Datum raadsvergadering Donderdag 16 maart 2017

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Datum vaststelling voorstel door het college 24 januari 2017 Datum raadsvergadering Donderdag 16 maart 2017 Nummer raadsvoorstel Bijbehorend veld van de programmabegroting Sport, incl. sportaccommodaties, kunst en cultuur Naam portefeuillehouder college / Initiatiefnemer raad H. Veldhuizen Wettelijke basis - Onderwerp Toekomst overdekt zwemwater Samenvatting Binnen de ambitie om voldoende overdekt zwemwater in onze gemeente te hebben, lukt het om zwembad De Zwoer na 31 augustus 2017 nog 19 jaar te laten openstellen binnen de financiële kaders. Voorgesteld besluit De raad besluit: Het college toestemming te geven om: Met Laco de vigerende risicodragende concessieovereenkomst inzake De Zwoer te verlengen van 1 september 2017 tot en met 31 augustus Met Laco een nieuwe risicodragende concessieovereenkomst inzake De Zwoer te sluiten van 1 september 2021 tot en met 31 augustus Een jaarlijkse vergoeding voor De Zwoer vast te stellen voor 2017 tot en met 2021 ad ,80 (prijspeil januari 2016) en voor 2021 tot en met 2036 ad (prijspeil september 2016) en dit ten laste te brengen van het budget voor binnenbaden. Duurzaamheid Het besluit leidt per saldo tot een licht afgenomen energiegebruik doordat Woestduin niet langer wordt opengesteld en de bezoekers daarvan worden verwezen naar De Zwoer. De ontwikkeling van de Woestduinlocatie is nog nader te bepalen. De beoogde handhaving van De Zwoer leidt niet tot wijzigingen in de bodemkwaliteit, waterhuishouding, luchtkwaliteit, geluid/stilte, lichthinder of externe veiligheidsrisico s. Met handhaving van het uitgebreide voorzieningenniveau van De Zwoer is de leefomgevingskwaliteit beter gediend dan met sloop of nieuwbouw van een kleiner zwembad. Het besluit leidt per saldo tot licht toegenomen vervoersbewegingen in onze gemeente doordat Woestduin niet langer wordt opengesteld en de bezoekers daarvan worden verwezen naar De Zwoer. De beoogde sloop van Woestduin geldt niet als een duurzame oplossing maar alternatieven hiervoor doen zich redelijkerwijs niet voor. Ten opzichte van sloop vormt handhaving van De Zwoer wel een duurzame oplossing al

2 2 wordt daarmee niet per definitie gekozen voor de mogelijkheid om duurzame of klimaatvriendelijke innovaties toe te passen. Een en ander is ter nadere beoordeling van de exploitant. Werkgelegenheid De beslissing leidt per saldo tot een licht afgenomen werkgelegenheid doordat Woestduin niet langer wordt opengesteld en de bezoekers daarvan worden verwezen naar De Zwoer. Mogelijk kan een deel van het personeel van Woestduin te werk worden gesteld in De Zwoer. Met handhaving van het uitgebreide voorzieningenniveau van De Zwoer is het vestigingsklimaat beter gediend dan met sloop of nieuwbouw van een kleiner zwembad. Financiële consequenties / wijze van dekking Het tot en met 31 augustus 2036 doorexploiteren van de Zwoer kost per jaar conform het met de exploitant bereikte onderhandelingsresultaat voor 2017 tot en met 2021 ad ,80 (prijspeil januari 2016) en voor 2021 tot en met 2036 ad ,00 (prijspeil september 2016) en wordt ten laste gebracht van het budget voor binnenbaden. Eerdere raadsbesluiten Dit raadsvoorstel is het resultaat van de uitwerking van het raadsbesluit van 17 december 2015 en de besloten bespreking van 8 september 2016 inzake de wensen- en bedenkingenbrief. Reacties van derden / communicatie Door Grontmij is in de rapportage Alternatieven voor een eigentijds toekomstig zwembadenaanbod al aangegeven dat doorexploiteren van alleen De Zwoer het meest kansrijke scenario is en voldoende capaciteit biedt om sluiting van Zwembad Woestduin op te vangen waardoor medegebruik van andere baden niet noodzakelijk is. Op basis van de scenario s uit het Grontmij-rapport, het raadsprogramma en de financiële kaders vanaf 2018 zijn er in 2014 en 2015 