BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ STICHTING VO SAMENWERKINGSVERBAND PASSEND ONDERWIJS FRYSLÂN-NOARD

Transcriptie

1 BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ STICHTING VO SAMENWERKINGSVERBAND PASSEND ONDERWIJS FRYSLÂN-NOARD Plaats : Leeuwarden Bestuursnummer : Samenwerkingsverband : VO2101 Onderzoek uitgevoerd op : 13 maart 2014 Rapport vastgesteld te Utrecht op 10 juli 2014 Documentnummer:

2 Pagina 2 van 11

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde een simulatie uit bij het Stichting VO Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Fryslân-Noard. Binnen 14 gemeenten in Noord- Friesland vormen 21 schoolbesturen met 35 vestigingen gezamenlijk het samenwerkingsverband. In dit verslag geeft de inspectie haar bevindingen uit het onderzoek weer. Simulatie Een simulatie houdt in dat de inspectie een kwaliteitsonderzoek nabootst ook al is het samenwerkingsverband nog niet volledig ingericht. In het schooljaar 2013/2014, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de zorgplicht, wil de inspectie simulaties uitvoeren bij alle samenwerkingsverbanden. Het doel van een simulatie is tweeledig: 1. het stimuleren van de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden door een kwaliteitsonderzoek na te bootsen en zo een beeld te geven van de ontwikkeling op dat moment, afgezet tegen het waarderingskader van de inspectie; 2. toezicht houden op de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden, zowel inhoudelijk als op de totstandkoming van de rechtspersoon en de inspraak door de ondersteuningsplanraad. Voor de inspectie levert die simulatieronde informatie op over de wenselijke en redelijke normering van de indicatoren, de werking van het risicomodel en de kwaliteit van het toezichtkader. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij deze simulatie op het toezichtkader samenwerkingsverbanden po/vo passend onderwijs. Dit toezichtkader bevat een waarderingskader, maar nog geen beslisregels om vast te kunnen stellen of het samenwerkingsverband aan de basiskwaliteit voldoet. Onderzoeksopzet De simulatie start met een bureauanalyse van documenten en gegevens over het samenwerkingsverband die bij de inspectie aanwezig zijn en een analyse van documenten die het samenwerkingsverband aan de inspectie toestuurde. Het betreft de volgende documenten, op volgorde van versiedatum en voor zover relevant voor dit onderzoek: - Statuten (notariële acte d.d. 31 oktober 2013); - Ondersteuningsplan Samenwerkingsverband Fryslân-Noard (concept, november 2013); - Kengetallen samenwerkingsverband ( geraadpleegd op 12 maart 2014). Op 13 maart 2014 vond een onderzoek op locatie plaats waarbij de inspectie: - een presentatie kreeg van het samenwerkingsverband over: het conceptondersteuningsplan; de uitgangspunten van het samenwerkingsverband; de context van het samenwerkingsverband; de organisatie van het samenwerkingsverband; het ondersteuningsaanbod in het samenwerkingsverband; de kwaliteitszorg van het samenwerkingsverband. Pagina 3 van 11

4 - een gesprek voerde met het bestuur met speciale aandacht voor onder andere de wijze van financieel beheer en de ontwikkeling van het management en de organisatie; - gesprekken voerde met de projectleiding en met ouders/leraren en andere betrokkenen in het samenwerkingsverband. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen met het bestuur en het management van het samenwerkingsverband. Opbouw verslag In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op hoofdlijnen, een beeld van de ontwikkeling van het samenwerkingsverband op het gebied van management en organisatie en een overzicht van de bevindingen van het ondersteuningsplan. Hoofdstuk 3 vermeldt de reactie van het bevoegd gezag. Pagina 4 van 11

