1. Kennisnemen van bijgevoegde Visie Chemelot 2025 ( Connecting Chemelot ).

Transcriptie

1 V03 Gemeente Sittard-Geleen Registratienummer: Onderwerp Gebiedsvisie Chemelot Voorstel / openbare besluitenlijst 1. Kennisnemen van bijgevoegde Visie Chemelot 2025 ( Connecting Chemelot ). 2. Instemmen met bijgevoegde brief van College aan Raad met de eerste reactie van de gemeente op de Visie Chemelot 2025, en instemmen met bijgevoegd persbericht. 3. Instemmen met het (namens de regiegroep Chemelot 2025) op 11 mei 2016 openbaar maken van de Visie Chemelot 2025, presentatie van de visie aan de gemeenteraden van Sittard-Geleen, Stein en Beek, en de Provinciale staten op 11 mei 2016, en het na 11 mei 2016 peilen van de reactie van de omgeving (omwonenden, bedrijven, belangen-comités) en politiek (Provinciale staten, Raden Sittard-Geleen, Beek en Stein) op de Visie Chemelot De op 13 oktober 2015 opgelegde geheimhouding wordt wat betreft de Visie Chemelot 2025 zelf op 11 mei 2016 opgeheven en voor de overige stukken die gebruikt zijn in c.q. zijn voorgekomen uit de pressure cooker sessies (die dienden om te komen tot de Visie Chemelot 2025) gehandhaafd. 4. Instemmen met het bespreken van de Visie en reacties van de omgeving op de Visie in de commissie EMSV op 23 juni 2016, om op basis daarvan het College een voorstel voor te leggen met de vervolgstappen voor de gebiedsvisie Chemelot (op te starten actiepunten en onderzoeken, overleggen, procedures, projecten, rolverdeling en budgetten). Openbaarheid Communicatie Raad o Openbaar Openbare besluitenlijst Raadsvoorstel Vertrouwelijk t/m 11 mei Persbericht op 11 mei Commissievoorstel Geheim Persgesprek op 11 mei Raadsinformatiebrief Anders, zie toelichting Separate brief aan raad Geen Anders Nee [gina 1 van 7

2 Samenvatting De Visie Chemelot 2025 is een visie van een aantal grotere private partijen op het Chemelotterrein. De Visie Chemelot 2025 wordt op 11 mei 2016 openbaar gemaakt. De gemeente Sittard-Geleen en de Provincie Limburg geven dan een eerste reactie op de Visie Chemelot De Visie Chemelot 2025 en deze reacties worden na 11 mei 2016 vrijgegeven om de reactie van omgeving, gemeenteraden en provinciale staten te peilen. Toelichting voorstel Eerdere besluitvorming Raadsbesluit 2009/2010 over Regiovisie WM en het Meerjarenuitvoeringsprogramma Raadsbesluit september 2011 over Graetheide/de Lexhy B&W-besluit augustus 2013 over plan van aanpak Gebiedsvisie Chemelot B&W-besluit juni 2015 over vervolgtraject Gebiedsvisie Chemelot: Deelname door wethouder economie aan de regiegroep gebiedsvisie Chemelot en een ambtelijke vertegenwoordiging (Clusterhoofd Beleid) aan het samen met partners ontwikkelen van een gebiedsvisie voor Chemelot. Aanpak Gebiedsvisie Chemelot Een eerste aanzet om tot afstemming van ontwikkelingen op en in de omgeving van de Chemelot site te komen is gedaan door een aantal ontwikkelopdrachten te definiëren in de in 2009 vastgestelde regiovisie Westelijke Mijnstreek en het Meerjarenuitvoeringsprogramma van Dit waren de ontwikkelopdrachten integrale gebiedsontwikkeling Graetheide en omgeving, Chemelot Campus en 'verbreding A2. Deze ontwikkelopdrachten liepen ieder hun eigen traject. Eind 2012 is geconstateerd dat de drie ontwikkelopdrachten in samenhang zouden moeten worden opgepakt. Daarbij is door de provincie aan de gemeente Sittard-Geleen gevraagd om vanuit haar rol als centrumgemeente de voortrekkersrol te vervullen bij het samenbrengen van de drie ontwikkelopdrachten in de gebiedsontwikkeling Chemelot en omgeving. Uw college heeft medio 2013 ingestemd met het projectplan om te komen