Farmacotherapeutisch rapport sibutramine (Reductil )
|
|
- Magdalena van de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Farmacotherapeutisch rapport sibutramine (Reductil ) 1. Samenvatting De Commissie Farmaceutische Hulp heeft een farmacotherapeutisch rapport vastgesteld voor het geneesmiddel sibutramine (Reductil). Hierbij is zij tot de volgende conclusies gekomen. Standaardtherapie Werkzaamheid/ Effectiviteit Bijwerkingen Toepasbaarheid Gebruiksgemak Ervaring Kosten Eindconclusie Het langdurig volgen van een goed uitgebalanceerd hypocalorisch dieet in combinatie met voldoende fysieke inspanning en gedragstherapie, bij onvoldoende effect eventueel ondersteund met medicatie. Sibutramine geeft gemiddeld een beperkte extra gewichtsdaling (ca.5,5%). Wel verliezen significant meer patiënten 5, 10 of 20 % gewicht indien ze worden behandeld met sibutramine. Er zijn geen gegevens over de invloed op morbiditeit en mortaliteit. Na stoppen neemt het gewicht weer toe. Sibutramine mag maar één jaar worden gebruikt. Meer bijwerkingen; met name dient goed gelet te worden op een verhoging van de bloeddruk en de polsfrequentie. Door tal van contra-indicaties en een groter risico van geneesmiddeleninteracties is sibutramine beperkt toepasbaar. Het gebruiksgemak is groot. De ervaring met sibutramine voor een gebruiksduur van één jaar is voldoende; voor chronisch gebruik onvoldoende. De kosten van sibutramine zijn afhankelijk van de dosering. Er is geen plaats voor sibutramine in de behandeling van obesitas. 2. Inleiding Geneesmiddel Samenstelling Indicatie Reductil. Per capsule: sibutramine (als hydrochloride) capsule 10mg en 15mg. Ondersteunende therapie bij de behandeling van obesitas (ontstaan door voeding) met een BMI 30 kg/m 2 of met een BMI 27 kg/m 2 indien daarmee gepaard gaande risicofactoren aanwezig zijn. Sibutramine dient alleen voorgeschreven te worden indien een gewichtsreductieprogramma zonder medicamenteuze ondersteuning niet heeft kunnen leiden tot een gewichtsverlies van > 5% binnen 3 maanden of tot een handhaving van dit verlies. Het gebruik van sibutramine dient onderdeel uit te maken van een algeheel gewichtsreductieprogramma (dieet, gedragstherapie, verhoogde fysieke activiteit) onder leiding van specialistische Versie 1 d.d. 9 april
2 zorg. Werkingsmechanisme De werkzaamheid van sibutramine wordt toegeschreven aan twee actieve amino-metabolieten. Deze remmen de re-uptake van met name noradrenaline en serotonine. Dit resulteert in een verhoging van het verzadigingsgevoel en van de thermogenese. Dosering. Eenmaal daags 10 mg, bij minder dan 2 kg gewichtsverlies na 4 weken tot 15 mg per dag; na drie maanden stoppen indien gewichtsverlies niet meer is dan 5%. Behandeling mag niet langer zijn dan 1 jaar. Door de fabrikant aangegeven plaats binnen de therapie. Met name bij diabeten heeft sibutramine een meerwaarde boven orlistat. Voor uitgebreide informatie omtrent het geneesmiddel wordt verwezen naar de preparaattekst zoals deze zal worden gepubliceerd in het eerst volgende Farmacotherapeutisch Kompas (zie bijl. 1). 3. Uitgangspunten beoordeling 3.a. Toepassingsgebied De huidige inzichten zijn dat patiënten met obesitas met een BMI 30kg/m 2 en van patiënten met overgewicht BMI 28kg/m 2 en met daarmee gepaard gaande risicofactoren in aanmerking komen voor behandeling in verband met vermindering van bestaande aan obesitas gerelateerde morbiditeit en van het risico van morbiditeit/mortaliteit op de lange termijn. Het langdurig volgen van een goed uitgebalanceerd hypocalorisch dieet in combinatie met voldoende fysieke inspanning en gedragstherapie vormt de basis van de behandeling. 1 Ondersteuning hiervan met medicatie is alleen aangewezen indien met de basisbehandeling alleen onvoldoende resultaat wordt behaald. 3.b. Keuze vergelijkende behandeling Op dit moment is alleen orlistat (Xenical ) geregistreerd voor de behandeling van obesitas. Orlistat werkt lokaal in de darm door het percentage vet, dat door het lichaam na een maaltijd wordt geresorbeerd, te verminderen. De Commissie farmaceutische hulp ziet echter voor orlistat vooralsnog geen plaats in de behandeling omdat het gemiddeld slechts een zeer beperkte extra gewichtsdaling (< 5%) geeft. 9 Orlistat is dus geen onderdeel van de standaardbehandeling. 3.c. Methodiek van beoordeling De therapeutische waarde van sibutramine is beoordeeld op de criteria werkzaamheid/effectiviteit, bijwerkingen, ervaring, toepasbaarheid en gebruikersgemak. Op de invloed op de kwaliteit van leven wordt alleen ingegaan indien daar specifiek onderzoek naar is gedaan. Bij de beoordeling wordt is gebruik gemaakt van gerandomiseerde dubbelblind uitgevoerde placebogecontroleerde onderzoeken, die gepubliceerd zijn in gerenommeerde (peer review) tijdschriften. In dit rapport zullen met name de langdurende onderzoeken worden besproken, omdat het immers om een chronische therapie gaat. 3,4,5,10 Voorts zal het langst durende onderzoek aan de orde komen bij patiënten die tevens diabetes mellitus type 2 hebben, omdat juist voor deze categorie patiënten gewichtsreductie een positief effect kan Versie 1 d.d. 9 april
