Verkeerseducatie KBS- De Werft, Breda

Transcriptie

1 Verkeerseducatie KBS- De Werft, Breda Wouter Lavrijsen Verkeerskunde, NHTV Breda 2011/2012 Opdracht Vrije Studie Ruimte (VSR)

2 Inleiding/opdrachtomschrijving KBS de werft heeft contact gehad met de NHTV over het uitwerken van bestaande verkeersplaten en hier opdrachten voor te bedenken, passend bij alle leeftijdsgroepen. Op de werkbladen die bij de verkeersplaten horen wordt door middel van gekleurde pionnen aangegeven voor welke klas deze geschikt is. De verkeersplaten zijn op schaal getekend en geeft een extra dimensie aan de verkeerseducatie. Op het opdrachtenvel zal aangegeven zijn waar voertuigen geplaatst moeten worden en wat het bijbehorende vraagstuk is. Verkeerseducatie bij kinderen Om tot een passende uitwerking te komen, aansluitend op de mogelijkheden van kinderen van een bepaalde leeftijd heb ik me hierover ingelezen. Kinderen zijn als verkeersdeelnemer een kwetsbare groep. Ze moeten zich nog ontwikkelen en leren om op een verantwoorde manier deel te nemen aan het verkeer. Ook verplaatsen kinderen zich op een relatief gevaarlijke manier. Ze zijn namelijk gebonden aan lopen en fietsen. Belangrijk is dat ze deze taken dan ook zo veilig mogelijk uit zullen voeren. Het grote nadeel hiervan is dat ze gezien de leeftijd nog niet vergenoeg ontwikkeld om alle verkeerstaken correct uit te kunnen voeren. Met goede training kan er veel aangeleerd worden, maar niet alles is mogelijk op elke leeftijd. In onderstaande tabel is te zien wat de leeftijdsgrenzen zijn bij activiteiten die gepaard gaan met oversteken. Figuur 1, Noodzakelijke activiteiten, psychologische processen en leeftijdsgrenzen voor succesvolle uitvoering van de verkeerstaak oversteken. Bron: SWOV, Wetenschappelijk onderzoek Verkeersveiligheid Uit studies gericht op verkeersveiligheid bij kinderen blijkt dat het leren in de jonge jaren begint door het zelf uit te voeren. De praktische vaardigheden zoals het oversteken zullen in bekende- en onbekende situaties vaak geoefend moeten worden. Als de praktische vaardigheden goed beheerst worden kan de stap gemaakt worden naar complexere verkeerssituaties waarbij overzicht en communicatie vereist zijn. Het grootste deel wat jonge kinderen leren kan alleen in praktijk worden gebracht op de plek waar dit geoefend is, zoals een vaste oversteekplaats. De zelfde handeling toepassen op een nieuwe situatie gaat lastiger en is foutgevoeliger. Kinderen leren het meeste van volwassenen en mensen in de omgeving die veel voor hen betekenen. Dit zijn bijvoorbeeld ouders en onderwijzers. Het gaat hierbij niet alleen om de boodschap die mee

3 wordt gegeven maar ook om het gedrag van het idool. Een correcte voorbeeldfunctie is dan ook belangrijk. Het aanleren van veilig gedrag in het verkeer vergt veel tijd. Verkeerssituaties zijn wisselend en de regels zijn complex. Het is daarom belangrijk dagelijks te oefenen in de praktijk, de taak hiervan zal grotendeels bij de ouders/verzorgers liggen. Ze kunnen het oefenen combineren met het naar school brengen en ophalen van de kinderen. Dit kan het beste samen lopend of fietsend gedaan worden, via een veilige route. Hierdoor oefent het kind twee maal per dag. Uiteindelijk zal het kind dit zelfstandig uit kunnen voeren en kan de ouder nog ter ondersteuning mee gaan. Het motiveren van de ouders om dit zo veel mogelijk te doen is dan ook erg belangrijk. Uitvoering verkeerseducatie en veiligheid in en rondom KBS de Werft Er wordt niet alleen gedacht aan de verkeerseducatie in de les, er wordt ook aandacht besteed aan de veiligheid rondom school en de invloed van ouders hierop. In school is er een verkeerskast aanwezig met daarin lesmateriaal voor kinderen en achtergrondinformatie voor leerkrachten. Sinds 2008 is de werft in het bezit van het Brabants Verkeersveiligheid Label (BVL). Dit wil zeggen dat ze voldoen aan een aantal punten met betrekking tot de verkeersveiligheid. Dit label zorgt voor een extra stimulans op het gebied van verkeerseducatie. Er wordt niet alleen ingezet op de kinderen, maar ook de medewerking van ouders is belangrijk. Zo is er speciaal voor het ophalen en wegbrengen van de kinderen een verzochte rijrichting zoals te zien is in onderstaande afbeelding. Figuur 2 Bron: kbsdewerft Deze route is inmiddels door de gemeente Breda geavaleerd en is voldoende werkzaam bevonden, wat betekent dat de bijbehorende bebording zal blijven bestaan. Een voorbeeld hiervan is te zien op de voorpagina.