tot een gebiedsvisie Chemelot e.o. Het projectplan bestond uit twee fasen. Fase 1 betrof het met betrokken partijen komen tot een gedragen plan van aanpak voor het opstellen van de gebiedsvisie. Fase 2 bestond uit het opstellen van de gebiedsvisie zelf. Na het inrichten van de projectorganisatie en inhuren van ondersteuning is begin 2014 gestart met het uitvoeren van fase 1 van het projectplan. In januari t/m maart 2014 heeft een tiental interviews plaatsgehad. Hierbij zijn de volgende partijen geïnterviewd: Chemelot Campus, Chemelot DSM NL, Sitech, LED, de provincie Limburg, de gemeenten Stein, Beek, Sittard- Geleen en Rijkswaterstaat en het Graetheidecomite. Door de toenmalige directeur van Chemelot zijn eind 2014 aanvullende interviews met de vijf grote partijen op de Chemelotsite uitgevoerd. Belangrijkste conclusies van de interviews waren: 1. Er is behoefte aan een ruimtelijk-economische visie in plaats van een gebieds(=sec ruimtelijke) visie; 2. Naast de visie is er ook behoefte aan een uitvoeringsprogramma; 3. Het voor de visie belangrijk is dat er zicht is op de ambities en groeipotenties van de partijen op de Chemelotsite; zodat van binnen naar buiten kan worden gewerkt; 4. Bij het van binnen naar buiten werken is vastgesteld dat het trekkerschap van het opstellen van de ruimtelijk-economische visie Chemelot en omgeving bij Chemelot komt te liggen. pagina 2 van 7

3 Op basis van deze informatie heeft het College juni 2015 ingestemd met een pressure cooker aanpak waarbij alle partijen zich committeren om in relatief kort tijdsbestek tot een gebieds / ruimtelijk-economische visie te komen met de volgende fasering: 1. Eerst het krachtenveld en dynamiek 'binnen de hekken goed begrijpen; 2. Van daar uit ingaan op behoeften aan omgeving en effecten naar omgeving; 3. En dan, indien relevant, uitspraken doen over bepaalde politieke issues. Het zogenaamde van binnen naar buiten werken. Het College heeft tevens ingestemd met deelname door wethouder economie aan de regiegroep gebiedsvisie Chemelot en een ambtelijke vertegenwoordiging (Clusterhoofd Beleid) aan de pressure cooker aanpak. In de regiegroep gebiedsvisie Chemelot hebben zitting de gedeputeerde economie de heer Twan Beurskens, de wethouder economie gemeente Sittard- Geleen de heer Pieter Meekels, de directeuren van Chemelot respectievelijk Chemelot Campus, te weten de heren Joris de Beer respectievelijk de heer Bert Kip. De rol van de regiegroep is de regie voeren over het proces en indien nodig ingrijpen of bijsturen. Door deelname van de wethouder in de regiegroep behouden we bestuurlijk afstand om onze publieke taak goed te kunnen vervullen. Door de ambtelijke deelname aan dit proces met vele partijen nemen we deel en hebben onze inbreng in deze gezamenlijke visieontwikkeling. De 'pressure cooker' aanpak heeft geresulteerd in een zestal pressure cooker bijeenkomsten - die plaatsvonden in de periode juni 2015 t/m februari Vanuit Chemelot namen de directeuren van de volgende bedrijven deel aan de pressure cooker bijeenkomsten: Chemelot, Sabic, DSM, NewCo, OCI Nitrogen, Lanxess, Sitech, USG, en Brightlands Chemelot Campus. Vanuit de overheid waren het Rijk (met het Ministerie van Economische Zaken als coördinerende partij), de gemeente Sittard-Geleen, en de Provincie Limburg vertegenwoordigd. Om mogelijke belangenverstrengeling te vermijden heeft Chemelot een onafhankelijke facilitator aangezocht om de discussies te leiden (Prof. Dr. E.M. Meijer). Om alle partijen vrijelijk hun inbreng te laten doen tijdens de pressure cooker sessies was het noodzakelijk dat de informatie en