HHS Workshop Ondervoeding en chronische nierschade. Verminderen Chronische Nierschade. Leerdoelen

Transcriptie

1 Workshop Ondervoeding en chronische nierschade Verminderen Chronische Nierschade Hans van Overbeeke, specialist ouderengeneeskunde Maria Lutke Schipholt Pouderoijen, dietiste Ton v.d. Maas, internist-nefroloog Regionaal beleid en transmurale samenwerking De Haagse Hogeschool 7 oktober 00 Inleiding Algemene richtlijnen voeding Casussen van uit de praktijk Discussie Leerdoelen De behandelaar kent de algemene richtlijnen t.a.v. voeding bij patiënten met chronische nierschade De behandelaar kent de richtlijnen bij patiënten met (chronische) nierschade en ondervoeding t.a.v. bijvoeding met name de maximale belasting voor eiwit intake De behandelaar kan een verantwoord voedingsadvies geven aan patiënten met chronische nierschade en ondervoeding Doelstelling behandeling van de diëtist Behandeling van de progressiefactoren Behandeling complicaties

2 Dieetkenmerken bij chronische nierschade Eiwit Natrium Kalium Fosfaat Vocht Energie Kalium Kalium > mmol/l: mg kalium per dag afhankelijk van medicatie en voedingsanamnese Fosfaat Eiwit Fosfaatbeperking op geleide van lab. Bij serum fosfaat >, mmol/l: fosfaat mg, waarbij dit een adequate eiwitinname niet in de weg mag staan. Eiwit: 0,8 gram per kg actueel lichaamsgewicht (bij BMI>7 dan corrigeren tot gewicht bij BMI=7) Natrium Bijzonderheden Natriumbeperking van maximaal 400 mg natrium = 6 gram zout per dag Tijdstip van inname van de fosfaatbinders Medicatie kan bijdrage leveren aan de natriuminname Suppletie van vitamines en mineralen kan noodzakelijk zijn, evenals inzet dieetpreparaten en sondevoeding Bij hypoalbuminemie moet de uitslag van het serum calcium gecorrigeerd worden Gebruik van sterfruit en sterfruit producten wordt vanwege neurotoxiciteit afgeraden

3 Casus 90 jarige vrouw, sinds ½ jaar in het verpleeghuis Afvallen weegt nu nog 9 kg. Bloedbeeld: Hb 6,9 mmol/l Nierfunctie: Na 40 K 4,8, Ca,4 P, Ureum 0 kreat 40 Totaal Eiwit: en albumine 0 Urine: eiwit ++ CG en MDRD Casus Een 8-jarige vrouw woont sinds 00 in het verzorgingshuis Sterk vermagerde vrouw weegt 4 kg Bloedbeeld Hb 6, mmol/l Nierfunctie: Na 4 K. Ca,6 P, Ureum Kreat. 0 Bij huisarts: Totaal eiwit 60 albumine 0 Urine: eiwit ++ CG en MDRD 0 Ascal, Alopurinol, Citalopram, Pantoprazol, Triamtereen Verapemil, Losartan. Wanneer is er sprake van ondervoeding Indien sprake is van onbedoeld gewichtsverlies van > % binnen maand of > 0% binnen 6 maanden en/ of BMI < 8, kg/m Screeningsinstrument Voorbeeld: Bij een screeningsuitslag ondervoed met een gevalideerd screeningsinstrument.

4 Dieetkenmerken bij ondervoeding Energieverrijkt Eiwitverrijkt Vocht Voorkomen refeeding syndroom Dilemma! casussen van bewoners van De Lozerhof Vragen: Hoeveel eiwit ga je de bewoners geven? Op basis waarvan kies je daarvoor? Waar kies je voor als de bewoner ook decubitus graad of 4 heeft Hoe gaan de bewoners aan deze eiwitten (en energie) komen? Doe je nog iets met de overige dieetkenmerken? Voedingswaarde Eiwitverrijkte Energieverrijkte Energie (00) eiwit () Energieverrijkte voor nierpatiënten 0 Drinkvoeding Voorbeeld voedingsanamnese Energie (in kcal) Eiwit (in grammen) Voorbeeld van een voedingsadvies Energie (in kcal) Eiwit (in grammen) Ontbijt bord havermoutpap 0 6 Lunch kopje thee met suiker snee brood met halvarine jam glas halfvolle melk Ontbijt Lunch bord havermoutpap verrijkt Kopje thee met suiker snee brood met margarine en jam Warme maaltijd Tussendoor Totaal ½ portie aardappelpuree ½ portie groente Kleine stukje vlees schaaltje vla biscuitjes kopjes koffie met suiker en melk glaasje appelsap Warme maaltijd Tussendoor glas volle melk ½ portie aardappelpuree ½ portie groente Kleine stukje vlees Vla verrijkt + + bouwsteentje + blokjes kaas Overige tussendoortjes Totaal 9 8 4

5 Workshop Ondervoeding en chronische nierschade Conclussie Wel advies t.a.v. overgewicht geen verbetering nierfunctie T.A.V. ONDERVOEDING: VOORKOMEN VAN UREMISCHE KLACHTEN Onze partners 7