3 hebben op morbiditeit/mortaliteit. 7 Ook deze studie is gerandomiseerd, dubbelblind en placebogecontroleerd uitgevoerd. 4. Overwegingen 4.a. Werkzaamheid/effectiviteit In dit rapport wordt uitgegaan van het toepassen van sibutramine volgens de goedgekeurde 1B-tekst. Hierin wordt aangegeven dat de dosering 10mg per dag is, eventueel maximaal 15mg per dag. Voorts dient de behandeling niet langer dan één jaar te duren. Van belang zijn dus onderzoeken die deze dosering gehanteerd hebben en die tevens de resultaten laten zien van het effect na stoppen van de therapie na 1 jaar gebruik. Van de 4 gepubliceerde langdurende placebogecontroleerde onderzoeken voldoet alleen het onderzoek van Apfelbaum et al. hier aan. 3 Na 1 behandeling was het verschil in gewichtsverlies 5,5% ten opzichte van placebo. Significant meer patiënten verloren 5, 10 of 20 % gewicht indien ze waren behandeld met sibutramine. Enkele cardiovasculaire risicofactoren verbeterden significant ten opzichte van placebo. Vooralsnog zijn de vermelde gemiddelde waarden niet klinisch relevant. Na stoppen met sibutramine neemt het gewicht weer toe. Zie voor de meer details tabel 1. Tabel 1. Placebogecontroleerde studie bij obesitas Studie Geneesmiddelen Resultaat Commentaar Apfelbaum et al. 3 n=160 Naast dieet met een verminderde calorieintake van 20-30%: sibutramine 10mg (n=82) vs placebo (n=78) Op meetpunt 12 maanden (eindpunt): Gemiddelde verandering in gewicht tov baseline -5,2 ± 7,5 kg sibutramine vs +0,5 ± 5,7 kg placebo, p= 0,004 Gewichtsverlies van 5% tov screening 86% sibutr vs 55% plac, p< 0,001 Gewichtsverlies van 10% tov screening 54% sibutr vs 23% plac, p< 0,001 Gewichtsverlies van 20% tov screening 17% sibutr vs 3% plac, p< 0,01 Handhaving gewichtsverlies door het lage calorie dieet van ca.4 weken 100%: 74% sibutr vs 41% plac, p< 0,001 50%: 93% sibutr vs 76% plac, p< 0,01 25% 96% sibutr vs 83% plac, p< 0,01 De handhaving laat bij beide groepen een dalende lijn zien. Cardiovasculaire risicofactoren Verandering triglycerides tov baseline: -0,05 ± 0,42 mmol/l sibutr vs +0,11 ± 0,54 mmol/l plac, p< 0,05 Verandering HDL cholesterol tov baseline: +0,13 ± 0,09 g/l sibutr vs +0,09 ± 0,08 g/l, p< 0,05 Na 1 maand follow up (na 12 maanden geen medicatie meer): Voorafgaand aan dit onderzoek ondergingen 205 patiënten een 4 (± 1) weken periode met een zeer laag calorie dieet van kcal/dag. Degene die tenminste 6 kg afvielen gingen door naar de trial. Inclusiecriteria: leeftijd j, BMI > 30 kg/m 2. Exclusiecriteria: obesitas met endocriene oorzaak, diabetes type 1, ongecontroleerde diabetes type 2 of type 2 met insulinetherapie, diastolische bloeddruk > 100 mmhg, andere ziekten, afwijkingen in ECG of laboratoriumwaarden, depressie. Analyse: intention-to-treat met de last observation carried forward. Echter in de analyse zijn 6 patiënten in de sibutraminegroep (7%) en 3 in de placebogroep (4%) niet meegenomen omdat de gegevens op meetpunt 12 maanden 6 dagen na de laatste medicatie werden verzameld. Uitval: 27% sibutramine en 38% Versie 1 d.d. 9 april
4 Gemiddelde gewichtstoename 1,6 ± 1,5 kg sibutr vs 1,0 ± 2,1 kg plac niet significant Na 3 maanden follow up (na 12 maanden geen medicatie meer): Gemiddelde gewichtstoename 4,3 ± 3,1 kg sibutr vs 2,3 ± 2,9 kg plac p= 0,009 placebo; door gebrek aan effectiviteit resp. 1% vs 8%. Opmerkingen: de rapportage over de onderzoeksmethoden zijn zeer summier. Zo ontbreken baselinegegevens en is onduidelijk of tijdens het staken van de medicatie ook het dieet niet meer gevolgd wordt. Gezien het feit dat in de placebogroep eveneens het gewicht toeneemt, lijkt het laatste wel het geval te zijn. Er zijn twee korte studies gepubliceerd over de werkzaamheid van sibutramine bij patiënten met diabetes mellitus. 6,7 De langste studie (Fujioka et al.) duurde 6 maanden na een placebo run-in periode van 5 weken. 7 Dit onderzoek is echter met een dosering van 20mg uitgevoerd. De korte studie (Finer et al.) duurde 3 maanden en is gedaan met een dosering van 15mg bij 91 patiënten met een dieet van 500 kcal tekort. 6 Tijdens deze korte onderzoeksduur werd een significant verschil gezien in gemiddeld gewichtsverlies (2,4kg sibutr vs 0,1kg plac, p< 0,001) en verlies in vetweefsel (1,0% sibutr vs 0,1%, p< 0,05). Significant meer patiënten verloren > 5% van hun gewicht (19% sibutr vs 0% plac, p< 0,001). Enkele parameters voor glycemische controle verbeterde significant. Het gemiddelde verschil is echter niet klinisch relevant. Het verschil wordt groter naarmate meer gewicht wordt verloren. Er zijn geen onderzoeken met sibutramine gepubliceerd die een positief effect op morbiditeit/mortaliteit laten zien (effectiviteit). Conclusie: Sibutramine laat bij relatief kortdurend gebruik gemiddeld een beperkte extra gewichtsdaling (ca 5,5%) zien (werkzaamheid). Significant meer patiënten verliezen een groter gewicht (> % van het oorspronkelijke gewicht) bij gebruik van sibutramine dan van placebo. Er is een lichte verbetering te zien van cardiovasculaire risicofactoren en de glycemische controle; deze zijn echter vooralsnog klinisch niet relevant gebleken. Er zijn geen gegevens gepubliceerd die aantonen dat sibutramine een positief effect heeft op morbiditeit/mortaliteit (effectiviteit). Na stoppen van de therapie met sibutramine neemt het gewicht weer toe. Aangezien sibutramine maar 1 jaar mag worden gebruikt en na stoppen het gewicht weer toeneemt, is het maar de vraag of uiteindelijk ook het doel van de behandeling kan worden gerealiseerd: een vermindering in morbiditeit en mortaliteit. 4.b. Bijwerkingen Volgens de 1B tekst kunnen de volgende bijwerkingen optreden (zie tabel 2). frequentie Sibutramine > 10% Verlies van eetlust. Droge mond. Obstipatie. Slaapstoornissen. 1-10% Tachycardie, palpitaties, verhoogde bloeddruk, vasodilatatie (flush), verergering aambeien. Misselijkheid. Smaakstoornissen. Transpiratie. Licht gevoel in het hoofd, hoofdpijn, paresthesieën. Angst. < 1% Convulsies. Trombocytopenie. Henoch-Schönlein purpura. Acute interstitiële nefritis, mesangiocapillaire glomerulonefritis. Versie 1 d.d. 9 april
