Samen sterk voor financiële educatie

Transcriptie

1 Poster gemaakt door jongeren in de les MoneyPoster Jaarverslag 2013 Stichting Weet Wat Je Besteedt Grebbeberglaan 15, 3527 VX Utrecht Postbus 14031, 3508 SB Utrecht

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Strategisch plan 4 Inzicht & evaluatie 8 Co-creatie & tools 12 Dialoog & interactie 16 Organisatie 22 Plannen voor Begroting Jaaroverzicht

3 Inleiding Stichting Weet Wat Je Besteedt probeert zo veel mogelijk aandacht van jongeren te krijgen met financiële educatie. En dat is nodig. Bijna de helft van alle jongeren vindt het ingewikkeld om goed met geld om te gaan, met name op het vmbo, mbo en hbo/wo (Nibud scholierenonderzoek ). En drie van de vijf jongeren tussen 18 en 24 jaar hebben een lening (Nibud, 2012). De moeite die jongeren hebben met geldzaken heeft tot gevolg dat ruim jongeren tussen 15 en 24 jaar kleine of grote betaalproblemen hebben (GGN, 2013). Het aantal jongeren dat leert om goed met geld om te gaan moet echt omhoog. Slechts 56% van de scholieren zegt dat er op school aandacht wordt besteed aan omgaan met geld. WWJB blijft zich daarom inzetten voor financiële educatie voor jongeren: op scholen en online. Ons uitgangspunt is om door, met en voor jongeren te werken. Door met jongeren in gesprek te gaan en samen met hen initiatieven te ontwikkelen, krijgen we meer inzicht in waar ze behoefte aan hebben en de manier waarop ze het best bereikt kunnen worden. En door partners aan ons te binden versterken we onze menskracht, kennis en resources om nog effectiever te kunnen zijn was voor WWJB het jaar van samenwerking. Want de grootste uitdaging is en blijft om jongeren te bereiken en hen te leren om beter met geld om te gaan. Daarom investeren we in samenwerking. Niet alleen met jongerenorganisaties en initiatieven zoals LEF, Wijzer in Geldzaken, de NJR, NVVK, NCRV, Codename Future, Coloured Mind en 18ennu.nl. Maar juist ook door partnerships met commerciële partijen. Onze partners willen graag hun maatschappelijke verantwoordelijkheid pakken en zijn in staat om reikwijdte te leveren voor de dingen die we ondernemen. Samen met een onderdeel van SNS Bank lanceerden we afgelopen jaar de online game MoneyMatters. PGGM en ZwitserLeven waren heel actief betrokken bij het ontwikkelen en uitrollen van een pensioenles. KPMG verzorgde gastlessen met het dilemmaspel Bright About Money. Nibud voerde samen met WWJB het scholierenonderzoek uit. En met onze nieuwe partner Vodafone zijn we bijvoorbeeld een project gestart om jongeren te helpen hun belkosten in de hand te houden. Een win-win-situatie voor alle betrokkenen! Het succes van WWJB is grotendeels afhankelijk van het bundelen van onze krachten met onze partners en andere organisaties die onze ambities delen. Hoe meer partijen ons helpen om onze tools en lessen vindbaar te maken, hoe meer jongeren een gezonde financiële toekomst tegemoet gaan. In dit jaarverslag laten we te zien wat we te bieden hebben. Ik wens u veel inspiratie toe! Marijke Vos, Voorzitter Stichting Weet Wat Je Besteedt 3

4 Strategisch plan In het voorjaar 2013 is een nieuwe strategie opgeleverd waarin de focus is gekozen voor de aankomende jaren. WWJB is een stichting met oog voor trends en de kansen die deze trends opleveren. Door in te spelen op de trends van nu en morgen, kunnen we effectiever te zijn in het vergroten van de financiële zelfredzaamheid van jongeren. Door te kijken naar de kansen en uitdagingen die er zijn, kunnen we zowel onze activiteiten als onze strategische partners slim kiezen. Voor ons staat co-creatie altijd centraal en we spreken onze doelgroep regelmatig. Daarom kunnen we vol zelfvertrouwen zeggen dat we weten wat er speelt en hoe we daar het beste mee om kunnen gaan. Onze partners kunnen van die inzichten ook weer profiteren in hun eigen communicatie en activiteiten. Missie We richten ons op het vergroten van de financiële zelfredzaamheid bij jongeren van 12 tot 25 jaar. Dat levert drie richtingen op waarin we ons steeds meer ontwikkelen: Co-creatie en dialoog jongeren. We zijn veel met jongeren (zowel offline als online) in gesprek en ontwikkelen samen initiatieven voor hun financiële inzicht en voor meer weerbaarheid tegen geldproblemen; Thought leader. Als expert en koploper op het gebied van dialoog, interactie en metco-creatie met jongeren rondom het thema geldzaken dragen we bij aan de maatschappelijke dialoog en initiatieven; Initiatiefnemer voor nieuwe samenwerkingen. We bouwen aan een partnernetwerk om gebruik te maken van aanwezige expertise en resources en om opgedane inzichten en ervaringen te delen. Aanpak We werken vanuit drie clusters waar we al onze activiteiten en initiatieven aan koppelen. Deze clusters zijn Inzicht & evaluatie, Co-creatie en tools en Dialoog & interactie. In dit jaarverslag is de evaluatie van 2013 in de volgende hoofdstukken opgesplitst in deze drie clusters. Hieronder volgt een korte uitleg over wat de clusters inhouden. Inzicht & evaluatie Ons inzicht in jongeren en hun financiële gedrag groeit jaarlijks gestaag. We investeren in onderzoek om die inzichten te verdiepen en te concretiseren. We willen weten hoe bepaald gedrag tot stand komt en veranderd kan worden. Daarnaast zoeken we ook naar manieren om onze inspanningen te monitoren. Welke interventies leveren het meeste resultaat op? Waar kunnen we verbetering aanbrengen in onze eigen aanpak? 4

5 Op Edgie kunnen jongeren niet alleen artikelen lezen, maar worden ze ook gevraagd om mee te discussiëren over geldzaken. Een topic op het platform ging over betalen met je mobiele telefoon? Handig of? Co-creatie & tools We schakelen jongeren in om zelf met ideeën te komen om zichzelf en andere jongeren te helpen beter om te gaan met geld. We vragen jongeren met ons mee te Gebruiker Gothika1988 zegt: Super handig lijkt me. Maar nog steeds wel een beetje oppassen met de uitgaven denk ik, wordt zo wel erg makkelijk! EN als je phone gejat wordt heb je een probleem! Gebruiker Frisobrink zegt: Is dit niet gewoon hetzelfde als cashless betalen? Rabobank heeft dit al! Gewoon een stikker van cashless aanvragen bij de Rabobank. Die stikker plak je achter op je mobiel. In die stikker zit een chip daarmee betaal je dan. Dialoog & interactie We zoeken jongeren op om in gesprek met ze te raken over hun financiële zelfredzaamheid. Niet alleen met ons, maar ook met elkaar. Behalve face to face ontmoetingen gebruiken we ook ons online platform (Edgie.nl) om de dialoog aan te gaan. Onze multichannel aanpak zorgt ervoor dat we aanwezig zijn op de plekken waar jongeren ook aanwezig zijn. We bieden offline, online en via partners allerlei financiële hulpmiddelen zoals filmpjes, tests, een forum, antwoorden op vragen door de Geldcoach, tips en artikelen en tools die als les ingezet kunnen worden. Trends waar we op inspelen Een aantal maatschappelijke trends heeft bijgedragen aan het ontwikkelen van het strategisch plan en heeft de noodzaak van het bijdragen aan financiële zelfredzaamheid van jongeren onderstreept. Ten eerste is de periode van economische recessie voor jongeren een lastige tijd. De particuliere consumptie daalt en een groeiende economie is niet meer de norm. Jongeren die naar een baan zoeken hebben meer moeite hun plek te vinden. Vanaf 2010 is de jongerenwerkloosheid met 3% gestegen tot 16,5%. Ook het aantal jongeren met schulden stijgt. Oorzaken daarvan zijn hoge lasten en een terugval in het inkomen. Ook studeren wordt duurder door het nieuwe leenstelstel. Slechts 5% is verantwoordelijk voor zijn of haar schuld door een gat in de hand. Daarbij heeft maar liefst 61% van de jongeren tussen de 18 en 24 jaar een lening. Veel jongeren hebben dus maar weinig te besteden terwijl de noodzaak tot sparen (voor zorg en pensioen) juist groter is geworden. Ten tweede verandert de jongerencultuur mee met de tijd. Onder jongeren groeit de behoefte aan samen zijn en samen beleven (concerten, acties zoals Serious Re-quest), sharification (bezit wordt minder belangrijk, delen en ruilen is de trend) en uniquechic (uniciteit geeft status) zijn een trend. Daarnaast is lenen voor veel jongeren normaal, 5

