevonden). 2 Geheel van ondersteuningsvoorzieningen (Artikel 18a Wpo lid 8a) Het samenwerkingsverband stelt het niveau van de basisondersteuning gelijk met het basisarrangement van de inspectie. De ambitie is in het begin bewust laag gehouden. Het samenwerkingsverband verwacht dat haar aanpak zal leiden tot een verhoging van de basisondersteuning. Een extern bureau heeft op alle scholen het schoolondersteuningsprofiel in beeld gebracht. Het heeft tevens de uitgangssituatie van Plein 013 beschreven en geanalyseerd. Het samenwerkingsverband heeft nog geen acties verbonden aan deze analyse. De schoolondersteuningsprofielen maken inzichtelijk welke profielen in het verband voorkomen en hoe zij in de regio verdeeld zijn. Naast de ondersteuning op schoolniveau zijn binnen het samenwerkingsverband een rijke schakering aan tussenvoorzieningen en projecten voor handen en verschillende sbo- en so-scholen. In het samenwerkingsverband lijkt een dekkend netwerk van voorzieningen aanwezig. Met de directeur en de beleidsmedewerkers zijn de kansen besproken die de gezamenlijke inrichting van tussenvoorzieningen voor po en vo kan bieden. Het samenwerkingsverband schept de voorwaarden voor een dekkend netwerk aan voorzieningen. Doordat de verantwoordelijkheid voor het gebruik van deze voorzieningen bij scholen en besturen ligt, is het van groot belang dat het samenwerkingsverband een aanpak ontwikkelt waarmee het kan zien of alle kinderen passend onderwijs krijgen (monitoring) om zo nodig daarin te sturen (interventies). Gezien de grote vereveningsopdracht is het gekozen Pagina 8 van 12

9 verdeelmodel waarbij scholen deels zelf betalen voor extra zorg of plaatsing in so en sbo begrijpelijk. Er gaat een duidelijke financiële prikkel vanuit. Het samenwerkingsverband moet echter voorkomen dat het vanwege financiële overwegingen duurdere, maar passendere ondersteuning aan leerlingen onthoudt. Het samenwerkingsverband heeft er vertrouwen in dat de goede onderlinge verhoudingen en de over en weer betrachte openheid ertoe zullen leiden dat gezamenlijk oplossingen worden gevonden wanneer een schoolbestuur financieel of anderszins in de problemen komt om voor alle leerlingen passend onderwijs te kunnen arrangeren. Problemen zouden kunnen ontstaan doordat bij kleine scholen de wet van de grote aantallen niet altijd op gaat, doordat de leerlingenpopulatie van een school atypisch kan zijn, of doordat bijvoorbeeld het s(b)o met een moeilijk hanteerbare terugloop in leerlingenaantallen te maken krijgt. Deze problemen worden voor een deel verzacht doordat het samenwerkingsverband sommige ondersteuningscategorieën centraal financiert en doordat de reguliere lumpsumbekostiging van het basisonderwijs uitgaat van leerlinggewichten. 3 Procedures en criteria toewijzing middelen (Artikel 18a Wpo lid 8b) Het samenwerkingsverband kiest voor een verdeelmodel dat is te typeren als een mix van schoolmodel, leerlingmodel en expertisemodel. Een groot deel van de middelen wordt afgedragen aan de scholen (schoolmodel). De scholen gebruiken (een deel van) het bedrag om arrangementen te bekostigen, ook de plaatsen in speciale basisscholen en scholen voor speciaal onderwijs (leerlingmodel). Het samenwerkingsverband houdt daarnaast middelen apart voor overhead, kosten van arrangementen voor onder- en zijinstromende leerlingen en om scholen actief te ondersteunen (expertisemodel). Scholen zijn vrij in de besteding van het budget extra ondersteuning mits dit valt binnen de arrangementen of ontwikkeling van de school naar een breder ondersteuningsaanbod. Het budget wordt jaarlijks berekend op schoolniveau op basis van het ongewogen aantal leerlingen en verrekend op bestuursniveau. Jaarlijks legt het bestuur van de school over de besteding ervan verantwoording af aan het samenwerkingsverband. Het samenwerkingsverband zal toetsen of de middelen zijn ingezet voor de hierboven beschreven doeleinden. Scholen hebben een grote mate van autonomie bij de inzet van de extra ondersteuningsmiddelen. Het samenwerkingsverband ontwikkelt geen selectiecriteria, hooguit procescriteria, voor de inzet van de middelen op schoolniveau. Het uitgangspunt is dat de school en de ouders overeenstemming bereiken