4 Gezien de bovengenoemde voorbeeldfunctie van ouders is het goed om deze zo veel mogelijk te betrekken. Het is dan ook van belang de aandacht hier op te houden. Het beste zou zijn om ouders te motiveren lopend of op de fiets naar school te komen, en dit te combineren met verkeersles. De uiteindelijke uitwerking is in de vorm van één nieuw ontwerp voor een verkeersplaat. De huidige verkeersplaten bevatten veel mogelijkheden voor het creëren van verschillende situaties. De uitritconstructie ontbrak echter. Deze is wel erg veel aanwezig in de Haagse Beemden, waar KBS-de werft gelegen is. Om ook de lagere groepen te laten proeven van verkeer heb ik hiervoor een kwartet samengesteld.

5 Verkeersplaten

6

7 Oefenopdrachten Verkeersplaten Verkeersborden en de daarbij horende nummers. Verkeersbord 1 Verkeersbord 2 Verkeersbord 3 Verkeersbord 4 Verkeersbord 5

8 Oefenen voorrangssituatie 1. Auto Nr. 1 Fiets Nr. 3 Vrachtwagen Nr. 2 Ambulance Nr. 4 Verkeersbord 2 Verkeersbord 1 Nr. 5 Nr. 6 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Welke kant gaan de voertuigen op? Auto nr. 1 wil rechtdoor Fiets nr. 3 wil rechtdoor Vrachtwagen nr. 2 wil rechtsaf Ambulance nr. 4 wil linksaf In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang? Wat doet vrachtwagen Nr. 2 om te laten zien dat hij af slaat? De ambulance moet snel naar het ziekenhuis, hij zet zijn zwaailichten aan en besluit rechtdoor te gaan. Wat veranderd er nu aan de situatie?

9 Oefenen voorrangssituatie 2. Auto Nr. 1 Auto Nr. 2 Vrachtauto Nr. 3 Tractor Nr. 4 Scooter Nr. 5 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord. Welke kant gaan de voertuigen op? Verkeersbord 3 Verkeersbord 1 Nr. 6 Nr. 7 Auto Nr. 1 gaat rechtsaf Auto Nr. 2 gaat rechtdoor Vrachtauto Nr. 3 gaat linksaf Tractor Nr. 4 gaat rechtdoor Scooter Nr. 5 gaat rechtdoor In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang? Plaats de voertuigen op de zelfde manier op de rotonde, wat verandert er?

10 Oefenen voorrangssituatie 3. Auto Nr. 1 Voetganger Nr. 2 Fietser Nr. 3 Auto Nr. 4 Brandweerauto Nr. 5 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Welke kant gaan de voertuigen op? Auto Nr. 1 wil rechtdoor Voetganger Nr. 2 wil oversteken Fietser Nr. 3 wil oversteken Auto Nr. 4 gaat net als auto Nr. 1 rechtdoor De brandweerauto Nr.5 wil rechtdoor Welk verkeersbord hoort op plaats 6? In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang? Wat is het verschil tussen de fietser en de voetganger? De brandweerauto gaat naar rechts in plaats van rechtdoor Wat is er nu veranderd aan de situatie?

