Jaarstukken Recreatieschap Rottemeren

Transcriptie

1 Jaarstukken 2015 Recreatieschap Rottemeren Versie: 6 april 2016

2 Jaarstukken 2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. BESTUURLIJKE SAMENVATTING 2 2. LEESWIJZER 6 3. PROGRAMMAVERANTWOORDING PROGRAMMA 1: BESTUURLIJKE AANGELEGENHEDEN PROGRAMMA 2: BEHEER, ONDERHOUD EN EXPLOITATIE GEBIEDEN PROGRAMMA 3: ONTWIKKELING ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN PARAGRAFEN WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN FINANCIERING GRONDBELEID BEDRIJFSVOERING 35 5 JAARREKENING BALANS PER 31 DECEMBER OVERZICHT VAN BATEN EN LASTEN GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING TOELICHTING OP DE BALANS TOELICHTING OP HET OVERZICHT VAN BATEN EN LASTEN OVERIGE GEGEVENS 61 1

3 Jaarstukken 2015 Leeswijzer 1. Bestuurlijke samenvatting Rottemeren is volop in beweging. Met de gezamenlijke inzet en inbreng van verschillende partijen heeft de Stichting Plezierrivier in 2015 een toekomstperspectief aangedragen, met als titel De Rotte beweegt je. Voor het eerst is de Rotte hiermee als samenhangend geheel op de kaart gezet. Met het vaststellen van het programma De Rotte Verdient Het heeft het bestuur bovendien structuur en samenhang gegeven aan verschillende opgaven waarmee de ambities van het recreatieschap de komende jaren worden gerealiseerd. Ook in bestuurlijke zin is 2015 een bewogen jaar geweest: met het onderzoek naar de toekomstscenario s is de bestuurlijke discussie over de toekomst van het schap gestart. Daarnaast heeft de provincie Zuid-Holland besloten niet langer de dienstverlening voor de schapsbesturen door G.Z-H te verzorgen en haar deelname aan de recreatieschappen te beëindigen. In deze bestuurlijke samenvatting zijn de gerealiseerde speerpunten per programma benoemd. Deze punten zijn verder uitgewerkt in hoofdstuk 3: Programmaverantwoording. Bestuurlijke aangelegenheden Coalitieakkoord Provincie Zuid-Holland In het Coalitieakkoord van de provincie Zuid-Holland is opgenomen dat de provincie geen rol voor zichzelf ziet bij de uitvoering van het beheer van recreatiegebieden. Wel blijft de provincie verantwoordelijk voor voldoende recreatiemogelijkheden en blijft het budget voor recreatiegebieden beschikbaar. De provincie heeft in november een besluit tot uittreding genomen. De Groenservice Zuid-Holland (G.Z-H) wordt in de toekomst afgebouwd. In de laatste maanden van 2015 is de ontwikkeling in gang gezet van een mogelijke overname van het personeel van de provinciale dienst G.Z-H aan Staatsbosbeheer. Deze overdracht hangt nauw samen met de mogelijkheden van Staatsbosbeheer om de taken van G.Z-H voor de natuur- en recreatieschappen voort te zetten. Staatsbosbeheer en de provincie zullen vóór de zomer van 2016 gezamenlijk een aanbod doen richting de schappen in de vorm van een drie-partijenovereenkomst. Onderzoek toekomstscenario s Het Algemeen Bestuur heeft opdracht gegeven voor een onderzoek naar mogelijke toekomstscenario's voor het Recreatieschap Rottemeren. Dit heeft geleid tot de analyse van vijf mogelijke scenario s. Op basis van de onderzoeksresultaten heeft het Dagelijks Bestuur besloten tot de verdere verkenning van twee scenario s: a) opheffing GR, onderbrengen eigendom en beheer bij andere terreinbeheerders (scenario 2) en b) handhaven van de GR (scenario 5). Besluitvorming omtrent de toekomst van het schap zal in 2016 plaatsvinden na een verdere uitwerking van beide scenario s. Nieuwe voorzitter Het Algemeen Bestuur heeft gedeputeerde dhr. R.A. Janssen benoemd tot lid van het Dagelijks Bestuur en voorzitter van het schap. Hij volgt hiermee gedeputeerde dhr. R.A.M. van der Sande op. 2

4 Jaarstukken 2015 Leeswijzer Wijziging WGR Met ingang van 1 januari 2015 is de Wet gemeenschappelijke regelingen gewijzigd. De wetsaanpassing heeft diverse consequenties voor de gemeenschappelijke regeling voor het Recreatieschap Rottemeren, bijvoorbeeld ten aanzien van de termijnen rondom financiële stukken en de samenstelling van het bestuur. Het Algemeen Bestuur heeft ingestemd met het eerste wijzigingsbesluit van de gemeenschappelijke regeling Rottemeren. Inmiddels hebben ook de deelnemers het wijzigingsbesluit vastgesteld, waarmee de nieuwe gemeenschappelijke regeling voor het Recreatieschap Rottemeren in 2016 in werking is getreden. Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden Implementatie bezuinigingsmaatregelen In 2015 is verder gegaan met het implementeren van de door het bestuur genomen bezuinigingsmaatregelen. Over het algemeen zijn deze goed ontvangen door de gebruikers. Enkele klachten zijn ontvangen over de sluiting van drie van de vier dagcampings en over het niet meer beweegbaar maken van de Pekhuisbrug. Het is gelukt om in afwijking van de voorgenomen sluiting het ruiterpad Rondje Zevenhuizerplas in stand te houden in samenwerking met de daartoe in het leven geroepen stichting. Voor het al gesloten ruiterpad bij het Hoge Bergse Bos wordt een soortgelijke oplossing gezocht. Ontwikkelingen De Rotte Verdient Het Het programma De Rotte Verdient Het biedt structuur aan een aantal grote en minder grote opgaven van het recreatieschap, waarbij de volgende bestuurlijke wensen centraal staan: 1. het waarmaken van de ambities van het recreatieschap, zoals beschreven in het Schapsplan; 2. het doen van investeringen in het gebied ter vergroting van het verdienvermogen; 3. het concreet maken van eventuele financiële risico s; 4. indien mogelijk, het verlagen van de bijdrage van de deelnemers. Hoewel het Programma in 2015 nog niet definitief is vastgesteld, heeft het al veel opgeleverd en in gang gezet. Zo is er een breed gedragen ontwerp voor de 9 hectare Eendragtspolder tot stand gekomen. Hiermee is tevens adequate parkeervoorziening voor het WK roeien in 2016 veilig gesteld. Een andere opbrengst van het programma is het Vaarnetwerk Rotte, dat door het bestuur is geaccordeerd en in 2016 zal worden gerealiseerd. De Rotte beweegt je Met het door de Stichting Plezierrivier de Rotte aangedragen toekomstperspectief De Rotte beweegt je is de Rotte als samenhangend geheel, zowel binnen- als buitenstedelijk, op de kaart gezet. De omschreven gebiedsidentiteit, de verhaallijnen en de ontwikkelagenda vormen voor het recreatieschap concrete aanknopingspunten die passen bij de visie en ambities van het recreatieschap. De verhaallijnen en de ontwikkelagenda voor de Rotte worden dan ook integraal opgenomen in het programma De Rotte Verdient Het. Pilot Evenementen Eendragtspolder Een ander bewogen onderdeel van het programma was de Pilot evenementen Eendragtspolder. Van de drie geplande evenementen is er uiteindelijk één door gegaan, waardoor er geen sprake 3