gesprekken gevoerd met HSI, de zwemverenigingen, de KNZB, de beheerstichting van het Bosbad, de huidige exploitant van beide binnenbaden, en met beleidsambtenaren sport van omliggende gemeenten. De uitkomsten van deze gesprekken alsmede de genoemde randvoorwaarden hebben geresulteerd in ditzelfde voorkeursscenario. De afgelopen tijd zijn er veel reacties binnengekomen van gebruikers van De Zwoer en Woestduin. Wij hebben een mail opgesteld, waarin we degenen die hebben gereageerd hebben uitgenodigd voor het bijwonen van de raadsvergadering. Participatie Het budget voor zwembaden maakte onderdeel uit van de begrotingswijzer, waarvan de uitkomsten participatief tot stand zijn gekomen. Dit voorstel is voorbesproken met de voorzitters van beide zwemverenigingen. Ook HSI is over dit voorstel tijdens het gehele traject geconsulteerd en betrokken bij de zoekrichtingen. Het uiteindelijke HSI-advies bevatte voor het college een onverwachte wending en week af van haar eerdere schriftelijke standpunt. Zowel de reactie van HSI uit november 2015 als de reactie uit januari 2017 treft u in de bijlage aan. Vertegenwoordigers van enkele doelgroepen van Woestduin hebben in overleg met MRC Aardenburg een proefbezoek gebracht aan het therapiebad aldaar om te bezien in hoeverre dit als alternatief voor Woestduin zou kunnen dienen. Hoewel de gebruikersreacties positief waren, kan dit alternatief niet worden geëffectueerd. De provinciale organisatie die toezicht houdt op het zwemwater wijst erop dat de vergunning uitsluitend revalidanten toestaat om gebruik te maken van het therapiebad. Een andere functie is niet toegestaan, reden waarom bijvoorbeeld ook de mariniers daar niet mogen zwemmen. Om de vergunning uit te breiden, moeten aanpassingen worden gedaan in het voorzieningenniveau en de beheerwijze. Een en ander heeft ertoe geleid dat MRC Aardenburg het proefbezoek geen vervolg wenst te geven.

3 3 Vervolgtraject - Aan Laco BV aangeven dat de concessieovereenkomst t/m 2021 wordt verlengd en een nieuwe overeenkomst wordt gesloten voor de periode Alle inwoners actief hierover informeren. Bijlagen: - Raadsbesluit - reacties HSI dd en Nadere informatie te verkrijgen bij - Stevien Gardenier, stevien.gardenier@heuvelrug.nl - Frank Knoppers, frank.knoppers@heuvelrug.nl Toelichting op gevraagde beslissing Voorgeschiedenis Op 17 december 2015 heeft u bij het raadsvoorstel besloten: 1. Het doorexploiteren van Zwembad de Zwoer als meest kansrijke scenario te benoemen, en dit scenario nader uit te werken voor drie perioden: een periode tot de zomer van 2027, een periode tot de zomer van 2032 en een periode tot de zomer van 2037, alvorens uiterlijk medio 2016 een definitief besluit te nemen op basis van het onderhandelingsresultaat met de exploitant. 2. Te onderzoeken of naast het doorexploiteren van de huidige zwemvoorzieningen van zwembad De Zwoer de mogelijkheid bestaat het buitenbad geschikt te maken voor gebruik tijdens de winterperiode door recreanten en door leden van de zwemverenigingen voor hun training. 3. Een onderzoek te doen naar de mogelijkheden van externe financiering voor het (tijdelijk) openhouden van zwembad Woestduin, bijvoorbeeld door de gemeente Wijk bij Duurstede die op termijn niet meer over een zwembad beschikt, door recreatiebedrijven die zwemfaciliteiten als trekpleister kunnen gebruiken en sponsoren. Wij hebben vervolgens Hospitality Group opdracht gegeven dit onderzoek uit te voeren en de onderhandelingen met Laco BV te voeren. Op 8 september 2016 bent u in een besloten raadsbijeenkomst bijgepraat over de stand van zaken rondom de zwembaden. Deze bijeenkomst was besloten, om de onderhandelingen met Laco BV geen schade toe te brengen. De geheimhouding heeft u bekrachtigd in de raadsvergadering van 15 september Inmiddels heeft u op 26 januari 2017 besloten om de geheimhouding in te trekken. In die bijeenkomst van 8 september 