BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ STICHTING REGIONAAL SAMENWERKINGSVERBAND PASSEND VOORTGEZET ONDERWIJS ZOETERMEER (STICHING REGSAM)

Transcriptie

1 BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ STICHTING REGIONAAL SAMENWERKINGSVERBAND PASSEND VOORTGEZET ONDERWIJS ZOETERMEER (STICHING REGSAM) Plaats : Zoetermeer Bestuursnummer : Samenwerkingsverband : VO2807 Onderzoek uitgevoerd op : 19 maart 2014 Rapport vastgesteld te Utrecht op 11 september 2014 Documentnummer:

2 Pagina 2 van 10

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde een simulatie uit bij de Stichting Regionaal Samenwerkingsverband Voortgezet Passend Voortgezet Onderwijs Zoetermeer (Stichting Regsam). Binnen de gemeente Zoetermeer vormen zeven besturen met in totaal acht vestigingen gezamenlijk het samenwerkingsverband. In dit verslag geeft de inspectie haar bevindingen uit het onderzoek weer. Simulatie Een simulatie houdt in dat de inspectie een kwaliteitsonderzoek nabootst ook al is het samenwerkingsverband nog niet volledig ingericht. In het schooljaar 2013/2014, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de zorgplicht, wil de inspectie simulaties uitvoeren bij alle samenwerkingsverbanden. Het doel van een simulatie is tweeledig: 1. het stimuleren van de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden door een kwaliteitsonderzoek na te bootsen en zo een beeld te geven van de ontwikkeling op dat moment, afgezet tegen het waarderingskader van de inspectie; 2. toezicht houden op de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden, zowel inhoudelijk als op de totstandkoming van de rechtspersoon en de inspraak door de ondersteuningsplanraad. Voor de inspectie levert die simulatieronde informatie op over de wenselijke en redelijke normering van de indicatoren, de werking van het risicomodel en de kwaliteit van het toezichtkader. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij deze simulatie op het toezichtkader samenwerkingsverbanden po/vo passend onderwijs. Dit toezichtkader bevat een waarderingskader, maar nog geen beslisregels om vast te kunnen stellen of het samenwerkingsverband aan de basiskwaliteit voldoet. Onderzoeksopzet De simulatie start met een bureauanalyse van documenten en gegevens over het samenwerkingsverband die bij de inspectie aanwezig zijn en een analyse van documenten die het samenwerkingsverband aan de inspectie toestuurde of uitreikte. Het betreft de volgende documenten, op volgorde van versiedatum en voor zover relevant voor dit onderzoek: - Visie op (basis)ondersteuning van de scholen van RegSam (versie september 2011); - Onderwijskundig rapport 2013/2014 (concept, versie september 2011); - Informatiegids Time Out ICOZ (oktober 2012); - Managementstatuut (vastgesteld, 13 december 2012); - Statuut Regsam (akte statutenwijziging, d.d.7 januari 2013); - Spoorboekje (herziene versie, d.d. 6 juni 2013); - Medezeggenschapsreglement van de ondersteuningsplanraad Regsam (28 oktober 2013); - Schoolondersteuningsprofiel Erasmus College (29 oktober 2013); - Schoolondersteuningsprofiel Pleysier College Zoetermeer - Delft (concept, 8 november 2013); - Statuut ondersteuningsplanraad Regsam (28 november 2013); - Ondersteuningsplan (conceptversie, 13 januari 2014); - Schoolondersteuningsprofielens overige locaties Pleysier College (21 januari 2014); Pagina 3 van 10

