Competentiegericht opleiden in de BIG-opleidingen

Transcriptie

1 Competentiegericht opleiden in de BIG-opleidingen ppo-opleidingen.nl

2 Deze folder is bedoeld voor praktijkopleiders, werkbegeleiders, supervisoren en opleidelingen van de psychologische en pedagogische BIG-opleidingen en geeft de belangrijkste informatie over competentiegericht opleiden in de praktijk. Mei

3 Inleiding: wat is competentiegericht opleiden (CGO)? Binnen de psychologische en pedagogische BIG-opleidingen wordt competentiegericht opgeleid, wat betekent dat iedere opleiding een competentieprofiel als uitgangspunt heeft. In deze profielen zijn de eindtermen beschreven van de verschillende beroepen, aan de hand van zeven competentiegebieden. Deze gebieden zijn psychologisch/ psychotherapeutisch/ orthopedagogisch handelen, communicatie, samenwerking, kennis en wetenschap, maatschappelijk handelen, organisatie, en professionaliteit. Bij CGO gaat het erom dat de opleideling zijn professionele handelen zichtbaar maakt en hier regelmatig feedback op krijgt. CGO draagt daarmee bij aan een optimale afstemming tussen het cursorisch en praktijkdeel van de opleiding. Start van de opleiding: wat is een Individueel Opleidingsplan (IOP)? Elke opleideling maakt bij aanvang van de opleiding een IOP, waarin hij een beschrijving geeft van zijn opleidingstraject (type werkzaamheden, afdeling(en) en samenstelling van het opleidingsteam). Daarnaast maakt de opleideling een inschatting van het eigen niveau van de competenties uit het profiel. Op basis daarvan formuleert hij leerdoelen. Deze leerdoelen kunnen sturing geven aan de invulling van de praktijkwerkzaamheden. 3

4 Toetsen: hoe wordt er getoetst? Binnen CGO wordt gewerkt met verschillende toetsen, die ontwikkelingsgericht of selectief van aard kunnen zijn. De meeste praktijktoetsen zijn ontwikkelingsgericht: oefenen en feedback ontvangen staan centraal. De opleideling krijgt feedback op zijn professioneel handelen van de praktijkopleider, werkbegeleider en/of supervisor. Per toets is bepaald welke specifieke competenties geëvalueerd worden. De opleideling krijgt inzicht in zijn competentieontwikkeling en ontvangt concrete tips over wat hij kan doen om zich verder te ontwikkelen tot het vereiste eindniveau. Eénmaal per jaar geeft de praktijkopleider in het praktijkverslag een selectieve beoordeling in termen van goed/voldoende/onvoldoende. Hierbij baseert de praktijkopleider zich op het gehele portfolio van de opleideling. Deze beoordeling bepaalt mede of de opleideling door kan stromen naar het volgende opleidingsjaar of de opleiding af kan ronden. (Zie ook Geschiktheidsbeoordeling praktijk.) De praktijktoetsen: welke toetsen zijn er? Tijdens de opleiding dient de opleideling een aantal praktijktoetsen uit te voeren. Voor elke praktijktoets zijn een handleiding en toetsformulier beschikbaar, zodat de opleideling vóóraf weet over welke competenties hij feedback krijgt. Kenmerkende Beroepssituaties (KBS) Kenmerkende beroepssituaties zijn situaties waar professionals regelmatig mee te maken krijgen en die handelingen vragen die kenmerkend zijn voor het beroep. Denk bijvoorbeeld aan het behandelen van een patiënt met een depressie, het geven van een groepstherapie, het uitvoeren van een psychodiagnostisch onderzoek of een (multidisciplinaire) patiëntbespreking. KBS-toetsen zijn ingedeeld in verschillende inhoudelijke thema s. 4

5 Bij een KBS-toets wordt het handelen van de opleideling in verschillende situaties geobserveerd. Daarover krijgt hij feedback van de praktijkopleider, supervisor of werkbegeleider. De feedback kan gebaseerd worden op verschillende bronnen, zoals beeldmateriaal, directe observatie, informatie uit het dossier of mondelinge rapportage. Aan het einde van het opleidingstraject heeft de opleideling feedback gekregen op zijn professioneel handelen tijdens vaak voorkomende werkzaamheden binnen zijn specifieke beroep. 360-graden feedback Bij 360-graden feedback vraagt de opleideling aan diverse collega s om zijn functioneren te evalueren. Competenties op het gebied van professioneel gedrag, samenwerking en organisatie van de werkzaamheden worden hiermee in kaart gebracht. Door de percepties van verschillende collega s te combineren wordt een breder beeld verkregen van het functioneren van de opleideling. Referaat In een referaat geeft de opleideling op de werkplek een mondelinge presentatie over een klinisch relevant onderwerp, onderbouwd met wetenschappelijke literatuur en voorzien van kritische reflectie. Het doel van de presentatie is een aanzet te geven tot discussie. De opleideling krijgt feedback op zowel inhoud als vorm. Voortgangsgesprek Halverwege ieder opleidingsjaar vindt een voorgangsgesprek plaats tussen de opleideling en de praktijkopleider. Dit gebeurt aan de hand van het competentieprofiel: per competentie wordt de ontwikkeling besproken. Op basis hiervan formuleert de opleideling leerdoelen voor de komende periode. Geschiktheidsbeoordeling praktijk (selectieve toets) Ieder jaar en aan het eind van de opleiding vindt een geschiktheidsbeoordeling praktijk plaats. Deze beoordeling bepaalt mede of de opleideling door kan stromen naar het volgende opleidingsjaar of de opleiding af kan ronden. Hierbij geeft de praktijkopleider een expliciet oordeel over het functioneren van de opleideling in termen van goed/voldoende/onvoldoende. De praktijkopleider baseert zijn oordeel op het portfolio van de opleideling, feedback van de werkbegeleider en supervisor(en) en het praktijkverslag van de opleideling. 5

6 Het verdient aanbeveling om ieder half jaar (rondom de voortgangsgesprekken en geschiktheidsbeoordelingen) een overleg te plannen waarbij werkbegeleider, supervisoren, praktijkopleider en de opleideling de ontwikkeling van de opleideling gezamenlijk bespreken. Uitgebreide informatie over CGO is te vinden in de verschillende Opleidingsplannen en Toetsboeken ( 6

7 Aantekeningen

8 Bezoekadres Damsterplein 6, 9711 SX Groningen Postadres Postbus 72, 9700 AB Groningen t e ppo@rug.nl ppo-opleidingen.nl