Handleiding VVN Verkeersexamen Bestemd voor leerkrachten en organisatoren van het VVN schriftelijk Verkeersexamen

Transcriptie

1 Handleiding VVN Verkeersexamen 2016 Bestemd voor leerkrachten en organisatoren van het VVN schriftelijk Verkeersexamen

2 Informatie voor de scholen 1. Verkeerseducatie en VVN Verkeersexamen Verkeerseducatie zorgt ervoor dat kinderen zich bewust worden van het belang van verkeersveiligheid, dat ze kennis opdoen en vaardigheden ontwikkelen en ze zich veilig willen gedragen in het verkeer. Dit educatieproces geeft het beste resultaat als het toegepast wordt in alle groepen van de basisschool en als ouders erbij betrokken zijn. De kinderen zullen zo letterlijk en figuurlijk makkelijker hun weg leren vinden in het verkeer. Verkeersexamen 2016: donderdag 7 april 2016 Verantwoording VVN schriftelijk Verkeersexamen Veilig Verkeer Nederland ziet als belangrijkste doel van verkeerseducatie dat kinderen zich veilig gedragen in het verkeer. Basis hiervoor is de kennis van de wettelijke verkeersregels. Maar het resultaat van verkeerseducatie moet vooral zijn dat kinderen inzicht hebben in het veilig toepassen van deze regels in de praktijk en zich ook daadwerkelijk veilig gedragen. Hiervoor is theoretische instructie noodzakelijk, maar daarnaast ook oefenen en ervaring opdoen in de praktijk. Het meest gebruikte lesmateriaal in het basisonderwijs speelt hier op in. Bij het samenstellen van het VVN schriftelijk Verkeersexamen heeft VVN een aantal uitgangspunten geformuleerd, waarbij veilig gedrag in de praktijk centraal staat: Inhoud Informatie voor de scholen 1. Verkeerseducatie en het VVN Verkeersexamen De opzet van het VVN schriftelijk Verkeersexamen Herexamen Informatie bij de thema s van het VVN Verkeersexamen Antwoorden Verkeersbegrippen en -afspraken Verkeersbordenoverzicht Informatie voor organiserende instanties 8. Het VVN schriftelijk Verkeersexamen Het VVN praktisch Verkeersexamen Centraal staat het veilig toepassen van de regels. Bij een regel waarbij alternatief gedrag mogelijk is, wordt altijd gekozen voor het veiligste gedrag, voor het kind zelf en voor anderen. 2. De inrichting van de openbare ruimte in Nederland is niet altijd conform de wettelijke eisen. Toch moeten kinderen ook dan weten hoe hiermee om te gaan. Uitgangspunt van de educatie is dan ook hoe de inrichting van de weg er in de realiteit uitziet en hoe daar veilig te handelen, ongeacht of wegconstructies wel helemaal aan de wettelijke eisen voldoen. 3. Kinderen leren rekening te houden met fouten en vergissingen van anderen. Dat speelt vooral een rol bij voorrang verlenen en voor laten gaan. Kinderen wordt geleerd altijd bedacht te zijn op andere weggebruikers die zich niet aan de regels houden. Het praktische deel van het VVN Verkeersexamen is voor Veilig Verkeer Nederland een onlosmakelijk onderdeel van het hele VVN Verkeersexamen, zoals praktijklessen voor Veilig Verkeer Nederland ook een onlosmakelijk onderdeel zijn van de verkeerslessen. Op pagina 19 vindt u meer informatie over het VVN praktisch Verkeersexamen. 2

3 Het VVN schriftelijk Verkeersexamen Het VVN schriftelijk Verkeersexamen vindt plaats op donderdag 7 april De route naar de school voor voortgezet onderwijs is een belangrijk verkeersonderwerp. Hiervoor is bij Veilig Verkeer Nederland speciaal lesmateriaal beschikbaar: Van 8 naar 1. In de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs is het zinvol te kijken wat de kinderen geleerd hebben. Het VVN schriftelijk Verkeersexamen is dan een prima middel om verkeerskennis en inzicht te toetsen. Het VVN Verkeersexamen sluit goed aan bij het kerndoel Mens en samenleving in het leergebied Oriëntatie op jezelf en de wereld : De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als consument. De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen. Het VVN schriftelijk Verkeersexamen mag niet gezien worden als het einde van de verkeerseducatie in het basisonderwijs. Er is na dit examen nog veel te doen en dat biedt voldoende stof voor verkeerslessen. Onderwerpen waarbij veel leerlingen fouten maakten, kunnen nog eens worden behandeld. Oproep Veilig Verkeer Nederland is op zoek naar leerkrachten die het concept-verkeersexamen mee willen beoordelen. Wilt u hieraan meehelpen, stuur dan een naar c.de.heus@vvn.nl. Het examen wordt besproken in een bijeenkomst van ongeveer 2 uur in Amersfoort. U ontvangt een vergoeding voor uw bijdrage en voor eventuele reiskosten. 3

