FAZ: Ja Opdrachtgever: Jelmer Kooistra

Transcriptie

1 Onderwerp: Kade- en oeververbetering Duurswold Noord Nummer: Bestuursstukken\1870 Agendapunt: 8 DB: Ja BPP: Ja FAZ: Ja VVSW: Ja AB: Ja Opsteller: Willem Kastelein, Beleid, Projecten en Geoinformatie Opdrachtgever: Jelmer Kooistra Portefeuillehouder: Wim Koeneman Ondersteuning van de afdeling: Technisch Juridisch Financieel Staf Communicatie Externe betrokkenen: Gemeenten Slochteren en Delfzijl, Staatsbosbeheer, grondeigenaren, belanghebbenden Reden: De te nemen maatregelen raken aan eigendommen van deze partijen en gebruiksmogelijkheden van aanliggende percelen. Ook raakt de inrichting aan verantwoordelijkheid van de gemeente voor voor ruimtelijke ordening meer in algemeen en aan de verantwoordelijkheid van Staatsbosbeheer voor beheer van de oevernatuur (langs Schildmeer). Daarom is de planontwikkeling met deze partijen afgestemd. Samenvatting: Langs vier kadetrajecten (totaal ca. 4 km lengte) in Duurswold Noord heeft het waterschap de opgave de kaden op hoogte te brengen en afkalvende oevers te verbeteren. De kaden voldoen niet aan normen voor hoogte en de oever wordt ondermijnd door een voortgaand proces van afkalving dat ook de kadeveiligheid aantast. Ook zal een eenvoudig onderhoudspad naar een gemaal worden gerealiseerd. Door deze opgaven geïntegreerd uit te voeren wordt werk-met-werk gemaakt en worden kosten beperkt. Duurzaamheidsparagraaf: Nee Begrotingsaspecten: Ja De kosten voor het waterschap worden begroot op ,-. Hiervan kan ,- gedekt worden vanuit het Masterplan Kaden. Daarnaast zal het algemeen bestuur een aanvullend krediet worden gevraagd van ,-. Dat krediet wordt vervolgens verhoogd met de vanuit het Masterplan Kaden beschikbare ,-. Het Masterplan Kaden krediet bedraagt daarna ,-. De jaarlijkse kapitaallasten bedragen het eerste jaar (2016) ongeveer ,- en dalen daarna (gedurende 30 jaar) door de lineaire afschrijvingsmethode. 1

2 AB Voorstel: - Instemmen met de voorgestelde kade- en oeververbetering langs vier trajecten langs de boezem in Duurswold Noord; ,- beschikbaar stellen voor de uitvoering voor de uitvoering van deze maatregelen; - Het bestaande krediet van het Masterplan Kaden (projecten 500) verlagen met ,-. Bijlagen: Nee Ter inzage (bestuursnet): Nee Onderwerp(en): Besluit/opmerkingen bestuur: Paraaf secretaris-directeur: 2

