Senioren en mensen met beperkingen op de woningmarkt

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Senioren en mensen met beperkingen op de woningmarkt"

Nelly Smets
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

2 Senioren en mensen met beperkingen op de woningmarkt Themapublicatie mede op basis van het WoON 2015 WoON-congres 7 april 2016 Johan van Iersel RIGO Research en Advies

3 Aanleiding en context Een nieuw WoON-bestand én: vergrijzing verschillen generaties extramuralisering decentralisatie lokaal maatwerk.

4 0 jaar 5 jaar 10 jaar 15 jaar 20 jaar 25 jaar 30 jaar 35 jaar 40 jaar 45 jaar 50 jaar 55 jaar 60 jaar 65 jaar 70 jaar 75 jaar 80 jaar 85 jaar 90 jaar 95+ aantal inwoners Vergrijzing babybust babyboom 0 geboren na 1971 babyboom generatie vooroorlogse generatie Bron: CBS statline.

5 Ouderen meer welvarend Afnemend aandeel lage inkomens 80% 70% 60% 50% 40% 30% jaar jaar 75+ alle Nederlandse huishoudens 20% 10% 0% en ook het vermogen neemt met de leeftijd toe.

6 De eerste babyboomers zijn met pensioen De woonsituatie van de generatie geboren in % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% jaar 5% 7% 8% 11% 11% 10% 9% 8% 7% 7% 22% 22% 20% 21% 20% 2% 4% 5% 5% 6% 58% 56% 57% 55% 54% huur app. met lift huur app. zonder lift huur grondgebonden koop app. met lift koop app. zonder lift koop grondgebonden jaar Aandeel in de koop is constant, aandeel in appartementen (met lift) neemt toe.

Wat gaat men doen op latere leeftijd? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 7% 10% 24% 3% 15% 11% 6% 10% 20% 26% 7% 4% 24% 5% 24% 6% huur app. met lift huur app. zonder lift huur grondgebonden koop app.

7 Wat gaat men doen op latere leeftijd? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 7% 10% 24% 3% 15% 11% 6% 10% 20% 26% 7% 4% 24% 5% 24% 6% huur app. met lift huur app. zonder lift huur grondgebonden koop app. met lift koop app. zonder lift koop grondgebonden 30% 20% 10% 54% 49% 48% 40% 0% generatie generatie Als men boven de 75 jaar nog verhuist, dan vaak naar huurappartementen met lift.

8 tot tot tot tot tot tot tot tot tot tot tot tot tot tot tot jaar e.o. Leeftijdsopbouw huurders en kopers Toekomstige vergrijzing in de koopsector. 14% 12% 10% 8% huurders eigenaarbewoners 6% 4% 2% 0% Huursector is nu al sterk vergrijsd.

Ontgrijzing in de gereguleerde huur Minder 65-plussers in de gereguleerde huur. 600.000 500.000 400.

9 Ontgrijzing in de gereguleerde huur Minder 65-plussers in de gereguleerde huur > liberalisatiegrens tot liberalisatiegrens tot aftoppingsgrens jaar 75-plus Meer 65-plussers in de geliberaliseerde huur.

10 De toekomst Toename beschikbaar woningaanbod door sterfte (met name grondgebonden koop). Toename (reguliere) woningvraag van ouderen naar: Grondgebonden koop; Appartementen (geliberaliseerde) huur en koop. Toename (en diversificatie van de) behoefte aan specifieke vormen van wonen met zorg.

11 Specifieke groepen, senioren Meer diversiteit onder senioren: Toename ouderen met beperkingen en hoge SES Groep met lage zelfredzaamheid op alle fronten Meer allochtone ouderen met beperkingen Type beperkingen (onder senioren): Sensorische beperkingen en eenzaamheid Dementie: verdubbeling van de aantallen Rolstoelgebruikers: integrale problematiek

12 Specifieke groepen: psychiatrische beperkingen (AWBZ-indicatie zzv/zmv) Typering: alleenstaand (zmv vaak man), laag inkomen, lage arbeidsparticipatie, laag opleidingsniveau. Woonsituatie: vaak sociale huur, hoge woonquoten, buurten met beperkte leefbaarheid. Hulp en ondersteuning: afhankelijk professionals, beperkt sociaal netwerk. Woningmarkt: beperkt tevreden en voelt zich niet thuis in de buurt, vrij hoge verhuismobiliteit.