4 2. De opzet van het VVN schriftelijk Verkeersexamen 2016 Zeven thema s Het VVN schriftelijk Verkeersexamen 2015 bestaat uit zeven thema s met elk vijf vragen. Uit die zeven thema s maakt u een keuze voor vier. De leerlingen beantwoorden dus twintig vragen. Een vraag waarbij drie antwoorden in een praatwolk gegeven worden. De goede praatwolk moet aangekruist worden. Bij deze zogenaamde praatwolkenvraag wordt gevraagd naar het inzicht dat kinderen bij bepaalde verkeerssituaties nodig hebben om zich zo veilig mogelijk te kunnen gedragen. De zeven thema s zijn: 1. In het dorp 2. Buiten de bebouwde kom 3. In de buitenwijk 4. In de moderne wijk 5. In het centrum 6. Kruispunten 7. Van alles wat over voorgaan Thema s kiezen Informatie aan de leerlingen voor en tijdens het examen Het is handig de soorten vragen in het VVN schriftelijk Verkeersexamen een keer in de verkeersles te behandelen en te oefenen. Dit kan met hulp van de Jeugd Verkeerskrant (uitgave Veilig Verkeer Nederland). Daarnaast is er ook speciaal oefenmateriaal op de markt: Examenwijzer (uitgave Noordhoff Uitgevers). Vanaf maandag 8 februari t/m 20 mei 2016 zijn er oefenexamens te vinden op de internetsite examen.vvn.nl. Veilig Verkeer Nederland stelt voor om in ieder geval thema 7 te kiezen, omdat dit onderwerp voor alle leerlingen belangrijk is. De keuze van de andere drie thema s kiest u afhankelijk van de verkeersomgeving van de leerlingen. Het kan voorkomen dat de themakeuze wordt gemaakt door de organiserende instantie samen met leerkrachten van verschillende scholen. De themakeuze hoeft voor plaatselijke scholen niet per se dezelfde te zijn. Er kunnen bijvoorbeeld verschillen bestaan tussen de verkeersomgeving van een school in het centrum van een stad en een school in een buitenwijk. Vraagstelling en beantwoording van de vragen De kinderen kunnen thuis of op school oefenen voor het VVN Verkeersexamen. Vóór en tijdens het examen moeten de leerlingen vragen kunnen stellen, zeker als zij sommige dingen onduidelijk vinden. (Een vraag verduidelijken of een toelichting geven op een foto is iets anders dan het antwoord voorzeggen.) Als de kinderen klaar zijn met het beantwoorden van de examenvragen, kunnen zij het testje maken dat op de achterkant van het VVN Verkeersexamen staat. Dit kan handig zijn om snelle leerlingen nog even op dezelfde plaats en in dezelfde ruimte bezig te laten zijn. Kinderen die nog niet klaar zijn, kunnen ongestoord doorwerken. Ieder thema bestaat uit de volgende vragen: Een ja/nee-vraag. Drie vragen waarbij uit drie antwoorden één goede aangekruist moet worden. 4

5 Bij 13 punten geslaagd Bij het VVN Verkeersexamen beantwoorden de leerlingen vijf vragen van vier thema s, in totaal twintig vragen. Per goed beantwoorde vraag krijgt de leerling 1 punt. In totaal kunnen dus 20 punten behaald worden. Bij 13 punten of meer is de leerling geslaagd. Bij 12 punten of minder is de leerling gezakt. Geslaagd: diploma Leerlingen die geslaagd zijn, krijgen een diploma. Een digitaal sjabloon om de gegevens op het diploma te printen, kunt u vinden op Hieronder staan tips voor het afnemen van het examen bij leeszwakke kinderen. De kinderen kunnen het examen mondeling doen. Dit kan individueel of in groepjes gebeuren. Een leerkracht, ouder of iemand van het organisatiecomité kan de tekst voorlezen. De kinderen lezen (indien mogelijk) mee en geven daarna het goede antwoord. De kinderen krijgen meer tijd voor het beantwoorden van de vragen. Het examen wordt vergroot naar A3-formaat. De kinderen krijgen in de periode voorafgaand aan het examen extra aandacht tijdens de verkeerslessen. Op het diploma heeft u de mogelijkheid om aan te kruisen dat de leerling geslaagd is voor het schriftelijk en/of praktisch examen. Oefenen op internet Een kind met leesproblemen maakt het examen samen met een ander kind (zonder leesproblemen). De kinderen krijgen materialen mee om thuis nog eens te oefenen. Vanaf maandag 8 februari t/m 20 mei 2016 kunnen de leerlingen het examen oefenen via examen.vvn.nl. De kinderen maken minder vragen. U past dan wel de score aan. Het oefenexamen bestaat uit foto s en vragen uit examens van voorgaande jaren. Na afloop kunnen de leerlingen meteen zien welke fouten zij hebben gemaakt. Zij krijgen de fout gemaakte vragen terug, kunnen deze nogmaals bekijken en proberen om het goede antwoord te geven. Het oefenexamen op internet heeft meer vragen dan het echte examen (30 i.p.v. 20). Dit geeft de leerlingen de mogelijkheid extra te oefenen. Om te slagen hebben de leerlingen dan ook meer punten nodig. De grens voor voldoende ligt bij 20 punten. Het is raadzaam om voorafgaand aan het VVN Verkeersexamen een aantal begrippen nog eens met de betreffende kinderen te bespreken. Zie ook de begrippenlijst op pagina 12 in deze handleiding. Praktische tip Als leerlingen met een fijnschrijver het examen maken, is de inkt zichtbaar op de volgende bladzijde. Laat ze daarom het examen met een balpen maken. Veel gemaakte fouten Leesproblemen Belangrijk is dat ook leeszwakke kinderen aan het VVN schriftelijk Verkeersexamen kunnen deelnemen. Het is gebruikelijk dat het onderwijs bij toetsing rekening houdt met deze kinderen. Uit analyse van de antwoorden bij het VVN Verkeersexamen blijkt dat elk jaar veel fouten worden gemaakt in vragen over voorrang en de regel: rechtdoor op dezelfde weg gaat voor. Het is raadzaam om hier tijdens de verkeerslessen extra aandacht aan te besteden. Een uitleg van deze en andere verkeersafspraken staan op pagina 13. 5

