Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans

Transcriptie

1 1

2 Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans vergoot op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen,opname zorginstelling, overlijden op korte termijn) 2

3 Ouderen zijn minder goed in staat de energie balans te handhaven Bij stress is er sneller gewichtsverlies met als gevolg negatieve uitkomsten Ongewenst gewichtsverlies bij ouderen is een teken dat er een probleem is 3

4 Ondervoeding Ondervoeding is een geriatrisch syndroom dwz multifactoriële aandoening die bij ouderen vaak voorkomt met: - Ongewenst gewichtsverlies - Disbalans tussen inname en verbruik - Functieverlies Bron Leidraad Ondervoeding bij de geriatrische patient 4

5 Prevalentie ondervoeding Minimum Maximum geriatrische patiënten NL geriatrische patiënten buitenland thuiszorg NL samenleving buitenland Oorzaken ondervoeding 1. onvoldoende voeding beschikbaar, onvoldoende kwaliteit of onvoldoende appetijtelijk 2. Voldoende voeding beschikbaar maar geen inname 5

6 6

7 Gevolgen Morbiditeit Langere opnameduur Meer en ernstigere complicaties Verlies van spieren, vallen en heupfracturen Verminderde zelfredzaamheid Afname kwaliteit van leven Opname Verpleeghuis Mortaliteit Kosten: 1,7 miljard per jaar Beenspiermassa (g) Verlies aan beenspiermassa Paddon Jones ESPEN 2010 Gezonde jongeren, 28 dgn bedrust Gezonde ouderen, 10 dgn bedrust Oudere patiënten, 3 dgn ziekenhuisopname 7

8 Wat is het probleem? Onderdiagnostiek Onderbehandeling Geen preventie 8

9 Consensus Definitie Screening en assessment Behandeling Betrokken disciplines Transmurale samenwerking Behandeling: 2 pijlers Interventie op oorzakelijke factoren Interventie op ondervoeding 9

10 Voedingsinterventie Energie: minimaal 1500 kcal/dag Eiwit: 1.5 g eiwit/kg/dag Vitaminen/mineralen: Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid Vitamine D! Vocht: minimaal 1700 ml/dag 10

11 Vorm: Voedingsinterventie Voeding aanpassen Drinkvoeding Sondevoeding Parenterale voeding Inname en behoefte van 101 klinische geriatrische patiënten Percentage % haalt behoefte 80 Energie (kcal) Eiwit (g) Vocht (ml) 50 2% haalt behoefte % haalt behoefte Gem. behoefte Gem. inname Onderzoek Centrum geriatrie MCL 11

12 Voedingsinterventie Voeding aanpassen: verrijkte pap 60% wil brood Geen verrijkt brood beschikbaar 174 kcal 12 g eiwit 76 kcal 3 g eiwit Is drinkvoeding effectiever dan energieverrijkte voeding in het verbeteren van de energie- en eiwitinname van ondervoede klinische geriatrische patiënten? Clustergerandomiseerd onderzoek Interventiegroep 52 patiënten met (risico op) ondervoeding Controlegroep 56 patiënten met (risico op) ondervoeding 2 dd Drinkvoeding Energieverrijkte pap en vla 12

13 Resultaten Interventie Controle P-waarde (χ 2 ) Dag voor ontslag Inname 450 kcal/dag 12/28 2/ Gemiddelde energie intake (kcal/dag) Gemiddelde eiwit intake (g/dag) Geriatrisch Menu 6 eetmomenten Geen magere producten Geen soep. Geen beschuit, crackers, koekjes Geen thee of koffie maar melk Energieverrijkte pap of vla Iedere dag een ei Bij (risico op) ondervoeding 2dd drinkvoeding 13

14 14

15 NRC zaterdag 5 mei 2012 Van oude mensen... Denken jonge mensen vaak dat ze saai en zielig zijn. Waarom? Straks zijn ze zelf oud Ons gevreesde oude zelf Ageism: discriminatie en vooroordelen op basis van leeftijd Onaantrekkelijk, vergeetachtig, dom, traag, inflexibel, zwak, eenzaam, depressief Vrolijker, emotioneel stabieler, zelfverzekerder, groter probleemoplossend vermogen. 15

16 Ageisme Oorzaken Terror management : angst voor de dood Angst voor infecties Overbodig en nutteloos Onzichtbaar Letterlijk ongezond om zo te denken Eerder hartaanval, CVA, of hartfalen Je leeft minder lang Geriatrisch menu Voeding met meer energie Voeding met meer eiwit Voeding met meer smaak Voeding voor kauw en slikproblemen Voeding die makkelijk te bereiden is 16

17 Goede voedingstoestand....goud voor oud 17

18 Voedingsinterventie Behandelduur Drie maanden 18

19 Transmuraal samenwerking en communicatie Ontslaggesprek Mantelzorger en patiënt Regelmatig wegen Eetdagboek Overdracht Schriftelijke overdracht Adviezen volgens LESA Lokale afspraken Schriftelijke overdracht Diagnose (risico op) ondervoeding en oorzakelijke factoren; Doelen van de interventies; Gewicht bij opname/eerste polibezoek; Gewicht bij ontslag/laatste polibezoek; Afspraken over interventies ( u doet..., wij doen... ). 19

20 Tips Ontwikkel een multidisciplinair protocol met paar enthousiaste mensen Leg daarin vast wie wat wanneer doet Meet de intake van oudere patiënten Bestudeer het dagelijks menu Voer kwaliteitscyclus in Ondervoeding bij de kwetsbare oudere patiënt Scholing voor verpleegkundige chirurgie Pre-toets (5 minuten) Lezing (40 minuten) Casus (10 minuten) Post-toets (5 minuten) Feedback (5 minuten) 20

21 Heidi? Hoge vitamine D spiegel 20% afname kans op vallen 20% minder kans op botbreuken 21

22 Wat is voeding? Macronutriënten - Koolhydraten - Eiwitten - Vetten Micronutriënten - Vitaminen - Mineralen - Spoorelementen Vezels Vocht Wat zit er in? 1 snee: 3 g eiwit 76 Kcal 22

23 Wat zit er in? 150 ml: 5,4 g eiwit 72 Kcal Wat zit er in? 100 gram: 1 g eiwit 29 Kcal 23