Studiedag NVFVG. TOPFIT onderzoek. Thomas Scheewe UMCU

Transcriptie

1 Studiedag NVFVG TOPFIT onderzoek Thomas Scheewe UMCU

2 Wat zie je hier? Is het een spiraal of zijn het toch cirkels?

3 Concentreer je op het kruisje in het midden en na een tijdje zul je zien dat de bewegende lila cirkel GROEN wordt! Als je nu nog langer naar het kruisje in het midden kijkt, zul je zien dat de lila cirkel totaal VERDWIJNT en alleen de groene cirkel overblijft, die dus eigenlijk lila is...

4 Hallucinaties te lokaliseren in het brein

5 Psychose Negatieve symptomen: Vaak voorafgaand aan positieve symptomen Blijven aanwezig, ook als positieve symptomen verbleken Naast positieve en negatieve symptomen vaak: Desorganisatie in gedrag, inclusief formele denkstoornissen en bizar of catatoon gedrag (Buchanan & Carpenter, 2005).

6 Schizophrenia: Stress Vulnerability Model Zubin & Spring, 1977 Gottesman, 1991

7 TOPFIT project The Outcome of Psychosis and Fitness Therapy Effect van een 6-maanden durend cardiovasculair fitness programma op mentale en lichamelijke gezondheid en hersenvolumes bij patiënten met schizofrenie

8 Aanleiding & Relevantie Mental health (1) Symptomatology Psychiatric co morbidity Physical health (2) Cardiovascular fitness Somatic co morbidity Amount of physical activity Structural MRI scanning (3) Volume measurements Voxel Based Morphometry (VBM) Diffusion Tensor Imaging (DTI)

9 Drie onderwerpen Mentale gezondheid (1) Symptomatologie Psychiatrische comorbiditeit Lichamelijke gezondheid (2) Cardiovasculaire fitheid Somatische comorbiditeit Hoeveelheid lichamelijke activiteit Hersenvolume veranderingen (3) 3 Tesla MRI scans (2 metingen) Volumetrische bepalingen Diverse andere technieken

10 Vandaag: Mentale gezondheid (1) Symptomatologie Psychiatrische comorbiditeit Lichamelijke gezondheid (2) Cardiovasculaire fitheid Somatische comorbiditeit Hoeveelheid lichamelijke activiteit

11 Mentale gezondheid en fitness Aantal studies vindt: Positief effect van fitness op symptomen van schizofrenie, psychisch welbevinden, spanningsklachten en kwaliteit van leven (Acil et al, 2008; Beebe et al, 2005; Bradshaw et al, 2005; Chamove, 1986; Duraiswamy et al, 2007; Faulkner & Biddle, 1999; Pajonk et al, 2008; Vancampfort et al 2010) Positief effect van fitness op stemmingsklachten (Tkachuk & Martin, 1999; Knapen et al, 2009; Lodge, 2007; Pelham et al, 1993) Maar: Andere studies vinden geen effect op symptomen van schizofrenie (Ball et al, 2001; Kwon et al, 2006) Yoga therapie mogelijk meer effectief dan fitness (Duraiswamy et al 2007)

12 Conclusie: Onderzoeken tot heden: Beperkt in aantal Matig van kwaliteit Verschillende uitkomsten Dus: TOPFIT

13 Lichamelijke gezondheid Metabole en cardiovasculaire aandoeningen veel voorkomend bij diverse psychiatrische aandoeningen met name bij schizofrenie Verhoogde mortaliteit: 15 tot 25 jaar eerder overlijden (Mitchell, 2009; Saha et al, 2007; Kilbourne et al, 2009, Weinman et al, 2009) Oorzaak mortaliteit mn. Hart- en vaatziekten (Barnett et al 2007) Parallel met zorg verstandelijk gehandicapten: verhoogde mortaliteit Waarom is dit bij patiënten met schizofrenie zo?