6 VVN Verkeersexamen op speciaal onderwijs Speciale scholen kunnen het VVN Verkeersexamen aanpassen door gebruik te maken van de aanwijzingen voor leeszwakke kinderen (zie pagina 5). Voor ZMLK-scholen is het VVN Verkeersexamen niet bruikbaar. Wilt u toch gebruik maken van het gewone examen voor slechtziende leerlingen, dan kunt u: Het examen laten maken met een beeldschermloep. VVN schriftelijk Verkeersexamen voor slechtziende leerlingen Voor slechtziende leerlingen wordt in samenwerking met Bartiméus, een aangepaste versie van het oefenexamen én het VVN Verkeersexamen aangeboden. Beide bestaan uit een combinatie van een powerpointpresentatie met aangepaste foto s en daarnaast een word-document met de vragen. Het oefenexamen kunt u vinden op de website van Bartiméus: vak verkeer, vanaf 8 februari Overleggen met de Ambulante Onderwijskundige Begeleider van de leerling over gewenste of noodzakelijke aanpassingen. Voor sommige leeszwakke leerlingen kan de speciale versie van het examen voor slechtziende leerlingen het lezen vergemakkelijken. U kunt dit uitproberen met het oefenexamen op vanaf 8 februari Het aangepaste (echte) VVN Verkeersexamen wordt op donderdag 7 april 2016 aangeboden op het leerkrachtdeel van de oefensite (examen.vvn.nl), achter het wachtwoord LKT Herexamen Omdat er sprake is van een examen moet een herexamen mogelijk zijn. Leerlingen die de norm van 13 punten niet gehaald hebben, kunnen op korte termijn een herexamen maken. De leerkracht of de organisator bepaalt wanneer het herexamen plaatsvindt. Als een leerkracht een foutenanalyse heeft gemaakt van gezakte leerlingen, kan hij met de betreffende leerlingen de problemen nog eens doornemen. Het is belangrijk dat de leerlingen de gelegenheid krijgen extra te oefenen voordat zij het herexamen maken. Bij dit herexamen moet de leerling (net als bij het examen) vier thema s van vijf vragen beantwoorden. Per goede vraag krijgt de leerling 1 punt. Geslaagd of alsnog gezakt? Leerlingen moeten minimaal 13 punten halen om te slagen voor het herexamen. Op het leerkrachtendeel van examen.vvn.nl is vanaf 7 april t/m 20 mei het herexamen beschikbaar. Voor deze pagina heeft u een wachtwoord nodig. Het wachtwoord is LKT

