LESPAKKET 2DE EN 3DE GRAAD. Voedings atelier. Een duurzame kijk op voeding

Transcriptie

1 LESPAKKET 2DE EN 3DE GRAAD Voedings atelier Een duurzame kijk op voeding

2 Dit lespakket kwam tot stand met steun van de provincie Vlaams Brabant en in samenwerking met Velt en Ecolife. Auteurs: Dorien Pelckmans (Velt), Leentje Speybroeck (Velt), Stijn Bruers (Ecolife), Ann Van Aperen Ontwerp omslag: Banananas.net Opmaak binnenwerk: Integra Illustratieverantwoording: PhotoSG - Fotolia.com; pilipphoto - Fotolia.com; FOOD-pictures - Fotolia.com; Brent Hofacker - Fotolia.com; M.studio - Fotolia.com Plantyn Motstraat 32, 2800 Mechelen T F klantendienst@plantyn.com Plantyn nv, Mechelen, België Alle rechten voorbehouden. Uitgeverij Plantyn heeft alle redelijke inspanningen geleverd om de houders van intellectuele rechten op het materiaal dat in dit leermiddel wordt gebruikt, te identificeren, te contacteren en te honoreren. Mocht u ondanks de zorg die daaraan is besteed, van oordeel zijn toch rechten op dit materiaal te kunnen laten gelden, dan kunt u contact opnemen met uitgeverij Plantyn.

3 Een duurzame kijk op voeding Deze bundel is van:... klas:... mijn groepsleden zijn:

4

5 DOEL - De basisprincipes (tien tips) van duurzame voeding leren kennen aan de hand van analyse van inkopen. - Met de opgedane kennis een maaltijd leren bereiden met duurzame producten volgens de principes van duurzame voeding. INLEIDING onderwerp ontleden - Wat is duurzame voeding? 50 min DEELOPDRACHT 1 voorbereiden 2 x 50 min 1. Achtergrondinfo verzamelen volgens één van de tien tips (in groepjes) 2. Beeldmateriaal of ander educatief materiaal verzamelen om de tip te visualiseren (duiding, presentatie tip) 3. Recepten verzamelen volgens je tip 4. planning opmaken voor de uitvoering 5. Bestellijst ingrediënten opmaken 6. Uitwerking van duiding, presentatie tip DEELOPDRACHT 2 uitvoeren Voortaak: een folder, een blikvanger en ingrediënten meebrengen 1. Bereiding van de toastjes 2. Beursstand opstellen (gerecht en tip) 1 x 50 min DEELOPDRACHT 3 uitvoeren - Realisatie beurs - Evaluatie en reflectie 3 x 50 min EINDRESULTAAT - Je weet wat duurzame voeding inhoudt en je kunt dat staven met argumenten, voorbeelden, materiaal aan de hand van de tien tips. - Je kunt duurzame producten onderscheiden. - Je kunt een maaltijd bereiden met duurzame producten. Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen 5

6 Inleiding onderwerp ontleden 50 min Vul de mindmap aan. 6 Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen

7 Deelopdracht 1 voorbereiden 2 x 50 min benodigdheden werkvorm resultaat Computer met internet Groepswerk Recept gevonden Achtergrondinformatie gevonden Vorm een groepje van 2-4 leerlingen volgens één van de duurzaamheidstips. Elke tip moet minstens door één groepje gekozen worden. - Ingrediënten van biologische oorsprong zijn duurzamer. - Seizoensgroenten zijn duurzamer. - Lokale groenten zijn duurzamer. - Minder vlees/vis is duurzamer. - Ingrediënten van eerlijke landbouw zijn duurzamer. - Ingrediënten met minder verpakking zijn duurzamer. - Ingrediënten waarvan minder wordt weggegooid zijn duurzamer. - Zelfgemaakt in plaats van kant-en-klaar. - Gevarieerd eten. - Energie besparen tijdens het bereiden. Wij kozen voor de tip: Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen 7

8 1A Ga op zoek naar achtergrondinformatie en beeldmateriaal. Volgende les organiseren we een beurs met infostanden. Met je groepje maak je een infostand. Op de infostand voorzie je een A4-folder over jullie duurzame tip. Ga op zoek naar achtergrondinformatie en beeldmateriaal over jullie tip en bewaar ze in je map (minstens vier artikels). tip: Gebruik de linkenlijst. i Ingrediënten van biologische oorsprong zijn duurzamer - Adressen en informatie over biologische landbouw en producten - Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren - Heerlijk broodbeleg met lokale seizoensgroentjes - website met een calculator om de ecologische en watervoetafdruk van maaltijden te berekenen en vergelijken. - calculator om je totale voedselafdruk te berekenen - i Seizoensgroenten en -fruit zijn duurzamer - Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren. - De groente-en fruitkalender online - Heerlijk broodbeleg met lokale seizoensgroentjes - Broodbelegreceptjes van Dorien Knockaert i Ingrediënten van lokale oorsprong zijn duurzamer de groente-en fruitkalender online - Heerlijk broodbeleg met lokale seizoensgroentjes - Broodbelegreceptjes van Kookeetleef - website met een calculator om de ecologische en watervoetafdruk van maaltijden te berekenen en vergelijken. - calculator om je totale voedselafdruk te berekenen i Minder vlees/vis is duurzamer - Vereniging voor vegetarisme - Verrukkelijke broodsmeersels van De Groene Prinses - Heerlijk broodbeleg met lokale seizoensgroentjes - met een viswijzer om op zoek te gaan naar goede vis - website met een calculator om de ecologische en watervoetafdruk van maaltijden te berekenen en vergelijken. - calculator om je totale voedselafdruk te berekenen 8 Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen

