BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ COÖPERATIE SAMENWERKINGSVERBAND PASSEND VOORTGEZET ONDERWIJS OOSTERSCHELDEREGIO U.A.

Transcriptie

1 BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ COÖPERATIE SAMENWERKINGSVERBAND PASSEND VOORTGEZET ONDERWIJS OOSTERSCHELDEREGIO U.A. Plaats : Goes Bestuursnummer : Samenwerkingsverband : VO2902 Onderzoek uitgevoerd op : 11 juni 2014 Rapport vastgesteld te Utrecht op 12 augustus 2014 Documentnummer:

2 Pagina 2 van 8

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde een simulatie uit bij de Coöperatie Samenwerkingsverband Passend Voortgezet Onderwijs Oosterschelderegio U.A. (hierna: samenwerkingsverband Oosterschelderegio). Binnen de gemeenten Borsele, Goes, Kapelle, Noord-Beveland, Reimerswaal en Schouwen-Duiveland vormen vijf schoolbesturen met in totaal veertien vestigingen gezamenlijk het samenwerkingsverband. In dit verslag geeft de inspectie haar bevindingen uit het onderzoek weer. Simulatie Een simulatie houdt in dat de inspectie een kwaliteitsonderzoek nabootst ook al is het samenwerkingsverband nog niet volledig ingericht. In het schooljaar 2013/2014, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de zorgplicht, wil de inspectie simulaties uitvoeren bij alle samenwerkingsverbanden. Het doel van een simulatie is tweeledig: 1. het stimuleren van de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden door een kwaliteitsonderzoek na te bootsen en zo een beeld te geven van de ontwikkeling op dat moment, afgezet tegen het waarderingskader van de inspectie; 2. toezicht houden op de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden, zowel inhoudelijk als op de totstandkoming van de rechtspersoon en de inspraak door de ondersteuningsplanraad. Voor de inspectie levert die simulatieronde informatie op over de wenselijke en redelijke normering van de indicatoren, de werking van het risicomodel en de kwaliteit van het toezichtkader. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij deze simulatie op het toezichtkader samenwerkingsverbanden po/vo passend onderwijs. Dit toezichtkader bevat een waarderingskader, maar nog geen beslisregels om vast te kunnen stellen of het samenwerkingsverband aan de basiskwaliteit voldoet. Onderzoeksopzet De simulatie start met een bureauanalyse van documenten en gegevens over het samenwerkingsverband die bij de inspectie aanwezig zijn en een analyse van documenten die het samenwerkingsverband aan de inspectie toestuurde of uitreikte. Het betreft de volgende documenten: - Ondersteuningsplan (zonder datum); - Statuten (18 oktober 2013); - Kengetallen samenwerkingsverband ( geraadpleegd op 5 juni 2014). Nagezonden documenten: - Meerjarenbegroting (zonder datum); - Toelichting meerjarenbegroting 2014 t/m 2020 Coöperatie Samenwerkingsverband Passend Voortgezet Onderwijs Oosterschelderegio U.A. (zonder datum); - Begroting van baten en lasten 2014 Samenwerkingsverband Oosterscheldegebied en Samenwerkingsverband Passend VO Oosterschelderegio (zonder datum); Pagina 3 van 8

4 - Toelichting begroting van baten en lasten 2014 Samenwerkingsverband Oosterscheldegebied (januari t/m juni) en Coöperatie Samenwerkingsverband Passend Voortgezet Onderwijs Oosterschelderegio U.A. ( juli t/m december) (zonder datum). Hierna vond op 11 juni 2014 een onderzoek op locatie plaats waarbij de inspectie: - een presentatie kreeg van het samenwerkingsverband over de context, de samenwerking en de financiën van het samenwerkingsverband; - gesprekken voerde met vertegenwoordigers van gemeenten, jeugdzorg, de ondersteuningsplanraad en de scholen; - een gesprek voerde met het bestuur met speciale aandacht voor onder andere de wijze van financieel beheer en de ontwikkeling van het management en de organisatie. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen met het bestuur en het management van het samenwerkingsverband. Opbouw verslag In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op hoofdlijnen, een beeld van de ontwikkeling van het samenwerkingsverband op het gebied van management en organisatie en een overzicht van de bevindingen van het ondersteuningsplan. Hoofdstuk 3 vermeldt de reactie van het bevoegd gezag. Pagina 4 van 8