7 4. Informatie bij de thema s van het VVN Verkeersexamen 2016 Thema 1 In het dorp Vraag 1 De fietsers rijden op het fietspad dat om de rotonde loopt. Ze moeten voorrang krijgen van bestuurders die de rotonde oprijden en verlaten. Dat zien ze aan de haaientanden die op het wegdek staan. Vraag 2 Als je samen op één fiets rijdt, is het het veiligst als het grootste/ zwaarste kind stuurt. Het kleinste/lichtste kind gaat achterop. De kans op slingeren is dan minder groot. Vraag 3 Mellanie moet alleen voorrang geven aan de fietser van rechts. Voetgangers mogen op een kruispunt nooit voorgaan als zij met bestuurders van links of rechts te maken krijgen. Thema 2 Buiten de bebouwde kom Vraag 1 Lotte mag voorgaan, want nu geldt de regel: rechtdoor op dezelfde weg gaat voor. Vraag 2 Als er geen stoep of fietspad is, mag je zelf bepalen aan welke kant van de rijbaan je loopt. Je moet wel de veiligste kant kiezen. In deze situatie is dat de linkerkant, omdat je het tegemoetkomende verkeer dan eerder ziet aankomen. Thema 3 In de buitenwijk Vraag 3 Wouter moet Tiemo voor laten gaan. Dat ziet hij aan het bovenste bord en het zebrapad op het wegdek. Het onderbord (uitgezonderd fietsers) hoort bij het bord dat er direct boven hangt. Wouter mag hier dus wel links afslaan. Vraag 4 Aan de andere kant van de weg is ook een fietspad. Daar moet Simone dus gaan rijden. Sabine is net als Wouter en Tiemo een voetganger. Zij hoort dus ook op de stoep. Vraag 5 Bij een stopbord moet je altijd stoppen en uitkijken voordat je oversteekt. Het maakt niet uit of er wel of geen verkeer aankomt. Thema 4 In de moderne wijk Vraag 1 Lotte kan hier niet veilig voorsorteren naar het midden van de weg. Van rechts kan onverwacht een auto komen en dan is er niet genoeg ruimte om elkaar veilig te passeren, omdat de weg daarvoor te smal is. Thema 5 In het centrum Vraag 1 Als het groene licht tijdens het oversteken gaat knipperen is het het veiligst om door te lopen naar de overkant. Er is nog wel even tijd voordat het verkeer van links en rechts groen licht krijgt. Vraag 2 Mees en Rivke rijden op een tweerichtingenfietspad. Voor hen geldt nu de regel: rechtdoor op dezelfde weg gaat voor. Het maakt niet dat ze niet verder rechtdoor mogen rijden. Ze moeten de tegemoetkomende fietser voor laten gaan. Daarna mogen ze pas links afslaan. Vraag 4 Als je skatet ben je voetganger. Daarom mag de skater nu de straat in. De skater moet wel rekening houden met de veiligheid van andere voetgangers en haar snelheid aanpassen. 7

8 Thema 6 Kruispunten Vraag 4 Het onderbord bij het verkeerslicht geldt alleen voor fietsers die rechts afslaan. Zij mogen ook bij rood licht doorrijden. Ze moeten het kruisende verkeer wel voor laten gaan. Thema 7 Van alles wat over voorgaan Vraag 1 Bestuurders moeten voetgangers die blind of slechtziend zijn en mensen die slecht ter been zijn voor laten gaan als zij willen oversteken. Iemand die zich voortbeweegt in een rolstoel is ook een voetganger. Vraag 4 Een voertuig met geel zwaailicht is geen voorrangsvoertuig. Voor voertuigen met een geel zwaailicht gelden geen aparte voorrangsregels. Het gele licht vertelt dat er iets aan de hand is/dat er gewerkt wordt. Voor de fietsers betekent dit dat zij extra goed moeten opletten. 6. Verkeersbegrippen en -afspraken Hieronder staan de verkeersbegrippen en verkeersafspraken die de kinderen moeten kennen om het VVN schriftelijk Verkeersexamen 2016 goed te kunnen maken. Deze begrippen en afspraken staan ook op vvn.nl/schriftelijk-verkeersexamen. Verkeersbegrippen bestuurder voetganger fietspad fietsstrook voetpad rijbaan uitrit weghelft weg opstelvak zijstraat/zijweg voetgangerslicht zebrapad gewoon kruispunt kruispunt/kruising voorrangsweg rotonde centrum bebouwde kom buiten de bebouwde kom haaientanden verkeersbord onderbord voorrangsbord geel zwaailicht te maken krijgen met op dezelfde weg zijn tegemoet komen voorsorteren achteropkomen voorgaan voor laten gaan voorrang geven voorrang krijgen tractor dierenambulance 8

