4 Pijler 3. Kwalitatief versterken van de woningvoorraad

Transcriptie

1 4 Pijler 3. Kwalitatief versterken van de woningvoorraad Naast een woningvoorraad die in omvang toereikend is, streven we naar een woningaanbod dat aansluit bij de gewenste woonkwaliteiten van verschillende doelgroepen op de Brielse woningmarkt. Kwalitatieve opgaven die we signaleren zijn: het invullen van onze rol in de regionale verstedelijkingsopgave, de vergrijzing en een toenemende vraag naar geschikte woningen, de woonvraag van lage inkomens en beschikbaarheid van betaalbaar woningaanbod en het verbeteren van de energetische prestaties van woningen. In dit hoofdstuk beschrijven we hoe we op deze kwalitatieve opgaven gaan inspelen. 4.1 Stand van zaken op de woningmarkt Opbouw van de woningvoorraad De Brielse woningvoorraad bestaat uit ruim woningen, die grotendeels behoren tot de koopsector. De corporaties in Brielle bezitten gezamenlijk bijna huurwoningen, waarvan de meeste woningen in bezit zijn van Vestia. Typerend voor de woningvoorraad is het hoge aandeel gezinswoningen (80%) en een lager aandeel appartementen (20%). Uitgesplitst naar de kernen is de verhouding 77% gezinswoningen ten opzichte van 23% appartementen in de stad Brielle en de uitbreidingswijken. In Vierpolders bedraagt deze verhouding respectievelijk 89% en 11% en in Zwartewaal 95% en 5%. Het hoge aandeel gezinswoningen is kenmerkend voor Brielle, maar staat mogelijk op gespannen voet met demografische ontwikkelingen als vergrijzing en de groeiende groep kleine huishoudens. Uit het Woningmarktonderzoek dat we in 2017 uitvoerden, blijkt dat in de koopsector op termijn sprake zal zijn van een overschot aan gezinswoningen in het goedkopere koopsegment 2. Dit is mede een gevolg van de verkoop van gezinswoningen door Vestia, waardoor juist in de sociale huursector een tekort aan gezinswoningen dreigt. Veranderende woonbehoeften: vergrijzing en toename kleine huishoudens De huishoudensgroei is in belangrijke mate het gevolg van een toenemend aantal kleine huishoudens, grotendeels bestaande uit alleenstaande ouderen en oudere echtparen. De toename van deze groep heeft gevolgen voor de kwalitatieve woningbehoefte in Brielle. Immers, onze inwoners worden gemiddeld gezien steeds ouder en wonen langer zelfstandig. Volgens het Woningmarktonderzoek 2017 kan grofweg onderscheid gemaakt worden naar drie groepen ouderen op de woningmarkt: De blijvers: zij zijn honkvast en blijven in hun eigen huis wonen; dit is verreweg de grootste groep. De kiezers: de groep 55-plussers die uit eigen beweging kiest om een laatste (preventieve) stap in de wooncarrière te maken. De moeters: mensen die zolang mogelijk in hun eigen huis hebben gewoond, maar daar vanwege hun gezondheid op enig moment uit moeten. De persoonlijke situatie van ouderen is bepalend voor hun woonwensen. In veel gevallen kiezen ouderen bewust zo lang mogelijk zelfstandig te wonen in hun huidige woning, waar nodig met aanpassingen. In de meeste gevallen wonen deze ouderen in een gezinswoning; een woningtype dat ook juist potentie biedt voor gezinnen met kinderen. Tot slot zal de vergrijzing ertoe leiden dat de vraag naar meer geschikte en/of gelijkvloerse woningen ten behoeve van ouderen die bewust kiezen voor een verhuizing toeneemt (de kiezers). FM Consultants (2017) Ontwikkeling woningvoorraad Brielle /G Woonvisie Brielle

2 Naast de groeiende groep ouderen is het toenemend aantal kleine huishoudens, weliswaar in mindere mate, ook een gevolg van jongeren die steeds vaker bewust kiezen om langer alleen te wonen en van inwoners die te maken hebben met situaties rond echtscheidingen. Deze groepen zoeken doorgaans naar kleine(re) en betaalbare woningen, veelal in de huursector. Woonwensen in Brielle Ook in het bedienen van de woonvraag van starters en (jonge) gezinnen zien wij voor ons als gemeente een belangrijke taak weggelegd. Deze doelgroepen zijn belangrijk voor h e t leefbaar houden van de gemeente en het versterken van draagvlak voor voorzieningen. Om hen aan de gemeente te binden zullen we moeten streven naar een woningvoorraad die kwalitatief aansluit bij de woonvraag van de Brielse doelgroepen en voor huishoudens van buiten de gemeente die zich in Brielle vestigen. Dit vraagt zicht op de woonvoorkeuren van deze doelgroepen. Woonwensen in Brielle: uitkomsten Woningmarktonderzoek 2017 In 2017 voerden we een woningmarktonderzoek uit waarmee we onder andere de woonvoorkeuren van verschillende doelgroepen binnen de gemeente Brielle in beeld brachten. Onderstaand een overzicht van de uitkomsten. Koopsector De groep een- en tweepersoonshuishoudens wenst/woont in een appartement (10%) of in een grondgebonden woning (90%). De groep gezinnen wenst/woont in een eengezinswoning. De groep 55 tot 65-jarigen wenst/woont voor 80% in de huidige eengezinswoning en voor 20% in een voor senioren geschikte woning (grondgebonden of appartement). De groep 65 tot 75-jarigen wenst/woont voor 70% in de huidige eengezinswoning en voor 30% in een voor senioren geschikte woning (grondgebonden of appartement). De groep 75-plussers wenst/woont voor 60% in de huidige eengezinswoning en voor 40% in een voor senioren geschikte woning (grondgebonden of appartement). Huursector De groep een- en tweepersoonshuishoudens tot 55 jaar wenst/woont in een appartement (15%) of in een grondgebonden woning (85%). De groep gezinnen wenst/woont in een eengezinswoning. De groep 55 tot 65-jarigen wenst/woont voor 80% in de huidige eengezinswoning (of appartement) en voor 20% in een grondgebonden nultredenwoning of appartement. De groep 65 tot 75-jarige wenst/woont voor 60% in de huidige eengezinswoning (of appartement) en voor 40% in een grondgebonden nultredenwoning of appartement. De groep 75-plussers wenst/woont voor 40% in de huidige eengezinswoning (of appartement) en voor 60% in een grondgebonden nultredenwoning of appartement. Starters in Brielle richten zich zowel op de huurmarkt als op de koopmarkt. Het prijssegment is voor deze doelgroep van doorslaggevend belang, omdat zij doorgaans gekenmerkt worden door een lager inkomen. Qua prijsstelling zoeken starters vooral betaalbare woningen, in het goedkope huur- of koopsegment (tot 710 en respectievelijk tot ). Gezinnen oriënteren zich veelal op (ruime) gezinswoningen in de hogere segmenten van de koopsector. Het gaat dan om twee-onder-één-kapwoningen of vrijstaande woningen m e t een koopprijs boven circa tot De belangstelling voor geschikte en gelijkvloerse woningen neemt toe naarmate men ouder wordt, waarbij de vraag zich doorgaans richt op de huursector. Bij planvorming voor nieuwe woningbouwontwikkelingen willen we rekening houden met dit soort woonvoorkeuren /6 I Woonvisie Brielle

