De zachte factoren van business IT alignment. Hemke Havinga 12 maart 2013

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De zachte factoren van business IT alignment. Hemke Havinga 12 maart 2013"

Anke van den Velde
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De zachte factoren van business IT alignment Hemke Havinga 12 maart 2013

2 Hemke Havinga RE RA MMI Auditmanager Auditdienst Rijk (ADR)

3 Inhoud Wat is Business-IT alignment (BITA) Beïnvloeden van BITA Onze onderzoeken BITA Vertaling naar de auditpraktijk

4 BUSINESS-IT ALIGNMENT (BITA)

5 Wat is (business-it) alignment? Alignment betekent op één lijn brengen Business-IT alignment (BITA) betekent dus business en IT op één lijn brengen; IT in lijn brengen met de business... dit is lang niet eenvoudig en hoe kunnen we dit dan vaststellen?

(BITA) betekent dus business en IT op één lijn brengen; IT in

6 Nog steeds actueel!

7 Wat is het probleem? Er gaat veel mis door slecht alignment Het belang van business-it alignment is groot Het alignmentprobleem is voorlopig niet opgelost * Er zijn geen eenvoudige oplossingen voorhanden * Trends in IT-onderzoek

8 Modellen (1) Strategic Alignment Model (SAM) Henderson en Venkatraman (1993) Alignment is te bereiken door een strategische en functionele fit. Alle alignmentperspectieven starten met strategie als uitgangspunt.

9 Strategic Alignment Model Vier afstemmingsperspectieven: 1. Uitvoering van de bedrijfsstrategie 2. Transformatie door technologie 3. Benutting van IT-potentieel 4. Optimaliseren van de IT-service

10 Modellen (2) Negenvlaksmodel Maes (1999) Variatie op SAM Alle onderdelen zijn even belangrijk. Meerdere alignmentperspectieven (tijdpaden) zijn mogelijk.

11 Negenvlaks model (Amsterdams Informatie Model) Scheiding van verantwoordelijkheden: - business - informatie (IV) - technologie (IT) Besturingslagen maken onderscheid in doelen Model schetst alle taken en verantwoordelijkheden binnen automatiseringsfunctie.

technologie (IT) Besturingslagen maken onderscheid in doelen

12 Modellen (3) Volwassenheidsmodel Luftman (2000) Er zijn factoren die alignment bevorderen en hinderen. Meerdere variabelen spelen een rol bij het bereiken van alignment.

13 Volwassenheidsmodel Communicatie: uitwisselen van ideeën/ kennis/ informatie Waardemeting: service levels, benchmarken Besluitvorming: (ICT)planning, organisatiestructuur, budget control Samenwerking: wederzijds vertrouwen, waarneembare bijdragen Architectuur: volwassenheid IT-middelen/ informatievoorziening Personeel: opleiding en training, innovatie, veranderbereidheid

control Samenwerking: wederzijds vertrouwen, waarneembare bijdragen Architectuur:

14 Samengevat Alignment is een wederzijds (tussen vraag en aanbod) en continue proces: alignment is dus nooit 100% Alignment is geen doel op zich, maar kan op een hoger niveau worden gebracht Een grote uitdaging om te onderzoeken welke set van interventies leidt tot een verbetering in de alignment tussen business en IT

een hoger niveau worden gebracht Een grote uitdaging om te onderzoeken welke

15 BEÏNVLOEDEN VAN BITA

16 Enablers and inhibitors BITA (Luftman en Brier, 1999)

17 Alignmentbevorderende interventies Strategie (Strategic interventions) Technologie & structuur (Techno-structural interventions) Mensen (Human resource management interventions) Sociale processen (Human Process interventions) (Poels, 2006) Interventies om de dialoog te bevorderen Interventies om de financiële besturing van ICT te verbeteren Interventies om de ICT-kerncompetenties te versterken (Poels, 2006 en Wolfs, 2009)

(Human Process interventions) (Poels, 2006) Interventies om de dialoog te bevorderen Interventies om de

18 Harde en en zachte zachte interventies interventies Hard Strategie Zacht Mensen Technologie & structuur Sociale processen Een serie geplande veranderingsactiviteiten die erop gericht zijn de effectiviteit van de organisatie te helpen te vergroten (de Caluwé en Vermaak, 2000)

geplande veranderingsactiviteiten die erop gericht zijn de

19 Voorbeelden Strategie: vertalen business-strategie naar IT-strategie en v.v., veranderingen in organisatie of processen Technologie en structuur: organisatiestructuur, centraal of decentraal, procedures, inhoud Mensen: meten, belonen en waarderen, kennis en vaardigheden Sociale processen: (samen) doelen stellen, verbeteren samenwerking, verbeteren communicatie/ signaleren kansen

v., veranderingen in organisatie of processen Technologie en structuur: organisatiestructuur,

20 Communicatie Waardemeting Besluitvorming Samenwerken Architectuur Personeel Verband interventies en BITA Alignment Interventies Strategische interventies Opstellen IT-governance rules X X X Werken in zelfsturende teams X Inrichten kennismanagement X X Technologie en structuur Versterken macht vraagkant X X Inrichten IT-portfoliomanagement X X Opstellen van een informatiearchitectuur X X Mensen Gelijkschakelen HRM-instrumenten X Job-rotation tussen business en IT X X Trainen IT ers: denken en praten in businesstaal X X Sociale processen Games spelen gericht op samenwerking X X Business en IT fysiek dicht bij elkaar brengen X X Ontwikkelen van een gemeenschappelijke taal X X (Brey, 2011)