9 Verkeersafspraken Andere voorgaan - afspraken als je als je Voorrang loopt fietst Voorrangsafspraken en voorrangsborden gelden alleen Iemand die achteruitrijdt, moet jou voor X X voor bestuurders. laten gaan. Voetgangers moeten bestuurders van links en rechts altijd voor laten gaan. Je moet mensen die slecht ter been zijn of die slecht kunnen zien voor laten gaan bij X Als je loopt, skatet, skeltert, stept, of rijdt op je skateboard, het oversteken. gelden de voorrangsborden en voorrangsafspraken niet voor jou. Je moet bestuurders uit de zijwegen dan altijd voor laten gaan. Je moet een bus die binnen de bebouwde kom wil wegrijden bij de halte voor laten gaan. X Voorrang bij gewone kruispunten Een gewoon kruispunt is een kruispunt zonder voorrangsborden. De weg en het fietspad moeten er verhard zijn. Bij een gewoon kruispunt gelden twee afspraken: je moet voorrang geven aan iedereen die van rechts komt rijden. je moet voorrang krijgen van iedereen die van links komt rijden. Deze afspraken gelden voor jou als je fietst of als je met je paard bent. Ze gelden niet als je loopt. Rechtdoor op dezelfde weg gaat voor De afspraak Rechtdoor op dezelfde weg gaat voor geldt voor voetgangers en bestuurders. Verkeer met jou op dezelfde weg kan achterop- of tegemoet komen. Verkeer op de zijweg is NIET met jou op dezelfde weg! Als je rechtdoor gaat, mag je voorgaan als iemand anders OP JOUW WEG afslaat! Als jij wilt afslaan en iemand anders wil OP JOUW WEG rechtdoor, dan moet je die ander voor laten gaan. Bij een uitrit Een uitrit is een uitgang: uit een tuin uit een garage of oprit voor een garage uit een erf uit een parkeerplaats uit een straat als je daarbij over een uitritconstructie komt. Als je te maken krijgt met iemand die uit een uitrit komt rijden, mag jij voorgaan. Kom je zelf uit een uitrit rijden? Dan moet je bestuurders en voetgangers van links en rechts voor laten gaan. Bij het zebrapad Als je wilt oversteken bij het zebrapad mag je voorgaan als het verkeer nog op tijd voor je kan stoppen. Als je op de fiets bij het zebrapad komt, moet je iedereen die daar wil oversteken voor laten gaan. Als je op de fiets bij een zebrapad komt, mag je een auto die daar gestopt is niet voorbij rijden. Je mag voorgaan als een auto wil wegrijden van een parkeerplaats. Kleine bocht gaat voor grote bocht. X Als je uit een erf of zijweg komt rijden waar de stoep doorloopt over de weg, moet je iedereen die van links of rechts komt voor laten gaan. Bij verkeerslichten Een verkeerslicht voor auto s en fietsers heeft drie kleuren lichten: rood, geel en groen. Bij rood licht moet je stoppen. Bij geel licht moet je snel doorgaan als je aan het oversteken bent of stoppen als het nog kan. Bij groen licht mag je doorgaan. Een verkeerslicht voor voetgangers heeft een rood en een groen licht. Als het rode licht gaat knipperen moet je snel doorlopen als je aan het oversteken bent. Je mag niet meer beginnen met oversteken. Je mag ook niet teruglopen. Kijk altijd goed uit, ook al brandt voor jou het groene licht. Op een fietsstrook of fietspad Als er een fietspad of fietsstrook is, kun je daar het beste gaan rijden. Soms zijn er voorsorteervakken gemaakt op het fietspad. Je moet de kant opgaan die de pijl aanwijst. Samen fietsen Je mag nooit met meer dan twee naast elkaar rijden. Je mag anderen niet hinderen als je naast elkaar rijdt. Afslaan Als je links- of rechts wilt afslaan, moet je altijd je hand uitsteken. Voorsorteren Je mag voorsorteren naar het midden van de weg als je linksaf wilt, als er geen fietspad of fietsstrook is. Ga alleen voorsorteren naar het midden van de weg als: de weg breed is het overzichtelijk is er weinig verkeer is. Lopen als er geen stoep is Is er geen stoep? Loop dan op het fietspad of op de fietsstrook. X X X 9

10 Is er ook geen fietspad of fietsstrook? Dan mag je op de weg lopen. Je mag zelf weten of je links of rechts loopt als er geen stoep of fietspad is. Kies wel de veiligste kant: is er aan één kant van de weg een brede berm, ga dan daar lopen. is er een bocht in de weg, ga dan zo lopen dat je het verkeer aan kunt zien komen. Loop rechts als de weg een bocht naar links maakt en loop links als de weg een bocht naar rechts maakt. Steek niet onnodig over. Voetganger Je bent voetganger als je loopt of speelt. Ook op skates of skeelers, met je skelter, step of skateboard, ben je voetganger. Bestuurder Je bent bestuurder als je fietst. Ook als je paardrijdt of loopt met een paard aan de teugel, ben je bestuurder. Tegemoetkomen Iemand komt tegemoet als hij op dezelfde weg van voren naar je toekomt. Hij komt dan niet uit de linker of rechter zijweg. Hij komt je ook niet achterop. Achteropkomen Iemand komt achterop als hij je op dezelfde weg van achteren nadert. Hij komt dan niet uit de linker of rechter zijweg. Hij komt je ook niet tegemoet. Te maken krijgen met Je krijgt met iemand te maken als je rekening met die ander moet houden. Je kunt met iemand te maken krijgen die van links of rechts uit de zijweg komt. Je moet dan weten wie er voor mag gaan. Je kunt ook te maken krijgen met een groot voertuig dat tegemoet komt. Je moet dan aan de kant of achter elkaar gaan. Inhalen Als je iemand wilt inhalen, kijk je eerst achterom of er geen achteropkomend verkeer is. Als er geen bestuurders achterop en tegemoet komen, kun je veilig inhalen. Haal niet in: als het druk is bij een kruispunt als het onoverzichtelijk is vlak voor een bocht als de weg smal is. Zwaailichten Er zijn twee soorten zwaailichten: blauwe en gele. Alleen de politie, de brandweer en de ambulance mogen blauwe zwaailichten gebruiken. Het blauwe zwaailicht is altijd aan samen met een sirene. Je moet auto s met een blauw zwaailicht en sirene altijd voor laten gaan. Een geel zwaailicht is een waarschuwingslicht: er is iets aan de hand. Voor auto s met een geel zwaailicht gelden de voorrangsregels die ook voor alle andere bestuurders gelden. Bij grote voertuigen De bestuurder van een bus, vrachtauto of tractor kan jou niet altijd goed zien. Rijd er daarom nooit vlak achter of naast. Steek er nooit vlak voor of achter over. Blijf er minimaal 3 meter voor of achter. In een voetgangersgebied Een voetgangersgebied herken je aan dit bord: Soms staat er ook dit bord: Aan deze borden zie je dat je er niet mag fietsen. Soms mag je wel fietsen in een voetgangersgebied. Dan staat er dit bord. Fiets altijd langzaam en houd rekening met de voetgangers. In het erf Een erf herken je aan dit bord. In een erf mag je overal lopen en spelen. Je mag anderen met je spel niet hinderen. Auto s en fietsers moeten in een erf stapvoets rijden (15 km). Auto s mogen alleen parkeren in parkeervakken. Als je een erf uitrijdt, moet je voetgangers en bestuurders van links en rechts voor laten gaan. Een verkeerslicht met een onderbord Soms hangt dit bord onder een verkeerslicht. rechtsaf voor (brom)fietsers vrij Wil je rechtsaf en het verkeerslicht staat op rood? Dan mag je bij dit onderbord toch doorrijden. Let goed op en geef voorrang aan bestuurders van links. Samen op één fiets Als je samen op één fiets zit, moet het grootste/zwaarste kind fietsen en sturen. Het kleinste/lichtste kind zit achterop. Als de grootst/zwaarste achterop gaat, is het sturen en evenwicht houden lastiger en bestaat de kans dat je gaat slingeren. Bagage meenemen Bagage neem je op een veilige manier mee op de fiets. Dat kan in een rugzak, in een tas onder stevige snelbinders, in fietstassen, in een mand voorop de fiets. Zorg dat er niets uit die mand kan springen. Hang niets aan je stuur en houd niets in je hand. 10