standpunten die gedeeld worden vertrouwelijk zijn en blijven. Derhalve heeft het College van B&W van de gemeente Sittard-Geleen en het College van GS van de Provincie Limburg op 13 oktober 2015 geheimhouding op informatie in de pressure cooker bijeenkomsten opgelegd. De geheimhouding betrof daarmee ook de zuidelijke spooraansluiting omdat deze aansluiting opgenomen is in de visie en besproken is in de pressure cooker sessies. De geheimhouding omvatte ook de regiegroep (met daarin wethouder Meekels en Gedeputeerde Beurskens) voor zover het de inhoud van de pressure cooker bijeenkomsten betreft. De reden van deze geheimhouding was dat het om bedrijfsgevoelige informatie gaat die bij openbaarmaking van de informatie zou leiden tot onevenredig nadeel voor partijen. De op 13 oktober 2015 opgelegde geheimhouding wordt wat betreft de Visie Chemelot 2025 zelf op 12 mei 2016 opgeheven en voor de overige stukken die gebruikt zijn in c.q. zijn voortgekomen uit de pressure cooker sessies (die dienden om te komen tot de Visie Chemelot 2025) gehandhaafd. Visie Chemelot 2025 De pressure cooker bijeenkomsten hebben geleid tot een document (visie Chemelot 2025, Connecting Chemelot, zie bijlage 1), dat aan de regiegroep Gebiedsvisie Chemelot is aangeboden door de volgende partijen: Chemelot, DSM Nederland, Brightlands Chemelot Campus, Sabic, OCI Nitrogen, Arlanxeo, Chemicalnvest Holding, Sitech en USG. pagina 3 van 7

4 Deze visie is een economische en ruimtelijke visie van de belangrijkste stakeholders op Chemelot en is opgesteld met ondersteuning van de overheden (Ministerie EZ, Provincie Limburg en Gemeente Sittard-Geleen) qua proces en expertise. De visie is als volgt opgebouwd: - Samenvatting: onze gezamenlijke toekomst - Chemelot 2016: onze realiteit - Chemelot 2025: onze nieuwe realiteit - Chemelot 2025: onze route - Alle actiepunten op een rij In de aangeboden visie staat de volgende ambitie: Wij willen tussen nu en 2025 uitgroeien tot de meest competitieve en duurzame materialen- en chemiesite van West-Europa. Dat doen wij door in te zetten op verdere kostenreductie en door in te zetten op een meervoudige duurzaamheidstransitie, enerzijds gericht op onze productieprocessen en anderzijds op de producten die wij maken. Ons Industrial Park excelleert over tien jaar op het gebied van energie- en grondstoffenverbruik en onze Brightlands Chemelot Campus staat dan internationaal bekend als koploper in nieuwe innovaties en toepassing van innovatieve en duurzame materialen. Hiermee bouwen wij voort op een voor Europa unieke locatie Chemelot waar al meer dan 100 jaar Research & Development en productie zeer succesvol met elkaar verbonden zijn. Dankzij het zichzelf steeds opnieuw uitvinden, kunnen we, ook een eeuw na de start van de site, onze koploperpositie versterken en concurreren met de wereldtop. De duurzaamheidstransitie gaat hand in hand met een economisch en maatschappelijk verantwoorde ontwikkeling. Economisch, omdat er gedurende en door de transitie geld moet worden verdiend en er stevige concurrentie van over de hele wereld is. Maatschappelijk, omdat onze site chemische industrie betreft en leefbaarheid en veiligheid naar de directe omgeving ook in de toekomst geborgd moet blijven. In de Visie wordt vervolgens aangegeven hoe de Chemelotpartijen deze ambitie willen waarmaken. De Visie sluit af met een actieprogramma met 21 actiepunten (en indicatieve planning realisatie actiepunten). Reactie gemeente op Visie Chemelot 2025 Het College wordt gevraagd kennis te nemen van de Visie Chemelot In bijgevoegde brief aan de Raad (zie bijlage 2) staat de eerste