3 Aantrekkelijk woningaanbod voor vestigers van buiten de gemeente We willen als gemeente onze bijdrage leveren aan de verstedelijkingsopgave in de Metropoolregio. Dit vraagt een woningaanbod dat aansluit op de woonvoorkeuren van huishoudens van buiten Brielle. In veel gevallen zal de woonvraag van buiten de gemeente afkomstig zijn van (jonge) gezinnen die het rustieke woonmilieu van Brielle verkiezen boven het hoogstedelijk wonen in en rond Rotterdam. De woonwensen van deze doelgroep richten zich primair op gezinswoningen in het middeldure en dure koopsegment (oplopend vanaf circa ). Toenemende aandacht voor nieuwe woonvormen We signaleren een toenemende behoefte aan vernieuwende woonvormen, al dan niet in tijdelijkheid. In lijn met de landelijke trend bestaat vraag naar het ontwikkelen van kleinschalige initiatieven en experimentele woonvormen, zoals CPO projecten, kleinschalige woon zorgvormen, tiny houses, hofjesbouw voor ouderen en meer. Als gemeente zijn we voorstander van kleinschalige lokale initiatieven, geïnitieerd door lokale partijen en bewoners( collectieven). Verduurzaming van de woningvoorraad Een kwaliteitsopgave doet zich voor in het verduurzamen van de woningvoorraad en concentreert zich vooral op bestaande woningen; het aandeel nieuwbouw ten opzichte van de totale voorraad wordt immers steeds kleiner. Het gemiddelde energielabel binnen de totale woningvoorraad ligt nu op energielabel C. Figuur 4.1: Gemeente Brielle. Verdeling van energielabels binnen de woningvoorraad van Brielle, uitgesplitst naar de stad Brielle en de dorpen Zwartewaal en Vierpolders (inclusief buitengebied) Gemeente Brielle Br,e,,e Vierpolders A B C D E I F B G Onbekend Bron: Gemeente Brielle Woningverduurzaming in de particuliere sector Binnen de gemeente Brielle behoren drie op de vijf woningen tot de koopsector. Dit betekent dat het verduurzamen van de woningvoorraad sterk afhankelijk is van de bereidheid van particuliere woningeigenaren om duurzaamheidsmaatregelen te treffen. Dit geldt overigens ook voor woningeigenaren in de particuliere huursector. Bij nieuwbouw worden duurzaamheidseisen gesteld vanuit het Bouwbesluit. Binnen de bestaande bouw zullen particulieren verleid moeten worden. In de praktijk blijkt dit lastig, /6 Woonvisie Brielle

4 omdat woningeigenaren niet altijd bekend zijn met de mogelijkheden voor woningverduurzaming, niet bereid zijn te investeren in duurzaamheid of weinig zicht hebben op de terugverdientijd van investeringen. Een opgave voor de particuliere voorraad ligt dan ook in het stimuleren van bewustwording en het verkennen van instrumenten om verduurzaming in de particuliere sector verder op gang te brengen. Woningverduurzaming in de sociale huursector Voor de sociale huursector zijn duurzaamheidsdoelstellingen vastgelegd in het Nationaal Energieakkoord. Het akkoord gaat voor het bezit van woningcorporaties uit van een gemiddeld energielabel B vóór 2021 (gelijk aan een energie-index van 1,25). Vestia heeft reeds aangegeven dat zij in 2017 in ieder geval niet bereid is te investeren in verduurzaming van haar bezit in Brielle. Gezien haar investeringsstrategie is het de vraag in hoeverre de corporatie dit in de volgende jaren wel voornemens is te doen. Het kan ertoe leiden dat Vestia binnen haar bezit in de gemeente de doelstelling uit het Energieakkoord niet haalt. Voor de SOR geldt dat haar bezit in Brielle momenteel uitkomt op een gemiddeld label A. Hierin voorzien we daarom vooralsnog geen opgave. 4.2 Visie en ambities Vanuit de opgaven die we signaleren op de woningmarkt formuleren we onze visie en ambities voor een goed functionerende Brielse woningmarkt. Visie: we streven naar een divers woningaanbod dat aansluit bij de woonwensen van verschillende doelgroepen binnen en buiten de gemeente, waaronder de groeiende groep kleine en oudere huishoudens, starters en (jonge) gezinnen. Deels realiseren we dit door nieuwbouw, maar in veel gevallen gaat het ook om maatregelen binnen de bestaande voorraad. Ook streven we naar kwaliteitsverbetering, onder andere door verdere verduurzaming van de woningvoorraad. 1. Meer betaalbaar woningaanbod voor de lagere inkomens Ambitie: Voor de lagere inkomens, waaronder starters, willen we meer betaalbaar woningaanbod realiseren, zowel in de huur- als koopsector. Dit kan door nieuwbouw, maar ook in de bestaande voorraad liggen kansen. Binnen de bestaande sociale voorraad gaat het vooral om het vergroten van de beschikbaarheid van sociale huurwoningen voor lage inkomens, bijvoorbeeld door het stimuleren van doorstroming onder ouderen uit gezinswoningen of door het terugdringen van goedkope scheefheid. Met de corporaties maken we prestatieafspraken over de beschikbaarheid van het woningaanbod in de sociale huursector. In de bestaande particuliere voorraad liggen kansen in doorstroming en in het slim benutten van bestaand vastgoed, zoals transformatie van ruime gezinswoningen of leegstaande panden naar kleinere wooneenheden. In de koopsector zetten we via nieuwbouw tevens in op (beperkte) toevoeging van goedkope koopwoningen (tot ). Onder Pijler 4. Betaalbaarheid en beschikbaarheid werken we onze ambities en voornemens rond de beschikbaarheid van het betaalbaar woningaanbod verder uit. 2. Passend woningaanbod in het hogere segment Ambitie: We zetten in op een passend woningaanbod in het hogere segment, vooral voor (jonge) gezinnen. Dit realiseren we door nieuwbouw en door inzet op doorstroming van ouderen binnen de bestaande woningvoorraad. We richten ons op de lokale woningvraag, maar ook op woningzoekenden /6 I Woonvisie Brielle