5 2. BEVINDINGEN 2.1 Hoofdlijn De financiële vertreksituatie van het samenwerkingsverband Oosterschelderegio is relatief ongunstig. Na de teldatum van 1 oktober 2011 is de deelname aan het voortgezet speciaal onderwijs (vso) met 50 procent toegenomen, waardoor het samenwerkingsverband vanaf 2015/2016 structureel een negatief resultaat boekt. Het bestuur van het samenwerkingsverband heeft de oorzaken van deze toename onderzocht en vastgesteld dat deze toename het gevolg is van een verandering in het verwijsgedrag van basisscholen. Voor de bestuurlijke partijen is het confronterend om op te draaien voor kosten die niet door henzelf zijn veroorzaakt. Het bestuur van het samenwerkingsverband heeft echter nog geen oplossing voor het financiële probleem en daardoor stagneert de beleidsontwikkeling. De bestuurders hebben (ten dele) hun verantwoordelijkheid genomen en de wettelijk voorgeschreven stappen gezet. In operationele zin is het bestuur niet verder gegaan dan het schooljaar 2014/2015. Het vigerende ondersteuningsbeleid is daarbij als vertrekpunt gekozen. De beschrijving van de ondersteuningsvoorzieningen en het onderscheid tussen basisondersteuning en extra ondersteuning is geënt op de bestaande situatie. De inspectie merkt op dat er niet alleen relatief veel leerlingen op het vso zitten, maar dat er ook een orthopedagogisch didactisch centrum (opdc) is waar momenteel circa 90 leerlingen een volledige vmbo-opleiding volgen (tot voor kort waren het er zelfs circa 150). Relatief veel leerlingen met vooral gedragsproblemen hebben de laatste jaren niet deelgenomen aan het reguliere onderwijs. De scholen zijn op hun beurt gewend dat deze leerlingen op een speciale voorzieningen onderwijs volgen. Het uitgaan van de huidige ondersteuningsvoorzieningen in kwantitatief en kwalitatief opzicht impliceert dat de overcapaciteit van speciale voorzieningen wordt getolereerd en dat de ontzorging van het regulier onderwijs niet wordt doorbroken. Het financiële perspectief is ongunstig en daardoor is het voorspelbaar dat leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben niet snel meer naar een speciale voorziening kunnen. Omdat er geen beleid is geformuleerd om meer leerlingen regulier onderwijs te laten volgen, ontnemen het samenwerkingsverband en de scholen zichzelf de kans om zich gedegen voor te bereiden. De inspectie heeft grote zorgen over de impasse op bestuurlijk niveau en de geringe voorbereiding van het regulier onderwijs op een grotere groep leerlingen met een ondersteuningsbehoefte. 2.2 Management en organisatie van het samenwerkingsverband Op 18 oktober 2013 heeft de Coöperatie Samenwerkingsverband Passend Voortgezet Onderwijs Oosterschelderegio U.A. zich opgericht. Aan het samenwerkingsverband nemen niet alle scholen voor voortgezet onderwijs deel. Eén school is al aangesloten bij een landelijk samenwerkingsverband en een andere school heeft het voornemen om dat ook te doen. De coöperatie heeft een bestuur en heeft statutair de functies van besturen en het uitoefenen van intern toezicht niet van elkaar gescheiden. Het samenwerkingsverband heeft een directeur en geen personeel in dienst. Er zijn commissies en werkgroepen die onder het samenwerkingsverband functioneren, maar hun taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn niet beschreven. Pagina 5 van 8

6 De verantwoording door de scholen over de inzet en de besteding van middelen en de wijze waarop het samenwerkingsverband vaststelt of zijn wettelijke verplichtingen zijn nagekomen, is niet beschreven. 2.3 Ondersteuningsplan Kerndocument voor het samenwerkingsverband is het ondersteuningsplan. In deze paragraaf beschouwt de inspectie de ontwikkeling, de opbouw en de inhoud van het ondersteuningsplan. Om te voldoen aan de wettelijke voorschriften is het nodig dat het samenwerkingsverband onderstaande onderdelen heeft opgenomen in het ondersteuningsplan en, voor zover hieronder vermeld, nog nader uitwerkt. Het onderstaande overzicht dient niet als een beoordeling van het samenwerkingsverband, maar als een handreiking om de ontwikkeling van het beleid van het samenwerkingsverband verder te ondersteunen. 1 Instemming, overleg, vaststelling en toezending (Artikel 14a Wms, Artikel 17a Wvo lid 7, 9, 10) De ondersteuningsplanraad heeft ingestemd met het ondersteuningsplan voor de periode van één jaar. De ondersteuningsplanraad en het bestuur hebben met elkaar gediscussieerd over de financiële situatie en de noodzaak om een lange termijnvisie te ontwikkelen. De ondersteuningsplanraad wil weten hoe het samenwerkingsverband invulling geeft aan de ondersteuning aan leerlingen, wat de gevolgen voor het personeel zijn en hoe scholen zich voorbereiden op passend onderwijs. Er heeft op overeenstemming gericht overleg (oogo) plaatsgevonden met de gemeenten. 2 Geheel van ondersteuningsvoorzieningen (Artikel 17a Wvo lid 8a) De ondersteuningsvoorzieningen en de zorgplicht heeft het samenwerkingsverband beschreven in het ondersteuningsplan. De beschrijving is vooral procesmatig en procedureel van opzet. Het is voor de inspectie niet duidelijk of de basisondersteuning op elke school hetzelfde is. Ook kan de inspectie niet vaststellen op grond waarvan leerlingen extra ondersteuning krijgen. De weg waarlangs besloten wordt om extra ondersteuning te bieden, is wel helder. 3 Procedures en criteria toewijzing middelen (Artikel 17a Wvo lid 8b) De procedures en de criteria voor de toewijzing van de middelen heeft het samenwerkingsverband niet beschreven. 4 Procedures en criteria plaatsing leerlingen (Artikel 17a Wvo lid 8c,8d, 12 en 13 en Artikel XVII Wet passend onderwijs lid 1) De procedures en criteria voor de plaatsing van leerlingen in het vso zijn beschreven. 5 Kwalitatieve en kwantitatieve resultaten (Artikel 17a Wvo lid 8e) Er is geen lange termijnvisie ontwikkeld en het huidige beleid reikt niet verder dan het schooljaar 2014/2015. Het bestuur heeft geen kwalitatieve en kwantitatieve resultaten geformuleerd. Pagina 6 van 8