5 2. BEVINDINGEN 2.1 Hoofdlijn Stichting VO Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Fryslân-Noard is een van de drie nieuw gevormde samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs (vo) in de provincie Friesland. De schoolbesturen hebben ervoor gekozen de verbanden in de provincie opnieuw in te richten langs de RMC-grenzen. Op 1 november 2013 is de stichting officieel opgericht. Het is een interzuilair samenwerkingsverband waarbij 21 schoolbesturen (met 35 vestigingen) zijn aangesloten in 14 gemeenten in Noord-Friesland. In totaal wonen in deze regio ongeveer vo-leerlingen en circa 450 leerlingen daarvan volgen onderwijs in het voortgezet speciaal onderwijs (vso). Bij het samenwerkingsverband is één school (Portalis) via opting-in aangesloten. De oprichting en eerste invulling van het samenwerkingsverband is voorspoedig verlopen. De samenwerking verloopt goed, zo geeft het bestuur aan. In het najaar van 2013 is een ondersteuningsplanraad opgericht. Het samenwerkingsverband heeft een conceptondersteuningsplan gereed en dit concept is voorgelegd aan de ondersteuningsplanraad. De ondersteuningsplanraad heeft op hoofdlijnen ingestemd met het ondersteuningsplan. De verwachting is dat de ondersteuningsplanraad op 18 maart 2014 formeel in zal stemmen met het ondersteuningsplan. De instemming van de ondersteuningsplanraad geldt eerst voor de periode van één jaar, gezien het feit dat veel zaken nog nader ingevuld moeten worden. Het overleg met de ondersteuningsplanraad verloopt in een constructieve sfeer, zo geven de betrokkenen aan. Het op overeenstemming gericht overleg (oogo) met de gemeenten heeft plaatsgevonden en is positief verlopen. De deelnemende gemeenten hebben ingestemd met het conceptondersteuningsplan. De verwachting is dat het samenwerkingsverband het ondersteuningsplan vóór 1 mei 2014 gereed zal hebben om in te dienen bij de inspectie. Gezien het overkoepelende karakter van het ondersteuningsplan is het evenwel van belang om meer concrete resultaatindicatoren te bepalen en na te denken over de benodigde inzet van middelen en instrumenten. Ten aanzien van financiële verantwoording is het nodig om op korte termijn een helder beeld te krijgen van de inzet van financiële middelen voor de te realiseren doelen van passend onderwijs. Het bestuur geeft aan nog geen helderheid te hebben over de financiële situatie. Het samenwerkingsverband heeft te maken met een positieve verevening. De kengetallen zijn echter in de afgelopen periode niet stabiel gebleven. Op dit moment heeft het bestuur geen goede sturingsinformatie. Een systeem van kwaliteitszorg is nog niet ingericht. Het bestuur heeft al wel duidelijke ideeën over de inrichting van een kwaliteitszorgsysteem, ook zijn twee adviseurs aangetrokken om de inrichting van de kwaliteitszorg vorm te geven. Het intern toezicht binnen het samenwerkingsverband is eveneens nog niet ingericht. 2.2 Management en organisatie van het samenwerkingsverband De besturen van de scholen vormen samen het algemeen bestuur van het samenwerkingsverband. Ook is een dagelijks bestuur gevormd. Met ingang van het nieuwe schooljaar (2014/2015) wil het bestuur een directeur aanstellen; de uitvoerende bestuurlijke bevoegdheden zal het dan mandateren aan de directeur. Op dit moment liggen de Pagina 5 van 11

6 directietaken bij twee projectleiders. Het dagelijks bestuur en de projectleiders zijn tevreden over de samenwerking binnen het samenwerkingsverband. De samenwerking tussen de verschillende aangesloten besturen was al tot stand gekomen voor de oprichting van dit samenwerkingsverband. De ondersteuningsplanraad bestaat op dit moment uit acht ouders en elf personeelsleden van deelnemende scholen. De ondersteuningsplanraad streeft naar een totaal aantal van twintig deelnemers, waarbij de helft uit de oudergeleding moet komen en de andere helft uit het personeel. Eén vacature moet nog vervuld worden. Daarbij is het wettelijke voorschrift naar een gelijke verdeling tussen ouders en personeel nog niet bereikt. De deelnemende scholen van de Waddeneilanden hebben één afgevaardigde in de ondersteuningsplanraad. De bijzondere omstandigheden van de scholen op de Waddeneilanden in dit kader worden niet nader toegelicht in het ondersteuningsplan. 2.3 (Concept)ondersteuningsplan Kerndocument voor het samenwerkingsverband is het ondersteuningsplan. In deze paragraaf beschrijft de inspectie de stand van zaken bij de ontwikkeling, de opbouw, de inhoud en de status van het conceptondersteuningsplan. Het samenwerkingsverband heeft een conceptondersteuningsplan opgesteld. Ten tijde van dit onderzoek betrof dit het concept van november In het conceptondersteuningsplan is beschreven welke uitgangspunten en visie het samenwerkingsverband heeft. Ook is de organisatie van het verband beschreven. Verder wordt een aantal kengetallen gegeven, waarbij moet worden opgemerkt dat deze getallen niet de meest recente zijn. In het volgende concept van het plan zullen de gegevens van 2012/2013 worden meegenomen. Ook is het van belang om informatie over grensverkeer op te nemen en de bijbehorende afspraken met andere samenwerkingsverbanden te benoemen. Verder geeft het plan informatie over de schoolondersteuningsprofielen en de arrangementen. Het plan is in beginsel opgesteld voor een periode van vier jaar. De instemming van de ondersteuningsplanraad is echter in eerste instantie voor de periode van één jaar, waarna een nieuwe versie van het plan zal worden voorgelegd. Het plan is namelijk op dit moment op een aantal onderdelen weinig concreet uitgewerkt. Daarom is de verwachting dat in het komende jaar de nodige wijzigingen en aanvullingen nodig zullen zijn. Om te voldoen aan de wettelijke voorschriften is het nodig dat het samenwerkingsverband onderstaande onderdelen opneemt in het ondersteuningsplan en/of waar hieronder vermeld, nader uitwerkt. Het onderstaande overzicht dient niet als een beoordeling van het samenwerkingsverband, maar als een handreiking om de ontwikkeling van het beleid van het samenwerkingsverband verder te ondersteunen. 1 Instemming, overleg, vaststelling en toezending (Artikel 14a Wms, Artikel 17a Wvo lid 7, 9, 10) De inspectie heeft vastgesteld dat het samenwerkingsverband de benodigde stappen heeft genomen om te voldoen aan de wettelijke vereisten. Het op overeenstemming gericht overleg (oogo) met de gemeenten is tijdig geagendeerd en afgerond en er is een ondersteuningsplanraad geïnstalleerd. De ondersteuningsplanraad heeft op hoofdlijnen ingestemd met het conceptondersteuningsplan en zal naar verwachting op korte termijn formeel instemmen met het plan. Pagina 6 van 11