5 van buiten de gemeente. Het gaat dan bijvoorbeeld om gezinnen die vanuit de stedelijke regio rond Rotterdam zoeken naar een rustiger woonmilieu in de nabijheid van de stad. De woonvraag van gezinnen richt zich doorgaans op grondgebonden woningen in het middeldure en dure koopsegment (oplopend vanaf circa ). Vooral het unieke woonmilieu van de vestingstad Brielle leent zich voor toevoeging van een onderscheidend woonproduct in het hogere segment. Dit vergroot de aantrekkingskracht van Brielle op huishoudens uit de regio. 3. Nieuwe bouwplannen toetsen aan de kwantitatieve en kwalitatieve woningbehoefte Ambitie: Het uitgangspunt bij nieuwbouw is dat we nieuwe plannen toetsen aan het kwalitatief toetsingskader dat we in regionaal Voorne-Putten-verband opstellen. Via het toetsingskader toetsen we of op regionaal en lokaal niveau de juiste producten worden toegevoegd, onder andere uitgesplitst naar woonmilieus, prijsklassen, doelgroepen, en meer. Ook toetsen we of nieuwe bouwplannen niet met elkaar concurreren. Dit sluit aan op de kaders van de provincie en is een vereiste in het kader van de Ladder voor Duurzame Verstedelijking. 4. Geschikte woningen voor oudere inwoners Ambitie: Met het oog op de toenemende vergrijzing vinden we het belangrijk ook voor ouderen een geschikt woningaanbod te bieden. Dit kan door nieuwbouw, maar ook door het aanpassen van de bestaande woningvoorraad. Onder Pijler 5. Wonen met zorg en welzijn gaan we hierop verder in. 5. Vernieuwende woonvormen mogelijk maken Ambitie: Kleinschalige initiatieven en experimentele woonvormen willen we de komende jaren onder voorwaarden faciliteren, vooral wanneer het gaat om het hergebruiken van leegstaand of leegkomend vastgoed. Met faciliteren bedoelen we bijvoorbeeld het reserveren van plancapaciteit, het bieden van flexibiliteit in bestemmingsplannen of het ondersteunen van initiatiefnemers bij procedures en regelgeving. Dit betekent overigens niet dat we alles zonder meer toestaan. We vinden het belangrijk dat nieuwe woonvormen kwalitatief ruimtelijk aansluiten bij de bestaande voorraad en passen binnen de woonmilieus van Brielle. Het initiatief voor ontwikkeling ligt nadrukkelijk bij lokale partijen en bewoners, we willen als gemeente niet overnemen. 6. Verdere verduurzaming van de woningvoorraad Ambitie: We zetten in op verdere verduurzaming van de woningvoorraad in Brielle. Binnen de particuliere voorraad zetten we in op het stimuleren van bewustwording bij woningeigenaren om de woning te verduurzamen. Dit doen we door het verbeteren van de informatievoorziening en het ontzorgen, stimuleren en enthousiasmeren van woningeigenaren. Ook verkennen we welke instrumenten we als gemeente beschikbaar kunnen stellen om verduurzaming te bevorderen. Voor de sociale huursector houden we vast aan de doelstellingen vanuit het Energieakkoord: een gemiddeld energielabel B vóór Hoewel Vestia heeft aangegeven niet bereid is te investeren in verduurzaming van haar bezit in Brielle, willen we hierover toch met de corporatie in gesprek blijven. Een duurzame woningvoorraad levert niet alleen een belangrijke bijdrage aan een goed milieu, maar is ook van belang voor de betaalbaarheid van het wonen. 501,102/G Woonvisie Brielle

6 4.3 Strategie en uitvoering Om uitvoering te geven aan de bovenstaande ambities ondernemen we, in samenwerking met onze partners en bewoners, de volgende acties: Ontwikkeling van woningaanbod dat aansluit op de behoeften van verschillende doelgroepen binnen onze gemeente, met in het bijzonder aandacht voor: - meer beschikbaar aanbod betaalbare woningen voor lage inkomens (starters, jongeren en kleine huishoudens) in de huur- en koopsector, onder andere door inzet op nieuwbouw en doorstroming; meer aanbod middeldure en dure grondgebonden koopwoningen voor (jonge) gezinnen van binnen en buiten Brielle; - meer geschikt woningaanbod voor ouderen, door nieuwbouw en door aanpassing van bestaande woningen. Afstemming van nieuwbouwplannen in regionaal verband met regiogemeenten op Voome Putten en in de regio Rotterdam/MRDH en toetsen van nieuwe bouwplannen aan het kwalitatief toetsingskader en de WMA. Stimuleren van bewustwording rond woningverduurzaming onder inwoners, onder andere door de informatievoorziening te verbeteren en door het verkennen van beschikbare instrumenten. Initiatieven voor kleinschalige vernieuwende woonconcepten waar mogelijk faciliteren, op voorwaarde dat het initiatief ligt bij lokale partijen en dat ze kwalitatief ruimtelijk aansluiten bij de gemeente. Prestatieafspraken maken met de corporaties en huurdersorganisaties over (de beschikbaarheid van) woningaanbod in de sociale huursector en kwaliteit en verduurzaming van het woningbezit /G Woonvisie Brielle