4 - Schoolondersteuningsprofiel De Keerkring SO/VSO (vastgesteld 29 januari 2014); - Begroting 2014 (conceptversie, 14 februari 2014); - Integraal Handelingsgericht Indiceren in het Voortgezet Onderwijs de 1-zorgroute (zonder datum); - Arrangement Onderwijs op afstand (concept, zonder datum); - Informatiebrochure omgaan met het digitaal onderwijskundig rapport en de aanmeldprocedure voor lwoo en praktijkonderwijs (zonder datum); - Informatiebrochure Passend Onderwijs voor leerlingen met een visuele beperking (zonder datum); - Notitie Kentalis Passend Onderwijs en de samenwerkingsverbanden (zonder datum); - Procedure op overeenstemming gericht overleg passend onderwijs Zoetermeer VO (zonder datum); - Schoolondersteuningsprofiel Alfrink College (zonder datum); - Schoolondersteuningsprofiel Picasso Lyceum (zonder datum); - Schoolondersteuningsprofiel Oranje Nassau College, Locatie Parkdreef (zonder datum); - Schoolondersteuningsprofiel Oranje Nassau College, Locatie Clauslaan (zonder datum); - Schoolondersteuningsprofiel Stedelijke College Zoetermeer (zonder datum); - Schoolondersteuningsprofiel Het Atrium (zonder datum); - Schoolondersteuningsprofiel Leo Kannerschool (zonder datum); - Kengetallen samenwerkingsverband ( geraadpleegd op 17 maart 2014). Hierna vond op 19 maart 2014 een onderzoek op locatie plaats waarbij de inspectie: - presentaties kreeg van het samenwerkingsverband over: de context van het samenwerkingsverband; vastgestelde visie en uitgangspunten; basisondersteuning, breedteondersteuning en diepteondersteuning; samenwerking en draagvlak; dekkingsgraad voorzieningen in en buiten de regio; indicering en toeleiding; thuiszitters; communicatie met ouders; interne kwaliteitszorg; financiën, bedrijfsvoering en de verevening. - een gesprek voerde met het bestuur met speciale aandacht voor onder andere de wijze van financieel beheer en de ontwikkeling van het management en de organisatie; - een gesprek voerde met een tiental betrokken bij het samenwerkingsverband uit en rond het voortgezet onderwijs in Zoetermeer; - een gesprek met vertegenwoordigers van het voortgezet speciaal onderwijs over de ontwikkelingen in het speciaal onderwijs. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen met het bestuur en het management van het samenwerkingsverband. Opbouw verslag In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op hoofdlijnen, een beeld van de ontwikkeling van het samenwerkingsverband op het gebied van management en organisatie en een overzicht van de bevindingen van het ondersteuningsplan. Hoofdstuk 3 vermeldt de reactie van het bevoegd gezag. Pagina 4 van 10

5 2. BEVINDINGEN 2.1 Hoofdlijn De Stichting Regionaal Samenwerkingsverband Passend Voortgezet Onderwijs Zoetermeer (verder het samenwerkingsverband) ligt goed op schema wat betreft de oprichting van het samenwerkingsverband en het maken van beleid om passend onderwijs te kunnen realiseren voor iedere leerling in de regio. Het samenwerkingsverband geeft aan dat het de formele route naar de invoering van passend onderwijs op 1 augustus 2014 gaat halen. Tot nu toe heeft het samenwerkingsverband aan alle wettelijk vereisten voldaan. Alle besturen zijn aangesloten en het samenwerkingsverband is formeel opgericht. Het samenwerkingsverband heeft zichzelf tot doel gesteld om alle leerlingen uit de regio een passende onderwijsplek te garanderen. Waar mogelijk zal dit in de eigen regio zijn en anders werkt het samenwerkingsverband aan een passende plaats buiten de eigen regio. Voor alle onderwijsondersteuning geldt in Zoetermeer dat het zo kort duurt als kan en zo lang als moet. In formele zin is het samenwerkingsverband klaar op 1 augustus 2014 voor passend onderwijs. Het samenwerkingsverband werkt op dit moment middels een aantal werkgroepen aan enkele open beleidseinden zoals de voorwaarden voor het verkrijgen van een toelatingsverklaring voor voortgezet onderwijs en het verkrijgen van een breedte ondersteuningsverklaring. Het samenwerkingsverband spant zich in om ook procesmatig klaar te zijn voor passend onderwijs. Het bestuur geeft aan dat het verwacht dat daar ook nog tijd voor nodig zal zijn na de invoering van passend onderwijs. Het bestuur erkent bijvoorbeeld dat er weliswaar goede voorwaarden voor passend onderwijs zijn geschapen, maar er ondanks de inspanningen nog veel misverstanden en onduidelijkheid bestaan over de consequenties van passend onderwijs. Het samenwerkingsverband en de betrokken besturen nemen daarom actie om leraren zo goed mogelijk voor te bereiden op de komst van passend onderwijs. Dat gebeurt bijvoorbeeld door het aanbieden van een training voor alle leraren in het voortgezet onderwijs in Zoetermeer. De training moet bijdragen aan het vergroten van de handelingsbekwaamheid van leraren voor het bieden van extra ondersteuning aan leerlingen. Het samenwerkingsverband is een voortzetting van het bestaand samenwerkingsverband dat werd opgericht in In 2013 zijn de statuten aangepast en zijn ook de partners van het speciaal (voortgezet) onderwijs formeel deel uit gaan maken van het samenwerkingsverband. De regio kenmerkt zich door een brede samenwerking. De diverse betrokkenen ervaren de onderlinge samenwerking als positief en constructief. Vertrouwen in elkaar vormt de grootste kracht van het samenwerkingsverband, maar leidt er ook toe dat er betrekkelijk weinig afspraken zijn vastgelegd over hoe het best om te gaan met eventuele problemen of wat te doen als onderling onvrede zou ontstaan. Zo is de doorzettingsmacht voor het nemen van beslissingen over bijvoorbeeld het plaatsen van thuiszittende leerlingen niet formeel geregeld. Het samenwerkingsverband werkt ook naar tevredenheid samen met de gemeente Zoetermeer, zorgverleners in de gemeente, het samenwerkingsverband primair onderwijs (po), met de BVE-sector in de regio en met een aantal aanpalende samenwerkingsverbanden voor passend onderwijs. Het op overeenstemming gericht overleg vond plaats op 13 januari Samen met de gemeenten is een ontwikkelagenda opgesteld om samen te werken aan Pagina 5 van 10