11 7. Verkeersbordenoverzicht Hieronder staat een overzicht van verkeersborden die van belang zijn voor kinderen als voetganger en fietser. Bij ieder bord wordt een handelingsgerichte betekenis gegeven, zodat het kind weet wat het moet doen als het als voetganger of fietser met het bord te maken krijgt. Afhankelijk van de eigen omgeving zullen de kinderen wel of niet met deze borden in aanraking komen. Verder is het mogelijk dat de kinderen in de eigen omgeving te maken krijgen met een verkeersbord dat niet in het overzicht voorkomt, maar voor het kind wel belangrijk is. Natuurlijk besteedt u dan aandacht aan het bord. Het is raadzaam om de betekenis in termen van gedrag te formuleren. G03 C09 C06 C14 B01 Voorrangsweg. Als je fietst, moet je voorrang krijgen van iedereen die van links en rechts komt rijden. De voorrangsweg houdt op. Als je fietst, moet je voorrang krijgen van iedereen die van links en rechts komt rijden. Als je fietst, moet je voorrang krijgen van iedereen die van links komt rijden. Als je fietst, moet je voorrang krijgen van iedereen die van rechts komt rijden. Als je fietst, moet je voorrang geven aan iedereen die van links en rechts komt rijden. Als je fietst, moet je stoppen en voorrang geven aan iedereen die van links en rechts komt rijden. (Je moet ook stoppen als er geen verkeer komt aanrijden.) Je mag hier niet inrijden/je mag deze straat niet inrijden. (Als je fietst moet je afstappen en verder gaan lopen met je fiets aan de hand.) Je mag de straat van deze kant niet infietsen. (Dit is een eenrichtingsstraat. Er mag wel verkeer tegemoet komen rijden.) Kijk, hier is een eenrichtingsstraat. (Er mag geen verkeer tegemoet komen rijden.) Kijk, hier kom je bij een eenrichtingsstraat. Je moet hier rechts afslaan. (Je mag hier niet links afslaan.) Kijk, hier is een straat die je in mag rijden. (Er mag ook verkeer tegemoet komen rijden.) D07 D01 B07 C01 C02 C03 C04 C05 B02 B03 B04 B05 B06 Kijk, hier is een autoweg. (Je mag hier niet lopen of fietsen.) Je mag hier niet fietsen. (Je mag hier ook niet met een brommer of tractor rijden.) Je mag hier niet met de auto inrijden. (Je mag hier wel inrijden met de fiets.) Je mag hier niet fietsen. Je moet hier links of rechts afslaan als je fietst. (Je mag hier niet rechtdoor rijden.) Je moet hier de richting van de pijlen volgen als je fietst. (Rotonde) 11

