Rapport KRUISPUNT EEMNESSERWEG NIEUWSTRAAT. Conflictobservatie

Transcriptie

1 Rapport KRUISPUNT EEMNESSERWEG NIEUWSTRAAT Conflictobservatie

2 COLOFON Titel: Subtitel: Kruispunt Eemnesserweg Nieuwstraat Conflictobservatie Rapport Opdrachtgever: Gemeente Baarn A. Van Wanroij Opdrachtnemer: DTV Consultants B.V. Sören Blankers Datum: 30 augustus 2018 Kenmerk: Status rapport: TVA/180152/SBl/18 DEFINITIEF

3 1 INLEIDING Aanleiding Aanpak Leeswijzer 6 2 OMSCHRIJVING HUIDIGE SITUATIE 8 3 ONDERZOEKSRESULTATEN VERKEERSVEILIGHEIDSANALYSE Infrastructuur Gedrag 11 4 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Conclusies Aanbevelingen en Verbetermogelijkheden/-suggesties 19 3

4 INLEIDING 4

5 1 INLEIDING 1.1 AANLEIDING Het kruispunt Eemnesserweg Nieuwstraat ligt aan de noordwestzijde van het centrum van Baarn. In een van de kwadrant van het kruispunt is een supermarkt van Albert Heijn gevestigd. De vraag leeft of de bevoorrading van deze supermarkt voor verkeersonveilige situaties zorgt. Verder zijn er plannen om aan de overkant van het kruispunt een supermarktvestiging van Aldi te bouwen. Vanuit de omgeving zijn er vragen gesteld over de verkeersveiligheid van dit plan en de verkeersveiligheid van dit kruispunt in zijn algemeenheid. Daarnaast bestaat het idee dat relatief veel fietsers de bocht over het voetpad afsnijden. Dit zou tot conflicten kunnen leiden met overig verkeer. De gemeente Baarn heeft DTV Consultants gevraagd om een cameraonderzoek en conflictobservatie uit te voeren. De resultaten hiervan moeten inzicht geven in de verkeerssituatie en eventuele problemen die zich voordoen op het kruispunt. afbeelding 1.1 kruispunt Eemnesserweg Nieuwstraat (bron: Google Maps) 1.2 AANPAK Het doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in de ernst van de verkeersveiligheidsknelpunten en om vast te stellen welke verbetermaatregelen nodig zijn om de verkeersveiligheid op het kruispunt te verbeteren. Bij het kruispunt is een locatieschouw uitgevoerd. Hierbij hebben twee medewerkers van DTV Consultants de locatie beoordeeld. Opvallendheden zijn daarbij vastgelegd op foto. Vervolgens is bij het kruispunt een camera geplaatst om de situatie gedurende een week in beeld te brengen. De camerabeelden zijn uitgekeken door videoanalisten, welke filmfragmenten hebben 5

6 verzameld van conflictsituaties en andere opvallende gebeurtenissen. De filmfragmenten zijn vervolgens voorzien van een oordeel. Daarnaast wordt in deze rapportage een advies uitgebracht over de (eventueel) te nemen maatregelen. 1.3 LEESWIJZER In hoofdstuk 2 wordt een omschrijving gegeven van de huidige situatie van het kruispunt. Hoofdstuk 3 gaat in op de onderzoeksresultaten uit de verkeersveiligheidsschouw en de conflictobservatie. Hoofdstuk 4 sluit het rapport af met conclusies. Daarnaast worden in dit hoofdstuk verbetermogelijkheden en verbetersuggesties omschreven. 6

7 OMSCHRIJVING HUIDIGE SITUATIE 7

8 2 OMSCHRIJVING HUIDIGE SITUATIE Het kruispunt Eemnesserweg Nieuwstraat ligt aan de noordwestzijde van het centrum van Baarn, net binnen de grens van het 30 km/uur gebied. De Eemnesserweg is een belangrijke ontsluiting vanaf het centrum van Baarn richting het westen. De Nieuwstraat is een éénrichtingsstraat die aansluit op het winkelgebied van Baarn. Vanaf het kruispunt is het niet toegestaan de Nieuwstraat in te rijden, met uitzondering van fietsers en bromfietsers. afbeelding 2.1 onderzoekslocatie kruispunt Eemnesserweg Nieuwstraat in Baarn (Bron: Google Maps) Het kruispunt Eemnesserweg Nieuwstraat is een gelijkwaardig kruispunt dat de vorm heeft van een bajonet, waarbij de toeleidende wegen Nieuwstraat en Dalweg onder een hoek aansluiten op de Eemnesserweg. Het kruispunt is voorzien van een plateau. Juist omdat dit kruispunt op een plateau ligt (dus à niveau met het trottoir), is het voor fietsers mogelijk om tussen de afscheidende palen door te fietsen om de route op deze manier zoveel mogelijk te bekorten. afbeelding 2.2 kruispunt Eemnesserweg Nieuwstraat vanaf straatniveau 8