6 bijvoorbeeld veiligheid en vervoer. Ook stemde de ondersteuningsplanraad reeds in met het ondersteuningsplan. Het samenwerkingsverband heeft een beeld van het aantal thuiszitters en bespreekt deze periodiek met het onderwijs, hulpverleners en met de gemeente en verricht onder meer met de aanpak onderwijs op afstand inspanningen om thuiszitters een passende plek in het onderwijs te geven. De regio kent een positieve verevening en het bedrag dat het samenwerkingsverband extra ontvangt loopt de komende jaren op tot Management en organisatie van het samenwerkingsverband Het bestuur van het samenwerkingsverband bestaat uit een onbezoldigde en onafhankelijke voorzitter en uit de besturen van de aangesloten reguliere en speciale voortgezet onderwijsscholen. Het bestuur mandateert de dagelijkse leiding aan de directeur van het samenwerkingsverband. Het bestuur heeft, naast de beleidsverantwoordelijkheid tevens een toezichthoudende functie. Door de gekozen uitwerking van het bestuursmodel is er geen sprake van intern toezicht op het bestuur. Het is de vraag of intern toezicht op deze manier objectief en effectief kan worden uitgevoerd. Verder zijn er om beleid te ontwikkelen en te begeleiden enkele overlegstructuren ingericht zoals de taakgroep die bestaat uit directeuren van de aangesloten scholen en een afgevaardigde van de gemeente, er is een zorgcoördinatorenoverleg en er zijn werkgroepen ingericht met een adviserende functie. Het samenwerkingsverband staat voor onderwijs dat past bij de talenten en capaciteiten van de leerlingen en zorgt ervoor dat leerlingen die ondersteuning nodig hebben dit ook zullen krijgen. Daarbij hanteert het samenwerkingsverband als uitgangspunten dat geen van de reguliere voortgezet onderwijsscholen zich zal profileren als specialistische ondersteuningsschool, men in Zoetermeer geen gebruik maakt van een centrale aanmelding en dat men handelingsgericht werkt middels de 1-zorgroute. 2.3 (Concept)ondersteuningsplan Kerndocument voor het samenwerkingsverband is het ondersteuningsplan. In deze paragraaf beschrijft de inspectie de stand van zaken bij de ontwikkeling, de opbouw, de inhoud en de status van het conceptondersteuningsplan. Om te voldoen aan de wettelijke voorschriften is het nodig dat het samenwerkingsverband onderstaande onderdelen opneemt in het ondersteuningsplan en/of waar hieronder vermeld, nader uitwerkt. Het onderstaande overzicht dient niet als een beoordeling van het samenwerkingsverband, maar als een handreiking om de ontwikkeling van het beleid van het samenwerkingsverband verder te ondersteunen. 1 Instemming, overleg, vaststelling en toezending (Artikel 14a Wms, Artikel 17a Wvo lid 7, 9, 10) Op 18 februari 2014 stemde de ondersteuningsplanraad in met het ondersteuningsplan. De ondersteuningsplanraad bestaat uit twaalf leden. Zes leden vertegenwoordigen de ouders en de andere zes hebben zitting namens het personeel van de betrokken onderwijsvoorzieningen. Het op overeenstemming gericht overleg vond plaats in maart Het bestuur stelde het ondersteuningsplan vast op 13 maart Het plan bevat het beleid voor de komende twee jaar in verband met de samenhang met de transitie jeugdzorg in Het samenwerkingsverband heeft wel een financieel perspectief voor de wat langere termijn Pagina 6 van 10