7 5 Pijler 4. Betaalbaarheid en beschikbaarheid Betaalbaarheid en beschikbaarheid van het wonen is een actueel thema in Brielle. Kenmerkend voor onze gemeente is dat sociale huurwoningen in beperkte mate beschikbaar komen. Daarnaast heeft onze grootste corporatie Vestia plannen zich terug te trekken uit de gemeente en is zij voornemens een groot gedeelte van haar sociale huurwoningen over te hevelen naar de vrije huursector. Dit roept de vraag op of we de komende jaren voldoende woningaanbod beschikbaar hebben voor de lage inkomens fn Brielle. 5.1 Stand van zaken op de woningmarkt Positie van Vestia in Brielle Vestia bezit op dit moment woningen binnen Brielle. Uit het scheidingsvoorstel van Vestia blijkt dat 93% van deze woningen behoort tot het Daeb-segment, ofwel de sociale huursector (met een huurprijs tot 710). De overige 7% is geliberaliseerd (niet-daeb) en behoort tot de vrije huursector (met een huurprijs boven 710). De corporatie stelt voor in de komende periode toe te werken naar een verhouding van 75% Daeb en 25% niet-daeb in Brielle. Omdat de gemeente behoort tot de maatwerkgemeenten van Vestia valt dit aandeel positiever uit dan in eerdere beleidsvoornemens van de corporatie (waarbij Vestia uitging van een omgekeerde verhouding van 25% Daeb en 75% niet-daeb in de gemeente Brielle). Desondanks blijft de voorgenomen liberalisatie nadelig voor de beschikbaarheid van sociale huurwoningen binnen de gemeente, omdat het absolute aantal huurwoningen met een lagere huurprijs flink afneemt. Daarnaast geeft Vestia aan niet verder te investeren in Brielle, dit geldt zowel voor investeringen in nieuwbouw als in kwaliteitsverbetering. Positie van de overige corporaties Naast Vestia is de Stichting Ouderenhuisvesting Rotterdam (SOR) actief in Brielle. De corporatie beschikt over ruim 300 woningen in de gemeente. Daarnaast heeft ook de Maasdelta Groep beperkt bezit in Brielle (circa 17 huurwoningen). Naast de corporaties zijn er eveneens particuliere eigenaren die huurwoningen bezitten die vallen binnen de prijsgrenzen van de sociale huursector. Net als bij Vestia laat de financiële positie van SOR weinig ruimte om te investeren, wat betekent dat ook zij de komende jaren geen nieuwbouw pleegt in de gemeente. De huidige energetische kwaliteit van het bezit van de SOR is op orde en daarnaast pleegt de corporatie periodiek groot onderhoud om de kwaliteit van haar woningen op peil te houden. In gesprek met externe partijen We kunnen stellen dat de positie van de corporaties in onze gemeente niet ideaal is. De mogelijkheden voor het behouden, en waar nodig uitbreiden, van de sociale voorraad zijn beperkt. Dit terwijl voldoende betaalbaar woningaanbod van groot belang is voor het huisvesten van de lagere inkomens in de gemeente. Vaak zijn dit huishoudens die niet in staat zijn zichzelf zonder (financiële) ondersteuning te voorzien van passende huisvesting. We signaleren dat er mogelijk vanuit externe partijen bereidheid is om te investeren in de sociale huursector in de gemeente Brielle. Als gemeente staan we ervoor open om het gesprek te voeren met deze partijen en gezamenlijk te verkennen waar mogelijkheden liggen. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om huisvesters die al binnen de regio actief zijn, zoals Woningstichting Ressort Wonen of het Woonbedrijf Westvoorne /G Woonvisie Brielle

8 Passend toewijzen leidt tot extra druk op de sociale huurwoningvoorraad. De Woningwet verplicht woningcorporaties tot passend toewijzen: het huisvesten van huishoudens met recht op huurtoeslag in de betaalbare delen van de sociale huurwoningvoorraad (met een huurprijs tot de aftoppingsgrenzen van 592 en 635). Afhankelijk van inkomen en huishoudenssamenstelling mogen huishoudens reageren op vrijkomend woningaanbod van de corporaties. Uit beschikbare data blijkt dat in Brielle op dit moment ongeveer 740 huishoudens huurtoeslag toegekend krijgen3. Van de woningzoekenden binnen de sociale huursector bestaat ongeveer driekwart uit woningzoekenden die behoren tot de huurtoeslagdoelgroep. Dit betekent dat als we de slaagkans voor woningzoekenden met recht op huurtoeslag gelijk willen houden, minimaal driekwart van het vrijkomend woningaanbod in de sociale huursector moet worden aangeboden met een huurprijs tot de aftoppingsgrenzen. Daarnaast houden we dit aandeel liever ruim aan, omdat huishoudens met een inkomen net boven de huurtoeslaggrens niet altijd een huurprijs boven de aftoppingsgrens kunnen opbrengen. We realiseren ons dat het gelijk houden van de slaagkansen voor de huurtoeslagdoelgroep op gespannen voet staat met de beleidsplannen van Vestia. Opbouw van de sociale huursector Momenteel is de sociale voorraad opgebouwd zoals in de onderstaande tabel beschreven. Het gros van de woningen in bezit van de corporaties behoort tot de sociale huursector (met een huurprijs tot 710). In de tabel is de liberalisatie van het bezit van Vestia echter niet meegenomen. Het aantal sociale huurwoningen zal bij ongewijzigd beleid van de corporatie de komende jaren flink teruglopen. Tabel 5.1: Gemeente Brielle. Woningvoorraad van de corporaties in de kernen van Brielle, per 3 1 december 2016* < 414 G C 710 > 710 Brielle Vierpolders Zwartewaal Gemeente Brielle Geactualiseerd naar prijspeil Bron: Regionale Woonvisie Voorne-Putten, Bijlagenboek Totaal Het aandeel sociale huurwoningen ligt redelijk in lijn met het regionale gemiddelde op Voorne-Putten. Uitgesplitst naar prijsklassen ligt het aandeel betaalbare huurwoningen van de corporaties (met een huurprijs tot de aftoppingsgrens van 592/ 635) in Brielle gemiddeld genomen wat lager dan het regionaal gemiddelde. Gelet op ontwikkelingen zoals passend toewijzen en de verhoogde instroom van kwetsbare doelgroepen, voorzien we juist in dit segment in de komende jaren de grootste opgave. We verwachten dat deze ontwikkelingen leiden tot een extra vraag naar betaalbare huurwoningen, terwijl de omvang van de betaalbare huurwoningvoorraad terugloopt als gevolg van het huidige beleid van de corporaties. Het Woningmarktonderzoek dat wij in 2017 uitvoerden bevestigt dit beeld4. Hierin wordt op termijn een tekort voorzien aan huurwoningen in het betaalbare segment (met een huurprijs tot de aftoppingsgrenzen van 592 en 635). Dit tekort richt zich vooral op gezinswoningen, die als gevolg van verkoop en liberalisatie uit de sociale huurvoorraad verdwijnen. Goedkope scheefheid en een lage mutatiegraad leiden tot verminderde beschikbaarheid Volgens recente cijfers van de Lokale Monitor Wonen heeft naar schatting 79% van de huurders in de sociale voorraad in Brielle een laag inkomen of laag middeninkomen (tot , prijspeil 2016). De rest van de huurders heeft een hoger inkomen (21%). Het aandeel hoge inkomens in de sociale Ministerie van BZK, Data Wonen, Huurtoeslagcijfers in Beeld, cijfers gebaseerd op situatie 2013 (meest recent beschikbaar). FM Consultants (2017) Ontwikkeling woningvoorraad Brielle peildatum februari /G Woonvisie Brielle