2016 hebben wij u middels een wensen- en bedenkingenbrief medegedeeld dat het beschikbare budget voor zwembaden vanaf 2018 niet toereikend is om met een van de drie geschetste scenario s door te gaan. U heeft toen de wens uitgesproken: - dat in een openbaar raadsvoorstel over een onderhandelingsresultaat met Laco het gehele onderzoeksproces op basis van het hiervoor beschreven raadsbesluit van december 2015 wordt verantwoord en wordt aangegeven wat er met de daarin geformuleerde opdrachten is gebeurd. - dat na afronden van de onderhandelingen bij Laco wordt geïnformeerd hoeveel het zou kosten om Woestduin (tijdelijk) open te houden, zodat de mogelijkheden van externe financiering kunnen worden beoordeeld. Vervolgens heeft u bij de meerjarenbegroting besloten om ,00 minder te bezuinigen op het budget voor binnenbaden dan oorspronkelijk gepland. Hieronder informeren wij u per punt welke stappen we hebben genomen: 1. De onderhandelingen met Laco hebben erin geresulteerd dat binnen het financiële kader in de

4 4 meerjarenbegroting het zwembad De Zwoer de komende 19 jaar open blijft t/m 31 augustus Het afsluiten van een concessie voor een kortere periode past niet binnen de financiële kaders. 2. Het onderzoek van Hospitality Group en de onderhandelingen met Laco hebben uitgewezen dat alle toevoegingen aan het voorkeursscenario (waaronder het buitenbad van de Zwoer geschikt maken voor gebruik tijdens de winterperiode) duurder zijn en niet binnen het bijgestelde financiële kader passen. 3. Uit het bestuurlijk gesprek dat met de gemeente Wijk bij Duurstede heeft plaatsgevonden over eventuele bijdragen aan het openhouden van Woestduin is gebleken dat laatstgenoemde hier geen mogelijkheden toe ziet. Op recreatiebedrijven die zwemfaciliteiten als trekpleister kunnen gebruiken en sponsoren, is vanuit het verleden al een regeling met Laco van toepassing. Deze regeling houdt in dat de recreatiebedrijven tegen gereduceerd tarief toegangskaarten voor hun gasten kunnen aanschaffen. Laco heeft in de loop der jaren weinig interesse bij de recreatiebedrijven ervaren om deze potentieel profijtelijke regeling te intensiveren of uit te breiden. Daarnaast hebben we Laco gevraagd wat de kosten zijn voor het langer doorexploiteren van Woestduin. Voor de eventueel te verlengen openstelling van Woestduin van 1 september 2017 tot en met 31 augustus 2021 verlangt Laco een jaarlijkse bijdrage van ,00 (prijspeil december 2016). (NB: De bijdrage voor 2016 bedroeg circa ). Aangezien de financiële middelen voor overdekt zwemwater met het aangaan van een langjarige concessie met Laco inzake De Zwoer geheel zijn ingezet, verlengen we de exploitatieovereenkomst met Laco inzake Woestduin niet (loopt af op 1 september 2017, maar de overeenkomst biedt een mogelijkheid aan de gemeente om deze te verlengen met 1 tot 5 jaar). De stichting zwem- en sportaccommodaties Doorn (eigenaar van Woestduin) heeft ons verzocht om grond en opstallen per 1 september 2017 (de erfpachtovereenkomst tussen stichting en Laco eindigt per die datum) over te nemen. Hierover hebben we u een wensen- en bedenkingenbrief doen toekomen. In het raadsprogramma is opgenomen dat de behoefte aan zwemvoorzieningen in de gemeente wordt onderschreven en er deze raadsperiode een besluit genomen moet worden over de toekomst van de zwemvoorzieningen. In hetzelfde raadsprogramma is tevens opgenomen dat het Bosbad in Leersum niet ter discussie staat; het Bosbad is daarom buiten beschouwing gelaten in voorliggende advisering. Ook het scenario van het sluiten van alle binnenbaden is gezien de geformuleerde ambities buiten beschouwing gelaten. Doordat het financiële kader in de tussentijd is aangepast (u heeft bij de meerjarenbegroting ,00 minder bezuinigd op overdekt zwemwater dan oorspronkelijk gepland), kan de verlengde openstelling van De Zwoer hierbinnen plaatsvinden; het kader is echter niet