5 Jaarstukken 2015 Leeswijzer meer is van een representatieve pilot. Inmiddels is afgesproken dat er alvorens nieuwe initiatieven worden opgestart, eerst in brede samenspraak met stakeholders en inwoners naar de toekomstige bestemming van de commerciële eilanden in de Eendragtspolder wordt gekeken. Oplevering werken en projecten In 2015 zijn verschillende projecten gerealiseerd en werken afgerond. Zo is het Bleiswijks Verlaat binnen planning en budget gerestaureerd. De zonnepont t Verlaat is in 2015 geheel gerenoveerd en feestelijk in gebruik genomen. Daarnaast is ook het rondje Rotte afgemaakt met een schelpenpad vanaf de Pekhuisbrug tot de brug over de Hennipsloot. Hiermee is het mogelijk om een rondje Rotte te lopen los van de fietspaden. Andere werken die zijn opgeleverd zijn het fietspad in het Hoekse Park, de Kooilaangronden, de herinrichting van Heuvel B en het wandelpad langs de Rottekade tussen de Pekhuis-brug en de Eendragtspolder. Financiële samenvatting Het voordelige jaarresultaat 2015 bedraagt Exploitatie De resultaten per programma zijn als volgt: Progr Omschrijving Resultaat V/N 1 Bestuurlijke aangelegenheden V 2 Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden V 3 Ontwikkeling V - Algemene dekkingsmiddelen V Jaarresultaat V V = voordelig; N = nadelig 4

6 Jaarstukken 2015 Leeswijzer In het volgende overzicht zijn de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de gewijzigde begroting 2015 weergegeven. Nr Onderwerp Bedrag V/N Programma Product 1. Onderschrijding budget advocaatkosten en overige juridische V 1. Bestuurlijke aangelegenheden Juridische ondersteuning en advisering kosten 2. Hogere Rentebaten V idem. Financiën 3. Onderschrijding budget Uitgesteld Groot Onderhoud ( ) en lagere onttrekking Algemene Reserve ( ); per saldo neutraal 0 V 2. Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden Gebiedsbeheer 4. Regulier Onderhoud N idem. Gebiedsbeheer 5. Lagere dotatie voorziening Dubieuze V idem. Economisch Beheer Debiteuren 6. Lagere lasten belastingen V idem. Economisch Beheer 7. Incidentele lasten (afboeking openstaande posten) 8. Incidentele baten (w.o. belastingteruggave voorgaande jaren) 9. Incidentele lasten en baten (mn. Afrekening van de Eendragtspolder) Subtotaal V 10. Overige verschillen V Jaarresultaat V V = voordelig; N = nadelig N idem. Diverse Lasten en Baten V idem. Diverse Lasten en Baten V 3. Ontwikkeling Diverse Lasten en Baten Voor een specificatie en nadere analyse van de genoemde verschillen wordt verwezen naar de toelichtingen bij de programma s. Voorgesteld wordt het voordelige jaarresultaat 2015 van als volgt te bestemmen : 1. Het saldo afrekening Eendragtspolder van toe te voegen aan de investeringsreserve. 2. Het restant van het voordelige jaarresultaat 2015 van toe te voegen aan de Algemene Reserve. 5

7 Jaarstukken 2015 Leeswijzer Vermogenspositie De geprognotiseerde stand van de Algemene Reserve bij de Najaarsrapportage 2015 bedroeg 9,76 mln. Hierbij was rekening gehouden met de geplande onttrekkingen vanuit de Algemene Reserve voor een totaal bedrag van (t.b.v. kredieten voor een bedrag van , toevoeging aan budget terreinbeheer t.b.v. Uitgesteld Groot Onderhoud 2015 voor een bedrag van en overige onttrekkingen van ). De werkelijke onttrekkingen 2015 bedragen voor de kredieten , Uitgesteld Groot Onderhoud en de overige onttrekkingen , zodat de totale onttrekking 2015 aan de Algemene Reserve op uitkomt. De stand van de Algemene Reserve bedraagt daardoor per eind Na verwerking van de resultaatbestemming 2015 en de claims van de lopende kredieten bedraagt de stand van de Algemene Reserve ca. 10 mln. Bij het Uitgesteld Groot Onderhoud was sprake van vertraging in de uitvoering. De werkzaamheden betreffen het herstellen en vernieuwen van kunstwerken (bruggen en steigers). Dit zijn werken die schapsoverstijgend zijn voorbereid en aanbesteed. In 2015 zijn de voorbereidingen en aanbestedingen geweest en januari en februari 2016 worden de werkzaamheden uitgevoerd. Voorgesteld wordt om het restantbudget van UGO 2015 van (ten laste van de Algemene Reserve) toe te voegen aan het reeds vastgestelde UGO 2016 budget van ter financiering van deze bovengenoemde werkzaamheden. 2. Leeswijzer In deze jaarstukken wordt inzicht gegeven in de voortgang van het realiseren van de doelen en prestaties uit de programmabegroting 2015 en de najaarsrapportage Daarnaast wordt inzicht geboden in de realisatie van additionele projecten (kredieten). In de tabellen zijn de realisatiecijfers over het jaar 2015 opgenomen. De lasten en de baten zijn gepresenteerd als positieve bedragen in hele euro s. In de kolom resultaat worden voordelen voor het schap weergegeven met een V en nadelen met een N. De jaarstukken zijn opgesteld naar de eisen die het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) daaraan stelt. In de bestuurlijke samenvatting (hoofdstuk 1) is op hoofdlijnen ingegaan op de belangrijkste ontwikkelingen en resultaten in In hoofdstuk 3 is de programmaverantwoording opgenomen. Hierin worden de doelen en prestaties toegelicht door beantwoording van de drie W-vragen: 1. Wat hebben we bereikt? 2. Wat hebben we gedaan? 3. Wat heeft het gekost? Hoofdstuk 4 zal daarna ingaan op de volgens het BBV verplichte en voor het schap relevante paragrafen, te weten: - Weerstandsvermogen en risicobeheersing; - Onderhoud kapitaalgoederen; - Financiering; - Grondbeleid; - Bedrijfsvoering. 6