9 huursector is daarmee relatief hoog, zeker in vergelijking tot het Nederlands gemiddelde (14%) en het provinciale gemiddelde (15%). Dit verschijnsel staat ook wel bekend als 'goedkope scheefheid'. De mutatiegraad in Brielle ligt relatief laag, namelijk gemiddeld op 4,4%. Dit houdt in dat binnen de gemeente jaarlijks circa 70 tot 80 sociale huurwoningen vrijkomen, uitgaande van de huidige omvang van de sociale huurwoningvoorraad. Ter vergelijking, binnen de MRDH bedraagt de gemiddelde mutatiegraad circa 6%. De combinatie van een relatief hoge goedkope scheefheid, een lage mutatiegraad en een afnemende sociale voorraad in het huidige beleid van de corporaties, betekent dat er (te) weinig woningen beschikbaar komen voor de lagere inkomens in Brielle. We voorzien in de komende jaren dan ook een belangrijke opgave in het vergroten van de beschikbaarheid van het aanbod sociale huurwoningen, in het bijzonder in de prijsklassen tot de aftoppingsgrenzen. Huisvesting statushouders Een recente ontwikkeling die aandacht vraagt is de huisvestingsopgave rond statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning). Als gemeente hebben we een taakstelling voor het huisvesten van deze inwoners. In heel 2016 bedroeg de taakstelling het huisvesten van 43 statushouders. In de eerste helft van 2017 gaat het om 13 statushouders. De piek in de huisvestingsopgave lijkt voorlopig voorbij, maar is uiterst onzeker. Aangezien het grootste gedeelte van de statushouders wordt gehuisvest binnen de sociale voorraad, leidt dit tot extra vraagdruk in het sociale segment. Ook dit zien wij als een ontwikkeling die pleit voor het minimaal behouden en waar mogelijk uitbreiden van de sociale huurwoningvoorraad. Instroom lage inkomens uit de regio In de Woonvisie Rotterdam is vastgelegd dat de goedkope huurvoorraad in de stad wordt afgebouwd en vervangen door kwalitatief betere en duurdere huurwoningen. Dit vermindert de mogelijkheden voor de laagste inkomens in de stad. De gemeente Rotterdam beschrijft in haar visie dat de regiogemeenten een belangrijke opvangfunctie vervullen voor deze doelgroep. Alhoewel we hierin voor Brielle in de basis geen opvangfunctie zien weggelegd, kan het leiden tot een verhoogde instroom van lage inkomens richting onze sociale huursector. Ook dit heeft directe gevolgen voor de beschikbaarheid van sociale huurwoningen voor lage inkomens in onze gemeente. Aanbod in de goedkope koopsector Door de invoering van inkomensgrenzen voor de toegang tot de sociale huursector is een groeiende groep huishoudens met een inkomen net boven deze grenzen (middeninkomens) aangewezen op woningen in de goedkope koopsector. Met een inkomen van zo'n is een woning van circa te financieren. Bij een inkomen van ruim is een woning van ongeveer bereikbaar. Tabel 5.2: Gemeente Brielle. Hypothecaire mogelijkheden NHG (looptijd 30 jaar) voor diverse inkomensgroepen Max. i Aankoop Netto 1 Inkomen Rente hypotheek woning ' maandlasten (inkomensgrens sociale huursector) (laag middeninkomen) (hoog middeninkomen) Bron: Rabobank.nl (2016). 2,1% 2,1% 2,1% De koopmogelijkheden voor middeninkomens in Brielle zijn redelijk. Momenteel worden via Funda 6 circa 23 woningen met een vraagprijs tot te koop aangeboden en ongeveer 64 woningen met een vraagprijs tot Dit is respectievelijk 9% en 26% van het te koop staande aanbod. Vestia is Peildatum februari /G Woonvisie Brielle

10 daarnaast voornemens een deel van haar bezit te verkopen. Dit vergroot de koopmogelijkheden in het goedkope koopsegment. Middeninkomens raken mogelijk in de knel Niet alle middeninkomens kunnen of willen kopen. Vanwege strikte inkomenseisen bij hypotheekverstrekking is kopen niet altijd een optie. Als het gaat om starters speelt vaak dat zij nog onvoldoende zekerheid hebben rond baan en relatie om een beslissing tot kopen te nemen. In de sociale huursector zijn de mogelijkheden voor deze huishoudens beperkt. Corporaties moeten een strikte scheiding aanbrengen tussen hun sociale huurwoningbezit en hun duurdere woningen. Zij zijn daardoor niet meer primair de partijen die zich inzetten voor betaalbare huisvesting van huishoudens met een middeninkomen (vanaf circa tot ). Enkel met geliberaliseerd bezit, en met een beperkt gedeelte van de sociale voorraad, kunnen corporaties de woonvraag van middeninkomens bedienen. Dit betekent dat middeninkomens die niet kunnen kopen in toenemende mate zijn aangewezen op woningaanbod in de vrije huursector. 5.2 Visie en ambities Vanuit de opgaven die we signaleren op de woningmarkt formuleren we onze visie en ambities rond de betaalbaarheid en beschikbaarheid van het woningaanbod in onze gemeente. Visie: woningzoekenden met een loger inkomen kunnen in de gemeente Brielle binnen een redelijke termijn een passende woning vinden. Dit vraagt voldoende beschikbaarheid van woningen in de sociale huursector. Voor huishoudens met een middeninkomen bieden we passend woningaanbod in de goedkope koopsector en de vrije huursector. 1. Voldoende beschikbaar woningaanbod voor huishoudens met een laag inkomen Ambitie: We streven naar het behouden van balans in de sociale huursector en willen inspelen op de beleidsvoornemens van de corporaties. Ons standpunt is het minimaal behouden en waar mogelijk uitbreiden van de sociale woningvoorraad, om zo voldoende woningaanbod voor lage inkomens te garanderen. Ten aanzien van passend toewijzen hanteren wij als uitgangspunt dat de slaagkansen voor woningzoekenden met recht op huurtoeslag in de komende jaren minimaal gelijk blijven aan het niveau van de afgelopen jaren. Dit vraagt een voldoende gedifferentieerd aanbod (naar prijs en woningtype). We zijn ons bewust van het feit dat het gemeentelijk uitgangspunt niet altijd strookt met de beleidsvoornemens van de corporaties, maar vinden het mede onze verantwoordelijkheid dat ook de laagste inkomens een passende woning kunnen vinden binnen de gemeente Brielle. Liberalisatie en verkoop binnen het woningbezit van Vestia beschouwen wij als een onwenselijke situatie die de beschikbaarheid van betaalbaar woningaanbod niet ten goede komt. Ons uitgangspunt is dat we in de basis tegen verkoop van sociale huurwoningen zijn, zeker in complexen waar nog niet verkocht is. Verkoop en liberalisatie is wat ons betreft enkel toegestaan als dit gecompenseerd wordt, bijvoorbeeld via nieuwbouw. We vinden het tevens belangrijk dat opbrengsten van verkoop van sociale huurwoningen in de gemeente ten goede komen aan de volkshuisvesting in Brielle, bijvoorbeeld door huurprijsverlaging, investeringen in nieuwbouw of het verbeteren van kwaliteit en leefbaarheid. Het vergroten van de beschikbaarheid binnen de sociale huursector hoeft wat ons betreft overigens niet altijd door nieuwbouw. Het terugdringen van de goedkope scheefheid en het bevorderen van doorstroming bieden eveneens mogelijkheden om beschikbaarheid te verbeteren. We willen met de /G Woonvisie Brielle