11 Oefenen voorrangssituatie 4. Auto Nr. 1 Fietser Nr. 2 Auto Nr. 3 Fietser Nr. 4 Verkeersbord 1 Nr. 5 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Welke kant gaan de voertuigen op? Auto Nr. 1 slaat rechtsaf Fietser Nr. 2 gaat rechtdoor Auto Nr. 3 slaat rechtsaf Fietser Nr. 4 steekt over In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang? Waarom heeft de ene fietser wel voorrang en de andere niet? Het is s avonds laat en donker Waar moeten fietsers extra rekening mee houden?

12 Oefenen voorrangssituatie 5. Voetganger Nr. 1 Auto Nr. 2 Auto Nr. 3 Fietser Nr. 4 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Welke kant gaan de voertuigen op? Voetganger Nr. 1 steekt over Auto Nr. 2 slaat links af Auto Nr. 3 wil rechtsaf Fietser Nr. 4 gaat rechtdoor Welk verkeersbord hoort er op plaats 5? In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang? Auto Nr. 2 wil de eerste weg links, mag dit? Waarom wel of waarom niet?

13 Oefenen voorrangssituatie 6. Auto Nr. 1 Auto Nr. 2 Harmonicabus Nr. 3 Auto Nr. 4 Fietser Nr. 5 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Welke kant gaan de voertuigen op? Auto Nr. 1 wil in het meest rechtse parkeervak parkeren Auto Nr. 2 wil wegrijden uit zijn parkeervak Harmonicabus Nr. 3 wil rechtsaf Auto Nr. 4 wil linksaf Fietser Nr. 5 wil rechtsaf In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang? Waar moet je altijd extra rekening mee houden op een parkeerterrein? De harmonicabus heeft veel ruimte nodig bij het maken van een bocht Waar moet fietser Nr. 5 op letten?

14 Oefenen voorrangssituatie 7. Fiets Nr. 1 Brandweerwagen Nr. 2 Tractor Nr. 3 Auto Nr. 4 Scooter Nr. 5 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Verkeersbord 1 Nr. 6 Welke kant gaan de voertuigen op? Fietser Nr. 1 wil rechtdoor Brandweerwagen Nr. 2 wil rechtdoor Tractor Nr. 3 wil linksaf Auto Nr. 4 wil linksaf Scooter Nr. 5 wil rechtdoor In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang? De brandweerauto is op weg naar een brand, hij heeft zijn zwaailichten en sirenes aanstaan Wat veranderd er in de situatie?

15 Oefenen voorrangssituatie 8. Auto Nr. 1 Vrachtwagen Nr. 2 Scooter Nr. 3 Fiets Nr. 4 Verkeersbord 1 Nr. 5 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Welke kant gaan de voertuigen op? Auto Nr. 1 wil linksaf Vrachtwagen Nr. 2 wil rechtdoor Scooter Nr. 3 wil rechtdoor Fiets Nr. 4 wil oversteken In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang? Er komt een trein aan De lichten knipperen al wel maar de spoorbomen zijn nog niet omlaag, mag je wel of niet over het spoor?

16 Oefenen voorrangssituatie 9. Fiets Nr. 1 Voetganger Nr. 2 Auto Nr. 3 Auto Nr. 4 Auto Nr. 5 Verkeersbord 1 Nr. 6 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Welke kant gaan de voertuigen op? Fietser Nr. 1 steekt over Voetganger Nr. 2 steekt over Auto Nr. 3 gaat rechtdoor Auto Nr. 4 gaat rechtdoor Auto Nr. 5 gaat linksaf In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang? Mag auto Nr. 4 ook linksaf?

17 Oefenen voorrangssituatie 10. Fiets Nr. 1 Voetganger Nr. 2 Auto Nr. 3 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Welke kant gaan de voertuigen op? Fiets Nr. 1 gaat rechtdoor Voetganger Nr. 2 is aan het oversteken Auto Nr. 3 rijd rechtdoor In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang?

18 Oefenen voorrangssituatie 11. Politiewagen Nr. 1 Auto Nr. 2 Auto Nr. 3 Harmonicabus Nr. 4 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Welke kant gaan de voertuigen op? Politiewagen Nr. 1 gaat rechtsaf Auto Nr. 2 gaat linksaf Auto Nr. 3 gaat linksaf Harmonicabus Nr. 4 gaat rechtdoor Hoe heet de situatie waar Politiewagen Nr. 1 uit komt? Wat houdt dat in? In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang? De politieauto moet met spoed ergens naartoe, hij zet zijn zwaailichten en sirene aan. Wat veranderd er in de voorrangssituatie?