7 geformuleerd. Het samenwerkingsverband werkt samen met het primair onderwijs in het PriVo-overleg. De inspectie benadrukt dat het samenwerkingsverband het ondersteuningsplan voor 1 mei 2014 aan de inspectie moet zenden. 2 Geheel van ondersteuningsvoorzieningen (Artikel 17a Wvo lid 8a) Het document visie op (basis)ondersteuning en de diverse schoolondersteuningsprofielen beschrijven de visie van het samenwerkingsverband op basisondersteuning. Het continuüm is onderverdeeld in drie niveaus: basis- (klas), breedte- (individueel of groepen) en diepteondersteuning. De basisondersteuning is beschreven in de schoolondersteuningsprofielen van de diverse scholen. Ouders die willen weten hoe de diverse scholen basisondersteuning of breedte-ondersteuning bieden, zullen diverse schoolondersteuningsprofielen moeten bestuderen voor zij het gewenste inzicht krijgen. Het samenwerkingsverband denkt er over hoe ouders zich makkelijker en transparanter kunnen laten informeren. In de regio is geen dekkend onderwijsaanbod. Leerlingen die een verstandelijke beperking in combinatie met fikse gedragsproblematiek hebben, kunnen niet terecht in Zoetermeer. Dat geldt ook voor leerlingen met een hoge intelligentie en gedragsproblemen. Deze leerlingen gaan naar scholen in Delft, Den Haag of Oegstgeest. Het samenwerkingsverband gaat op basis van een casestudie onderzoeken of in overleg met de gemeente er aanbod gecreëerd kan worden in de regio voor de nog ontbrekende typen scholen. Per 1 augustus 2014 kent Regsam drie flexvoorzieningen: - de Time Out van ICOZ; - het project Op de Rails; - het project Onderwijs op afstand. 3 Procedures en criteria toewijzing middelen (Artikel 17a Wvo lid 8b) Leerlingen waarvoor de school tot na 1 augustus 2014 leerlinggebonden financiering ontvangt, zullen dit tot maximaal twee jaar behouden. Voor de breedte-ondersteuning na 1 augustus 2014 geldt dat scholen dit in eerste instantie zelf hierin moeten voorzien en dit uit eigen middelen moeten bekostigen. Als scholen een dossier kunnen overleggen van de ondernomen activiteiten en vinden dat de school ontoereikend is om te voorzien in de behoeften van de leerling, kan deze zich wenden tot het samenwerkingsverband voor advies en middelen. Het arrangement wordt, voorzien van een tijdpad en een begroting, aan de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) van Regsam voorgelegd. 4 Procedures en criteria plaatsing leerlingen (Artikel 17a Wvo lid 8c,8d, 12 en 13 en Artikel XVII Wet passend onderwijs lid 1) Om een toelaatbaarheidsverklaring voor het voortgezet speciaal onderwijs op een cluster 3- of 4-school te krijgen moet een school, volgens de procedure zoals beschreven in de 1-zorgroute, samen met ouders en met de inzet van externe deskundigen een dossier samenstellen. Dit dossier vult men aan met de resultaten van voor het gevraagde diepte-arrangement specifieke onderzoeksinstrumenten. Een door het samenwerkingsverband ingestelde werkgroep werkt deze instrumenten uit in de periode van maart en april Voor leerlingen voor wie speciaal voortgezet onderwijs niet meer noodzakelijk is en voor leerlingen die na verblijf in een flexvoorziening weer terug kunnen keren op de huidige school Pagina 7 van 10