6 ze krijgen het van huis uit mee en missen de financiële en sociale vaardigheden om hun geldzaken te regelen. Ten derde zijn en doen jongeren steeds meer online. Er is een grote toename in het aantal tools, apps, platforms en sociale media. Instagram, Facebook en Twitter zijn zeer populair onder jongeren en ook via zijn ze actief en goed te bereiken. Meer dan 60% van Nederland bezit een smartphone en doet daar regelmatig online aankopen mee. Filmpjes en plaatjes worden in rap tempo gedeeld. Om contact te maken dien je de conversatie aan te gaan door jongeren een ervaring te bieden. De keerzijde van de reikwijdte van het internet is snelheid en grootte van die wereld. Jongeren voelen zich soms verloren of willen zo min mogelijk digitale sporen achterlaten. Ten vierde is het onderwijs in beweging. De digitalisering gaat snel, er worden steeds meer digitale boeken, smartboards, tablet en webinars in-gezet. Jongeren willen meer onderwijs dat ze dingen leert door ze het te laten doen en het toetsen van hun progressie wordt steeds meer continu in plaats van op geijkte toetsmomenten. Scholen hebben meer autonomie om hun curriculum vorm te geven, met als bijgevolg dat veel externe partijen daarop inspelen met lesmateriaal. Dat gebeurt voor sommige doelgroepen in zo n grote mate dat scholen overspoeld worden door aanvullend lesmateriaal en daardoor soms juist niets doen. Ook op ander terrein is het onderwijs in beweging: de studiefinanciering gaat op de schop. Hoewel de besluiten nog niet definitief genomen zijn, is het duidelijk dat er een vorm van sociaal leenstelsel zal komen. En dat heeft voor studenten grote gevolgen. Tot slot is ook de commerciële, financiële wereld in beweging. Er is minder vertrouwen van de consument in financiële dienstverleners. In reactie daarop komt bij steeds meer aanbieders het klantbelang centraal te staan. Er komen ook nieuwe (online) diensten vanuit de financiële wereld (bijvoorbeeld nieuwe bank Knab en verzekeraar Kroodle) en nieuwe online valuta zoals de Bitcoin worden steeds prominenter. De aandacht van banken en verzekeraars rondom financiële zelfredzaamheid groeit. Ook voor andere sectoren geldt dat er meer aandacht komt voor financiële zelfredzaamheid: zo zijn gemeenten verantwoordelijk voor schuldpreventie en worden telecomaanbieders aangesproken op hun verantwoordelijkheid richting jongeren en schulden. Strategie vanaf 2014: keuzes met het oog op de toekomst In het strategisch plan is een drietal ambities opgenomen voor de aankomende jaren. We gaan meer focus aanbrengen in de doelgroep, we clusteren, digitaliseren en verdiepen ons aanbod en we verbreden onze partnerbasis. Focus in doelgroep Ons uitgangspunt is om door, met en voor jongeren te werken. Maar niet alle jongeren hebben onze hulp even hard nodig. We richten ons in principe op jongeren van 12 tot 25 jaar. We hebben ervoor gekozen om binnen deze leeftijdsgroep meer in te zoomen op bepaalde probleemgroepen. Onze focus ligt op jongeren tussen de 6

7 15 en 20 jaar, omdat deze groep het minst financieel vaardig is. Het accent komt te liggen op vmbo, mbo en studenten hbo/wo. Deze groepen hebben zelf aangegeven dat zij moeite hebben met omgaan met geld. Buiten deze gekozen doelgroepen is het materiaal ook inzetbaar voor andere groepen zoals havisten. Clustering, verdieping en digitalisering van het aanbod Het aanbod wordt geclusterd tot leerlijnen met een modulaire opbouw. Nieuwe modules worden toegevoegd aan deze leerlijnen. Ook online gaan we het materiaal meer in samenhang aanbieden door het aanbod actief te koppelen aan schoolprofielen en aan bestaande lesmethoden van bijvoorbeeld educatieve uitgevers. Daarbij zullen we ook de samenwerking opzoeken met andere aanbieders van financiële educatie. Op ons eigen platform Edgie.nl verbinden we onderdelen aan elkaar tot e-learning trajecten, die ook in de klas gebruikt zullen worden. We ontwikkelen themamaanden bij de leerlijnen, zorgen voor een betere online integratie door zo veel mogelijk materiaal te digitaliseren en bieden het materiaal via zo veel mogelijk kanalen aan, onder meer via onze samenwerkings-partners. Twee clusters in ontwikkeling zijn Grip op geld en Klaar voor later. Verbreding van het partnernetwerk Er zijn verschillende opties voor samenwerking met partners mogelijk. Senior partners zijn deelnemers met een bestuurszetel, projectpartners zijn meer onder-steunend en kunnen bijvoorbeeld een project adopteren. Vrienden van de stichting zijn samenwerkingspartners die bijdragen aan de doelstellingen van WWJB door mankracht, kennis of andere voordelen. De aankomende jaren willen we onze partnerbasis verbreden met organisaties die een link hebben met jongeren, zowel in de commerciële hoek als jongerenorganisaties, onderwijs, overheid, politiek en fondsen. Versterking van de partnerbasis biedt continuïteit, meer middelen en meer inzichten die we kunnen inzetten voor onze doelstellingen. 7

8 Inzicht & evaluatie Om jongeren te kunnen bereiken, te weten waar ze behoefte aan hebben en de juiste toon te vinden om een impact te maken, zetten we sterk in op het vergaren van nieuwe kennis over jongeren en geldzaken. Onze kennis rondom verschillende onderwerpen binnen het thema geldzaken groeit jaarlijks gestaag. In dit hoofdstuk bespreken we de belangrijkste inzichten die we in 2013 hebben opgedaan. Behavioral economics project Het promotieonderzoek van Terri Seuntjens van de Universiteit Tilburg loopt vanaf Zij doet onderzoek naar het gedrag van jongeren in relatie tot de omgang met geld onder begeleiding van Niels van de Ven, hoofddocent Sociale Psychologie en Marcel Zeelenberg, hoogleraar Sociale Psychologie, van de faculteit Sociale Wetenschappen. Het doel is om met verschillende inzichten uit de economie en psycho-logie te vertalen naar concrete instrumenten. Dit kunnen tools en lessen zijn die jongeren ondersteunen om hun financiële zelfredzaamheid te vergroten. Naar aanleiding van dit project werd ook het Event Influencing Youth Financial Behavior bringing science into practice georganiseerd op 25 oktober, waar diverse internationale wetenschappers hun inzichten over de psychologie van het financieel gedrag bij jongeren deelden. In de middag werd er gebrainstormd met deelnemers van het event. De conferentie begon met de presentatie van Tessa Lansu (Radboud Universiteit). Zij vertelde over haar onderzoek naar hoe jongeren beïnvloed worden door populaire leeftijdsgenoten. Vervolgens deelde Jiska Peper (University of Leiden) haar inzichten over uitstelgedrag en beloning bij pubers en welke invloed de rijping van de hersenen hierop heeft. Karsten Müller (University of Osnabrück) presenteerde zijn onderzoek over pubers en schulden. Tot slot sprak Daniel Goldstein (Microsoft Research in New York and London Business School) over hoe we tot beslissingen komen als het gaat 8

9 Directeur Thea Hazel-Stals van WWJB is geschrokken van de resultaten van het scholierenonderzoek 2013: Veel scholieren denken op het moment dat ze geld krijgen ook meteen aan wat ze er mee willen doen. Maar liefst 43% heeft meteen een bestedingsdoel; dit was in 2010 nog 35%. We weten dat Levensgenieters en Trendsetters het beduidend lastiger vinden om met geld om te gaan. Ze leven wat vrijer en zijn veel impulsiever. over onze financiële ik. Ook Terri Seuntjens sprak op dit congres. Alle presentaties zijn terug te zien op de website In de middag werden de jongeren en partners uit de zaal in groepen verdeeld om te brainstormen over de zojuist opgedane kennis. Ze kregen de opdracht: hoe kunnen deze inzichten omgezet worden in een concrete tool voor jongeren om beter om te leren gaan met geld? Elke groep kreeg een minuut om te pitchen. Het publiek kon op de ideeën stemmen via stemkastjes die zij bij binnenkomst gekregen hadden. De jury bestaande uit Tessa Lansu, Daniel Goldstein en Marcel Zeelenberg voorzagen de pitches van commentaar. De winnaars wonnen het bordspel MoneyRace. De ideeën worden in 2014 uitgewerkt in concrete plannen. Van alle scholieren hoort 34% tot het type Trendsetter en 25% is Levensgenieter, dus we hebben het over een grote groep. En die groep krijgt het moeilijker. Ten opzichte van komen meer Levensgenieters en Trendsetters nu geld tekort: twee jaar geleden kwam 49% van de Trendsetters en 59% van de Levensgenieters soms of vaak geld tekort. Nu is dit 59 en 65 procent! Scholierenonderzoek Nibud Jaarlijks wordt door het Nibud onderzoek gehouden. Het Nibud Scholieren-onderzoek is in mei 2013 gepubliceerd. Van november 2012 tot en met februari 2013 hebben scholieren de online vragenlijst ingevuld. Scholieren die hun e- mailadres hadden achtergelaten is gevraagd een tweede vragenlijst in te vullen respondenten hebben deze tweede vragenlijst ingevuld. Opvallend in het onderzoek was de bevinding dat scholieren zelf aangeven dat zij het meest van hun ouders leren over geldzaken. Bijna tweederde van de scholieren (64%) zegt dat zij het meest van hun ouders leren. En scholieren die regelmatig met hun ouders praten over geld vinden hun ouders een belangrijkere leerbron dan scholieren die bijna nooit met hun ouders over geld praten (70% tegen 38%). Ouders hebben dus meer invloed dan in eerste instantie gedacht werd. Verder bleek dat impulsieve scholieren meer geld uitgeven, minder vaak sparen, vaker geld te kort komen en ook vaker lenen. Ook de belkosten liggen hoger bij de impulsieve groepen. Er zijn minder scholieren die zich schamen voor schulden: was dat in 2010 nog 68%, nu is dat gezakt naar 60%. De kwetsbare groepen geven aan dat ze vaker geld tekort komen (zie commentaar Thea Hazel-Stals hiernaast). Uit deze resultaten blijkt dat de noodzaak voor financiële educatie voor de kwets-baardere geldtypes groeit. 9