9 In het noordwestelijke kwadrant van het kruispunt is een supermarkt van Albert Heijn (AH) gevestigd. Voor het pand van AH is een fietsenstalling gevestigd, het parkeerterrein ligt ten westen van het pand. Ter hoogte van het pand is een voetgangersoversteekplaats ingericht, welke op het plateau ligt. Het bevoorraden van AH gebeurt in principe op eigen terrein, maar het idee leeft dat chauffeurs meestal niet de afgesproken manoeuvre volgen om op het terrein te komen. Volgens opgave van AH vindt de bevoorrading voornamelijk plaats tussen 11:00 12:00 uur in de ochtend en 18:00 19:30 uur in de avond. afbeelding 2.3 loadingdock van de supermarkt van Albert Heijn In het zuidoostelijke kwadrant was voorheen een garagebedrijf gevestigd. Dit pand is inmiddels gesloopt en er zijn plannen om op dezelfde locatie een supermarkt van Aldi te bouwen, met daarboven gelegen appartementen. De bedoeling is dat de bevoorrading van deze supermarkt ook op eigen terrein plaatsvindt in een lager gelegen laad- en losdock waar een vrachtwagen achteruit moet in manoeuvreren. Deze manoeuvre start op het kruispuntvlak. 9

10 ONDERZOEKSRESULTATEN CONFLICTOBSERVATIE 10

11 3 ONDERZOEKSRESULTATEN VERKEERSVEILIGHEIDSANALYSE Dit hoofdstuk gaat in op de onderzoeksresultaten van de locatieschouw en conflictobservatie. Bij de locatieschouw is met name gelet op de inrichting van de infrastructuur. In de conflictobservatie is aandacht besteed aan onveilige verkeerssituaties als gevolg van het gedrag van verkeersdeelnemers. 3.1 INFRASTRUCTUUR Zicht Het zicht op het kruispunt is over het algemeen goed. Wel kan begroeiing, zeker in het voorjaar en de zomer, zorgen voor belemmering van het zicht. Dit geldt met name voor een boom in de noordoostelijke kwadrant en de begroeiing boven het terras in de zuidwestelijke kwadrant. Zichtbaarheid oversteek De gele verhardingskleur van het verkeersplateau waar het kruispunt op gelegen is, wijkt af van de verhardingskleur van de Eemnesserweg. De afwijkende verhardingskleur zorgt ervoor dat (bij daglicht) het kruispunt extra opvalt. Bebording en markering Ten aanzien van de bebording en markering zijn geen onvolkomenheden en onjuistheden geconstateerd. Wegverloop De zijwegen Nieuwstraat en Dalweg sluiten niet recht tegenover elkaar aan op de Eemnesserweg. Hierdoor is sprake van een soort bajonet-kruispunt. Door deze vormgeving kunnen onduidelijkheden ontstaan over de voorrangssituatie. Omdat de wegen niet recht tegenover elkaar liggen, kan de situatie namelijk ook geïnterpreteerd worden als twee afzonderlijke kruispunten. De Eemnesserweg heeft een ver doorzicht. Met name richting het westen heeft de straat een lange rechtstand. Lange rechtstanden kunnen een negatieve invloed hebben op de snelheid van het verkeer. Echter, de aanwezigheid van erfaansluitingen en het verkeersplateau verhoogt de attentiewaarde bij het naderen van het kruispunt. 3.2 GEDRAG Van zaterdag 16 juni tot en met vrijdag 22 juni 2018 zijn 24 uur per dag cameraopnames gemaakt van het kruispunt Eemnesserweg Nieuwstraat. Deze camerabeelden zijn gebruikt voor het uitvoeren van een conflictobservatie. In deze paragraaf zijn de belangrijkste opvallendheden ten aanzien van het gedrag van verkeersdeelnemers beschreven. Het volgende type conflicten en opvallendheden zijn geconstateerd in de conflictobservatie: geen voorrang verlenen door doorgaand verkeer; geen voorrang verlenen door overstekend verkeer; afsnijdende fietsers; drempel ontwijken via het voetpad; bevoorrading supermarkt. 11