reactie van het College van de gemeente Sittard-Geleen op de Visie Chemelot In deze eerste reactie constateert het College samengevat het volgende: Uit de Visie Chemelot 2025 blijkt een duidelijke ambitie van de bedrijven en de Campus hoe zij Chemelot willen ontwikkelen. De visie geeft daarmee zicht op een structurele verankering van de chemie in de regio; dit is essentieel voor de werkgelegenheid. Daarbij geeft Chemelot ook aan dat zij haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt en dat de gevraagde ontwikkelingsruimte niet ten koste mag gaan van de leefbaarheid en de veiligheid in de omgeving. De visie geeft hiermee duidelijkheid over de economische en ruimtelijk visie van binnen naar buiten voor Chemelot. Er is een beweging naar meer samenwerking te zien is op de Chemelot-site. Na de aanvankelijke versnippering die is ontstaan door de wijziging van het karakter van de Chemelot-site (voorheen was alles in handen van één partij, nu in die meer dan honderdvijftig bedrijven en instellingen), kan vastgesteld worden dat het meer naar een eenheid toegaat, en dat partijen zaken samen oppakken. De Visie Chemelot 2025 laat zien dat de (grote) bedrijven op Chemelot en de Brightlands Chemelot Campus elkaar gevonden pagina 4 van 7

5 hebben en op één lijn zitten, dat de samenwerking op Chemelot geïntensiveerd is en dat men de intentie heeft om Chemelot samen op de kaart te zetten. Chemelot 2025 geeft aan dat bestaande communicatie verbeterd wordt, in die zin dat deze niet alleen maar gericht is op calamiteiten, maar veel meer ook informerend waarom activiteiten nodig zijn en welke producten gemaakt worden, alles gericht op de omgeving. Er komt één aanspreekpunt vanuit de diverse partijen op het Chemelotterrein. De calamiteiten van afgelopen jaar laten zien dat het zeker noodzakelijk is om de communicatie en aansturing vanuit Chemelot eenvoudiger en eenduidiger te maken, met respect voor eikaars verantwoordelijkheden. Het gemeentelijk beleid is erop gericht de relaties tussen campussen en het MKB en de centra van Sittard-Geleen te versterken. Deze relaties en een plan van aanpak hiervoor ontbreekt in de Visie Chemelot De visie Chemelot 2025 is erop gericht om de verdere ontwikkeling van Chemelot binnen de bestaande ruimte op Chemelot te realiseren. Dat sluit prima aan bij de principes die in het POL2014 zijn opgenomen voor duurzame verstedelijking en de veiligheidsvisie Chemelot wat betreft inwaartse zonering. Zo maakt de Visie Chemelot 2025 duidelijk dat er op het Industrial Park voldoende ruimte is voor de vestiging van nieuwe bedrijven als resultaat van de beoogde actieve marktbenadering. Ook de vernachte groei van de Brightlands Chemelot Campus kan de komende jaren binnen de bestaande ruimte op Chemelot worden opgevangen. De Visie Chemelot 2025 spreekt de verwachting uit dat aan die mogelijkheden uiterlijk in 2023 een einde komt; verdere uitbreiding van de Campus aangrenzend aan de huidige Campus in Noordelijke richting lijkt dan de meest logische mogelijkheid voor verdere groei, gezien de cruciale nabijheid tot de Campus. De onderbouwing van die beweging buiten het Chemelotterrein moet plaatsvinden in een ontwikkelvisie. Het is logisch dat die ontwikkelvisie ook ingaat op de (on)mogelijkheden om bestaande bedrijventerreinen in de regio daarvoor te benutten. Zo kan tot een optimale afweging gekomen worden, ook in het licht van de principes voor dynamisch voorraadbeheer uit het POL2014 en de ladder voor duurzame verstedelijking. Het College wil samen met de Provincie Limburg en de Chemelotpartijen deze ontwikkelvisie vormgeven. Afhankelijk