5 In de hierboven genoemde onderzoeken (variërend tot 20mg sibutramine) vielen de gemiddelde waarden van de bloeddrukverhoging door sibutramine mee (tot ca.4 mmhg systolisch; tot 2,6 mmhg diastolisch), ook bij patiënten die een gecontroleerde hypertensie hadden. De gemiddelde polsfrequentie nam echter duidelijk toe met 4 tot 8 slagen per minuut. Bij individuele patiënten kunnen deze bijwerkingen belangrijk worden, bijvoorbeeld wanneer de polsfrequentie structureel oploopt tot > 10 slagen/min of de hypertensie boven onaanvaardbare waarden gaat uitstijgen. In enkele onderzoeken moesten een aantal patiënten om die reden het gebruik van sibutramine staken. In het onderzoek van James et al. gebeurde dit vanwege een te grote stijging van de bloeddruk bij 1% van de patiënten op 10mg sibutramine, bij 2% op 15mg en 3% op 20mg. 5 In het onderzoek van McMahon et al. bij patiënten met een stabiel behandelde hypertensie was de meest vóórkomende oorzaak van staken van de therapie de verhoging van de bloeddruk bij 5,3% van de patiënten op sibutramine en 1,4% op placebo. 4 Het onderzoek van Fujioka et al. laat zien dat het risico van de bloeddrukverhoging minder groot lijkt indien het gewichtsverlies groter wordt. 7 Bij de registratie van sibutramine hebben enkele landen hun bezorgdheid geuit over het risico van de cardiovasculaire bijwerkingen en hebben aangedrongen op verder onderzoek. Het betreft met name de onbekendheid van het cardiovasculair profiel bij langdurig gebruik en bij herhalingen van de therapie. 11 In het begin van de behandeling moet in ieder geval gedurende de eerste drie maanden iedere 2 weken de bloeddruk en de polsslag worden gecontroleerd. Conclusie:. De frequent optredende bijwerkingen obstipatie en slaapstoornissen verdienen de aandacht evenals de minder vaak of incidenteel vóórkomende met centrale bijwerkingen bij gepredisponeerde patiënten (convulsies, angst, psychose). Dat het risico van cardiovasculaire bijwerkingen een probleem vormt wordt zichtbaar aan de geformuleerde waarschuwingen en voorzorgen in de 1B-tekst van sibutramine. 4.c. Ervaring Sibutramine is in Amerika vanaf februari 1998 op de markt. Nu is het in 30 landen op de markt. De fabrikant geeft aan dat tot nu toe ca. 3 miljoen voorschriften met sibutramine zijn geweest. Dit geeft echter nog weinig informatie over de ervaring met langdurige toediening. De ervaring lijkt voldoende, al moet wel worden bedacht dat het bijwerkingenprofiel van een lang gebruik (in principe levenslang) via PMS nog moet worden gevormd. Conclusie:. De ervaring met sibutramine lijkt voldoende voor korter gebruik; er is onvoldoende ervaring voor chronisch gebruik. 4.d. Toepasbaarheid Sibutramine heeft een aantal contra-indicaties en waarschuwingen/voorzorgen. Contraindicaties zijn o.a (een voorgeschiedenis van) cardiovasculair lijden, prostaathypertrofie, nauwe kamerhoekglaucoom en psychische aandoeningen. Het is een nadeel dat cardiovasculair lijden een contra-indicatie is, omdat bij patiënten met obesitas en hypertensie gewichtsvermindering juist van belang is. Bij gebruik van sibutramine moet meer rekening worden gehouden met het risico van geneesmiddeleninteracties met centraal werkende geneesmiddelen voor psychiatrische ziekten, met middelen voor gewichtsreductie of met tryptofaan voorslaapstoornissen (gecontra-indiceerd). Tussen het gebruik van deze middelen en sibutramine dient tenminste een periode van 2 weken te worden aangehouden. Gelijktijdig gebruik met andere Versie 1 d.d. 9 april
6 geneesmiddelen die de serotoninespiegels in de hersenen verhogen kan aanleiding geven tot het ernstige serotoninesyndroom (verwarring, agitatie, tremor, myoclonus, hyperthermie, hyperreflexie, incoördinatie). Combinatie van sibutramine met middelen die het CYP3A4 remmen (claritromycine, erythromycine, imidazol-antimycotica (zoals itraconazol, ketoconazol, miconazol), SSRI's, HIV-proteaseremmers, grapefruitsap) versterkt het effect van sibutramine. Verhoging van bloeddruk en hartfrequentie kan theoretisch optreden bij combinatie met middelen tegen verkoudheid (decongestiva, efedrine). Conclusie: Het aantal contra-indicaties en mogelijke geneesmiddeleninteracties beperkt de toepassing van sibutramine. 4.e. Gebruiksgemak Het betreft een vaste orale toedieningsvorm. De toedieningsfrequentie van sibutramine is éénmaal daags. Conclusie: Sibutramine heeft door zijn éénmaal daagse dosering en orale toedieningsvorm een groot gebruiksgemak. 4.g. Kosten Stofnaam merknaam DDD/dagdosering Kosten per maand Sibutramine Reductil 10mg -15mg (1B-tekst) f143,14 - f173,00 Conclusie:. De kosten zijn afhankelijk van de dagdosering. 4.h. Bijzonderheden Met name is van belang de effectiviteit van chronische gewichtsreductie. De minimale benodigde gewichtsreductie voor een klinisch relevante vermindering van risicofactoren voor latere of bestaande morbiditeit is onduidelijk. In het algemeen wordt ervan uitgegaan dat een gewichtsreductie van tenminste 5% of tenminste 10% noodzakelijk is voor een klinisch relevante vermindering van cardiovasculaire risicofactoren en glycemische controle. 1,2 In hoeverre een verbetering van deze factoren ook inderdaad zal leiden tot een verminderde incidentie van morbiditeit of mortaliteit is volgens de WHO onduidelijk. Een gehandhaafde grote reductie in lichaamsgewicht zoals wel gezien wordt na chirurgisch ingrijpen (20-30 kg), kan resulteren in een verminderde incidentie van diabetes mellitus (WHO). 5. Conclusie Het effect van sibutramine op het gemiddeld gewichtsverlies (ca.5,5%) is beperkt. Wel verliezen relatief meer patiënten op sibutramine een groter hoeveelheid gewicht dan op placebo. De eventuele lichte verbeteringen van cardiovasculaire risicofactoren en de glycemische controle zijn vooralsnog klinisch niet relevant gebleken. De effectiviteit van sibutramine is niet vastgesteld. Omdat sibutramine maar één jaar mag worden toegepast en het gewicht na stoppen weer toeneemt, is het maar de vraag of uiteindelijk ook het doel van de behandeling kan worden gerealiseerd een vermindering in morbiditeit en mortaliteit. Bij gebruik van sibutramine moet rekening worden gehouden met een aantal bijwerkingen; met name dient goed gelet te worden op een verhoging van de bloeddruk en de polsfrequentie. De toepasbaarheid is beperkt door tal van contra-indicaties en het risico van diverse geneesmiddelinteracties. Versie 1 d.d. 9 april