10 Project rond jongeren met financiële problemen De doelstelling van dit project was niet zozeer om individuele jongeren met schulden te helpen, maar meer inzicht krijgen in de context waarin schulden ontstaan om zo te voorkomen dat jongeren in de toekomst in deze situatie belanden. Aanleiding voor dit project is het grote aantal jongeren ( ) tussen de 18 en 25 jaar dat te maken heeft met loonbeslag op hun inkomen door hoge schulden. Een grote groep jongeren moet met minder dan 45 euro per week rond zien te komen. te krijgen in hun situatie. Deze gesprekken werden verzorgd door een aantal afstudeerders. Ook werd gesproken met experts die met deze jongeren werken. De uitkomsten van deze gesprekken worden nog nader geanalyseerd. In augustus is een peiling uitgevoerd door NJR het Bureau (het adviesbureau van de Nationale Jeugdraad) in opdracht van WWJB onder 170 Utrechtse startende eerstejaars. Daaruit bleek onder andere dat ruim 50% van de nieuwe studenten geen idee heeft hoeveel hij of zij maandelijks te besteden heeft. Slechts een vijfde heeft bij aanvang van de studie een financieel studieplan en 29% is van plan aanvullend te lenen. Opvallend is dat studenten die aan de hogeschool gaan studeren vaker een financieel plan hebben dan toekomstige universitaire studenten. De inzichten van het onderzoek bieden handvatten voor het Financieel Studieplan dat studenten online kunnen invullen. Onderzoek jongeren en belkosten Bijna alle middelbare scholieren hebben een mobiele telefoon. Volgens het Nibud Scholierenonderzoek is dat percentage zelfs maar liefst 97%. Mobiele telefonie wordt belangrijk gevonden door jongeren en de kosten voor hun belgedrag vormen een groot deel van hun budget. In samenwerking met partner Vodafone is een onderzoek gestart naar jongeren en belkosten met als doel een hulpmiddel te ontwikkelen om jongeren bewuster om te laten gaan met hun mobiele telefoonkosten. Onderzoek naar ontwikkelingen rond financiële educatie In samenwerking met KPMG is onderzoek uitgevoerd naar marktontwikkelingen die voor WWJB belangrijk zijn. Naar aanleiding van dit onderzoek (besproken in het vorige hoofdstuk) is de nieuwe strategie opgesteld. In deze strategie staan focus op een duidelijk doelgroep, meer clustering van het aanbod en het verbreden van de partnerbasis centraal. Tevens is de Hogeschool Utrecht in 2013 gestart met het ontwikkelen van een methodiek om de effectiviteit van de activiteiten van WWJB te meten. Evaluatie van deze pijler De strategie voor de komende jaren voor Inzicht & evaluatie is dat we aan de slag gaan met het meten van onze impact, onderzoek voortzetten op het terrein van de leerlijnen, voor themamaanden en met partners en dat we onze inzichten en ervaringen delen om herkend te worden als thought leader. 10

11 De pensioenles werd zeer positief geevalueerd door de gastdocenten in 2013: Alle docenten die de pensioenles gebruikten tijdens hun lessen gaven aan dat zij voornemens zijn om het jaar erop weer graag mee te doen en dat zij hun collega s ook zullen attenderen op de les. De gemiddelde beoordeling voor de les was een 8. Men vond het materiaal zeer kwalitatief en van toegevoegde waarde voor hun studenten. Ook vonden ze het materiaal toegankelijk doordat het pensioenstelsel zo eenvoudig werd uitgelegd. Mede dankzij de vele interactie met de gastdocent hadden zij het gevoel dat hun studenten er voldoende van hebben opgestoken. Mooi lesmateriaal, leuk die opdracht met stickers plakken. Maakt het inzichtelijk en de studenten vonden het leuk en verhelderend. Leuk! Leerlingen hebben thuis serieus met hun ouders over pensioen gesproken. In 2013 hebben we diverse gesprekken gevoerd om duidelijk te krijgen hoe de impact van onze activiteiten gemeten kan worden. Met de Hogeschool Utrecht, lectoraat Schulden en Incasso, zijn afspraken gemaakt om een project te starten voor een impactmeting. Dit project zal starten met drie concrete WWJB-projecten: Bright About Money: het dilemmaspel voor in havo/vwo leerlingen; MoneyMatters: online game voor in het vmbo of laagste klassen van het mbo; Het Financieel Studieplan: de online tool voor hbo/wo studenten om hun financiën op orde te krijgen en te houden. Om alvast een begin te maken hebben we in 2013 de lopende lessen geëvalueerd. Het in 2013 gestarte project met pensioenlessen is via een schriftelijk onderzoek geëvalueerd (zie zijbalk). De onderzoeken die in 2013 zijn uitgevoerd of opgestart zijn allemaal ter ondersteuning van de ontwikkeling van nieuw lesmateriaal of de promotie van bestaand materiaal. Geheel in lijn met de strategie zijn deze onderzoeken allemaal uitgevoerd in samenwerking met partners. Dankzij deze onderzoeken weten we vaak publiciteit te krijgen en zo onze bekendheid te vergroten, waardoor nieuwe partners ons weten te vinden. Naast het versterken van onze expertise door onderzoek, willen we deze expertise ook delen. In 2013 hebben we dat heel nadrukkelijk gedaan in het Jongeren & Geld event, dat was gericht op het delen van wetenschappelijke inzichten en de vertaling daarvan naar de praktijk. Diverse nieuwe partijen hebben contact met ons opgenomen over mogelijke samenwerking naar aanleiding van dit event. Ook op andere momenten hebben we ons duidelijk neergezet als expert: met publicaties over onze onderzoeken, deelname als expert op het gebied van financiële educatie in twee congressen en zeker ook met de uitreiking van de PIRA awards op het Trends in Kids- en Jongerenmarketing Congres. 11

12 Co-creatie & tools WWJB is voor, door en met jongeren. Dat betekent dat we jongeren zo veel mogelijk betrekken bij het bedenken van nieuwe ideeën, materialen en tools. Co-creatie levert niet alleen originele en innovatieve ideeën op, maar is ook broodnodig om te kijken of ons materiaal aansluit bij de doelgroep. We werken nauw samen met jongeren in studie- en schoolprojecten en in de verschillende fases van het ontwik-kelen van een nieuwe tool. In dit hoofdstuk worden de belangrijkste projecten toegelicht en geëvalueerd. Studieprojecten Fontys Hogeschool Eindhoven Na succesvolle studieprojecten in voorgaande jaren hebben ook in 2013 studenten Toegepaste Psychologie van Fontys Hogeschool in Eindhoven gewerkt aan verschillende campagnes voor jongeren over omgaan met verleidingen. Hun ideeën werden gepresenteerd op vrijdag 19 april. Twee groepjes zijn als winnaar uit de bus gekomen. Een groep bedacht een aansprekende game. Nieuwe uitwonende studenten worden hierin geattendeerd op de verleidingen op financieel gebied. Ook geeft de game advies en inzicht aan jongeren. De andere groep bedacht een campagne voor het bespreekbaar maken van sparen. Door de campagne moet het voor jongeren makkelijker worden om nee te zeggen als vrienden uit eten gaan of gaan stappen zonder als afhaker te worden gezien. Universiteit van Tilburg Een groep masterstudenten Economische Psychologie van de Universiteit van Tilburg hebben vanuit hun opleiding verdiepend marktonderzoek voor WWJB uitgevoerd. De belangrijkste resultaten waren dat Trendsetters uitzonderlijk hoog scoren op een combinatie van hebzucht en materialisme, ze vaker hun aankopen laten sturen door hun behoefte om via hun spullen hun uniciteit te laten zien en dat Trendsetters graag meedoen aan heersende trends. Omdat de financiële competenties van dit type zijn, is het zinvol om dit profiel steeds meer te verdiepen en aan te scherpen om de interventies beter aan te laten sluiten. Schoolprojecten en tools MoneyMatters les In 2013 hebben we de les MoneyMatters gelanceerd. Deze les is ontwikkeld in samenwerking met SNS Operations, in co-creatie met jongeren, en is gebouwd door IJsfontein. Het online spel laat jongeren een kijkje laten nemen in het echte leven. Het spel draait om financiële zelfredzaamheid: ze moeten in staat zijn volledig rond te komen met een realistisch maandbudget. De game is bedoeld om jongeren bewust te maken van de gevolgen van hun financiële keuzes. In de game zijn filmpjes te vinden over je leven op een bepaalde leeftijd, met daarin jongeren die als vrijwilliger acteren. Ook zijn er filmpjes te vinden met uitleg over bepaalde keuzes; in deze filmpjes spelen vrijwilligers van SNS REAAL een rol als expert. De eerste gastlessen zijn 12