13 Specifieke groepen: vraagstukken (psychiatrie en laaggeletterden) Men is vaak beperkt op meerdere fronten en een integrale aanpak is dus essentieel. Men is per definitie (vaak levenslang) aangewezen op het betaalbare deel van de sociale huursector. Aandacht (vanuit het wonen) is gewenst voor: Beschikbaarheid betaalbare woningen; Concentratie van deze woningen (en dus groepen) in beperkt aantal wijken; De leefbaarheid van deze wijken en de mogelijkheden voor participatie.

14 Specifieke groepen: gemeenten aan zet Woningen, woonomgeving, voorzieningen, ondersteuning en zorg moeten op elkaar afgestemde arrangementen zijn die tegemoet komen aan de behoefte van de uitlopende groepen. Daarvoor is op een laag schaalniveau inzicht nodig in: welke groepen in welke omvang waar wonen welke behoeften zij hebben wat de lacunes in het huidige aanbod zijn. Met de ontwikkeling van de Woonzorgwijzer wil BZK gemeenten hierbij ondersteunen.

15 Senioren - vraagstukken Toenemende vraag senioren naar: appartementen (geliberaliseerde huur en koop); specifiek voor ouderen geschikte grondgebonden koopwoningen. Meer behoefte aan geclusterde woonvormen voor ouderen met zwaardere beperkingen. Voorsorteren op door sterfte vrijkomend woningaanbod. Lokaal maatwerk is van groot belang. Onzeker blijft het gedrag van de nieuwe generaties ouderen en de effecten daarvan op de langere termijn. Met de MIT wordt hierover meer duidelijkheid verkregen.

16 Vragen?

18 Mensen achter de cijfers

19 Goed wonen

20 Mensen met een zintuiglijke beperking Verhuizen is extra ingrijpend Hebben ook woningaanpassingen Veiligheid in de woonomgeving Eenzaamheid

21 mensen met een lichamelijke beperking/rolstoelers Toegankelijkheid Veiligheid in combinatie met eigen kwetsbaarheid Wooncarriere

22 Mensen met verstandelijke beperking Het ouderlijk huis verlaten Wegwijs in de samenleving Dagbesteding in de buurt

24 Woon- en verhuisgedrag senioren: 55+woningen achterhaald? 7 april 2016 Lita Kalle

Introductie Woonstad Rotterdam 55.000 woningen 6000 55+woningen én 17.

25 Introductie Woonstad Rotterdam woningen woningen én woningen met lift of op BG Aanbod = groot Verhuurbaarheid = slecht overschot toegankelijke huurwoningen top 15 MINSTE aantal reacties op woningen in 2015

26 55+ woningen versus woonwensen Past de opzet van 55+ complexen bij de woonwensen van senioren? Minder behoefte aan wonen met leeftijdsgenoten Wanneer ben je senior? Behoefte is vastgoed gerelateerd, niet bewoner gerelateerd Woonwensen veranderen langer vitaal en zelfstandig

27 55+ woningen: wat is er mis mee?

28 Waar gaan we naartoe? We willen niet af van seniorenwoningen, maar bieden toegankelijk vastgoed aan een bredere doelgroep Mix van bewoners elkaar helpen! Past binnen Langer Thuis

Vergelijkbare documenten

Labelen woningen voor 55-plussers achterhaald? 22 januari 2016 Lita Kalle Melvin Pool

Labelen woningen voor 55-plussers achterhaald? 22 januari 2016 Lita Kalle Melvin Pool Inhoud presentatie 1. 55+ woningen: wat is er mis mee? 2. Op zoek naar de oplossing 3. Het afwegingskader 4. Waar gaan