7 6. CFH-advies Bij ernstig overgewicht en risicofactoren voor aan obesitas gerelateerde morbiditeit dient een medische interventie te worden overwogen. Deze dient zich primair te richten op het motiveren van de patiënt tot het langdurig volgen van een matig hypocalorisch dieet in combinatie met voldoende dagelijkse fysieke inspanning. Er zijn geen onderzoeksgegevens bekend die aantonen dat een stabiele gewichtsreductie van 5-10% de incidentie van morbiditeit/mortaliteit vermindert. Wel kunnen risicofactoren voor latere morbiditeit worden verminderd evenals de ernst van bestaande morbiditeit. De Commissie wijst erop dat sibutramine gemiddeld slechts een beperkte extra gewichtsreductie kan bewerkstelligen (ca.5,5%). Omdat tevens sibutramine maar één jaar mag worden toegepast en na het stoppen van de therapie het gewicht weer toeneemt, ziet de Commissie geen plaats voor sibutramine bij de behandeling van obesitas. 7. Literatuur 1 NHLBI Obesity Education Initiative Expert Panel. Clinical guidelines on the identification, evaluation, and treatment of overweight and obesity in adults. The Evidence Report. Nov World Health Organization (WHO). Obesity. Preventing and managing the global epidemic. Geneva, 3-5 juni Apfelbaum M, Vague P, Ziegler O et al. Long-term maintenance of weight loss after a verylow-calorie diet: a randomized blinded trial of the efficacy and tolerability of sibutramine. Am J Med 1999; 106: McMahon FG, Fujioka K, Singh BN et al. Efficacy and safety of sibutramine in obese white and african american patients with hypertension. A 1-year, double-blind, placebo-controlled, multicenter trial. Arch Intern Med 2000; 160: James WPT, Astrup A, Finer N et al. Effect of sibutramine on weight maintenance after weight loss: a randomised trial. Lancet 2000; 356: Finer N, Bloom SR, Frost GS, et al. Sibutramine is effective for weight loss and diabetic control in obesity with type 2 diabetes: a randomised, double-blind, placebo-controlled study. Diabetes Obes Metab 2000; 2: Fujioka K, Seaton TB, Rowe E et al. Weight loss with sibutramine improves glycaemic control and other metabolic parameters in obese patients with type 2 diabetes mellitus. Diabetes Obes Metab 2000; 2: CVZ. Beoordeling van de aanspraak op orlistat (Xenical ). Amstelveen, oktober Internetadres: onderzoek, genees- en hulpmiddelen, CFH-toetsen, orlistat). 9 Van der Kuy A. Farmacotherapeutisch Kompas 2000/ e ed. Amstelveen: CVZ, mei 2000: p Wirth A, Krause J. Long-term weight loss with sibutramine. A randomized controlled trial. JAMA 2001; 286: CPMP; 16 november 2000 Deze tekst is door de Commissie Farmaceutische Hulp vastgesteld in haar vergadering van 22 oktober 2001 De gegevens uit dit farmacotherapeutisch rapport zullen worden verwerkt in hoofdstuk XIX/D/10 van het Farmacotherapeutisch Kompas. Versie 1 d.d. 9 april
8 Versie 1 d.d. 9 april
Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG. Datum 13 maart 2015 GVS rapport 15/04 dulaglutide (Trulicity )
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG 0530.2015030019 Zorginstituut Nederland Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus
Nadere informatieGroeimarkten. Pfizer Stock History. Historie geneesmiddelen Nieuwe geneesmiddelen Spanningsveld in het onderzoek
Historie geneesmiddelen Nieuwe geneesmiddelen Spanningsveld in het onderzoek Dr. Dave Schweitzer, internist-endocrinoloog Reinier de Graaf Groep, Delft Groeimarkten 3-3-2013 Dit is de voettekst 4 Pfizer
Nadere informatieBarnidipine C08CA12, december Indicatie Barnidipine is geregistreerd voor de indicatie hypertensie.
Barnidipine C08CA12, december 2017 Indicatie Barnidipine is geregistreerd voor de indicatie hypertensie. Standpunt Ephor In het rapport over de calciumantagonisten van april 2013 wordt barnidipine door
Nadere informatieUw brief van Uw kenmerk Datum 21 januari 2013 Farma februari 2013
Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Uw brief van Uw kenmerk Datum 21 januari 2013 Farma-3151398 11 februari 2013 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer
Nadere informatieHet syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:
Nadere informatieGroeimarkten. Pfizer Stock History. Farmacologie tegen obesitas historie 1947 Amfetamine en desoxefedrine 1950 Amfetamine congeners
Groeimarkten Historie geneesmiddelen Nieuwe geneesmiddelen Spanningsveld in het onderzoek Dr. Dave Schweitzer, internist-endocrinoloog Reinier de Graaf Groep, Delft 3-3-2013 Dit is de voettekst 4 Pfizer
Nadere informatieHistorie geneesmiddelen Nieuwe geneesmiddelen Spanningsveld in het onderzoek
Historie geneesmiddelen Nieuwe geneesmiddelen Spanningsveld in het onderzoek Dr. Dave Schweitzer, internist-endocrinoloog Reinier de Graaf Groep, Delft Groeimarkten 3-3-2013 Dit is de voettekst 4 Pfizer
Nadere informatiePropylhexedrine. Eventin. Postfach Ludwigshafen DE Germany. Lid-Staten Registratiehouder Naam van het geneesmiddel
Bijlage I 3 Stoff: Propylhexedrine Lid-Staten Registratiehouder Naam van het geneesmiddel Duitsland Knoll AG Postfach 210805 Ludwigshafen DE 67008 Germany Eventin 4 Stoff: Fenbutrazaat Lid-Staten Registratiehouder
Nadere informatieEvidence-based Lifestyle Advies
Evidence-based Lifestyle Advies Focus op dieet Willem Bax*, Internist-nefroloog-vasculair geneeskundige Vaatcentrum Alkmaar *,Conflict of interest m.b.t. onderwerp: geen 1 Vrouw, 48 jaar, VG: RA, zus DM-2,
Nadere informatieTabel: Overzicht van de studieresultaten.