12 Je mag hier niet lopen. Je moet hier rechts voorbij rijden. Je moet hier rechtdoor rijden. (Je mag niet linksaf of rechtsaf als je fietst.) Je moet hier rechts afslaan als je fietst. (Je mag niet rechtdoor of linksaf als je fietst.) Je moet hier rechtdoor of rechts afslaan als je fietst. (Je mag hier niet linksaf als je fietst.) G13 G06 G14 G12 G08 C16 D02 D04 D05r D06r Kijk, hier is een nietverplicht fietspad. (Je mag zelf bepalen of je erop gaat rijden.) Kijk, hier houdt het erf op. Kijk, hier houdt het niet-verplichte fietspad op. Einde fietspad/ Fietspad houdt op. Einde voetpad/ Voetpad houdt op. Pas op, er wordt aan de weg gewerkt. J01 J02 J06 J17 E03 L08 J16 G07 G11 G05 Je moet hier lopen/ Je moet hier het voetpad opgaan. (Je mag hier ook skaten, skelteren en steppen.) Je moet hier fietsen/ je moet hier het fietspad opgaan. (Je mag hier ook lopen als er geen voetpad is.) Kijk, hier is een erf. (Je mag er midden op straat spelen. Je mag elkaar niet hinderen.) Je moet hier paardrijden. Einde ruiterpad. Je moet het fiets-/ bromfietspad opgaan. (Op dit pad rijden ook bromfietsers.) G12b J08 G09 G10 G12a Einde fiets-/ bromfietspad. Pas op, een gevaarlijk kruispunt. (Je moet hier extra goed uitkijken.) Pas op, er kunnen kinderen oversteken. Pas op, zijwind. Kijk, hier is een parkeerplaats. Je mag hier niet verder fietsen als er iemand tegemoet komt rijden. F06 J21 J31 E04 F05 Kijk, hier is een doorgang waar jij eerst mag als er iemand tegemoet komt rijden. Pas op, slecht wegdek. Pas op, een scherpe bocht naar rechts. Pas op, een steile helling. Pas op, de weg wordt smaller. Je mag je fiets hier niet parkeren. (Je mag hier ook geen bromfiets parkeren.) Kijk, hier is een doodlopende weg. 12

13 Hiernaast staan borden die hiervoor ook al zijn beschreven. Ze krijgen er nu alleen een onderbord bij. De betekenis verandert dan ook of krijgt een toevoeging. Een onderbord hoort altijd bij het bord dat er direct boven hangt. Een onderbord kan niet apart voorkomen. Het is altijd een combinatie van twee borden. of of Fietsers en voetgangers mogen deze straat in. Fietsers (en bromfietsers) mogen de eenrichtingsstraat wel van deze kant inrijden. Kijk, hier is een eenrichtingsstraat. Fietsers (en bromfietsers) mogen je hier wel tegemoet komen rijden. Fietsers (en bromfietsers) mogen hier wel linksaf. Fietsers (en bromfietsers) mogen hier wel links en rechts afslaan. (Ze mogen hier natuurlijk ook rechtdoor.) Fietsers mogen hier ook rechtdoor of linksaf. (Fietsers mogen hier natuurlijk ook rechtsaf.) Fietsers (en bromfietsers) mogen hier ook links afslaan. (Ze mogen hier natuurlijk ook rechtdoor en rechtsaf.) Fietsers mogen hier ook rechtdoor. (Fietsers mogen hier linksaf, rechtsaf en rechtdoor rijden.) Kijk, hier is een doodlopende weg. Voor fietsers (en bromfietsers) loopt de weg niet dood. Zij kunnen doorrijden aan het einde. O701 O703 O406 O406 B01 B03 G11 G12a C04 D05 C01 O101 C02 O101 C03 O101 D04 D06r D07 L08 O103 O103 L02 H01a H02a Kijk, hier is een oversteekplaats voor voetgangers. Kijk, je komt in de bebouwde kom. Kijk, de bebouwde kom houdt op. (Je komt nu buiten de bebouwde kom.) O103 of O101 O101 O101 O103 O103 O103 De voorrangsweg maakt een bocht. Als je fietst, moet je voorrang krijgen van iedereen die uit de zijwegen komt rijden. De voorrangsweg maakt een bocht. Als je fietst, moet je voorrang krijgen van iedereen die uit de zijwegen komt rijden. Je moet hier fietsen. Op dit fietspad kunnen ook fietsers tegemoet komen rijden. Je moet het fiets-/ bromfietspad opgaan. Op dit fietspad kunnen ook bromfietsers en fietsers tegemoet komen rijden. 13

14 Informatie voor organiserende instanties 8. Het VVN schriftelijk Verkeersexamen Landelijk zijn veel Veilig Verkeer Nederland-afdelingen betrokken bij de organisatie van het VVN schriftelijk Verkeersexamen. Ze organiseren het zelf of in samenwerking met derden. Veelal zijn gemeente, politie en/of VVN-Verkeersouders erbij betrokken. 4. Aanwezig zijn tijdens examen. Er zijn afdelingen die waarnemers langs de scholen sturen tijdens het VVN schriftelijk Verkeersexamen. Sommige afdelingen nemen zelf het examen af. Eigen invulling bij organisatie Elke Veilig Verkeer Nederland-afdeling geeft een eigen invulling aan de activiteiten behorend bij het VVN schriftelijk Verkeersexamen. De omvang van de activiteiten hangt sterk af van het aantal scholen dat binnen het werkgebied van de afdeling meedoet en van het aantal vrijwilligers. Plaatselijke VVN-afdelingen kunnen het volgende doen: 1. Inventariseren van deelnemende scholen en aantal leerlingen. 2. Materiaalvoorziening: subsidie aanvragen bij de gemeente -materialen - bestellen tijdige materiaalaanlevering op scholen. 3. Overleggen met het onderwijs. Dit kan onder andere tijdens het directieoverleg, door bezoek aan alle basisscholen en/of via het uitschrijven van een overlegvergadering met het onderwijs. Punten van overleg: keuze van de thema s omgang met leeszwakke leerlingen wijze van nakijken terugkoppeling van resultaten uitreiking diploma s. 5. Invullen van de verkeersdiploma s. Veel of weinig uit handen geven Overleg met het onderwijs is belangrijk. Maak goede afspraken en laat vervolgens veel aan het onderwijs over, zoals onderstaande taken. Het afnemen van het examen. Het nakijken van het examen. Er zijn afdelingen die de examenantwoorden onder de scholen laten rouleren, zodat leerkrachten examens van vreemde leerlingen nakijken. Het invullen van de verkeersdiploma s en de uitreiking ervan. Contactpersoon Het is praktisch als elke afdeling een contactpersoon VVN Verkeersexamen aanwijst. De contactpersoon hoeft niet alles te doen, maar fungeert als aanspreekpunt. 14