8 Jaarstukken 2015 Leeswijzer Hoofdstuk 5 bevat de jaarrekening 2015 met daarin de waarderingsgrondslagen, de balans per 31 december 2015 met toelichting en het overzicht van baten en lasten met toelichting. Voor de toelichting op het overzicht van baten en lasten is de richtlijn gehanteerd de verschillen toe te lichten bij afwijkingen ten opzichte van de begroting (na wijziging) van meer dan 3%, met een minimum van Tevens is in hoofdstuk 5 de aanvullende (o.a. wettelijke verplichte) informatie opgenomen. 7

9 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording 3. Programmaverantwoording De programmaverantwoording is opgebouwd uit de volgende onderdelen: - Programma 1 Bestuurlijke aangelegenheden; - Programma 2 Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden; - Programma 3 Ontwikkeling; - Algemene dekkingsmiddelen. Dit hoofdstuk geeft per programma een toelichting op de gerealiseerde doelen, de gevolgde aanpak en de kosten hiervan. 3.1 Programma 1: Bestuurlijke aangelegenheden Wat hebben we bereikt? Kwalitatief bestuurlijke en juridische advisering aan het Dagelijks Bestuur en het Algemeen Bestuur, over ten minste de volgende aandachtsgebieden: - lopende zaken, beleid, ontwikkelingen en toekomst van het schap; - nieuwe of gewijzigde wet- en regelgeving die van invloed zijn op het schap; - financieel beleid, begroting en verantwoording. Daarbij is rekening gehouden met wat er speelt op de betreffende beleidsvelden en met het netwerk binnen en buiten het schap. Dit netwerk bestaat uit schapsdeelnemers, ambtelijk apparaat, natuur- en milieuorganisaties en andere stakeholders in het schapsgebied. Daarnaast zijn alle bestuursvergaderingen voorbereid, inclusief verslaglegging van bestuursvergaderingen en het zorgdragen voor het uitvoeren van de actiepunten. Wat hebben we daarvoor gedaan en wat heeft het gekost? De ondersteuning van het Dagelijks en het Algemeen Bestuur heeft plaats gevonden door het leveren van de volgende producten: 1. Bestuursproducten; 2. Juridische ondersteuning en advisering; 3. Financiën. Ad.1 Bestuursproducten De bestuursproducten omvatten: - het voorbereiden en plannen van bestuursvergaderingen; - het verslagleggen van bestuursvergaderingen en het (laten) uitvoeren wat afgesproken is; - het signaleren van knelpunten in de uitvoering en het aandragen van oplossingen; - het fungeren als eerste aanspreekpunt voor schapsdeelnemers, ambtelijk apparaat en stakeholders voor alle zaken/ projecten die in schapsverband spelen; - het vertegenwoordigen van de schapsbesturen in ambtelijke en bestuurlijke netwerken en gremia van de deelnemers; - de eindtoets op bestuursvoorstellen. 8

10 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording Bestuursvergaderingen Naast de vier reguliere vergaderingen op 19 februari, 16 april, 24 juni en 24 september, zijn er in 2015 drie extra vergaderingen van het Dagelijks Bestuur geweest. In april is een extra vergadering geweest in verband met besluitvorming over de afgelasting van een dance evenement in de Eendragtspolder. In november en december zijn extra vergaderingen van het Dagelijks Bestuur belegd voor beeld- en oordeelsvorming over de toekomstscenario s voor het schap. Vergaderingen van het Dagelijks Bestuur hebben steeds plaatsgevonden op verschillende locaties bij de deelnemers. In 2015 heeft het Algemeen Bestuur driemaal vergaderd, te weten op 23 april, 2 juli en 3 december. Deze vergaderingen hebben op locatie plaatsgevonden bij de Retraiterie Rottemeren, te Bleiswijk. Samenstelling bestuur In de vergadering van 2 juli heeft het Algemeen Bestuur gedeputeerde dhr. R.A. Janssen benoemd tot lid van het Dagelijks Bestuur en voorzitter van het schap. Hij heeft hiermee gedeputeerde dhr. R.A.M. van der Sande opgevolgd. Namens de provincie maken gedeputeerden R.A. Janssen, R.A.M. van der Sande en. J.F. Weber deel uit van het Algemeen Bestuur. Product Rekening 2014 Primitieve Begroting na Rekening 2015 Resultaat begroting 2015 wijziging 2015 Bestuursproducten Lasten V Baten Saldo ( ) ( ) ( ) ( ) V Het kleine voordelige resultaat is veroorzaakt doordat de lasten op de budgetten contributies en abonnementen lager zijn uitgevallen dan begroot. In de gewijzigde begroting en de werkelijke lasten 2015 is de schadeloosstelling voor de organisator van een gepland dance-evenement in de Eendragtspolder opgenomen, zoals reeds eerder aangegeven in de najaarsrapportage Ad.2 Juridische ondersteuning en advisering Dit product heeft betrekking op de (algemene) juridische advisering op het gebied van publiek- en privaatrecht en het implementeren, toepassen en evalueren van wet- en regelgeving relevant voor de gemeenschappelijke regeling (Wet gemeenschappelijke regelingen en Algemene wet bestuursrecht). Ook het behandelen van bezwaar- en beroepzaken en zaken op grond van de Wob (Wet openbaarheid van bestuur) en Wet Bibob (Wet Bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur), behoren tot de juridische ondersteuning en advisering. Meer in het bijzonder is geadviseerd inzake: - de juridische aspecten van de wijziging van de gemeenschappelijke regeling; - een vaststellingsovereenkomst met een erfpachter; - de afgelasting van één van de pilotevenementen in de Eendragtspolder; - permanente bewoning van recreatiewoningen. 9