8 kan men een breedtezorgarrangement opstellen met als doel de leerling en de school te ondersteunen bij de invoeging in het regulier onderwijs. Bij de opstelling van het breedteondersteuningsarrangement betrekt men naast de boven genoemde personen ook een deskundige van de school voor voortgezet speciaal onderwijs of de flexvoorziening waarvan de leerling afkomstig is. Het samenwerkingsverband richt een bezwarencommissie op in de maanden maart en april Kwalitatieve en kwantitatieve resultaten (Artikel 17a Wvo lid 8e) Het samenwerkingsverband formuleert een aantal ambities die uiteenlopen van een meer dekkend aanbod in de regio, versterken van de samenwerking met het mbo om uitval tussen de overgang voortgezet onderwijs en mbo te voorkomen, verder versterken van de samenwerking met aanpalende samenwerkingsverbanden en flexibilisering van de Zorg Advies Teams (ZAT s). Verder werkt het samenwerkingsverband aan het minimaliseren van thuiszitters. Ook het verder bekwamen van leraren en mentoren in het herkennen van- en omgaan met de verschillende ondersteuningsbehoeften van leerlingen. Het merendeel van de leraren heeft in 2015 de training Wie het weet, mag het zeggen@school gevolgd die moet leiden tot een verhoogde handelingsbekwaamheid. Het intern kwaliteitszorginstrument is in ontwikkeling. In een korte paragraaf in het ondersteuningsplan omschrijft het samenwerkingsverband welke gegevens het wil gaan gebruiken om de resultaten te kunnen monitoren en evalueren. Het samenwerkingsverband geeft aan dat het beleid en de uitvoering frequent geëvalueerd gaat worden, maar weet op dit moment nog niet op welke wijze en volgens welke procedures. 6 Informeren ouders (Artikel 17a Wvo lid 8f) Het samenwerkingsverband beschikt over een website. Ouders van leerlingen met leerlinggebonden financiering zijn geïnformeerd over het beleid omtrent de rugzakken voor de eerste tijd na invoering van het passend onderwijs in Zoetermeer. 7 Peildatum en bekostigingsaspecten (Artikel 17a Wvo, lid 8g en 8h) Het samenwerkingsverband heeft een positieve verevening van en krijgt op termijn meer middelen ter beschikking. Het resterende ondersteuningsbudget dat voor het samenwerkingsverband beschikbaar komt, bedraagt in het schooljaar 2015/ en neemt jaarlijks met de vereveningspercentages toe tot een bedrag van in 2020/2021. Deze positieve verevening is vooral het gevolg van een lagere deelname aan het voortgezet speciaal onderwijs en een lager aandeel rugzakleerlingen ten opzichte van het landelijke gemiddelde. De extra ondersteuningsmiddelen besteedt het samenwerkingsverband conform het expertisemodel. Het samenwerkingsverband wendt de ondersteuningsmiddelen aan voor het financieren van onder andere de flexvoorzieningen, breedteondersteuning en de diepteondersteuning, al dan niet in combinatie met een eigen bijdrage van de betreffende school. Recentelijk heeft het samenwerkingsverband afspraken gemaakt met het voortgezet speciaal onderwijs inzake de inzet van ambulante begeleiders. Met ingang van 1 augustus 2016 zullen de ambulante begeleiders van cluster 4 in dienst treden bij het samenwerkingsverband. Voor de ambulante begeleiders van cluster 3 is afgesproken dat deze in dienst blijven van een regionaal orgaan en zullen naar behoefte worden ingehuurd door het samenwerkingsverband. Pagina 8 van 10