van de uitkomsten zal bezien worden in welke documenten de resultaten van de ontwikkelvisie worden verankerd: POL2014, Structuurvisie ruimtelijke economie Zuid-Limburg, omgevingsvisie Sittard-Geleen en/of (gemeentelijk) bestemmingsplannen/ omgevingsplannen. In het POL2014 is Graetheide aangemerkt als een Heroverwegingsgebied. In het POL 2014 staat hierover het volgende: De reservering van het gebied Graetheide als bedrijventerrein komt, in lijn met onze nieuwe aanpak, te vervallen in de tot nu toe beoogde vorm en omvang. We gaan ervanuit dat, als er in de toekomst een eventuele uitbreiding van de Brightlands Chemelot Campus aan de orde zou zijn, vooral locaties in de directe nabijheid van de huidige locatie worden bezien. Ook dat bedrijvigheid als spinoff van de campusontwikkeling zoveel mogelijk een plek krijgt op de Chemelot-site of binnen de bestaande bedrijventerreinenvoorraad in de regio. De opgestarte gebiedsvisie moet een toekomstig perspectief voor Graetheide schetsen, in de context van de ruimtelijkeconomische ontwikkeling rondom Chemelot. Dat zal in omvang aanzienlijk kleiner zijn dan de ooit beoogde 200 ha." In de Visie Chemelot 2025 staat hierover het volgende: Tot op heden was de groei van de Campus mogelijk door slopen, renoveren en nieuwbouw op de bestaande locatie. Wij verwachten, op basis van onze prognoses, in 2017 de fysieke grens van de huidige campus te bereiken. Uiterlijk in 2023 verwachten wij de grens van onze fysieke groei op het Industrial Park Noord te bereiken. Een eventuele verdere ontwikkeling van OCI Nitrogen (dat ook aan de Noordzijde ligt) en de Campus moeten we in goede samenhang bezien. Verdere uitbreiding van de Campus aangrenzend aan de huidige pagina 5 van 7

6 Campus in noordelijke richting lijkt dan de meest logische mogelijkheid voor verdere groei, mede gezien de cruciale nabijheid tot de Campus. Een ontwikkelvisie moet nader duiden hoe wij een uitbreiding kunnen vormgeven en voor welke typen bedrijvigheid dit zal zijn. Hierbij nemen wij de omliggende bedrijventerreinen mee in de visie. Het gesprek hierover met de omgeving gaan wij graag aan in het ontwikkelvisietraject. De beschikbare ruimte op het Industrial Park gaan wij via actieve acquisitie vullen met nieuwe chemische bedrijven. Het is ook duidelijk dat hiervoor ruimte genoeg is op het Industrial Park. Graetheide wordt eventueel gebruikt voor natuurcompensatie. Hiermee is er invulling gegeven aan de in het POL2014 bedoelde heroverweging en kan de aanduiding heroverwegingsgebied bedrijventerreinen voor de Graetheide vervallen. Collegevoorstel Het College wordt gevraagd om in te stemmen met bijgevoegde brief aan de Raad, bijgevoegd persbericht, het op 11 mei 2016 openbaar maken van de Visie Chemelot 2025 (namens de regiegroep Chemelot 2025), het laten presenteren van de visie aan de gemeenteraden van Sittard-Geleen, Stein, Beek en aan de Provinciale staten op 11 mei 2016, en het na 11 mei 2016 peilen van de reactie van de omgeving (omwonenden, bedrijven, belangen-comités) en gemeenteraden op de Visie Chemelot De reactie van het College in bijgevoegde brief aan de Raad zal gebruikt worden in de reactie van de gemeente als op 11 mei 2016 de visie Chemelot 2025 door de Chemelotpartijen aangeboden wordt aan de overheden (Ministerie van EZ, Provincie Limburg en gemeente Sittard-Geleen, ook namens de gemeenten Stein en Beek). De pers ontvangt bijgevoegd persbericht (zie bijlage 3). Het College wordt tevens gevraagd om in te stemmen met het bespreken van de Visie en reacties van de omgeving op de Visie in de commissie EMSV op 23 juni 2016, om op basis