11 corporaties afspraken maken over het behouden en waar nodig uitbreiden van de sociale woningvoorraad en het verbeteren van de beschikbaarheid van huurwoningen. Tot slot staan we open voor externe partijen die willen investeren in de sociale huursector in Brielle, bijvoorbeeld voor huisvesters uit de regio zoals Woningstichting Ressort Wonen of het Woonbedrijf Westvoorne. 2. Regionale positie verbeteren Ambitie: Het aandeel sociale huurwoningen in de gemeente ligt redelijk in lijn met het regionaal gemiddelde. We streven naar het in balans houden van de sociale huurwoningvoorraad, zoals bij punt 1 beschreven. Het uitgangspunt voor de gewenste omvang van de voorraad is dat we aansluiten bij de kaders zoals gesteld in de Woonvisie Regio Rotterdam 'Dat spreken we af!' en de actualisatie daarvan. Het op peil houden van de sociale voorraad vergt uitbreiding ten opzichte van de huidige situatie, uitgaande van de beleidsvoornemens van Vestia. We vinden het van primair belang de lokale behoefte te bedienen. In de opvangfunctie voor lage inkomens uit de regio Rotterdam en uit de regio Voorne- Putten zien wij voor ons als gemeente geen rol weggelegd. 3. Voorkomen betaalbaarheidsproblematiek Ambitie: We willen voorkomen dat huishoudens in de knel raken. Op dit moment heeft een beperkt aantal huishoudens te maken met een betaalrisico. Uit de Lokale Monitor Wonen blijkt dat bij 12% van de huishoudens in de sociale huursector sprake is van een dergelijk risico (ten opzichte van 15% landelijk). Dit wil zeggen dat het netto besteedbaar inkomen te laag is om aan alle uitgaven te voldoen. Samen met de corporaties zetten we in op het tijdig signaleren en aanpakken van betaalbaarheidsproblemen. 4. Vergroten van het aanbod goedkope koopwoningen Ambitie: We zetten in op toevoegingen in de goedkope koopsector om de vraag van huishoudens met een middeninkomen, waaronder starters, te bedienen. Volgens ons gaat het dan om nieuwbouw, maar ook om het bevorderen van doorstroming vanuit de bestaande goedkope koopwoningvoorraad. We willen tevens verkennen wat we als gemeente kunnen doen om koopstarters te ondersteunen bij het kopen van een woning. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan het onder voorwaarden beschikbaar stellen van een starterslening. Bij de verkoop van woningen door Vestia heeft het voor ons prioriteit als woningen eerst worden aangeboden aan zittende huurders, om zodoende in te spelen op de woonvraag van middeninkomens en tegelijkertijd goedkope scheefheid terug te dringen /G Woonvisie Brielle

12 5.3 Strategie en uitvoering Om uitvoering te geven aan de bovenstaande ambities ondernemen we, in samenwerking met onze partners en bewoners, de volgende acties: Prestatieafspraken maken met de corporaties en huurdersorganisaties over: - Beschikbaarheid van sociale huurwoningen - Nieuwbouw - Doorstroming en terugdringen goedkope scheefheid - Verkoop en liberalisatie van woningen en investeren verkoopopbrengsten - Passend toewijzen - Huurprijsontwikkeling Huisvesten van vergunninghouders en realiseren van de taakstelling - Vroeg5ignalering en bestrijden van schuldenproblematiek - Monitoring (van beschikbaarheid, slaagkansen, gevolgen passend toewijzen, etc.) In gesprek gaan met externe partners over eventuele plannen en investeringsbereidheid in de sociale huursector in de gemeente Brielle. Planvorming voor nieuwbouw van goedkope koopwoningen, realisatie door marktpartijen. Passende (schuld-)hulpverlening bieden aan huishoudens met betaalbaarheidsproblematiek. Verkennen van de mogelijkheden om koopstarters te ondersteunen, bijvoorbeeld door inzet t van de starterslening /G Woonvisie Brielle