1 Educatieve interventies om de therapietrouw bij diabetes mellitus type 2 te verbeteren Subanalyse van een systematische review van gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken Tabel: Overzicht van de studieresultaten.
Nadere informatieFlavoxaat G04BD02, december 2018
Flavoxaat G04BD02, december 2018 Indicatie Urine-incontinentie, pollakisurie, nycturie, loze aandrang. Standpunt Ephor In het rapport over de muscarine-antagonisten van november 2016 wordt flavoxaat door
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiƫnten. Ton Kuijpers, Epidemioloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiƫnten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiƫnten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiƫnten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieBij de behandeling en begeleiding van CVRM neemt de diƫtist als zorgaanbieder binnen de zorgketen de dieetadvisering 1 op zich.
Bijlage 1: samenwerkingsafspraken diƫtisten binnen DBC CVRM GHC Uitgangspunten Cardio Vasculair Risico Management (CVRM) staat voor de diagnostiek, behandeling en follow-up van risicofactoren voor hart-
Nadere informatieAan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ s GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ s GRAVENHAGE 2731.2013089824 Zorginstituut Nederland Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen
Nadere informatieWijzigingen in de Samenvatting van de Productkenmerken en Bijsluiter, voorgesteld door het Europees Geneesmiddelenbureau
BIJLAGE II Wijzigingen in de Samenvatting van de Productkenmerken en Bijsluiter, voorgesteld door het Europees Geneesmiddelenbureau Deze Samenvatting van de Productkenmerken en Bijsluiter zijn het resultaat
Nadere informatieChapter 10 Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Chapter 10 De laatste jaren is de mortaliteit bij patiƫnten met psychotische aandoeningen gestegen terwijl deze in de algemene populatie per leeftijdscategorie is gedaald. Een belangrijke
Nadere informatieVoedingsmanagement in de Psychiatrie
Voedingsmanagement in de Psychiatrie Anneke van Hellemond, diƫtist Anneke Wijtsma, diƫtist 1 Inhoud presentatie Voedingsproblemen Overgewicht Metabool syndroom Verwijzen naar gespecialiseerd diƫtist Behandelwijze
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 121 Nederlandse samenvatting Patiƫnten met type 2 diabetes mellitus (T2DM) hebben een verhoogd risico op de ontwikkeling van microvasculaire en macrovasculaire complicaties. Echter,
Nadere informatieWelke behandeling voor obese type 2 patiƫnten? Gewoon insuline?
Welke behandeling voor obese type 2 patiƫnten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiƫle belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met
Nadere informatieWorkshop voor apothekers en huisartsen. (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij
Workshop voor apothekers en huisartsen (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij Diabetes Mellitus type 2 Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Bespreking leerdoelen l
Nadere informatieIndicatie Urgency-incontinentie en/of verhoogde mictiefrequentie.
Tolterodine G04BD07, januari 2018 Indicatie Urgency-incontinentie en/of verhoogde mictiefrequentie. Standpunt Ephor In het rapport over de muscarine-antagonisten van november 2016 wordt tolterodine door
Nadere informatieBijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters.
Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters. Opmerking: deze wijzigingen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter waren geldig ten tijde van het
Nadere informatieStaken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie
Staken antihypertensiva bij ouderen Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie 2 Vragen Zou u antihypertensiva staken bij een geriatrische patiƫnt met hypertensie en een
Nadere informatieBelangrijke Veiligheidsinformatie over prasugrel
Belangrijke Veiligheidsinformatie over prasugrel Prasugrel behoort tot de farmacotherapeutische groep van de bloedplaatjesaggregatieremmers (heparine niet meegerekend), een groep waaronder ook clopidogrel
Nadere informatieBelangrijke Veiligheidsinformatie over EFIENT (prasugrel)
Belangrijke Veiligheidsinformatie over EFIENT (prasugrel) EFIENT (prasugrel) behoort tot de farmacotherapeutische groep van de bloedplaatjesaggregatieremmers (heparine niet meegerekend), een groep waaronder
Nadere informatieBIJLAGE III SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE III SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN Nota: Deze samenvatting van productkenmerken was een bijlage van de Commissie beslissing van dit krachtens artikel 31 verwijzingsverzoek inzake sibutramine
Nadere informatieCARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE
CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE PROF DR MAJON MULLER INTERNIST OUDERENGENEESKUNDE DISCLOSURE POTENTIAL CONFLICTS OF INTEREST GEEN POTENTIĆLE BELANGENVERSTRENGELING 1 Myocard Infarct Hart
Nadere informatieHet syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel Achtergrond Fenotype = grote variabiliteit Niet alle symptomen
Nadere informatieProtocol obesitas. Mw. J. Mentink, student geneeskunde. Drs. W.E. Schrader, huisarts. Drs. D.M. Keesenberg, gezondheidswetenschapper
Protocol obesitas Mw. J. Mentink, student geneeskunde Drs. W.E. Schrader, huisarts Drs. D.M. Keesenberg, gezondheidswetenschapper BMI & buikomvang Diagnostiek Oorzaken van obesitas Risicofactoren & co-morbiditeit
Nadere informatieCannabis, vitamine D & het metabool risico van mensen met een psychotische aandoening
Cannabis, vitamine D & het metabool risico van mensen met een psychotische aandoening Dr. Jojanneke Bruins j.bruins@lentis.nl Promotoren: Prof. dr. Marieke Pijnenborg Prof. dr. Edwin van den Heuvel Co-promotoren
Nadere informatieCardiovasculair risicomanagement. Patrick Schrƶmbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus
Cardiovasculair risicomanagement Patrick Schrƶmbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus Inhoud eerste uur Risicoprofilering Anamnese Lichamelijk Onderzoek Aanvullende diagnostiek Evaluatie en risicoschatting
Nadere informatieOefentherapie bij patiƫnten met knieartrose en comorbiditeit. Mariƫtte de Rooij
Oefentherapie bij patiƫnten met knieartrose en comorbiditeit Mariƫtte de Rooij Inhoud Artrose en comorbiditeit Aangepaste oefentherapie bij comorbiditeit Resultaten pilot studie Voorbeeld Conclusie Randomized
Nadere informatieDoc.Ref.: CMDh/PhVWP/042/2012 January 2012 SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS. New Class Warnings
HMG-CoA Reductase Inhibitors and safety the risk of new onset diabetes/impaired glucose metabolism Final SmPC and PL wording agreed by PhVWP December 2011 Doc.Ref.: CMDh/PhVWP/042/2012 January 2012 SUMMARY
Nadere informatieIBOM-2. Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiƫnten na verblijf in het ziekenhuis
IBOM-2 Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiƫnten na verblijf in het ziekenhuis Abeer Ahmad Ruth Mast Giel Nijpels Jacqueline Dekker Piet Kostense Jacqueline Hugtenburg Afdelingen Klinische
Nadere informatiePrediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga
Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Inhoudsweergave Wie is at risk & Diagnose Prevalentie Klinisch belang van
Nadere informatieNieuwe guidelines voor preventie. Cardio 2013 Johan Vaes
Nieuwe guidelines voor preventie Cardio 2013 Johan Vaes Waarom is preventie nodig? CV ziekten blijven belangrijkste doodsoorzaak Zowel mannen als vrouwen Overlijden voor 75 j is ten gevolge van CV ziekten
Nadere informatieHET LIPIDENSPECTRUM VAN PATIĆNTEN
HET EFFECT VAN DE CVRM ZORGSTRAAT OP DE BLOEDDRUK EN HET LIPIDENSPECTRUM VAN PATIĆNTEN IN DE HUISARTSENPRAKTIJK Berdien Oosterveld Begeleiding: Job van der Palen Peter van der Lugt Mirella Nijmeijer Wetenschapsavond
Nadere informatieLeefstijlinterventies met stip op 1!