11 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording Product Rekening 2014 Primitieve Begroting na Rekening 2015 Resultaat begroting 2015 wijziging 2015 Juridische ondersteuning en advisering Lasten V Baten Saldo (53.463) (16.100) (46.100) (30.783) V Het voordelige verschil wordt veroorzaakt door een onderschrijding van op het budget advocaatkosten en overige juridische kosten. De bij de najaarsrapportage 2015 verwerkte incidentele verhoging van het budget met ten behoeve van de lopende en te verwachten procedures is uiteindelijk slechts voor ongeveer de helft benodigd geweest. Ad.3 Financiën In het kader van de financiële ondersteuning zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: - verzorgen van de financiële administratie van de gemeenschappelijke regeling: tijdige en systematische vastlegging van baten, lasten en in- en uitgaande geldstromen; - incasseren van gelden als gevolg van verkoop, heffing en/of in privaatrechtelijke overeenkomsten overeengekomen vergoedingen; - uitvoeren van de verbijzonderde interne controle gericht op getrouwheid en rechtmatigheid op financieel gebied, waarbij de nadruk ligt op inkoop en aanbestedingen, het betalingsverkeer en de volledigheid van huur- en erfpachtopbrengsten; - toetsen van bestuursvoorstellen op incidentele en/of structurele financiële consequenties; - het voeren van periodieke budgetgesprekken met budgethouders en projectleiders; - opstellen van de planning & control producten, zoals begroting, najaarsrapportage en jaarstukken; - begeleiden van de werkzaamheden van de accountant (interim controle, subsidiecontroles, jaarrekeningcontrole). Product Rekening 2014 Primitieve Begroting na Rekening 2015 Resultaat begroting 2015 wijziging 2015 Financiën Lasten N Baten V Saldo V Als gevolg van aanscherping van de uitvoeringsrichtlijnen voor accountants en het verscherpte toezicht op accountants zijn de accountantskosten gestegen. De accountant moet zelf meer eigen waarnemingen doen in plaats van te steunen op de processen in de organisatie van G.Z-H. Dit heeft tot een overschrijding van de begroting op het product financiën geleid. De onder de post baten opgenomen ontvangen rente inkomsten zijn hoger dan in de gewijzigde begroting 2015 voorzien. Kredieten Naam krediet Sluitdatum Totaal krediet Realisatie t/m 2014 Begroting 2015 Begroting na wijziging 2015 Rekening 2015 Realisatie t/m 2015 Restant krediet % lasten t.o.v. totaal krediet Onderzoek naar toekomstscenario's % - Dekking uit Algemene Reserve Totaal programma Dekking uit Algemene reserve Krediet Onderzoek naar toekomstscenario s Het Algemeen Bestuur heeft in de vergadering van 23 april opdracht gegeven voor een onderzoek naar mogelijke toekomstscenario's voor het Recreatieschap Rottemeren. Voor de uitvoering van 10

12 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording het scenario-onderzoek is opdracht verleend aan een extern bureau. De analyse van de vijf scenario s is beschreven in het definitief rapport Scenarioanalyse Recreatieschap Rottemeren, dat in september is gepresenteerd en besproken in het Dagelijks Bestuur. In het rapport zijn de volgende scenario s beschreven en geanalyseerd: 1. Opheffing GR recreatieschap met overdracht alle gronden naar gemeenten; 2. Opheffing GR recreatieschap; onderbrengen eigendom en beheer bij andere terreinbeheerders (eventueel gecombineerd met gemeenten); 3. Omvormen huidige GR recreatieschap tot bedrijfsvoeringsorganisatie voor beheer; 4. Handhaven GR recreatieschap voor beheer en opschaling tot landschapstafel; 5. Handhaven GR Recreatieschap. Aanvullend krediet Onderzoekskosten Naar aanleiding van de bespreking van de onderzoeksresultaten heeft het Dagelijks Bestuur het extern bureau een aanvullende opdracht verleend om scenario 2 en scenario 5 nader te verkennen. Het Dagelijks Bestuur heeft op 4 november 2015 geconstateerd dat de uitgevoerde verkenning nog onvoldoende basis bood voor definitieve besluitvorming. Het Algemeen Bestuur heeft daarop besloten tot het ontwikkelen van nadere voorstellen voor het vervolgtraject, waarbij een antwoord verkregen wordt op vragen over de wijze van aansturing (governance), de financiële structuren en de consequenties voor de individuele gemeenten. Hiervoor heeft het Algemeen Bestuur en aanvullend krediet van beschikbaar gesteld ter dekking van de onderzoekskosten, inclusief de reeds uitgevoerde meerwerkopdracht. Het totale krediet bedraagt daarmee , waarvan voor 2016 nog een bedrag van beschikbaar is. Mutaties in reserves Onttrekkingen aan reserves Rekening 2014 Primitieve begroting 2015 Begroting na wijziging 2015 Rekening 2015 Resultaat Algemene reserve tbv dekking kredieten Totaal De werkelijke lasten 2015 voor het krediet Onderzoek naar toekomstscenario s zijn hoger dan begroot (in de jaarschijf 2015), waardoor de onttrekking uit de Algemene Reserve ook hoger is uitgevallen. 11