13 6 Pijler 5. Wonen met zorg en welzijn Zo lang mogelijk zelfstandig wonen is de norm vanuit Rijksbeleid, De meeste inwoners willen dit ook. Het liefst worden zij oud in hun eigen woning en woonomgeving. Zorgdoelgroepen, zoals ouderen met een zorgvraag en mensen met een verstandelijke beperking of een psychiatrische stoornis, zijn door het scheiden van wonen en zorg in toenemende mate aangewezen op de reguliere woningvoorraad. In combinatie met de trend van vergrijzing, vergt dit aandacht voor het combineren van wonen met zorg en welzijn. 6.1 Stand van zaken op de woningmarkt Verzorgd wonen en intramurale opname Recente regelgeving bepaalt dat enkel mensen met een zware zorgvraag nog aanspraak maken op verblijf in een instelling, zoals in Careyn De Plantage of het Catharina Gasthuis in Brielle. In de intramurale instellingen komt een zwaarder accent te liggen op complexere, andere zorg. Ouderen die intramuraal verblijven, zullen in de toekomst gemiddeld nog ouder zijn dan nu en de zorg voor de doelgroep met ernstige geheugenproblemen (dementie, PG-problematiek) zal toenemen. Mensen met een lichte zorgvraag die vóór het scheiden van wonen en zorg aanspraak maakten op intramurale plaatsen, zijn nu aangewezen op huisvesting in de reguliere woningvoorraad. Woonbehoeften van een ouder wordende samenleving Hoe langer mensen zelfstandig wonen, des te vaker zij (op den duur) zijn aangewezen op enige vorm van zorg en ondersteuning aan huis. In lijn met de landelijke trend, blijkt vanuit het woningmarktonderzoek uit 2017 dat de verhuisbereidheid onder ouderen in Brielle laag is 7. Het gros van de ouderen wil zo lang mogelijk in hun huidige woning blijven wonen. Dit betekent dat het vooruitlopen op, of omgaan met een zorgbehoefte in veel gevallen vraagt om het geschikt maken van de huidige woning. Dit kan onder andere door woningaanpassingen. Het gaat dan enerzijds om grote ingrepen, zoals het plaatsen van een traplift, installatie van domotica, verwijderen van drempels of het verbreden van deuropeningen. Anderzijds valt ook met relatief kleinere ingrepen snel winst te boeken, zoals het plaatsen van beugels, antislipvloeren, en meer. Ontwikkeling van de vraag naar wonen met zorg In de regionale woonvisie Voorne-Putten wordt de vraagontwikkeling naar wonen met zorg in Brielle beschreven voor de periode De vraag naar wonen in een intramurale setting (beschermd wonen) blijft de komende jaren min of meer gelijk. Het is vooral de vraag naar verzorgde woonvormen en naar geschikte woningen die sterk toeneemt. Tabel 6.1: Gemeente Brielle. Ontwikkeling van de vraag naar wonen en zorg, uitgesplitst naar personen met behoefte aan beschermd wonen, verzorgd wonen en geschikt wonen* ** Behoefte Beschermd Behoefte Verzorgd Behoefte Geschikt wonen**, wonen wonen i J 319 I ! 359 i 943 * Cijfers zijn alleen voor de groep 65+. ** Beschermd wonen: wonen in een verzorgings- of verpleeghuis of een andere instelling met verblijf en 24-uurszorg, Verzorg wonen: zelfstandige woning met zorg aan huis, Geschikt wonen: woningen die geschikt zijn voor ouderen met beperkingen. Bron: Regionale Woonvisie Voorne-Putten, Bijlagenboek FM Consultants (2017) Ontwikkeling woningvoorraad Brielle /G Woonvisie Brielle

14 Vergrijzing leidt tot een toenemende vraag naar geschikte woningen De wens om langer thuis te blijven wonen kan op gespannen voet staan met de huidige woning. Veel ouderen wonen op dit moment in een ruime gezinswoning die in de basis niet geschikt is voor bewoning door ouderen. In de Regionale Woonvisie Voorne-Putten zijn vraag naar en aanbod van geschikte woningen uiteengezet. Het gaat dan om specifieke seniorenwoningen, woningen met alle basisvoorzieningen (badkamer, toilet, keuken, slaapkamer) gelijkvloers of woningen die zich potentieel lenen voor aanpassing. Voor Brielle komt het neer op een bestaand aanbod van (potentieel) geschikte woningen. De vraag naar geschikt/verzorgd wonen bedraagt op dit moment circa 950 woningen en loopt op naar circa woningen in In theorie volstaat het aanbod om de vraag te bedienen. Echter wordt het grootste gedeelte van de (potentieel) geschikte woningen bewoond door huishoudens zonder zorgvraag. Dit houdt in dat woningen niet beschikbaar zijn voor de doelgroepen waarvoor ze passend zijn. Ook concentreert het gros van het aanbod zich met (potentieel) geschikte woningen vooral in de koopsector, terwijl een deel van de ouderen woont in de huursector of daar een woning zoekt. Vooral in de huurwoningvoorraad voorzien wij dan ook een opgave. Veranderende woonwensen van ouderen Hoewel de meeste ouderen blijven wonen in hun huidige woning, verkiest een beperkt gedeelte van de ouderen een verhuizing boven het aanpassen van hun huidige woning. Zij zoeken naar geschikte en toegankelijke woningen. Ouderen die bewust verhuizen, omdat zij lichamelijke ongemakken voorzien, worden preventieve verhuizers genoemd. Een groep die in omvang relatief klein is. Over het algemeen zijn dit 'jonge ouderen' in de leeftijd vanaf ongeveer 55 jaar, die hoge eisen stellen aan een nieuwe woning. Wanneer zij verhuizen, hebben ze behoefte aan een woning met voldoende ruimte, weinig onderhoud, op een centrumlocatie of in de eigen vertrouwde omgeving en met vergelijkbare woonlasten als in hun huidige woning. Uit het Woningmarktonderzoek blijkt dat zij vooral zoeken naar appartementen en nultredenwoningen, zeker naarmate men ouder wordt. Door de piek in de vergrijzing is de verwachting dat de vraag naar specifieke ouderenwoningen op lange termijn weer afneemt. Het is belangrijk daarmee rekening te houden, bijvoorbeeld door flexibele en aanpasbare bouwconcepten te realiseren. Overige zorgdoelgroepen De verscherpte maatregelen rond wonen en zorg treffen naast zorgbehoevende ouderen ook mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychiatrische aandoening. Alleen mensen met een ernstige zorgbehoefte komen nog in aanmerking voor intramurale opname. In Brielle is er aanbod voor deze doelgroepen op bijvoorbeeld Careyn De Plantage waar plaats geboden wordt aan jongere bewoners met een NAH (Niet Aangeboren Hersenafwijking) en lichamelijke aandoeningen of bij Ipse de Bruggen waar cliënten met een verstandelijke beperking zelfstandig wonen met begeleiding. 6.2 Visie en ambities Vanuit de opgaven die we signaleren op de woningmarkt formuleren we onze visie en ambities op wonen met welzijn en zorg in onze gemeente. We benadrukken dat het hierbij vooral gaat om de wooncomponent. Het zorgbeleid leggen we apart vast, onder andere in ons Beleidsplan Wmo /G Woonvisie Brielle