3 Inleiding Dit bestuursvoorstel heeft betrekking op vier kadetrajecten, regionale keringen langs het noordelijk deel van de Duurswold boezem. Op het kaartje op de volgende pagina zijn deze trajecten (één langs de oostoever van het Schildmeer en drie langs het Afwateringskanaal Noord) weergegeven. De kaden langs deze trajecten zijn niet voldoende op hoogte. Dit is een opgave binnen het Masterplan Kaden. Echter om deze kadetrajecten toekomstbestendig op hoogte te brengen en te houden moeten er naast ophoging aanvullende maatregelen worden genomen die buiten het kader van het Masterplan Kaden vallen. Het kadetraject A (ca. 230 m) langs de oostzijde van het Schildmeer is deels niet voldoende op hoogte en over een lengte van 50 m ter plaatse van aangrenzend open water is de buitenzijde (boezemzijde) van de kade aangetast door afkalving door golfaanval en erosie. Verder is de is de kruinbreedte nabij gemaal Laskwerd lokaal niet voldoende. Het traject B (ca 2500 m) betreft kaden die zijn gelegen aan weerzijden van De Leek, een zijtak van het Afwateringskanaal Noord, en voor een klein deel betreft traject B de oever langs het Afwateringskanaal. De kaden langs dit traject zijn niet voldoende op hoogte. Verder is de veiligheid hier lokaal onvoldoende door de aanwezigheid van (grote) bomen op de kade en zijn de oevers enigszins aangetast door afkalving langs de waterlijn. Een aanvullende opgave hier is dat een toegangspad nodig is om het naastgelegen gemaal Nieuw Oosterbroek op adequate wijze te kunnen onderhouden. Ook het kadetraject C (ca. 700 m) langs de noord/west zijde van het Afwateringskanaal is grotendeels niet voldoende op hoogte. Daarnaast is over ca. 300 m de teen van de kade aan de boezemzijde aangetast door erosie (afkalving en ondermijning) doordat beschoeiing in slechte staat of afwezig is. Op de overige 400 m wordt beschermd door steenbestorting die enig onderhoud (aanvullen van de bestorting) behoeft. Het kadetraject D (ca. 580 m) langs de westzijde van het Afwateringskanaal is eveneens niet voldoende op hoogte. Ook is de beschoeiing aan de kanaalzijde langs dit traject in slechte staat. Hierdoor is de kade aangetast door afkalving en is de kadestabiliteit aan de waterzijde onvoldoende. Het talud aan de binnenzijde (landzijde) van de kaden langs de trajecten A, B, C en D hoeft niet te worden aangepast. Volgens het beheerdersoordeel van de veiligheidsdeskundige van het waterschap voldoet de stabiliteit van het huidige binnentalud van deze trajecten. 3

4 4

5 Planproces en extern betrokkenen Op basis van veldinspecties, deskundigen oordeel landmeetkundig onderzoek, oriëntatie op flora- en fauna, archeologie en bestemmingsplan, inventarisatie van kabels en leidingen zijn principeoplossingen uitgewerkt. Deze worden vervolgens in overleg met betrokken instanties, grondeigenaren en andere belanghebbenden (dorpsvereniging) nader uitgewerkt. Afspraken over maatregelen, inclusief grondgebruik en/of grondverwerving en eventuele compenserende maatregelen, worden vastgelegd in (gespreks)verslagen en correspondentie. Met de belangrijkste partijen is inmiddels contact geweest en daaruit is gebleken dat deze bereid zijn hun medewerking te verlenen aan benodigde maatregelen. Nadere detaillering en afspraken kunnen naar verwachting op korte termijn worden afgerond. Mogelijkheden om werk-met-werk te maken zijn zo veel mogelijk in het plan opgenomen. Uit te voeren maatregelen Traject A: Ter plaatse van het open water wordt de kade over 50 m op hoogte en op breedte gebracht en wordt er in het water een vooroever van klei aangelegd waarop een rietoever wordt ontwikkeld. Daarmee wordt de kade beschermt tegen golfaanval en afkalving en wordt tevens de natuurwaarde ter plaatse verhoogd. Over de rest (180 m) van het traject worden te lage delen op hoogte gebracht en wordt de kruin, waar deze nabij het gemaal Laskwerd zeer smal is, verbreed. Traject B: De kaden langs traject B (ca 2500 m) worden op hoogte gebracht. Om daarbij voldoende kruinbreedte over te houden moeten de taluds aan landzijde ook worden aangevuld. De opgetreden afkalving aan de teen aan de waterzijde langs De Leek zal worden gerepareerd door het aanbrengen van erosiebestendige klei. De bomen die op de kade of binnen de beschermingszone van de kade staan zullen worden verwijderd. De uitvoering van deze werken zal worden gecombineerd met de aanleg van een eenvoudig pad voor toegang met voertuigen voor onderhoud aan het gemaal Nieuw Oosterbroek. Traject C: Van dit kadetraject (700 m) moet ca. 500 m op hoogte worden gebracht. Op ca. 350 m hiervan ligt een asfaltweg die moet worden verwijderd vanwege de kadeverhoging. Na de verhoging wordt weer een weg teruggelegd. De bestaande ca. 400 m oeverbescherming van steenbestorting wordt waar nodig aangevuld. Langs de overige 300 worden ter bescherming tegen voortgaande oevererosie oeverbeschermingsmaatregelen aangelegd door toepassing van steenbestorting. Traject D: Dit traject van ca. 580 m wordt op hoogte gebracht en langs de oever wordt bescherming aangelegd door toepassing van steenbestorting. 5