12 Geen voorrang verlenen door doorgaand verkeer Weggebruikers op de Eemnesserweg dienen voorrang te verlenen aan het verkeer dat uit de zijtakken komt. Een aantal keer is geconstateerd dat de voorrang niet verleend wordt, zowel in spits- als in dalperiodes. De verkeersdeelnemers uit de zijtakken moesten in deze gevallen anticiperen door te remmen of snelheid te minderen. Het gaat om zowel fietsers als automobilisten die geen voorrang verlenen. Het verkeer op de Eemnesserweg moest in een aantal van deze gevallen uitwijken om een botsing te voorkomen. Op afbeelding 3.1 en 3.2 zijn voorbeelden van deze situaties te zien. Er zijn geen situaties geconstateerd waarbij daadwerkelijk sprake is geweest van een botsing. In een aantal andere gevallen is geconstateerd dat verkeer op de Eemnesserweg bewust de linkerkant van de rijbaan opzocht, om zo geen voorrang te verlenen en geen vaart te hoeven minderen. Deze situatie is voornamelijk geconstateerd in dalperiodes. Ook is het een aantal keer voorgekomen dat voertuigen van rechts uit zichzelf inhielden om voorrang te verlenen, terwijl zij voorrang hadden. afbeelding 3.1 conflictsituatie doordat fietser geen voorrang verleent afbeelding 3.2 automobilist geeft geen voorrang aan rechts en wijkt naar links uit op de rijbaan 12

13 Geen voorrang verlenen door overstekend verkeer Daarnaast is een aantal keer geconstateerd dat een overstekende fietser vanuit de Nieuwstraat geen voorrang verleende aan verkeer van rechts op de Eemnesserweg. Dit verkeer moest daardoor snelheid minderen. Het gaat dan vooral om fietsers die vanuit de Nieuwstraat richting het westen of richting AH rijden of om fietsers die oversteken vanaf de Dalweg naar de Nieuwstraat. afbeelding 3.3 overstekende fietser verleent geen voorrang In een aantal gevallen is geconstateerd dat een fietser aan de oversteek begon en op het kruispuntplateau besloot om toch te wachten op aankomend verkeer (afbeelding 3.4). In een enkel geval is geconstateerd dat dit voor een opstopping zorgt op het kruispunt. Mogelijk zorgt de grote oppervlakte van het kruispuntplateau ervoor dat fietsers niet altijd voldoende in kunnen schatten of zij de gehele oversteek kunnen maken. afbeelding 3.4 fietser wacht tijdens oversteek op het kruispuntplateau 13

14 Afsnijdende fietsers via het voetpad Zoals vooraf verwacht, is er geconstateerd dat fietsers via het voetpad de bocht afsnijden. Dit is zowel in drukke als rustige periodes geconstateerd. In sommige gevallen rijden de fietsers na het afsnijden weer de rijbaan op, maar er zijn ook gevallen waarbij zij op het voetpad blijven rijden. Dit komt bijvoorbeeld voor bij fietsers vanuit de Dalweg die over het voetpad doorrijden richting AH. Overigens is vaker geconstateerd dat fietsers over het voetpad naar AH rijden, dus ook fietsers vanuit oostelijke richting. In weer andere gevallen wordt het gecombineerd met een oversteek (zie afbeelding 3.5). Dit laatste is geconstateerd bij fietsers vanuit de Nieuwstraat richting de Dalweg of andersom. Er is niet geconstateerd dat het afsnijden heeft geleid tot een conflict. afbeelding 3.5 afsnijden via voetpad en vervolgens oversteken In de meeste gevallen waar afsnijden geconstateerd is, ging het om fietsverkeer vanuit de zijtakken, maar een aantal keer is ook geconstateerd dat (brom)fietsverkeer vanaf de Eemnesserweg een korte bocht over het voetpad neemt (afbeelding 3.6). afbeelding 3.6 bocht afsnijden via voetpad vanaf Eemnesserweg 14

