Richtlijn LTA-VHL t.b.v. analyse bloedingsneiging (versie )

Transcriptie

1 Richtlijn LTA-VHL t.b.v. analyse bloedingsneiging (versie ) Auteur: Y.Henskens Gebaseerd op ISTH-SSC Guideline 2013 [1] en op expert-opinions van de leden van de werkgroep hemostase van de VHL. Daar waar geen bron is aangegeven is de aanbeveling afkomstig van de SSC guideline [1]. De CLSI guideline [3] werd gebruikt als naslagwerk, maar was niet leidend. Dit voorstel werd meerdere besproken in de werkgroep hemostase VHL (sinds jan 2013). Update feb Opnieuw besproken juni Laatste correcties werden doorgegeven op Gradaties van aanbevelingen: 1. Sterk aanbevolen 2. Aanbevolen 3. Optioneel 1. Pre-analyse a. Patiënten informatiebrief Sterk aanbevolen: Patiënten informatie brief uitreiken (bron: advies werkgroep Hemostase VHL, voorbeeld brief beschikbaar) b. Rusten Sterk aanbevolen: Rusten van de patiënt voorafgaande aan bloedafname: 5 minuten c. Roken Aanbevolen: niet roken gedurende 30 minuten voorafgaande aan bloedafname d. Koffie/cafeïne Aanbevolen: koffie/cafeïne: niet gebruiken gedurende 2 uur voorafgaande aan bloedafname e. Medicatie i. Sterk aanbevolen: Medicatie die de bloedplaatjes functie kan beïnvloeden en die niet gestopt kan worden dient genoteerd te worden bij de uitslag (soorten medicatie die hier onder vallen worden toegevoegd aan de bijlage bij patiënten informatie brief). ii. Sterk aanbevolen: NSAIDS (reversibele remmers) dienen gestopt worden minimaal 3 dagen voorafgaand aan bloedafname

2 iii. Sterk aanbevolen: acetylsalicyl zuur (Aspirin) en carbasalaatcalcium (Ascal) (irreversibele trombocyten functie remmers) dienen gestopt te worden minimaal 10 dagen voorafgaand aan bloedafname i.o.m. de behandelend arts. iv. Sterk aanbevolen: ADP remmers (irreversibel: Clopidogrel/Plavix; Prasugrel/Efient of reversibel: Ticagrelor/ Brilique ) kunnen alleen gestopt worden i.o.m. de behandeld arts. Indien deze mogelijkheid bestaat dan: minimaal 3 dagen voor reversibele remmers en 10 dagen voor irreversibele remmers. f. Nuchter i. Sterk aanbevolen: nuchter ii. Optioneel: lichte maaltijd zonder vetten (vooraf gedefinieerd in patiënten informatiebrief) 2. Bloedafname a. Afnamesysteem i. Sterk aanbevolen: Ideaal is een bloedafnamesysteem met zo weinig mogelijk venostase, echter indien toch gebruik wordt gemaakt van een vacuüm systeem dient het tourniquet zo snel mogelijk verwijderd te worden b. Naald i. Sterk aanbevolen: minimaal 21 gauge (bij kinderen is een dunnere naald acceptabel) c. Buissoort: kunststof (polypropylene) of een gesiliconiseerde glasbuis d. Citraat: i. Sterk aanbevolen: 109 mm natrium citraat ii. Aanbevolen: 129 mm natrium citraat e. Discard tube: Sterk aanbevolen: het gebruik van een discard EDTA buis t.b.v. Ht en tromboycten telling f. Transport: Sterk aanbevolen: het bloed mag niet met de buizenpost worden verstuurd (Bron: werkgroep hemostase VHL) 3. Plaatjes rijk plasma (PRP) en Plaatjes poor plasma (PPP) bereiding a. Rusttijd volbloed monster Sterk aanbevolen: laat het citraat volbloed 15 minuten rusten alvorens te centrifugeren. b. PRP: Centrifugeren Sterk aanbevolen: PRP dient bereid te worden door het volbloed 10 minuten te centrifugeren bij kamertemperatuur (21 C) bij 200 g zonder rem. c. PRP: Rusten na centrifugeren en voor meting Sterk aanbevolen: PRP dient minimaal 15 minuten te rusten na centrifugeren, voorafgaande aan de analyse. d. PPP: Centrifugeren Sterk aanbevolen: PPP kan bereid worden uit volbloed of uit het restant materiaal wat gebruikt is voor de PRP bereiding door centrifugatie bij kamertemperatuur (1500 g gedurende 15 minuten, of 2000 g gedurende 10 minuten à werkgroep Hemostase)