Leefstijlinterventies met stip op 1! The Epidemiological Evidence Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Waarom is rol voor leefstijl lang onderbelicht geweest? Voeding en Bloeddruk Preventie van type
Nadere informatieInhoud. Leefstijlinterventies met stip op 1! Voorbeeld van de PP: het effect van bloeddrukverlaging op sterfte. Over de zgn.
Leefstijlinterventies met stip op 1! Inhoud The Epidemiological Evidence Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Waarom is rol voor leefstijl lang onderbelicht geweest? Voeding en Bloeddruk Preventie van type
Nadere informatieregio uw praktijk 2004 43.8 56.2 % % jaar 6.9 jaar 15.9 66.5 8.2 9.4 % % % 67.8 54.1 17.6 % % % 7.1 4.4 81.8 148.5 29.9 mmhg
Algemene gegevens -5 In het onderstaande overzicht kunt u de gegevens uit uw praktijk van 5 (laatste kolom) vergelijken met die van 5 huisartspraktijken uit de regio (eerste kolom) en uw eigen praktijk
Nadere informatieErvaring Aantal ouderen bestudeerd in Randomized Controlled Trials (RCTs) 196 patiƫnten, gemiddelde leeftijd 67 jaar.(4)
Fosinopril C09AA09, januari 2018 Indicatie Hypertensie en hartfalen. Standpunt Ephor In het rapport over de ACE-remmers van december 2017 wordt fosinopril door Ephor als behandeling van hypertensie niet
Nadere informatieGeneesmiddelen met een therapeutische minderwaarde ten opzichte van andere in het pakket opgenomen behandelmogelijkheden. Hiervan is sprake indien
Criteria voor beoordeling therapeutische waarde 1. Inleiding De Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) beoordeelt geneesmiddelen met een tweeledig doel. Enerzijds is dat het geven van een duidelijke plaatsbepaling
Nadere informatieMysimba 8 mg/90 mg tabletten met verlengde afgifte. (naltrexonhydrochloride en bupropionhydrochloride)
1 De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaaide voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel Mysimba 8 mg/90 mg tabletten met verlengde afgifte. Het verplichte plan voor
Nadere informatieTromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiƫnten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC
Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiƫnten Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC achtergrond veneuze trombose komt frequent voor Medisch jaarverslag FNT 2014
Nadere informatieBariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep
Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep 1 Mellody Cooiman Arts-onderzoeker/PhD-student Disclosure belangen spreker Geen 2 3 Evolutie 4 Overgewicht? Dit zijn de risico s 5 Medicatie switch of behandeling
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Cardiovasculaire Beoordeling na Hypertensieve Afwijkingen van de Zwangerschap Hypertensieve zwangerschapscomplicaties rondom de uitgerekende datum zijn veelvoorkomende complicaties.
Nadere informatieBasaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011
Basaal Plus Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011 2 Toetsvragen Bij Insuline Resistentie bestaat er een afname in vrije vetzuur
Nadere informatieSAMENVATTING SAMENVATTING
HbA 1c ontstaat door de versuikering van hemoglobine, het belangrijkste bestanddeel van rode bloedcellen. In het bloed bindt een glucosemolecuul (niet-enzymatisch) met een aminozuur van de Ī²-keten van
Nadere informatieMetabool syndroom. Bestaat het wel bij de oudere psychiatrische patiƫnt?
Metabool syndroom Bestaat het wel bij de oudere psychiatrische patiƫnt? Even voorstellen Casper Jansen Specialist ouderengeneeskunde Centrum voor ouderenpsychiatrie GGNet Sanne Wassink-Vossen Verpleegkundig
Nadere informatieSymposium 2015 GeĆÆsoleerde systolische hypertensie bij jonge volwassenen: betekenis en prognose. prof dr Danny Schoors
Symposium 2015 GeĆÆsoleerde systolische hypertensie bij jonge volwassenen: betekenis en prognose prof dr Danny Schoors ArteriĆ«le hypertensie Epidemiologische studies Duidelijke relatie tussen bloeddruk
Nadere informatieDiabetes Mellitus en Beweging
Diabetes Mellitus en Beweging Doelen 0Refresher 0Patient Education 0Exercise and DM Wat betekent het? 0 Diabetes: Door(heen) gaan 0 Mellitus: Honing/Zoet Wat is het? 0 Groep van stoornissen met hyperglycemieƫn
Nadere informatieDiabetes Mellitus. Toen en nu. 30 September 2015 Dr. M.G.A. Baggen Dr. M.P. Brugts
Diabetes Mellitus Toen en nu 30 September 2015 Dr. M.G.A. Baggen Dr. M.P. Brugts 2015 een jaar van Celebrations 2015 een jaar van Celebrations 1965-1980 Behandeling type-1 1 x daags insuline!! (varkens/rund)
Nadere informatieDosering: geen dosisaanpassing op basis van leeftijd. Een startdosering van 5 mg wordt geadviseerd.