14 Lichamelijke gezondheid (2) Screening eerste opname (733 patiënten): 66% verhoogd cholesterol 17% hypertensie 6% diabetes 27% hypertriglyceridemie 24% obesitas 19% metabool syndroom (Bernardo et al, 2009) 90% medicatie gebruikende patiënten met schizofrenie: minimaal 1 belangrijke metabole risicofactor (Bell et al, 2009)

15 Lichamelijke gezondheid (3) Oorzaken Leefstijlfactoren: Inactief Patiënten: 30% Bevolking: 62% (Lindamer et al, 2008) Roken 62% rookt (de Leon and Diaz, 2005) Voeding Vetrijke en vezelarme voeding, minder melk, fruit, groenten en vitamine C en E (Osborn et al, 2007; McCreadie et al, 1998; McCreadie, 2003)

16 Lichamelijke gezondheid (4) Oorzaken Metabole bijwerkingen medicatie: Atypische antipsychotica: Gewichtstoename Stijging cholesterol Stijging glucose Stijging triglyceriden Bijwerkingen profiel niet voor alle middelen gelijk Bovenstaande met name bij: Olanzapine, Clozapine, Risperidone, Quetiapine Andere middelen hebben weer andere bijwerkingen

17 Screening: Patiënten met schizofrenie 2 keer zoveel unmet health care needs (22% vs 12%) (Bresee et al, 2010) Review: 70 % van de studies vindt inferieure kwaliteit van zorg (somatisch) Minder screening lichamelijke aandoeningen Reactie: Richtlijnen worden opgesteld Toename aandacht lichamelijke comorbiditeit Parallel met zorg voor verstandelijk gehandicapten Verhoogde (verborgen) comorbiditeit, morbiditeit

18 Metingen: Lichamelijke gezondheid Primaire uitkomstmaten: VO 2 -max en WATT Maximale fietsergometertest (METT) Secundaire uitkomstmaten: Body Mass Index (BMI) Hoeveelheid lichamelijke activiteit (SenseWear) Lichaamsvetpercentage Metabool syndroom Glucose Cholesterol Blood pressure Abdominal obesity Triglycerides

19 TOPFIT testing video

20 Study schedule: Pajonk et al 2010 Effect exercise on hippocampal volume 3 x per week à 30 min. Patients with schizophrenia 3 x per week à 30 min. Patients with schizophrenia 3 x per week à 30 min. Controls 3 Months (Pajonk et al 2010)

21 Table Tischffußbal Soccer lll Schizophrrene SZ - Patients Pattiientten Cycling Fahrrrrad Healthy Konttrrollllperrsonen Controls Cycling Fahrrrrad Schizophrrene SZ - Patients Patti ientten S n 0 (cm 3 ) p S n 0 (cm 3 ) p S n 0 (cm 3 ) p L 8 3,429 / L 8 3,354 / L 8 3,149 / T 0 R 8 3,341 / R 8 3,506 / R 8 3,088 / T 1 (-) L 8 3, L 8 3,926 (-) R 8 3, R 8 4, (~+20%).000 (~+15%) L 8 3,553 R 8 3, (~+10%).01 (~+10%) Cycling increases hippocampal volume Pajonk et al 2010

22 Methode TOPFIT onderzoek Gerandomiseerd interventie studie (RCT) Multi-center trial (4 locaties) Enkel blind Interventie groep: Cardiovasculair fitnessprogramma - 60 minuten, 2 dagen per week, 6 maanden - Cardiotraining - Spierkrachttraining - Workload: week 1 3: 45% VO 2 - R week 4 12: 60% VO 2 - R week 13-26: 75 % VO 2 - R

23

24 Schedule Randomization Exercise 6 months 2 X 1 hour a week Occupational therapy Max. 1 hour P.A.

25 Characteristieken

26 (2)

27 IQ en QoL

28 Metabool syndroom 7% inactieve gezonde controles 34% patienten met schizofrenie

29 Fitheid

30 Lichamelijke activiteit

31 Liggen en slapen

32 Vragen Dank aan: Prof. Dr. Kahn, Prof. Dr. Backx, Dr. Cahn, Dr. Takken Subsidies: Diabetes Fonds, Eli Lilly, Janssen Cilag, NVPMT