13 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording 3.2 Programma 2: Beheer, onderhoud en exploitatie gebieden Wat hebben we bereikt? De natuur- en recreatiegebieden vallend binnen de gemeenschappelijke regeling zijn onderhouden conform het principe schoon, heel en veilig voor een optimaal gebruik door de bezoekers. Onder het beheer van de gebieden vallen tevens diverse exploitaties, die bijdragen aan de recreatieve kwaliteit. Wat hebben we daarvoor gedaan en wat heeft het gekost? Het beheer, onderhoud en de exploitatie van de gebieden is gerealiseerd door middel van de volgende producten: 1. Gebiedsbeheer; 2. Economisch beheer; 3. Communicatie ; 4. Regelgeving & handhaving. Ad.1 Gebiedsbeheer Het product gebiedsbeheer betreft het onderhouden van de natuur- en recreatiegebieden en de daarbij behorende beheertaken. De basis voor de reguliere onderhoudswerkzaamheden is beschreven in het terreinbeheermodel (TBM). Dit model is opgebouwd uit doeltypen met specifieke recreatieve doelen en maatregelen gerelateerd aan marktconforme normprijzen per doeltype. Continue evaluatie van de onderhoudswerkzaamheden draagt bij aan het voortdurend actualiseren van het terreinbeheermodel en het beheersbaar houden van zowel de te treffen onderhoudsmaatregelen als de kosten. Bij grote afwijkingen kan deze evaluatie leiden tot een voorstel tot begrotingsaanpassing. Ten behoeve van de werkzaamheden voor het groot onderhoud wordt gebruik gemaakt van een jaarlijks geactualiseerde meerjarenonderhoudsprognose. Hiermee worden voorzieningen getroffen voor toekomstig groot onderhoud. Met behulp van het uitvoeren van diverse inspecties, wordt de staat van het beoogde groot onderhoud getoetst. De bevindingen uit deze voortdurende evaluatie worden verwerkt alvorens de werkzaamheden worden uitgevoerd. Jaarlijks worden de geplande uitgaven, de dotatie aan de voorziening Groot Onderhoud en de werkelijke kosten gemonitord. Elke vier jaar wordt de dotatie opnieuw berekend en vastgesteld tenzij uit de monitoring volgt dat eerder een bijstelling nodig is. Het product gebiedsbeheer bestaat verder uit: - Het inventariseren en selecteren van partijen die in staat zijn om (een deel van het) natuur-en recreatieschap te onderhouden (het samenstellen van de onderhoudsbestekken en het aanbestedingsproces). In het aanbestedingsproces wordt aandacht besteed aan mogelijke SROI-trajecten (social return on investment); - maken van afspraken met maatschappelijke partijen, vrijwilligers e.d. 12

14 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording Naast de reguliere taken en inspecties, zijn in 2015 de volgende werkzaamheden voor gebiedsbeheer uitgevoerd: - Er is een Visual Tree Assesment (VTA) uitgevoerd. De VTA- controle is uitgevoerd door een onafhankelijk bureau vanwege bepaalde certificeringen. Hieruit zijn werkzaamheden gekomen om de veiligheid voor de recreant te waarborgen, bijvoorbeeld op die plekken waar bomen met dood hout staan. De aandachtssituaties voor dood hout en gevaarlijke bomen zijn eind 2015 geheel weggewerkt; - De eikenprocessierups is ook in 2015 weer in diverse deelgebieden bestreden; - De Cranerborgpadtunnel is hersteld, waarbij de tegels die van de wanden waren verdwenen zijn vervangen door geschilderde wanden met een vogelprint. Ook is de wateroverlast in de tunnel verholpen door opnieuw te asfalteren; - De houten drijfbalken en boomstammen in de Rotte zijn verwijderd. Deze deden dienst als bescherming voor het riet tegen boten van de pleziervaart. Omdat er minder pleziervaart is op de Rotte en de boten nu gemakkelijk aan de aanligsteigers kunnen liggen, zijn de drijfbalken en boomstammen overbodig geworden; - De schade door de storm van 27 juli in het Lage Bergse Bos is hersteld. Deze zomerstorm heeft met name veel schade aangericht aan bomen (wilgen en populieren). Dit komt doordat de bospercelen aan het einde van hun levensduur zijn en deze in de toekomst moeten worden omgevormd. - Er zijn diverse Groot Onderhoud werkzaamheden uitgevoerd, zoals diverse asfaltwerkzaamheden, de Kooilaan, de Bosweg de Hooglandersdreef en het Ridderzwampad zijn opnieuw geasfalteerd, ook is er in combinatie met HHSK het fietspad langs de Langevaart de kade s opgehoogd en het fietspad opnieuw geasfalteerd. Product Rekening 2014 Primitieve Begroting na Rekening 2015 Resultaat begroting 2015 wijziging 2015 Gebiedsbeheer Lasten V Baten N Saldo ( ) ( ) ( ) ( ) V Lasten Specificatie Begroting na wijziging 2015 Rekening 2015 Resultaat Regulier Onderhoud N Uitgesteld Groot Onderhoud V Groot Onderhoud Overig N Totaal Lasten Gebiedsbeheer V Regulier Onderhoud De werkelijke kosten voor Regulier Onderhoud zijn Hiermee zijn de kosten voor Regulier Onderhoud in 2015 slechts hoger dan begroot. Uitgesteld Groot Onderhoud Bij de najaarsrapportage 2015 is een budget van ten laste van de Algemene Reserve toegevoegd aan het exploitatiebudget Terreinbeheer ten behoeve van het Uitgesteld Groot Onderhoud dat in 2015 zou worden uitgevoerd. De werkzaamheden betreffen het herstellen en vernieuwen van kunstwerken (bruggen en steigers). Dit zijn werken die schapsoverstijgend zijn 13

15 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording voorbereid en aanbesteed. In 2015 zijn de voorbereidingen en aanbestedingen geweest en januari en februari 2016 worden de werkzaamheden uitgevoerd. De werkelijke lasten van betreffen gerealiseerde uren ten behoeve van deze geplande werken. Voorgesteld wordt om het restantbudget van UGO 2015 van (ten laste van de Algemene Reserve) toe te voegen aan het reeds vastgestelde UGO 2016 budget van ter financiering van deze bovengenoemde werkzaamheden. Groot Onderhoud Bij de najaarsrapportage 2015 is de dotatie aan de voorziening Groot Onderhoud met verlaagd o.a. als gevolg van een verschuiving van het Groot Onderhoud naar het budget Regulier Onderhoud. De begrote en werkelijke dotatie bedragen in 2015 beiden De werkelijke lasten 2015 van Groot Onderhoud bedragen en zijn verantwoord op de Voorziening Groot Onderhoud. Zie hiervoor ook de paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen. Overig Het nadelige resultaat op de overige lasten is ontstaan door iets hogere lasten voor gas, electra en water dan begroot voor Ad.2 Economisch beheer De taken die binnen economisch beheer worden uitgevoerd zijn: - het formuleren c.q. actualiseren van het grondbeleid; - het beheer van grondposities op basis van het vastgestelde grondbeleid; - het beheer van exploitaties. Beheer grondposities Het beheer van grondposities betreft het actief beheer van de grondpositie (gronden en opstallen binnen het werkingsgebied) zodanig dat dit bijdraagt aan de lange termijn strategie van het recreatieschap. Het resultaat hiervan is dat voldaan wordt aan de rechten en plichten die het bezit van grond met zich meebrengt. Hieronder valt ook het afstoten van posities die geen recreatief belang dienen, alsmede het verwerven van gronden die van belang kunnen zijn voor toekomstige ontwikkelingen van het recreatieschap. In 2015 hebben zich de volgende wijzigingen voorgedaan in de grondposities van het recreatieschap: - In het noordoosten van de Eendragtspolder is 9 ha grond van de provincie Zuid-Holland aangekocht, waarvan de leveringsakte in december is gepasseerd; - In het zuidwestelijk deel van de Eendragtspolder is vanwege de strategische ligging circa 4 ha grond aangekocht, die bij gelegenheid door een private partij werd aangeboden. De levering hiervan heeft eind 2015 plaats gevonden; - Om de nieuwe ontsluiting van de Eendragtspolder met een brug over de Ringvaart mogelijk te maken is in samenwerking met gemeente Zuidplas een oplossing gevonden om een benodigde particuliere grondpositie ter hoogte van Zuideinde veilig te stellen. Beheer exploitaties Het beheer van exploitaties heeft betrekking op het aangaan van overeenkomsten met derden gericht op de exploitatie en/of het gebruik van schapsgronden en opstallen (passend binnen de huidige ambities van het natuur- en recreatieschap), alsmede het actief administratief, financieel, juridisch en relationeel beheren van deze overeenkomsten. 14