7 De inspectie benadrukt dat het samenwerkingsverband het ondersteuningsplan voor 1 mei 2014 aan de inspectie moet zenden. 2 Geheel van ondersteuningsvoorzieningen (Artikel 17a Wvo lid 8a) In het ondersteuningsplan is informatie opgenomen over de basisondersteuning en extra ondersteuning van de deelnemende scholen. In een bijlage bij het plan is in een matrix aangegeven wat het niveau van ondersteuning is volgens de eigen inschatting van de deelnemende scholen. Deze criteria zijn echter niet getoetst aan de werkelijke situatie op de scholen. Wel zijn de standaarden en indicatoren voor de basisondersteuning opgesteld. In het ondersteuningsplan staat dat voor een aantal groepen leerlingen op dit moment geen passend ondersteuningsaanbod beschikbaar is binnen het samenwerkingsverband (zogenaamde witte vlekken). Het betreft hier bijvoorbeeld leerlingen met ontwikkelingsstoornissen, leerlingen met hoog verzuim door schoolangst en leerlingen met een aanhoudende verslavingsproblematiek. Het samenwerkingsverband zoekt aansluiting met jeugdzorg in de regio om te komen tot een dekkend aanbod. 3 Procedures en criteria toewijzing middelen (Artikel 17a Wvo lid 8b) Het samenwerkingsverband heeft nog geen criteria ontwikkeld voor de toewijzing van middelen. 4 Procedures en criteria plaatsing leerlingen (Artikel 17a Wvo lid 8c,8d, 12 en 13 en Artikel XVII Wet passend onderwijs lid 1) Het verband kiest voor een Permanente Commissie Leerlingenzorg Passend Onderwijs (PCL- Pao) en drie regionale PCL s (RPCL). De PCL-Pao beslist over de toelaatbaarheidsverklaringen tot het vso en de toewijzing van de arrangementen. De RPCL s hebben een adviserende taak binnen de drie subregio s (Leeuwarden, Noordwest, Noordoost). Als een leerling extra ondersteuning nodig heeft, wordt de leerling aangemeld bij de RPCL. Deze beoordeelt de aanvraag op relevantie en volledigheid, daarna wordt de aanvraag doorgestuurd aan de PCL- Pao. Het verband gaat over de toelating tot het vso cluster 3 en 4. Met de clusters 1 en 2 maakt men nadere afspraken. Het samenwerkingsverband heeft vier arrangementen vastgesteld: extra ondersteuning op de reguliere school, plaatsing op een orthopedagogisch-didactisch centrum (opdc), symbiose en plaatsing op het vso. Het derde arrangement, symbiose, is binnen dit samenwerkingsverband tot op heden niet of nauwelijks in de praktijk gebracht, terwijl het al wel mogelijk was. Het samenwerkingsverband kiest voor een nieuw te vormen expertisecentrum en een opdc, waarin de huidige reboundvoorziening en de bestaande Sluisgroep zullen participeren. Het opdc zal starten per 1 augustus De besluitvorming over de huisvesting is nog niet afgerond. Het opdc kent vier trajecten: observatie, reboundvoorziening, maatwerk en Kinnik en onderwijs. De uitwerking van de arrangementen en trajecten vraagt nog om een nadere concretisering en implementatie. Vragen omtrent de consequenties voor personeel, huisvesting en leerlingenaantallen zijn nog niet beantwoord. Wel is duidelijk dat het samenwerkingsverband in 2014/2015 nog niet over zal gaan tot opting out. De procedures voor plaatsing van leerlingen zijn in ontwikkeling. De PCL speelt hierin een belangrijke rol, deze commissie zal beslissen over de toelaatbaarheidsverklaringen voor het vso en over de toewijzing van arrangementen. Voor de toelaatbaarheid van cluster 3- en 4- leerlingen is in het huidige schooljaar gestart met het afgeven van de toelaatbaarheidsverklaringen. Alle leerlingen op cluster 3- en 4-scholen die op 1 augustus Pagina 7 van 11