6 Benodigde gronden De ondergrond van de kade op traject A is eigendom van het waterschap. De verbetering van de oever om afkalving door golfwerking te voorkomen wordt uitgevoerd op grond van Staatsbosbeheer. Staatsbosbeheer wil deze oeverzone als natuurgebied in eigendom en beheer houden, maar heeft ermee ingestemd dat de oeveraanpassing op hun grond wordt uitgevoerd, ook omdat dit de natuurwaarde ter plaatse zal verhogen. De kaden langs traject B zijn in eigendom bij de eigenaren van de aangrenzende landbouwgronden. Het waterschap streeft er naar om regionale keringen zoveel mogelijk in eigendom te hebben. Daarom is met de eigenaren gesproken over verkoop van het kadetraject aan het waterschap. Eén eigenaar wijst overdracht van het eigendom af, maar is wel bereid om medewerking te verlenen aan de kadeverbetering op zijn gronden. In het overleg met de andere eigenaar, die het grootste deel van het tracé B en ook van een aangrenzend kade tracé langs het Afwateringskanaal ca. 1,4 km in eigendom heeft, is gebleken dat deze onder voorwaarden wel bereid is het eigendom van deze keringen over te dragen. De eigenaar wil het verlies van de kadegronden gecompenseerd zien met andere agrarische gronden. Hier lijken mogelijkheden voor aanwezig te zijn. Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL) onderzoekt de haalbaarheid van de inzet hiervoor van gronden in bezit bij BBL. In geval deze grondcompensatie uiteindelijk niet haalbaar mocht blijken en overdracht van eigendom van de kade niet plaatsvindt, heeft de eigenaar al op voorhand ingestemd met de benodigde kade aanpassingen op zijn eigendom. De verbeteringen langs de trajecten C en D vinden geheel plaats op gronden die al in eigendom zijn bij het waterschap. Wettelijke kader/juridische procedure/inspraak Voor de voorgestelde maatregelen is een projectplan overeenkomstig artikel 5.4 van de Waterwet niet van toepassing. De voorgestelde maatregelen betreffen namelijk groot onderhoud. Het betreffen geen wijzigingen van waterstaatkundig werken. Hoewel een projectplanprocedure niet van toepassing is zijn direct belanghebbenden wel bij voorbereiding betrokken en worden de plannen met deze partijen afgestemd. Deze betrokkenen hebben in dat kader aangegeven geen bezwaren te hebben tegen de uitvoering van de voorgenomen maatregelen. Risico s en kansen Door verschillende opgaven, te weten op hoogte brengen van kaden(masterplan Kaden), op orde brengen oevers op dezelfde trajecten en realisatie van een toegangsweg voor gemaalonderhoud, te combineren in een geïntegreerd maatregelenpakket worden kansen benut om werk met werk te maken. Zoals hiervoor is aangegeven, is voor de uit te voeren maatregelen geen projectplanprocedure nodig. In de plan voorbereiding wordt evenwel goed afgestemd met direct belanghebbenden waaronder ook 6