toereikend om ook de openstelling van Woestduin voort te laten zetten. Capaciteit Voor de komende jaren verwachten we dat het aantal bezoekers in De Zwoer door demografische ontwikkelingen licht terugloopt zonder (ingrijpende) vernieuwingen, maar door het sluiten van zwembad Woestduin en/of vernieuwend aanbod het exploitatieresultaat van het zwembad komende jaren zich naar verwachting neutraal zal ontwikkelen. KNZB en zwemvereniging De Zwoer hebben aangegeven positief tegenover het doorgaan met zwembad De Zwoer te staan. Elders in het land schieten de door de KNZB geïnitieerde modellen de grond uit, maar de KNZB onderschrijft dat die baden in een zeer beperkt recreatief gebruik voorzien en gezien de aard van de huidige bezoekersstromen van De Zwoer een totaal andere doelgroep bedienen. Zwemvereniging De Zwoer is bovenal tevreden met de huidige voorziening en de rol van de exploitant, en hoopt dat er vooral een besluit genomen wordt voor de langere termijn. Een en ander wordt door Hospitality Group onderschreven op basis van zowel de bevolkingsprognose als de rapportage Sportaccommodaties in Nederland kaarten en kengetallen, 2016, Mulier instituut. Met betrekking tot overdekte zwembaden stelt het Mulier instituut in paragraaf 12.3 onder andere het volgende. Het gebruik van de meeste typen accommodaties is de afgelopen jaren niet veel veranderd. Zwembaden vormen hierop

5 5 een uitzondering. In alle leeftijdscategorieën is sinds 2011 een afname van het zwembadgebruik te zien. Hoewel het moeilijk is om te voorspellen hoe de sportdeelname en het accommodatiegebruik in 2030 zich verhouden tot de huidige deelname en het huidige gebruik, is op basis van een aantal (behoudende) aannames een doorrekening tot 2030 gemaakt. Het is de verwachting dat de overdekte zwembaden nog sterker dan de sporthallen en gymzalen te maken krijgen met minder gebruikers. De daling wordt hier vooral veroorzaakt door afnemend gebruik binnen alle leeftijdsgroepen. Veel gemeenten hebben al te maken met grote exploitatietekorten bij zwembaden. Deze uitkomsten bieden een weinig positief vooruitzicht. Dit zal leiden tot lastige besluitvorming in gemeenten, waar zwemvaardigheid van groot belang wordt geacht en een zwembad een belangrijke voorziening is voor de burger. Maar als het zwembad een te beperkt gebruik kent en de uitgaven fors zijn, dan loopt het voortbestaan van het zwembad in de huidige financiële realiteit zeker gevaar. Het Mulier Instituut heeft in 2016 in opdracht van de gemeente Rotterdam en in samenwerking met de KNZB de behoefte aan zwembadwater onderzocht. Hierin is bevonden dat de zwemdeelname toeneemt vanwege het stijgende inwonertal; per hoofd van de bevolking is sprake van een afname. Voor de zwemsport in het bijzonder wordt geconcludeerd dat er voor Rotterdam als geheel voldoende badwater is en blijft met de kanttekening dat 55% van het badwater niet voldoet aan de eisen van de zwemsport. De bevindingen voor Rotterdam kunnen niet worden betrokken op Utrechtse Heuvelrug. Wij laten nu geen vervolgonderzoek doen door het Mulier Instituut, aangezien in onze gemeente per hoofd van de bevolking voldoende badwater aanwezig is met het openhouden van de Zwoer en de aanwezigheid van Bosbad Leersum. Daarnaast is het mogelijk om een badwatercalculator te maken in samenwerking met de KNZB. Deze calculator geeft aan of er voldoende capaciteit is om de zwemclubs te faciliteren. De KNZB heeft ons laten weten dat deze calculator niet in opdracht van de gemeente mag worden ingevuld. Dit moet door de verenigingen zelf gebeuren. Dit is inmiddels besproken met zwemclub De Zwoer. Deze club zal dit desgewenst oppakken met zwemclub Woestduin. Wij nemen het standpunt van Grontmij, Laco en Hospitality Group over dat De Zwoer voldoende capaciteit biedt om zwemclub Woestduin met zo n 100 leden vanuit zwembad Woestduin bij de programmering van De Zwoer in te passen.