15 Visie: Ouderen kunnen oud worden in hun eigen vertrouwde woning en omgeving als zij dit wensen. Voor ouderen die willen verhuizen zijn voldoende geschikte woningen beschikbaar. Voor zorgdoelgroepen, zoals mensen met een verstandelijke beperking of met een psychiatrische aandoening hebben we eveneens een passend woonaanbod. 1. Geschikt woningaanbod voor oudere inwoners Ambitie: Oudere huishoudens met een verhuiswens willen we zo goed mogelijk bedienen. Dit betekent dat er voldoende aanbod geschikte woningen moet zijn. In de komende jaren willen we dit aanbod uitbreiden, aansluitend op de behoefte in de gemeente. Hierbij zetten w e tevens in op het faciliteren van kleinschalige woon-zorginitiatieven. Nieuwbouwlocaties die aantrekkelijk zijn voor ouderen, vooral in en rond het centrum van Brielle, willen we waar mogelijk benutten voor de realisatie van geschikte woningen in verschillende prijsklassen. Er zijn op dit moment plannen voor de toevoeging van woningen voor (zorgbehoevende) ouderen. In de huursector voorzien we een duidelijke opgave. Veel sociale huurwoningen behoren tot de categorie gezinswoningen; woningen die in de basis niet geschikt zijn voor bewoning door ouderen. Daar staat tegenover dat de huurderspopulatie doorgaans relatief oud is. Met de corporaties willen we een plan opstellen hoe we inspelen op de gevolgen van vergrijzing. Ook willen we prestatieafspraken maken over de ontwikkeling van geschikte woningen en woningaanpassingen binnen de sociale huurwoningvoorraad. Met marktpartijen willen we verkennen waar binnen d e particuliere markt kansen liggen, zowel in de huur- als koopsector. Daarnaast verkennen we hoe w e in de nieuwbouw kunnen inzetten op het meenemen van levensloopbestendigheid bij de realisatie van nieuwe woningen. Ook willen we als gemeente verkennen welke instrumenten we voorhanden hebben om ouderen te verleiden door te stromen naar een meer geschikte woning. Het gaat dan zowel om ouderen in de huursector als ouderen in de koopsector. Het bevorderen van doorstroming kan bijvoorbeeld door inzet van een verhuiscoach (dit wordt momenteel op regionaal niveau opgepakt) of door het met de corporaties verkennen van mogelijkheden voor het verhuizen met gelijkblijvende woonlasten. Het gewenste neveneffect hiervan is dat gezinswoningen beschikbaar komen voor bijvoorbeeld (jonge) gezinnen. 2. Ouderen ondersteunen zolang mogelijk zelfstandig te wonen Ambitie: De gemeente stimuleert zelfredzaamheid van haar inwoners. W e zien het aanpassen van de woning daarom in eerste instantie als eigen verantwoordelijkheid van onze inwoners. De gemeentelijke inzet bestaat vooral uit het voorlichten van bewoners over de mogelijkheden voor woningaanpassing. Dit doen we bij voorkeur in samenwerking met de corporaties, zorginstellingen en ouderenorganisaties. Voor ouderen die niet op eigen kracht een woningaanpassing kunnen realiseren, stellen we indien nodig een maatwerkvoorziening vanuit de Wmo beschikbaar. In ons Beleidsplan W m o beschrijven we gezamenlijk met de gemeenten Hellevoetsluis en Westvoorne, de inhoudelijke keuzes die hieraan ten grondslag liggen. 3. Ruimte voor kleinschalige woon-zorginitiatieven Ambitie: We signaleren een trend rond de ontwikkeling van kleinschalige lokale woon-zorginitiatieven. Als gemeente vinden we dit soort initiatieven een verrijking van het woningaanbod. We willen initiatieven onder voorwaarden ondersteunen als deze worden gedragen door inwoners van de gemeente. Hierbij valt te denken aan woningsplitsing, particuliere zorginitiatieven zoals een Respijthuis, mantelzorgwoningen, mix van generaties, hofjeswoningen voor ouderen en meer. Niet alles wordt zondermeer toegestaan, maar in goed overleg is veel mogelijk /G Woonvisie Brielle

16 4. Voldoende passend woonaanbod voor overige zorgdoelgroepen Ambitie: Voor mensen met een verstandelijke beperking of een psychiatrische aandoening zetten we in op het behoud van bestaand woon-zorgaanbod. We nemen als gemeente onze wettelijke verantwoordelijkheid voor het huisvesten van jongeren die niet thuis kunnen wonen en het bieden van beschermd wonen aan mensen met een psychiatrische aandoening. De uitstroom uit de klinische GGZ kan op korte termijn zorgen voor druk op de beschikbare plaatsen beschermd wonen en vervolgens via verminderde toegang tot beschermd wonen leiden tot extra druk op de sociale huurwoningvoorraad. We willen afspraken maken met de corporaties en zorginstellingen over de betekenis hiervan voor de vraag naar passende huisvesting en de beschikbaarheid van betaalbare huurwoningen. Vooral aan inwoners die door het scheiden van wonen en zorg niet meer terecht kunnen in een instelling, maar wel zorg nodig hebben, willen we extra aandacht schenken. We houden de vinger aan de pols. Het is zaak dat de gemeente, corporaties, zorginstellingen en andere maatschappelijke partners met elkaar blijven afstemmen over hoe de vraag vanuit deze doelgroepen zich ontwikkelt. We willen hierop de komende jaren beter zicht krijgen. 6.3 Strategie en uitvoering Om uitvoering te geven aan de bovenstaande ambities ondernemen we, in samenwerking met onze partners en bewoners, de volgende acties: Nieuwbouwlocaties die aantrekkelijk zijn voor de doelgroep ouderen reserveren we voor de toevoeging van geschikte woningen, in het bijzonder in en rond het centrum van Brielle. Ouderen informeren we actief over (preventieve) woningaanpassingen, mogelijkheden voor zorg aan huis en mogelijkheden voor een verhuizing. Dit bij voorkeur in samenwerking met ouderenorganisaties, de corporaties, zorginstellingen en andere partijen. We verkennen welke gemeentelijke instrumenten beschikbaar zijn om langer zelfstandig wonen mogelijk te maken, bijvoorbeeld de inzet van een verhuiscoach of de blijverslening. De vraag van zorgdoelgroepen en gevolgen van het scheiden van wonen en zorg brengen we in beeld en monitoren we, bij voorkeur In samenwerking met de corporaties, zorginstellingen en andere maatschappelijke partners. Kleinschalige (woon-zorg)initiatieven ondersteunen we waar mogelijk. Wmo-maatwerkvoorzieningen stellen we beschikbaar voor hen die onvoldoende draagkrachtig zijn om woningaanpassingen zelf te realiseren, conform het Beleidsplan Wmo Prestatieafspraken maken met de corporaties en huurdersorganisaties over het aanbod geschikte woningen, woningaanpassingen binnen de sociale huursector en woonaanbod voor zorgdoelgroepen /6 Woonvisie Brielle