7 grondeigenaren. Dit heeft er al toe geleid dat alle direct belanghebbenden hebben bevestigd in te kunnen stemmen met de uitvoering van de maatregelen. Tevens worden maatregelen zo goed mogelijk afgestemd met andere belangen van deze partijen (waaronder natuurwaarde voor Staatsbosbeheer, ontsluiting op agrarisch een perceel en afwatering rond een erf). Het risico op vertraging door bezwarenprocedures bij eventuele vergunningsaanvragen is daarmee ook grotendeels ondervangen. Uit afstemming met de gemeenten Slochteren en Delfzijl is gebleken dat de uitvoering van maatregelen niet in strijd is met het geldende bestemmingplan. Voor een deel van de werkzaamheden zal echter wel een Omgevingsvergunning noodzakelijk zijn (deze bundelt onder ander de vroegere bouw-, aanleg- en kapvergunningen). Alle benodigde vergunningen worden naar verwachting tijdig door de gemeente verleend. In het gemeentelijk archeologiebeleid en in het bestemmingsplan van de gemeente Slochteren is het traject A niet aangemerkt als archeologisch aandachtgebied en gaat hier dus geen beperkende werking uit voor de uitvoering van de maatregelen. De trajecten B, C en D zijn door de gemeente Delfzijl deels wel aangemerkt als archeologisch aandachtsgebied. Hiervoor geldt een relatief licht beschermingsregiem. Met de gemeente Delfzijl wordt afgestemd of hiervoor een omgevingsvergunning moet worden aangevraagd en aan welke voorwaarden hiervoor moet worden voldaan. Indien nodig zal hiervoor nader onderzoek worden uitgevoerd. Binnen de gemeente Delfzijl zijn risicogebieden aanwezig in verband met niet gesprongen explosieven (NGE s).hierover wordt nog nader afgestemd met de gemeente Delfzijl als bevoegd gezag. Indien nodig zal in verband hiermee zal nog nader onderzoek worden uitgevoerd en zal een NGE protocol worden opgesteld en toegepast bij de uitvoering. Ligging van kabels en leidingen is in beeld gebracht. Op basis hiervan is geconcludeerd dat de maatregelen niet zullen leiden tot wezenlijke aanpassingen aan kabels of leidingen. Er wordt voor de uit te voeren maatregelen nog nader flora- en fauna onderzoek uitgevoerd. In het rapport dat hierover wordt opgesteld worden maatregelen opgenomen die tijdens de uitvoering in acht moeten worden genomen om negatieve effecten op soorten zoveel mogelijk te voorkomen. Deze maatregelen zullen vervolgens voor de voorgestelde kade en oeververbeteringen een specifiek ecologisch werkprotocol nader worden uitgewerkt en toegepast bij de uitvoering. Indien nodig wordt een ontheffing in het kader van de Flora- en Faunawet aangevraagd. Aangezien de oeverlanden van het Schildmeer een Beschermd Natuurmonument zijn is toetsing van de maatregelen aan de Natuurbeschermingswet aan de orde. Het verhogen en aanpassen van kaden heeft lokaal een beperkt effect op de natuurwaarden. Per saldo ontstaan door uitvoering van de voorgestelde maatregelen een verbetering voor de beoogde beheertypen en zal toetsing naar verwachting niet tot beperkingen voor de kade- en oeververbeteringsmaatregelen. Op basis van de ervaring met andere kade- en oeverprojecten langs het Schildmeer en het Afwateringskanaal worden vanuit de Flora- en faunawet en de Natuurbeschermingswet geen wezenlijke beperkingen voor de uitvoering van de voorgestelde maatregelen. Hoewel in de voorbereiding van de uit te voeren maatregelen risico s zijn geïnventariseerd en beheersbaar gemaakt, kunnen onzekerheden, risico s en daarmee onvoorziene kosten niet geheel worden weggenomen. Het algemeen bestuur wordt daarom gevraagd om bovenop de geraamde 7