IT-portfoliomanagement X X Opstellen van een informatiearchitectuur X X Mensen Gelijkschakelen HRM-instrumenten X Job-rotation tussen business en IT X X Trainen IT ers:

21 Managing people is perhaps the most critical skill in achieving alignment between business and IT (Jerry Luftman)

22 Onze onderzoeken BITA

23 Doel onderzoeken Rol zachte aspecten nagaan: - Begrip - Samenwerking - Gedeeld beeld van elkaar nodig hebben - Open en eerlijke communicatie

24 Onderzoeksvraag Hemke Focus op de zachte aspecten: Cultuur Dialoog Samenwerking in de (interne) keten Leiderschap

25 Onderzoeksvraag Wouter Verband tussen: Veranderkundige interventies Mate van BITA Invloed visie op veranderen en macht

26 Cultuur

27 Cultuur Cultuur is van belang bij alignment De cultuur kan stimulerend (of juist niet) werken op verbinding en vertrouwen in eigen kunnen en op trots op de organisatie Cultuur bepaalt de kleuring van de aspecten dialoog, samenwerking en leiderschap Bureaucratie heeft cultuuraspecten

28 Dialoog

29 Dialoog Goede en open communicatie is essentieel voor alignment Verschillende betekeniswolken Gelijkwaardigheid en vertrouwen zijn van belang: vraagkant vaak minder machtig dan aanbodkant Agile scrum geeft effect: meer samen en sneller bijsturen

30 Samenwerking

31 Samenwerking Samenwerking voor verbetering vatbaar Kloof verschuift: IT <>business architecten <> business Denk meer in ketens Neem meer initiatief: wees nieuwsgierig naar de andere wereld

32 Leiderschap

33 Wat heeft het met mij te maken dat zij zich zo gedragen?

34 Leiderschap Zachte kant ook hier belangrijk: met name houding en gedrag Reflectie en zelfkennis van belang Vormen van macht Praat en gebruikstheorie lopen uiteen

35 Managersonline Relatie IT en business verbetert door vrouwelijke CIO 6 november Meer vrouwelijke invloed is zeer gewenst binnen de IT. 75 procent van de Nederlandse CIO s denkt namelijk dat de relatie tussen IT en de business verbetert als er meer vrouwelijke CIO s zouden zijn. Daarnaast denkt 77 procent dat vrouwelijke CIO s de samenwerking tussen verschillende teams bevorderen en wordt er meer creativiteit en innovatie van hen verwacht (69 procent).

36 Alignment in beweging krijgen Meer van hetzelfde werkt niet Door te werken aan de toekomst de cultuur veranderen (geen apart traject cultuurverandering) Kijk meervoudig naar vraagstukken Niet van ist naar soll (blauwdruk) Maar samen van ist naar etwas

37 VERTALING NAAR DE AUDITPRAKTIJK

38 Soorten BITA-audits Gerichte vraag naar alignment onderzoek: hoe is de alignment te verbeteren Onderzoeken waar alignment een rol speelt: overal waar business en IT beide een rol spelen Alignment beïnvloedt de kwaliteit van veel processen en producten.

39 Belangrijkste leerpunt onderzoek Structuur = opzet Cultuur = werking Bestuurders moeten aandacht aan beide geven, Auditors ook. Alignment blijft mensenwerk!

40 Andere attentiepunten Bij bepalen aanpak audits meer letten op cultuur Meervoudig kijken is kracht van een auditor Voor audit: harde en zachte aspecten zijn van belang Bij audit: wees je bewust van beheersingsdenken

41 Auditen van verandering Paradigmaverschuiving van auditen van een statische omgeving naar een dynamische omgeving

42 Anders kijken

44 Lezenswaardig (veranderkunde) Ardon, A.J. (2011). Doorbreek de cirkel! Hoe managers onbewust verandering blokkeren de Caluwé L. & Vermaak H. (2006), Leren veranderen: een handboek voor de veranderkundige Homan, T. (2005). Organisatiedynamica: theorie en praktijk van organisatieverandering van Leeuwen, M., & Wesel, D. (2007). Voorbeeldige veranderaars: succesvolle aanpak voor het veranderen van ICT-organisaties Wierdsma, A.F.M. & Swieringa, J. (2011). Lerend organiseren en veranderen; als meer van hetzelfde niet helpt

45 Lezenswaardig (business-it alignment) Luftman, J.N. (2000), Assessing Business IT Alignment Maturity, Communication of AIS, jrg.4, nr.14 Poels, R. (2006), Beïnvloeden en meten van business-it alignment, Academisch proefschrift Vrije Universiteit Krol, G.J. (2009), Business-IT alignment, rol voor de IT-auditor?, de EDP-auditor 3, jaargang 18

Vergelijkbare documenten

ICT alignment en ICT governance: theorie en praktijk

ICT alignment en ICT governance: theorie en praktijk lezing voor de MBO raad, dd. 21/1/2010. Dr.mr.ir. Th.J.G Thiadens, Lector ICT governance Fontys Hogeschool, Docent aan de UvA, Erasmus, UvT, RuG, OU