over het arrangement binnen de eigen school, en dat zij bij een arrangement (mede) buiten de school ook overeenstemming bereiken met de ontvangende school of met de externe ondersteuners, bijvoorbeeld vanuit de jeugdzorg of gezondheidszorg. Is deze overeenstemming een feit, dan kan het arrangement worden vastgelegd en levert het samenwerkingsverband de vereiste toelaatbaarheidsverklaring. De uitvoering kan vervolgens starten. Elke school krijgt de beschikking over ondersteuning van consulenten uit het samenwerkingsverband (onder andere voormalig ambulant begeleiders) die scholen kunnen helpen bij het vaststellen van de ondersteuningsbehoeften van leerlingen en het bepalen en inrichten van een passend arrangement. Overleg over de aansturing van de consulent loopt nog. Een verdere bezinning op de rol die de consulent zou kunnen spelen bij het monitoren van passende ondersteuning op school is nog te overwegen. Om te wennen aan de nieuwe bekostigingssystematiek van een vast bedrag per leerling stelt het samenwerkingsverband het eerste jaar het werkelijke bedrag van zittende rugzakleerlingen en zittende leerlingen in het speciaal basisonderwijs beschikbaar. Daarna ontvangt de school een gemiddeld bedrag per leerling. Pagina 9 van 12

10 4 Procedures en criteria plaatsing leerlingen (Artikel 18a Wpo lid 8c,8d, 11 en 12 en Artikel XVII Wet passend onderwijs lid 1) Het samenwerkingsverband onderscheidt twee routes voor toelating tot het so en sbo. Uit het oogpunt van solidariteit en om te voorkomen dat financiële argumenten gaan spelen bij het toelatingsbeleid van de scholen, draagt het samenwerkingsverband de kosten van de extra ondersteuning voor de 4-jarigen, de verhuizers van buiten het verband en de kinderen in categorie 3 (meervoudig gehandicapt). De verantwoordelijkheid voor de toeleiding van leerlingen die al op de basisschool zitten, ligt bij de basisschool. Ouders van 4-jarigen, van kleuters, die instromen vanuit een zorgtraject en van leerlingen van so en sbo die door verhuizing instromen vanuit een ander verband, kunnen hun kind rechtstreeks bij een basisschool aanmelden maar mogen ook direct bij het samenwerkingsverband aanmelden. In het laatste geval verzorgt het samenwerkingsverband het traject om te komen tot een passende plaats voor de leerling. In beide trajecten is voorzien in het verplichte deskundigenadvies. Het samenwerkingsverband hecht veel waarde aan het overleg tussen ouders en school. Als zij overeenstemming bereiken over plaatsing in so of sbo, levert het samenwerkingsverband de toelaatbaarheidsverklaring. Het samenwerkingsverband zal wel aan de hand van nog te ontwikkelen procescriteria toetsen of het gekozen arrangement terecht is. Komen school en ouders er niet uit dan kunnen deze de consulent of de makelaar om advies en bemiddeling vragen. 5 Kwalitatieve en kwantitatieve resultaten (Artikel 18a Wpo lid 8e) In het ondersteuningsplan staan de doelstellingen voor de komende twee jaren beschreven. De kwalitatieve doelstellingen zijn wisselend concreet. De uitwerking naar indicatoren of succescriteria is nog niet gemaakt. Ook is er nog geen systeem om de voortgang te monitoren en zo tegenvallers tijdig te signaleren. Binnen het samenwerkingsverband zijn schoolbesturen gewend elkaar aan te spreken bij tegenvallende kwaliteit. De besturen zijn daarbij bereid elkaar te helpen als een bestuur tijdelijk vanwege geldige redenen in gebreke moet blijven. Op dit moment heeft het samenwerkingsverband echter nog niet voorzien in de uitwerking van welke stappen en mogelijke sancties volgen als scholen/besturen zonder geldige reden onvoldoende passend onderwijs verzorgen of zich niet houden aan in het samenwerkingsverband gemaakte afspraken. Dit punt verdient nog aandacht. Het samenwerkingsverband heeft het voornemen kengetallen te verzamelen en deze te monitoren. Kwantitatieve doelen, bijvoorbeeld de omvang van het so en sbo, heeft het samenwerkingsverband zich niet gesteld. De financiële prikkel die van het gekozen verdeelmodel uitgaat, lijkt al een flinke invloed te hebben op het aantal so- en sboverwijzingen. Enerzijds is dit de bedoeling, anderzijds vormt dit voor de besturen van so en sbo een probleem. De