3 4. PRP kenmerken die beoordeeld dienen te worden a. Hemolyse: Sterk aanbevolen: monsters met visueel zichtbare hemolyse dienen niet gebruikt te worden voor analyse b. Lipemie Sterk aanbevolen: indien het materiaal visueel lipemisch is dient dit vermeld te worden in de uitslag c. Bloedplaatjes aantal PRP i. Sterk aanbevolen: het bloedplaatjes aantal in het PRP moet bepaald worden. ii. Sterk aanbevolen: de resultaten van de LTA uitslagen zijn onbetrouwbaar indien het PRP minder dan 150 x 10 E 9 /L bloedplaatjes bevat. Abnormale resultaten bij een PRP trombocyten aantal lager dan 150 dienen met voorzorg beoordeeld te worden. iii. Optioneel: beoordeel resultaten van LTA testen met PRP met een trombocyten aantal < 150 x 10 E 9 /L m.b.v. de publicatie Hayward et al. d. Adjusteren bloedplaatjes aantaal in PRP: i. Sterk aanbevolen: het bloedplaatjes aantal in het PRP niet te adjusteren met PPP tot een standaard waarde ii. Optioneel: de VHL werkgroep hemostase wijst het adjusteren van het PRP tot een standaard waarde niet af. Het is echter wel van belang om bij het vaststellen van de referentiewaarde dezelfde methode te kiezen. Daarnaast dient bij niet-geadjusteerd PRP de bovengrens van 600 x 10 E 9 /L gehanteerd te worden. 5. Analyse a. Kwaliteitscontrole (IQC en EQC) i. Sterk aanbevolen: De VHL werkgroep hemostase adviseert om een procedure voor IQC te beschrijven waarin op redelijke termijnen kwaliteitscontroles worden meegenomen tijdens de run van de patiënten monsters. Commerciële controles voor alle aspecten van LTA zijn niet beschikbaar. Suggesties voor IQC zijn: duplo meting bij vervanging of lotnummerwissel van reagentia, gezonde vrijwilliger of het gebruik van commerciële LTA check beads voor een technische controle van de meting. ii. Optioneel: het is mogelijk om te participeren in een internationale EQC rondzending waarbij de beoordeling (diagnose) van LTA profielen wordt gecontroleerd.(nascola LTA, iii. b. Referentiewaarden i. Sterk aanbevolen: Elk laboratorium dient te beschrijven hoe de referentiewaarden voor de verschillende LTA agonisten zijn vastgesteld. c. Controle nieuwe lotnummers reagens i. Sterk aanbevolen: Elk laboratorium dient te beschrijven hoe een nieuw lotnummer reagens (agonisten) wordt gecontroleerd.

4 d. 0% licht transmissie i. Sterk aanbevolen: PRP wordt gebruikt om 0 % transmissie vast te stellen e. 100 % licht transmissie i. Sterk aanbevolen: PPP wordt gebruikt om 100 % transfusie vast te stellen f. Temperatuur i. Sterk aanbevolen: LTA onderzoek wordt uitgevoerd bij 37 C g. Roeren i. Sterk aanbevolen: PRP monsters worden constant geroerd ( rpm) met een wegwerp roervlo. h. Baseline i. Sterk aanbevolen: Voordat de agonist wordt toegediend, wordt een basislijn opname gemaakt (die stabiel moet zijn) gedurende minimaal 1 minuut. i. Agonist volume i. Sterk aanbevolen: het volume van de agonist moet elke keer gelijk zijn en mag nooit meer dan 10 % van het totale monster volume bevatten j. Monitortijd aggregatie i. Sterk aanbevolen: De analyse van plaatjes aggregatie dient minimaal 3 minuten na toediening van de agonist gemonitord te worden. ii. Sterk aanbevolen: indien de agonist geen maximale aggregatie tot gevolg heeft na 3 minuten, dient minimaal 5 minuten gemonitord te worden (vanaf toediening agonist) iii. Sterk aanbevolen: indien de agonist geen maximale aggregatie tot gevolg heeft na 5 minuten, dient minimaal 10 minuten gemonitord te worden (vanaf toediening agonist) k. Tijd tussen bloedafname en analyse i. Sterk aanbevolen: het LTA onderzoek dient afgerond te zijn, maximaal 4 uur na de bloedafname. ii. Optioneel: indien deze termijn niet behaald wordt, dient dit vermeld te worden bij de uitslag 6. Agonistenkeuze: a. Sterk aanbevolen i. ADP: 2 en 5 um (optioneel 10 um) ii. Collageen: 2 ug/ml (indien aggregatie afwezig bij 2, ga dan naar 5 ug/ml). Alleen collageen van paarden pezen mag gebruikt worden (fibrillair Horm collagen) iii. Arachidonzuur: 1 mm iv. Ristocetine: 1.2 mg/ml (indien afwezig bij 1.2 mg/ml: ga dan naar 2 mg/ml). v. Ristocetine laag: 0,5-0,7 mg/ml b. Optioneel i. Adrenaline: 5uM ii. TRAP: trombin receptor actvating peptide (activeert PAR1): 10 um. VHL beveelt TRAP-6 aan (SFLLRN)

5 iii. Tromboxaan A2 analoog: U46619: 1 um 7. Rapportage a. Sterk aanbevolen i. Aanwezigheid van shape change ii. Maximale aggregatie iii. De-aggregatie (reversibele aggregatie) b. Optioneel i. Aggregatie percentage aan het einde ii. Helling van de aggregatie iii. Lag time (vertraagde respons) iv. Bij gebruik adrenaline: aanwezigheid van second wave c. Afwijkende uitslagen dienen d.m.v. een nieuwe bloedafname ten minste eenmaal herhaald te worden. d. Optioneel: conclusie Literatuur. 1. Cattaneo, M., et al., Recommendations for the Standardization of Light Transmission Aggregometry: A Consensus of the Working Party from the Platelet Physiology Subcommittee of SSC/ISTH. J Thromb Haemost, Cattaneo, M., et al., Results of a worldwide survey on the assessment of platelet function by light transmission aggregometry: a report from the platelet physiology subcommittee of the SSC of the ISTH. J Thromb Haemost, (6): p CLSI, Platelet Function Testing by Aggregometry; Approved Guideline. 2008: Pennsylvania, USA. 4. Hayward et al. An evaluation of methods for determining reference intervals for light transmission aggregation tests on samples with normal or reduced platelets counts. Throm haemost 2008; 100.