16 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording Het resultaat is het vastleggen en actief beheren van privaatrechtelijke afspraken, waarbij een optimale netto-opbrengst wordt nagestreefd. In 2015 zijn onder andere de volgende zaken van belang geweest: - Jachthaven de Eendragt heeft, na moeizame en lange onderhandelingen met de oude erfpachter, een nieuwe ondernemer. Deze jonge ondernemer is direct aan de slag gegaan met het wegwerken van achterstallig onderhoud en het bedrijf weer een frisse uitstraling te geven. De belangstelling om ligplaatsen te huren is hiermee weer toegenomen; - Een aantal huidige exploitanten kampt met achterstanden in de betaling van huren en (erf-)pachten. Het betreft daarbij zowel het huidige boekjaar alsmede achterstanden uit het verleden. Met betrokkenen is actief gezocht naar oplossingen. Met hen zijn gesprekken gevoerd over financiële maatwerkoplossingen (betalingsregelingen), maar ook over onderliggende oorzaken en de aanpak daarvan; - Met de curator van Restaurant t Hoekse Hout in het Lage Bergse Bos is nauw contact onderhouden over de verkoop van het erfpachtrecht. De curator heeft daarvoor een draaiboek opgesteld; - Bij de eigenaar van brasserie Het Zonnetje is er diverse malen op aangedrongen de restanten van het pand, dat door brand verloren is gegaan, op te ruimen. Omdat maatregelen van de exploitant zijn uit gebleven, heeft het schap zelf het initiatief genomen om de restanten op te ruimen. De kosten worden verhaald op de exploitant. - Van vier exploitaties is er sprake geweest van een canonherzieningsmoment in het erfpachtcontract. Met deze exploitanten zijn hierover onderhandelingen gestart, waarbij een onafhankelijk taxateur is ingeschakeld. Daarin is ook de overname van parkeerterreinen als optie meegenomen; - Via een procedure bij de Rechtbank is de grondpositie van het schap in een geval van landjepik in het Lage Bergse Bos veilig gesteld; - Aandacht is besteed aan de situatie van permanente bewoning op recreatiepark De Koornmolen. Een laatste aanbod is gedaan aan de betreffende erfpachters, waarop een aantal positief heeft gereageerd. Andere erfpachters, die permanent op de Koornmolen wonen, zijn het niet met dat aanbod eens en hebben het recreatieschap eind 2015 gedagvaard; - Veerpont t Bleiswijkse Verlaat is begin 2015 geheel gerenoveerd en in de maand mei weer in de vaart genomen. De vrijwillige schippers die de zonnepont bedienen zijn zeer tevreden met het uitgevoerde groot onderhoud; - Tegen een aantal belastingaanslagen is bezwaar aangetekend. Aan deze bezwaren is inmiddels tegemoet gekomen. - Er is een nieuwe erfpachtovereenkomst met Nessehoeve geaccordeerd onder voorbehoud van planologische procedure. - Met de gemeente Zuidplas, provincie, tuinders en ontwikkelende partijen is verkennend gesproken over een mogelijke woningbouwontwikkeling aan de Middenweg, waarmee historische afspraken over Ruimte-voor-Ruimte kunnen worden geëffectueerd. Bij de verdere vormgeving van deze transactie gelden de door het bestuur geformuleerde randvoorwaarden. Product Rekening 2014 Primitieve Begroting na Rekening 2015 Resultaat begroting 2015 wijziging 2015 Economisch beheer Lasten V Baten N Saldo V Het voordeel van komt grotendeels doordat in de najaarsrapportage 2015 voorzichtigheidshalve een aanvullend bedrag van is toegevoegd aan de voorziening Dubieuze debiteuren. Dit doordat een aantal huidige exploitanten kampt(e) met achterstanden in 15

17 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording de betaling van huren en (erf-)pachten. Uiteindelijk is aan de hand van de actuele inschatting gebleken dat slechts een bedrag van toegevoegd dient te worden. Hierdoor ontstaat een voordelig resultaat van Daarnaast zijn de lasten van de belastingen met lager uitgevallen dan begroot. Dit als gevolg van veel (toegekende) bezwaarschriften op bepaalde aanslagen. Zie ook de toelichting bij de incidentele baten op dit programma. Bij de najaarsrapportage 2016 zal worden bezien of dit budget structureel kan worden bijgesteld. Ad.3 Communicatie De (potentiële) bezoekers en, waar relevant, het externe netwerk zijn geïnformeerd over de mogelijkheden, werkzaamheden en veranderingen in de recreatiegebieden. De wijze van informatieverstrekking is afgestemd op de doelgroepen, waarbij zoveel mogelijk gebruik is gemaakt van digitale en sociale media. Verder heeft communicatie dit jaar bijgedragen aan de volgende onderwerpen: - Voor het project Renovatie heuvel B, waarbij honderden bomen zijn verwijderd, zijn verschillende communicatiemiddelen ingezet: persberichten, een bewonersavond eind januari, een informatiedag eind april en een openingsfeest begin juni. De intensieve communicatie heeft eraan bijgedragen dat dit maatschappelijk gevoelige project zonder ophef is uitgevoerd. De restauratie van het Rijksmonument Bleiswijkse Verlaat heeft veel aandacht gekregen bij diverse groepen en in de media. Het restauratieproces is gedocumenteerd in een reeks foto s en 7 korte films. Er zijn twee open dagen georganiseerd in juni en in september. Het openingsfeest eind november heeft veel aandacht getrokken. - Over de routenetwerken is het publiek onder andere geïnformeerd via folders. Daarom heeft het recreatieschap een ontwerp voor een Z- card laten maken voor het deel van de Rottemeren van het wandelroutenetwerk Hof van Delfland. Het drukwerk en de verspreiding in het gebied worden in 2016 afgehandeld. Specifieke gebiedsinformatie, persberichten of andere recreatieve informatie worden via Twitter-, YouTube- en/of Facebook kanalen gepubliceerd. Via monitoringssystemen Coosto en Hootsuite gaat G.Z-H na wat gebruikers over de gebieden online zeggen. Realtime-informatie wordt gebruikt voor de online kanalen van HeerlijkBuiten ter promotie van de gebieden. De Heerlijkbuiten-Facebookpagina heeft meer dan likes en Twitter heeft meer dan 1400 volgers. Op de website waren in 2015 meer dan bezoeken, waarvan unieke bezoekers. Ten opzichte van vorig jaar is dit een verdubbeling van de cijfers. Product Rekening 2014 Primitieve Begroting na Rekening 2015 Resultaat begroting 2015 wijziging 2015 Communicatie Lasten V Baten Saldo (27.160) (24.000) (24.000) (22.442) V Op de budgetten voor promotie en voorlichting is sprake van een kleine onderschrijding van