8 2014 een geldige beschikking hebben (afgegeven door een commissie voor de indicatiestelling, cvi), maken hun schoolloopbaan af op de huidige vso-school. De PCL zal gaan bestaan uit de directie van het samenwerkingsverband, een orthopedagoog van cluster 3 of 4, een onderwijsbegeleidingsdeskundige uit het vo en een administratieve ondersteuner. De PCL is nog niet ingericht. 5 Kwalitatieve en kwantitatieve resultaten (Artikel 17a Wvo lid 8e) Het samenwerkingsverband heeft nog geen kwaliteitsbeleid en streefgetallen opgenomen in het ondersteuningsplan. Dit geldt bijvoorbeeld voor het (gewenste) aantal leerlingen op het vso, het aantal leerlingen in de verschillende arrangementen en het aantal thuiszitters. Het is niet concreet vastgesteld welke doelen het samenwerkingsverband nastreeft en hoe het deze doelen bereikt. Wel is als uitgangspunt geformuleerd dat zoveel mogelijk leerlingen deel moeten kunnen nemen aan het reguliere vo. Meetbaar geformuleerde gewenste resultaten zijn echter niet in kaart gebracht. Het bestuur is gestart met het inrichten van een kwaliteitsbeleid. In 2014/2015 wil het samenwerkingsverband zijn kwaliteitszorg implementeren. Hierbij baseert het zich op het systeem van kwaliteitszorg zoals een van de voorlopers hanteert. Verder wil het bestuur aansluiten bij het systeem van kwaliteitszorg op schoolniveau dat de deelnemende scholen hanteren. Het samenwerkingsverband wil gebruik gaan maken van een zelfevaluatie met audits, tevredenheidsonderzoeken en kengetallen. Het samenwerkingsverband wil de invoering van het systeem van kwaliteitszorg gefaseerd invoeren. Het zoekt aansluiting bij het toezichtkader van de onderwijsinspectie. 6 Informeren ouders (Artikel 17a Wvo lid 8f) Het samenwerkingsverband heeft nog geen website; deze is in ontwikkeling. Wel is voorzien in nieuwsbrieven voor ouders. In het ondersteuningsplan is beschreven op welke wijze ouders bij geschillen over toelating en verwijdering bezwaar kunnen maken. Hierbij verwijst het samenwerkingsverband in eerste instantie naar de school, vervolgens naar het bestuur en uiteindelijk naar de landelijke geschillencommissie. Het bestuur heeft een brief verstuurd aan ouders die momenteel een kind hebben met een indicatie. De brief verschaft duidelijkheid over de duur van deze indicaties: deze blijven gehandhaafd. 7 Peildatum en bekostigingsaspecten (Artikel 17a Wvo, lid 8g en 8h) Het samenwerkingsverband is een met voortgezet speciaal onderwijs uitgebreide voortzetting van de samenwerkingsverbanden voortgezet onderwijs 3.02, 3.03 en De middelen van de oude samenwerkingsverbanden gaan niet over naar het nieuwe samenwerkingsverband maar naar de besturen van de onderliggende scholen. De verevening bedraagt op peildatum 1 oktober positief. In het ondersteuningsplan is niet duidelijk gemaakt wat de streefpercentages zijn die het samenwerkingsverband wil hanteren voor het verwijzen van leerlingen naar het voortgezet speciaal onderwijs. Het is goed om naast het volgen van de door DUO geleverde financiële kengetallen zelf kengetallen vast te leggen en deze te gebruiken als sturingsinformatie van het samenwerkingsverband. Met betrekking tot de groeiregeling is afgesproken dat deze kosten ten laste komen van het samenwerkingsverband die hiervoor middelen heeft gereserveerd in de begroting. Een mogelijke overschrijding van het budget zware ondersteuning kort het samenwerkingsverband op de deelnemende scholen volgens de wettelijke regeling. Pagina 8 van 11