13 Gastdocent MoneyMatters Bart Snijders verzorgde een gastles op het Ludger College in Doetinchem: achter de rug en de feedback op de game was erg positief. De game is ook online op ons eigen platform te spelen. Ik zie het geven van gastlessen als een mooie afwisseling ten opzichte van de werkzaamheden horend bij mijn functie. De meningen en inzichten van de leerlingen die ik hierbij spreek, verbreden mijn horizon. Het is ontzettend interessant om te horen hoe de leerlingen aankijken tegen financiële aspecten en keuzes. Zij kijken er vaak op een manier tegenaan, waar ik nog niet aan gedacht heb. Door te discussiëren over deze keuzes leren we elkaars gedachtegoed kennen. Een van de mooiste dingen van de gastlessen vind ik om te merken dat door jouw inbreng jongeren gaan nadenken over de financiële keuzes die ze kunnen maken en daardoor tot nieuwe inzichten komen. Pensioenles Pensioen eng en een ver-van-je-bed-show? Niet met de nieuwe pensioenles! De pensioenworkshop Mañana is in 2013 ontwikkeld in co-creatie met jongeren door een projectteam met medewerkers van PGGM, Zwitserleven en WWJB. De les Mañana werd tijdens de Pensioen3daagse op 1,2 en 3 oktober door 1500 MBO-leerlingen door het hele land gevolgd. Ruim 75 pensioenadviseurs van PGGM en Zwitserleven hebben met veel enthousiasme deze workshops gegeven. Ook de top van de Nederlandse pensioenwereld deed mee: docenten waren onder meer Maarten Edixhoven (directievoorzitter Zwitserleven), Harry Vossebeld (bestuurder bij PGGM) en Peter Borgdorff (directeur PFZW). De pensioenquiz en een pensioentool uit de les kunnen op ingevuld worden. Slim Shoppen Een projectteam onder leiding van WWJB met medewerkers van SNS Asset Management werkt samen met Vakcollege Groep, Jong Ondernemen, NEVI en de 13

14 Compare Group aan nieuw lesmateriaal voor de bovenbouw van het VMBO en onderbouw MBO. Het doel is om jongeren op een interactieve en aansprekende manier iets bij te brengen over bewust aankopen doen. Door prijzen en producten te vergelijken, kunnen jongeren inschatten wat een redelijk bedrag is voor hun aankoop. Om de gastlessen voor de nieuwe les slim shoppen zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de belevingswereld van jongeren, vonden er in 2013 diverse co-creatiesessies plaats over slim shoppen met jongeren, waaronder ook een met jongeren en SNS AM medewerkers. Slim shoppen is momenteel in ontwikkeling en zal worden uitgerold in het schooljaar Vrijwilligers van SNS Asset Management zullen de gastlessen Slim Shoppen in de praktijk gaan verzorgen. Ontwikkeling Budget Challenge DoThe45 Schulden voorkomen is beter dan genezen. Naar aanleiding van WWJB s gesprekken met jongeren in de schuldhulpverlening in 2012 is in 2013 de aanzet gegeven voor een nieuw project om te voorkomen dat jongeren in de schulden raken. NCRV/3FM deejays Barend en Wijnand gaven begin 2013 aandacht aan de grote groep jongeren met schulden en daardoor een klein budget. Zij besloten de maand februari rond te komen van 45 euro per week: DoThe45. In februari 2014 komt hierop een vervolg waarbij 3FM/NCRV en WWJB gaan samenwerken. Er zijn drie co-creaties georganiseerd, bij de NCRV en bij het ROC College Westpoort in Amsterdam georganiseerd. Leerlingen hebben meegedacht over hoe het taboe voor jongeren die in de schulden zitten doorbroken kan worden. Ook hebben ze gebrainstormd over concrete tips om goedkoper te leven en uit de problemen te blijven. Evaluatie van deze pijler De strategie voor de komende jaren voor Co-creatie & tools is om nog actiever met jongeren en partners samen te werken om tools te ontwikkelen die jongeren ondersteunen om meer grip te krijgen op hun geld of om hen voor te bereiden op de toekomst. Onze partners kunnen deze tools vervolgens zelf ook inzetten richting de jongeren in hun eigen bestand. Zo vergroten we ons bereik samen met onze partners. In 2013 hebben we ons met name gericht op het opzetten van projecten in samenwerking met jongeren en partners. Het project voor de pensioenles is een mooi voorbeeld hiervan. Partners ZwitserLeven en PGGM hebben in dit project een actieve rol gespeeld. Bijvoorbeeld in de ontwikkeling door hun kennis te delen en in de uitvoering door gastlessen te verzorgen. Jongeren waren betrokken in co-creatiesessies en in pilots voor deze les. Alle betrokkenen waren heel enthousiast over de samenwerking. Het feit dat ruim 60 klassen hebben deelgenomen in deze eerste versie laat zien dat het een onderwerp is dat aanspreekt. Een ander project, de online game MoneyMatters, werd samen met een onderdeel van SNS Bank ontwikkeld. In diverse lopende projecten wordt momenteel samengewerkt met SNS Asset Management, met de NVVK en met Vodafone. 14

15 Inmiddels zijn we ook druk in gesprek om onze partners ook actiever de beschikbare educatieve tools in te zetten richting hun jonge contacten of richting ouders met kinderen in de leeftijd van 12 tot 25 jaar. Hoewel sommige partners wel links plaatsen naar het materiaal, is het nog niet zover dat zij de beschikbare tools zelf aanbieden. Daar ligt een mooie ambitie voor de toekomst. Immers, op het moment dat onze partners de tools aanbieden aan hun klanten bieden zij toegevoegde waarde en krijgen de betreffende tools een groter bereik. Dat leidt er weer toe dat meer jongeren in aanraking komen met financiële educatie. 15

16 Het nieuwe uiterlijk van Edgie.nl werd in co-creatie met jongeren ontwikkeld: Door het nieuwe design is nu in één oogopslag duidelijk dat Edgie over geld gaat. Uit een brainstormsessie met jongeren bleek dat ze behoefte hadden aan duidelijkheid hierover. Verder is het nog makkelijker geworden om direct zelf aan de slag te gaan. De testen en tools hebben een centrale plek op de homepage gekregen. Ook kunnen jongeren nu hun persoonlijke Edgie omgeving maken door hun favoriete artikelen en tips op te slaan in My Edgie. Dialoog & interactie In het laatste cluster dialoog & interactie werken we op diverse manieren aan de dialoog met jongeren. Wat onze aanpak typeert is dat we op zoek naar interactie, in plaats van alleen onze boodschap te zenden. Op die manier willen we jongeren aanzetten om echt bezig te gaan met nadenken over geldzaken. In dit hoofdstuk zetten we de grootste successen op een rijtje. Grote update Edgie platform Steeds meer paginabezoek is mobiel. Daarom hebben we in 2013 ons platform Edgie mobiel toegankelijk gemaakt via een responsive design. De website past zich automatisch aan het medium aan waarop deze geopend wordt. Op deze manier houden we het platform zo aantrekkelijk mogelijk voor jongeren. Tevens is het design van het platform aangepast in co-creatie met jongeren. Op deze manier is het platform nog aantrekkelijker gemaakt. Grote update Edgie platform Steeds meer paginabezoek is mobiel. Daarom hebben we in 2013 ons platform Edgie mobiel toegankelijk gemaakt via een responsive design. De website past zich automatisch aan het medium aan waarop deze geopend wordt. Op deze manier houden we het platform zo aantrekkelijk mogelijk voor jongeren. Tevens is het design van het platform aangepast in co-creatie met jongeren. Op deze manier is het platform nog aantrekkelijker gemaakt. Verkiezingen en uitreiking PIRA Dit jaar zijn de eerste PIRA Awards bekend gemaakt en uitgereikt tijdens het Congres Trends in Kids- en Jongerenmarketing in Den Haag. De awards werden ondersteund door KPMG, Microsoft Advertising, FunX, VEA, BvA, Nationale Academie voor Media en Maatschappij, Bitescience, Radboud Universiteit Nijmegen en NJR. Microsoft Advertising reikte een award uit voor de meest positieve digitale campagne. 16

17 Volgens Marijke Vos, voorzitter van WJBB dient de verkiezing om positieve uitingen te belonen. Het viel niet mee om uit de diverse inzendingen de genomineerder te selecteren. Want we willen vooral kijken naar die campagnes die jongeren op een positieve manier beïnvloeden, door ze slimme tips en advies te geven of een goedkoop alternatief te bieden. Jongeren hebben geholpen met het verzamelen van goede reclames; reclames die hen helpen beter met hun geld om te gaan. Ook stuurden zij ons kanshebbers voor de PIRAAT; reclames die de plank misslaan. Een jury onder voorzitterschap van Marijke Vos bepaalde de genomineerden per categorie. Jongeren konden online hun stem aangeven. Stemmers maakten kans op een ochtend meelopen bij radiostation FunX en mochten een bijdrage leveren aan de radiocommercial voor WWJB. Winnaar Marciano was erg blij met zijn prijs. De commercial is te beluisteren op onze website Maar we gaan de uitglijders niet vermijden. Daarom reiken we een PIRAAT uit aan een reclame-uiting die de plank duidelijk mis slaat. De uitreiking van de PIRA s was een groot succes. Dopper heeft de PIRA gewonnen in de categorie Vrije Tijd. Dopper is een met je eigen water of drankje navulbare drinkfles waarvan bovendien een deel van de opbrengst naar het goede doel gaat. ABN AMRO kreeg awards in de categorieën Geldzaken en Digitaal met de campagne Control. Valerio Zeno presenteert vier online 3D games waarmee jongeren meer te weten komen over de voordelen en verantwoordelijkheden van een eigen bankrekening. Bliep won de award in de categorie Gadgets. Bij Bliep is het mogelijk de hele dag online te zijn voor een vast bedrag. De PIRAAT voor de campagne die de plank écht missloeg ging naar fastfoodketen KFC verdiende die met de campagne B Smart, 365 dagen snacken en KFC. 17