19 Oefenen voorrangssituatie 12. Fiets Nr. 1 Auto Nr. 2 Auto Nr. 3 Verkeersbord 1 Nr. 4 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Welke kant gaan de voertuigen op? Fiets Nr. 1 gaat rechtdoor Auto Nr. 2 gaat rechtsaf Auto Nr. 3 gaat rechtsaf In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang?

20 Oefenen voorrangssituatie 13. Politieauto Nr. 1 Vrachtwagen Nr. 2 Auto Nr. 3 Auto Nr. 4 Auto Nr. 5 Zet de voertuigen op de juiste plaats op het bord Welke kant gaan de voertuigen op? Verkeersbord 1 Nr. 6 Politieauto Nr. 1 gaat rechtdoor Vrachtwagen Nr. 2 gaat rechtdoor Auto Nr. 3 gaat linksaf Auto Nr. 4 gaat rechtsaf Auto Nr. 5 gaat rechtdoor In welke volgorde hebben de voertuigen voorrang? Haal verkeersbord 1 op plek 6 weg, wat is nu de volgorde?

21 Oefenen plaats op de weg 1. Auto Nr. 1 Fietser Nr. 2 Voetganger Nr. 3 Wat is de juiste plaats op de weg voor? Zet de voertuigen op de plaats waar ze horen. Waar mag de auto rijden? Waar kan de voetganger het veiligst oversteken? Waar fietst de fietser? De voetganger steekt over op het zebrapad. Waar moet hij op letten bij het oversteken?

22 Oefenen plaats op de weg 2. Auto Nr. 1 Fietser Nr. 2 Voetganger Nr. 3 Wat is de juiste plaats op de weg voor? Zet de voertuigen op de plaats waar ze horen. Waar mag de auto rijden? Waar kan de voetganger het veiligst oversteken? Waar fietst de fietser? Er staan op het fietspad haaientanden geschilderd Wat betekent dit voor de fietser? En voor de auto?

23 Oefenen plaats op de weg 3. Auto Nr. 1 Fietser Nr. 2 Voetganger Nr. 3 Wat is de juiste plaats op de weg voor? Zet de voertuigen op de plaats waar ze horen. Waar mag de auto rijden? Waar kan de voetganger het veiligst oversteken? Waar fietst de fietser? Er staan blauwe borden met een witte pijl. Wat hebben deze voor betekenis? Een auto wil parkeren. Waar kan hij dit het beste doen? Je loopt over een parkeerplaats. Waar moet je rekening mee houden?

24 Oefenen plaats op de weg 4. Auto Nr. 1 Fietser Nr. 2 Voetganger Nr. 3 Wat is de juiste plaats op de weg voor? Zet de voertuigen op de plaats waar ze horen. Waar mag de auto rijden? Waar kan de voetganger het veiligst oversteken? Waar fietst de fietser? Bij de spoorwegovergang gaan de lichten knipperen en de slagbomen gaan naar beneden. Wat betekent dit? De voetganger wil de weg oversteken, er is geen zebrapad. Waar moet hij op letten?