18 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording Ad.4 Regelgeving & handhaving Regelgeving & handhaving bestaat uit de volgende onderdelen: - Vergunningen, ontheffingen en toestemmingen; - Toezicht en handhaving. Vergunningen, ontheffingen en toestemmingen Wanneer een gebruiker of organisatie een bepaalde activiteit wil uitvoeren binnen het (natuuren) recreatieschap, vraagt hij hiervoor een vergunning, ontheffing of toestemming aan bij de G.Z- H. Dit komt voort uit het oogpunt van de doelstellingen van de gemeenschappelijke regeling en de openbare orde en veiligheid. G.Z-H verleent vergunningen en ontheffingen omdat er een vastgestelde verordening van kracht is voor het schap. Toestemmingen worden vanuit de eigenstandige privaatrechtelijke bevoegdheid van het schap zelf gegeven. Toezicht en handhaving Toezicht en Handhaving (T&H) bestaat uit de onderdelen gastheerschap, daadwerkelijke handhaving en de regierol bij samenwerking. De invulling van de drie onderdelen leidt tot een compleet palet van activiteiten op de doelstelling schoon, heel en veilig in een gebied. In 2015 is onder andere aandacht gegeven aan de volgende zaken: - Parkeerproblematiek bij Elysium. Vanwege de beperkte parkeerruimte bij deze exploitatie worden voertuigen veelvuldig verkeerd geparkeerd, met alle schade vandien; - Veelvuldig onjuist gebruik infrastructuur en groenstroken, dit laatste vooral door vissers. Dit heeft de nodige terreinschade opgeleverd; - Onzedelijke gedrag op en om naaktrecreatiestrand aan de Zevenhuizerplas; - Assistentie hulpdiensten bij diverse zware ongevallen; - Opruimen van dumpingen. Product Rekening 2014 Primitieve Begroting na Rekening 2015 Resultaat begroting 2015 wijziging 2015 Regelgeving en Handhaving Lasten Baten Saldo ( ) ( ) ( ) ( ) - De werkelijke lasten zijn conform de begroting en betreffen de doorberekende lasten dienstverlening G.Z-H. Diverse lasten en baten Diverse lasten en baten Rekening 2014 Primitieve Begroting na Rekening 2015 Resultaat begroting 2015 wijziging 2015 Diverse lasten (leeg) N Diverse baten (leeg) V Saldo V De diverse lasten van bestaan voor 2015 uit een aantal afboekingen van openstaande posten (gestuurde facturen, waarvoor we het geld uiteindelijk niet hebben ontvangen). De begrote post 2015 diverse baten van is gerealiseerd, voornamelijk als gevolg van belasting teruggave over voorgaande jaren (ca ) en een doorbelasting aan de gemeente Lansingerland van 50% van de kosten van het plaatsen van portaalborden in 2014 (ca ). Daarnaast zijn in verband met afwikkeling van enkele posten uit voorgaande jaren nog overige baten gerealiseerd. 17

19 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording Kredieten Naam krediet Sluitdatum Totaal krediet Realisatie t/m 2014 Begroting 2015 Begroting na wijziging 2015 Rekening 2015 Realisatie t/m 2015 Restant krediet % lasten t.o.v. totaal krediet Onderhoud/vervanging rioolsysteem Lage en Hoge % Bergse Bos - Dekking uit Investeringsreserve Bleiswijks Verlaat % - Dekking uit Investeringsreserve Totaal programma Dekking uit Investeringsreserve Onderhoud/vervanging rioolsysteem Lage en Hoge Bergse Bos De werkzaamheden voor het onderhoud en deels vervanging van het rioolsysteem in het Lage en Hoge Bergse Bos zijn reeds afgerond. In 2016 wordt het persriool door het recreatieschap overgedragen aan de gemeente Lansingerland d.m.v. een schriftelijke overeenkomst die door beide partijen wordt getekend. Voorgesteld wordt het krediet tot en met 2016 te verlengen. Bleiswijks Verlaat De restauratie van het Bleiswijks Verlaat is succesvol afgerond. De restauratiewerkzaamheden hebben geen tegenvallers gekend en zijn ruim binnen het budget uitgevoerd. Op 27 november is de gerestaureerde sluis feestelijk heropend. Omdat het bestekswerk zich nog in de onderhoudstermijn bevindt en een aantal aanvullende werkzaamheden nog moet worden uitgevoerd, waaronder het opstellen van een onderhoudsprogramma en de afronding van het vergunningstraject, kan het krediet nog niet worden afgesloten. Mutaties in reserves Onttrekkingen aan reserves Rekening 2014 Primitieve begroting 2015 Begroting na wijziging 2015 Rekening 2015 Resultaat Investeringsreserve tbv dekking kredieten Investeringsreserve tbv exploitatie Reserve Beheer Noordoever Algemene Reserve Totaal De onttrekking aan de investeringsreserve is ter dekking van het in bovenstaande tabel genoemde krediet Bleiswijks Verlaat. Als gevolg van lagere uitgaven ten opzichte van de begroting in 2015, heeft er ook een lagere onttrekking van plaatsgevonden. De begrote onttrekking van aan de Algemene Reserve betreft het budget 2015 voor Uitgesteld Groot Onderhoud. De werkelijke onttrekking is o.b.v. de werkelijke lasten 2015 en bedraagt Voorgesteld wordt om het verschil toe te voegen aan het budget Uitgesteld Groot Onderhoud De uitvoering van het werk vindt plaats begin Toevoegingen aan reserves Investeringsreserve TBV Krediet nazorg HBB Algemene Reserve restant vrijval Voorziening puin-baggerstort Totaal Rekening 2014 Primitieve begroting 2015 Begroting na wijziging 2015 Rekening 2015 Resultaat Bij de vaststelling van de jaarstukken 2014 is rond het beheer van de puinstort en de baggerstort besloten, van de vrijvallende voorzieningen van ca. 10 mln, (waarvan 2,2 mln. overgedragen 18