7 6 Informeren ouders (Artikel 17a Wvo lid 8f) Het samenwerkingsverband heeft geen communicatiebeleid geformuleerd en geen eigen uitingen ontwikkeld. Een website is onder constructie. De afspraak is dat de scholen ouders informeren. 7 Peildatum en bekostigingsaspecten (Artikel 17a Wvo, lid 8g en 8h) Het samenwerkingsverband is een met het voortgezet speciaal onderwijs uitgebreide voortzetting van het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs. De verevening bedraagt ruim positief. Het bestuur neemt geen middelen over van het voorgaande samenwerkingsverband. Het bestuur heeft een beleidsarme meerjarenbegroting opgesteld die weinig inzicht geeft in de besteding van de middelen van het totale samenwerkingsverband. Daarnaast heeft het bestuur nog geen besluit genomen over hoe het de middelen van het samenwerkingsverband gaat verdelen per 1 augustus Het bestuur is zich ervan bewust dat het zorg dient te dragen voor een adequate begroting. De meerjarenbegroting is door het bestuur ter kennisgeving aangenomen, maar is nog niet goedgekeurd. Het bestuur dient nog een monitor te ontwikkelen die toezicht gaat houden op de rechtmatigheid en doelmatigheid van de bestedingen. In de opgestelde meerjarenbegroting is te zien dat het bestuur vanaf schooljaar 2015/2016 een negatief resultaat behaalt van circa In de jaren hierna is er structureel een negatief resultaat begroot. Op moment van dit inspectieonderzoek heeft het bestuur nog geen besluit genomen hoe het dit probleem gaat oplossen. De beleidsarme meerjarenbegroting samen met de nog niet genomen besluiten, vormen een risico voor de toekomst van dit samenwerkingsverband. De huidige meerjarenbegroting geeft onvoldoende inzicht in beleid en financiën van dit samenwerkingsverband. Pagina 7 van 8

8 3. REACTIE VAN HET BESTUUR Het bestuur heeft in zijn schriftelijke reactie d.d. 11 juli 2014 aangegeven dat het de bevindingen uit dit verslag bij de verdere ontwikkeling van het samenwerkingsverband op de volgende wijze zal betrekken. Het bestuur herkent de bestuurlijke impasse die de inspectie beschrijft in het verslag. In een recente bestuursvergadering zijn maatregelen besproken om de meerjarenbegroting op orde te krijgen. Het voorziene tekort in het schooljaar 2016/2017 wordt teruggebracht tot 0 en zal de jaren daarna positief zijn. Om de opvang van meer leerlingen in het reguliere onderwijs mogelijk te maken is een hoofdlijn vastgesteld, waarbij van de beschikbare deskundigheid in de regio gebruik gemaakt zal worden. Het bestuur heeft het voornemen om per 1 januari 2015 de scheiding tussen intern toezicht en bestuur formeel te gaan regelen. Ook gaat het samenwerkingsverband de ondersteuningsvoorzieningen binnen de basisondersteuning duidelijker in kaart brengen, de procedures en de werkwijzen bij extra ondersteuning en het opstellen van toelaatbaarheidsverklaringen uitwerken en de budgettaire kaders helder schetsen. De kwalitatieve resultaten moet het samenwerkingsverband nog beschrijven. De website van het samenwerkingsverband is online. Pagina 8 van 8