9 Het samenwerkingsverband voert momenteel een risicoanalyse uit voor het bepalen van de hoogte van het weerstandsvermogen en de financiële buffer die benodigd is voor het opvangen van eventuele financiële risico s. Pagina 9 van 11

10 3. REACTIE VAN HET BESTUUR Het bestuur van het samenwerkingsverband geeft in een schriftelijke reactie d.d. 23 juni 2014 aan dat het heeft kennisgenomen van het verslag van de inspectie. Het bestuur is voornemens om de bevindingen uit het verslag bij de verdere ontwikkeling van het samenwerkingsverband te betrekken. In 2015 zal het bestuur een vervolg ondersteuningsplan opstellen waarin aandacht zal zijn voor de door de inspectie genoemde punten: 1 Instemming, overleg, vaststelling en toezending (Artikel 14a Wms, Artikel 17a Wvo lid 7, 9, 10) - Ondersteuningsplan is conform wettelijke voorschriften voor 1 mei opgestuurd naar Inspectie 2 Geheel van ondersteuningsvoorzieningen (Artikel 17a Wvo lid 8a) - Criteria voor basisondersteuning op scholen zal het samenwerkingsverband toetsen aan de criteria voor basisondersteuning zoals die zijn geformuleerd in de indicatoren voor de basisondersteuning binnen het samenwerkingsverband. Bij het te ontwikkelen kwaliteitszorgsysteem op schoolniveau (ontwikkeling in 2014/2015 en uitvoering in 2015/2016) neemt het samenwerkingsverband dit mee. - Gesprekken met de gemeenten / RMC over de aansluiting van jeugdzorg bij het ondersteuningsaanbod t.a.v. de witte vlekken worden op structurele basis gevoerd. 3 Procedures en criteria toewijzing middelen (Artikel 17a Wvo lid 8b) - Criteria en voor toewijzing van ondersteuningsmiddelen aan scholen vanaf schooljaar ontwikkelt het samenwerkingsverband in schooljaar 2014/2015. Voor 2014/2015 heeft het samenwerkingsverband afspraken gemaakt en die gecommuniceerd naar ouders en scholen. 4 Procedures en criteria plaatsing leerlingen (Artikel 17a Wvo lid 8c,8d, 12 en 13 en Artikel XVII Wet passend onderwijs lid 1) - Procedures en criteria voor plaatsing van leerlingen werkt het samenwerkingsverband nader uit en zijn klaar bij de start van schooljaar 2104/ De Pcl-paon wordt ingericht en is, bij aanvang van nieuw schooljaar, klaar. Ditzelfde geldt voor de drie rpcl s. - De arrangementen en trajecten binnen het opdc worden momenteel nader geconcretiseerd en zullen in schooljaar 2014/2015 geïmplementeerd worden. Huisvesting, formatie en leerlingaantallen neemt het samenwerkingsverband hierin mee. - NB: het samenwerkingsverband start met ingang van met het afgeven van toelaatbaarheidsverklaringen. 5 Kwalitatieve en kwantitatieve resultaten (Artikel 17a Wvo lid 8e) - Het formuleren van meetbare doelen en deze vertalen in concrete resultaatindicatoren neemt het samenwerkingsverband mee in het vervolg ondersteuningsplan. 6 Informeren ouders (Artikel 17a Wvo lid 8f) - Website is in ontwikkeling; is operabel bij aanvang van schooljaar 2014/2015. Pagina 10 van 11

11 7 Peildatum en bekostigingsaspecten (Artikel 17a Wvo, lid 8g en 8h) - In het vervolg ondersteuningsplan neemt het samenwerkingsverband een aangepaste en actuele meerjarenbegroting op. - In 2014/2015 zal het samenwerkingsverband starten met het ontwikkelen van een systeem voor het verzamelen van eigen sturingsinformatie (naast de gegevens van DUO). In het vervolg ondersteuningsplan neemt het samenwerkingsverband ook de volgende aandachtspunten op: - intern toezicht binnen het samenwerkingsverband; - informatie over grensverkeer, bijbehorende afspraken met andere samenwerkingsverbanden en afspraken met cluster 1 en 2; - vertegenwoordiging in de ondersteuningsplanraad van de Waddeneilanden: in het (concept) huishoudelijk regelement van de ondersteuningsplanraad staan inmiddels nadere afspraken over de vertegenwoordiging van de Waddeneilanden. Pagina 11 van 11