15 Drempel ontwijken via het voetpad Een opvallende manoeuvre, die een aantal maal geconstateerd is, is het ontwijken van de drempel via het voetpad. Vervolgens wordt weer de rijbaan opgereden. Dit gebeurt door weggebruikers die richting het oosten rijden. Waarschijnlijk wordt de drempel door deze weggebruikers als steil en daarom oncomfortabel ervaren. afbeelding 3.7 drempel ontwijken via voetpad In een enkel geval is geconstateerd dat deze beweging niet alleen gemaakt wordt om de drempel te ontwijken, maar ook om ander verkeer in te halen (afbeelding 3.8). afbeelding 3.8 drempel ontwijken via voetpad en tegelijkertijd een ander voertuig inhalen 15

16 Bevoorrading supermarkt De verwachting vooraf was dat vrachtwagens bij de bevoorrading van de supermarkt veelal een achteruitrijdende beweging zouden maken op het kruispuntvlak. Dit is niet de beoogde manier van bevoorraden. Daarom is bij het uitkijken van de beelden extra aandacht gegeven aan de manier van bevoorraden. Echter, geen enkele keer is geconstateerd dat er op de ongewenste manier bevoorraad is. Alle voertuigen draaiden vanaf de Dalweg richting het loadingdock. Dat betekent dat zij geen manoeuvre maakten op het kruispuntvlak. Wel is één keer geconstateerd dat een vrachtwagen vanaf het loadingdock vooruit het plateau op reed, omdat het voertuig meer richting het loadingdock gedraaid moest worden (afbeelding 3.9). afbeelding 3.9 vrachtwagen rijdt het plateau op om dichter naar het loadingdock te draaien 16

17 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 17

18 4 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN In dit hoofdstuk worden de belangrijkste conclusies uit het onderzoek naar het kruispunt Eemnesserweg Nieuwstraat uiteengezet. 4.1 CONCLUSIES Het kruispunt Eemnesserweg Nieuwstraat ligt aan de noordwestzijde van het centrum van Baarn, net binnen de grens van het 30 km/uur gebied. De Eemnesserweg is een belangrijke ontsluiting vanaf het centrum van Baarn richting het westen. Het is een gelijkwaardig kruispunt dat de vorm heeft van een bajonet. Verder is het kruispunt voorzien van een verhoogd plateau. Hierdoor is het voor fietsers mogelijk om tussen de afscheidende palen door te fietsen om de afslaande of overstekende beweging op deze manier zoveel mogelijk te bekorten. Daarnaast zorgt de vormgeving van het kruispunt, waarbij de twee zijwegen niet recht tegenover elkaar liggen, voor een groot kruispuntoppervlak en de vormgeving geeft aanleiding tot onduidelijkheid over de voorrangssituatie. De voorrangssituatie is niet altijd duidelijk en weggebruikers (vooral fietsers) kiezen er regelmatig voor om de kortste route over het kruispunt te nemen, waardoor de gekozen plaats op de weg vaak niet overeen komt met de meest veilige plaats op de weg. Een ander aandachtspunt in de inrichting van het kruispunt is de belemmering van het zich door begroeiing, dit geldt met name voor de begroeiing in het zuidwestelijke kwadrant. De belangrijkste aandachtspunten en opvallendheden die uit de conflictobservatie zijn gekomen, zijn de volgende: geen voorrang verlenen door doorgaand verkeer; geen voorrang verlenen door overstekend verkeer; afsnijdende fietsers; drempel ontwijken via het voetpad; bevoorrading supermarkt. Geen voorrang verlenen door doorgaand verkeer Weggebruikers op de Eemnesserweg dienen voorrang te verlenen aan het verkeer dat uit de zijtakken komt. Een aantal keer is geconstateerd dat de voorrang niet verleend wordt. In een aantal gevallen is zelfs geconstateerd dat verkeer op de Eemnesserweg bewust de linkerkant van de rijbaan opzocht, om zo geen voorrang te verlenen en geen vaart te hoeven minderen. Geen voorrang verlenen door overstekend verkeer Daarnaast is een aantal keer geconstateerd dat een overstekend verkeer vanuit de zijtakken geen voorrang verleende aan verkeer van rechts op de Eemnesserweg. Dit verkeer moest daardoor snelheid minderen. Afsnijdende fietsers Zoals vooraf verwacht, is er geconstateerd dat fietsers via het voetpad de bocht afsnijden. In een aantal gevallen wordt het afsnijden gecombineerd met een oversteek. Drempel ontwijken via het voetpad Een opvallende manoeuvre, die een aantal maal geconstateerd is, is het ontwijken van de drempel via het voetpad. 18