9 In het ondersteuningsplan besteedt het samenwerkingsverband op een beschrijvende wijze aandacht aan de financiën van het samenwerkingsverband. Een conceptmeerjarenbegroting is onderdeel van het ondersteuningsplan. Als basis voor de meerjarenbegroting zijn de modellen van de VO-raad gehanteerd. De begroting bevat een kwalitatieve en kwantitatieve onderbouwing van de toegekende bedragen en sluit aan op het beleid van het samenwerkingsverband. Naast een meerjarenbegroting geeft het samenwerkingsverband tevens een weergave van de verwachte ontwikkeling in het eigen vermogen en de liquiditeitspositie. Op deze manier maakt het samenwerkingsverband inzichtelijk welke invloed het begrote resultaat op het vermogen en de liquiditeit heeft. Het samenwerkingsverband zal de doelmatige inzet van de ondersteuningsmiddelen monitoren. Dit zal zowel vooraf als achteraf plaatvinden. De wijze van monitoring is echter niet beschreven in het ondersteuningsplan. De Inspectie benadrukt het belang van goede monitoring en adviseert het bestuur van het samenwerkingsverband de wijze van monitoring vast te leggen. Pagina 9 van 10

10 3. REACTIE VAN HET BESTUUR Op 23 juli 2014 ontving de inspectie een reactie waarin het bestuur het onderstaande meedeelt over de wijze waarop het de bevindingen uit dit verslag bij de verdere ontwikkeling van het samenwerkingsverband wil betrekken of al heeft betrokken. Het bestuur van Regsam kan zich goed vinden in de weergave van de bevindingen van de inspectie. Het bestuur constateert dat de inspectie drie kritische kanttekeningen maakt: 1. In paragraaf 2.2. Management en organisatie van het samenwerkingsverband: Door de gekozen uitwerking van het bestuursmodel is er geen sprake van intern toezicht op het bestuur. Het is de vraag of intern toezicht op deze manier objectief en effectief kan worden uitgevoerd. Reactie van het bestuur: Het bestuur van Regsam zal met betrekking tot dit punt een toezichtkader opstellen. Ook wordt een Treasurystatuut opgesteld. 2. In paragraaf 2.3. (concept)ondersteuningsplan, aandachtspunt 2: Ouders die willen weten hoe de diverse scholen basisondersteuning of breedte-ondersteuning bieden, zullen diverse schoolondersteuningsprofielen moeten bestuderen voor zij het gewenste inzicht krijgen. Reactie van het bestuur: Om voor ouders de vergelijking tussen de verschillende scholen te vergemakkelijken, wordt onderzoek gedaan naar een digitaal vergelijkingsinstrument. 3. In paragraaf 2.3. aandachtspunt 7, peildatum en bekostigingsaspecten: Het samenwerkingsverband zal de doelmatige inzet van de ondersteuningsmiddelen monitoren. Dit zal zowel vooraf als achteraf plaatvinden. De wijze van monitoring is echter niet beschreven in het ondersteuningsplan. De Inspectie benadrukt het belang van goede monitoring en adviseert het bestuur van het samenwerkingsverband de wijze van monitoring vast te leggen. Reactie van het bestuur: Het samenwerkingsverband gaat op twee manieren de doelmatige inzet van de ondersteuningsmiddelen monitoren: - Kwalitatief en kwantitatief door de inrichting van een digitaal loket. In dit loket worden alle arrangementsvragen geregistreerd, de toekenning van (en de hoogte) van het budget dat ter beschikking is gesteld. Door de wijze van registeren is het mogelijk managementinformatie te verkrijgen over o.a. welke arrangementen aangevraagd en ingezet zijn per schoollocatie, welke bedragen aan welke arrangementsvormen zijn toegekend, wat de effecten zijn van de inzet van de ondersteuning etc. - Het bestuur richt de financiële administratie van Regsam zodanig in dat de toekenning van financiële middelen zoals vastgelegd in het loket direct opgenomen worden in de financiële administratie van Regsam als verplichtingen aan scholen. Scholen krijgen na het zenden van de evaluatie van een ingezet traject en de betaalde facturen, het afgesproken budget betaald. Hierdoor is voortdurend zicht op de geplande en werkelijk bestede ondersteuningsmiddelen. Pagina 10 van 10