20 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording aan de PZH ) 2,2 mln. onder te brengen in het krediet nazorg HBB en 5,6 mln. toe te voegen aan de Algemene Reserve. 3.3 Programma 3: Ontwikkeling Wat hebben we bereikt? Het bestuur is geadviseerd over de implementatie van mogelijke nieuwe ontwikkelingen die passen binnen de doelstelling van de gemeenschappelijke regeling en die een recreatieve meerwaarde opleveren en/of de natuurwaarde versterken. Wat hebben we daarvoor gedaan en wat heeft het gekost? Het bestuur is geadviseerd over in te nemen standpunten ten aanzien van initiatieven die de doelstelling van het schap raken. Zo is inspraak geleverd op ruimtelijke plannen en initiatieven van derden. Hiervoor is het product Planvorming & gebiedsontwikkeling geleverd. Planvorming & gebiedsontwikkeling In overleg met alle betrokkenen wordt een gemeenschappelijk kader geboden op de gewenste ontwikkeling in het werkingsgebied van het schap, aansluitend op de ambitie van het bestuur, de vraag van de recreant (leefstijlen) en het aanbod (positionering van het specifieke gebied). Tevens worden alle voorbereidende en uitvoerende werkzaamheden gedaan die noodzakelijk zijn om (een deel) van het gebied te (her)ontwikkelen conform de ambitie van het bestuur. Hiermee wordt samen met de omgeving van het schap ingespeeld op actuele trends en ontwikkelingen. Product Rekening 2014 Primitieve Begroting na Rekening 2015 Resultaat begroting 2015 wijziging 2015 Planvorming & gebiedsontwikkeling Lasten N Baten Saldo ( ) ( ) ( ) ( ) 696 N De werkelijke lasten zijn vrijwel conform de begroting en betreffen grotendeels de doorberekende lasten dienstverlening G.Z-H. Diverse lasten en baten Diverse lasten en baten Rekening 2014 Primitieve Begroting na Rekening 2015 Resultaat begroting 2015 wijziging 2015 Diverse lasten (leeg) N Diverse baten (leeg) V Saldo V Het saldo van is veroorzaakt door: 1. Afrekening Eendragtspolder: In 2015 heeft de afrekening plaatsgevonden van de Eendragtspolder. Dit heeft voor het schap per saldo geresulteerd in een voordeel van De lasten zijn in verband met de afrekening Eendragtspolder en de baten zijn (grond verkoop). 2. Hoekse Park fase II: als gevolg van de herziening van de schapsbijdrage in de kosten van Hoekse Park fase II is er een voordelig resultaat van ontstaan. 19

21 Jaarstukken 2015 Programmaverantwoording Voorgesteld wordt om het saldo van de afrekening Eendragtspolder bij de resultaatbestemming 2015 toe te voegen aan de Investeringsreserve. Kredieten Naam krediet Sluitdatum Totaal krediet Realisatie t/m 2014 Begroting 2015 Begroting na wijziging 2015 Rekening 2015 Realisatie t/m 2015 Restant krediet % lasten t.o.v. totaal krediet Inrichting Tussenbult % - Dekking uit Investeringsreserve Upgrade Convenant verlengde Molenpad % - Dekking uit Investeringsreserve Ontwikkeling snelweg A13/A % - Dekking uit Investeringsreserve/later bijdragen derden De Rotte Verdient 't % - Dekking uit Investeringsreserve Dekking bijdragen derden A. Inrichting Evenemententerrein Eendragtspolder B. Procesgeld Inrichtingsplan 9ha C. Samenwerking St. Plezierrivier D. Herinrichting Plein Lage Bergse Bos E. Communicatieplan F. Verkenning Hoge Bergse Bos G: Vaarnetwerk Rondje Rotte (50% van de kosten) H: Project Herontwikkeling 9ha. Eendragtspolder I. Restant Programmakrediet *G) Vaarnetwerk Rondje Rotte (50% bijdrage derden) Bleiswijkse Fles % - Dekking uit Investeringsreserve Opbouw zonnepont 't Verlaat % - Dekking uit Investeringsreserve Nazorgvoorzieningen Hoge Bergse Bos % - Dekking uit Investeringsreserve Realisatieovereenkomst Brug over de Ringvaart % - Dekking uit Investeringsreserve Garantstelling Brug EDP % - Dekking uit Algemene Reserve Rondje Rotte % - Dekking uit Algemene reserve Aankoop 9 ha grond Eendragtspolder % - Dekking uit Algemene reserve Verwerving percelen Zuideinde 12 en % - Dekking uit Investeringsreserve Ruiterpaden Hoge Bergse Bos % - Dekking uit Investeringsreserve Aankoop 4Ha grond EDP/RM % - Dekking uit Voorziening Puinstort Totaal programma Dekking uit Algemene reserve Dekking uit Investeringsreserve Dekking uit Investeringsreserve/later bijdragen derden Dekking bijdragen derden Dekking uit Voorziening Puinstort Krediet Tussenbult Vanuit het krediet Tussenbult is een doorvaarbare duiker gerealiseerd. In 2016 zijn voor de Tussenbult geen werkzaamheden voorzien en kan het krediet eind 2015 worden afgesloten. Krediet Convenant Verlengde Molengangenpad Op het verzoek van het Recreatieschap Rottemeren aan de grondgebied gemeenten om dit fietspad mogelijk te maken in het bestemmingsplan, is nog niet gereageerd wegens gebrek aan capaciteit. In de laatste weken van 2015 is mondeling aangegeven dat hier in 2016 alsnog positieve actie op zal worden ondernomen. 20