daarvan het College een voorstel voor te leggen met de vervolgstappen voor de gebiedsvisie Chemelot (op te starten actiepunten en onderzoeken, overleggen, procedures, projecten, rolverdeling en budgetten). Ook zal de gemeente Sittard-Geleen de inhoudelijke reactie op de Visie en de vervolgstappen afstemmen met de gemeenten Stein en Beek, en het Graetheide Comité. De op 13 oktober 2015 opgelegde geheimhouding wordt wat betreft de Visie Chemelot 2025 zelf op 11 mei 2016 opgeheven en voor de overige stukken die gebruikt zijn in c.q. zijn voorgekomen uit de pressure cooker sessies (die dienden om te komen tot de Visie Chemelot 2025) gehandhaafd. De vragen over de Zuidelijke Spooraansluiting Chemelot in de brief van de raadsfractie Ouderen Politiek Actief van 14 april 2016 zullen nu zo snel mogelijk worden beantwoord. Financiën De kosten voor het opstellen van de visie zijn op in 2015 naast de inzet van eigen menskracht, ingeschat op te verdelen over de tien deelnemende partijen dus ieder ,-. Er is in het kader van de regiovisie WM een budget gereserveerd voor dit traject. De provincie beheert dat. Hieruit worden de kosten betaald. Mocht dit om de een of andere reden niet aan de orde zijn dan wordt onze bijdrage gedekt uit product Bovenregionaal Economisch Beleid (nr ). pagina 6 van 7

7 Inspraak/communicatieaanpak/planning De Raad is geïnformeerd over de voortgang van het proces met betrekking tot de gebiedsvisie Chemelot tijdens de themasessies op 23 april 2015 en 15 december 2015 over regionale economische ontwikkelingen. Het Graetheidecomité en de gemeenten Beek en Stein zijn door de gemeente Sittard- Geleen mondeling op de hoogte gehouden van het proces. Op 11 mei 2016 wordt de Visie Chemelot 2025 openbaar gemaakt door de stakeholders van de visie, aangeboden aan de overheden, en worden de hoofdlijnen van de Visie Chemelot 2025 aan de gemeenteraden van Sittard-Geleen, Beek en Stein en provinciale staten van Limburg gepresenteerd. Dan zullen Provincie Limburg en gemeente Sittard-Geleen de eerste reactie op de visie aangeven. De Raad ontvangt bijgevoegde brief van het College (zie bijlage 2) met de eerste reactie van het College van de gemeente Sittard-Geleen op deze visie. De pers ontvangt bijgevoegd persbericht (zie bijlage 3). Na 11 mei 2016 wordt de reactie van de omgeving op de Visie Chemelot 2025 gepeild. Voor de omwonenden en belangen-comités is dat gepland op 15 juni, voor de raden Sittard- Geleen, Beek en Stein op 1 juni en voor bedrijven(verenigingen) op 30 mei. De Visie en reacties van de omgeving op de Visie worden in de commissie EMSV op 23 juni 2016 besproken. Het College krijgt hiervoor nog een commissievoorstel om "De Visie Chemelot 2025 te bespreken en een reactie kenbaar te maken. Vervolgens zal aan het College een voorstel voorgelegd worden met de vervolgstappen voor de gebiedsvisie Chemelot (op te starten actiepunten en onderzoeken, overleggen, procedures, projecten, rolverdeling en budgetten). Bijlagen 1. Visie Chemelot 2025, Connecting Chemelot 2. Brief aan Raad Sittard-Geleen met eerste reactie College op Visie Chemelot Persbericht gemeente Voorstel aan Burgemeester en Wethouders Steller : Kees Blankers Telefoon : Kees.Blankers@sittard-geleen.nl Cluster : Beleid Reg. nummer : Reg. datum : Reg.nummer(s) bijlagen : Hoofd ir. P.M.P.J. L' Ortye Portefeuillehouder P M. Meekels Gemeentesecretaris mr. J.H.J. Höppener 10/05/2016 V03 Conform voorstel, met dien verstande dat: In uitwerking van de ontwikkelvisie aandacht is voor de financiële consequenties van de samenhangende ontwikkelingen. vwoiaici aai i ouiieye pagina 7 van 7