Reminder aan de beheersing van de pre-analyse voor kwalitatieve resultaten

Transcriptie

1 Reminder aan de beheersing van de pre-analyse voor kwalitatieve resultaten Marc Jacquemin KULeuven

2 HMWK / PK XII XIIa Preanalytische fouten niet-fysiologisch oppervlak XI XIa VIIa / WF VIII IX VIIIa IXa V X Va Xa remmer Prothrombin Thrombin (IIa) Fibrinogeen Fibrin

3 HMWK / PK XII XIIa Preanalytische fouten Niet-fysiologisch oppervlak XI XIa VIIa / WF VIII IX VIIIa IXa V X Xa Va Prothrombin Thrombin (IIa) remmer citraat Fibrinogeen Fibrin

4 Stollingsfactor Pratt et al., Nature 2000 binding op fosfolipiden hydrofobe residues

5 Stollingsfactor binding op fosfolipiden Pratt et al., Nature 2000 hydrofobe residues

6 FVII, FIX, FX, FII binding op fosfolipiden: Gla domein - OOC C COO - CH CH -carboxy glutaminezuur GLA residue hydrofobe residue lipide membraan

7 FVII, FIX, FX, FII binding op fosfolipiden: Gla domein GLA residue hydrofobe residue lipide membraan

8 Bloedafname voor stollingstesten citraat buisjes 1 volume sodium citraat + 9 volumes bloed reversibele remming van stolling (Ca ++ binding)

9 sodium citraat

10 HMWK / PK XII XIIa Preanalytische fouten Niet-fysiologisch oppervlak XI XIa VIIa / WF VIII IX VIIIa IXa V X Xa Va Prothrombin Thrombin (IIa) remmer citraat Fibrinogeen Fibrin

11 Bloedafname voor stollingstesten onvolledige vulling van de buisjes! abnormale hematocriet! Onjuiste hoeveelheid citraat in plasma

12 Vulling van de afnamebuisjes

13 Vulling van de afnamebuisjes aanbevolen niet conform rode bloed cellen plasma citraat

14 Vulling van de afnamebuisjes aanbevolen niet conform rode bloed cellen plasma citraat

15 Vulling van de afnamebuis

16 tubes that are less than 90% filled are considered unacceptable for testing

17 tubes that are less than 90% filled are considered unacceptable for testing unless local studies demonstrate acceptability of reduced fill volumes

18 Stollingstijd (sec) APTT Vullingsgraad (%)

19 Stollingstijd (sec) APTT PT Vullingsgraad (%)

20 Onvoldoende vulling verlenging van de APTT verlenging van de PT

21 70-80% 70-80% 90%

22 Hematocriet Normaal Hoog Hct > 0.55 rode bloed cellen plasma citraat

23 Hoeveelheiden bloed en citraat aanpassen normaal hoge hematocriet rode bloed cellen plasma citraat

24 Bloed afname in functie van hematocriet Hct (%) bloed* *hoeveelheid bloed voor 0,5 ml citraat

25 HMWK / PK XII XIIa Preanalytische fouten Niet-fysiologisch oppervlak XI XIa VIIa / WF VIII IX VIIIa IXa V X Xa Va Prothrombin Thrombin (IIa) Fibrinogeen Fibrin remmer Citraat EDTA

26 Volgorde bloedafname

27 Volgorde bloedafname 1. Hemocultuur (om contaminatie te vermijden) 2. natrium citraat minder tijd voor bloedafname (weefsel schade: WF) geen contaminatie door antistollingsreagentia EDTA (heparine, EDTA) 3. Serum buisjes 4. Andere buisjes

28 Discard buisje : als eerst citraat buisje wordt afgenomen? Geen bewijs van (on)nut van deze praktijk

29 discard buisje als vlindernaald

30 inverteer zachtjes 5-10 maal goede menging van natrium citraat

31 HMWK / PK XII XIIa Preanalytische fouten Niet-fysiologisch oppervlak XI XIa VIIa / WF VIII IX VIIIa IXa V X Xa Va Prothrombin Thrombin (IIa) Fibrinogeen Fibrin remmer Citraat EDTA heparine

32

33 Port-a-Cath (portal and catheter)

34 Hemolytische icterische lipemische stalen

35 Hemolytische icterische lipemische stalen interferentie afhankelijk van:» reagentia» stollingsautomaten optische mechanische validatie dossier

36 Meting van de stoltijd: optische methode

37 mabs Meting van de stoltijd: optische methode stolcurve = absorbantie sec

38 mabs Meting van de stoltijd: optische methode stolcurve = absorbantie 1 ste afgeleide = snelheid sec

39 mabs Meting van de stoltijd: optische methode stolcurve = absorbantie 1 ste afgeleide = snelheid 2 de afgeleide = versnelling sec

40 mabs Meting van de stoltijd: optische methode stolcurve = absorbantie 1 ste afgeleide = snelheid 2 de afgeleide = versnelling sec stoltijd = tijdstip van de top van de piek van de 2 de afgeleide

41

42

43 Meting van de stoltijd: mechanische methode

44 Measurement of the clotting time: mechanical method

45

46

47

48 HMWK / PK XII XIIa Preanalytische fouten niet-fysiologisch oppervlak fosfolipiden XI XIa VIIa / WF VIII IX VIIIa IXa V X Va Xa remmer Prothrombin Thrombin (IIa) Fibrinogeen Fibrin

49 platelets: fosfolipiden factor Va fibrinogeen

50 Centrifugatie < plaatjes/µl

51 HMWK / PK XII XIIa Preanalytische fouten Stabiliteit van bloedstalen niet-fysiologisch oppervlak fosfolipiden XI XIa VIIa / WF VIII IX VIIIa IXa V X Va Xa remmer Prothrombin Thrombin (IIa) Fibrinogeen Fibrin

52 Stabiliteit van bloedstalen op kamer temperatuur! FV en FVIII: maximum 3u op kamer temperatuur (Niet op 4 C: precipitatie van het FVIII/VWF complex)

53 Stabiliteit van bloedstalen op kamer temperatuur! FV en FVIII: maximum 3u op kamer temperatuur (Niet op 4 C: precipitatie van het FVIII/VWF complex) APTT: 48u PT: 48u Fibrinogeen: > 48u D-dimeren: 4u

54 Stabiliteit van plasma op -20 : 2 weken Op -80 C: > 1 jaar

55 Conclusie De preanalytische aspecten van de stollingstesten zijn essentieel om betrouwbare resultaten te bekomen