19 Bevoorrading supermarkt De verwachting vooraf was dat vrachtwagens bij de bevoorrading van de supermarkt veelal een achteruitrijdende beweging zouden maken op het kruispuntvlak. Dit is niet de beoogde manier van bevoorraden. Dit is echter geen enkele keer geconstateerd. Alle bevoorradingsmomenten zijn verlopen zoals op de afgesproken manier Verkeersveiligheid kruispunt Tijdens de periode waarop de beelden van het kruispunt zijn gemaakt en waarop de conflictobservatie is uitgevoerd, is een beperkt aantal conflicten waargenomen. Wel zorgen de hiervoor genoemde punten zorgen in een aantal gevallen voor onoverzichtelijke en/of onwenselijke situaties. Deze situaties worden veroorzaakt door de inrichting van het kruispunt, die het bijvoorbeeld mogelijk maakt om af te snijden en onduidelijkheid over de voorrangssituatie kan veroorzaken. 4.2 AANBEVELINGEN EN VERBETERMOGELIJKHEDEN/-SUGGESTIES In deze paragraaf zijn verbetermogelijkheden en verbetersuggesties omschreven die de verkeersveiligheid bij het kruispunt Eemnesserweg Nieuwstraat (mogelijk) kunnen verbeteren. Het gaat om de onderstaande verbetermogelijkheden/-suggesties: voorkomen afsnijdmogelijkheid fietsers; inrichten bevoorrading nieuwe supermarkt; aanpassen van de kruispuntvormgeving; waarborgen zicht. Voorkomen afsnijdmogelijkheid fietsers Een aantal maal is geconstateerd dat fietsers afsnijden via het voetpad, en vervolgens bijvoorbeeld de Eemnesserweg oversteken. Er is niet geconstateerd dat dit heeft geleid tot conflicten, maar toch is het geen wenselijke situatie. Deze situatie zou voorkomen kunnen worden door deze beweging onmogelijk te maken, bijvoorbeeld door kettingen te plaatsen tussen de paaltjes. Er zouden dan wel meer paaltjes geplaatst moeten worden, omdat de afsnijdbeweging op dit moment meestal achter de paaltjes langs gaat en niet tussen de paaltjes door. afbeelding 4.1 afzetpalen trottoir 19

20 Inrichten bevoorrading nieuwe supermarkt Er is geconstateerd dat de bevoorrading van de supermarkt over het algemeen op de gewenste manier verloopt. Het is wenselijk om een zelfde soort optie te bieden aan verkeer dat in de toekomst de Aldi zal bevoorraden. Echter, het staat vast dat het loadingdock van de toekomstige Aldi verdiept zal worden aangelegd. Dat zorgt er voor dat het niet mogelijk is om dezelfde routing te realiseren als bij Albert Heijn gebruikt wordt. Dit maakt het noodzakelijk dat bevoorradingsvoertuigen deels over het plateau achteruit rijden naar het loadingdock. Een meer wenselijke situatie zou zijn om het verkeer uit de Nieuwstraat te laten komen en vanaf hier het terrein van de supermarkt op kunnen draaien. Als dit niet mogelijk blijkt en vaststaat dat het bevoorradingsverkeer vanaf de Eemnesserweg aan komt rijden, kan het een optie zijn om het éénrichtingsregime pas verder op de Nieuwstraat te laten gelden. Bevoorradingsverkeer kan deze straat dan inrijden en vanaf hier het terrein op rijden. Het is in ieder geval niet wenselijk dat dit bevoorradingsverkeer gedwongen wordt om op het plateau in te parkeren. Aanpassen van de kruispuntvormgeving Een andere, erg ingrijpende oplossingsrichting, is het aanpassen van de kruispuntvormgeving, waarbij de aansluiting van de zijtakken recht tegenover elkaar worden gerealiseerd. Het kruispuntplateau wordt hierdoor compacter, de kruispuntvormgeving geeft minder aanleiding tot onduidelijkheid over de voorrangssituatie en de plaats op de weg die fietsers kiezen bij het oversteken zal logischer en veiliger zijn. Waarborgen zicht Snelle verkeersveiligheidswinst is te boeken door het verbeteren/waarborgen van het uitzicht vanuit de Dalweg en vanuit de Nieuwstraat. Aanbevolen wordt aanbevolen om de begroeiing zo compact mogelijk te houden. De gemeente zou hier op toe moeten zien, ook al gaat het niet om begroeiing in de openbare ruimte maar op privé terrein. Met name de begroeiing boven het terras in het zuidwestelijk kwadrant is een aandachtspunt. 20