18 Edgie Geldcoach vast item bij FunX Vanaf maart was de Geldcoach van WWJB-jongerenplatform Edgie.nl ook te beluisteren op radiostation FunX. De Geldcoach is een vast item geworden op zondag-avond in radioshow Hi5. De vragen van jongeren komen per binnen, via platform Edgie of via een reporter van FunX op straat. De vragen verschijnen na de uitzending ook op Edgie.nl. Campagne voeren voor het Financieel Studieplan In augustus is flink aandacht gegenereerd voor het Financieel Studieplan. Met de kennis dat veel nieuwe studenten geen flauw benul hebben van hun eigen financiën, was de maand voordat ze hun nieuwe studentenleven instapten hét moment om ze te wijzen op de online tool die we in samenwerking met het Ministerie van OCW, het Nibud, ISO, LSVb, LKvV en NJR ontwikkelden. Via bannering en flyers hebben we laten weten dat de tool er is en ook via de media (Telegraaf en Tubantia) zetten we de tool in het spotlicht. Collegetour Starters Helpen Starters Het gastcollege Starters Helpen Starters is geheel vernieuwd, met prikkelende stellingen, een innovatief design en met filmpjes. Maandag 26 augustus startte een nieuwe serie gastcolleges in Amsterdam en Rotterdam. Young Professionals en recruiters van de partners van WWJB gaven voorlichting aan deze studenten over keuzes tijdens de studie en de gevolgen voor de korte en lange termijn. De vernieuwde presentatie bevat onder meer video s met gesprekken met recruiters van PGGM, SNS REAAL en Microsoft over startsalarissen en manieren om je cv op te laten vallen. Werving gastdocenten bij PGGM, ZwitserLeven en SNS Bank We zijn altijd op zoek naar gastdocenten die bij lessen op scholen de rol van facilitator op zich nemen. Binnen ons partnernetwerk zijn veel mensen geïn-teresseerd in het leveren van een bijdrage aan financiële educatie. Natuurlijk moeten ze dan wel weten dat we er zijn en wat we te bieden hebben. Op dinsdag 12 november 2013 organiseerde SNS REAAL een inloopmiddag voor potentiële gastdocenten, ambassadeurs en geïnteresseerden in Financiële Educatie van jongeren. Via intranet zijn de medewerkers van SNS REAAL op de hoogte gebracht van dit evenement dat 18

19 van uur tot uur duurde. Netty Blijlevens en Patricia Klerkx (gedetacheerd vanuit SNS Bank) informeerden en demonstreerden geïnteresseerden over de verschillende gastlessen en lesmaterialen van WWJB. Er was veel animo voor de gastlessen en in 2014 wordt hier verder gevolg aan gegeven. Promotiecampagne richting scholen via NOT We stonden 22 tot 26 januari 2013 op de Nationale Onderwijstentoonstelling (NOT) samen met de partners van Wijzer in geldzaken: het Nibud, de Belastingdienst, DNB, LEF, het Verbond van Verzekeraars, Jong Onder-nemen en het Geldmuseum. De NOT is de grootste vakbeurs voor professionals in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en mbo. Met ruim 400 exposanten is het een van de grootste onderwijsevenementen van het jaar. Docenten en andere betrokkenen bij onderwijs bezoe-ken de beurs om inspiratie op te doen en middelen en diensten voor hun curriculum te ontdekken. We opereerden de hele week vanuit dezelfde stand samen met onze partners en onderstreepten zo de collectieve aanpak, waarmee de organisaties het omgaan met geld een vaste plek in het onderwijs willen geven. De stand werd goed bezocht en we hebben veel enthousiaste docent gesproken. Themamaand Pensioen Om de Grootse Pensioenles Ooit tijdens de Pensioen3daagse (een initiatief van Wijzer in geldzaken) op 1, 2 en 3 oktober 2013 mogelijk te maken werd de crème de la crème van onze partners ingezet. Ruim scholieren kregen les van de top van de Nederlandse pensioenwereld. Peter Borgdorff (bestuurslid Stichting Weet Wat Je Besteedt, directeur PFZW), Maarten Edixhoven (directievoorzitter Zwitserleven) en Harry Vossebeld (COO PGGM) hebben samen met ruim 75 collega s in het hele land les gegeven over sparen voor later. Zowel de gastdocenten als de leerlingen waren erg enthousiast over het initiatief en de inhoud van de les. Partnerships met Codename Future, Coloured Mind en 18ennu Om het aanbod in financiële educatie zo coherent mogelijk aan te kunnen bieden aan scholen, partners en andere geïnteresseerden, zoeken we zo veel mogelijk de aansluiting bij andere initiatieven. Zo zijn we in 2013 de samenwerking aangegaan 19

20 met Codename Future, een organisatie die in opdracht educatieve middelen ontwerpt om jongeren bepaalde competenties te laten ontwikkelen. Daarnaast hebben we de handen ineen geslagen met Coloured Mind, een organisatie die workshops (onder andere over geldzaken) aanbiedt. Zij willen een mentaliteitsverandering stimuleren door jongeren bijvoorbeeld meer zelfvertrouwen, communicatie skills en initiatiefkracht te geven. Tot slot werken we samen vanaf 2013 met 18ennu, een website voor jongeren die graag meer informatie willen over wat ze allemaal moeten regelen als ze 18 jaar worden. Al deze nieuwe samenwerkingen leveren ons nieuwe inzichten, contacten en zichtbaarheid op. Ook kunnen we onze krachten bundelen en zo meer voor elkaar krijgen. Evaluatie van deze pijler De strategie voor de komende jaren voor Dialoog & Interactie is om de kanalen in deze pijler online en educatie in de klas steeds verder te integreren. Dit betekent dat de educatieve materialen zoveel mogelijk gedigitaliseerd worden. Ook willen we onze materialen beschikbaar maken op het jongerenplatform Edgie, waar jongeren de tools en testen zelf kunnen gebruiken. Waar we in 2013 een kleine jongerenredactie hadden, is het streven om deze groep in 2014 uit te breiden. Ook zullen we Edgie verder ontwikkelen tot autoriteit door jongeren handvatten en tips te bieden en met een doorverwijsfunctie naar andere sites. In de lessen op scholen wordt ook gebruik gemaakt van de digitale materialen op Edgie, zodat jongeren via de lessen kennismaken met het jongerenplatform. Ook worden themamaanden ingezet: een periode waarin een specifieke les op scholen wordt aangeboden en ook Edgie gewijd is aan het thema van deze les. De lessen worden gegeven door gastdocenten van onze partners. Bovendien zal het lesmateriaal gecombineerd worden tot leerlijnen, Grip op Geld en Klaar voor Later. In die leerlijnen zullen we ook samenwerken met partners die eveneens lesmateriaal aanbieden voor financiële educatie. Want samenwerking is essentieel om ervoor te zorgen dat financiële educatie echt een plek krijgt in het onderwijs. In 2013 hebben we grote stappen gezet. Het lesmateriaal dat nieuw is ontwikkeld is direct in digitale vorm ontwikkeld. Ook is voor Starters Helpen Starters het materiaal aangepast, door filmpjes op te nemen met recruiters over de relevantie van bepaalde keuzes tijdens je studie. De eerste themamaand was een groot succes: tijdens de Pensioen3daagse werden ruim 60 pensioenlessen verzorgd, met behulp van deels digitale materialen. Het jongerenplatform werd in 2013 meer bezocht dan het jaar daarvoor (groei van 56%), ondanks een lager mediabudget. Dit werd gerealiseerd door meer te focussen op het vindbaar zijn via zoekmachines en door met partners samen te werken. Van alle bezoekers op de site nam 17% ook ergens aan deel en 9% was echt actief door een uitgebreide test of tool te gebruiken. Ruim 30 duizend jongeren waren op die manier online actief, van de in totaal ruim unieke bezoekers op Edgie. Zie voor alle bereikcijfers de tabel op de volgende pagina. Het streven is om ondanks teruglopend mediabudget te groeien in bereik. Dat bereiken we deels door Edgie in 20

21 te zetten tijdens de lessen en zo meer bekend te maken. Maar vooral ook door samen te werken met partners: partners die naar Edgie linken en ook partners die de content, testen en tools rechtstreeks aanbieden aan hun eigen doelgroep. Die samenwerking is cruciaal om meer jongeren te bereiken met financiële content, testen en tools. De inzet van het lesmateriaal van WWJB op scholen is in 2013 behoorlijk gegroeid, naar ruim jongeren die een gastles volgden. Naar schatting nog eens jongeren volgden een les van WWJB via de eigen docent. Het succes van de pensioenles tijdens de Pensioen3Daagse laat zien dat onze strategie om themamaanden in te zetten kansrijk is. Streven is om in samenwerking met partners voor alle schooltypes in het voortgezet en vervolgonderwijs (onderbouw en bovenbouw) voor de beide leerlijnen themamaanden in te zetten. Op die manier hopen we een steeds groter deel van de doelgroep te bereiken met financiële educatie. 21