8 kosten een extra financiële ruimte van 10% beschikbaar te stellen zodat in de uitvoering van de maatregelen tegenvallers slagvaardig tegemoet kunnen worden getreden. Zoals gebruikelijk wordt deze 10% niet aan het projectbudget toegevoegd maar apart gezet. De projectleider heeft de toestemming van de opdrachtgever nodig om over (een gedeelte van) deze post onvoorzien te kunnen beschikken. Duurzaamheidsaspecten Geen spijtmaatregel De kadeverbetering, de oeververbetering en andere maatregelen betreffen robuuste maatregelen waarbij een lange levensduur als uitgangspunt wordt gehanteerd. Daarbij is een balans aangehouden tussen de investeringskosten in het heden, de kosten voor beheer en onderhoud tijdens de gebruiksperiode en toekomstige vervangingsinvesteringen. Niet afwentelen tijd/ruimte/anderen Van afwenteling is geen sprake. De maatregelen lossen de problemen op daar waar ze liggen. Afwenteling in tijd wordt voorkomen door het nemen van robuuste maatregelen. De maatregelen leiden tot positieve effecten voor kadeveiligheid en kadebescherming zonder nadelige effecten voor anderen. Natuurlijk gestuurd en functionerend Met de maatregelen in het projectplan wordt gestreefd naar robuuste kaden en oevers die binnen de beperkt beschikbare ruimte toch bijdragen aan ecologische diversiteit. De kadeverbeteringen worden overwegend in grond uitgevoerd waarop zich een duurzame begroeiing zal ontwikkelen. Toepassing van steenbestorting als oeverbescherming geeft ruimte aan de ontwikkeling van gevarieerde vegetatie (die de steenbestorting ook helpen fixeren) en biedt ook bescherming aan vissoorten waaronder opgroeiende paling. Gezond ecosysteem Toepassing van steenbestorting als oeverbescherming geeft ruimte aan de ontwikkeling van gevarieerde vegetatie (die de steenbestorting ook helpen fixeren) en biedt ook bescherming aan vissoorten waaronder opgroeiende paling Verantwoord gebruik van (hulp)bronnen De voorgestelde maatregelen zijn robuuste maatregelen met een lange levensduur, gericht op zo beperkt mogelijke onderhouds- en beheerinspanningen, en zo min mogelijke toekomstige vervangingsinvesteringen. Afstemming op gebruiksfuncties De maatregelen in het projectplan zijn gericht op het op orde brengen van de kaden en oevers waarmee de beschermende functie tegen overstromingen wordt versterkt. De maatregelen hebben geen nadelige effecten op andere functies in de omgeving. Door werk met werk maken kunnen de maatregelen op kosteneffectieve wijze worden uitgevoerd. 8