9 i Ingrediënten van eerlijke landbouw zijn duurzamer i Ingrediënten met minder verpakking zijn duurzamer i Ingrediënten waarvan minder wordt weggegooid zijn duurzamer - informatie over voedselverspilling, tips en recepten met restjes - de campagne van tegen voedselverspilling - tips en ideeën om voedselverspilling tegen te gaan Hulp voor de selectie van het materiaal. - Voer een kort gesprek met je groepje over je tip. Schrijf alles op wat je al weet omtrent je tip. - Stel jezelf enkele vragen over je duurzaamheidstip: Definieer je tip. Wat betekent de tip? Waarom is deze tip zinvol? Welke impact heeft deze tip op het leefmilieu? Wat kan deze tip voorkomen en genezen? Kan je voorbeelden geven in de actualiteit waaruit blijkt dat je tip noodzakelijk is? Dit kan zijn Wat gaat er fout zonder deze tip? en Wat gaat er goed met deze tip? Hoe kan ik deze tip zelf in de praktijk brengen? (tips voor de tip!) Dit mag zeker ook vanuit je eigen ervaring. - Ga op zoek naar materiaal. Stel jezelf hierbij de volgende selectievragen: Is dit materiaal duidelijk verstaanbaar voor je medeleerlingen? Is de link met je tip duidelijk? Geeft deze informatie een meerwaarde voor je tip? Kan ik met dit materiaal mijn medeleerlingen boeien? Probeer variatie aan te brengen. Droge uitleg afwisselen met beeldmateriaal, filmpje, anekdote, quiz, Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen 9

10 Als je alle informatie gevonden hebt, vul je onderstaande kaders in. Duurzame voedingstip i Definieer je tip. Waarover gaat het? Wat wil dit zeggen? Impact: doel van de tip, redenen om de tip toe te passen. i Waarom is deze tip zo zinvol? Hoe kan deze tip dingen veranderen in ons leefmilieu? Waarvoor zorgt deze tip? Situering i Geef voorbeelden van gebeurtenissen of feiten waaruit blijkt dat je tip van belang is. Toon ook aan wat er gebeurt als we geen rekening houden met de tip. Staaf met materiaal. Hoe herkennen? i Hoe herken je voedingsmiddelen die deze duurzame tip respecteren? Op welke manier is dit zichtbaar voor een consument? Bv. etiketontleding, info van de producent. 10 Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen

11 Duurzame voedingstip i Wat kan je zelf doen? Thuis en op school? Geef zelf leuke haalbare creatieve tips om deze tip waar te maken in je eigen leven. Duurzame voedingstip i Hoe willen jullie dit weergeven in de flyer? Duurzame voedingstip i Hoe willen jullie dit weergeven op de infostand? Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen 11

12 1B Zoek een recept. Op de infostand presenteer je toastjes met een beleg dat jullie tip in de verf zet. Dit recept maken jullie zelf tijdens de volgende les. i Houd een culinaire brainstorm met je groepje over je tip. Noteer op een blad papier aan welk recept of ingrediënten je zelf denkt. Met deze eerste kernwoorden ga je straks via Google op zoek naar recepten. Je kan een bestaand recept een beetje veranderen met één van de ingrediënten uit de lijst. i Gebruik je linkenlijst en snuister op de websites. Gebruik ook je brainstormblad en ga zo gerichter op zoek. Je kan ook foto s bekijken en je zo laten verleiden tot een recept. i Let bij de selectie van je recept op de volgende zaken: - Is dit recept een haalbare kaart voor ons? Is de moeilijkheidsgraad niet te hoog? Lees je recept nauwkeurig na en bekijk of je alles snapt? - Is dit recept een goede vertegenwoordiging van je tip? Zijn er geen tegenstrijdige ingrediënten? - Kan je dit recept op school uitvoeren? Is er accommodatie? - Heb je het nodige materiaal? Oven? Fornuis? Mixer?... - Max. bereidingsduur 50 i Algemeen: - Noteer goed elke bron van je materiaal? Op welke website heb je dit materiaal gevonden? 12 Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen

13 1C Maak een planning en een winkellijstje. Planning: een planning is een gedetailleerde handleiding voor de uitvoering van een activiteit. Daarbij houd je rekening met volgende punten i Tijdsplanning: Noteer het verloop van de uitvoering. Hoeveel tijd zal je nodig hebben, kunnen spenderen aan elk van de stappen? De inkopen? De bereiding? Het voorbereiden van de presentatie? Het geven van de presentatie? i Taakverdeling: Wie doet wat? Wie doet de inkopen? Wie maakt de flyer? i Materiaal: Wie zorgt voor welk materiaal? i Locatie: Waar gaan de activiteiten door? Vraagt dit organisatie? i Afloop: Afronden en opruimen niet vergeten wanneer wat wie materiaal Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen 13

14 Winkellijstje: - Noteer nauwkeurig alle ingrediënten met de juiste hoeveelheden (berekend op basis van het aantal aanwezigen). - Logistiek: waar ga je de ingrediënten bewaren tot gebruik? groenten slagerij droge voeding fruit vis bakkerij kruiden zuivel eieren 14 Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen

15 Deelopdracht 2 uitvoeren 50 min Voortaak: Breng een folder (per leerling), een blikvanger en ingrediënten mee. benodigdheden werkvorm resultaat Keuken Tafel voor beursstand Folder, blikvanger Groepswerk Recept gevonden Achtergrondinformatie gevonden 2A Beursstand opstellen Met volgende criteria moet je minimum rekening houden bij het opstellen van de stand. i je hebt maximum 1 tafel ter beschikking (deze mag, maar moet je niet gebruiken) i je maakt gebruik van zowel 2D als 3D materiaal i je serveert je hapje in/aan de promostand i je zorgt voor een creatieve blikvanger i de informatieve folder (A4) is aanwezig in de stand Een promostand moet ogen! Zorg voor een wauw-effect. Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen 15

16 2B Keukenopdracht: toastjes bereiden Gerecht i Gebruik je planning i Werk je gerecht uit met aandacht voor de basisregels rond hygiëne, organisatie van de werkomgeving en gebruik van de geschikte technieken. - hygiëne en bewaren: voedselveiligheid en hygiëne (haccp): hoe voorkom je gevaren en werk je veilig in de keuken? persoonlijke hygiëne: haar, handen, mond,... hygiëne in de keuken: natje en droogje bewaren: respecteer de koudeketen - werkpostinrichting en hulpmiddelen: voorbereiding=werkpostinrichting: product- en proceskwaliteit opruimen en afval sorteren: vaatwas, opruimen, schoonmaken hulpmiddelen: fornuis, oven, diepvriezer,... - wegen, meten en rekenen - basisprincipes en technieken: schillen, snijden... - presenteren en samen eten: Hoe ga je je gerecht presenteren? Waar en hoe worden de broodjes opgegeten? Afloop i Werk alles netjes af. Ruim je spullen op, plaats alles terug zoals het stond, verzamel je materiaal, enz. 16 Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen

17 Deelopdracht 3 beurs & evaluatie 3 x 50 min 3A Beurs De beurs wordt geopend. Per stand is er steeds één leerling die de stand bemant. De andere leerlingen lopen rond en bezoeken de andere standen. Wissel regelmatig af. 3B Reflectie Wat vond je het fijnst aan de opdracht? Opzoekwerk Flyer maken Uitvoeren van de beurs Uitvoeren van het gerecht Wat heb je bijgeleerd? i Opzoekwerk i Flyer maken i Uitvoeren van de beurs i Uitvoeren van het gerecht Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen 17

18 Waar was je minder tevreden over? i Opzoekwerk i Flyer maken i Uitvoeren van de beurs i Uitvoeren van het gerecht Wat zou je de volgende keer anders doen? i Opzoekwerk i Flyer maken i Uitvoeren van de beurs i Uitvoeren van het gerecht 18 Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen

19 Wat vond je van je eigen aandeel? i Opzoekwerk i Flyer maken i Uitvoeren van de beurs i Uitvoeren van het gerecht Hoe verliep de samenwerking binnen de groep? i Opzoekwerk i Flyer maken i Uitvoeren van de beurs i Uitvoeren van het gerecht Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen 19

20 Wat zou je met wat je nu geleerd hebt verder graag doen? Heb je suggesties, ideeën? i Opzoekwerk i Flyer maken i Uitvoeren van de beurs i Uitvoeren van het gerecht 20 Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen

21 Notities Voedingsatelier - Een duurzame kijk op voeding - Plantyn, Mechelen 21

22 In deze les worden verschillende aspecten van duurzame voeding op een eenvoudige manier aangebracht. In een eerste fase bekijk en analyseer je de inhoud van jouw favoriete belegde broodje. Nadien maak je een effectenrapport van de ecologische voet- en waterafdruk van dat broodje. In een tweede fase ga je met de opgedane kennis zelf een duurzaam broodje samenstellen. Daarvoor krijg je een uitgebreide ingrediëntenlijst. in samenwerking met Dorien Pelckmans Leentje Speybroeck Stijn Bruers Ann Van Aperen