22 online/ offline Totaal t.o.v 2012 Naamsbekendheid Spits special offline Days offline FunX Radiocommercial, Geldcoach, nieuwsitems radio Schoolmagazine offline Totaal bereik naamsbekendheid Bereik MSN unieke bezoekers online Edgie unieke bezoekers online Financieel studieplan unieke bezoekers online Studiebegroting.nl unieke bezoekers online Facebook bereik genormaliseerd (25% van totaal) online Totaal bereik online Interactie Facebook actieve gebruikers (likes) online Poll online Edgie geldtypetest gestart online Edgie Levensgenietertest uitslag online 897 Edgie Trendsettertest uitslag online 722 Edgie reactie geplaatst online 15 Educatieve video online Stemmen op PIRA / contest online 114 Financieel studieplan level 1 online Studiebegroting gestart online MoneySkills gestart online MoneyMatters gestart online Pensioenquiz gestart online 204 Edgie/WWJB Nieuwsbrief ontvangers mail Totaal interactie met jongeren Actieve bijdrage MoneySkills uitslag online Geldcoach vragen online 20 Edgie Geldtypetest uitslag online MoneyMatters eindscherm online Pensioenquiz uitslag online 111 Deelnemers Edgie contest online 107 Artikel op Edgie geplaatst online 34 Financieel studieplan persoonlijk plan online Studiebegroting ingevuld online Deelname uitgebreid kwantitatief onderzoek online Totaal online actief Gastlessen VO offline LEF lessen MBO offline Starters Helpen Starters HBO/WO offline Leerlingen in educatie met gastdocent offline Schatting educatie via downloads (* 25 leerlingen) Schatting educatie via spellen (* 5 leerlingen) 340 Leerlingen in educatie door eigen docent offline Totaal aantal leerlingen in educatie offline Totaal actief met financiële zelfredzaamheid on-/offline Meedenken Studieprojecten offline 108 Cocreatiesessies offline 194 Totaal meedenken in co-creatie Ambassadeurs Bijv. jongerenredactie en Edgie team on-/offline 5 Totaal ambassadeurs

23 Organisatie Partners Partners die deelnemen in de stichting Weet Wat je Besteedt dragen op diverse manieren bij aan de activiteiten van de stichting. Ze ondersteunen ons in: Het faciliteren van contact met jongeren, zoals via de radio-uitzendingen van FunX of de online kanalen van Microsoft; Het delen van kennis over bepaalde onderwerpen, zoals Nibud; Het leveren van resources, zoals projectleden en vrijwilligers voor concrete activiteiten; Financiële ondersteuning om WWJB mee voort te kunnen zetten. De toegevoegde waarde voor de partners ligt op meerdere gebieden: Het vergroten van hun maatschappelijke betrokkenheid. Door hun bijdrage aan de stichting dragen de partners bij aan het verbeteren van de financiële zelfredzaamheid van jongeren en verbeteren zij tegelijkertijd ook hun eigen reputatie; Het vergroten van de betrokkenheid en bedrijfstrots van medewerkers, door hen de mogelijkheid te bieden als vrijwilliger aan de slag te gaan met een thema dat ze aanspreekt; Door de ervaringen van de stichting krijgen de partners meer inzicht in jongeren en in manieren om met hen in contact te komen. Daarnaast zoeken we actief naar mogelijkheden om medewerkers van partners een rol te geven in de activiteiten van WWJB. Bij WWJB zijn verschillende opties voor samenwerking met partners mogelijk: Senior partners: deelnemers met een bestuurszetel; Projectpartners: ondersteunende partners die ons voorzien van resources en/of een concreet project adopteren; Vrienden: samenwerkingspartners die bijdragen aan de doelstelling van WWJB. Senior partners Organisaties die een langdurige en substantiële bijdrage aan de stichting leveren, nemen zitting in het bestuur. Deze partners leveren resources, kennis en een financiële bijdrage: KPMG, Nibud, PGGM, SNS Bank en SNS REAAL. Projectpartners Sommige partners leveren een bijdrage door financiële ondersteuning of door een korting op hun dienstverlening, al of niet voor concrete projecten: Microsoft Advertising ondersteunt WWJB in het creëren van online bereik onder jongeren via channelizer, redactionele aanjaging en bannering; FunX en WWJB hebben samengewerkt in radio-items met de geldcoach; 23

24 De Universiteit van Tilburg en WWJB financieren gezamenlijk de onderzoeker die aan de Universiteit van Tilburg zal promoveren op het gebied van vertalen van de inzichten uit behavioral economics naar concrete instrumenten voor jongeren en hun geldzaken; PGGM en ZwitserLeven ondersteunen het pensioenproject Mañana, met inhoudelijke kennis, ondersteuning in het projectteam, gastdocenten en een financiële bijdrage; SNS Operations ondersteunt het project voor de online game en workshop MoneyMatters, met inhoudelijke kennis, ondersteuning in het projectteam, gastdocenten en een financiële bijdrage; Vodafone ondersteunt een project over telefoonkosten, met inhoudelijke kennis, ondersteuning in het projectteam en een financiële bijdrage; Ministerie van OCW, DUO en Nibud ondersteunen het financieel studieplan met links op de site en met inhoudelijke aanpassingen; SNS Asset Management ondersteunt het project voor de les Slim Shoppen met ondersteuning in het projectteam. In 2013 is verder met een groot aantal organisaties gesproken over mogelijke samenwerking, waaronder een software bedrijf, een accountantskantoor, een pensioenfonds, een incassobureau, een uitzendbureau, een mediapartner en een financiële dienstverlener. Vrienden van WWJB Buiten de partners werkt WWJB nauw samen met een aantal maatschappelijke organisaties om kennis op te halen, kennis te delen en evenementen te organiseren: Wijzer in geldzaken voor kennisuitwisseling en communicatie over activiteiten en promotie van lesmateriaal op de NOT beurs; NJR voor delen van kennis en opzetten van gezamenlijke projecten; KRO-NCRV voor het opzetten van een themamaand over jongeren en geld; Gemeente Amsterdam, gemeente Den Haag, gemeente Rotterdam, gemeente Utrecht, Crisisopvang De Dijk en de Colour Kitchen voor het werven van 24

25 jongeren voor interviews over hun schulden en voor deelname in een expertsessie over jongeren en schulden; Jong Ondernemen voor het toepassen van WWJB lesmateriaal en gezamenlijk ontwikkelen van aanvullend lesmateriaal; Stichting LEF voor het toepassen van WWJB lesmateriaal in lessen aan ROC s; Codename Future voor het toepassen van WWJB lesmateriaal; Vakcollege voor het toepassen van WWJB lesmateriaal en gezamenlijk ontwikkelen van aanvullend lesmateriaal; Stichting Coloured Mind voor het toepassen van WWJB lesmateriaal; NJR, LSVB, ISO, LKVV voor promotie van het Financieel Studieplan; KPMG, Microsoft Advertising, YoungWorks, NJR, FunX, Adformatie groep, Stichting Media en Maatschappij, BiteScience / Radboud Universiteit Nijmegen, BvA en VEA voor PIRA Awards; NEVI, Compare Group, Vakcollege en Jong Ondernemen voor ontwikkeling van de les Slim Shoppen; 18ennu.nl en Studiekosten.nl voor online samenwerking door het uitwisselen van content en van links. Financiële ondersteuning Onze activiteiten worden voor een belangrijk deel mogelijk gemaakt door de financiële ondersteuning van maatschappelijk betrokken fondsen. In 2013 leunde WWJB op het SNS Reaal Fonds. Onze partners houden we op diverse manieren op de hoogte We willen onze partners actief betrekken bij de nieuw opgedane inzichten, onze activiteiten en de successen die we boeken. Dat doen we via een aantal kanalen: Maandelijkse update voor bestuur, programmaraad en communicatieraad; Website met informatie en nieuws over WWJB en onze activiteiten door, met en voor jongeren; Maandelijkse nieuwsbrief, waar men zich via de website op kan abonneren; Presentaties bij bijeenkomsten van onze partners of eigen bijeenkomsten met en voor onze partners. Daarnaast hebben we presentaties verzorgd in bijeenkomsten van onze partners zoals een MVO overleg bij SNS REAAL, organiseerden we een borrel voor alle betrokkenen bij WWJB (bestuur, programmaraad, projectleden, vrijwilligers en externen) en hebben we zelf bijeenkomsten georganiseerd zoals het Jongeren & Geld event in oktober Dit event had een belangrijke functie in het bij elkaar brengen van vertegenwoordigers van onze partners en deelnemers vanuit poten-tiële nieuwe partners. 25