onvoorspelbaarheid van de instroom en de huidige, grote daling in het aantal aanmeldingen stelt deze besturen voor personele problemen en maakt langetermijnbeleid erg lastig. De vertaling van de gestelde doelen naar activiteiten is nog niet rond. Naar verwachting zal in juni het activiteitenplan voor 2014/2015 gereed zijn. 6 Informeren ouders (Artikel 18a Wpo lid 8f) Het samenwerkingsverband ziet het uitdrukkelijk als zijn taak om alle betrokkenen goed te informeren over passend onderwijs en de implicaties hiervan voor ouders, leerlingen, scholen en externe partners. Hiervoor heeft het al een mooie website ontwikkeld en verzorgt het nieuwsbrieven voor ouders en scholen. De ouders en leraren die de inspectie gesproken heeft, Pagina 10 van 12

11 geven aan dat de informatie die bij ouders en leraren terecht komt, erg schoolafhankelijk is. Zij benadrukken de grote behoefte van ouders om geïnformeerd te worden en te blijven. Zeker voor ouders van leerlingen met leerlinggebonden financiering en voor ouders van peuters is tijdige informatie over de consequenties van passend onderwijs voor hun kind essentieel. Nu het ondersteuningsplan is vastgesteld, gaat het samenwerkingsverband actief ouders en scholen benaderen en informeren over Plein 013 en de veranderingen voor de toekomst. 7 Bekostigingsaspecten (Artikel 18a Wpo lid 8g t/m j) Plein 013 ziet zich voor een stevige vereveningsopdracht gesteld. Daarnaast kampt de regio met enige krimp (zo n 5%). Dit leidt tot een ongunstige financiële situatie voor het samenwerkingsverband. Door een duidelijke financiële prikkel te leggen bij de scholen en schoolbesturen verwacht het samenwerkingsverband deze opdracht over vijf jaar goed te kunnen afronden. De meerjarenbegroting voorziet in een terugloop van de middelen in het schooldeel en de middelen benodigd voor de voorinstroom en verhuizers. De vermindering van het schooldeel ligt in lijn met de vereveningsopdracht en het verdeelmodel. Of de verwachting gerechtvaardigd is dat de financiële prikkel tot een verhoging van het niveau van de basisondersteuning zal leiden waardoor meer kinderen zonder extra ondersteuning binnen de basisschool opgevangen kunnen worden, zal moeten blijken. De voorwaarden hiervoor zijn door het samenwerkingsverband geschapen. Goede monitoring is van belang om vast te stellen in hoeverre scholen en besturen er met minder budget in slagen om passende zorg te (blijven) bieden. Afhankelijk van de resultaten zal gezocht moeten worden naar een balans tussen sturing vanuit het samenwerkingsverband en de autonomie van besturen. Pagina 11 van 12

12 3. REACTIE VAN HET BESTUUR In een schriftelijke reactie d.d. 16 juni 2014 deelt het bestuur van Plein 013 mee dat de simulatie met de inspectie in een prettige, kritische maar opbouwende sfeer is verlopen. Daarvoor dankt het de vier inspecteurs met wie het samenwerkingsverband in gesprek mocht gaan. Hoewel op het tijdstip van de simulatie (20 maart 2014) de ontwikkeling naar een nieuw samenwerkingsverband nog volop in gang was, heeft de inspectie uit de documentanalyse en de dialoog met de partners de nog in ontwikkeling zijnde aspecten goed kunnen beoordelen. De relatie tussen kwaliteit en de forse vereveningsopdracht levert een beeld in onbalans en geeft zorg over de toekomst. Een sturingsprobleem doet zich voor bij het grote aantal leerlingen die van buiten de basisscholen uit zorginstellingen instromen. Op basis van de gesprekken en het verslag van de simulatie heeft het bestuur de volgende actiepunten voor zichzelf geformuleerd: - In het aankomend schooljaar zal het bestuur zijn eigen inrichting evalueren en daarbij de positie van intern toezichthouder betrekken en aandacht besteden aan handelwijze bij gemaakte afspraken (uitvoeringsprotocol). - Het monitoren van leerlingenstromen is van groot belang waarbij de positie van sbo en so goed moet worden bezien. - De kwaliteit van ondersteuning op de scholen moet het bestuur monitoren aan de hand van nog op te stellen doelen en criteria. - De samenwerking met het samenwerkingsverband vo is van belang en verdient een extra impuls. Het grote verschil in vereveningsopdracht maakt samenwerken extra interessant en noodzakelijk. Pagina 12 van 12