Fosinopril C09AA09, april 2019 Indicatie Behandeling van hypertensie en symptomatisch hartfalen.(1,2) Standpunt Ephor en samenvatting Fosinopril wordt door Ephor niet geadviseerd als behandeling van hypertensie
Nadere informatieStudie type Populatie Patiƫnten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiƫnten kenmerken
Nadere informatieCVRM kwetsbare ouderen. Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io
CVRM kwetsbare ouderen Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io Disclosure belangen spreker (potentiƫle) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatiePolyfarmacie bij ouderen
Polyfarmacie bij ouderen FTO maart 2016 WAGRO Polyfarmacie en Medicatiebeoordeling IGZ HARM NTVG Optimale zorg voor ouderen Ephor Start en Stopp criteria Strip methode 1 Opzet FTO Casussen (veel) Interactie
Nadere informatieFesoterodine G04BD11, december 2017
Fesoterodine G04BD11, december 2017 Indicatie Urgency-incontinentie en/of toegenomen mictiefrequentie. Standpunt Ephor In het rapport over de muscarine-antagonisten van november 2016 wordt fesoterodine
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 112
111 Ondervoeding is gedefinieerd als een subacute of acute voedingstoestand waarbij een combinatie van onvoldoende voedingsinname en ontstekingsactiviteit heeft geleid tot een afname van de spier- en vetmassa
Nadere informatieBijlage III. Wijzigingen die zijn aangebracht aan relevante delen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter
Bijlage III Wijzigingen die zijn aangebracht aan relevante delen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter Opmerking: Deze wijzigingen aan de relevante delen van de Samenvatting van
Nadere informatieBEHANDELING VAN OBESITAS
BEHANDELING VAN OBESITAS: WIE, WAAROM, WANNEER, WAAR, WAARTOE, WAARVOOR EN WAARMEE? Lisbeth Mathus-Vliegen Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam e.mathus-vliegen@amc.uva.nl
Nadere informatiePostdatum. Geachte Dokter,
De Belgische gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel Quetiapine Krka 50 mg / 200 mg / 300 mg/400 mg tabletten met verlengde afgifte.
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Sinds enkele decennia is de acute zorg voor brandwondenpatiƫnten verbeterd, hetgeen heeft geresulteerd in een reductie van de mortaliteit na verbranding, met name van patiƫnten
Nadere informatieSamenvatting Samenvatting
Samenvatting Samenvatting Binnen het domein van hart- en vaatziekten is een bypassoperatie de meest uitgevoerde chirurgische ingreep. Omdat bij een hartoperatie het borstbeen wordt doorgesneden en er meestal
Nadere informatieOseltamivir. Herjan Bavelaar AIOS MMB
Oseltamivir Herjan Bavelaar AIOS MMB Inhoudsopgave Ć Introduc5e Ć Globaal overzicht evidence algemene popula5e Ć IC- specifieke literatuur Ć Conclusie/ discussie Introduc5e Influenza Familie: Orthomyxoviridae
Nadere informatieRudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven
Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Diabetes: also a global disease Estimated global prevalence of diabetes In Belgiƫ :vandaag heeft 1/12 mensen diabetes 151 million 347 285 million 438 million
Nadere informatieOverleving patiƫnten aan dialyse (diabetische status) Incidence of RRT treated Type II Diabetic Nephropathy
Overschakelen op GLP1 analogen bij diabetespatiƫnten met obesitas en nierfalen Dr. Stijn Konings internist/nefroloog Jolanthe Helder diabetesverpleegkundige Catharina ziekenhuis Eindhoven Incidence of
Nadere informatieBariatrie en DM2 pre/peri/post operatief. 5 oktober 2016 Inge Bourass
Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief 5 oktober 2016 Inge Bourass Gewicht & co-morbiditeit Obesitas gerelateerde co-morbiditeit Diabetes Hypertensie Hart- en vaatziekten Slaap apnoe syndroom Artrose
Nadere informatieAan de Inspecteur Generaal van de NVWA. Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling & onderzoek. Advies over afslankmiddelen met sibutramine
> Retouradres Postbus 43006 3540 AA Utrecht Aan de Inspecteur Generaal van de NVWA Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling & Advies over afslankmiddelen met sibutramine Catharijnesingel 59 3511
Nadere informatieHoofdstuk 1: Inleiding 1.1 Achtergrond
Hoofdstuk 1: Inleiding 1.1 Achtergrond Het wordt algemeen erkend dat de werkzaamheid van geneesmiddelen bij kinderen kan afwijken van die bij volwassenen. Om te komen tot passende farmacotherapeutische
Nadere informatiePersoonsgerichte preventie in de praktijk. S.A. Petra
Persoonsgerichte preventie in de praktijk S.A. Petra 30-09-2010 DĆ© Gezonde regio: waar? DĆ© Gezonde regio: wie? Wij staan voor gezondheid! Kernwoorden Gezondheid Eigen regie Samenwerken Optimisme Innovatie
Nadere informatieBrigitte Wieman. 14 maart 2019, Samen in de breedte. NVD Beleidsmedewerker Utrecht diƫtist
Brigitte Wieman 14 maart 2019, Samen in de breedte NVD Beleidsmedewerker Utrecht diƫtist Kom in beweging en kijk in de etalage van de diƫtist Programma De merken van de NVD Kennissynthese voeding Onderzoek
Nadere informatieRol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease
Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diƫtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van
Nadere informatieUw brief van Uw kenmerk Datum 9 november 2010 Farma-3033504 8 maart 2012
Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Uw brief van Uw kenmerk Datum 9 november 2010 Farma-3033504 8 maart 2012 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer ZA/2012028757
Nadere informatieBELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID. Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat
Nadere informatieLipiden behandelen bij de oudere patiƫnt: starten, stoppen of doorgaan?
Lipiden behandelen bij de oudere patiƫnt: starten, stoppen of doorgaan? Dr. Mike Peters Internist VU medisch centrum Amsterdam mjl.peters@vumc.nl Ouderen passen niet in een richtlijn 1. Dhr S, 89 jaar,
Nadere informatieBijlage : relevante rubrieken van de bijsluiter die werden herwerkt (de veranderingen in de tekst zijn onderlijnd)
Een Direct Healthcare Professional Communication (DHPC) is een schrijven dat naar de gezondheidszorgbeoefenaars wordt gezonden door de farmaceutische firma s, om hen te informeren over mogelijke risico
Nadere informatieSAMENVATTING. MVW_proefschrift_170x240_17042013.indd 172
SAMENVATTING MVW_proefschrift_170x240_17042013.indd 172 ALIFE@WORK DE EFFECTEN VAN EEN LEEFSTIJLPROGRAMMA MET BEGELEIDING OP AFSTAND VOOR GEWICHTSCONTROLE BIJ WERKNEMERS ACHTERGROND Overgewicht, waarvan
Nadere informatieErvaring: het in RCTs geĆÆncludeerde aantal oude patiĆ«nten is met <50 zeer klein.