26 Inzet menskracht en overleg Het bestuur van WWJB bestond in 2012 uit zes personen: Marijke Vos (onafhankelijk voorzitter); Peter Borgdorff (PFZW); Maurice van den Heuvel (KPMG); Rob Langezaal (SNS Bank); Ronald Latenstein, tot 1 februari 2013, daarna Gerard van Olphen (SNS REAAL); Gerjoke Wilmink (Nibud). Het bestuur heeft in totaal zes vergaderingen gehad in 2013 (in februari, april, mei, juni, september en decemver). Vanaf 1 februari 2013 is Ronald Latenstein teruggetreden als bestuurslid van WWJB. Hij is opgevolgd door Gerard van Olphen, CEO van SNS REAAL. WWJB team WWJB had begin 2013 vier medewerkers in vaste dienst, directeur Thea Hazel-Stals, projectmanager Marjon van der Veen, projectcoördinator en webredacteur Kiki Smolders en haar opvolgster Gwenn Roomer. Gwenn is gestart op 1 januari en Kiki heeft de organisatie verlaten per 1 februari In 2013 heeft WWJB bovendien twee uitzendkrachten in dienst gehad voor een korte periode, ter ondersteuning van de themamaand rondom pensioen. Menskracht Naast de vaste medewerkers bestaat de organisatie uit inleenkrachten, die door de partners op tijdelijke en (eventueel) parttime basis worden gedetacheerd. In 2013 werkten we met de volgende gedetacheerden: Fulltime trainee vanuit SNS REAAL, vanaf 15 september 2012 tot 15 juni 2013; Projectmedewerker vanuit PGGM, gedurende heel 2013; Parttime communicatiemedewerker vanuit SNS REAAL, van 4 september 2012 tot juni 2013 (herplaatser); Parttime projectmedewerker vanuit SNS REAAL, van 11 oktober 2013 tot 11 juli 2014 (herplaatser); Daarnaast waren er in 2013 vijf studenten aan de stichting verbonden: Drie afstudeerders van de Hogeschool Utrecht, voor het onderzoek over jongeren en schulden; Twee stagiaires Communicatie, voor de redactie van Edgie; De promovendus van de Universiteit van Tilburg was tevens nauw betrokken bij het WWJB team. De projectorganisatie is aangevuld met (parttime) externe inhuurkrachten: Onderzoeksexpertise, vanuit Nibud, gedurende heel 2013; Financiële administratie en HR ondersteuning, vanuit Mazars, in heel 2013; PR en woordvoering, vanuit Gribnau Communicatie, in heel 2013; Huisstijl en WWJB website, vanuit Koduijn, in heel 2013; ICT ondersteuning, vanuit GoBit, gedurende heel 2013; 26

27 Juridische experise, vanuit VMW Taxand en later Budik Legal, gedurende heel 2013; Partner development, vanuit Subsidee, van 1 augustus tot 1 december Vrijwilligers van de partners werden ingezet bij diverse activiteiten, waaronder: Faciliteren co-creatiesessies tijdens Jongeren & Geld event; Gastcolleges Starters Helpen Starters voor eerstejaars aan Hogeschool van Amsterdam, Hogeschool Rotterdam en Windesheim Hogeschool in Zwolle; Gastlessen MoneyPoster, Bright About Money, Snoep & Snacks, MoneyRace en MoneyMatters aan middelbare scholen; Gastlessen Mañana aan ROC scholen; Ontwikkeling van pensioenworkshop Mañana (vrijwilligers van PGGM en ZwitserLeven), van gastlessen met een online simulatiespel (vrijwilligers van SNS Operations) en van een gastles voor slim shoppen (vrijwilligers van SNS Asset Management, NEVI, Compare Group, Vakcollege en Jong Ondernemen). Andere overlegvormen De programmaraad is samengesteld uit vertegenwoordigers van de partners (bijvoorbeeld Marketing, MVO) en vertegenwoordigers van jongerenorganisaties (NJR) en kwam in 2013 twee keer bij elkaar: in april en juli. Met communicatievertegenwoordigers van de partners vonden in 2013 individuele overleggen plaats, in lijn met ons uitgangspunt om zoveel mogelijk kennis te delen en in te zetten. Samenwerking Op projectbasis is tegen betaling samengewerkt met diverse partijen, om de effectiviteit van onze projecten zoveel mogelijk te maximaliseren: Emakina voor online ondersteuning en het online interactieve platform. Evident voor ontwikkeling van het financieel studieplan; YoungWorks voor onderzoek over telefoonkosten; Pascale voor drukwerk; Station Zuid voor eventmanagement; Krausz voor vormgeving en productie van offline en online lesmateriaal; ijsfontein voor ontwikkeling educatieve online game; De Inrichting voor interieurinrichting voor de nieuwe kantoorlocatie; Bouwfase voor verbouwing en inrichting van de nieuwe kantoorlocatie; Facebook en Google voor online bereik; FunX, 7Days en Spits voor bannering en reportages; Endemol en ColourKitchen voor evenementlocatie; Zuid44 voor grafisch ontwerp van lesmaterialen; Spring Real Estate voor advies betreffende kantoorlocatie; Taalstrategie voor jaarverslag en factsheets. 27

28 Kantoorlocatie In februari 2013 is WWJB verhuisd naar gebouw De Pionier, een oud schoolgebouw, waarin een bedrijfsverzamelpand is gevestigd, nabij verschillende scholen. Een ideale plek dichtbij onze doelgroep. De kantoorruimte die casco werd opgeleverd is voor WWJB verbouwd om ruimte te creëren voor bureaus, een overlegruimte, een pantry en opslagruimte voor de lesmaterialen. Media-aandacht in 2013 De belangrijkste mediamomenten waren: De uitreiking van de PIRA awards tijdens het congres Trends in Kids- en Jongerenmarketing. We werden door BNR uitgenodigd om te vertellen over de PIRA s en WWJB s doelstellingen; De publicatie van het Scholierenonderzoek samen met Nibud. De uitkomsten van dit onderzoek werden door diverse media opgepikt zoals de Metro; De verkiezing van de MoneyPoster van het jaar. Dit werd verslagen door het Reformatorisch Dagblad en het Algemeen Dagblad; Onze publicatie van de studentenpeiling over financieel gedrag kreeg aandacht van de Telegraaf en Tubantia; Rond de lancering van MoneyMatters werd een item gemaakt door RTL Z Nieuws; De Grootste Pensioenles Ooit werd gevolgd door de Telegraaf en AMweb. Interne processen en ICT Begin 2013 zijn we verhuisd naar de Pionier; We hebben het redactieproces van Edgie en het Financieel Studieplan geprofessionaliseerd. Een vaste redacteur (Gwen) houdt dit nu bij; We zijn gestart met de ontwikkeling van een proces om het delen van content en tools op externe sites te faciliteren. Op die manier willen we ons bereik vergroten en meer jongeren kennis laten maken met onze tools. Dit wordt verder uitgewerkt in 2014; We zijn gestart met het evalueren samen met jongeren van onze bestaande instrumenten om te zien of deze nog steeds aansluiten op de leefwereld van jongeren en waar we nog verbetering kunnen aanbrengen. Dit wordt voortgezet in 2014; We hebben het Edgie platform geoptimaliseerd (responsive design) voor mobiele gebruikers. De website is nu ook goed toegankelijk voor tablet en smartphones; We hebben een nieuw strategisch plan voor ontwikkeld met behulp van de inzichten van partners en vanuit een aantal maatschappelijke trends. 28

29 Plannen voor 2014 We werken in 2014 met het strategisch plan als uitgangspunt. Daarin zijn drie strategische richtingen bepaald: Focus in de doelgroep: jaar met accent op vmbo, mbo en studenten hbo/wo; Clustering en verdieping in het aanbod in twee leerlijnen: grip op geld en klaar voor later ; Verbreding van de partnerbasis. We bespreken onze plannen voor 2014 vanuit de drie pijlers die we hanteren: Inzicht & evaluatie, Co-creatie & tools en Dialoog & interactie. Vervolgens komen ook de plannen voor de organisatie aan de orde in dit hoofdstuk. Inzicht & Evaluatie Impactmeting WWJB In 2014 staat verdere uitwerking van de impactmeting op de agenda. Dit is een onderzoek naar impact van huidige activiteiten, online en in de klas. Begin 2014 start het onderzoek voor een onderbouwde impactmeting van drie interventies, in samenwerking met de Hogeschool Utrecht. Na deze impactmeting willen we een meetinstrument ontwikkelen om de effectiviteit van alles wat we doen inzichtelijk te maken. Doordat we onze educatieve middelen steeds meer online aanbieden is meer data beschikbaar en kan er ook gemakkelijker geëvalueerd worden. Onderzoek gericht op projecten, leerlijnen, themamaanden en partners We geven vervolg aan het project in samenwerking met de Universiteit Tilburg voor onderzoek naar financiële gedragsverandering onder jongeren. In 2014 volgt ook een publicatie rond de inzichten van dit promotieonderzoek; Verder is een start gemaakt met het onderzoek naar jongeren en hun belkosten in samenwerking met partner Vodafone. Dit onderzoek voeren we dit jaar uit en we gebruiken het als input voor een specifieke tool; In 2014 volgt overleg met de Hogeschool Utrecht samen met afstudeerders over een mogelijk vervolg van het project rond jongeren die in de schulden zitten; We zetten in op kwantitatief onderzoek onder MBO jongeren, uitgevoerd door Nibud, ten behoeve van het financieel studieplan voor het MBO dat we uitrollen in 2014; Eventueel extra onderzoek naar jongeren en geld in specifieke doelgroepen of kostenposten als onderdeel van een project voor nieuwe tools (nog nader te bepalen); Eventueel kwantitatief onderzoek naar financieel gedrag en de mening van jongeren in het kader van de themamaanden, om daarmee PR te genereren. 29