9 Meerwaarde voor andere dan taakbelangen Door de uitvoering van de maatregelen wordt naast het bereiken van directe waterschapsdoelen ook enige meerwaarde gecreëerd ten aanzien van ecologische waarde en ontsluiting. De maatregelen hebben geen nadelige effecten op andere bestaande functies binnen en buiten het plangebied. Financiën De kosten voor de uitvoering van de voorgestelde maatregelen langs de trajecten A, B, C en D zijn geraamd op 1,51 miljoen (inclusief onvoorzien). Een deel van deze kosten kan uit het bestaande project Masterplan Kaden (A krediet) worden gedekt. Binnen het deelproject 500/33 Schildmeer is ,- gereserveerd voor traject A en binnen deelproject is 500/51 Afwateringskanaal Noord is ,- gereserveerd voor de trajecten B, C en D. De resterende investering van ,- kan worden gedekt uit de MJI raming voor E2-680 Duurswold kaden en beschoeiing. Samengevat betreft het de volgende investeringen: Projectnummer Omschrijving Beschikbaar te stellen voor dit project 500/33 Masterplan Kaden deelproject Schildmeer ,- 500/51 Masterplan Kaden deelproject Afwateringskanaal Noord ,- 680 Duurswold kaden en beschoeiing ,- Totaal investering waterschap ,- De geraamde bedragen onder 500/33 en 500/51 zijn al als krediet vrijgegeven door het algemeen bestuur. Dit betekent dat het algemeen bestuur gevraagd wordt daarop aanvullend een krediet van ,- uit E2-680 vrij te geven voor de uitvoering van de maatregelen op de trajecten A, B, C en D. Voor een goede kredietbewaking stellen wij voor het gedeelte van het bestaande krediet (van het Masterplan Kaden) en het aanvullend beschikbaar te stellen krediet samen te voegen tot één krediet. Het krediet van het Masterplan Kaden zal dan met ,- worden verlaagd. Naast dit voorstel wordt in deze AB vergadering ook behandeld het bestuursvoorstel Inrichting Oostoever Schildmeer. Ook hierin wordt voorgesteld een deel van het Masterplan Kaden krediet te verschuiven naar een nieuw krediet. Hiermee rekening houdend bedraagt het krediet voor het Masterplan Kaden daarna ,-. In de AB-vergadering van september zullen wij een actualisatie van het Masterplan Kaden aanbieden. De kapitaallasten gemoeid met deze investering bedragen ongeveer ,- en dalen jaarlijks (gedurende 30 jaar) door de gehanteerde lineaire afschrijvingsmethode. De kapitaallasten komen ten laste van de taak watersysteembeheer. 9

10 Vanwege de te verwachten synergievoordelen (één in plaats van meerdere aanbestedingsprocedures, minder aanbestedingsproceduretijd, en door een grotere schaal kwalitatief betere inschrijvers) is, bij de gecombineerde aanbesteding van de van projecten - Verbetering noordelijke kade Afwateringskanaal tussen Steendam en Tjuchem - en - Visvriendelijke oevers Farmsum - de mogelijkheid opgenomen voor aanvullende opdrachten voor kade- en oeververbetering in Duurswold Noord. Overeenkomstig het voorstel als vastgesteld door het algemeen bestuur op 13 mei jl. wordt het project - Oostoever Afwateringskanaal Duurswold - hier als aanvullende opdracht bij betrokken. Aangezien de maatregelen in het voorliggende voorstel eveneens kade- en oeververbetering in Duurswold Noord betreffen, wordt voorgesteld deze ook als aanvullende opdracht aan toe te voegen en het krediet (als u instemt met het beschikbaar stellen van het krediet) toe te voegen aan het krediet voor de andere drie projecten. Dit krediet zal daarbij, als deelproject, afzonderlijk zichtbaar blijven. Uitvoering/tijdspad Zoals hiervoor beschreven, is, onder voorbehoud van goedkeuring door het algemeen bestuur, het aanbestedingstraject voor de uitvoering van de maatregelen al in voorbereiding (als aanvullende opdracht bij bovengenoemde aanbesteding van andere projecten in Duurswold). Dit betekent dat gunning van de uitvoering plaats kan vinden kort na de kredietverstrekking door het algemeen bestuur. De uitvoering kan dan voor het einde van 2015 worden afgerond. Dit past in het streven de kaden zo spoedig mogelijk op orde te brengen. Planning van de uitvoering Behandeling van het bestuursvoorstel in commissie AB Jun 2015 Vrijgeven benodigd krediet door AB Jun 2015 Gunning opdracht aan aannemer Jun 2015 Uitvoering (inclusief voorbereidingstijd voorafgaand aan schop in de grond ) Jun dec 2015 Uitvoering gereed Dec 2015 Voorstel - Instemmen met de voorgestelde kade- en oeververbetering langs vier trajecten langs de boezem in Duurswold Noord ,- beschikbaar stellen voor de uitvoering voor de uitvoering van deze maatregelen; - Het bestaande krediet van het Masterplan Kaden (projecten 500) verlagen met ,-. namens het dagelijks bestuur, Harm Küpers secretaris-directeur Alfred van Hall dijkgraaf 10