Nitrendipine C08CA08, januari 2018 Indicatie Nitrendipine is geregistreerd voor hypertensie. Standpunt Ephor In het rapport over de calciumantagonisten van april 2013 wordt nitrendipine door Ephor als
Nadere informatieLeefstijlinterventies met stip op 1! Inhoud. Over de zgn. Preventieparadox. The Epidemiological Evidence. Edith Feskens, edith.feskens@wur.
Leefstijlinterventies met stip op 1! The Epidemiological Evidence Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Waarom is rol voor leefstijl lang onderbelicht geweest? Voeding en Bloeddruk Preventie van type
Nadere informatieChronische Nierschade in Nederland
Chronische Nierschade in Nederland Stadium GFR (ml/min/1,73m 2 ) Albuminurie > 30 mg/24 hr Prevalentie VS (%) Prevalentie Nederland (%) 1 >90 Ja 3,3 1,3 2 60-89 Ja 3,0 3,8 3 30-59 Ja/nee 4,3 5,3 4 15-29
Nadere informatieErvaring: het aantal in RCTs bestudeerde ouderen is niet bekend. Interactiepotentieel: middel groot met 5-10 geneesmiddelen(groepen).
Lacidipine C08CA09, december 2017 Indicatie Hypertensie. Standpunt Ephor In het rapport over de calciumantagonisten van april 2013 wordt lacidipine door Ephor geadviseerd voor de behandeling van hypertensie
Nadere informatieESSENTIELE GEGEVENS. Voor de volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek Lijst van hulpstoffen van de SKP.
ESSENTIELE GEGEVENS 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Onglyza 2,5 mg, filmomhulde tabletten Onglyza 5 mg, filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Onglyza 2,5 mg: iedere tablet bevat
Nadere informatieBeste vrijwilliger. Studie BE Part 2: Gelieve uw studienummer te vermelden bij telefonisch contact. Verloop:
Beste vrijwilliger Wij zijn op zoek naar 14 gezonde mannelijke vrijwilligers met matig overgewicht voor een studie met studiemedicatie ter behandeling van Type 2 Diabetes Mellitus en met een graduele glucose
Nadere informatieVoorstellen. Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen
Voorstellen Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen Niertransplantatie UMCG Niertransplantatie 8 centra NL * UMC 1 e jaar UMC vervolg 2 e lijn, periferie
Nadere informatieNieuwe ontwikkelingen bij hypertensie, beleid en medicatie
Continuing Nursing Education (CNE) Nieuwe ontwikkelingen bij hypertensie, beleid en medicatie Sanne van Wissen 22 maart 2016 Utrecht @svanwissen Inhoud Bloeddruk en is er een optimale bloeddruk? Rol van
Nadere informatieCasus. PrevalenOe OSAS 17-04-16. Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS. Disclosures
170416 Disclosures Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS Geen (potentiƫle) belangenverstrengeling Bedrijfsnamen Voor bijeenkomsten mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieKlinische implicaties van de EVOLVE studie
ASN Review 2012 Klinische implicaties van de EVOLVE studie Marc Vervloet, internist-nefroloog VU medisch centrum Associatie PTH met mortaliteit Kalantar-Zadeh, Kidney Int 2007 Welke evidence? Associatie
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatieDia 1. Dia 2. Dia 3. Interabdominaal vet het grootste endocriene orgaan
Dia 1 Interabdominaal vet het grootste endocriene orgaan 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Dia 2 Dia 3 Dia 4 Sterfte hart-vaatziekten Dia 5 Conclusies
Nadere informatieBijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen. Nikkie Aarts
Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen Nikkie Aarts Afdeling Epidemiologie & Inwendige Geneeskunde 3 de Lustrum Farmacovigilantie Platform Nederland Dinsdag 19 mei 2015 Promotietraject In de dagelijkse
Nadere informatieDecompensatio cordis bij de geriatrische patiƫnt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater
Decompensatio cordis bij de geriatrische patiƫnt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater Epidemiologie Symptomatologie Diastolisch hartfalen Comorbiditeit Onderzoek Therapie Prognose Inhoud
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Vallen komt in alle leeftijdsgroepen voor, maar vormt vooral bij ouderen een groot gezondheidsprobleem. Onder een val wordt verstaan een gebeurtenis waarbij de betrokkene onbedoeld op de grond of een lager
Nadere informatieConflicts of Interest. Nieuwe versus oude behandelstrategieƫn: aanbevelingen voor de huisarts
Nieuwe versus oude behandelstrategieƫn: aanbevelingen voor de huisarts Dr. ST (Bas) Houweling, kaderhuisarts Langerhans lid NHG-standaardcommissie DM2 Nieuwe behandelstrategieƫn met oude middelen: aanbevelingen
Nadere informatieObesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar
Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.
Nadere informatieZorgpad Atriumfibrilleren (AF)
Zorgpad Atriumfibrilleren (AF) Highlights Ziekenhuizen 2017 Hans Ros, ziekenhuisapotheker Inhoud Wat is AF? Hoe ontstaat een CVA (beroerte)? Behandeling AF: 4 peilers Orale antistolling 1 2016 ESC Guidelines
Nadere informatieGender differences in heart disease. Dr Danny Schoors
Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen
Nadere informatie.192. Etnische ongelijkheid in hart- en vaatziekterisico:
Samenvatting Etnische ongelijkheid in hart- en vaatziekterisico: de aanwezigheid van risicofactoren onder Amsterdammers met een Turkse en Marokkaanse etnische achtergrond. De incidentie van hart- en vaatziekten
Nadere informatieLanger leven? LICHAAMSBEWEGING EN Meer bewegen. Marjolein Visser. ACA Congres 2012
ACA Congres 2012 LICHAAMSBEWEGING EN SUCCESVOL OUDER WORDEN Meer bewegen - Afdeling Gezondheidswetenschappen, Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen, Vrije Universiteit; - Afdeling Epidemiologie en
Nadere informatie