30 Thought leadership actiever neerzetten. In 2014 gaan we actief werken aan onze profilering als expert en partner in co-creatie, dialoog met jongeren en gedragsverandering. We lopen voorop met onze kennis en die willen we graag delen. Dat doen we ondermeer door te spreken op congressen en via het schrijven van columns. Daarnaast willen we een eigen event organiseren, bijvoorbeeld over impact van financiële educatie, om onze inzichten te delen. Co-creatie & Tools Investeren in de verdieping van de clusters In 2014 willen we onze clusters verdiepen met extra aanbod dat we in co-creatie met jongeren ontwikkelen. Dit zullen nieuwe materialen worden die passen in het aanbod dat er al is. Verder ontwikkelen en verspreiden we nieuwe instrumenten samen met partners. Op de planning staan dit jaar: Slim Shoppen. Deze workshop bestaat uit een shoptypetest, een film met een 5- stappenplan en cases. Deze workshop wordt ontwikkeld samen met SNS Asset Management en in overleg met Vakcollege, Jong Ondernemen en NEVI; Dothe45/BudgetChallenge workshop. Deze workshop is gekoppeld aan radioprogramma NCRV/3FM en wordt uitgewerkt in overleg met KRO-NCRV en NVVK. In februari staat een themamaand gepland met gastlessen over schuldpreventie en besparen. Online is ook de mogelijkheid om tips te delen en wordt er gelinkt naar tools van Edgie met een wekelijkse update. Optioneel wordt er een tool ontwikkeld om je eigen uitgaven bij te houden. Financieel plan-tool voor MBO. We ontwikkelen deze samen met jongerenorganisaties, met Nibud en met andere relevante partners; Belkosten instrument. Het ontwikkelen van een instrument om jongeren te helpen met hun belkosten een van de grotere kostenposten in de vorm van een online tool, aangevuld met lesmateriaal. Dit doen we samen met Vodafone. Ontwikkeling tool(s) op basis van wetenschappelijke inzichten uit het onderzoek aan de Universiteit van Tilburg, samen met partners en met jongeren die meewerken aan de ontwikkeling en bouw van deze tool(s); Ontwikkeling van een les over ondernemerschap voor jongeren in het (V)MBO, samen met Jong Ondernemen en andere relevante partners. Jongerennetwerk actiever inzetten, in co-creatie en in dialoog Investering in een studieproject samen met Fontys Hogeschool Investering in een studieproject met Universiteit van Tilburg Dialoog & Interactie - online Geld bespreekbaar maken, gekoppeld aan onze themamaanden In 2014 volgen themamaanden op Edgie, deels in combinatie met themaperiodes voor lessen, zoals Dothe45/BudgetChallenge en Pensioen/Klaar voor Later. Daarbij willen we ook een reclamecampagne ontwikkelen voor het doorbreken van het taboe op geld. 30

31 Jongeren online versterken, ook via leerlijnen We zetten Edgie neer als autoriteit, met de WWJB instrumenten voor jongeren, zoals de geldcoach, testjes, tools en handvatten zoals 10-stappenplannen. Ook bieden we een doorverwijsfunctie naar andere instanties en hulpmiddelen. Daarnaast willen we aan de slag met het toevoegen van spelelementen om jongeren meer te stimuleren om testen en tools van WWJB te gebruiken; Edgie wordt ondersteund door een jongerenredactie die artikelen produceert; Er komt een conversieplan om een routing door de site te maken en zo jongeren meer vast te houden door ze van het ene element (artikel, test of tool) door te sturen naar gerelateerd ander aanbod (in een soort leerlijn); Op Edgie komen ook educatieve modules die jongeren aanspreken, zodat het aanbod op Edgie nog meer diepgang krijgt. Partnerships voor relevant en groter bereik We starten een project om de inzet van bannering en andere promotie te optimaliseren, om zo met minder budget maximaal bereik te genereren. Wel willen we in 2014 bannering ten behoeve van Edgie, het financieel studieplan voor HBO/WO en voor het te ontwikkelen financieel plan voor MBO; Mediakosten zullen lager zijn door slimme samenwerkingsverbanden om bereik te vergroten, bijvoorbeeld via websites van partners en door zoekmachineoptimalisatie. Zo werken we aan een koppeling van maatschappelijke en commerciële partners aan bestaande digitale platforms om zo organisch meer bereik te genereren; We doen onderzoek om de nieuwe strategie te vertalen naar IT eisen en infrastructuur, zodat de online middelen ook eenvoudig via partners beschikbaar kunnen komen. Dialoog & Interactie - educatie Educatie digitaliseren De wens is om in 2014 al het bestaand materiaal zoveel mogelijk digitaal te hebben, met behulp van educatieve games, films en testen, die op Edgie beschikbaar komen; Al het gedigitaliseerde materiaal wordt ondersteund met lesbrieven die op de WWJB website te vinden zijn voor docenten en begeleiders; Educatie clusteren tot leerlijnen We gaan aan de slag om het aanbod onder te verdelen naar de twee huidige leerlijnen Grip op Geld en Klaar voor Later; We maken waar mogelijk een koppeling met andere aanbieders van (financiële) educatie om elkaar te versterken. Focus voor educatie in themamaanden Samen met partners en mogelijk andere aanbieders van lesmateriaal gaan we in 2014 aandacht vragen voor financiële thema s in de themamaanden; 31

32 Vanuit de bestaande lesmaterialen maken we een koppeling naar een themamaand per doelgroep en per thema. In deze themamaanden ligt er meer nadruk op het aanbieden van lessen; In themamaanden eventuele inzet van een mobiele leslocatie of promotiebus; We willen het aanbod afstemmen met SLO om de koppeling naar kerndoelen goed te leggen. Educatie verzorgen samen met partners In 2014 willen we het aantal gastlessen vergroten door een samenwerking aan te gaan met educatieve uitgevers; Ook ligt er een plan om het aantal gastdocenten uit te breiden, met een specifieke gastles per partnerorganisatie (of organisatie-onderdeel). Deze gastdocenten zijn met name nodig in de themamaanden; We helpen partners om intern communicatiecampagnes op te zetten voor gastdocenten om de werving van vrijwilligers soepel te laten verlopen. Educatie via meerdere kanalen aanbieden We gaan ons materiaal richting scholen en jongeren uitrollen samen met (distributie-) partners. Educatieve modules gaan we ook aanbieden aan ouders en jongerenorganisaties, jongerennetwerken, scouting, sport en cultuur; Educatieve modules ook beschikbaar maken via partners (bijv, via banken) zodat zij en jongeren profiteren van de kennis en inzichten die we hebben opgedaan. Organisatie Partners & financiering In 2014 zal veel nadruk gelegd worden op de continuïteit van Stichting Weet Wat Je Besteedt. De contracten voor ondersteuning vanuit KPMG en SNS REAAL Fonds liepen eind 2013 af; het contract met SNS Bank zal eind 2014 aflopen. We hopen dat het contract met SNS Bank gecontinueerd zal worden omdat zij het belang van de activiteiten van de stichting (h)erkennen. Ten behoeve van de continuïteit zal ook gezocht moeten worden naar andere partners en andere financieringsvormen. In 2014 is het strategisch plan voor opgesteld, in nauw overleg met het bestuur en met input van de programmaraad. In dat plan is veel aandacht besteed aan alternatieve mogelijkheden voor financiering, om de afhankelijkheid van één partner te verminderen. Als gevolg van dit plan is momenteel een externe sponsorwerver verbonden aan WWJB, om te ondersteunen in de uitvoering van de plannen voor partner development. Medio 2014 zal het bestuur van WWJB de balans opmaken en beslissen over toekomstige scenario s voor de stichting. Processen & IT Om de plannen voor het programma met jongeren mogelijk te maken, zullen we een aantal processen optimaliseren. Dit gaat bijvoorbeeld om het aanmelden voor gastdocenten, het aanvragen van lesmaterialen en gastlessen en het matchen van gastdocenten en aangevraagde lessen. Ook komt er extra aandacht voor samenwerking met partners. Zowel voor het proces van samenwerken als voor de 32

33 benodigde IT om mogelijk te maken dat partners de WWJB-materialen en -tools inzetten voor jongeren. Nu WWJB meer op zoek gaat naar projectpartners is het belangrijk om de kosten van projecten inzichtelijk te krijgen, niet alleen voor wat betreft out-of-pocket kosten, maar ook voor de door WWJB besteedde uren. Daarom zullen een proces en ondersteunende IT geïmplementeerd worden om uren toe te schrijven aan projecten. Bemensing & organisatie In 2014 zal de WWJB organisatie bestaan uit de directeur, een projectmanager en een webredacteur/projectcoördinator aangevuld met een projectleider vanuit PGGM en een projectleider vanuit SNS REAAL. Het team is verder versterkt met externe ondersteuning voor fondsenwerving. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van stagiaires en mogelijk ook afstudeerders om zo input van jongeren te hebben. Dit is bijvoorbeeld bruikbaar voor de jongerenredactie of voor te ontwikkelen projecten. Om verdere invulling te geven aan de diverse opties voor partnerships zal in 2014 veel gebruik gemaakt worden van projectteams, met daarin vertegenwoordigers van diverse partners en jongerenorganisaties of scholen. Bovendien worden senior partners en eventueel projectpartners uitgenodigd om deel te nemen in de programmaraad. Deze raad ondersteunt het WWJB team in keuzes omtrent het programma door, met en voor jongeren. Voor senior partners die zich voor langere tijd verbinden aan de stichting is er de optie om toe te treden tot het bestuur. Communicatie & PR Om invulling te geven aan thought leadership en ook het proces voor partner development te ondersteunen zal er in 2014 veel aandacht zijn voor communicatie en PR. Intentie is om WWJB, de activiteiten met jongeren en de werkwijze van WWJB onder de aandacht te brengen via presentatie op een of meerdere congressen, via columns of publicaties en artikelen en door het organiseren van bijeenkomsten voor mogelijke partners. 33