Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien"

Eva van der Linden
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien Erwin van Geenen, Maag-Darm-Lever-arts Marion van der Kolk, Chirurg Pancreas Centrum Oost Nederland Nijmegen

2 Het pancreas Klinische verschijnselen van pancreas pathologie Pancreatitis Pancreascarcinoom

3 Het pancreas

4 peritoneum 4

5 peritoneum 5

6 Anatomie

7 Relatie galweg en pancreas

8 Klinische verschijnselen van pancreas pathologie Beeld van een gastro-enteritis/grieperig Pijn in epigatrio en/of uitstralend naar de rug Icterus / jeuk Afvallen Sepsis Diabetes de Novo Vettige diarrhee en winderigheid

9 Pancreas ziekten/ incidentie A. Goed aardig - Acute Pancreatitis (acute, recurrent acute en chronisch): 14,7/ Chronic pancreatitis 2.0/ Autoimmune pancreatitis 0.3/ Pancreas cysten (SCN, pseudocysten) - Diabetes mellites B. Kwaadaardig: - Pancreas adenocarcinoom 14/ Neuro endocriene tumoren - Maligne ontaarde pancreas cysten (MCN, IPMN)

10 Verdenking pancreatitis Vroeg onderscheid maken tussen patiënten met milde ziekte versus ernstige ziekte 10

11 Pancreatitis behandeling is multidisciplinair Vanaf T=0 Maag-Darm-Lever-arts en Chirurg Met als preferred partner: Interventie Radioloog Indien patiënt op een IC wordt opgenomen/overgenomen: Behandelplan door Maag-Darm-Lever-arts en Chirurg

12 Laboratorium waarden Acute pancreatitis: Belangrijke waarden voor ontsteking: Amylase CRP Lipase Belangrijke waarde voor oorsprong: Bilirubine ALAT

13 Auto-immuun pancreatitis IgG4- gerelateerde ziekte : mn pancreas, galwegen en speekselklieren IgG4 in 75 % van de gevallen verhoogd ( <1.4 g/l en dan >4x verhoogd) Indien maligniteit dan ook verhoging mogelijk Kan Qua CT-beeld en symptomatisch lijken op een maligniteit Behandeling hoge dosis prednison

14 Pancreatitis- CT 14

15 prognose Geen correlatie tussen amylase en ernst pancreatitis 85-95% van de patienten hersteld de mortaliteit van een gecompliceerde/ernstige pancreatitis is hoog (60%) 15

16 Geinfecteerde pancreascyste/won Step-up schema: 1. Eerste weken laten demarceren: Bij voorkeur wachten 2. Antibiotica (max dekking bv Meronem/Teicoplanin) 3. Drainage van de WON: bij voorkeur endoscopisch 4. Falen endoscopische drainage: multiple hole drainage danwel chirurgie

17 Transgastrische drainage

18 Indien onvoldoende effect

19 Chronische alvleesklier ontsteking Gekenmerkt door perioden van pijn of chronische pijn, opnieuw ontsteking.verlittekening en steenvorming Pijnteam Diarrhee door onvoldoende pancreas enzymen Diabetes Soms noodzakelijk stent plaatsing door MDL-arts en/of ESWL of chirurgisch ingrijpen.

20 Chirurgie bij chronische pancreatitis Partington Rochelle

21 Pancreastumoren Cysten (chronische pancreatitis) IPMN: intraductale papillaire mucineuze neoplasie Pre-maligne afwijking, operatie indicatie indien >3 cm Neuro Endocriene Tumor (NET stadium 1-2 of NEC stadium 3) Operatie indicatie > 2 cm Pancreascarcinoom (alvleesklierkanker) Cholangiocarcinoom (galwegkanker) Papil van Vater carcinoom

22 Verdenking pancreasproces: Labwaarden Ca 19.9 : tumor marker Echter niet bij iedere patiënt verhoogd die pancreascarcinoom heeft Kan zeer hoog zijn in pancreascyste vocht Kan ook verhoogd zijn door: Galstenen Biliary infectie (cholangitis) obstructie d. choldochus (icterus) Pancreatitis Cystic fibrosis Lever ziekten

23 Verdenking pancreasproces: Labwaarden Chromogranine A : Diagnostisch-prognostisch Follow Up Neuro-endocriene Tumor in het pancreas ( p-net) Cave sensitiviteit-specificiteit Cave Proton Pomp remmers

24 Alvleesklierkanker patiënten per jaar ( toenemend ) 0,5-3,6 ptn/ inwoners < 50 jaar 55,9-89,2 ptn/ inwoners > 75 jaar Niet alledaagse ernstige ziekte Zonder therapie: overleving 4-6 maanden 5-jaars overleving behandelde en niet behandelde patiënten: totaal 6% Folfirinox : betere overleving (Conroy et al, abstract 2018 ASCO)

25 Oorzaak van alvleesklierkanker Onduidelijk: roken speelt een rol Omgevingsfactoren? Familiair? Mutaties: KRAS2 mutations, TP53 and SMAD4 etc, zullen een rol gaan spelen bij chemotherapie behandeling

26 Behandeling pancreas carcinoom Potentieel curatief: 20% ( 25% komt in aanmerking voor chirurgie) Bij Locally Advanced Pancreas Carcinoom : preoperatief chemo Verhoogde kans op postoperatieve infecties indien drainage(stent) vooraf We accepteren hogere bilirubine waarden ( dus draineren laat bij voorkeur niet-gevolgen van hoog bili op stolling worden gecorrigeerd) Palliatief: Chemotherapie Lokale ablatieve therapie : y-knife, radiofrequent ontgelen (dmv stent) dwz bij hoog bilirubine galweg drainage. (Immuno?,Viraal?,wanneer?)

en jejunum Geen voedingssonde meer aanleggen in de dunne

27 De Whipple Procedure Vervolgens nieuwe verbindingen tussen : pancreas en jejunum choledochus en jejunum Maag en jejunum Geen voedingssonde meer aanleggen in de dunne darm ivm relatie gastroparese, complicaties en zelfs mortaliteit

28 Morbiditeit ( ziekte/complicaties) Hoog Lekkage van de pancreas naad 15% (belangrijkste veroorzaker van sterfte met name indien laat ontdekt): infectieus gebied ontstaat met vet necrose en bloeding: Amylase in drain > 500 U/L Maagontledigingsstoornissen: 35% Longontsteking Wondinfectie Heropnames 15%

29 Pancreas en peri-ampullaire tumoren Na operatie: Mediane 2 jaars overleving 50% 5 jaars overleving 20-25% Neuro-endocriene tumoren: 10-jaars overleving 45%

Conclusie Symptomen pancreaspathologie kunnen laat optreden Pancreatitis ernstig ziektebeeld: Multidisciplinaire aanpak vanaf opname amylase en lipase kunnen (

30 Conclusie Symptomen pancreaspathologie kunnen laat optreden Pancreatitis ernstig ziektebeeld: Multidisciplinaire aanpak vanaf opname amylase en lipase kunnen ( weer) normaal zijn Tumoren in pancreas kunnen verschillende origine hebben Tumor Markers hoeven niet verhoogd te zijn. Pancreascarcinomen hebben een slechte prognose

Vergelijkbare documenten

Klinisch College Decentrale Selectie 2013. Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013. Buikpijn. Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts

Klinisch College Decentrale Selectie 2013 Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013 Buikpijn Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts Afdeling Maag-. Darm- en Leverziekten Academisch Medisch Centrum,