25 Uitwerkingen Opdrachten Oefenen voorrangssituatie Blad 1: Blad 2: Blad 3: Blad 4: Blad 5: Blad 6: - 2 slaat af, ondertussen kan voertuig 1 oprijden. Fietser 3 kan oversteken terwijl voertuig 4 op de rotonde rijdt. - De vrachtwagen zal zijn richtingaanwijzer gebruiken - Al het verkeer zal voorrang geven en waar mogelijk ruimte maken om het ambulancevoertuig een snelle doorgang te verlenen. - Voertuig 1 daarna voertuig 2 daarna voertuig 4. 3 en 5 kunnen tegelijk als laatste - Op plaats 6 hoort verkeersbord nummer 4. - Voetganger 2 daarna auto 1. Tegelijkertijd kan auto 4 doorrijden waar fietser 3 voorrang verleent. Daarna mag de brandweerauto nummer 5. - Het verschil is dat de voetganger oversteekt op een voetgangersoversteekplaats waar hij voorrang krijgt. De fietser moet voorrang verlenen vanwege de voorrangstekens/haaientanden. - De brandweerauto kan nu gelijk afslaan terwijl de andere voertuigen elkaar voorrang verlenen. - Fietser 2 daarna auto 1. Ondertussen rijdt auto 3 op waaraan fietser 4 voorrang verleent. - Fietser 2 heeft voorrang omdat rechtdoor op de zelfde weg voor gaat. Fietser 4 wil oversteken, hij behoort zich dan aan de voorrangsregels te houden die op deze plek zijn bepaald met verkeerstekens/bebording. - In het donker moet de fietser extra goed opletten dat hij gezien wordt door de automobilist. - Op nummer 5 hoort verkeersbord nummer 5. - Voetganger 1 steekt over, auto 2 slaat ondertussen af/geeft de voetganger voorrang. Auto 4 krijgt voorrang van auto 3. - Auto nummer 2 mag niet in de eerste weg links afslaan omdat het een eenrichtingsweg is. - Voertuig 1 heeft voorrang op voertuig 2 omdat deze bezig is met een speciale verrichting. Terwijl auto 4 links af aan het slaan is kan bus 3 afslaan gevolgd door fiets 5. - Op een parkeerterrein kunnen er altijd plots auto s uit een parkeervak wegrijden die je mogelijk niet gezien hebben. - Fietser 5 moet opletten dat hij achter de harmonicabus blijft en niet in de dode hoek gaat fietsen.

26 Blad 7: Blad 8: Blad 9: - Fietser 1, scooter 5 en auto 2 kunnen tegelijk rechtdoor gaan. Daarna slaan tractor nummer 3 en auto nummer 4 tegelijk linksaf. - De brandweerauto krijgt voorrang. Dit heeft echter geen gevolg voor de situatie omdat hij al rechtdoor gaat - Voertuig 2 en 3 zullen doorrijden waarna fietser 4 oversteekt en auto 1 op kan rijden. - Op het moment dat de lichten van een spoorwegovergang gaan knipperen is het niet de bedoeling nog snel over te steken. Dit is ook nog eens zeer gevaarlijk omdat er ieder moment een trein aan kan komen. - Auto 4 rijdt door terwijl auto 5 hem voorrang verleent. Hierna geeft auto 3 voorrang aan voetganger 2. Ondertussen kan fietser 1 oversteken. - Auto nummer 4 mag niet linksaf omdat deze op een voorsorteerstrook voor rechtdoor/rechtsaf rijdt. Er is zelfs geen voorsorteerstrook voor linksaf dus in deze situatie mag het nooit. Blad 10: - Fietser 1 steekt over, zo ook voetganger 2. Daarna mag auto 3 rechtdoor rijden. Blad 11: - Dit is een uitritconstructie, bij het verlaten of inrijden hiervan dien je al het andere verkeer voor te laten gaan. - Bus nummer 4 rijd door waarna auto 3 linksaf kan slaan. Ondertussen rijdt auto 2 linksaf waarna de politieauto rechtsaf mag. - De politieauto zal voorrang krijgen. Blad 12: - Fietser 1 gaat rechtdoor waarna auto 3 af mag slaan, gevolgd door auto 2 die de rotonde op rijdt. Blad 13: - Auto 5, daarna auto 1 en 2 dan gaat auto 4 gevolgd door auto 3 - Na het weghalen van bord 6 is de volgorde als volgt: Auto 2, 3, 5, 1, 4.

27 Oefenen met plaats op de weg Blad 1: - De voetganger moet opletten dat hij gezien wordt door de voertuigen die hem voorrang moeten verlenen. Blad 2: - De fietser moet hier voorrang verlenen aan het andere verkeer - De auto zal voorrang krijgen van de fietser Blad 3: - Er is eenrichtingsverkeer, je mag maar van een richting deze straat in rijden. - De automobilist kan zijn auto het beste parkeren in een van de parkeervakken. - Op een parkeerplaats moet je er altijd rekening mee houden dat er auto s wegrijden en niet alles kunnen zien. Blad 4: - Er komt een trein aan - De voetganger zal goed naar links-rechts-links moeten kijken om te beslissen wanneer hij veilig over kan steken