15 9. Het VVN praktisch Verkeersexamen Alles over de organisatie en de inhoud van het VVN praktisch Verkeersexamen kunt u terug vinden in de handleiding VVN praktisch Verkeersexamen. Deze handleiding kunt u downloaden op de site van Veilig Verkeer Nederland: Verkeer is een vak dat je niet alleen in de klas leert. Het is belangrijk dat kinderen hun kennis in het echte verkeer in de praktijk kunnen brengen. Daarom is het nodig dat er op school aandacht wordt besteed aan praktisch verkeersonderwijs. Een VVN praktisch Verkeersexamen is een logisch vervolg op het VVN schriftelijk Verkeersexamen. Net als bij het praktijkexamen voor het rijbewijs moeten kinderen kunnen oefenen om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op het VVN praktisch Verkeersexamen. Het VVN praktisch Verkeersexamen wordt lokaal georganiseerd. Dit gebeurt door de plaatselijke afdelingen van Veilig Verkeer Nederland, de gemeente, politie, scholen, Fietsersbond en/of verkeersouders. Uitgangspunten Om alle groepen op een gelijke manier het examen te laten doen heeft Veilig Verkeer Nederland uitgangspunten opgesteld voor de organisatie en uitvoering van het VVN praktisch Verkeersexamen. Er worden geen extra verkeersborden geplaatst op de route. Het overige verkeer wordt niet omgeleid. Verkeerssituaties die voor een plaats of wijk kenmerkend zijn, worden in de route opgenomen (bijvoorbeeld een spoorwegovergang, een rotonde). In een route moeten minimaal de volgende situaties zijn opgenomen: Links afslaan Gelijkwaardige kruising Voorrangskruising Afslaan met voorsorteren (verplicht in vakken of niet verplicht in een situatie waarin dit logischerwijs kan plaatsvinden). 2. Voorbereiding op het VVN praktisch Verkeersexamen Leerlingen en ouders moeten minimaal 6 weken voor het examen op de hoogte worden gebracht van de route, zodat ze genoeg tijd hebben om te oefenen. Om het voorbereiden nog aantrekkelijker te maken, is er de VVN Verkeersexamenapp. Daarmee kunnen leerlingen samen met hun ouders oefenen. De app is gratis te downloaden voor Android en Apple ios. 3. Fietscontrole Leerlingen krijgen minstens 4 weken voor het VVN praktisch Verkeersexamen de eisen die Veilig Verkeer Nederland stelt aan een veilige fiets mee naar huis. De leerling mag alleen meedoen aan het VVN praktisch Verkeersexamen op een goedgekeurde (dag)fiets. 1. De route Basisschoolkinderen doen hun dagelijkse verkeerservaring op in een aantal vaste routes. Ze zijn te weinig ervaren en fysiek nog niet in staat in een geheel nieuwe omgeving hun verkeerskennis toe te passen. De route van het VVN Verkeersexamen moet de mogelijkheid geven essentiële verkeerskennis te toetsen. Daarom gelden de volgende eisen aan de route: 4. Normering Leerlingen zijn geslaagd voor het VVN praktisch Verkeersexamen, als ze 80% van de te behalen punten gehaald hebben. Bij verkeersgevaarlijk gedrag, zoals doorrijden bij een rood verkeerslicht, doorrijden bij een spoorwegovergang, terwijl het rode licht brandt of bij een ernstige voorrangsfout is de leerling gezakt, ongeacht het aantal punten dat verder gehaald is. De route gaat door een omgeving die ze uit de dagelijkse praktijk kennen. 15

16 Uitgave: Veilig Verkeer Nederland Samenstelling: Educatieve Dienstverlening Henriëtte Willink Veilig Verkeer Nederland Stationsstraat 79A Postbus AB Amersfoort Tel. (088) Internet Niets van deze uitgave mag worden vermenigvuldigd anders dan ten behoeve van het VVN schriftelijk en/of praktisch Verkeersexamen.